Monitor Polski - rok 2002 nr 31 poz. 491

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Rząd Republiki Litewskiej, zwane dalej „Umawiającymi się Stronami",

kierując się Aktem Końcowym Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Dokumentami końcowymi Spotkania madryckiego i wiedeńskiego, postanowieniami Paryskiej Karty Nowej Europy i Dokumentem Sympozjum krakowskiego na temat dziedzictwa kulturalnego,

uwzględniając postanowienia Europejskiej konwencji kulturalnej,

kierując się Traktatem między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Litewską o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, podpisanym w Wilnie, dnia 26 kwietnia 1994 r.,

opierając się na wielowiekowych związkach kulturalnych między oboma narodami,

uwzględniając fakt, że Polacy i Litwini mieszkający na terytoriach obu Państw wnieśli i wnoszą wielki wkład do kultury obu narodów oraz do europejskiego dziedzictwa kulturalnego,

dążąc do rozwoju wzajemnie korzystnej współpracy w dziedzinach kultury, oświaty i nauki, w przekonaniu, że szerokie kontakty międzyludzkie będą służyć lepszemu wzajemnemu zrozumieniu między obywatelami obu Państw,

doceniając znaczenie polsko-litewskich kontaktów kulturalnych i naukowych dla całokształtu współpracy kulturalnej w Europie, a zwłaszcza w regionie Morza Bałtyckiego,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Umawiające się Strony za podstawową formę współpracy kulturalnej i naukowej uważają współpracę uzasadnioną wspólnymi potrzebami i interesami instytucji rządowych, urzędów państwowych, organizacji, stowarzyszeń, samorządów lokalnych i obywateli.

Współpraca ta odbywać się będzie w oparciu o obowiązujące w obu Państwach ustawodawstwo.

Umawiające się Strony będą podtrzymywać istniejące już kontakty oraz działać na rzecz ich dalszego rozwoju.

Artykuł 2

Umawiające się Strony będą popierać takie formy bezpośredniej współpracy między instytucjami państwowymi, społecznymi i prywatnymi, które przyczyniają się do pogłębiania wzajemnego zrozumienia.

Artykuł 3

Umawiające się Strony będą wszechstronnie popierać zacieśnienie współpracy między naukowcami, instytutami naukowymi, placówkami badawczymi, akademiami nauk oraz innymi instytucjami naukowymi obu Państw.

Umawiające się Strony będą popierać wymianę pracowników naukowych, realizację wspólnych programów badań naukowych, wymianę informacji naukowej i naukowo-technicznej oraz literatury naukowej, a także organizowanie wspólnych imprez naukowych.

Umawiające się Strony umożliwią korzystanie z archiwów, zbiorów bibliotecznych oraz innych materiałów źródłowych.

Artykuł 4

Umawiające się Strony będą wymieniać informacje z zakresu szkolnictwa wyższego i nauki oraz będą stwarzać warunki do bezpośredniej współpracy szkół wyższych, placówek naukowych i badawczych, naukowców i innych specjalistów obu Państw.

Strony będą sprzyjać wymianie wizyt naukowców, nauczycieli akademickich oraz innych specjalistów, odbywaniu staży naukowych oraz wymianie studentów uczelni wyższych.

Artykuł 5

Umawiające się Strony, w ramach przepisów prawnych, będą stwarzać warunki do poznawania kultury drugiego kraju, w tym nauki języka, literatury, historii i geografii w szkołach kształcenia ogólnego i placówkach kulturalno-oświatowych, działających na terytorium danego Państwa, a także w miarę możliwości w uczelniach.

Umawiające się Strony zwrócą szczególną uwagę na działalność i potrzeby katedr filologii polskiej w uczelniach Republiki Litewskiej oraz katedr filologii litewskiej (bałtyckiej) w uczelniach Rzeczypospolitej Polskiej, zwłaszcza w zakresie wzajemnego zatrudniania wykładowców.

Artykuł 6

Umawiające się Strony będą popierać współpracę i wymianę w dziedzinie oświaty, w szczególności: wymianę nauczycieli i specjalistów, uczniów, programów nauczania, podręczników i innych materiałów z dziedziny oświaty, w tym zwłaszcza z zakresu historii i geografii, działalność komisji podręcznikowych, współdziałanie w dziedzinie środków dydaktycznych.

Umawiające się Strony będą stwarzać warunki dla podtrzymywania bezpośrednich kontaktów między szkołami podstawowymi i średnimi – ogólnokształcącymi i zawodowymi.

Artykuł 7

Umawiające się Strony będą dążyć do zawarcia Umowy o wzajemnym uznawaniu świadectw dojrzałości, dyplomów ukończenia studiów wyższych oraz stopni i tytułów naukowych.

Artykuł 8

Umawiające się Strony będą sprzyjać współpracy między placówkami, organizacjami i stowarzyszeniami oświaty dorosłych, popierać organizowanie konferencji oraz wymianę specjalistów i wykładowców z dziedziny oświaty dorosłych.

Artykuł 9

Umawiające się Strony stworzą osobom należącym do mniejszości polskiej w Republice Litewskiej i osobom należącym do mniejszości litewskiej w Rzeczypospolitej Polskiej warunki sprzyjające zachowaniu, rozwojowi i wyrażaniu ich tożsamości narodowej, religijnej i językowej.

W tym celu każda z Umawiających się Stron będzie na swoim terytorium państwowym wspierać działalność instytucji oświatowych i kulturalnych oraz organizacji społecznych mniejszości narodowych, a także będzie sprzyjać zachowaniu ich więzi kulturowych z rodakami zamieszkującymi na terytorium państwowym drugiej Strony.

Umawiające się Strony, każda na swoim terytorium państwowym, zapewnią wyżej wymienionym osobom dostęp do publicznych środków masowego przekazu, a także, na zasadach dobrowolności, dostęp do oświaty w języku ojczystym na poziomie przedszkolnym, podstawowym i średnim.

Umawiające się Strony zapewnią kształcenie i doskonalenie kadr nauczycielskich dla szkół mniejszości, możliwość zatrudniania w szkołach mniejszości nauczycieli skierowanych przez drugą Stronę, możliwość upowszechniania znajomości języka ojczystego, historii, geografii i kultury ojczystej i podnoszenia poziomu ich nauczania.

Umawiające się Strony będą współpracować w zakresie przygotowywania programów nauczania oraz podręczników do nauki języka i literatury polskiej, historii i geografii Polski dla szkół podstawowych i średnich z polskim językiem nauczania na Litwie, a także programów nauczania oraz podręczników do nauki języka i literatury litewskiej, historii i geografii Litwy dla szkół podstawowych i średnich z litewskim językiem nauczania w Polsce.

Artykuł 10

Umawiające się Strony będą popierać inicjatywy właściwych organów i instytucji rządowych oraz organizacji pozarządowych sprzyjające lepszemu poznaniu kultury drugiego Państwa.

W tym celu Umawiające się Strony będą popierać współpracę we wszystkich dziedzinach kultury i sztuki oraz stwarzać odpowiednie warunki dla kontaktów bezpośrednich między organizacjami, instytucjami i osobami fizycznymi działającymi w tych dziedzinach.

Artykuł 11

Umawiające się Strony będą popierać współpracę między osobami fizycznymi i prawnymi uprawnionymi do prowadzenia międzynarodowej działalności impresaryjnej w dziedzinach regulowanych niniejszą umową.

Artykuł 12

Umawiające się Strony będą rozwijać współpracę w zakresie przekładów literatury pięknej, naukowej i popularnonaukowej w dziedzinie ruchu wydawniczego i obrotu książkami, prasą i czasopismami.

Artykuł 13

Umawiające się Strony będą popierać współpracę w dziedzinie kinematografii, ze szczególnym uwzględnieniem wspólnych realizacji filmów i świadczenia wzajemnych usług w produkcji filmowej i twórczości filmowej.

Umawiające się Strony będą popierać popularyzowanie sztuki filmowej swoich krajów poprzez organizowanie wzajemnych przeglądów filmowych, udział w organizowanych w drugim kraju międzynarodowych festiwalach i przeglądach filmowych, zgodnie z regulaminami tych festiwali i przeglądów, jak i poprzez wymianę filmów na zasadach komercyjnych i niekomercyjnych.

Artykuł 14

Umawiające się Strony stworzą możliwość działania ośrodkom kultury polskiej w Republice Litewskiej i ośrodkom kultury litewskiej w Rzeczypospolitej Polskiej. Działalność ta będzie uregulowana odrębnymi porozumieniami.

Umawiające się Strony stworzą najkorzystniejsze warunki prawne i finansowe, umożliwiające funkcjonowanie ośrodków, w tym wspieranie ich działalności przez różnorakie instytucje, organizacje i fundacje w ramach obowiązujących w danym kraju przepisów.

Artykuł 15

Umawiające się Strony będą wzajemnie uznawały prawa autorskie i prawa pokrewne osób fizycznych i prawnych oraz ich prawnych następców i zapewnią ochronę tych praw, opierając się na zasadach określonych w Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych oraz Konwencji rzymskiej o ochronie wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych.

Szczegółowe warunki i tryb takiej ochrony będą ustalone w oddzielnym porozumieniu między Umawiającymi się Stronami.

Umawiające się Strony będą dążyć do wprowadzenia i stosowania wszystkich standardów ochrony praw autorskich i pokrewnych obowiązujących w państwach Unii Europejskiej.

Artykuł 16

Umawiające się Strony będą opiekować się pomnikami kultury i dobrami kultury, znajdującymi się na ich terytorium, upamiętniającymi wydarzenia historyczne, a także osiągnięcia kulturalne i naukowe oraz tradycje drugiego kraju i podejmą kroki mające na celu włączenie ich do procesu kultury i zapewnienie im właściwej ochrony prawnej, materialnej i innej, a także zagwarantują swobodny i nieograniczony dostęp do nich, także w przypadkach, kiedy sprawowanie opieki nad nimi nie leży w gestii Państwa.

Artykuł 17

Umawiające się Strony będą współpracować w dziedzinie inwentaryzacji, badań, konserwacji i restauracji dóbr historyczno-kulturalnych, stworzą specjalistom i badaczom drugiej Strony warunki do przeprowadzenia badań dóbr kultury, zgodnie z ustawodawstwem obowiązującym w każdym Państwie.

Artykuł 18

Umawiające się Strony podejmą kroki mające na celu odnalezienie, ustalenie miejsca przechowania i zwrot dóbr kultury, wywiezionych z terytorium drugiego Państwa przy naruszeniu norm prawa międzynarodowego.

Artykuł 19

Wykonanie artykułów 16, 17 i 18 niniejszej umowy powierza się Pełnomocnikom Rządów, którzy podpiszą bezpośrednio odrębne porozumienie.

Artykuł 20

Umawiające się Strony będą popierać intensywną współpracę w dziedzinie archiwistyki na podstawie bezpośrednich porozumień między odpowiednimi instytucjami archiwalnymi obu Państw.

Artykuł 21

Umawiające się Strony będą popierać współpracę w dziedzinie nauk medycznych i ochrony zdrowia, która odbywać się będzie na podstawie odrębnych porozumień.

Artykuł 22

Umawiające się Strony będą sprzyjać współpracy w zakresie kultury fizycznej i sportu, realizowanej zarówno przez organizacje rządowe, jak i pozarządowe, która odbywać się będzie na podstawie odrębnych porozumień.

Artykuł 23

Umawiające się Strony będą popierać wzajemny swobodny przepływ informacji o życiu politycznym, społecznym, kulturalnym i naukowym drugiego Państwa.

W tym celu Umawiające się Strony będą popierać współpracę instytucji radiowych i telewizyjnych, agencji prasowych, stowarzyszeń dziennikarskich, wydawnictw prasowych i redakcji.

Artykuł 24

Umawiające się Strony będą prowadzić współpracę i wymianę w dziedzinach objętych niniejszą umową na zasadach wzajemności i równych praw.

W celu realizacji niniejszej umowy Umawiające się Strony lub zainteresowane instytucje i organizacje będą – w ramach swych kompetencji i zgodnie z ustawodawstwem każdego z Państw – opracowywać porozumienia, programy i plany, określające formy współpracy, warunki organizacyjne i finansowe.

Artykuł 25

Umowa niniejsza podlega przyjęciu zgodnie z prawem każdej ze Stron, co zostanie stwierdzone w drodze wymiany not.

Umowa wejdzie w życie w dniu otrzymania noty późniejszej.

Umowa niniejsza zostaje zawarta na okres pięciu (5) lat. Ulega ona automatycznemu przedłużeniu na kolejne okresy pięcioletnie, jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie wypowie jej, w drodze notyfikacji, na sześć miesięcy przed upływem danego okresu.

Sporządzono w Wilnie dnia 17 grudnia 1998 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i litewskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.