Dziennik Ustaw - rok 2024 poz. 1579

Na podstawie art. 216² § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1568) zarządza się, co następuje:

1) sposób przygotowania i przeprowadzenia wysłuchania dziecka na podstawie art. 216¹ § 1 i § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, zwanej dalej „k.p.c.”;

2) warunki, jakim mają odpowiadać pomieszczenia przeznaczone do przeprowadzania wysłuchań dziecka na podstawie art. 216¹ § 1 i § 3 k.p.c.

1) czy rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka umożliwiają przeprowadzenie wysłuchania;

2) sposób porozumiewania się dziecka z otoczeniem oraz sposób funkcjonowania dziecka w zakresie istotnym dla nawiązania z nim kontaktu i prowadzenia wysłuchania, w tym porę optymalnej aktywności poznawczej;

3) czy zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające obecność przy wysłuchaniu biegłego psychologa.

2. Ustalając porę i czas trwania wysłuchania, sąd uwzględnia wiek dziecka, jego stan zdrowia oraz okoliczności dotyczące sposobu funkcjonowania ustalone zgodnie z § 2 pkt 2. W przypadku dzieci niewładających językiem polskim, dzieci posługujących się polskim językiem migowym (PJM) oraz dzieci ze szczególnymi potrzebami w komunikowaniu się sąd uwzględnia także okoliczność, że wypowiedzi będą wymagały przetłumaczenia, lub fakt korzystania z komunikacji wspomagającej i alternatywnej.

3. Planując czas trwania wysłuchania, sąd uwzględnia, że może wystąpić potrzeba zarządzenia przerwy w prowadzonym wysłuchaniu.

2. Osobie, która ma przyprowadzić dziecko na wysłuchanie, sąd doręcza przeznaczoną dla dziecka informację, sporządzoną w zrozumiały dla dziecka sposób, w której znajduje się wyjaśnienie celu, sposobu i miejsca przeprowadzenia wysłuchania oraz pouczenie, że po przybyciu do sądu i obejrzeniu miejsca wysłuchania dziecko będzie mogło podjąć decyzję co do udziału w wysłuchaniu.

3. Dziecku z zaburzeniami ze spektrum autyzmu lub z niepełnosprawnością intelektualną umożliwia się obejrzenie miejsca wysłuchania na terenie sądu co najmniej dwa dni przed terminem wysłuchania, o czym sąd informuje, zawiadamiając o wysłuchaniu. Pouczenie o tym uprawnieniu zamieszcza się także w informacji, o której mowa w ust. 1.

2. Sędzia poucza dziecko, że jeżeli nie rozumie ono zadawanych pytań, nie zna odpowiedzi na niektóre pytania, potrzebuje ich wyjaśnienia lub uzupełnienia, uważa, że zostało źle zrozumiane, lub ma inne potrzeby, to powinno o tym powiadomić. Sędzia uzgadnia z dzieckiem, w jaki sposób zasygnalizuje ono sytuacje wskazane w zdaniu pierwszym.

1) należy posługiwać się prostym językiem, zadawać pytania otwarte, unikać przenośni oraz komunikatów zawierających ocenę osób bliskich dziecku;

2) nie należy zadawać pytań sugerujących odpowiedzi;

3) należy obserwować reakcje i emocje dziecka, w tym lęk, niepokój, płacz, zdenerwowanie, zmęczenie, znużenie, częstotliwość odraczania wypowiedzi, i reagować odpowiednio do danej sytuacji.

2. Po zakończeniu wysłuchania należy zapytać dziecko, czy ma jakieś pytania do sędziego.

2. Biegły psycholog udziela sędziemu, w miarę potrzeby, pomocy w formułowaniu pytań do dziecka oraz obserwuje reakcje i emocje dziecka, w szczególności lęk, niepokój, płacz lub zdenerwowanie, zmęczenie i znużenie, oraz wskazuje sędziemu możliwości wspierania dziecka i sposób reagowania na sytuacje utrudniające przebieg wysłuchania.

1) kolorystyka ścian w pomieszczeniu jest utrzymana w jasnych i stonowanych barwach;

2) podłoga w pomieszczeniu jest wyłożona miękką wykładziną;

3) w pomieszczeniu znajdują się meble dostosowane dla dziecka;

4) kolorystyka mebli i wykładziny jest utrzymana w jasnych i stonowanych barwach;

5) zainstalowane oświetlenie jest ciche i ma możliwość regulacji;

6) wielkość i umeblowanie pomieszczenia dają dziecku możliwość swobodnego poruszania się.

2. Jeżeli pomieszczenie, w którym odbywa się wysłuchanie, jest przeznaczone także do przeprowadzania przesłuchań w trybie art. 185a-185c i 185e ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 37, 1222 i 1248), należy dziecku wyjaśnić, że zainstalowane kamery i mikrofon nie będą włączane, a wysłuchanie nie będzie rejestrowane.

2. Gabinet lub inne pomieszczenie, o którym mowa w ust. 1, mają stały dostęp do światła dziennego, są wyposażone w stolik oraz fotel dla dziecka. Wielkość gabinetu lub innego pomieszczenia umożliwia dziecku poruszanie się.

3. W gabinecie lub innym pomieszczeniu na terenie sądu, w którym odbywa się wysłuchanie, panuje porządek. Dziecko ma zapewnioną możliwość koncentracji i swobodę wypowiedzi.

2. Na czas trwania wysłuchania miejsce, w którym się ono odbywa, jest wyłączone z innych czynności.

2. Jeżeli jest to uzasadnione potrzebami dziecka, na czas wysłuchania należy:

1) przygotować dostosowane do potrzeb dziecka materiały ułatwiające rozmowę, w szczególności kredki, papier, rysunki lub inne pomoce wizualne;

2) zapewnić dostępność materiałów umożliwiających obniżenie poczucia lęku i napięcia u dziecka.

3. W celu uniknięcia rozpraszania dziecka pomoce oraz materiały, o których mowa w ust. 2, powinny być wyjmowane przez sędziego zgodnie z potrzebami dziecka.

Minister Sprawiedliwości: A. Bodnar