Dziennik Ustaw - rok 2024 poz. 537

1. Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (Dz. U. poz. 394), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19 października 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (Dz. U. poz. 2308).

2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje § 2 i § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 października 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (Dz. U. poz. 2308), które stanowią:

„§ 2. Do projektów audytów krajobrazowych, w odniesieniu do których przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia wystąpiono o opinie, o których mowa w art. 38b ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.”.

Prezes Rady Ministrów: D. Tusk

Załącznik do obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 13 marca 2024 r. (Dz. U. poz. 537)

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW

z dnia 11 stycznia 2019 r.

w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych

Na podstawie art. 38a ust. 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2023 r. poz. 977, z późn. zm.¹⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) stosowaną przy sporządzaniu audytów krajobrazowych klasyfikację krajobrazów opracowaną w oparciu w szczególności o takie kryteria jak charakter dominujących w krajobrazie czynników, rzeźba terenu i pokrycie terenu;

2) sposób oceny zidentyfikowanych krajobrazów oraz wskazywania krajobrazów priorytetowych;

3) sposób uwzględnienia w audycie krajobrazowym obiektów, w tym krajobrazów, wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, obszarów Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO (MaB), parków narodowych, rezerwatów i innych form ochrony przyrody wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 1-9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2023 r. poz. 1336, 1688 i 1890), obiektów wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840 oraz z 2023 r. poz. 951, 1688 i 1904);

4) szczegółowy zakres i metodologię audytu krajobrazowego.

§ 2. 1. Audyt krajobrazowy obejmuje następujące po sobie etapy:

1) identyfikację krajobrazów, której dokonuje się zgodnie z wytycznymi określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia, oraz klasyfikację krajobrazów określoną w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

2) charakterystykę zidentyfikowanych krajobrazów, której dokonuje się zgodnie z metodyką określoną w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

3) ocenę zidentyfikowanych krajobrazów, której dokonuje się zgodnie ze sposobem określonym w załączniku nr 4 do rozporządzenia;

4) wskazanie krajobrazów priorytetowych, którego dokonuje się zgodnie ze sposobem określonym w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

5) wskazanie zagrożeń dla możliwości zachowania wartości krajobrazów priorytetowych oraz wartości krajobrazów w obrębie obszarów lub obiektów, o których mowa w art. 38a ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zwanej dalej „ustawą”, które określa załącznik nr 6 do rozporządzenia;

6) sformułowanie rekomendacji i wniosków dotyczących kształtowania i ochrony krajobrazów priorytetowych oraz krajobrazów w obrębie obszarów lub obiektów, o których mowa w art. 38a ust. 3 pkt 2 ustawy, które opracowuje się zgodnie z wytycznymi określonymi w załączniku nr 7 do rozporządzenia;

7) określenie lokalnych form architektonicznych zabudowy dla krajobrazów priorytetowych, którego dokonuje się zgodnie z wytycznymi określonymi w załączniku nr 8 do rozporządzenia.

2. Sporządzenie drugiego i następnego audytu krajobrazowego rozpoczyna się od charakterystyki zidentyfikowanych krajobrazów w poprzedzającym audycie, która jest podstawą do weryfikacji przebiegu granic tych krajobrazów i zmiany ich klasyfikacji typologicznej.

§ 3. Uwzględnienie obiektów, w tym krajobrazów, wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, obszarów Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO (MaB), parków narodowych, rezerwatów i innych form ochrony przyrody wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 1-9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, obiektów wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, następuje:

1) w charakterystyce zidentyfikowanych krajobrazów, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 2;

2) w ocenie zidentyfikowanych krajobrazów, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 3;

3) przez zawarcie w wykazie, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 lit. f.

§ 4. 1. Audyt krajobrazowy składa się z:

1) części opisowej i tabelarycznej zawierającej:

a) informacje ogólne o położeniu obszaru województwa, dla którego audyt krajobrazowy jest sporządzany,

b) zestawienie zidentyfikowanych krajobrazów oraz ich klasyfikację,

c) charakterystykę zidentyfikowanych krajobrazów,

d) ocenę zidentyfikowanych krajobrazów,

e) wykaz krajobrazów priorytetowych,

f) wykaz obszarów lub obiektów, o których mowa w art. 38a ust. 3 pkt 2 ustawy,

g) zestawienie zagrożeń dla możliwości zachowania wartości krajobrazów priorytetowych oraz wartości krajobrazów w obrębie obszarów i obiektów, o których mowa w art. 38a ust. 3 pkt 2 ustawy,

h) wykaz rekomendacji i wniosków dotyczących kształtowania i ochrony krajobrazów priorytetowych oraz krajobrazów w obrębie obszarów lub obiektów, o których mowa w art. 38a ust. 3 pkt 2 ustawy,

i) katalog lokalnych form architektonicznych zabudowy dla krajobrazów priorytetowych;

2) części graficznej zawierającej mapy sporządzone we właściwym układzie współrzędnych państwowego systemu odniesień przestrzennych, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1752, 1615, 1688 i 1762):

a) mapę zidentyfikowanych krajobrazów,

b) mapę obszarów lub obiektów, o których mowa w art. 38a ust. 3 pkt 2 ustawy,

c) mapę przedstawiającą lokalizację krajobrazów priorytetowych,

d) mapy, o których mowa w pkt 2 ppkt 3-5 załącznika nr 7 do rozporządzenia,

e) mapy, o których mowa w pkt 1 załącznika nr 8 do rozporządzenia;

3) (uchylony).²⁾

2. Mapy, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a-d, sporządza się w skali 1:50 000, a mapy, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. e, sporządza się w skali 1:2000.

3.³⁾ Dokumentacja audytu krajobrazowego zawiera w szczególności:

1) opis przyjętych metodyk oraz wykorzystanych źródeł danych;

2) opis przebiegu przeprowadzonych konsultacji społecznych oraz zestawienie nieuwzględnionych uwag zgłoszonych do projektu audytu krajobrazowego i stanowisko wobec tych uwag;

3) informacje o badaniach ankietowych, jeżeli takie badania przeprowadzono;

4) dane przestrzenne map, o których mowa w ust. 1 pkt 2, które powinny być zapisane w formatach SHP i GML;

5) zestawienia tabelaryczne dla danych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b-g.

4.³⁾ Dokumentację audytu krajobrazowego udostępnia się w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej zarządu województwa wraz z wyłożeniem projektu audytu do publicznego wglądu, a w przypadku wprowadzenia zmian w tej dokumentacji - także po uchwaleniu audytu przez sejmik województwa.

§ 5. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia⁴⁾.

Załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 11 stycznia 2019 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 537)

Załącznik nr 1

WYTYCZNE DOTYCZĄCE IDENTYFIKACJI KRAJOBRAZÓW¹⁾

Wyznaczenie granic krajobrazów odbywa się w następujących etapach:

1) szczegółowa analiza pokrycia i użytkowania terenu w obrębie mezoregionu;

2) wstępny podział mezoregionu na krajobrazy, dokonany w sposób rozłączny i wyczerpujący, z uwzględnieniem:

a) jednolitości tła krajobrazowego²⁾,

b) typu rzeźby terenu, określonego zgodnie z załącznikiem nr 2,

c) zachowania powiązań funkcjonalnych lub widokowych między elementami krajobrazu,

d) powtarzalności struktury przestrzennej i fizjonomii w różnych częściach krajobrazu, z wyjątkiem krajobrazów unikatowych³⁾;

3) oznaczenie krajobrazów w formacie: AA-XXX.XX-YY, gdzie:

a) AA oznacza kod województwa, przypisany zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. poz. 1031, z późn. zm.⁴⁾),

b) XXX.XX określa mezoregion fizycznogeograficzny,

c) YY określa kolejny krajobraz w obrębie mezoregionu w danym województwie;

4) wskazanie podtypu wydzielonych krajobrazów na podstawie klasyfikacji typologicznej krajobrazów określonej w załączniku nr 2;

5) weryfikacja granic krajobrazów, jeżeli taką potrzebę wykaże przeprowadzona klasyfikacja typologiczna.

¹⁾ Identyfikacja krajobrazu - proces wydzielania krajobrazów przez wyznaczenie ich granic, sklasyfikowanie pod względem typologicznym oraz nadanie im oznaczeń identyfikacyjnych.

²⁾ Tło krajobrazowe - rodzaj pokrycia lub użytkowania terenu, który dominuje powierzchniowo w obrębie krajobrazu i jednocześnie stanowi otoczenie większości pozostałych elementów przestrzennych krajobrazu.

³⁾ Krajobrazy unikatowe - krajobrazy, w których występują wyróżniające się na tle innych cenne atrybuty przestrzenne (przyrodnicze lub kulturowe), lub krajobrazy rzadko spotykane (jeden do kilku krajobrazów o danym podtypie) na obszarze województwa.

Załącznik nr 2

KLASYFIKACJA KRAJOBRAZÓW

Treść załącznika w wersji PDF do pobrania tutaj

Załącznik nr 3

METODYKA CHARAKTERYSTYKI ZIDENTYFIKOWANYCH KRAJOBRAZÓW

Treść załącznika w wersji PDF do pobrania tutaj

Załącznik nr 4

SPOSÓB OCENY ZIDENTYFIKOWANYCH KRAJOBRAZÓW

1. Ocena zidentyfikowanych krajobrazów sporządzana jest na podstawie informacji zebranych w Kartach Oceny Krajobrazu¹⁾, której wzór stanowi tabela 1.

2. Ocena zidentyfikowanych krajobrazów polega na:

1) przypisaniu wybranym cechom analitycznym wskazanym w module IV w Karcie Charakterystyki Krajobrazu oraz wybranym cechom syntetycznym wskazanym w module III Karty Charakterystyki Krajobrazu odpowiedniego stanu zachowania lub wykształcenia w skali trzystopniowej:

a) I - stan bardzo dobry lub dobry,

b) II - stan przeciętny,

c) III - stan niewystarczający lub zły;

2) porównaniu cech analitycznych przyrodniczych (A) i kulturowych (B) charakterystycznych typologicznie z cechami innych krajobrazów tego samego podtypu w województwie;

3) nadaniu cechom unikatowym konkretnych wartości zgodnie ze wskazaniami zawartymi w pkt 3 ppkt 3;

4) nadaniu cechom syntetycznym (C) konkretnych wartości zgodnie ze wskazaniami zawartymi w pkt 3 ppkt 4.

3. Ocena stanu zachowania lub wykształcenia cech analitycznych przyrodniczych i kulturowych krajobrazu oraz cech syntetycznych krajobrazu jest dokonywana w następujący sposób:

1) spośród cech analitycznych przyrodniczych krajobrazu (zawartych w tabeli 1 w załączniku nr 3) bierze się pod uwagę cechy i wskaźniki: A1, A2, A3, A4, A5, A6a, A7a, A7c i A10a, które następnie ocenia się według poniższych zasad:

a) wartość I przypisuje się w przypadku, gdy cecha charakterystyczna dla podtypu występuje znacznie silniej niż przeciętnie (co najmniej 1 odchylenie standardowe powyżej średniej),

b) wartość III przypisuje się w przypadku, gdy cecha charakterystyczna dla podtypu występuje znacznie słabiej niż przeciętnie (co najmniej 1 odchylenie standardowe poniżej średniej),

c) wartość II przypisuje się w pozostałych przypadkach;

2) spośród cech analitycznych kulturowych krajobrazu (zawartych w tabeli 2 w załączniku nr 3) w ocenie wartości krajobrazu bierze się pod uwagę następujące cechy i wskaźniki: B1, B2c-B2j, B3, B4 i B6-B12, które następnie ocenia się według poniższych zasad:

a) wartość I przypisuje się w przypadku, gdy cecha charakterystyczna dla podtypu występuje znacznie silniej niż przeciętnie (co najmniej 1 odchylenie standardowe powyżej średniej),

b) wartość III przypisuje się w przypadku, gdy cecha charakterystyczna dla podtypu występuje znacznie słabiej niż przeciętnie (co najmniej 1 odchylenie standardowe poniżej średniej),

c) wartość II przypisuje się w pozostałych przypadkach;

3) cechom unikatowym przypisuje się ocenę według poniższych zasad²⁾:

a) wartość I przypisuje się w przypadku, gdy cecha lub zestaw cech unikatowych wpływa na to, że dany krajobraz jest niepowtarzalny, a jednocześnie rozpoznawalny w sensie fizjonomicznym lub funkcjonalnym w porównaniu z pozostałymi krajobrazami danego podtypu w województwie,

b) wartość II przypisuje się w przypadku, gdy cecha lub zestaw cech unikatowych nie ma wpływu na to, że dany krajobraz jest niepowtarzalny, a jednocześnie rozpoznawalny w sensie fizjonomicznym lub funkcjonalnym w porównaniu z pozostałymi krajobrazami danego podtypu w województwie;

4) dla poszczególnych klas wskaźnika cech syntetycznych (zawartych w tabeli 3 w załączniku nr 3) wartości dla stanu zachowania lub wykształcenia określa się w następujący sposób:

a) tradycja: 1 - I, 2 - III,

b) tożsamość: 1 - I, 2 - II, 3 - III,

c) swojskość: 1 - I, 2 - II, 3 - III.

Tabela 1

Wzór Karty Oceny Krajobrazu

¹⁾ Karty Oceny Krajobrazu mogą zostać sporządzone wyłącznie w formie elektronicznej.

²⁾ Oceny dokonuje się subiektywnie, biorąc pod uwagę uwarunkowania danego krajobrazu lub zasięg występowania danej cechy.

³⁾ W przypadku gdy stan zachowania został określony jako I, należy wpisać TAK, w pozostałych przypadkach należy wpisać NIE.

⁴⁾ Wypełnia się obligatoryjnie jedynie dla krajobrazów priorytetowych.

⁵⁾ Fizjonomia krajobrazu - ogólny wygląd krajobrazu, w szczególności ukształtowanie powierzchni, pokrycie terenu oraz użytkowanie terenu.

⁶⁾ Wypełnia się fakultatywnie.

⁷⁾ Wypełnia się obligatoryjnie w ramach drugiego i następnego audytu krajobrazowego.

Załącznik nr 5⁵⁾

SPOSÓB WSKAZANIA KRAJOBRAZÓW PRIORYTETOWYCH

1. Wskazanie krajobrazów priorytetowych opiera się na szczegółowej analizie treści Kart Oceny Krajobrazu, o których mowa w ust. 1 załącznika nr 4 do rozporządzenia, przy czym liczba wskazanych krajobrazów priorytetowych nie może być mniejsza niż 5 % wszystkich krajobrazów w województwie lub powierzchnia wskazanych krajobrazów priorytetowych nie może być mniejsza niż 5 % powierzchni województwa.

2. Krajobraz może być wskazany jako krajobraz priorytetowy, jeżeli jest szczególnie cenny dla społeczeństwa ze względu na swoje wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne, architektoniczne, urbanistyczne, ruralistyczne lub estetyczno-widokowe, a także spełnia co najmniej jedno z poniższych kryteriów:

1) unikatowość występowania - krajobraz cechują niepowtarzalne cechy analityczne świadczące o jego indywidualności, odrębności i wyjątkowości lub krajobraz taki jest bardzo rzadko spotykany; jest to krajobraz o wyrazistym i doskonale zachowanym stylu lub wyrazie krajobrazowym (w tym fizjonomicznym i funkcjonalnym);

2) reprezentatywność - krajobraz stanowi modelowy, klasyczny przykład danego podtypu krajobrazu; w przypadku krajobrazów o przewadze wartości przyrodniczych o bardzo wysokiej naturalności i zgodności ekosystemu z uwarunkowaniami abiotycznymi krajobraz obejmuje obszar optymalny pod względem funkcjonowania krajobrazu; w przypadku krajobrazów o przewadze wartości kulturowych (grupy B i C) krajobraz reprezentuje zestaw cech charakterystycznych zachowanych w stanie co najmniej dobrym - typowym dla danej epoki historyczno-stylistycznej lub cywilizacyjno-kulturowej; jednocześnie jest to krajobraz, który charakteryzuje się czystością formy rozumianej jako fizjonomicznie nieprzekształcona forma użytkowania;

3) dotychczasowa ochrona prawna - w obrębie krajobrazu występuje park narodowy, rezerwat przyrody, obszar z listy światowego dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego UNESCO, pomnik historii lub park kulturowy;

4) ważność krajobrazu - krajobraz otrzymał wysoką wartość we wszystkich kategoriach oceny cech analitycznych i syntetycznych, spełnia przesłankę, o której mowa w ust. 6 pkt 2, lub wysoka wartość krajobrazu wynika z dodatkowych analiz, o których mowa w ust. 6 pkt 3.

3. Kryterium unikatowości występowania jest spełnione, jeżeli:

1) przynajmniej jedna cecha unikatowa wskazana w Karcie Oceny Krajobrazu ma wskazanie TAK w kolumnie Wskazania do typowania krajobrazu priorytetowego lub

2) krajobraz przynależy do podtypu krajobrazu reprezentowanego w województwie przez nie więcej niż 10 krajobrazów.

4. Kryterium reprezentatywności jest spełnione, jeżeli wszystkie cechy analityczne charakterystyczne dla danego podtypu krajobrazu mają wskazanie TAK w kolumnie Wskazania do typowania krajobrazu priorytetowego w Karcie Oceny Krajobrazu.

5. Kryterium dotychczasowej ochrony prawnej jest spełnione, jeżeli co najmniej 50 % powierzchni krajobrazu jest objęte ochroną, o której mowa w ust. 2 pkt 3.

6. Kryterium ważności krajobrazu jest spełnione, jeżeli:

1) krajobraz otrzymał co najmniej 75 % wskazań TAK w kolumnie Wskazania do typowania krajobrazu priorytetowego w Karcie Oceny Krajobrazu lub

2) w granicach krajobrazu znajdują się elementy ekspozycji takie jak przedpola ekspozycji, osie widokowe i punkty widokowe istotne dla sąsiedniego krajobrazu priorytetowego wskazanego na podstawie pozostałych kryteriów, lub

3) ważność krajobrazu wynika z dodatkowych analiz, w szczególności z analiz cech analitycznych niewymienionych w rozporządzeniu, jeżeli te cechy są istotne dla charakterystyki krajobrazów, lub z zastosowania do analiz zestawu cech, które są adekwatne do danego podtypu krajobrazu, w tym typu rzeźby¹⁾ - przy czym liczba krajobrazów priorytetowych wskazanych w oparciu o tę przesłankę nie może być większa niż 10 % wszystkich krajobrazów w województwie.

¹⁾ Metodykę analizy opisuje się w dokumentacji audytu krajobrazowego.

Załącznik nr 6

ZAGROŻENIA DLA MOŻLIWOŚCI ZACHOWANIA WARTOŚCI KRAJOBRAZÓW PRIORYTETOWYCH ORAZ WARTOŚCI KRAJOBRAZÓW W OBRĘBIE OBSZARÓW LUB OBIEKTÓW, O KTÓRYCH MOWA W ART. 38A UST. 3 PKT 2 USTAWY Z DNIA 27 MARCA 2003 R. O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM

Treść załącznika w wersji PDF do pobrania tutaj

Załącznik nr 7

WYTYCZNE W ZAKRESIE FORMUŁOWANIA REKOMENDACJI I WNIOSKÓW DOTYCZĄCYCH KSZTAŁTOWANIA I OCHRONY KRAJOBRAZÓW PRIORYTETOWYCH ORAZ KRAJOBRAZÓW W OBRĘBIE OBSZARÓW LUB OBIEKTÓW, O KTÓRYCH MOWA W ART. 38A UST. 3 PKT 2 USTAWY Z DNIA 27 MARCA 2003 R. O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM

1. Rekomendacje i wnioski dotyczące kształtowania i ochrony krajobrazów priorytetowych oraz krajobrazów w obrębie obszarów lub obiektów, o których mowa w art. 38a ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, dotyczą ochrony i kształtowania krajobrazów, ich wartości przyrodniczych, kulturowych, historycznych, architektonicznych, urbanistycznych, ruralistycznych, w tym obszarów zabudowanych wyróżniających się lokalną formą architektoniczną, oraz wartości estetyczno-widokowych, w tym w szczególności elementów ekspozycji takich jak przedpola ekspozycji, osie widokowe i punkty widokowe.

2. Rekomendacje i wnioski mogą dotyczyć w szczególności:

1) kierunków i zasad kształtowania zabudowy, zagospodarowania i użytkowania terenów;

2) wykonywania zadań mających na celu co najmniej zachowanie dotychczasowego stanu oraz wskazanie potencjalnych adresatów ich realizacji;

3) wskazania obszarów, które powinny zostać objęte formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3, 4 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, oraz ich prezentacji w postaci map;

4) wskazania obszarów, objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3, 4 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, które ze względu na znaczący spadek wartości krajobrazu wymagają pogłębionej analizy zasadności ich dalszej ochrony, oraz ich prezentacji w postaci map;

5) wskazania obszarów, które powinny zostać objęte formami ochrony zabytków, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, w tym w szczególności parków kulturowych, oraz ich prezentacji w postaci map;

6) wskazania do uzupełnienia stanu wiedzy w zakresie, w którym na czas sporządzania audytu krajobrazowego dane i informacje nie były dostępne, a są istotne dla osiągnięcia celu audytu krajobrazowego.

3. W zakresie wskazanym w pkt 2 ppkt 1, adekwatnie do charakterystyki, wartości i zagrożeń zidentyfikowanych dla możliwości zachowania wartości danego krajobrazu, rekomendacje i wnioski mogą dotyczyć w szczególności:

1) w odniesieniu do poziomu regionalnego (województwa):

a) zadań polityki przestrzennej województwa,

b) zasad zagospodarowania przestrzennego realizujących zadania polityki przestrzennej województwa;

2) w odniesieniu do poziomu lokalnego (gminnego):

a) wytycznych odnośnie kierunków zmian w strukturze przestrzennej oraz w przeznaczeniu terenów lub zasad ich zagospodarowania, określających dopuszczalny zakres i ograniczenia tych zmian, w tym wytycznych odnośnie nakazów, zakazów, dopuszczeń i ograniczeń w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów,

b) parametrów i wskaźników zagospodarowania terenu, maksymalnej i minimalnej intensywności zabudowy jako wskaźnika powierzchni całkowitej zabudowy w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej, minimalnego udziału procentowego powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej,

c) kształtowania linii zabudowy z uwzględnieniem lokalnych form architektonicznych zabudowy,

d) zasad kompozycji przestrzennej nowej zabudowy i harmonizowania planowanej zabudowy z zabudową istniejącą z uwzględnieniem lokalnych form architektonicznych zabudowy,

e) zasad kształtowania form budynków z uwzględnieniem lokalnych form architektonicznych zabudowy,

f) zasad stosowania i eksponowania elementów konstrukcyjnych i zdobniczych z uwzględnieniem lokalnych form architektonicznych zabudowy,

g) rodzajów i standardów jakościowych¹⁾ stosowanych materiałów wykończeniowych z uwzględnieniem lokalnych form architektonicznych zabudowy,

h) charakterystycznych cech elewacji budynków z uwzględnieniem lokalnych form architektonicznych zabudowy,

i) charakterystycznych cech dachów budynków z uwzględnieniem lokalnych form architektonicznych zabudowy,

j) zasad i warunków dotyczących sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, z uwzględnieniem lokalnych form architektonicznych, w tym dla przestrzeni dostępnych publicznie,

k) zasad dotyczących zagospodarowania i wyposażenia terenów przestrzeni dostępnych publicznie:

- urządzania i sytuowania zieleni, w tym struktury przestrzennej nasadzeń, preferowanych lub wykluczonych gatunków roślin, wysokości zieleni i pełnionej funkcji,

- sposobów wykorzystywania terenów przestrzeni publicznych, w tym wykorzystywania tymczasowego,

- powiązań widokowych terenów przestrzeni publicznych z otoczeniem,

l) określania warunków działalności usługowej, w tym handlowej, w szczególności maksymalnej powierzchni sprzedaży obiektów handlowych, obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o maksymalnej powierzchni sprzedaży i ich dopuszczalnej liczby,

m) wytycznych odnośnie określenia walorów ekspozycji, w szczególności elementów takich jak przedpola ekspozycji, osie widokowe i punkty widokowe oraz zasad ich ochrony i kształtowania, w tym nakazów, zakazów, dopuszczeń i ograniczeń w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów.

4. W zakresie zadań mających na celu zachowanie dotychczasowego stanu lub doprowadzenie do stanu pożądanego, adekwatnie do charakterystyki, wartości i zagrożeń zidentyfikowanych, dla możliwości zachowania wartości danego krajobrazu, rekomendacje i wnioski mogą obejmować w szczególności wskazania w zakresie:

1) rozpoczęcia, kontynuacji lub zaniechania różnych form gospodarowania terenem, w tym działalności rolniczej, leśnej oraz gospodarki wodnej;

2) zabiegów renaturalizacyjnych oraz zabiegów odnowy obiektów kultury materialnej;

3) koordynacji działań podejmowanych dla osiągnięcia celów występujących na danym obszarze objętym formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, oraz form ochrony zabytków, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

4) konieczności podejmowania działań mających na celu utrzymanie dotychczasowej funkcji danego krajobrazu, w tym funkcji korytarzy ekologicznych.

5. Wskazania w zakresie potencjalnych adresatów realizacji rekomendacji i wniosków, o których mowa w pkt 3 i 4, mogą dotyczyć kierunków współpracy pomiędzy poszczególnymi podmiotami.

¹⁾ Standardy jakościowe powinny odnosić się głównie do stosowanych przy budowie obiektów małej architektury i ogrodzeń materiałów oraz zasad ich stosowania.

Załącznik nr 8

WYTYCZNE W ZAKRESIE OKREŚLENIA LOKALNYCH FORM ARCHITEKTONICZNYCH ZABUDOWY DLA KRAJOBRAZÓW PRIORYTETOWYCH

1. W audycie krajobrazowym wskazuje się obszary zabudowane wyróżniające się lokalną formą architektoniczną w podziale na kategorię zabudowy, a ich granice przedstawia się w formie graficznej na mapach.

2. W ramach katalogu lokalnych form architektonicznych wyodrębnia się kategorie lokalnych form architektonicznych, w szczególności ze względu na rodzaj zabudowy, funkcje zabudowy lub obszarową spójność charakterystycznych form zabudowy.

3. Dla poszczególnych kategorii zabudowy określa się cechy charakterystyczne lokalnych form architektonicznych, w tym zakresy graniczne parametrów wybranych adekwatnie do specyfiki lokalnych form architektonicznych. Treść ta w zależności od potrzeb może dotyczyć w szczególności:

1) układu zabudowy, w tym linii zabudowy;

2) formy budynków, w szczególności:

a) wysokości zabudowy,

b) gabarytów obiektów,

c) proporcji i kształtu bryły,

d) wysokości górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki,

e) proporcji pomiędzy wysokością górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki a wysokością dachu,

f) geometrii dachu (kąta nachylenia, wysokości kalenicy i układu połaci dachowych),

g) poziomu posadowienia parteru,

h) wielkości i proporcji otworów okiennych i drzwiowych oraz podcieni,

i) procentu przeszklenia elewacji;

3) charakterystycznych elementów konstrukcyjnych i zdobniczych;

4) stosowanych materiałów wykończeniowych oraz standardów jakościowych;

5) charakterystycznych cech elewacji budynków, w szczególności:

a) kolorystyki,

b) cech stolarki okiennej i drzwiowej:

- kolorystyki,

- podziału kwater okiennych i drzwiowych,

- stosowanych materiałów;

6) charakterystycznych cech dachów budynków, w szczególności:

a) kolorystyki,

b) stosowanych materiałów;

7) charakterystycznych cech obiektów małej architektury i ogrodzeń, w szczególności:

a) gabarytów,

b) detali architektonicznych,

c) stosowanych materiałów.

¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2023 r. poz. 1506, 1597, 1688, 1890, 2029 i 2739.

²⁾ Przez § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 października 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (Dz. U. poz. 2308), które weszło w życie z dniem 29 listopada 2022 r.

³⁾ Dodany przez § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 2.

⁴⁾ Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 28 lutego 2019 r.

⁴⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. poz. 161, z 2001 r. poz. 100 i 1840, z 2002 r. poz. 1459, z 2003 r. poz. 2022, z 2004 r. poz. 2535, z 2005 r. poz. 1706, z 2006 r. poz. 246 i 1577, z 2007 r. poz. 1386, z 2008 r. poz. 1358, z 2009 r. poz. 1559, z 2010 r. poz. 1727, z 2012 r. poz. 403 i 1389, z 2013 r. poz. 1585, z 2014 r. poz. 1829, z 2015 r. poz. 2266, z 2016 r. poz. 1916, z 2017 r. poz. 2248, z 2018 r. poz. 717, z 2019 r. poz. 339, z 2020 r. poz. 629 i 2260, z 2021 r. poz. 2434, z 2022 r. poz. 2769 oraz z 2024 r. poz. 46.

⁵⁾ W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 2.