Monitor Polski - rok 2011 nr 53 poz. 562

UMOWA

MIĘDZY

RZĄDEM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

A RZĄDEM GRUZJI

O CYWILNYM TRANSPORCIE LOTNICZYM

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Rząd Gruzji, zwane dalej „Umawiającymi się Stronami”,

będąc stronami Konwencji o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r.,

dążąc do zawarcia umowy o transporcie lotniczym w celu ustanowienia komunikacji lotniczej między ich odpowiednimi terytoriami,

dążąc do rozwijania wzajemnych relacji w dziedzinie lotnictwa cywilnego,

uzgodniły, co następuje:

Dla celów niniejszej Umowy i Załączników do niej:

a) termin „władza lotnicza” oznacza w przypadku Rzeczypospolitej Polskiej – Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, a w przypadku Gruzji – Ministerstwo Gospodarki i Zrównoważonego Rozwoju i/lub Zjednoczoną Administrację Transportu, albo w obydwu przypadkach każdą osobę lub organ upoważniony do wykonywania funkcji znajdujących się w zakresie kompetencji tych władz;

b) termin „wyznaczone przedsiębiorstwo lotnicze” oznacza przedsiębiorstwo lotnicze, które zostało wyznaczone do eksploatacji uzgodnionych linii na trasach określonych w Załączniku 1 do niniejszej Umowy oraz otrzymało zezwolenie eksploatacyjne zgodnie z postanowieniami Artykułu 3 niniejszej Umowy;

c) termin „Konwencja” oznacza Konwencję o Międzynarodowym Lotnictwie Cywilnym, podpisaną w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. i obejmuje każdy Załącznik przyjęty zgodnie z Artykułem 90 tej Konwencji oraz każdą zmianę Załączników lub Konwencji przyjętą zgodnie z Artykułami 90 i 94, w zakresie, w jakim te Załączniki i zmiany zostały przyjęte przez obie Umawiające się Strony;

d) termin „taryfa” oznacza cenę pobieraną za przewóz pasażerów, bagażu i ładunku oraz warunki zastosowania takiej taryfy, włączając ceny i warunki innych usług świadczonych przez przedsiębiorstwo lotnicze w związku z przewozem, ale z wyłączeniem wynagrodzenia i warunków przewozu poczty;

e) termin „terytorium Umawiającej się Strony” ma znaczenie określone w Artykule 2 Konwencji;

f) termin „państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie Unii Europejskiej;

g) termin „Traktaty UE” oznacza Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

h) termin „certyfikat przewoźnika lotniczego” oznacza dokument wydany przedsiębiorstwu lotniczemu, który potwierdza, że dane przedsiębiorstwo lotnicze posiada kwalifikacje zawodowe i organizacyjne dla zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych w zakresie działalności lotniczej określonej w certyfikacie;

i) termin „linia lotnicza”, „międzynarodowa linia lotnicza”, „przedsiębiorstwo lotnicze” oraz „lądowanie w celach niehandlowych” mają znaczenie odpowiednio określone dla nich w Artykule 96 Konwencji;

j) termin „niniejsza Umowa” obejmuje obecną Umowę, Załączniki do niej oraz wszelkie zmiany do nich lub do tej Umowy, które stanowią jej integralną część;

k) termin „opłata od użytkownika” oznacza opłatę nałożoną na przedsiębiorstwa lotnicze przez właściwe władze lub na której nałożenie dane władze zezwoliły z tytułu korzystania z obiektów i urządzeń portu lotniczego albo urządzeń nawigacji lotniczej, włączając usługi i urządzenia z tym związane dla statków powietrznych, ich załóg, pasażerów i ładunku;

l) termin „skuteczna kontrola regulacyjna” opiera się między innymi na: posiadaniu przez przedsiębiorstwo lotnicze ważnej koncesji wydanej przez właściwe władze oraz spełnieniu kryteriów eksploatacji międzynarodowych linii lotniczych ustalonych przez właściwe władze, takich jak potwierdzenie kondycji finansowej, zdolność do spełnienia wymogu interesu publicznego, tam gdzie ma to zastosowanie, obowiązek zapewnienia usługi itp., a także wprowadzeniu i utrzymywaniu przez koncesjonującą Umawiającą się Stronę programów nadzoru bezpieczeństwa i ochrony lotnictwa spełniających przynajmniej standardy Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego.

1. Każda Umawiająca się Strona przyznaje drugiej Umawiającej się Stronie prawa określone w niniejszej Umowie w celu ustanowienia i eksploatacji międzynarodowych regularnych linii lotniczych na trasach określonych w Załączniku 1.

Takie linie i trasy nazywane są odpowiednio „uzgodnionymi liniami” i „określonymi trasami”. Przedsiębiorstwa lotnicze wyznaczone przez każdą Umawiającą się Stronę przy eksploatacji uzgodnionych linii na określonych trasach będą korzystać z następujących praw:

a) przelotu nad terytorium drugiej Umawiającej się Strony bez lądowania;

b) lądowania na tym terytorium w celach niehandlowych;

c) zabierania i wyładowywania w ruchu międzynarodowym pasażerów, poczty i ładunku w punktach na określonych trasach, zgodnie z postanowieniami niniejszej Umowy i Załącznika 1.

2. Żadne z postanowień ustępu 1 niniejszego Artykułu nie będzie traktowane jako przyznanie wyznaczonemu przedsiębiorstwu lotniczemu jednej Umawiającej się Strony prawa zabierania na pokład statku powietrznego na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, pasażerów i ładunku, włączając pocztę, przewożonych za wynagrodzeniem lub na zasadzie najmu i przeznaczonych do innego punktu na terytorium tej drugiej Umawiającej się Strony, z wyjątkiem przypadków gdy od czasu do czasu zostanie to wspólnie uzgodnione przez władze lotnicze Umawiających się Stron.

3. Jeżeli z powodu konfliktu zbrojnego, działań o charakterze politycznym lub wyjątkowych okoliczności, wyznaczone przedsiębiorstwo lotnicze jednej Umawiającej się Strony nie jest w stanie eksploatować linii lotniczej na jej normalnej trasie, druga Umawiająca się Strona dołoży wszelkich starań dla ułatwienia kontynuowania eksploatacji takiej linii, poprzez odpowiednie czasowe zmiany tras.

1. Każda Umawiająca się Strona będzie miała prawo wyznaczyć przedsiębiorstwa lotnicze w celu eksploatacji uzgodnionych linii na trasach określonych w Załączniku 1 oraz cofnąć lub zmienić takie wyznaczenia. Wyznaczenia takie będą przekazane pisemnie przez władze lotnicze jednej Umawiającej się Strony władzom lotniczym drugiej Umawiającej się Strony.

2. Po otrzymaniu takiego wyznaczenia, druga Umawiająca się Strona udzieli bezzwłocznie odpowiednich zezwoleń i upoważnień, pod warunkiem, że:

a) w przypadku przedsiębiorstwa lotniczego wyznaczonego przez Rzeczpospolitą Polską:

i. jest ono ustanowione, zgodnie z Traktatami UE, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiada ważną koncesję wydaną zgodnie z prawem Unii Europejskiej; oraz

ii. państwo członkowskie odpowiedzialne za wydanie certyfikatu przewoźnika lotniczego sprawuje i utrzymuje skuteczną kontrolę regulacyjną nad przedsiębiorstwem lotniczym, a właściwa władza lotnicza jest wyraźnie określona w wyznaczeniu; oraz

iii. jest ono własnością bezpośrednio lub poprzez udział większościowy i pozostaje cały czas pod skuteczną kontrolą państw członkowskich i/lub obywateli państw członkowskich, lub innych państw wymienionych w Załączniku 2 i/lub obywateli tych innych państw;

b) w przypadku przedsiębiorstwa lotniczego wyznaczonego przez Gruzję:

i. jest ono ustanowione na terytorium Gruzji i posiada ważną koncesję wydaną zgodnie z obowiązującym prawem Gruzji;

ii. Gruzja sprawuje i utrzymuje skuteczną kontrolę regulacyjną nad przedsiębiorstwem lotniczym; oraz

c) wyznaczone przedsiębiorstwo lotnicze spełnia warunki określone zgodnie z obowiązującymi ustawami i przepisami normalnie stosowanymi w odniesieniu do eksploatacji międzynarodowych linii lotniczych przez Umawiającą się Stronę rozpatrującą wniosek lub wnioski.

3. Gdy przedsiębiorstwo lotnicze zostało tak wyznaczone i upoważnione zgodnie z ustępem 1 i 2 niniejszego Artykułu, może ono rozpocząć w każdym czasie operacje na każdej uzgodnionej linii, pod warunkiem że przedsiębiorstwo lotnicze działa zgodnie z postanowieniami niniejszej Umowy jak również z krajowymi wymogami dotyczącymi zezwoleń, jeśli takie mają zastosowanie.

1. Każda Umawiająca się Strona może odmówić, cofnąć, lub ograniczyć zezwolenia lub upoważnienia drugiej Umawiającej się Strony, gdy:

a) w przypadku przedsiębiorstwa lotniczego wyznaczonego przez Rzeczpospolitą Polską:

i. nie jest ono ustanowione, zgodnie z Traktatami UE, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nie posiada ważnej koncesji wydanej zgodnie z prawem Unii Europejskiej; oraz

ii. państwo członkowskie odpowiedzialne za wydanie certyfikatu przewoźnika lotniczego nie sprawuje i nie utrzymuje skutecznej kontroli regulacyjnej nad przedsiębiorstwem lotniczym, lub właściwa władza lotnicza nie jest wyraźnie określona w wyznaczeniu; oraz

iii. nie jest ono własnością bezpośrednio lub poprzez udział większościowy lub nie pozostaje pod skuteczną kontrolą państw członkowskich i/lub obywateli państw członkowskich, lub innych państw wymienionych w Załączniku 2 i/lub obywateli tych innych państw; oraz

b) w przypadku przedsiębiorstwa lotniczego wyznaczonego przez Gruzję:

i. nie jest ono ustanowione na terytorium Gruzji lub nie posiada ważnej koncesji wydanej zgodnie z obowiązującym prawem Gruzji;

ii. Gruzja nie wykonuje lub nie utrzymuje skutecznej kontroli regulacyjnej nad przedsiębiorstwem lotniczym; lub

c) przedsiębiorstwo lotnicze nie przestrzega postanowień niniejszej Umowy i jej Załączników.

2. Wykonując swoje prawa zgodnie z ustępem 1 niniejszego Artykułu, Gruzja nie dyskryminuje przedsiębiorstw lotniczych państw członkowskich ze względu na ich przynależność państwową.

3. Prawo takie może być wykonane jedynie po konsultacjach z władzami lotniczymi drugiej Umawiającej się Strony zgodnie z Artykułem 13 niniejszej Umowy, chyba że konieczne jest niezwłoczne cofnięcie, zawieszenie lub nałożenie warunków, o których mowa w ustępie 1 niniejszego Artykułu w celu zapobieżenia dalszemu nieprzestrzeganiu ustaw lub przepisów.

1. Wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze obu Umawiających się Stron będą miały jednakowe i sprawiedliwe warunki konkurowania przy eksploatacji uzgodnionych linii na określonych trasach.

2. Każda Umawiająca się Strona zezwoli każdemu wyznaczonemu przedsiębiorstwu lotniczemu na ustalanie częstotliwości i zdolności przewozowej w oferowanym międzynarodowym transporcie lotniczym w oparciu o uwarunkowania handlowe i rynkowe. Żadna Umawiająca się Strona nie będzie jednostronnie ograniczać wielkości, częstotliwości lub regularności przewozów lub typu albo typów statków powietrznych eksploatowanych przez wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze drugiej Umawiającej się Strony, z wyjątkiem przypadków określonych w niniejszej Umowie lub według ujednoliconych warunków zgodnych z Artykułem 15 Konwencji.

3. Żadna Umawiająca się Strona nie zezwoli swojemu wyznaczonemu przedsiębiorstwu lotniczemu lub swoim wyznaczonym przedsiębiorstwom lotniczym, działającym wspólnie z jakimkolwiek innym przedsiębiorstwem lotniczym lub przedsiębiorstwami lotniczymi lub oddzielnie, na nadużycie pozycji rynkowej w sposób skutkujący poważnym osłabieniem lub wykluczeniem konkurenta z trasy.

1. Statki powietrzne eksploatowane na międzynarodowych liniach lotniczych przez wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze jakiejkolwiek Umawiającej się Strony, ich normalne wyposażenie, części zamienne, zapasy materiałów pędnych i smarów, zapasy pokładowe (obejmujące żywność, napoje, tytoń) na pokładzie tych statków powietrznych, przy przylocie na terytorium drugiej Umawiającej się Strony będą zwolnione z opłat celnych, opłat inspekcyjnych oraz innych opłat i podatków, pod warunkiem, że statki powietrzne opuszczą terytorium tej Umawiającej się Strony, a wymienione wyposażenie, zapasy materiałów pędnych i smarów oraz zapasy pokładowe pozostaną na pokładzie statków powietrznych do czasu ich wywozu lub zostaną zużyte na odcinku lotu wykonywanego nad tym terytorium.

2. Zwolnione będą również z tych samych opłat, należności i podatków, z wyjątkiem opłat związanych z wykonywanymi usługami:

a) zapasy pokładowe wzięte na pokład na terytorium jakiejkolwiek Umawiającej się Strony, zgodnie z ograniczeniami ustalonymi przez kompetentne organy tej Umawiającej się Strony i przeznaczone do zużycia na pokładzie wylatujących statków powietrznych eksploatowanych na międzynarodowych liniach przez wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze drugiej Umawiającej się Strony;

b) części zapasowe i normalne wyposażenie, wwiezione na terytorium jednej Umawiającej się Strony, przeznaczone do naprawy lub eksploatacji statków powietrznych używanych na międzynarodowych liniach przez wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze drugiej Umawiającej się Strony;

c) materiały pędne i smary, przeznaczone do zaopatrzenia statków powietrznych używanych na międzynarodowych liniach przez wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze drugiej Umawiającej się Strony, nawet jeżeli materiały te będą zużyte na odcinku lotu wykonywanego nad terytorium Umawiającej się Strony, na którym zostały one załadowane na pokład;

d) materiały reklamowe, nie mające wartości handlowej, używane przez wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze każdej Umawiającej się Strony na terytorium drugiej Umawiającej się Strony,

3. Jeżeli ustawy i przepisy którejkolwiek Umawiającej się Strony tego wymagają, przedmioty wymienione w ustępie 1 i 2 niniejszego Artykułu będą znajdować się pod nadzorem celnym tej Umawiającej się Strony.

4. Normalne wyposażenie pokładowe, jak również materiały i zapasy pozostawione na pokładzie statków powietrznych eksploatowanych przez wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze którejkolwiek Umawiającej się Strony, mogą być wyładowane na terytorium drugiej Umawiającej się Strony jedynie za zgodą organów celnych tego terytorium. W takim przypadku mogą być one poddane nadzorowi tych organów do czasu ich wywiezienia lub otrzymania innego przeznaczenia za zgodą tych samych organów.

5. Pasażerowie, bagaż i ładunki znajdujące się w tranzycie bezpośrednim przez terytorium jednej Umawiającej się Strony i nie opuszczające terenu portu lotniczego przeznaczonego dla tego celu, poddani będą jedynie uproszczonej kontroli. Bagaż i ładunki w tranzycie bezpośrednim będą zwolnione od opłat celnych i innych podobnych podatków.

6. Żadne postanowienie niniejszej Umowy nie będzie ograniczać prawa Rzeczypospolitej Polskiej do nałożenia podatków, należności, ceł, opłat lub obciążeń na paliwo dostarczane na jej terytorium, przeznaczone do użytku przez statek powietrzny wyznaczonego przedsiębiorstwa lotniczego Gruzji wykonującego operacje między punktem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej a innym punktem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium innego państwa członkowskiego.

1. Wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze każdej Umawiającej się Strony będą, z wyprzedzeniem trzydziestu (30) dni, przedkładać władzom lotniczym drugiej Umawiającej się Strony do zatwierdzenia rozkład swoich planowanych linii, wyszczególniając częstotliwość, godziny operacji, typ statku powietrznego, konfigurację oraz ilość miejsc oferowanych do publicznej sprzedaży.

2. Wszelkie kolejne zmiany do zatwierdzonego rozkładu lotów wyznaczonego przedsiębiorstwa lotniczego będą przedkładane do zatwierdzenia władzom lotniczym drugiej Umawiającej się Strony.

Z zastrzeżeniem ustaw i przepisów każdej Umawiającej się Strony, włączając w przypadku Rzeczypospolitej Polskiej prawo Unii Europejskiej, każde wyznaczone przedsiębiorstwo lotnicze będzie miało na terytorium drugiej Umawiającej się Strony prawo do wykonywania swojej własnej obsługi naziemnej („własna obsługa naziemna”) lub, według swojego uznania, do wyboru usługodawcy spośród konkurujących usługodawców, który zapewni usługi obsługi naziemnej, w całości lub części. Jeżeli takie ustawy lub przepisy ograniczają lub wykluczają własną obsługę naziemną oraz jeżeli brak jest rzeczywistej konkurencji między usługodawcami świadczącymi usługi w zakresie obsługi naziemnej, każde wyznaczone przedsiębiorstwo lotnicze będzie traktowane w sposób niedyskryminujący w zakresie dostępu do własnej obsługi naziemnej lub usług obsługi naziemnej, oferowanych przez usługodawcę lub usługodawców.

1. Ustawy, przepisy i procedury każdej Umawiającej się Strony dotyczące przybycia, pobytu na terytorium lub opuszczania jej terytorium przez statki powietrzne używane w międzynarodowej żegludze powietrznej albo dotyczące eksploatacji i żeglugi takich statków powietrznych w czasie ich pobytu w granicach jej terytorium, będą stosowane do statków powietrznych wyznaczonego przedsiębiorstwa lotniczego drugiej Umawiającej się Strony.

2. Ustawy, przepisy i procedury każdej Umawiającej się Strony dotyczące przybycia, pobytu na terytorium lub opuszczania jej terytorium przez pasażerów, załogę, pocztę i ładunki znajdujące się na pokładzie statku powietrznego, w szczególności dotyczące paszportów, cła i kwarantanny będą stosowane do pasażerów, załóg, poczty i ładunków wziętych na pokład statku powietrznego wyznaczonego przedsiębiorstwa lotniczego drugiej Umawiającej się Strony.

1. Wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze obu Umawiających się Stron będą swobodnie ustalać taryfy lotnicze.

2. Taryfy będą przedkładane władzom lotniczym obu Umawiających się Stron na trzydzieści (30) dni przed ich wejściem w życie, z wyjątkiem przypadków, gdy władze lotnicze zwolniły wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze z takiego obowiązku lub skróciły termin dla ich przedłożenia.

3. Zainteresowana Umawiająca się Strona może w każdej chwili zdecydować:

a) o wycofaniu taryfy podstawowej, która biorąc pod uwagę całą strukturę taryfy dla danej trasy i inne związane z tym czynniki, łącznie z sytuacją konkurencyjną na rynku, jest nadmiernie zawyżona w sposób krzywdzący dla pasażerów w odniesieniu do długookresowych pełnych kosztów wyznaczonego przedsiębiorstwa lotniczego, łącznie z zadowalającym zwrotem kapitału;

b) o wstrzymaniu, w sposób niedyskryminujący, dalszego obniżania taryf na rynku, na trasie lub grupie tras, w sytuacji gdy mechanizmy rynkowe doprowadziły do trwałego obniżenia taryf lotniczych, odbiegającego w istotny sposób od normalnych sezonowych zmian cen i powodującego szeroko występujące straty wśród wszystkich wyznaczonych na danej trasie przedsiębiorstw lotniczych, przy uwzględnieniu pełnych długookresowych kosztów przedsiębiorstwa lotniczego.

Każda Umawiająca się Strona udzieli wyznaczonym przedsiębiorstwom lotniczym drugiej Umawiającej się Strony prawa do wymiany i transferu nadwyżki wpływów nad wydatkami, uzyskanej na swoim terytorium w związku z przewozem na uzgodnionych liniach pasażerów, bagażu, ładunków, w tym poczty. Wymiana i transfer będą dokonywane przy zastosowaniu rynkowego kursu wymiany stosowanego do bieżących transakcji oraz zgodnie z obowiązującym prawem dewizowym.

1. Wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze każdej Umawiającej się Strony będą miały prawo do ustanawiania na terytorium drugiej Umawiającej się Strony swoich biur, oddziałów i/lub przedstawicielstw, zgodnie z ustawami i przepisami tej drugiej Umawiającej się Strony.

2. Wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze każdej Umawiającej się Strony będą upoważnione do sprowadzania i utrzymywania na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, zgodnie z ustawami i przepisami tej drugiej Umawiającej się Strony, swojego własnego personelu niezbędnego do wykonywania i promocji przewozów lotniczych.

3. Na zasadzie wzajemności i zgodnie z ustawami i przepisami drugiej Umawiającej się Strony, wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze każdej Umawiającej się Strony będą miały prawo prowadzić sprzedaż lotniczych dokumentów przewozowych na terytorium drugiej Umawiającej się Strony bezpośrednio, lub według własnego uznania, za pośrednictwem swoich agentów. Każde wyznaczone przedsiębiorstwo lotnicze będzie miało prawo prowadzić sprzedaż własnych lotniczych dokumentów przewozowych w walucie drugiej Umawiającej się Strony lub w walutach wymienialnych, zgodnie z obowiązującym prawem dewizowym.

W duchu ścisłej współpracy, władze lotnicze Umawiających się Stron będą, od czasu do czasu, konsultować się w celu zapewnienia realizacji, interpretacji, stosowania lub zmiany niniejszej Umowy i jej Załączników.

1. W przypadku powstania jakiegokolwiek sporu między Umawiającymi się Stronami co do interpretacji lub stosowania niniejszej Umowy, Umawiające się Strony będą przede wszystkim dążyły do rozstrzygnięcia go w drodze negocjacji.

2. Jeżeli Umawiające się Strony nie osiągną rozstrzygnięcia w drodze negocjacji, mogą uzgodnić przekazanie sporu do rozstrzygnięcia wspólnie uzgodnionej osobie lub organowi, albo na prośbę którejkolwiek Umawiającej się Strony, przedstawić spór do rozstrzygnięcia trybunałowi złożonemu z trzech arbitrów, z których po jednym wyznaczy każda Umawiająca się Strona, trzeciego zaś wyznaczą dwaj arbitrzy w ten sposób wyznaczeni. Każda z Umawiających się Stron wyznaczy arbitra w okresie sześćdziesięciu (60) dni od dnia otrzymania przez którąkolwiek Umawiającą się Stronę od drugiej Umawiającej się Strony powiadomienia drogą dyplomatyczną o żądaniu rozstrzygnięcia sporu w drodze arbitrażu, a trzeci arbiter zostanie wyznaczony w okresie następnych sześćdziesięciu (60) dni. Jeżeli którakolwiek z Umawiających się Stron nie wyznaczy arbitra w określonym terminie, lub jeżeli trzeci arbiter nie zostanie wyznaczony w określonym terminie, Przewodniczący Rady Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego może, na prośbę którejkolwiek Umawiającej się Strony, wyznaczyć arbitra lub arbitrów, w zależności od sytuacji. Jeżeli Przewodniczący posiada obywatelstwo jednej z Umawiających się Stron, najwyższy rangą Wiceprzewodniczący, który nie jest wyłączony na tej podstawie, dokona wyznaczenia. We wszystkich przypadkach trzeci arbiter określi miejsce, w którym arbitraż będzie się odbywać.

3. Umawiające się Strony zobowiązują się stosować do decyzji wydanej zgodnie z ustępem 2 niniejszego Artykułu.

4. Każda Umawiająca się Strona będzie ponosić koszty arbitra, którego wyznaczyła. Pozostałe koszty trybunału arbitrażowego będą podzielone równo przez Umawiające się Strony.

5. Jeżeli i jak długo którakolwiek Umawiająca się Strona nie będzie stosować się do decyzji wydanej zgodnie z ustępem 2 niniejszego Artykułu, druga Umawiająca się Strona może ograniczyć, odmówić lub zawiesić prawa lub przywileje, których udzieliła na podstawie niniejszej Umowy Umawiającej się Stronie nie stosującej się do decyzji lub przedsiębiorstwu lotniczemu nie stosującemu się do decyzji.

1. Zgodnie ze swoimi prawami i zobowiązaniami wynikającymi z prawa międzynarodowego, Umawiające się Strony potwierdzają, że ich wzajemne zobowiązania dotyczące ochrony lotnictwa cywilnego przed aktami bezprawnej ingerencji stanowią integralną część niniejszej Umowy. Bez ograniczania całokształtu swoich praw i zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego, Umawiające się Strony będą w szczególności postępować zgodnie z postanowieniami Konwencji w sprawie przestępstw i niektórych innych czynów popełnionych na pokładzie statków powietrznych, sporządzonej w Tokio dnia 14 września 1963 r., Konwencji o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami powietrznymi, sporządzonej w Hadze dnia 16 grudnia 1970 r., Konwencji o zwalczaniu bezprawnych czynów skierowanych przeciwko bezpieczeństwu lotnictwa cywilnego, sporządzonej w Montrealu dnia 23 września 1971 r., Protokółu o zwalczaniu bezprawnych czynów przemocy w portach lotniczych obsługujących międzynarodowe lotnictwo cywilne uzupełniającego Konwencję o zwalczaniu bezprawnych czynów skierowanych przeciwko bezpieczeństwu lotnictwa cywilnego sporządzoną w Montrealu dnia 23 września 1971 r., sporządzonego w Montrealu dnia 24 lutego 1988 r., Konwencji w sprawie znakowania plastycznych materiałów wybuchowych w celu ich wykrywania, podpisanej w Montrealu dnia 1 marca 1991 r. oraz jakiejkolwiek innej wielostronnej umowy dotyczącej ochrony lotnictwa cywilnego, do której przystąpiły obie Umawiające się Strony.

2. Na żądanie, Umawiające się Strony będą udzielały sobie nawzajem wszelkiej niezbędnej pomocy w zapobieganiu czynom bezprawnego zawładnięcia cywilnymi statkami powietrznymi i innym bezprawnym czynom skierowanym przeciwko bezpieczeństwu takich statków powietrznych, ich pasażerów i załogi, portów lotniczych i urządzeń nawigacji lotniczej oraz każdemu innemu zagrożeniu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego.

3. We wzajemnych stosunkach, Umawiające się Strony będą postępować zgodnie z postanowieniami dotyczącymi ochrony lotnictwa ustalonymi przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego i oznaczonymi jako Załączniki do Konwencji w zakresie, w jakim takie postanowienia dotyczące ochrony mają zastosowanie do Umawiających się Stron; Umawiające się Strony będą wymagały, aby użytkownicy statków powietrznych ich rejestracji lub użytkownicy statków powietrznych, którzy mają swoje główne miejsce prowadzenia działalności lub miejsce stałego zamieszkania na terytorium Umawiających się Stron lub, w przypadku Rzeczypospolitej Polskiej, użytkownicy statków powietrznych, którzy są ustanowieni na jej terytorium zgodnie z Traktatami UE i posiadają ważną koncesję zgodnie z prawem Unii Europejskiej, a także użytkownicy portów lotniczych na ich terytorium działali zgodnie z takimi postanowieniami o ochronie lotnictwa.

4. Każda Umawiająca się Strona zgadza się, aby od jej użytkowników statków powietrznych przy wlocie, wylocie lub pobycie w granicach terytorium drugiej Umawiającej się Strony, można było żądać przestrzegania postanowień dotyczących ochrony lotnictwa wymaganych przez drugą Umawiającą się Stronę zgodnie z ustępem 3 niniejszego Artykułu. Każda Umawiająca się Strona zapewni skuteczne stosowanie odpowiednich środków na jej terytorium dla ochrony statków powietrznych, sprawdzenia pasażerów, ich bagażu podręcznego, oraz przeprowadzenia odpowiednich kontroli załogi, ładunków i zapasów pokładowych przed i w czasie wpuszczania na pokład i załadowywania. Każda Umawiająca się Strona będzie również pozytywnie rozpatrywała każdą prośbę drugiej Umawiającej się Strony o zastosowanie uzasadnionych, specjalnych środków ochrony w razie szczególnego zagrożenia.

5. W przypadku zaistnienia aktu lub groźby zaistnienia aktu bezprawnego zawładnięcia cywilnymi statkami powietrznymi albo innych bezprawnych czynów skierowanych przeciwko bezpieczeństwu takich statków powietrznych, ich pasażerów i załogi, portów lotniczych lub urządzeń nawigacji lotniczej, Umawiające się Strony będą udzielały sobie nawzajem pomocy przez ułatwienie łączności oraz inne odpowiednie środki, mające na celu szybkie i bezpieczne zakończenie takiego aktu lub groźby jego zaistnienia.

1. Każda Umawiająca się Strona może w dowolnym czasie zażądać konsultacji dotyczących przyjętych przez drugą Umawiającą się Stronę standardów bezpieczeństwa w każdej dziedzinie dotyczącej załogi lotniczej, statków powietrznych lub ich eksploatacji. Konsultacje takie odbędą się w terminie trzydziestu (30) dni od daty otrzymania takiej prośby.

2. Jeżeli po przeprowadzeniu takich konsultacji, jedna Umawiająca się Strona stwierdzi, że druga Umawiająca się Strona skutecznie nie stosuje i nie utrzymuje standardów bezpieczeństwa w jakiejkolwiek z takich dziedzin, co najmniej równych minimalnym standardom ustanowionym w tym czasie zgodnie z Konwencją, pierwsza Umawiająca się Strona powiadomi drugą Umawiającą się Stronę o tych wnioskach oraz o środkach uznanych za konieczne dla zapewnienia tych minimalnych standardów, a druga Umawiająca się Strona podejmie odpowiednie działania naprawcze. Nie podjęcie przez drugą Umawiającą się Stronę odpowiednich działań w terminie piętnastu (15) dni lub w dłuższym terminie jaki może być uzgodniony, stanowi podstawę dla zastosowania Artykułu 4 niniejszej Umowy.

3. Niezależnie od obowiązków wymienionych w Artykule 33 Konwencji Umawiające się Strony zgadzają się, że każdy statek powietrzny eksploatowany przez lub, na podstawie umowy najmu, w imieniu wyznaczonego przedsiębiorstwa lotniczego lub wyznaczonych przedsiębiorstw lotniczych jednej Umawiającej się Strony na liniach do lub z terytorium drugiej Umawiającej się Strony, może być poddany inspekcji podczas pobytu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony przez upoważnionych przedstawicieli drugiej Umawiającej się Strony, na pokładzie i w otoczeniu statku powietrznego, w celu sprawdzenia zarówno ważności dokumentów statku powietrznego jak i jego załogi oraz widocznego stanu statku powietrznego i jego wyposażenia (w niniejszym Artykule zwanej „inspekcją rampową”), pod warunkiem, że nie spowoduje to nieuzasadnionego opóźnienia.

4. Jeżeli w wyniku jakiejkolwiek takiej inspekcji rampowej lub serii inspekcji rampowych powstaną:

a) poważne zastrzeżenia, że statek powietrzny lub eksploatacja statku powietrznego nie spełniają minimalnych standardów ustanowionych w tym czasie zgodnie z Konwencją, lub

b) poważne zastrzeżenia odnośnie braku efektywnego utrzymywania i stosowania standardów bezpieczeństwa, ustanowionych w tym czasie zgodnie z Konwencją,

Umawiająca się Strona dokonująca inspekcji, dla celów Artykułu 33 Konwencji, może stwierdzić, że wymagania, na podstawie których zostały wydane lub uznane za ważne świadectwa lub licencje w odniesieniu do tego statku powietrznego lub w odniesieniu do załogi tego statku powietrznego, albo, że wymagania, zgodnie z którymi eksploatowany jest ten statek powietrzny, nie są równe lub wyższe od minimalnych standardów ustanowionych zgodnie z Konwencją.

5. W przypadku, gdy przedstawiciel przedsiębiorstwa lotniczego lub przedsiębiorstw lotniczych odmawia dostępu w celu przeprowadzenia, zgodnie z ustępem 3 niniejszego Artykułu, inspekcji rampowej statku powietrznego eksploatowanego przez lub w imieniu wyznaczonego przedsiębiorstwa lotniczego lub wyznaczonych przedsiębiorstw lotniczych jednej Umawiającej się Strony, druga Umawiająca się Strona może stwierdzić, że istnieją poważne zastrzeżenia, o których mowa w ustępie 4 niniejszego Artykułu i wyciągnąć wnioski, o których mowa w wymienionym ustępie.

6. Każda Umawiająca się Strona zastrzega sobie prawo do natychmiastowego zawieszenia lub zmiany zezwolenia eksploatacyjnego przedsiębiorstwu lotniczemu lub przedsiębiorstwom lotniczym drugiej Umawiającej się Strony w przypadku, gdy w wyniku inspekcji rampowej, serii inspekcji rampowych, odmowy dostępu dla inspekcji rampowej, konsultacji lub innych działań, pierwsza Umawiająca się Strona uzna, że istotne jest podjęcie bezzwłocznych działań dla bezpieczeństwa operacji przedsiębiorstwa lotniczego.

7. Wszelkie działania podjęte przez jedną Umawiającą się Stronę zgodnie z ustępem 2 lub ustępem 6 niniejszego Artykułu, powinny być zakończone z chwilą, gdy przestała istnieć przyczyna dla prowadzenia takich działań.

8. Jeżeli Rzeczpospolita Polska wyznaczyła przedsiębiorstwo lotnicze, nad którym kontrolę regulacyjną wykonuje i utrzymuje inne państwo członkowskie, prawa drugiej Umawiającej się Strony zgodnie z postanowieniami dotyczącymi bezpieczeństwa mają w równym stopniu zastosowanie w stosunku do przyjmowania, wykonywania lub utrzymywania standardów bezpieczeństwa przez to drugie państwo członkowskie oraz do zezwolenia eksploatacyjnego tego przedsiębiorstwa lotniczego.

9. Świadectwa zdatności do lotu, świadectwa kwalifikacji i licencje, wydane lub uznane za ważne zgodnie z ustawami i przepisami jednej Umawiającej się Strony, w tym w przypadku Rzeczypospolitej Polskiej z ustawami i przepisami Unii Europejskiej, będą uznawane za ważne przez drugą Umawiającą się Stronę dla celów eksploatacji uzgodnionych linii, pod warunkiem, że wymagania, zgodnie z którymi takie świadectwa i licencje zostały wydane lub uznane za ważne, są równe lub wyższe od wymagań minimalnych, ustanowionych zgodnie z Konwencją.

10. Każda Umawiająca się Strona zastrzega sobie jednakże prawo odmowy uznania za ważne, w związku z lotami nad swoim terytorium, świadectw kwalifikacji i licencji wydanych obywatelom swojego państwa przez drugą Umawiającą się Stronę lub jakiekolwiek inne państwo.

1. Każda Umawiająca się Strona może w dowolnym czasie zaproponować drugiej Umawiającej się Stronie dokonanie jakiejkolwiek zmiany niniejszej Umowy, którą uzna za potrzebną. Konsultacje dotyczące zmian Umowy, które mogą odbywać się w formie rozmów lub korespondencyjnie, rozpoczną się w terminie sześćdziesięciu (60) dni od daty otrzymania prośby, chyba że Umawiające się Strony uzgodnią inaczej.

2. Jakiekolwiek zmiany niniejszej Umowy zostaną uzgodnione przez Umawiające się Strony w drodze odrębnego Protokołu, który wejdzie w życie zgodnie z postanowieniami Artykułu 20 niniejszej Umowy.

1. Niniejsza Umowa zawarta jest na czas nieokreślony.

2. Każda Umawiająca się Strona może w dowolnym czasie notyfikować drugiej Umawiającej się Stronie swoją decyzję wypowiedzenia niniejszej Umowy. Notyfikacja taka będzie równocześnie przekazana do Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego.

3. W takim przypadku niniejsza Umowa utraci moc po upływie dwunastu (12) miesięcy od dnia otrzymania notyfikacji przez drugą Umawiającą się Stronę, chyba że nota wypowiadająca zostanie wycofana w drodze porozumienia przed upływem tego okresu. W przypadku braku potwierdzenia otrzymania przez drugą Umawiającą się Stronę, uważać się będzie, że nota wypowiadająca została otrzymana po upływie czternastu (14) dni od otrzymania notyfikacji przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego.

Niniejsza Umowa i jakakolwiek zmiana do niej będą zarejestrowane w Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego.

Umowa niniejsza podlega przyjęciu zgodnie z prawem wewnętrznym Państwa każdej z Umawiających się Stron, co zostanie stwierdzone w drodze wymiany not dyplomatycznych. Umowa wejdzie w życie w dniu ostatniej notyfikacji potwierdzającej, że Umawiające się Strony wypełniły procedury niezbędne dla jej wejścia w życie.

Sporządzono w Warszawie dnia 26 listopada 2010 roku w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim, gruzińskim i angielskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne. W przypadku rozbieżności przy interpretacji lub stosowaniu, tekst angielski uważany będzie za rozstrzygający.

ZAŁĄCZNIK 1

WYKAZ TRAS

1. TRASY POLSKIE

2. TRASY GRUZIŃSKIE

3. Specyfikacja punktów pośrednich i/lub położonych dalej będzie określona przez wyznaczone przedsiębiorstwa lotnicze i przedstawiona władzom lotniczym obu Umawiających się Stron.

4. Punkty pośrednie i punkty położone dalej mogą być omijane w jakimkolwiek locie pod warunkiem, że uzgodnione linie na trasach rozpoczynają się lub kończą na terytorium Umawiającej się Strony, która wyznaczyła przedsiębiorstwo lotnicze.

5. Prawa piątej wolności będą przedmiotem uzgodnień między władzami lotniczymi obu Umawiających się Stron.

6. Przy wykonywaniu lub oferowaniu przewozów lotniczych na uzgodnionych trasach, każde wyznaczone przedsiębiorstwo lotnicze jednej Umawiającej się Strony może zawierać porozumienia handlowe, w tym w szczególności, porozumienie o dzieleniu pojemności statku powietrznego lub porozumienie o dzieleniu oznaczeń linii z:

a) przedsiębiorstwem lotniczym lub przedsiębiorstwami lotniczymi wyznaczonymi przez jakąkolwiek Umawiającą się Stronę;

b) przedsiębiorstwem lotniczym lub przedsiębiorstwami lotniczymi kraju trzeciego;

pod warunkiem, że:

a) takie przedsiębiorstwa lotnicze spełniają wymogi cywilnych władz lotniczych obu Umawiających się Stron stosowane do tego typu porozumień; i

b) przy sprzedaży biletów przedsiębiorstwo lotnicze będzie informować kupującego w punkcie sprzedaży, które przedsiębiorstwo lotnicze faktycznie eksploatuje każdy odcinek linii i z którym przedsiębiorstwem lotniczym lub przedsiębiorstwami lotniczymi kupujący zawiera porozumienie.

ZAŁĄCZNIK 2

WYKAZ INNYCH PAŃSTW, O KTÓRYCH MOWA W ARTYKULE 3 I 4 NINIEJSZEJ UMOWY

1. Republika Islandii (na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym);

2. Księstwo Liechtensteinu (na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym);

3. Królestwo Norwegii (na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym);

4. Konfederacja Szwajcarska (na mocy Umowy między Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską o transporcie lotniczym).

Wersja gruzińska

Wersja angielska