REKLAMA
Dziennik Ustaw - rok 2023 poz. 493
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1)
z dnia 13 marca 2023 r.
w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027
Na podstawie art. 70 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 (Dz. U. poz. 412) zarządza się, co następuje:
§ 1. [Zakres regulacji]
1) szczegółowe warunki i szczegółowy tryb przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska, o których mowa w art. 16 ust. 2 lit. d rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, z późn. zm.2)), zwanego dalej „rozporządzeniem 2021/2115”, obejmujące płatności do:
a) obszarów z roślinami miododajnymi,
b) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi,
c) integrowanej produkcji roślin,
d) biologicznej ochrony upraw,
e) retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych
– zwane dalej „płatnościami w ramach ekoschematów”;
2) szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać wnioski o przyznanie płatności w ramach ekoschematów, zwane dalej „wnioskami o przyznanie płatności”;
3) szczegółowe warunki i szczegółowy tryb przyznawania płatności w ramach ekoschematów następcy prawnemu rolnika lub przejmującemu gospodarstwo;
4) wysokość kar i sposób ich obliczania, z wyjątkiem kar administracyjnych;
5) listę roślin miododajnych, do uprawy których mogą zostać przyznane płatności do obszarów z roślinami miododajnymi;
6) praktyki służące zwiększeniu sekwestracji węgla w glebie i poprawie zarządzania składnikami odżywczymi, których realizacja jest warunkiem przyznania płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi, oraz liczbę punktów przyznawanych za realizację tych praktyk, a także minimalną liczbę punktów, która uprawnia do uzyskania tej płatności.
§ 2. [Przyznawanie rolnikowi płatności, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a–d]
2. Wymogi dla poszczególnych płatności, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a–d, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
§ 3. [Przyznawanie płatności do obszarów z roślinami miododajnymi]
1) do powierzchni gruntów ornych, z wyłączeniem powierzchni obszarów nieprodukcyjnych będących gruntami ugorowanymi z roślinami miododajnymi, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, zwanej dalej „ustawą”;
2) jeżeli rolnik utworzył obszar z roślinami miododajnymi poprzez wysianie mieszanki składającej się co najmniej z dwóch gatunków roślin miododajnych wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia, z tym że mieszanka ta obejmuje co najmniej jeden gatunek roślin miododajnych z gatunków wymienionych w wykazie nr 1 tego załącznika, a gatunki roślin miododajnych z gatunków wymienionych w wykazie nr 2 tego załącznika nie są dominujące w tej mieszance.
§ 4. [Przyznawanie płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi]
1) Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt;
2) Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe;
3) Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia:
a) w wariancie podstawowym lub
b) w wariancie z wapnowaniem;
4) Zróżnicowana struktura upraw;
5) Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji;
6) Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo;
7) Uproszczone systemy uprawy;
8) Wymieszanie słomy z glebą.
2. Za realizację praktyk, o których mowa w ust. 1, przyznaje się następującą liczbę punktów:
1) 5 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 1;
2) 5 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 2;
3) 1 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 3, w wariancie podstawowym;
4) 3 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 3, w wariancie z wapnowaniem;
5) 3 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 4;
6) 2 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 5;
7) 3 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 6;
8) 4 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 7;
9) 2 pkt za hektar – w przypadku praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 8.
3. Minimalna liczba punktów uprawniająca do przyznania płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi stanowi iloczyn 25% powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie oraz 5 pkt przyznawanych za hektar.
§ 5. [Przyznawanie punktów w przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 1]
1) do powierzchni trwałych użytków zielonych położonych poza obszarem Natura 2000; punkty są przyznawane również, jeżeli w dniu, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, użytki te były położone poza obszarem Natura 2000, a w trakcie realizacji tej praktyki zostały włączone do obszaru Natura 2000;
2) jeżeli rolnik w okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 30 września roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, był posiadaczem zwierząt wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, co potwierdzają informacje zawarte w komputerowej bazie danych prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. poz. 2727 oraz z 2023 r. poz. 412).
2. Warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, uznaje się za spełnione, jeżeli:
1) spełnia je małżonek rolnika ubiegającego się o przyznanie płatności w ramach ekoschematów oraz
2) małżonek rolnika ubiegającego się o przyznanie płatności w ramach ekoschematów wyraził pisemną zgodę na przyznanie płatności w ramach ekoschematów temu rolnikowi z uwzględnieniem zwierząt, których posiadaczem jest małżonek tego rolnika.
3. Wyrażając zgodę, o której mowa w ust. 2 pkt 2, małżonek rolnika ubiegającego się o przyznanie płatności w ramach ekoschematów podaje swój numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, zwany dalej „numerem identyfikacyjnym”, oraz numery identyfikacyjne zwierząt lub siedzibę stada zwierząt objętych tą zgodą, zawarte w komputerowej bazie danych prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.
4. Liczba zwierząt, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest ustalana z uwzględnieniem wartości współczynników przeliczeniowych sztuk zwierząt na duże jednostki przeliczeniowe (DJP) określonych w załączniku nr 4 do rozporządzenia i stanowi iloraz sumy iloczynów liczby poszczególnych zwierząt i wartości współczynników przeliczeniowych sztuk zwierząt na DJP oraz liczby dni w okresie, w którym rolnik lub jego małżonek był posiadaczem tych zwierząt.
§ 6. [Przyznawanie punktów w przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2]
1) po plonie głównym lub po ugorowaniu są uprawiane międzyplony ozime, które nie są uprawą w plonie głównym w roku następującym po wysiewie tego międzyplonu, lub
2) wykonano wsiewkę śródplonową w uprawę w plonie głównym.
2. Punkty, o których mowa w ust. 1, są przyznawane, jeżeli rolnik wysieje:
1) wsiewkę roślin bobowatych drobnonasiennych lub mieszankę z udziałem roślin bobowatych drobnonasiennych w uprawę w plonie głównym lub
2) międzyplon ozimy w formie mieszanki utworzonej co najmniej z dwóch gatunków roślin z następujących grup:
a) zboża,
b) oleiste,
c) pastewne,
d) bobowate drobnonasienne,
e) bobowate grubonasienne,
f) miododajne
– z wyłączeniem mieszanki złożonej wyłącznie z gatunków zbóż.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, rolnik jest obowiązany do złożenia za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwanej dalej „Agencją”, w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, albo kierownikowi biura powiatowego Agencji, na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej, oświadczenia o dacie zbioru uprawy w plonie głównym w terminie 7 dni od dnia zbioru tej uprawy.
§ 7. [Przyznawanie punktów do powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych w przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3]
1) do których rolnik ubiega się o przyznanie:
a) płatności do obszarów z roślinami miododajnymi, jeżeli praktyka ta została zrealizowana przed dniem 31 sierpnia roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, albo
b) płatności do integrowanej produkcji roślin, albo
c) pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 7 ustawy, w ramach wariantu Wieloletnie pasy kwietne, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, albo
2) objętych zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym, o którym mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, zwanym dalej „zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym”, w ramach wariantu, o którym mowa w pkt 1 lit. c.
2. Punkty, o których mowa w ust. 1, są przyznawane, jeżeli rolnik posiada plan nawozowy opracowany do powierzchni gruntów, o których mowa w ust. 1, w terminie:
1) 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności, albo
2) do dnia 30 września roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności – w przypadku upraw ozimych wysiewanych w roku złożenia tego wniosku.
3. W przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3, w wariancie z wapnowaniem punkty są przyznawane do powierzchni działki rolnej raz na 4 lata, jeżeli rolnik:
1) spełnia warunki, o których mowa w ust. 1 i 2;
2) posiada imienny dokument potwierdzający zakup nawozu wapniowego albo inny imienny dokument potwierdzający jego nabycie, w którym wskazano jego ilość;
3) zastosował wapnowanie na powierzchni gruntów w gospodarstwie o pH niższym lub równym 5,5 określonym w wynikach chemicznej analizy gleby;
4) do działki rolnej, do której ubiega się o przyznanie płatności w ramach ekoschematów, w terminie 4 lat poprzedzających rok złożenia wniosku o przyznanie płatności, nie otrzymał z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej decyzji w sprawie przyznania dofinansowania na zakup nawozu wapniowego;
5) złoży za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji w sposób określony w przepisach o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa albo kierownikowi biura powiatowego Agencji w terminie 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności, oświadczenie, że nie otrzymał decyzji, o której mowa w pkt 4.
4. Plan nawozowy, o którym mowa w ust. 2, sporządza się w oparciu o bilans azotu i chemiczną analizę gleby wykonywaną w:
1) laboratorium wykonującym badania agrochemiczne gleb;
2) oparciu o próbki gleby pobrane zgodnie z normą w zakresie pobierania próbek do badań agrochemicznych gleby z poszczególnych działek rolnych położonych na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych.
§ 8. [Przyznawanie punktów do powierzchni gruntów ornych w przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 4]
2. Punkty, o których mowa w ust. 1, są przyznawane, jeżeli rolnik na gruntach ornych uprawia co najmniej trzy różne uprawy, w tym co najmniej jedną uprawę mającą pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej.
3. Za uprawę uznaje się uprawę, która została określona jako uprawa w przepisach wydanych na podstawie art. 55 ust. 1 ustawy.
4. Uprawy mające pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej zostały określone w wykazie nr 1 w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
5. Powierzchnia uprawy będąca jedną z trzech upraw o największej powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie nie może stanowić powierzchni:
1) gruntów ugorowanych;
2) gruntów, do których rolnik ubiega się o przyznanie płatności do obszarów z roślinami miododajnymi albo pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 7 ustawy;
3) gruntów objętych zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 7 ustawy.
§ 9. [Przyznawanie punktów do powierzchni gruntów ornych w przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 5]
2. Punkty, o których mowa w ust. 1, są przyznawane, jeżeli rolnik wymiesza obornik z glebą, przy czym zabieg przyorania obornika uznaje się za równoważny z jego wymieszaniem z glebą.
3. Rolnik na potwierdzenie realizacji praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 5, przesyła z wykorzystaniem aplikacji udostępnionej przez Agencję zdjęcia geotagowane, o których mowa w art. 66 ust. 3 ustawy, na podstawie których będzie możliwe potwierdzenie zrealizowania tej praktyki.
4. Zdjęcia, o których mowa w ust. 3, rolnik przesyła niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia:
1) zrealizowania praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 5, jeżeli była ona zrealizowana po dniu, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, i nie później niż do dnia 7 listopada w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, albo
2) w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, jeżeli praktyka, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 5, była zrealizowana w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, przed dniem złożenia tego wniosku lub przed dniem 15 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności.
5. W przypadku gdy rolnik na potrzeby realizacji praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 5, nabył obornik, jest obowiązany posiadać imienny dokument potwierdzający zakup obornika albo inny imienny dokument potwierdzający jego nabycie.
§ 10. [Przyznawanie punktów do powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych w przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6]
2. Punkty, o których mowa w ust. 1, są przyznawane, jeżeli rolnik stosuje nawóz naturalny płynny, o którym mowa w art. 16 pkt 30b lit. a ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2625 i 2687 oraz z 2023 r. poz. 295 i 412), zwany dalej „nawozem naturalnym płynnym”.
3. Rolnik na potwierdzenie realizacji praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, przesyła z wykorzystaniem aplikacji udostępnionej przez Agencję zdjęcia geotagowane, o których mowa w art. 66 ust. 3 ustawy, na podstawie których będzie możliwe potwierdzenie zrealizowania tej praktyki.
4. Zdjęcia, o których mowa w ust. 3, rolnik przesyła niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia:
1) zrealizowania praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, jeżeli była ona zrealizowana po dniu, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, i nie później niż do dnia 7 listopada roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, albo
2) w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, jeżeli praktyka, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, była zrealizowana w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, przed dniem złożenia tego wniosku lub przed dniem 15 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności.
5. W przypadku gdy rolnik na potrzeby realizacji praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, nabył nawóz naturalny płynny, jest obowiązany posiadać imienny dokument potwierdzający zakup nawozu naturalnego płynnego albo inny imienny dokument potwierdzający jego nabycie.
§ 11. [Przyznawanie punktów do powierzchni gruntów ornych w przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 7]
2. Punkty, o których mowa w ust. 1, są przyznawane, jeżeli rolnik na gruntach ornych, o których mowa w ust. 1, w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, prowadzi uprawę roślin w formie uprawy konserwującej bezorkowej, w tym uprawy pasowej.
§ 12. [Przyznawanie punktów do powierzchni gruntów ornych w przypadku praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 8]
2. Punkty, o których mowa w ust. 1, są przyznawane, jeżeli rolnik rozdrobni całą słomę po zbiorze plonu głównego i wymiesza ją z glebą lub ją przyorze, przy czym za słomę uznaje się pozostałe po oddzieleniu ziarna lub nasion suche źdźbła, łodygi, liście, plewy, łuszczyny i strączyny dojrzałych roślin uprawnych zbożowych, w tym kukurydzy, oleistych i bobowatych.
§ 13. [Przyznawanie płatności do integrowanej produkcji roślin]
1) są przyznawane, jeżeli rolnik prowadzi uprawy roślin zgodnie z metodykami integrowanej produkcji roślin opracowanymi przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa i udostępnianymi na jej stronie internetowej;
2) nie są przyznawane do powierzchni trwałych użytków zielonych wrażliwych pod względem środowiskowym określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 56 ust. 8 pkt 1 ustawy.
§ 14. [Przyznawanie płatności do biologicznej ochrony upraw]
1) do powierzchni:
a) upraw trwałych lub
b) gruntów ornych, lub
c) zadrzewionej w systemie rolno-leśnym, jeżeli w ramach tego systemu są uprawiane tylko drzewa owocowe na trwałych użytkach zielonych;
2) jeżeli rolnik złoży kierownikowi biura powiatowego Agencji imienny dokument potwierdzający zakup środka ochrony roślin, o którym mowa w art. 34 ust. 1 ustawy, albo inny imienny dokument potwierdzający jego nabycie, w których wskazano jaki środek ochrony roślin został nabyty oraz jego ilość.
2. Dokument, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, rolnik składa w terminie do dnia 31 sierpnia roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności.
3. Warunek, o którym mowa w art. 34 ust. 1 ustawy, uznaje się za spełniony, jeżeli został zastosowany co najmniej jeden zabieg ochrony upraw przy użyciu środka ochrony roślin, o którym mowa w art. 34 ust. 1 ustawy.
§ 15. [Przyznawanie płatności do retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych]
1) zalanej lub podtopionej, przy czym zalanie lub podtopienie występuje, gdy stan wysycenia profilu glebowego wodą utrzymuje się na poziomie przynajmniej 80% co najmniej przez 12 następujących po sobie dni w okresie od dnia 1 maja do dnia 30 września roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności;
2) na której:
a) jest realizowane:
– zobowiązanie, o którym mowa w art. 28 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 487, z późn. zm.3)) lub art. 7 ust. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 807/2014 z dnia 11 marca 2014 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i wprowadzającego przepisy przejściowe (Dz. Urz. UE L 227 z 31.07.2014, str. 1, z późn. zm.4)), zwane dalej „zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym PROW”, w ramach pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 4 albo 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 415, z późn. zm.5)), zwanego dalej „rozporządzeniem RŚK PROW”, z wyłączeniem wariantów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 4 lit. c albo pkt 5 lit. c rozporządzenia RŚK PROW, i powierzchnia tych trwałych użytków zielonych jest objęta obszarem spełniającym warunki przyznania płatności odpowiednio w ramach pakietów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 4 albo 5 rozporządzenia RŚK PROW, z wyłączeniem wariantów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 4 lit. c albo pkt 5 lit. c rozporządzenia RŚK PROW, lub
– zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach interwencji, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy, z wyłączeniem wariantu Murawy, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych, i powierzchnia tych trwałych użytków zielonych jest objęta obszarem spełniającym warunki przyznania płatności w ramach tych interwencji, z wyłączeniem wariantu Murawy, lub
– zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 3 ustawy, i powierzchnia tych trwałych użytków zielonych jest objęta obszarem spełniającym warunki przyznania płatności w ramach tej interwencji, lub
– zobowiązanie, o którym mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005, zwane dalej „zobowiązaniem ekologicznym PROW”, i powierzchnia tych trwałych użytków zielonych jest objęta obszarem spełniającym warunki przyznania płatności w ramach tego zobowiązania, lub
– inne zobowiązanie w dziedzinie zarządzania, o którym mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia 2021/2115, na trwałych użytkach zielonych, na których jest prowadzona produkcja ekologiczna w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (Dz. U. poz. 1370 oraz z 2023 r. poz. 412), zwane dalej „zobowiązaniem ekologicznym”, i powierzchnia tych trwałych użytków zielonych jest objęta obszarem spełniającym warunki przyznania płatności w ramach tego zobowiązania ekologicznego, lub
b) jest realizowana praktyka, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, i powierzchnia tych trwałych użytków zielonych jest objęta obszarem zatwierdzonym do płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach tej praktyki.
2. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a:
1) tiret drugie, uznaje się za spełniony, jeżeli powierzchnia trwałych użytków zielonych zalana lub podtopiona jest położona na działkach rolnych, do których rolnik ubiega się o przyznanie pierwszej płatności w ramach interwencji, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 1 albo 2 ustawy, z wyłączeniem wariantu Murawy, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych;
2) tiret trzecie, uznaje się za spełniony, jeżeli powierzchnia trwałych użytków zielonych zalana lub podtopiona jest położona na działkach rolnych, do których rolnik ubiega się o przyznanie pierwszej płatności w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 3 ustawy;
3) tiret piąte, uznaje się za spełniony, jeżeli powierzchnia trwałych użytków zielonych zalana lub podtopiona jest położona na działkach rolnych, do których rolnik ubiega się o przyznanie pierwszej płatności ekologicznej, o której mowa w art. 41 pkt 2 ustawy.
§ 16. [Przyznawanie płatności do tej samej powierzchni, w tym samym roku]
1) obszarów z roślinami miododajnymi i płatności do:
a) integrowanej produkcji roślin lub
b) biologicznej ochrony upraw, lub
c) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyk, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, 5, 6 lub 8, lub
d) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3, jeżeli praktyka ta została zrealizowana przed dniem 31 sierpnia roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności;
2) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, i płatności do biologicznej ochrony upraw;
3) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, i płatności do:
a) obszarów z roślinami miododajnymi lub
b) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyk, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 7 lub 8;
4) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3, i płatności do:
a) obszarów z roślinami miododajnymi, jeżeli praktyka ta została zrealizowana przed dniem 31 sierpnia roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, lub
b) integrowanej produkcji roślin;
5) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach wariantu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 lit. a, i wariantu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 lit. b;
6) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 5, i płatności do:
a) obszarów z roślinami miododajnymi lub
b) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyk, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, 7 lub 8;
7) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, i płatności do:
a) obszarów z roślinami miododajnymi lub
b) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyk, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 5 lub 8;
8) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 7, i płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyk, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, 5 lub 8;
9) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 8, i płatności do:
a) obszarów z roślinami miododajnymi lub
b) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyk, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, 5, 6 lub 7;
10) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, i płatności do:
a) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 5, lub
b) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6
– jeżeli nawozy naturalne płynne lub obornik mają być zastosowane bezpośrednio przed wysiewem międzyplonu;
11) integrowanej produkcji roślin i płatności do:
a) obszarów z roślinami miododajnymi lub
b) biologicznej ochrony upraw, lub
c) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3;
12) biologicznej ochrony upraw i płatności do:
a) obszarów z roślinami miododajnymi lub
b) integrowanej produkcji roślin.
§ 17. [Przyznawanie do tej samej powierzchni, w tym samym roku płatności w ramach ekoschematów i płatności za realizację zobowiązania ekologicznego PROW lub za realizację zobowiązania ekologicznego]
1) obszarów z roślinami miododajnymi lub
2) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach:
a) praktyk, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 lub 7,
b) praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, w przypadku gdy na tej powierzchni jest realizowane zobowiązanie ekologiczne PROW lub zobowiązanie ekologiczne:
– na warunkach określonych w § 9 ust. 2a, 14 lub 14a rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. z 2018 r. poz. 1784, z późn. zm.6)) lub
– w ramach którego rośliny są wykorzystane w danym roku jako nawóz zielony w ramach pakietów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności ekologicznych, lub
3) integrowanej produkcji roślin, lub
4) biologicznej ochrony upraw.
2. W przypadku gdy rolnik w tym samym roku ubiega się o przyznanie płatności w ramach ekoschematów do tej samej powierzchni, do której ubiega się o przyznanie pierwszej płatności, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności ekologicznych, płatności w ramach ekoschematów przyznaje się do tej samej powierzchni, z wyłączeniem powierzchni, o których mowa w ust. 1 pkt 1–4.
§ 18. [Przesłanki wyłączające przyznanie płatności w ramach ekoschematów]
1) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie:
a) rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW albo
b) rolno-środowiskowo-klimatyczne lub
2) do tej powierzchni ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych.
2. Do tej samej powierzchni, do której rolnik ubiega się o przyznanie płatności w ramach ekoschematów, w tym samym roku, mogą być przyznane płatności do:
1) obszarów z roślinami miododajnymi, jeżeli na tej powierzchni rolnik realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia RŚK PROW;
2) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia RŚK PROW, albo
b) w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 ustawy, lub interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 7 ustawy, w ramach wariantu Ogródki bioróżnorodności, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni;
3) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach wariantu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia RŚK PROW, lub pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6 tego rozporządzenia, albo
b) w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 ustawy, lub interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 7 ustawy, w ramach wariantu Ogródki bioróżnorodności, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni;
4) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 4, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach wariantu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia RŚK PROW, lub pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6 tego rozporządzenia, albo
b) w ramach interwencji, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 lub 7 ustawy:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni;
5) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 5, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach wariantu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia RŚK PROW, lub pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6 tego rozporządzenia, albo
b) w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 ustawy, lub interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 7 ustawy, w ramach wariantu Ogródki bioróżnorodności, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni;
6) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 6, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 lub 4–6 rozporządzenia RŚK PROW, lub wariantu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. a tego rozporządzenia, albo
b) w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 1–3 i 5 ustawy, lub interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 7 ustawy, w ramach wariantu Ogródki bioróżnorodności, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71 ust. 1 ustawy dotyczących płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni;
7) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 7, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach pakietów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 lub 6 rozporządzenia RŚK PROW, albo
b) w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 ustawy:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni;
8) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach praktyki, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 8, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia RŚK PROW, albo
b) w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 ustawy:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni;
9) integrowanej produkcji roślin, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach wariantu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia RŚK PROW, lub pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6 tego rozporządzenia, albo
b) w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 ustawy:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni;
10) biologicznej ochrony upraw, jeżeli rolnik:
a) na tej powierzchni realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia RŚK PROW, lub wariantu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. a tego rozporządzenia, lub pakietu, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 6 tego rozporządzenia, albo
b) w ramach interwencji, o której mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 ustawy:
– ubiega się o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tej powierzchni albo
– realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne na tej powierzchni.
§ 19. [Wniosek o przyznanie płatności]
§ 20. [Obowiązek informowania o zmianach w zakresie informacji zawartych we wniosku o przyznanie płatności]
§ 21. [Poprawa oczywistych błędów]
§ 22. [Postępowanie w przypadku śmierci rolnika]
1) grunty, które były objęte wnioskiem o przyznanie płatności, były w posiadaniu rolnika lub jego spadkobiercy w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności;
2) spełnia on warunki do przyznania danej płatności w ramach ekoschematów, z tym że warunek posiadania numeru identyfikacyjnego uznaje się za spełniony, nawet jeżeli spadkobiercy został nadany numer identyfikacyjny, który nie może być wykorzystywany do ubiegania się o przyznanie płatności w ramach ekoschematów.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, spadkobierca wstępuje do toczącego się postępowania w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów na miejsce rolnika na wniosek o przyznanie płatności, o które ubiegał się ten rolnik, złożony w terminie 7 miesięcy od dnia otwarcia spadku.
3. Spadkobierca podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 2, numer identyfikacyjny.
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, spadkobierca dołącza:
1) odpis prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo
2) wypis albo odpis aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, albo
3) w przypadku gdy nie zostało zakończone postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku:
a) zaświadczenie sądu o zarejestrowaniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku albo
b) kopię wniosku o stwierdzenie nabycia spadku:
– potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sąd albo
– poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez upoważnionego pracownika Agencji, wraz z potwierdzeniem nadania tego wniosku w placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 896, 1933 i 2042) lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej albo kopią tego potwierdzenia.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4 pkt 3, spadkobierca składa odpis prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia.
6. Jeżeli z postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo z aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza wynika, że do nabycia spadku jest uprawnionych więcej niż jeden spadkobierca, spadkobierca wstępujący do postępowania w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów:
1) dołącza do wniosku, o którym mowa w ust. 2, albo
2) składa wraz odpisem prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku
– oświadczenia pozostałych spadkobierców o wyrażeniu zgody na wstąpienie tego spadkobiercy na miejsce rolnika i przyznanie mu płatności w ramach ekoschematów.
7. Zgoda, o której mowa w ust. 6, nie jest wymagana, jeżeli miałaby być wyrażona przez małoletniego, a wniosek, o którym mowa w ust. 2, został złożony przez spadkobiercę będącego przedstawicielem ustawowym tego małoletniego.
8. W przypadku, o którym mowa w ust. 4 pkt 3, decyzję w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów spadkobiercy wydaje się po złożeniu przez niego odpisu prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
9. Termin, o którym mowa w ust. 2, nie podlega przywróceniu.
10. Do zapisobiercy windykacyjnego, który w wyniku śmierci rolnika nabył, jako przedmiot zapisu windykacyjnego, grunty objęte wnioskiem o przyznanie płatności złożonym przez tego rolnika lub prawo majątkowe, z którym łączy się posiadanie tych gruntów, przepisy ust. 1–9 stosuje się odpowiednio.
§ 23. [Przyznanie płatności następcy prawnemu rolnika]
1) grunty, które były objęte wnioskiem o przyznanie płatności, były w posiadaniu rolnika lub jego następcy prawnego w dniu 31 maja roku, w którym został złożony ten wniosek;
2) spełnia on warunki do przyznania danej płatności w ramach ekoschematów.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, następca prawny rolnika wstępuje do toczącego się postępowania w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów na miejsce rolnika na wniosek o przyznanie płatności, o które ubiegał się rolnik, złożony w terminie 7 miesięcy od dnia wystąpienia zdarzenia prawnego, w którego wyniku zaistniało następstwo prawne.
3. Następca prawny rolnika podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 2, numer identyfikacyjny.
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, następca prawny rolnika dołącza dokument potwierdzający zaistnienie następstwa prawnego albo kopię tego dokumentu poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez upoważnionego pracownika Agencji.
5. Termin, o którym mowa w ust. 2, nie podlega przywróceniu.
§ 24. [Przysługiwanie praw rolnika jego spadkobiercy, w przypadku gdy po doręczeniu decyzji w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów rolnik, do którego została skierowana ta decyzja, zmarł]
2. Jeżeli po doręczeniu decyzji w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów rolnik, do którego została skierowana ta decyzja, został rozwiązany albo przekształcony albo wystąpiło inne zdarzenie prawne, w wyniku którego zaistniało następstwo prawne, z wyłączeniem przypadku, o którym mowa w ust. 1, prawa, które przysługiwałyby temu rolnikowi jako stronie postępowania w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów, przysługują jego następcy prawnemu.
3. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1, prawa, które przysługiwałyby spadkodawcy jako stronie postępowania w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów, przysługują kilku spadkobiercom, prawa te wykonuje ten spadkobierca, na którego pozostali spadkobiercy wyrazili pisemną zgodę.
4. Należności z tytułu płatności w ramach ekoschematów przyznanych w drodze decyzji, o której mowa w ust. 1, są przedmiotem dziedziczenia.
5. Jeżeli płatności w ramach ekoschematów nie zostały przekazane na rachunek bankowy rolnika, o którym mowa w ust. 1, lub rachunek tego rolnika prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, jego spadkobierca, który nie kwestionuje należności określonej w decyzji, o której mowa w ust. 1, składa wniosek o wypłatę płatności w ramach ekoschematów kierownikowi biura powiatowego Agencji, do którego rolnik złożył wniosek o przyznanie płatności, wraz z:
1) odpisem prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo
2) wypisem albo odpisem aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonym przez notariusza, albo
3) w przypadku gdy nie zostało zakończone postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku:
a) zaświadczeniem sądu o zarejestrowaniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku albo
b) kopią wniosku o stwierdzenie nabycia spadku:
– potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sąd albo
– poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez upoważnionego pracownika Agencji, wraz z potwierdzeniem nadania tego wniosku w placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe lub w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej albo kopią tego potwierdzenia
– jednak nie później niż przed upływem 7 miesięcy od dnia doręczenia rolnikowi decyzji w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 3, spadkobierca składa odpis prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia.
7. Jeżeli płatności w ramach ekoschematów nie zostały przekazane na rachunek bankowy rolnika, o którym mowa w ust. 2, lub rachunek tego rolnika prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, jego następca prawny, który nie kwestionuje należności określonej w decyzji, o której mowa w ust. 2, składa wniosek o wypłatę płatności w ramach ekoschematów do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie płatności, w terminie 7 miesięcy od dnia doręczenia temu rolnikowi tej decyzji.
8. Do wniosku o wypłatę płatności w ramach ekoschematów następca prawny rolnika dołącza dokument potwierdzający zaistnienie następstwa prawnego albo kopię tego dokumentu poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez upoważnionego pracownika Agencji.
9. Jeżeli z postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo z aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza wynika, że do nabycia spadku jest uprawnionych więcej niż jeden spadkobierca rolnika, spadkobierca występujący z wnioskiem o wypłatę płatności w ramach ekoschematów:
1) dołącza do tego wniosku albo
2) składa wraz z odpisem prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku
– oświadczenia pozostałych spadkobierców o wyrażeniu zgody na wypłatę temu spadkobiercy płatności w ramach ekoschematów.
10. Zgoda, o której mowa w ust. 9, nie jest wymagana, jeżeli miałaby być wyrażona przez małoletniego, a wniosek o wypłatę płatności w ramach ekoschematów został złożony przez spadkobiercę będącego przedstawicielem ustawowym tego małoletniego.
11. W przypadku złożenia wniosku o wypłatę płatności w ramach ekoschematów, kierownik biura powiatowego Agencji wydaje decyzję w sprawie wypłaty płatności w ramach ekoschematów.
12. W przypadku niezłożenia wniosku o wypłatę płatności w ramach ekoschematów albo w przypadku wydania decyzji o odmowie wypłaty płatności w ramach ekoschematów, decyzje, o których mowa w ust. 1 i 2, wygasają z mocy prawa.
§ 25. [Wniosek o wypłatę płatności w ramach ekoschematów]
1) imię i nazwisko oraz numer identyfikacyjny spadkodawcy lub rozwiązanego albo przekształconego rolnika;
2) imię i nazwisko spadkobiercy, zapisobiercy windykacyjnego albo następcy prawnego rolnika, numer identyfikacyjny, a w przypadku gdy numer taki nie został nadany – numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (numer REGON), jeżeli został nadany, a w przypadku osoby fizycznej – również numer ewidencyjny powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności (numer PESEL), albo kod kraju, numer i nazwę dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli osoba fizyczna nie ma numeru PESEL, oraz miejsce zamieszkania i adres, adres do korespondencji, numer rachunku bankowego lub numer rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej;
3) informację o załącznikach dołączanych do tego wniosku;
4) oświadczenia wnioskodawcy związane z wypłatą płatności w ramach ekoschematów.
2. Wniosek o wypłatę płatności w ramach ekoschematów składa się na formularzu udostępnionym na stronie internetowej Agencji.
§ 26. [Przysługiwanie płatności przejmującemu gospodarstwo]
1) przekazanie gospodarstwa zostało dokonane nie później niż do dnia 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności;
2) przejmujący gospodarstwo złoży wniosek o przyznanie płatności, o które ubiegał się przekazujący gospodarstwo, do dnia 30 czerwca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności przez przekazującego gospodarstwo.
2. Przejmujący gospodarstwo we wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2:
1) podaje numer identyfikacyjny przekazującego gospodarstwo;
2) składa oświadczenie o objęciu w posiadanie gruntów wchodzących w skład gospodarstwa objętych wnioskiem o przyznanie płatności.
3. Przejmujący gospodarstwo dołącza do wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, umowę, na podstawie której grunty wchodzące w skład tego gospodarstwa objęte wnioskiem o przyznanie płatności zostały przekazane.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, w postępowaniu w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów przejmujący gospodarstwo wstępuje na miejsce przekazującego gospodarstwo.
5. W przypadku przekazania gospodarstwa, które zostało dokonane po dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, płatności w ramach ekoschematów przysługują przekazującemu gospodarstwo, jeżeli są spełnione warunki do ich przyznania.
6. Termin, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie podlega przywróceniu.
§ 27. [Postępowanie w przypadku podjęcia decyzji o wypłacie zaliczek na poczet płatności w ramach ekoschematów]
1) współczynnik korygujący, o którym mowa w art. 17 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 z dnia 2 grudnia 2021 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 (Dz. Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 187, z późn. zm.7)), zwanego dalej „rozporządzeniem 2021/2116”, nie jest brany pod uwagę;
2) kwotę wypłacaną na podstawie decyzji w sprawie o przyznanie płatności w ramach ekoschematów pomniejsza się o kwotę zaliczki wypłaconej na poczet płatności w ramach ekoschematów oraz o współczynnik korygujący, o którym mowa w art. 17 ust. 1 rozporządzenia 2021/2116, mający zastosowanie do danego roku składania wniosków o przyznanie płatności w odniesieniu do sumy płatności w ramach ekoschematów należnych rolnikowi.
§ 28. [Ustalenie powierzchni obszaru zatwierdzonego do danej płatności w ramach ekoschematów lub jej praktyk lub jej wariantów służącą do ustalenia wysokości danej płatności]
§ 29. [Stwierdzone uchybienia w przestrzeganiu przez rolnika wymogów dla poszczególnych płatności]
1) iloczynu:
a) współczynnika dotkliwości danego uchybienia i
b) współczynnika trwałości danego uchybienia
– które są określone w załączniku nr 6 do rozporządzenia, oraz
2) kwoty stanowiącej iloczyn:
a) wysokości danej płatności w ramach ekoschematów lub płatności w ramach danej praktyki lub danego wariantu, jaka przysługiwałaby, gdyby rolnik przestrzegał tych wymogów, oraz
b) procentowego stosunku powierzchni obszaru, na którym stwierdzono to uchybienie, do powierzchni obszaru, na którym powinny być przestrzegane te wymogi w ramach danej płatności w ramach ekoschematów lub płatności w ramach danej praktyki lub danego wariantu.
2. Jeżeli zostanie stwierdzone uchybienie w przestrzeganiu przez rolnika odpowiednich minimalnych wymogów dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin, o których mowa w art. 31 ust. 5 lit. b rozporządzenia 2021/2115, wskazanych w załączniku nr 1 do rozporządzenia, wysokość kary w części dotyczącej danej płatności w ramach ekoschematów lub płatności w ramach danej praktyki lub danego wariantu, w ramach których powinien być przestrzegany dany wymóg zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia, stanowi iloczyn:
1) iloczynu:
a) współczynnika dotkliwości danego uchybienia i
b) współczynnika trwałości danego uchybienia
– które są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia, oraz
2) kwoty stanowiącej iloczyn:
a) wysokości danej płatności w ramach ekoschematów lub płatności w ramach danej praktyki lub danego wariantu, jaka przysługiwałaby, gdyby rolnik przestrzegał tych wymogów, oraz
b) procentowego stosunku powierzchni obszaru, na którym stwierdzono to uchybienie, do powierzchni obszaru, na którym powinny być przestrzegane te wymogi w ramach danej płatności w ramach ekoschematów lub płatności w ramach danej praktyki lub danego wariantu.
3. Jeżeli w odniesieniu do uchybienia, o którym mowa w ust. 1, wystąpi powtarzalność, o której mowa w art. 59 ust. 5 akapit pierwszy rozporządzenia 2021/2116, rozumiana jako ponowne stwierdzenie w ramach tej samej płatności w ramach ekoschematów lub płatności w ramach danej praktyki lub danego wariantu przez danego rolnika takiego samego uchybienia w przestrzeganiu wymogów, wysokość kary ustala się jako iloczyn liczby lat spośród trzech poprzedzających rok, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, w których w ramach tej samej płatności lub jej praktyki, lub jej wariantu stwierdzono takie samo uchybienie oraz kwoty wynoszącej 1% części płatności w ramach ekoschematów, do której odnosi się to uchybienie, którą rolnik otrzymałby, gdyby to uchybienie nie wystąpiło.
§ 30. [Kary w odniesieniu do płatności w ramach ekoschematów]
1) w pierwszej kolejności oblicza się karę, o której mowa w § 28;
2) kwota płatności w ramach ekoschematów pozostała po uwzględnieniu kary wymienionej w pkt 1 służy jako podstawa do obliczenia kar, o których mowa w § 29;
3) kwota płatności w ramach ekoschematów pozostała po uwzględnieniu kar wymienionych w pkt 1 i 2 służy jako podstawa obliczenia kary, o której mowa w art. 60 ust. 1 ustawy;
4) kwota płatności w ramach ekoschematów pozostała po uwzględnieniu kar wymienionych w pkt 1–3 służy jako podstawa obliczenia kary, o której mowa w art. 60 ust. 2 pkt 1 ustawy;
5) kwota płatności w ramach ekoschematów pozostała po uwzględnieniu kar wymienionych w pkt 1–4 służy jako podstawa obliczenia kar, o których mowa w art. 59 ust. 2 ustawy;
6) kwota płatności w ramach ekoschematów pozostała po uwzględnieniu kar wymienionych w pkt 1–5 służy jako podstawa obliczenia kar wynikających z zastosowania:
a) zmniejszenia określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 75 ust. 2 ustawy,
b) współczynnika korygującego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 rozporządzenia 2021/2116;
7) kwota płatności w ramach ekoschematów pozostała po uwzględnieniu kar i zmniejszeń wymienionych w pkt 1–6 służy jako podstawa do obliczenia kar z tytułu nieprzestrzegania norm i wymogów podstawowych, o których mowa w art. 52 ustawy.
§ 31. [Wyłączenie stosowania przepisów § 28 pkt 2 i § 29]
§ 32. [Postępowanie w przypadku gdy rolnik we wniosku o przyznanie płatności na 2023 rok zadeklaruje grunty ugorowane z uprawą]
§ 33. [Postępowanie w przypadku gdy rolnik nie może spełnić warunku, o którym mowa odpowiednio w § 9 ust. 3 lub § 10 ust. 3]
1) złoży kierownikowi biura powiatowego Agencji oświadczenie o wykonaniu praktyki, o której mowa odpowiednio w § 4 ust. 1 pkt 5 lub 6, w terminie określonym odpowiednio w § 9 ust. 4 lub § 10 ust. 4, oraz
2) prowadzi rejestr zabiegów agrotechnicznych na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej, zawierający co najmniej: nr działki ewidencyjnej, wielkość powierzchni, datę wykonania zabiegu i rodzaj wykonanego zabiegu.
§ 34. [Wejście w życie]
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: H. Kowalczyk
1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej - rozwój wsi, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 października 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. poz. 1950).
2) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 119 z 21.04.2022, str. 1, Dz. Urz. UE L 181 z 07.07.2022, str. 35 oraz Dz. Urz. UE L 227 z 01.09.2022, str. 136.
3) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 211 z 08.08.2015, str. 7 oraz Dz. Urz. UE L 19 z 22.01.2019, str. 5.
4) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 211 z 08.08.2015, str. 7 oraz Dz. Urz. UE L 19 z 22.01.2019, str. 5.
5) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 765, z 2016 r. poz. 326, 589 i 1367, z 2017 r. poz. 806 i 2139, z 2018 r. poz. 584, z 2019 r. poz. 495 i 1246, z 2020 r. poz. 359, z 2021 r. poz. 435, 1032 i 1824, z 2022 r. poz. 585 oraz z 2023 r. poz. 484.
6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2019 r. poz. 451 i 1243, z 2020 r. poz. 316, z 2021 r. poz. 434 i 1025 oraz z 2023 r. poz. 481.
7) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 29 z 10.02.2022, str. 45 oraz Dz. Urz. UE L 216 z 19.08.2022, str. 1.
Załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 13 marca 2023 r. (poz. 493)
Załącznik nr 1
ODPOWIEDNIE MINIMALNE WYMOGI DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW I ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN, O KTÓRYCH MOWA W ART. 31 UST. 5 LIT. B ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2021/2115 Z DNIA 2 GRUDNIA 2021 R. USTANAWIAJĄCEGO PRZEPISY DOTYCZĄCE WSPARCIA PLANÓW STRATEGICZNYCH SPORZĄDZANYCH PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE W RAMACH WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ (PLANÓW STRATEGICZNYCH WPR) I FINANSOWANYCH Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROLNICZEGO GWARANCJI (EFRG) I Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROLNEGO NA RZECZ ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH (EFRROW) ORAZ UCHYLAJĄCEGO ROZPORZĄDZENIA (UE) NR 1305/2013 I (UE) NR 1307/2013
Wymogi | Rodzaj uchybienia | Obszar objęty płatnością lub praktyką | Współczynnik dotkliwości uchybienia | Współczynnik trwałości uchybienia | Iloczyn współczynnika dotkliwości i współczynnika trwałości uchybienia | ||
Odwracalna krótkotrwała | Odwracalna długotrwała | Nieodwracalna | |||||
I. ODPOWIEDNIE MINIMALNE WYMOGI DOTYCZĄCE STOSOWANIA NAWOZÓW | |||||||
1. Niestosowanie w danym roku dawki nawozów naturalnych wykorzystywanych rolniczo zawierającej więcej niż 170 kg azotu w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych – art. 105 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2625 i 2687 oraz z 2023 r. poz. 295 i 412), zwanej dalej „Prawem wodnym”. | Stwierdzono naruszenie wymogu 1. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3 | 50% | – | – | 2 | 100% |
2. Opracowanie planu nawożenia azotem przez podmioty, które są zobowiązanie do opracowania takiego planu – art. 105a ust. 1 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 2. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 10% | – | – | 2 | 20% |
3. Opracowanie w terminie pozwalającym na prawidłowe i bezpieczne stosowanie nawozów, nie później niż do dnia rozpoczęcia stosowania nawozów planu nawożenia azotem przez podmioty, które są zobowiązanie do opracowania takiego planu – art. 105a ust. 2 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 3. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 5% | – | – | 2 | 10% |
4. Opracowanie planu nawożenia azotem zawierającego rozplanowanie stosowania nawozów na poszczególnych działkach rolnych w gospodarstwie rolnym, z uwzględnieniem potrzeb pokarmowych roślin w warunkach danego siedliska przez podmioty, które są zobowiązanie do opracowania takiego planu – art. 105a ust. 3 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 4. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 5% | – | – | 2 | 10% |
5. Stosowanie przez podmioty obowiązane do opracowania planu nawożenia azotem nawozów w dawkach nieprzekraczających dawek określonych w tym planie – art. 105a ust. 8 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 5. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 25% | – | – | 2 | 50% |
6. Przechowywanie planu nawożenia azotem w gospodarstwie rolnym przez 3 lata od dnia zakończenia stosowania nawozów na podstawie tego planu – art. 105a ust. 9 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 6. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 5% | – | – | 2 | 10% |
7. Stosowanie przez podmioty prowadzące produkcję rolną oraz podmioty prowadzące działalność, o której mowa w art. 102 ust. 1 Prawa wodnego, które nie są obowiązane do opracowania planu nawożenia azotem, nawozów w dawkach nieprzekraczających maksymalnych dawek nawozów azotowych dla upraw w plonie głównym określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 106 ust. 4 Prawa wodnego dla plonów uzyskiwanych w warunkach uregulowanego odczynu gleby, zbilansowanego nawożenia azotem, fosforem i potasem i stosowania integrowanej ochrony roślin – art. 105c ust. 1 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 7. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 25% | – | – | 2 | 50% |
8. Opracowanie planu nawożenia azotem w terminie pozwalającym na prawidłowe i bezpieczne stosowanie nawozów, nie później niż do dnia rozpoczęcia stosowania nawozów przez podmioty, o których mowa w art. 105c ust. 1 Prawa wodnego, które zgodnie z art. 105c ust. 2 tej ustawy, opracowały plan nawożenia azotem – art. 105c ust. 2 w zakresie odwołania do art. 105a ust. 2 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 8. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 5% | – | – | 2 | 10% |
9. Opracowanie planu nawożenia azotem zawierającego rozplanowanie stosowania nawozów na poszczególnych działkach rolnych w gospodarstwie rolnym, z uwzględnieniem potrzeb pokarmowych roślin w warunkach danego siedliska przez podmioty, o których mowa w art. 105c ust. 1 Prawa wodnego, które zgodnie z art. 105c ust. 2 tej ustawy, opracowały plan nawożenia azotem – art. 105c ust. 2 w zakresie odwołania do art. 105a ust. 3 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 9. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 5% | – | – | 2 | 10% |
10. Stosowanie nawozów w dawkach nieprzekraczających dawek określonych w planie nawożenia azotem przez podmioty, o których mowa w art. 105c ust. 1 Prawa wodnego, które zgodnie z art. 105c ust. 2 tej ustawy, opracowały plan nawożenia azotem – art. 105c ust. 2 w zakresie odwołania do art. 105a ust. 8 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 10. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 25% | – | – | 2 | 50% |
11. Przechowywanie planu nawożenia azotem w gospodarstwie rolnym przez 3 lata od dnia zakończenia stosowania nawozów na podstawie tego planu, przez podmioty, o których mowa w art. 105c ust. 1 Prawa wodnego, które zgodnie z art. 105c ust. 2 tej ustawy, opracowały plan nawożenia azotem – art. 105c ust. 2 w zakresie odwołania do art. 105a ust. 9 Prawa wodnego. | Stwierdzono naruszenie wymogu 11. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 5% | – | – | 2 | 10% |
12. Stosowanie komunalnych osadów ściekowych zgodnie z zaleconymi dawkami, ustalonymi zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie stosowania komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 23) – § 3 tego rozporządzenia. | Stwierdzono naruszenie wymogu 12. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3 | 15% | – | – | 2 | 30% |
13. Opracowanie planu nawożenia azotem albo obliczanie maksymalnych dawek azotu, o których mowa w Programie działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu przez podmioty prowadzące produkcję rolną oraz podmioty prowadzące działalność, o której mowa w art. 102 ust. 1 Prawa wodnego – rozdział 1.5. ust. 5 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz. U. poz. 244), zwanego dalej „rozporządzeniem w sprawie programu działań”. | Stwierdzono naruszenie wymogu 13. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 5% | – | – | 2 | 10% |
14. Opracowanie planu nawożenia azotem zgodnie ze zbiorem zaleceń dobrej praktyki rolniczej na podstawie składu chemicznego nawozów oraz potrzeb pokarmowych roślin i zasobności gleb uwzględniających stosowane odpady, ścieki wykorzystywane rolniczo i nawozy – rozdział 1.5. ust. 7 załącznika do rozporządzenia w sprawie programu działań. | Stwierdzono naruszenie wymogu 14. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 5% | – | – | 2 | 10% |
15. Uprawa roślin z listy upraw intensywnych określonych w załączniku nr 7 do Programu, których uprawa na powierzchni powyżej 50 ha, w gospodarstwach rolnych o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych, zgodnie z art. 105a ust. 1 pkt 2 Prawa wodnego, obliguje podmioty prowadzące produkcję rolną oraz podmioty prowadzące działalność, o której mowa w art. 102 ust. 1 Prawa wodnego, do opracowania planu nawożenia azotem – rozdział 1.5. ust. 8 załącznika do rozporządzenia w sprawie programu działań. | Stwierdzono naruszenie wymogu 15. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 10% | – | – | 2 | 20% |
16. Opracowanie planu nawożenia azotem z uwzględnieniem sposobu obliczania dawki nawozów azotowych mineralnych – uproszczonego bilansu azotu, który został określony w załączniku nr 8 do Programu, albo przy zastosowaniu programu nawozowego obejmującego wymagania dla uproszczonego bilansu azotu określonego w załączniku nr 8 do Programu, przez podmioty inne niż wymienione w art. 105a ust. 1 pkt 1 Prawa wodnego – rozdział 1.5. ust. 9 załącznika do rozporządzenia w sprawie programu działań. | Stwierdzono naruszenie wymogu 16. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 10% | – | – | 2 | 20% |
17. W przypadku terenu o dużym nachyleniu: 1) rozdzielenie dawek nawozów azotowych mineralnych, tak aby poszczególne dawki nie przekraczały 100 kg N/ha; 2) na gruntach ornych dokonano bezpośredniej aplikacji do gleby lub przyorano lub wymieszano z glebą nawozy, a w okresie wegetacyjnym roślin uprawnych – stosowano je przy największym zapotrzebowaniu roślin na azot; przyorania lub wymieszania z glebą dokonuje się w ciągu 4 godzin od zastosowania nawozu naturalnego, jednak nie później niż następnego dnia po jego zastosowaniu; 3) uprawianie działki rolnej w kierunku poprzecznym do nachylenia stoku, stosując odkładanie skiby w górę stoku, o ile pozwala na to wielkość i usytuowanie tej działki rolnej lub przy zastosowaniu konserwujących systemów uprawy zapobiegających wymywaniu, takich jak uprawa uproszczona, uprawa uproszczona pasowa lub uprawa zerowa, z tym że nie dotyczy to działki rolnej mniejszej niż 1 ha, na której stosuje się uproszczony system uprawy – rozdział 1.2.3. ust. 4 załącznika do rozporządzenia w sprawie programu działań. | Stwierdzono naruszenie wymogu 17. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 13, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 | 20% | – | – | 2 | 40% |
II. ODPOWIEDNIE MINIMALNE WYMOGI DOTYCZĄCE STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN | |||||||
1. Przeciwdziałanie zniesieniu środków ochrony roślin na obszary i obiekty niebędące celem zabiegu z zastosowaniem tych środków oraz planowanie stosowania środków ochrony roślin z uwzględnieniem okresu, w którym ludzie będą przebywać na obszarze objętym zabiegiem – art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Dz. U. z 2023 r. poz. 340 i 412). | Stwierdzono naruszenie wymogu 1. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
2. Środki ochrony roślin mogą być stosowane w odległości od zbiorników i cieków wodnych mniejszej niż szerokość strefy buforowej, o której mowa w załączniku III do rozporządzenia Komisji (UE) nr 547/2011 z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów w zakresie etykietowania środków ochrony roślin (Dz. Urz. UE L 155 z 11.06.2011, str. 176, z późn. zm.), wskazanej w etykietach tych środków, jeżeli zostaną określone warunki stosowania środków ochrony roślin w takiej odległości w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin – art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 2. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
3. Uwzględnienie integrowanej ochrony roślin w przypadku stosowania środków ochrony roślin oraz wskazanie sposobu realizacji wymagań integrowanej ochrony roślin w dokumentacji, o której mowa w art. 67 ust. 1 rozporządzenia nr 1107/2009, przez podanie przyczyny wykonania zabiegu środkiem ochrony roślin – art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 3. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, 13 i 14, oraz praktyką, o której mowa w § 6 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
4. Stosowanie działań lub metod niechemicznych w zakresie integrowanej ochrony roślin, polegających na stosowaniu płodozmianu, terminu siewu lub sadzenia, lub obsady roślin, w sposób ograniczający występowanie organizmów szkodliwych – § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin (Dz. U. poz. 505). | Stwierdzono naruszenie wymogu 4. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
5. Stosowanie działań lub metod niechemicznych w zakresie integrowanej ochrony roślin, polegających na stosowaniu agrotechniki w sposób ograniczający występowanie organizmów szkodliwych, w tym stosowanie mechanicznej ochrony roślin – § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 5. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
6. Stosowanie działań lub metod niechemicznych w zakresie integrowanej ochrony roślin, polegających na wykorzystywaniu odmian odpornych lub tolerancyjnych na organizmy szkodliwe oraz materiału siewnego wytworzonego i poddanego ocenie zgodnie z przepisami o nasiennictwie – § 1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 6. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
7. Stosowanie działań lub metod niechemicznych w zakresie integrowanej ochrony roślin, polegających na stosowaniu nawożenia, nawadniania i wapnowania, w sposób ograniczający występowanie organizmów szkodliwych – § 1 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 7. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
8. Stosowanie działań lub metod niechemicznych w zakresie integrowanej ochrony roślin, polegających na ochronie organizmów pożytecznych oraz stwarzaniu warunków sprzyjających ich występowaniu, w szczególności dotyczy to owadów zapylających i naturalnych wrogów organizmów szkodliwych – § 1 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 8. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
9. Przeprowadzenie zabiegów chemicznej ochrony roślin w zakresie integrowanej ochrony roślin, uwzględniających dobór środków ochrony roślin w taki sposób, aby minimalizować negatywny wpływ zabiegów ochrony roślin na organizmy niebędące celem zabiegu, w szczególności dotyczy to owadów zapylających i naturalnych wrogów organizmów szkodliwych – § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 9. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
10. Przeprowadzenie zabiegów chemicznej ochrony roślin w zakresie integrowanej ochrony roślin, polegającej na ograniczaniu liczby zabiegów i ilości stosowanych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum – § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 10. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
11. Przeprowadzenie zabiegów chemicznej ochrony roślin w zakresie integrowanej ochrony roślin, z uwzględnieniem przeciwdziałania powstawaniu odporności organizmów szkodliwych na środki ochrony roślin poprzez właściwy dobór i przemienne stosowanie tych środków – § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin. | Stwierdzono naruszenie wymogu 11. | Obszar objęty płatnością, o której mowa w § 3, oraz praktyką, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 2 | 20% | 1,25 | – | – | 25% |
Załącznik nr 2
WYMOGI DLA POSZCZEGÓLNYCH PŁATNOŚCI, O KTÓRYCH MOWA W § 1 PKT 1 LIT. A–D ROZPORZĄDZENIA
I. Wymogi dla płatności do obszarów z roślinami miododajnymi – nie prowadzi się produkcji rolnej, z wyjątkiem prowadzenia pasiek, w tym:
1) nie prowadzi się wypasu i koszenia,
2) nie stosuje się nawozów i środków ochrony roślin
– w terminie do dnia 31 sierpnia.
II. Wymogi dla płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w zakresie:
1) praktyki – Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt:
a) liczba zwierząt w przeliczeniu na DJP w gospodarstwie wynosi:
– co najmniej 0,3 DJP na hektar trwałych użytków zielonych i
– maksymalnie 2 DJP na hektar trwałych użytków zielonych
– będących w posiadaniu rolnika,
b) nie zaoruje się trwałych użytków zielonych w okresie realizacji praktyki;
2) praktyki – Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe:
a) dokonanie siewu międzyplonów ozimych w terminie od dnia 1 lipca do dnia 1 października i utrzymanie ich co najmniej do dnia 15 lutego roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, przy czym po dniu 15 listopada dopuszcza się ich mulczowanie albo
b) utrzymanie wsiewki co najmniej do wysiewu kolejnej uprawy w plonie głównym lub przez co najmniej 8 tygodni od dnia zbioru uprawy w plonie głównym w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności,
c) nie stosuje się środków ochrony roślin:
– na międzyplonach ozimych – od ich wysiewu co najmniej do dnia 15 lutego roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności,
– w przypadku wsiewek śródplonowych – przez okres ich utrzymania określony w lit. b;
3) praktyki – Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia:
a) wykonanie chemicznej analizy gleby w zakresie zasobności w składniki pokarmowe P, K i Mg oraz pH – przy czym wyniki badania chemicznej analizy gleby zachowują ważność przez okres 4 lat od dnia ich wykonania,
b) opracowanie planu nawozowego określającego dawki składników pokarmowych N, P, K i Mg oraz potrzeby wapnowania – na piśmie lub przy użyciu narzędzia INTERNAW lub innego narzędzia służącego opracowaniu planu nawozowego,
c) przestrzeganie planu nawozowego określającego dawki składników pokarmowych (N, P, K i Mg oraz potrzeby wapnowania) – przy czym dopuszczalne jest stosowanie dawek nawozów niższych niż określone w planie nawozowym,
d) prowadzenie rejestru zabiegów agrotechnicznych na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej, zawierającego co najmniej: nr działki ewidencyjnej, wielkość powierzchni, datę wykonania zabiegu, rodzaj uprawy, rodzaj wykonanego zabiegu, nazwę nawozu i zastosowaną ilości nawozu
– w odniesieniu do wszystkich gruntów, o których mowa w § 7 ust. 1, będących w posiadaniu rolnika;
4) wariantu z wapnowaniem w ramach praktyki – Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – prowadzenie rejestru zabiegów agrotechnicznych, o którym mowa w pkt 3 lit. d, zawierającego również informacje o zastosowaniu nawozu wapniowego;
5) praktyki – Zróżnicowana struktura upraw – w strukturze zasiewów na gruntach będących w posiadaniu rolnika, udział:
a) uprawy, która zajmuje największą powierzchnię gruntów ornych w gospodarstwie, nie przekracza 65%,
b) najmniejszej uprawy nie może być mniejszy niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie – w przypadku uprawiania trzech upraw,
c) pozostałych upraw łącznie, innych niż dwie największe uprawy, nie może być mniejszy niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie – w przypadku uprawiania więcej niż trzech upraw,
d) upraw mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej wymienionych w wykazie nr 1 załącznika nr 5 do rozporządzenia stanowi co najmniej 20% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie, przy czym w przypadku mieszanek bobowatych ze zbożami, zboża nie są dominujące w tej mieszance,
e) zbóż wymienionych w wykazie nr 2 załącznika nr 5 do rozporządzenia nie przekracza 65% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie,
f) upraw mających ujemny wpływ na bilans glebowej materii organicznej wymienionych w wykazie nr 3 załącznika nr 5 do rozporządzenia nie przekracza 30% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie;
6) praktyki – Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji – wymieszanie obornika z glebą maksymalnie w terminie 12 godzin od jego aplikacji na gruncie ornym;
7) praktyki – Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo – stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych;
8) praktyki – Uproszczone systemy uprawy:
a) prowadzenie uprawy konserwującej bezorkowej, w tym uprawy pasowej (strip-till), poprzez:
– wykonywanie zabiegów uprawowych z odstąpieniem od uprawy płużnej w zespole uprawek pożniwnych i przedsiewnych w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności,
– pozostawianie na polu po zbiorze uprawy w plonie głównym całości resztek pożniwnych w formie mulczu,
b) prowadzenie rejestru zabiegów agrotechnicznych na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej, zawierającego co najmniej: nr działki ewidencyjnej, wielkość powierzchni, datę wykonania zabiegu, rodzaj uprawy i rodzaj wykonanego zabiegu;
9) praktyki – Wymieszanie słomy z glebą – prowadzenie rejestru zabiegów agrotechnicznych na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej, zawierającego co najmniej: nr działki ewidencyjnej, wielkość powierzchni, datę wykonania zabiegu, rodzaj uprawy i rodzaj wykonanego zabiegu.
III. Wymóg dla płatności do integrowanej produkcji roślin – zachowanie w danym roku kalendarzowym wszystkich posiadanych w gospodarstwie trwałych użytków zielonych.
IV. Wymóg dla płatności do biologicznej ochrony upraw – prowadzenie rejestru zabiegów agrotechnicznych na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej, zawierającego co najmniej: nr działki ewidencyjnej, wielkość powierzchni, datę wykonania zabiegu, rodzaj uprawy, rodzaj wykonanego zabiegu, nazwę środka ochrony roślin i zastosowaną ilość środka ochrony roślin.
Załącznik nr 3
WYKAZY ROŚLIN MIODODAJNYCH, DO UPRAWY KTÓRYCH MOŻE ZOSTAĆ PRZYZNANA PŁATNOŚĆ DO OBSZARÓW Z ROŚLINAMI MIODODAJNYMI
Wykaz nr 1
1) bodziszki (Geranium spp.);
2) chabry (Centaurea spp.);
3) czarnuszki (Nigella spp.);
4) cząber ogrodowy (Satureja hortensis L.);
5) czyściec prosty (Stachys recta L.);
6) dzielżan jesienny (Helenium autumnale L.);
7) kłosowce (Agastache spp.);
8) kocimiętki (Nepeta spp.);
9) kolendra siewna ( Coriandrum sativum L.);
10) kosmos pierzastolistny (Cosmos bipinnatus Cav.);
11) krwawnica pospolita ( Lythrum salicaria L.);
12) lebiodka pospolita (Origanum vulgare L.);
13) lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale Koch);
14) łyszczec wiechowaty (Gypsophila paniculata Fisch.);
15) marzymięta grzebieniasta (orzęsiona) (Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.);
16) mierznica czarna (Ballota nigra L.);
17) mikołajek płaskolistny (Eryngium planum L.);
18) ogórecznik lekarski (Borago officinalis L.);
19) ostropest plamisty (Silybum marianum (L.) Gaertn.);
20) ożanka nierównoząbkowa (Teucrium scorodonia L.);
21) przegorzany (Echinops spp.);
22) pszczelnik mołdawski (Dracocephalum moldavicum L.);
23) rezedy (Reseda spp.);
24) rukiew siewna (Eruca sativa DC.);
25) serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca L.);
26) stulisz sztywny (Sisymbrium strictissimum L.);
27) szałwie (Salvia spp.) z wyłączeniem szałwi błyszczącej (S. splendens Sello);
28) szanta zwyczajna (Marrubium vulgare L.);
29) ślaz zygmarek (Malva alcea L.);
30) ślazówka turyngska (Lavatera thuringiaca L.);
31) świerzbnica polna (Knautia arvensis (L.) Coult.);
32) trędownik bulwiasty (Scrophularia nodosa L.);
33) werbena krzaczasta ( Verbena hastata L.);
34) wielosił błękitny (Polemonium coeruleum L.);
35) wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium (L.) Scop.);
36) żeleźniak pospolity (Phlomis tuberosa L.);
37) żmijowiec grecki (Echium creticum S.S.);
38) żywokost lekarski (Symphytum officinale L.).
Wykaz nr 2
1) facelia błękitna (Phacelia tanacaetifolia Benth.);
2) gorczyca jasna (Sinapis alba L.);
3) gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum Moench);
4) komonica zwyczajna (Lotus corniculatus L.);
5) koniczyny (Trifolium spp.) z wyłączeniem koniczyny odstającej (Trifolium patens Schreb.);
6) lucerny (Medicago spp.);
7) nostrzyk biały (Melilotus albus Med.);
8) rzodkiew oleista (Raphanus sativus var. oleiformis Pers.);
9) słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus L.);
10) sparceta piaskowa (Onobrychis arenaria (Kit.) DC.);
11) sparceta siewna (Onobrychis viciifolia Scop.);
12) wyka kosmata (Vicia villosa Roth.).
Załącznik nr 4
WSPÓŁCZYNNIKI PRZELICZENIOWE SZTUK ZWIERZĄT NA DJP
Lp. | GATUNEK ALBO GRUPA TECHNOLOGICZNA ZWIERZĄT | WSPÓŁCZYNNIK PRZELICZENIOWY SZTUK ZWIERZĄT NA DJP |
Konie ras dużych | ||
1 | Ogiery, klacze, wałachy | 1,2 |
2 | Źrebaki powyżej 2 lat | 1 |
3 | Źrebaki powyżej 1 roku do 2 lat | 0,8 |
4 | Źrebaki powyżej 6 miesięcy do 1 roku | 0,5 |
5 | Źrebięta do 6 miesięcy | 0,3 |
Konie ras małych | ||
6 | Ogiery, klacze, wałachy | 0,6 |
7 | Źrebaki powyżej 2 lat | 0,5 |
8 | Źrebaki powyżej 1 roku do 2 lat | 0,35 |
9 | Źrebaki powyżej 6 miesięcy do 1 roku | 0,2 |
10 | Źrebięta do 6 miesięcy | 0,12 |
Bydło | ||
11 | Buhaje | 1,4 |
12 | Krowy | 1 |
13 | Jałówki cielne | 1 |
14 | Jałówki powyżej 1 roku | 0,8 |
15 | Jałówki powyżej 6 miesięcy do 1 roku | 0,3 |
16 | Opasy powyżej 1 roku | 0,9 |
17 | Opasy powyżej 6 miesięcy do 1 roku | 0,36 |
18 | Cielęta do 6 miesięcy | 0,15 |
Bawoły domowe | ||
19 | Bawół domowy powyżej 2 lat | 0,7 |
20 | Bawół domowy od 1 roku do 2 lat | 0,4 |
21 | Bawół domowy od 6 miesiąca do 1 roku | 0,3 |
22 | Bawół domowy do 6 miesiąca | 0,13 |
Kozy | ||
23 | Kozy matki | 0,15 |
24 | Koźlęta do 3,5 miesięcy | 0,05 |
25 | Koźlęta powyżej 3,5 miesięcy do 1,5 roku | 0,08 |
26 | Pozostałe kozy | 0,1 |
Owce | ||
27 | Owce powyżej 1,5 roku | 0,1 |
28 | Tryki powyżej 1,5 roku | 0,12 |
29 | Jagnięta do 3,5 miesięcy | 0,05 |
30 | Tryczki | 0,08 |
31 | Maciorki | 0,1 |
Drób | ||
32 | Gęsi | 0,008 |
Muły | ||
33 | Muł powyżej 2 lat | 0,6 |
34 | Muł od 1 roku do 2 lat | 0,3 |
35 | Muł do 1 roku | 0,1 |
Osły | ||
36 | Osioł powyżej 2 lat | 0,5 |
37 | Osioł od 1 roku do 2 lat | 0,25 |
38 | Osioł do 1 roku | 0,07 |
Alpaki | ||
39 | Samice powyżej 1 roku | 0,11 |
40 | Samce powyżej 1 roku | 0,12 |
41 | Młode od 6 miesiąca do 1 roku | 0,05 |
42 | Cielęta/cria do 6 miesięcy | 0,03 |
Lamy | ||
43 | Samice powyżej 1 roku | 0,20 |
44 | Samce powyżej 1 roku | 0,19 |
45 | Młode od 6 miesiąca do 1 roku | 0,12 |
46 | Cielęta/cria do 6 miesięcy | 0,05 |
Jelenie szlachetne | ||
47 | Byki | 0,42 |
48 | Łanie | 0,24 |
49 | Pozostałe | 0,1 |
Daniele | ||
50 | Byki | 0,22 |
51 | Łanie | 0,13 |
52 | Pozostałe | 0,06 |
Załącznik nr 5
WYKAZY UPRAW MAJĄCYCH POZYTYWNY I UJEMNY WPŁYW NA BILANS GLEBOWEJ MATERII ORGANICZNEJ ORAZ ZBÓŻ
Wykaz nr 1. Uprawy mające pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej
Lp. | Uprawa | Nazwa rośliny uprawnej deklarowanej przez rolnika we wniosku o przyznanie płatności |
1. | CIECIERZYCA POSPOLITA | ciecierzyca pospolita |
2. | FASOLA | fasola wielokwiatowa |
3. | FASOLA | fasola zwykła karłowa |
4. | FASOLA | fasola zwykła tyczna |
5. | GROCH | groch siewny jadalny |
6. | GROCH | groch siewny pastewny (peluszka) |
7. | GROCH | groch siewny jadalny z rośliną podporową |
8. | GROCH | groch siewny pastewny (peluszka) z rośliną podporową |
9. | GROCH | groch zwyczajny łuskowy |
10. | GROCH | groch zwyczajny cukrowy |
11. | GROSZEK | lędźwian |
12. | ŁUBIN | łubin biały |
13. | ŁUBIN | łubin wąskolistny |
14. | ŁUBIN | łubin żółty |
15. | SERADELA UPRAWNA | seradela uprawna |
16. | SOCZEWICA JADALNA | soczewica jadalna z rośliną podporową |
17. | SOJA ZWYCZAJNA | soja zwyczajna |
18. | MIESZANKA BOBOWATYCH NA ZIARNO | mieszanka bobowatych na ziarno |
19. | MIESZANKA BOBOWATYCH NA ZIELONKĘ | mieszanka bobowatych na zielonkę |
20. | WYKA JARA | bobik |
21. | WYKA JARA | bób |
22. | WYKA JARA | wyka siewna |
23. | WYKA JARA | wyka siewna z rośliną podporową |
24. | WYKA OZIMA | wyka kosmata |
25. | WYKA OZIMA | wyka kosmata z rośliną podporową |
26. | KONICZYNA | koniczyna egipska (aleksandryjska) |
27. | KONICZYNA | koniczyna krwistoczerwona |
28. | KONICZYNA | koniczyna perska |
29. | KONICZYNA | koniczyna białoróżowa (szwedzka) |
30. | KONICZYNA | koniczyna biała |
31. | KONICZYNA | koniczyna czerwona |
32. | NOSTRZYK | nostrzyk biały |
33. | NOSTRZYK | nostrzyk żółty |
34. | MIESZANKA BOBOWATYCH DROBNONASIENNYCH | mieszanka bobowatych drobnonasiennych |
35. | TRAWA LUB INNE PASTEWNE ROŚLINY ZIELNE | mieszanka jednoroczna traw |
36. | TRAWA LUB INNE PASTEWNE ROŚLINY ZIELNE | mieszanka jednoroczna traw z bobowatymi drobnonasiennymi |
37. | TRAWA LUB INNE PASTEWNE ROŚLINY ZIELNE | trawy w siewie czystym z przeznaczeniem na nasiona |
38. | TRAWA LUB INNE PASTEWNE ROŚLINY ZIELNE | mieszanka wieloletnia traw z bobowatymi drobnonasiennymi |
39. | TRAWA LUB INNE PASTEWNE ROŚLINY ZIELNE | mieszanka wieloletnia traw |
40. | RUKIEW | rukiew wodna |
41. | ŚLAZÓWKA | ślazówka ogrodowa |
42. | ŚLAZÓWKA | ślazówka turyngska |
43. | BABKA | babka lancetowata |
44. | BYLICA | bylica estragon |
45. | DZIURAWIEC ZWYCZAJNY | dziurawiec zwyczajny |
46. | HYZOP LEKARSKI | hyzop lekarski |
47. | JEŻÓWKA PURPUROWA | jeżówka purpurowa |
48. | KRWAWNIK POSPOLITY | krwawnik pospolity |
49. | LAWENDA WĄSKOLISTNA | lawenda wąskolistna |
50. | LEBIODKA (OREGANO) | lebiodka (oregano) pospolita |
51. | LUBCZYK OGRODOWY | lubczyk ogrodowy |
52. | MELISA LEKARSKA | melisa lekarska |
53. | MIĘTA | mięta kędzierzawa |
54. | MIĘTA | mięta pieprzowa |
55. | MIĘTA | mięta długolistna |
56. | MIĘTA | mięta okrągłolistna |
57. | MNISZEK LEKARSKI | mniszek lekarski |
58. | RUMIAN RZYMSKI (SZLACHETNY) | rumian rzymski (szlachetny) |
59. | RUTA ZWYCZAJNA | ruta zwyczajna |
60. | SERDECZNIK POSPOLITY | serdecznik pospolity |
61. | SZAŁWIA | szałwia lekarska |
62. | SZANTA ZWYCZAJNA | szanta zwyczajna |
63. | ŻEŃ-SZEŃ PRAWDZIWY | żeń-szeń prawdziwy |
64. | KOMONICA | komonica błotna |
65. | KOMONICA | komonica zwyczajna |
66. | LUCERNA | lucerna chmielowa (nerkowata) |
67. | LUCERNA | lucerna mieszańcowa |
68. | LUCERNA | lucerna sierpowata |
69. | LUCERNA | lucerna siewna |
70. | POZIOMKA | poziomka |
71. | POZIOMKA | truskawka |
72. | RUTWICA | rutwica lekarska |
73. | SPARCETA | sparceta (esparceta) siewna |
74. | SPARCETA | sparceta piaskowa |
75. | MIESZANKA BOBOWATO-GORCZYCOWA | mieszanka bobowato-gorczycowa |
76. | MIESZANKA BOBOWATO-SŁONECZNIKOWA | mieszanka bobowato-słonecznikowa |
77. | MIESZANKA BOBOWATYCH ZE ZBOŻAMI NA NASIONA | mieszanka bobowatych ze zbożami na nasiona |
78. | MIESZANKA BOBOWATYCH ZE ZBOŻAMI NA ZIELONKĘ | mieszanka bobowatych ze zbożami na zielonkę |
Wykaz nr 2. Zboża
Lp. | Uprawa | Nazwa rośliny uprawnej deklarowanej przez rolnika we wniosku o przyznanie płatności |
1. | JĘCZMIEŃ JARY | jęczmień jary |
2. | JĘCZMIEŃ OZIMY | jęczmień ozimy |
3. | OWIES | owies bizantyjski |
4. | OWIES | owies nagi (owies nagoziarnisty jary) |
5. | OWIES | owies siewny |
6. | OWIES | owies szorstki |
7. | PSZENICA JARA | pszenica orkisz – jara |
8. | PSZENICA JARA | pszenica płaskurka – jara |
9. | PSZENICA JARA | pszenica samopsza – jara |
10. | PSZENICA JARA | pszenica twarda – jara |
11. | PSZENICA JARA | pszenica zwyczajna – jara |
12. | PSZENICA OZIMA | pszenica orkisz – ozima |
13. | PSZENICA OZIMA | pszenica płaskurka – ozima |
14. | PSZENICA OZIMA | pszenica samopsza – ozima |
15. | PSZENICA OZIMA | pszenica twarda – ozima |
16. | PSZENICA OZIMA | pszenica zwyczajna – ozima |
17. | PSZENŻYTO JARE | pszenżyto jare |
18. | PSZENŻYTO OZIME | pszenżyto ozime |
19. | ŻYTO JARE | żyto jare |
20. | ŻYTO OZIME | żyto krzyca |
21. | ŻYTO OZIME | żyto ozime |
22. | MIESZANKA ZBOŻOWA | mieszanka zbożowa gatunków jarych |
Wykaz nr 3. Uprawy mające ujemny wpływ na bilans glebowej materii organicznej
Lp. | Uprawa | Nazwa rośliny uprawnej deklarowanej przez rolnika we wniosku o przyznanie płatności |
1. | BURAK | burak cukrowy |
2. | BURAK | burak ćwikłowy |
3. | BURAK | burak liściowy (boćwina) |
4. | BURAK | burak pastewny |
5. | MARCHEW | marchew pastewna |
6. | CYKORIA | cykoria pastewna |
7. | RZEPA | rzepa ścierniskowa |
8. | SALSEFIA | salsefia |
9. | SELER | seler korzeniowy |
10. | ZIEMNIAK | ziemniak |
11. | TOPINAMBUR | topinambur |
12. | KAPUSTA RZEPAK – JARY | brukiew |
13. | DYNIA FIGOLISTNA | dynia figolistna |
14. | DYNIA OLBRZYMIA | dynia olbrzymia |
15. | DYNIA PIŻMOWA | dynia piżmowa |
16. | DYNIA ZWYCZAJNA | cukinia |
17. | DYNIA ZWYCZAJNA | dynia oleista |
18. | DYNIA ZWYCZAJNA | dynia pastewna |
19. | DYNIA ZWYCZAJNA | dynia zwyczajna |
20. | DYNIA ZWYCZAJNA | kabaczek |
21. | DYNIA ZWYCZAJNA | patison |
22. | KAPUSTA WARZYWNA | brokuł włoski |
23. | KAPUSTA WARZYWNA | jarmuż |
24. | KAPUSTA WARZYWNA | kalafior |
25. | KAPUSTA WARZYWNA | kapusta brukselska |
26. | KAPUSTA WARZYWNA | kapusta głowiasta biała |
27. | KAPUSTA WARZYWNA | kapusta głowiasta czerwona |
28. | KAPUSTA WARZYWNA | kapusta pastewna |
29. | KAPUSTA WARZYWNA | kapusta włoska |
30. | KAPUSTA WŁAŚCIWA | kapusta chińska |
31. | KAPUSTA WŁAŚCIWA | kapusta pekińska |
32. | ARBUZ (KAWON) | arbuz (kawon) |
33. | CZOSNEK | por |
34. | MELON | melon |
35. | OBERŻYNA | bakłażan (oberżyna) |
36. | OGÓREK | ogórek |
37. | POMIDOR SKÓRZASTY | pomidor skórzasty |
38. | POMIDOR | pomidor |
Załącznik nr 6
WYSOKOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKÓW DOTKLIWOŚCI UCHYBIENIA ORAZ WSPÓŁCZYNNIKÓW TRWAŁOŚCI UCHYBIENIA STOSOWANYCH DO DOKONYWANIA ZMNIEJSZEŃ PŁATNOŚCI W RAMACH EKOSCHEMATÓW
Lp. | Rodzaj uchybienia | Współczynnik dotkliwości uchybienia | Współczynnik trwałości uchybienia | Iloczyn współczynnika dotkliwości i współczynnika trwałości uchybienia | ||
Odwracalna krótkotrwała | Odwracalna długotrwała | Nieodwracalna | ||||
I. Płatności do obszarów z roślinami miododajnymi | ||||||
1. | Prowadzenie produkcji rolnej, w tym wypasu lub koszenia przed 31 sierpnia | 20% | - | - | 2 | 40% |
2. | Zastosowanie środka ochrony roślin lub nawozu przed 31 sierpnia | 30% | - | 1,5 | - | 45% |
II. Płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi w ramach następujących praktyk: | ||||||
Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt | ||||||
3. | Liczba zwierząt w przeliczeniu na DJP w gospodarstwie wynosi mniej niż 0,3 DJP na hektar trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika – o nie więcej niż 10% i nie dłużej niż przez 10% wymaganego okresu przestrzegania wymogów | 10% | - | - | 2 | 20% |
4. | Liczba zwierząt w przeliczeniu na DJP w gospodarstwie wynosi mniej niż 0,3 DJP na hektar trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika – o nie więcej niż 10%, ale dłużej niż przez 10% wymaganego okresu przestrzegania wymogów | 20% | - | - | 2 | 40% |
5. | Liczba zwierząt w przeliczeniu na DJP w gospodarstwie wynosi mniej niż 0,3 DJP na hektar trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika – o więcej niż 10% i dłużej niż przez 10% wymaganego okresu przestrzegania wymogów | 50% | - | - | 2 | 100% |
6. | Liczba zwierząt w przeliczeniu na DJP w gospodarstwie wynosi więcej niż 2 DJP na hektar trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika – o nie więcej niż 10% i nie dłużej niż przez 10% wymaganego okresu przestrzegania wymogów | 10% | - | - | 2 | 20% |
7. | Liczba zwierząt w przeliczeniu na DJP w gospodarstwie wynosi więcej niż 2 DJP na hektar trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika – o nie więcej niż 10%, ale dłużej niż przez 10% wymaganego okresu przestrzegania wymogów | 20% | - | - | 2 | 40% |
8. | Liczba zwierząt w przeliczeniu na DJP w gospodarstwie wynosi więcej niż 2 DJP na hektar trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika – o więcej niż 10% i dłużej niż przez 10% wymaganego okresu przestrzegania wymogów | 50% | - | - | 2 | 100% |
9. | Zaoranie trwałych użytków zielonych w okresie realizacji praktyki | 13% | - | 1,5 | - | 20% |
Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe | ||||||
10. | Siewu międzyplonu ozimego dokonano po dniu 1 października, ale nie później niż do dnia 15 października | 15% | - | - | 2 | 30% |
11. | Siewu międzyplonu ozimego dokonano po dniu 15 października | 35% | - | - | 2 | 70% |
12. | Międzyplon ozimy nie był utrzymany do dnia 15 lutego roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności | 15% | - | - | 2 | 30% |
13. | Międzyplon ozimy zmulczowano przed dniem 15 listopada | 5% | - | - | 2 | 10% |
14. | Nie utrzymano wsiewki śródplonowej do wysiewu kolejnej uprawy w plonie głównym lub przez co najmniej 8 tygodni od dnia zbioru uprawy w plonie głównym w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności | 15% | - | - | 2 | 30% |
15. | Zastosowanie środka ochrony roślin na międzyplon ozimy od jego wysiewu do dnia 15 lutego roku następującego po roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności | 10% | - | 1,5 | - | 15% |
16. | Zastosowanie środka ochrony roślin w przypadku wsiewki śródplonowej przed wysiewem kolejnej uprawy w plonie głównym lub przez co najmniej 8 tygodni od dnia zbioru uprawy w plonie głównym w roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności | 10% | - | 1,5 | - | 15% |
Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy i wariant z wapnowaniem | ||||||
17. | Brak aktualnych wyników chemicznej analizy gleby w zakresie zasobności w składniki pokarmowe P, K i Mg oraz pH | 16% | 1,25 | - | - | 20% |
18. | Plan nawozowy nie określa dawek składników pokarmowych N, P, K, Mg lub potrzeb wapnowania | 20% | - | - | 2 | 40% |
19. | Plan nawozowy nie obejmuje co najmniej 10% powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika – z wyłączeniem powierzchni gruntów, o których mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia | 15% |
|
| 2 | 30% |
20. | Plan nawozowy nie obejmuje więcej niż 10% powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych będących w posiadaniu rolnika – z wyłączeniem powierzchni gruntów, o których mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia | 50% |
|
| 2 | 100% |
21. | Plan nawozowy nie jest przestrzegany | 35% | - | - | 2 | 70% |
22. | Nie jest prowadzony rejestr zabiegów agrotechnicznych zawierający określone informacje lub rejestr ten jest niekompletny | 35% | - | - | 2 | 70% |
Zróżnicowana struktura upraw | ||||||
23. | Udział uprawy, która zajmuje największą powierzchnię gruntów ornych w gospodarstwie przekracza 65% o nie więcej niż 5% | 10% | - | - | 2 | 20% |
24. | Udział uprawy, która zajmuje największą powierzchnię gruntów ornych w gospodarstwie przekracza 65% o więcej niż 5%, nie więcej niż 10% | 15% | - | - | 2 | 30% |
25. | Udział uprawy, która zajmuje największą powierzchnię gruntów ornych w gospodarstwie przekracza 65% o więcej niż 10% | 50% | - | - | 2 | 100% |
26. | Udział upraw mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej w strukturze zasiewów jest mniejszy niż 20% o mniej niż 5% | 15% | - | - | 2 | 30% |
27. | Udział upraw mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej w strukturze zasiewów jest mniejszy niż 20% o więcej niż 5% | 50% | - | - | 2 | 100% |
28. | Udział zbóż w mieszance bobowatych ze zbożami – w przypadku upraw mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej – dominuje w tej mieszance | 35% | - | - | 2 | 70% |
29. | Udział zbóż w strukturze zasiewów przekracza 65% o nie więcej niż 5% | 10% | - | - | 2 | 20% |
30. | Udział zbóż w strukturze zasiewów przekracza 65% o więcej niż 5%, nie więcej niż 10% | 15% | - | - | 2 | 30% |
31. | Udział zbóż w strukturze zasiewów przekracza 65% o więcej niż 10% | 50% | - | - | 2 | 100% |
32. | Udział upraw mających ujemny wpływ na bilans glebowej materii organicznej w strukturze zasiewów przekracza 30% o nie więcej niż 5% | 15% | - | - | 2 | 30% |
33. | Udział upraw mających ujemny wpływ na bilans glebowej materii organicznej w strukturze zasiewów przekracza 30% o więcej niż 5% | 50% | - | - | 2 | 100% |
34. | Udział: 1) najmniejszej uprawy, w przypadku uprawiania trzech upraw, 2) pozostałych upraw łącznie, innych niż dwie największe uprawy, w przypadku uprawiania więcej niż trzech upraw – jest mniejszy niż 10%, ale większy niż 8% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie | 15% | - | - | 2 | 30% |
35. | Udział: 1) najmniejszej uprawy, w przypadku uprawiania trzech upraw, 2) pozostałych upraw łącznie, innych niż dwie największe uprawy, w przypadku uprawiania więcej niż trzech upraw – jest mniejszy niż 8% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie | 50% | - | - | 2 | 100% |
Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji | ||||||
36. | Przekroczono czas na wymieszanie obornika nie więcej niż o jedną godzinę | 7,5% | - | - | 2 | 15% |
37. | Przekroczono czas na wymieszanie obornika o więcej niż o jedną godzinę | 50% | - | - | 2 | 100% |
Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo | ||||||
38. | Zastosowanie nawozów naturalnych płynnych metodą rozbryzgową | 50% | - | - | 2 | 100% |
Uproszczone systemy uprawy | ||||||
39. | Niepozostawienie mulczu po zbiorze uprawy w plonie głównym | 10% | - | - | 2 | 20% |
40. | Nie jest prowadzony rejestr zabiegów agrotechnicznych zawierający określone informacje lub rejestr ten jest niekompletny | 35% | - | - | 2 | 70% |
Wymieszanie słomy z glebą | ||||||
41. | Nie jest prowadzony rejestr zabiegów agrotechnicznych zawierający określone informacje lub rejestr ten jest niekompletny | 35% | - | - | 2 | 70% |
III. Płatności do integrowanej produkcji roślin | ||||||
42. | Nie zachowano trwałych użytków zielonych w gospodarstwie | 13% | - | 1,5 | - | 20% |
IV. Płatności do biologicznej ochrony upraw | ||||||
43. | Nie jest prowadzony rejestr zabiegów agrotechnicznych zawierający określone informacje lub rejestr ten jest niekompletny | 35% | - | - | 2 | 70% |
- Data ogłoszenia: 2023-03-15
- Data wejścia w życie: 2023-03-15
- Data obowiązywania: 2024-07-10
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 12 września 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 12 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 5 lipca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027
REKLAMA
Dziennik Ustaw
REKLAMA
REKLAMA