Dziennik Ustaw - rok 2024 poz. 916

Na podstawie art. 73 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2187) zarządza się, co następuje:

1) ramowy program medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych, zwanego dalej „kursem”;

2) kwalifikacje kadry dydaktycznej;

3) szczegółowe wymagania dla podmiotów prowadzących kurs;

4) skład i tryb powoływania komisji egzaminacyjnej oraz sposób przeprowadzania egzaminów kończących kurs;

5) wzór zaświadczenia o ukończeniu kursu.

2. Zajęcia teoretyczne i praktyczne w zakresie:

1) pierwszej pomocy psychologicznej prowadzi psycholog posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe oraz aktualną wiedzę z zakresu objętego programem kursu;

2) ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego, wodnego i wysokościowego oraz warunków działania Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej prowadzi osoba posiadająca co najmniej trzyletnie doświadczenie w wykonywaniu czynności ratowniczych w danym rodzaju ratownictwa oraz aktualną wiedzę z zakresu objętego programem kursu.

2. W skład komisji egzaminacyjnej wchodzą przynajmniej cztery osoby powoływane spośród:

1) lekarzy, pielęgniarek lub ratowników medycznych podmiotu prowadzącego kurs;

2) lekarzy, pielęgniarek lub ratowników medycznych posiadających co najmniej trzyletnie doświadczenie z zakresu objętego programem kursu.

3. W skład komisji egzaminacyjnej powołuje się przynajmniej po jednej osobie spośród osób, o których mowa w ust. 2.

2. Każda część egzaminu jest oceniana oddzielnie.

2. Odpowiedzi są oceniane odrębnie przez każdego członka komisji według skali: 5 (bardzo dobry), 4 (dobry), 3 (dostateczny), 2 (niedostateczny).

3. Za pozytywny wynik egzaminu teoretycznego uważa się uzyskanie przez osobę zdającą co najmniej oceny 3 (dostatecznej) od poszczególnych członków komisji.

2. Wykonanie zadań, o których mowa w ust. 1, jest oceniane odrębnie przez każdego członka komisji przez określenie „zaliczone” lub „niezaliczone”.

3. Za pozytywny wynik egzaminu praktycznego uważa się uzyskanie oceny „zaliczone” od co najmniej 75 % składu komisji egzaminacyjnej za wykonanie obu zadań łącznie.

2. Osoba zdająca może przystąpić do egzaminu albo jego części w następnym terminie, nie więcej jednak niż dwa razy, jeżeli z ważnych przyczyn losowych nie zaliczy w całości albo w części egzaminu albo nie przystąpi do egzaminu albo jego części.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji: wz. W. Szczepański

¹⁾ Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji kieruje działem administracji rządowej - sprawy wewnętrzne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 maja 2024 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz. U. poz. 738).

²⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 września 2018 r. w sprawie medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych (Dz. U. poz. 1976), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 233 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2187).

Załączniki do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 20 czerwca 2024 r. (Dz. U. poz. 916)

Załącznik nr 1

RAMOWY PROGRAM MEDYCZNEGO KURSU KWALIFIKACYJNEGO MINISTRA WŁAŚCIWEGO DO SPRAW WEWNĘTRZNYCH

I. Założenia organizacyjno-programowe

Główny cel kształcenia:

Celem kształcenia jest przygotowanie ratowników medycznych - strażaków Państwowej Straży Pożarnej oraz funkcjonariuszy Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej - do udzielania świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego samodzielnie - w przypadku realizacji zadań służbowych w warunkach zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, w obszarach katastrof, klęsk żywiołowych i w strefie działań wojennych albo pod nadzorem lekarza lub w porozumieniu z lekarzem w ramach zadań Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej.

Kształceniem są objęci ratownicy medyczni wykonujący zadania zawodowe:

1) w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 275), włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, podczas działań ratowniczych, ćwiczeń oraz szkoleń;

2) w ramach działań kontrterrorystycznych realizowanych przez służby podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowane;

3) w ramach zadań Policji, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1-4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2024 r. poz. 145), oraz zadań realizowanych w Akademii Policji w Szczytnie i szkołach policyjnych, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 1 tej ustawy;

4) w ramach zadań Służby Ochrony Państwa, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz. U. z 2024 r. poz. 325);

5) w ramach zadań Straży Granicznej, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1-2a, 4-5b, 5d, 10, 12-14 i ust. 2a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2024 r. poz. 915);

6) w wyodrębnionych oddziałach prewencji, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, w Centralnym Pododdziale Kontrterrorystycznym Policji „BOA” oraz w samodzielnych pododdziałach kontrter-rorystycznych Policji, o których mowa w art. 5c ust. 1 tej ustawy;

7) w ramach zadań Służby Więziennej, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1683, z późn. zm.).

Szczegółowe cele kształcenia:

1) utrwalenie podstawowej wiedzy z zakresu zadań zawodowych ratownika medycznego;

2) uzyskanie i utrwalenie wiedzy o świadczeniach zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe udzielanych poszkodowanym samodzielnie w warunkach zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, w obszarach katastrof, klęsk żywiołowych i w strefie działań wojennych albo pod nadzorem lekarza lub w porozumieniu z lekarzem w ramach działań Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej - w zakresie:

a) czynności ratunkowych, w szczególności:

- rozpoznawania i wczesnego reagowania w przypadku stanów nagłego zagrożenia zdrowotnego,

- farmakoterapii stanów nagłych,

- farmakoterapii w stanach masywnych krwotoków,

- intubacji dotchawiczej z użyciem środków zwiotczających,

- zakładania sondy żołądkowej i płukania żołądka,

b) wykonywania drobnych zabiegów chirurgicznych, w szczególności szycie drobnych ran w znieczuleniu miejscowym,

c) diagnostyki USG w stanach zagrożenia życia,

d) postępowania w sytuacji użycia bojowych środków trujących,

e) podawania leków RX oraz leków w autostrzykawkach;

3) nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy psychologicznej poszkodowanym, w szczególności dokonywania oceny symptomów zaburzeń zachowań lub zaburzeń psychicznych ze szczególnym uwzględnieniem symptomów ostrej reakcji na ciężki stres;

4) nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy psychologicznej poszkodowanemu podczas procesu diagnostyczno-leczniczego;

5) kształtowanie poczucia odpowiedzialności za jakość udzielonej pomocy.

II. Czas trwania kursu

Medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych powinien trwać co najmniej 48 godzin dydaktycznych (po 45 minut), w tym co najmniej 8 godzin dydaktycznych zajęć teoretycznych, co najmniej 30 godzin dydaktycznych zajęć praktycznych modułu podstawowego oraz 10-godzinny moduł specjalistycznych czynności ratowniczych właściwych dla działań strażaków Państwowej Straży Pożarnej oraz funkcjonariuszy Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej.

III. Plan nauczania

Liczba godzin w modułach

IV. Treści nauczania i umiejętności wynikowe

1. Organizacja ratownictwa medycznego - podstawy prawne

Słuchacz ugruntowuje i poszerza wiadomości dotyczące organizacji ratownictwa medycznego w ramach ratownictwa zintegrowanego.

2. Bezpieczeństwo własne, poszkodowanego oraz zabezpieczenie miejsca zdarzenia

Słuchacz doskonali umiejętności:

- korzystania ze sprzętu ochronnego znajdującego się w zestawach ratowniczych,

- oceny zagrożeń swojego życia lub zdrowia oraz życia lub zdrowia poszkodowanego, oceny sytuacji w ramach działania Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej oraz wykorzystania naturalnych warunków środowiska, w którym jest udzielana pomoc,

- postępowania z odpadami medycznymi.

3. Zestawy ratownicze, dezynfekcja sprzętu

Słuchacz doskonali umiejętności:

- korzystania ze sprzętu znajdującego się w zestawach ratowniczych,

- właściwego postępowania ze sprzętem medycznym zanieczyszczonym krwią, wydalinami i wydzielinami (materiałami potencjalnie zakaźnymi).

4. Ocena poszkodowanego, badanie wstępne oraz szczegółowe, EKG, USG, wykonywane w warunkach działania Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej

Słuchacz doskonali umiejętności oceny stanu poszkodowanego w zakresie podstawowych funkcji życiowych, w tym:

- oceny przytomności,

- oddychania, krążenia,

- rodzaju obrażeń i

- stanów chorobowych.

Słuchacz nabywa umiejętności wstępnej diagnostyki, w tym z użyciem EKG i USG.

5. Zasady udzielania świadczeń zdrowotnych w przypadku realizacji zadań służbowych w warunkach zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, w obszarach katastrof, klęsk żywiołowych i w strefie działań wojennych - w zakresie:

1) obrażeń chemicznych, termicznych, elektrycznych;

2) obrażeń mechanicznych oraz zaopatrzenia złamań i opatrywania ran;

3) zatruć, w tym zatruć środkami bojowymi;

4) resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

5) defibrylacji, stymulacji i kardiowersji;

6) farmakoterapii.

Słuchacz doskonali umiejętności:

- udrożnienia dróg oddechowych za pomocą rękoczynów udrażniających oraz przyrządów, w tym intubacji,

- prowadzenia oddechu zastępczego bezprzyrządowo i przyrządowo,

- prowadzenia postępowania w ramach resuscytacji krążeniowo-oddechowej.

Słuchacz nabywa umiejętności:

- wstępnej diagnostyki i postępowania z zatruciem środkami bojowymi, w tym stosowania leków,

- zaopatrzenia obrażeń, w tym złamań, oraz zaopatrzenia ran - szycie, w tym z użyciem staplerów,

- stosowania materiałów opatrunkowych do opatrywania ran,

- zastosowania opatrunku osłaniającego lub chłonnego,

- zastosowania opatrunku zastawkowego na rany klatki piersiowej,

- zaopatrzenia krwotoków, w tym z użyciem środków farmakologicznych,

- podawania leków, w tym w postaci iniekcji, płynoterapii.

6. Taktyka działań ratowniczych w ramach działania Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej

Słuchacz nabywa umiejętności:

- określania założeń taktycznych realizowanych w poszczególnych fazach akcji ratowniczej,

- koordynowania działań ratowniczych służb podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych, które wynikają ze specyfiki działania tych służb.

7. Ewakuacja ze strefy zagrożenia w przypadku wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym, w obszarach katastrof, klęsk żywiołowych i w strefie działań wojennych

Słuchacz nabywa umiejętności:

- oceny możliwości bezpiecznej ewakuacji,

- przygotowania poszkodowanych do ewakuacji specjalnymi środkami transportu,

- rozpoznawania zagrożeń dla życia lub zdrowia poszkodowanych (wewnętrznych i zewnętrznych), w tym wyznaczania strefy zagrożenia, z której obowiązuje ewakuacja oraz stosowania procedur ratowniczych podczas ewakuacji poszkodowanych,

- realizacji zadań w przypadku ewakuacji odroczonej.

8. Pierwsza pomoc psychologiczna

Słuchacz pogłębia wiadomości dotyczące:

- wpływu trudnych sytuacji na sprawność funkcjonowania ratownika i poszkodowanego,

- oceny stresu (jego rodzajów, źródeł, objawów i skutków) w działaniach ratowniczych,

- konieczności udzielenia pierwszej pomocy psychologicznej poszkodowanym oraz ratownikom,

- zasad organizacji pierwszej pomocy psychologicznej dla ofiar zdarzenia.

9. Zajęcia specjalistyczne do dyspozycji podmiotów prowadzących medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych właściwe dla działań Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej

Słuchacz nabywa wiadomości dotyczące działań specjalistycznych podejmowanych przez ratownika medycznego w warunkach charakterystycznych dla działań Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej.

V. Wskazówki metodyczne i metodologiczne

1. Zajęcia są prowadzone w formie seminariów i ćwiczeń praktycznych z użyciem nowoczesnych środków dydaktycznych.

2. Słuchacz powinien poprawnie wykonać każdą czynność określoną w wykazie umiejętności zdobytych podczas medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych w warunkach przewidzianych w szkoleniu.

Załącznik nr 2

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DLA PODMIOTÓW PROWADZĄCYCH MEDYCZNY KURS KWALIFIKACYJNY MINISTRA WŁAŚCIWEGO DO SPRAW WEWNĘTRZNYCH

Medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych prowadzą podmioty, które zapewniają:

I. realizację programu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych zgodnie z harmonogramem zajęć opracowanym w formie pisemnej;

II. sprawną organizację procesu dydaktycznego - jeden szkolący może prowadzić zajęcia praktyczne z grupą liczącą nie więcej niż 5 osób;

III. bazę dydaktyczną dostosowaną do liczby osób uczestniczących w medycznym kursie kwalifikacyjnym ministra właściwego do spraw wewnętrznych, w szczególności:

1) sale do zajęć teoretycznych wyposażone zarówno w proste, jak i techniczne środki dydaktyczne;

2) sale do zajęć praktycznych wyposażone w symulatory wysokiej wierności;

3) obszar do symulacji udzielania świadczeń zdrowotnych w ramach działania Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej oraz Służby Więziennej;

4) wyposażenie do realizacji programu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych, w szczególności:

a) sprzęt do zapewniania drożności dróg oddechowych oraz do monitorowania wentylacji, w tym:

- rurki ustno-gardłowe wielorazowe typu Guedela (w różnych rozmiarach - w tym w największym rozmiarze, przezroczyste, umożliwiające stwierdzenie obecności ciała obcego w świetle rurki),

- rurki nosowo-gardłowe,

- zestaw ssący (mechaniczny oraz ręczny z jednorazowym pojemnikiem na treść) dla dorosłych (o wydajności co najmniej 20 l/min) i niemowląt,

- worek samorozprężalny, przejrzysty, o konstrukcji umożliwiającej wentylację bierną i czynną przy objętości oddechowej od 500 do 800 ml, zapewniający częstość 10 oddechów na minutę mieszaniną o zawartości 97-100 % tlenu, przy przepływie tlenu 15 l/min, o konstrukcji uniemożliwiającej przekroczenie ciśnienia w układzie oddechowym o 40 lub 45 cm słupa wody,

- worek samorozprężalny dla dzieci,

- maski twarzowe w dwóch rozmiarach (dzieci od 5 lat i dorośli) przezroczyste, z mankietem silikonowym fartuchowym,

- sprzęt do nadgłośniowego udrażniania dróg oddechowych,

- sprzęt do nieinwazyjnego pomiaru stężenia dwutlenku węgla w powietrzu wydechowym,

- sprzęt do nieinwazyjnego pomiaru wysycenia krwi tlenem,

- sprzęt do intubacji dotchawiczej, w tym laryngoskop z łyżkami, oraz rurki intubacyjne z mankietem i bez mankietu, prowadnice,

b) sprzęt do tlenoterapii, w tym:

- reduktor łączący butlę tlenową z odbiornikami tlenu wykonany z mosiądzu (ewentualnie z niemetalowymi elementami antystatycznymi), przystosowany do pracy przy ciśnieniu roboczym co najmniej 200 barów i ciśnieniu zredukowanym od 4 do 5 barów,

- zestaw jednorazowego użytku do tlenoterapii biernej z rezerwuarem (dwie przezroczyste maski z możliwością modelowania w części nosowej: jedna duża i jedna mała),

- butlę tlenową aluminiową o płaskim dnie, o pojemności sprężonego tlenu co najmniej 400 l przy ciśnieniu 150 barów, z możliwością napełnienia w systemie DIN (dla tlenu medycznego), o ciśnieniu roboczym co najmniej 200 barów,

- respirator transportowy objętościowo zmienny,

c) sprzęt do ewakuacji i transportu, w tym:

- nosze typu deska z tworzywa sztucznego, przepuszczalne dla promieni X, z co najmniej czterema kompletami kodowanych kolorami pasów zabezpieczających mocowanych obrotowo oraz z zestawem klocków do unieruchamiania głowy i kręgosłupa szyjnego,

- kamizelkę - szynę kręgosłupową oraz szyny i materace podciśnieniowe,

- folie izotermiczne,

- szynę wyciągową,

- nosze rolowane typu SKED i pół-SKED,

- nosze koszowe z zawiesiami,

- nosze podbierakowe,

d) sprzęt do symulacji - fantomy, w tym:

- fantom do nauki intubacji dotchawiczej dorosłego z przekrojem górnych dróg oddechowych do nauki i oceny wzrokowej prawidłowego udrażniania dróg oddechowych, z użyciem sprzętu do utrzymania drożności dróg oddechowych, w tym rurek ustno-gardłowych, sprzętu nagłośniowego oraz intubacji dotchawiczej (obecność tworów anatomicznych: wargi, zęby, język, podniebienie, ruchomy przekrój kręgosłupa w odcinku szyjnym, wejście do krtani i przełyku, nagłośnia),

- fantom dorosłego do oceny wstępnej oraz badania urazowego, z możliwością symulacji monitorowania i zapisywania wykonywanych wdrożonych czynności,

- fantom dziecka do oceny wstępnej oraz badania urazowego, z możliwością symulacji monitorowania i zapisywania wykonywanych wdrożonych czynności,

- fantom dorosłego do ewakuacji,

- fantom do nauki udrażniania dróg oddechowych noworodka metodami bezprzyrządowymi i oddechu sztucznego oraz do masażu pośredniego serca, z kontrolą tętna na tętnicy ramiennej oraz z monitorowaniem i oceną oddechu, i masażu, z możliwością:

- - obserwacji unoszenia się przedniej ściany klatki piersiowej w czasie wentylacji,

- - oceny prawidłowej i zbyt dużej objętości oddechowej,

- - oceny zbyt szybkiego wdechu,

- - oceny prawidłowej i nieprawidłowej głębokości ucisków klatki piersiowej,

- - oceny nieprawidłowego ułożenia palców do masażu,

- fantom do iniekcji,

- fantom do nauki cewnikowania,

e) sprzęt do EKG i USG, AED, AED trainer, ciśnieniomierz, defibrylator manualny, symulator rytmów serca, stetoskop, glukometr,

f) materiały chirurgiczne i opatrunkowe, w tym:

- opatrunki - różne wymiary (osobiste, kompresy gazowe jałowe, gazy opatrunkowe jałowe, opaski opatrunkowe dziane, opaski taktyczne, chusty trójkątne tekstylne, bandaże elastyczne, siatki opatrunkowe nr 1, 2, 3 i 6, przylepce z opatrunkiem, przylepce bez opatrunku, komplety szkoleniowych opatrunków hydrożelowych schładzających),

- aparat do płukania oka z bocznym odpływem,

- rękawiczki nitrylowe jednorazowe,

- płyn do dezynfekcji rąk,

- materiały hemostatyczne,

- zestawy do szycia ran,

- stapler,

g) sprzęt do cewnikowania,

h) sprzęt do płukania żołądka,

i) inne środki techniczne wykorzystywane w trakcie realizacji działań przez Państwową Straż Pożarną, Policję, Służbę Ochrony Państwa, Straż Graniczną oraz Służbę Więzienną.

Załącznik nr 3

WZÓR - ZAŚWIADCZENIE O UKOŃCZENIU MEDYCZNEGO KURSU KWALIFIKACYJNEGO MINISTRA WŁAŚCIWEGO DO SPRAW WEWNĘTRZNYCH