Monitor Polski - rok 2003 nr 48 poz. 737

Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (Dz. U. Nr 43, poz. 477, z późn. zm²⁾), ustala się, że przywóz na polski obszar celny zapałek jest nadmierny i wyrządza poważną szkodę przemysłowi krajowemu.

l. Opis stanu faktycznego

W dniu 31 marca 2003 r. do Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej wpłynął kompletny wniosek o wszczęcie postępowania ochronnego w związku z nadmiernym przywozem na polski obszar celny zapałek. Wniosek spełniał wymogi określone w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny, zwanej dalej „ustawą”. Wniosek złożyło przedsiębiorstwo państwowe Czechowickie Zakłady Przemysłu Zapałczanego z siedzibą w Czechowicach-Dziedzicach, występujące na rzecz przemysłu krajowego. Wniosek poparty „POLMATCH” Zakłady Przemysłu Zapałczanego w Sianowie. Wnioskodawca postępowania stanowił przemysł krajowy w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy oraz spełnił wymóg określony w art. 11 ust. 1 pkt 1 w zakresie minimalnego udziału w produkcji krajowej, który upoważniał go do złożenia wniosku na rzecz przemysłu krajowego.

Po dokonaniu analizy zawartych we wniosku danych, Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej uznał wniosek za zasadny i postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2003 r. wszczął postępowanie ochronne przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny zapałek (M. P. Nr 23, poz. 338).

II. Towar objęty postępowaniem

Towar objęty postępowaniem ochronnym to zapałki składające się z drewnianego patyczka, zaimpregnowanego środkiem zapobiegającym całkowitemu spaleniu się drewna i żarzeniu się patyczka, zaparafinowanego od strony łebka, oraz mieszaniny składników stanowiących masę zapalającą łebka zapałki.

Zapałki są klasyfikowane w Polskiej Scalonej Nomenklaturze Towarowej Handlu Zagranicznego (PCN) według kodu 3605 00 00 0 i opisane jako: „Zapałki, inne niż artykuły pirotechniczne objęte pozycją 3604”.

III. Metoda oraz czynniki, które uwzględniono przy dokonaniu ustaleń w przedmiocie wyrządzenia poważnej szkody przez wzrost przywozu towaru objętego postępowaniem ochronnym

Analiza szkody wyrządzonej przemysłowi krajowemu opiera się na następujących danych:

a) wielkość produkcji przemysłu krajowego – dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) – czyli pełne dane dotyczące produkcji przemysłu krajowego,

b) poziom sprzedaży przemysłu krajowego, poziom sprzedaży eksportowej oraz stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych opiera się na zbiorczych danych udostępnionych przez 4 producentów krajowych (wszyscy znani producenci krajowi),

c) analiza wielkości zatrudnienia, wydajności pracy, udział zapasów w produkcji krajowej, poziom zysków i strat, cen opiera się wyłącznie na danych wnioskodawcy. Dane te są reprezentatywne dla przemysłu krajowego, gdyż nawet sam wnioskodawca, z uwagi na wielkość produkcji, stanowi przemysł krajowy w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy.

W analizie relacji cen towarów importowanych i krajowych towarów podobnych lub bezpośrednio konkurencyjnych zastosowano następujące wskaźniki:

1. Wielkość podcięcia cenowego wskazuje, o ile niższa lub wyższa jest średnia cena w imporcie od średniej ceny krajowej.

Podcięcie cenowe liczone jako relacja różnicy między średnią ceną krajowego towaru podobnego a średnią ceną towaru objętego postępowaniem do ceny krajowego towaru podobnego wyrażone jest w procentach.

Podcięcie cenowe obliczone zgodnie z wzorem:

Cena towaru objętego postępowaniem = wartość towaru (PLN) dzielona przez jego ilość (kg) + cło + marża

2. Zaniżenie ceny liczone jako relacja różnicy między ceną konstruowaną krajowego towaru podobnego a średnią ceną towaru objętego postępowaniem do ceny konstruowanej krajowego towaru podobnego wyrażone jest w procentach.

Zaniżenie ceny obliczone zgodnie z wzorem:

Cena konstruowana towaru krajowego = koszty produkcji + rozsądny zysk

IV. Okres badany

W postępowaniu ochronnym za okres badany przyjęto okres od 1 stycznia 1999 r. do 31 grudnia 2002 r.

V. Ustalenia faktyczne dotyczące wielkości i cen przywozu towaru objętego postępowaniem

Podstawę ustaleń faktycznych w postępowaniu w zakresie przywozu i cen towaru objętego postępowaniem stanowiły informacje zawarte we wniosku o wszczęcie postępowania, informacje będące w posiadaniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej pochodzące z Centrum Informacji Gospodarczej Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej oparte o dane Centrum Informatyki Handlu Zagranicznego oraz dane zebrane podczas spotkania wyjaśniającego ze stronami postępowania, które odbyło się w dniu 10 lipca 2003 r. w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.

1. Przywóz na polski obszar celny towaru objętego postępowaniem

W toku postępowania ustalono, że w latach 1999, 2000, 2001, 2002 nastąpił zwiększony przywóz zapałek na polski obszar celny.

W ujęciu bezwzględnym, w okresie badanym, przywóz zapałek kształtował się następująco:

Import zapałek w 2002 r. był ponad 24-krotnie większy niż w 1999 r. Ponadto import zapałek na polski obszar celny w pierwszym kwartale 2003 r. wzrósł o 55,4 % w porównaniu do pierwszego kwartału 2002 r.

Z powyższego wynika, iż trend wzrostowy w przywozie jest kontynuowany.

2. Udział przywozu ogółem w produkcji i konsumpcji krajowej

Wielkość przywozu zapałek ogółem w odniesieniu do produkcji i konsumpcji krajowej systematycznie wzrastała.

W okresie badanym udział importu zapałek w produkcji krajowej wynosił:

Udział importu zapałek w produkcji krajowej w 2000 r. w porównaniu z 1999 r. był większy o 2,51 punktu procentowego; w 2001 r. w porównaniu z 2000 r. był większy o 3,46 punktu procentowego, a w 2002 r. w porównaniu z 2001 r. byt większy o 9,35 punktu procentowego.

Udział importu zapałek w konsumpcji krajowej wynosił:

Udział importu zapałek w konsumpcji krajowej w 2000 r. w porównaniu z 1999 r. był większy o 2,8 punktu procentowego; w 2001 r. w porównaniu z 2000 r. był większy o 3,74 punktu procentowego, a w 2002 r. w porównaniu z 2001 r. był większy o 8,5 punktu procentowego.

Powyższe dane wskazują, iż w okresie badanym przywóz na polski obszar celny towaru, w stosunku do którego wszczęte zostało postępowanie ochronne, wzrósł znacząco zarówno w ilościach bezwzględnych, jak i w odniesieniu do produkcji i konsumpcji krajowej towaru podobnego.

3. Ceny towaru objętego postępowaniem

W toku postępowania Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej ustalił, że od 2000 r. ceny importowanych zapałek były niższe od cen towaru podobnego wytwarzanego w Polsce i kształtowały się następująco:

Ceny zapałek produkcji krajowej w okresie badanym wynosiły (rok poprzedni = 100):

Od 2000 r. wystąpiło podcięcie cenowe, które w 2002 r. przekroczyło znacznie 18 %. Uniemożliwiło to przemysłowi krajowemu konkurowanie z zapałkami z importu.

Wskaźnik zaniżenia cen zapałek produkcji krajowej wystąpił od 2000 r. W 2002 r. wskaźnik zaniżenia ceny przekroczył znacznie 25 %.

Powyższe wskazuje, iż import zapałek na polski obszar celny ma charakter importu nadmiernego w rozumieniu art. 3 ustawy. Świadczy o tym przede wszystkim stały wzrost importu, zwiększenie się jego udziału w rynku krajowym i krajowej produkcji. Świadczą o tym także ceny, po jakich import ten jest realizowany: od 2000 r. występuje podcięcie cenowe i zaniżenie ceny, które najwyższy poziom osiągnęło w ostatnim roku okresu badanego.

VI. Analiza szkody wyrządzonej przemysłowi krajowemu

W oparciu o dane z wniosku o wszczęcie postępowania ochronnego Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej przeprowadził analizę sytuacji przemysłu krajowego. Analiza ta obejmowała badanie: wielkości produkcji, stopnia wykorzystania zdolności produkcyjnych, wydajności pracy, stanu zapasów, stanu zatrudnienia, poziomu sprzedaży, zysków i strat i udziału w rynku krajowym.

1. Wielkość produkcji

W okresie badanym produkcja krajowa zapałek stale spadała i kształtowała się następująco:

Produkcja krajowa w 2000 r. w stosunku do 1999 r. spadła o 7,2 %; w 2001 r. w stosunku do 2000 r. o 7,6 %, a w 2002 r. w stosunku do 2001 r. o 13,64 %. W 2002 r. produkcja krajowa była niższa o 26 % niż w 1999 r.

2. Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych

Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych w okresie badanym kształtował się następująco:

Utrzymywanie stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych na tym samym poziomie przy spadku poziomu produkcji jest wynikiem ograniczania mocy produkcyjnych przez przemysł krajowy.

3. Wydajność pracy

W okresie badanym wydajność na jednego pracownika wynosiła (rok poprzedni = 100):

4. Udział zapasów w produkcji wynosił:

Udział zapasów w produkcji krajowej utrzymywał się zasadniczo na tym samym poziomie. W ilościach bezwzględnych zapasy zmniejszały się wraz ze spadkiem produkcji.

5. Zatrudnienie w przemyśle krajowym

Zatrudnienie w przemyśle krajowym zmniejszało się w okresie badanym. Spadek tego wskaźnika kształtował się następująco (rok poprzedni = 100):

Zatrudnienie pracowników bezpośrednio związanych z produkcją towaru podobnego wynosiło (rok poprzedni = 100):

W okresie badanym liczba pracowników zatrudnionych w przemyśle krajowym zmniejszyła się o 13,8 %. Spadek zatrudnienia bezpośrednio przy produkcji towaru podobnego wyniósł 20,7 %.

6. Zyski i straty

W okresie badanym stopa zysku netto w produkcji towaru podobnego zmniejszała się. W ostatnim roku tego okresu krajowa produkcja zapałek zaczęta przynosić straty.

7. Poziom sprzedaży

W okresie badanym sprzedaż na kraj przemysłu krajowego wynosiła:

Sprzedaż krajowa w 2000 r. w stosunku do 1999 r. spadła o 9,7 %; w 2001 r. w stosunku do 2000 r. o 9,3 %, zaś w 2002 r. w stosunku do 2001 r. o 12,8 %. W 2002 r. sprzedaż krajowa była niższa o 28,7 % niż w 1999 r.

Sprzedaż eksportowa wynosiła:

8. Udział sprzedaży przemysłu krajowego w konsumpcji krajowej

W okresie badanym odnotowano znaczący spadek udziału sprzedaży krajowej produktu w krajowym rynku. Udział sprzedaży przemysłu krajowego w konsumpcji krajowej zapałek w okresie badanym wynosił:

9. Podsumowanie

Powyższa analiza wskazuje na pogorszenie się sytuacji przemysłu krajowego. W okresie badanym pogorszyła się większość wskaźników obrazujących stan przemysłu krajowego.

VII. Analiza związku przyczynowego pomiędzy importem a szkodą, jaką poniósł przemysł krajowy

Na podstawie powyższej analizy przywozu na polski obszar celny zapałek oraz analizy sytuacji przemysłu krajowego stwierdzono istnienie związku przyczynowego między nadmiernym importem a szkodą, jaką ponosi przemysł krajowy wytwarzający produkt podobny. Świadczy o tym przede wszystkim fakt zbieżnego w czasie, gwałtownego wzrostu importu zapałek po cenach niższych niż krajowe oraz spadkowych trendów wskaźników dotyczących sytuacji przemysłu krajowego. Jest to widoczne w całym okresie badanym, kiedy to wzrostowi przywozu towarzyszył spadek sprzedaży zapałek produkcji krajowej, który w konsekwencji prowadził do ograniczania produkcji i mocy produkcyjnych, które w 2002 r. spadły do poziomu najniższego w całym okresie badanym. Nastąpił spadek zatrudnienia ogółem i bezpośrednio przy produkcji zapałek.

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej przeprowadził również analizę czynników innych niż import, które mogły mieć wpływ na pogorszenie się sytuacji przemysłu krajowego, a mianowicie spadku konsumpcji krajowej spowodowanego m.in. importem zapalniczek oraz spadkiem populacji palących. Analiza ta wykazała, iż pomimo spadającej konsumpcji – udział importu w konsumpcji wzrastał systematycznie w całym okresie badanym.

VIII. Proponowany środek ochronny i przewidywane skutki jego wprowadzenia

Na podstawie przeprowadzonej analizy, w celu naprawienia szkody, jaką wskutek nadmiernego importu poniósł przemysł krajowy, oraz w celu zapobieżenia w przyszłości szkodzie trudnej do naprawienia proponuje się wprowadzenie ostatecznego środka ochronnego w formie opłaty celnej dodatkowej w wysokości 20 % od wartości celnej towaru na okres do 30 kwietnia 2004 r. Wysokość dodatkowej opłaty celnej została określona na podstawie wskaźnika zaniżenia ceny, który od 2002 r. znacznie przekracza 25 %.

Jednocześnie proponuje się ustanowienie wielkości przywozu nieobjętego opłatą celną dodatkową w wysokości średniej z trzech ostatnich lat. Proponowany środek ochronny umożliwi przemysłowi krajowemu pomyślne zakończenie realizacji programu dostosowawczego mającego na celu zapewnienie konkurencyjności tego przemysłu, przy zachowaniu konkurencji na rynku zapałek. W dotychczasowym postępowaniu nie stwierdzono istnienia żadnych okoliczności, z których wynikałoby, że wprowadzenie środka ochronnego będzie sprzeczne z interesem publicznym.

IX. Ocena programu dostosowawczego przemysłu krajowego

Przemysł krajowy realizuje program dostosowawszy mający zapewnić konkurencyjność tego przemysłu poprzez m.in.:

a) obniżanie kosztów zużycia tektury na pudełka i obniżenie gramatury stosowanych tektur oraz zastosowanie tektur tańszych o obniżonej jakości,

b) obniżanie kosztów zużycia surowców chemicznych wchodzących w skład mas do wytwarzania łebków zapałek i potarki oraz klejenia pudełek i opakowań,

c) obniżanie kosztów zużycia drewna zapałczanego.

Ponadto przemysł krajowy w ramach zapewnienia konkurencyjności dąży do zaprzestania zakupów energii cieplnej z zewnątrz w drodze modernizacji zakładowej sieci cieplnej oraz procesu spalania. W trakcie realizacji są również działania mające na celu obniżenie kosztów robocizny poprzez zmechanizowanie fazy przesyłu pudełek zapałek do zespołu pakującego w opakowania zbiorcze oraz zakup i zainstalowanie urządzenia pakującego zapałki w opakowania zbiorcze z folii termokurczliwej.

Dzięki podjętym działaniom oszczędnościowym przemysł krajowy obniża sukcesywnie ceny zapałek, jednakże stale rośnie import zapałek oferowanych po coraz niższych cenach.

Zahamowanie nadmiernego przywozu zapałek i tym samym umożliwienie krajowemu producentowi ww. towaru uzyskiwania lepszych wyników ekonomicznych wraz z prowadzonymi równolegle procesami oszczędnościowymi pozwoli na utworzenie w Polsce konkurencyjnego przemysłu zapałczanego, spełniającego wymagania odbiorców tych wyrobów zarówno pod względem jakościowym, jak i cenowym.

X. Lista znanych przedsiębiorców stanowiących przemysł krajowy wytwarzający zapałki

– Czechowickie Zakłady Przemysłu Zapałczanego,

– Częstochowskie Zakłady Przemysłu Zapałczanego S.A.,

– „POLMATCH” Zakłady Przemysłu Zapałczanego w Sianowie,

– Bystrzyckie Zakłady Przemysłu Zapałczanego (w likwidacji).

XI. Podstawy prawne dokonanych ustaleń

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej przeprowadził analizę czynników mających wpływ na sytuację przemysłu krajowego zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy. Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej zbadał:

1) wielkość i tempo przywozu w wielkościach bezwzględnych oraz w odniesieniu do produkcji krajowej;

2) udział w rynku krajowym towarów objętych postępowaniem;

3) ceny towaru objętego postępowaniem ochronnym, w tym ich relację do cen towaru podobnego;

4) zmiany dotyczące produkcji i rynku krajowego w zakresie:

– wielkości produkcji,

– stopnia wykorzystania zdolności produkcyjnych,

– wydajności,

– stanu zapasów,

– zatrudnienia,

– zysków i strat,

– poziomu sprzedaży,

– udziału w rynku krajowym,

– cen krajowego towaru podobnego.

W wyniku analizy Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej stwierdził, że w całym okresie badanym nastąpił gwałtowny wzrost przywozu zapałek na polski obszar celny. Wzrost ten jest nadmierny w rozumieniu art. 3 ustawy. Przywóz towaru objętego postępowaniem przyczynił się do pogorszenia sytuacji przemysłu krajowego, który znalazł się w stanie krytycznym.

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy zbadał również inne niż przywóz czynniki, które mogły wyrządzić poważną szkodę przemysłowi krajowemu, i nie stwierdził istnienia takich czynników.

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej nie stwierdził istnienia żadnych okoliczności, z których wynikałoby, że wprowadzenie ostatecznego środka ochronnego wobec towaru objętego postępowaniem będzie sprzeczne z interesem publicznym.

W związku z powyższym Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej postanowił jak w sentencji.

Postanowienie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Pouczenie

Na niniejsze postanowienie stronie nie służy zażalenie.

Na podstawie art. 27 ust. 3 ustawy na niniejsze postanowienie stronie zainteresowanej służy skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego, którą zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368, z późn. zm.) należy wnieść w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszego postanowienia. Skargę w podanym terminie należy wnieść bezpośrednio do Sądu. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego postanowienia.

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej: J. Hausner

¹⁾ Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej – gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 1, poz. 5).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 123, poz. 1352 oraz z 2002 r. Nr 125, poz. 1063, Nr 153, poz. 1271 i Nr 188, poz. 1572.