Dziennik Ustaw - rok 2023 poz. 56

Na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699, 1250, 1726, 2127 i 2722) zarządza się, co następuje:

1) prowadzenia procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych;

2) instalacji, w której jest prowadzony proces, o którym mowa w pkt 1;

3) odpadów powstających w wyniku procesu, o którym mowa w pkt 1.

1) instalacji - należy przez to rozumieć zespół stacjonarnych urządzeń technicznych, o którym mowa w art. 3 pkt 6 lit. b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556 i 2687);

2) kodzie - należy przez to rozumieć kod określony zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, zwanej dalej „ustawą”; poprzedzenie kodu odpadu literami „ex” oznacza, że kod z tym oznaczeniem obejmuje wyłącznie określone odpady wyodrębnione z rodzaju odpadów, o których mowa w tych przepisach.

1) mechanicznego przetwarzania odpadów,

2) biologicznego przetwarzania odpadów

- połączonych w jeden zintegrowany proces technologiczny przetwarzania tych odpadów w celu ich przygotowania do procesów odzysku, w tym recyklingu, odzysku energii, termicznego przekształcania, lub do procesów unieszkodliwiania, w tym procesów składowania i termicznego przekształcania.

2. Proces mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych jest prowadzony w instalacji.

3. Proces mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych nie może być prowadzony na kwaterze składowiska odpadów.

4. Odpady kierowane do procesu mechaniczno-biologicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych rozładowuje się w obiekcie zamkniętym instalacji będącym budynkiem w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351, z późn. zm.³⁾), uniemożliwiającym oddziaływanie czynników atmosferycznych na te odpady, wyposażonym w szczelne podłoże zapobiegające przedostawaniu się odcieków do środowiska i w urządzenia wentylacyjne oraz ograniczające emisje zanieczyszczeń, w szczególności przedostawanie się pyłów do powietrza.

1) 19 12 01 - Papier i tektura;

2) 19 12 02 - Metale żelazne;

3) 19 12 03 - Metale nieżelazne;

4) 19 12 04 - Tworzywa sztuczne i guma;

5) 19 12 05 - Szkło;

6) 19 12 06* - Drewno zawierające substancje niebezpieczne;

7) 19 12 07 - Drewno inne niż wymienione w 19 12 06;

8) 19 12 08 - Tekstylia;

9) 19 12 10 - Odpady palne (paliwo alternatywne);

10) 19 12 11* - Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów zawierające substancje niebezpieczne;

11) ex 19 12 12 - Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 o frakcji o wielkości:

a) od 0 do 80 mm, zwane dalej „frakcją podsitową”,

b) powyżej 80 mm, zwane dalej „frakcją nadsitową”.

2. W przypadku odpadów o kodzie ex 19 12 12 dopuszcza się wydzielenie frakcji podsitowej o wielkości większej niż od 0 do 80 mm. W takim przypadku frakcja nadsitowa przyjmuje wielkość odpowiednio powyżej tej wielkości frakcji podsitowej.

3. W przypadku odpadów o kodzie ex 19 12 12 dopuszcza się wydzielenie frakcji podsitowej o wielkości od 0 do 60 mm dla procesu biologicznego przetwarzania odpadów prowadzonego w warunkach beztlenowych. W takim przypadku frakcja nadsitowa przyjmuje wielkość odpowiednio powyżej tej wielkości frakcji podsitowej.

4. Wydzielenie frakcji podsitowej w procesie mechanicznego przetwarzania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych o wielkości do 20 mm oraz jej bezpośrednie składowanie na składowisku odpadów jest możliwe, o ile spełni ona kryteria dopuszczenia odpadów do składowania na składowisku odpadów określone w przepisach wydanych na podstawie art. 118 ustawy. Frakcja ta jest klasyfikowana jako odpady o kodzie ex 19 12 12.

5. Dopuszcza się powstawanie z niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych poddanych procesowi mechanicznego przetwarzania odpadów o kodach:

1) z podgrupy:

a) 15 01 - Odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi),

b) 16 02 - Odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych,

c) 16 06 - Baterie i akumulatory,

d) 17 01 - Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika),

e) 17 02 - Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych,

f) 17 03 - Mieszanki bitumiczne, smoła i produkty smołowe;

2) z rodzaju:

a) 16 01 03 - Zużyte opony,

b) 20 01 27* - Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne.

6. W przypadku instalacji, których roczna moc przerobowa przekracza roczną ilość odpadów o kodzie 20 03 01 przeznaczonych do przetwarzania, dopuszcza się zagospodarowanie wolnych mocy przerobowych do przetwarzania odpadów selektywnie zebranych przez ich doczyszczanie lub rozsortowywanie.

7. W przypadku instalacji, których roczna moc przerobowa przekracza roczną ilość odpadów o kodzie 20 03 01 przeznaczonych do przetwarzania, dopuszcza się zagospodarowanie wolnych mocy przerobowych do produkcji paliwa alternatywnego.

8. Procesy mechanicznego przetwarzania odpadów, o których mowa w ust. 1, 6 i 7, prowadzi się jako odrębne warianty eksploatacji instalacji.

9. Odpady powstałe w procesie mechanicznego przetwarzania odpadów są kierowane zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami do procesów odzysku albo do procesów unieszkodliwiania.

10. Odpady powstałe w procesie mechanicznego przetwarzania odpadów, o którym mowa w ust. 1, klasyfikowane jako odpady o kodzie 19 12 10, są przetwarzane w procesie odzysku R1 albo unieszkodliwiania D10, a odpady o kodzie 19 12 12 mogą być również przetwarzane w procesie odzysku R1 albo unieszkodliwiania D10.

11. Mechaniczne przetwarzanie odpadów, o którym mowa w ust. 1 i 4, stanowi proces odzysku R12 albo proces unieszkodliwiania D13.

12. Przetwarzanie odpadów, o którym mowa w ust. 6 i 7, stanowi proces odzysku R12.

2. W procesie biologicznego przetwarzania odpadów, o którym mowa w ust. 1, przetwarza się frakcję podsitową powstałą w procesie mechanicznego przetwarzania odpadów prowadzonym w instalacji.

3. Frakcja podsitowa nie może być mieszana z odpadami zbieranymi w sposób selektywny.

4. Możliwe jest prowadzenie procesu biologicznego przetwarzania selektywnie zebranych bioodpadów, w wyniku którego powstaje:

1) produkt w postaci produktów nawozowych, nawozów lub środków wspomagających uprawę roślin spełniających wymagania określone w przepisach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 z dnia 5 czerwca 2019 r. ustanawiającego przepisy dotyczące udostępniania na rynku produktów nawozowych UE, zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 i (WE) nr 1107/2009 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 2003/2003 (Dz. Urz. UE L 170 z 25.06.2019, str. 1, z późn. zm.⁴⁾) lub ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2021 r. poz. 76 oraz z 2022 r. poz. 1370 i 2364), albo

2) materiał po procesie kompostowania lub fermentacji będący odpadem.

5. Proces biologicznego przetwarzania odpadów, o którym mowa w ust. 4, prowadzi się jako odrębny wariant eksploatacji instalacji.

6. Proces biologicznego przetwarzania odpadów frakcji podsitowej w warunkach tlenowych prowadzi się zgodnie z następującymi wymaganiami:

1) jednostopniowo - stabilizacja przez co najmniej 4 tygodnie łącznie w zamkniętym urządzeniu technicznym wykonanym z materiału wytrzymałego na uszkodzenia mechaniczne i zapewniającym szczelność prowadzonego procesu (reaktorze) lub w zamkniętej hali, w warunkach wilgotności od 45% do 60%, z systemem odbierania odcieków, z aktywnym napowietrzaniem oraz regularnym przerzucaniem odpadów co najmniej raz w tygodniu oraz z ujmowaniem i oczyszczaniem gazów powstałych w wyniku prowadzenia procesu (powietrze procesowe), do czasu spełnienia wymagań, o których mowa w § 7 ust. 1, albo

2) dwustopniowo:

a) pierwszy stopień - stabilizacja przez co najmniej 2 tygodnie w reaktorze lub w zamkniętej hali, w warunkach wilgotności od 45% do 60%, z systemem odbierania odcieków, z aktywnym napowietrzaniem oraz z ujmowaniem i oczyszczaniem gazów powstałych w wyniku prowadzenia procesu (powietrze procesowe), do czasu osiągnięcia wartości parametru AT₄ (aktywność oddychania stanowiąca parametr wyrażający zapotrzebowanie na tlen próbki odpadów przez 4 doby) poniżej 20 mg O₂/g suchej masy,

b) drugi stopień - stabilizacja od 6 do 10 tygodni co najmniej w pryzmach, które są usytuowane na szczelnym podłożu zapobiegającym przedostawaniu się odcieków do środowiska, wyposażonym w system odbierania odcieków, i które są napowietrzane przez mechaniczne przerzucanie odpadów co najmniej raz w tygodniu.

7. Czas przetwarzania, o którym mowa w ust. 6 pkt 2 lit. b, może zostać skrócony albo wydłużony, pod warunkiem że łączny czas przetwarzania w ramach pierwszego i drugiego stopnia stabilizacji, o których mowa w ust. 6 pkt 2, wyniesie co najmniej 4 tygodnie, a powstałe odpady spełnią wymagania, o których mowa w § 7 ust. 1.

8. Proces biologicznego przetwarzania odpadów w warunkach beztlenowych prowadzi się dwustopniowo zgodnie z następującymi wymaganiami:

1) pierwszy stopień - fermentacja metanowa w zakresie mezofilowym przez co najmniej 20 dni lub fermentacja metanowa w zakresie termofilowym przez co najmniej 12 dni;

2) drugi stopień - stabilizacja tlenowa w reaktorze lub w zamkniętej hali, z systemem odbierania odcieków, z aktywnym napowietrzaniem oraz z ujmowaniem i oczyszczaniem gazów powstałych w wyniku prowadzenia procesu (powietrze procesowe), przez co najmniej 2 tygodnie; dopuszcza się w ramach drugiego stopnia stabilizacji tlenowej stabilizację w pryzmach, które są usytuowane na otwartym terenie, na szczelnym podłożu zapobiegającym przedostawaniu się odcieków do środowiska, wyposażonym w system odbierania odcieków, i które są napowietrzane przez mechaniczne przerzucanie odpadów co najmniej raz w tygodniu, przez co najmniej 3 tygodnie, o ile wartość parametru AT₄ po pierwszym stopniu biologicznego przetwarzania w warunkach beztlenowych osiągnie wartość poniżej 20 mg O₂/g suchej masy.

9. Odpady powstałe w procesach biologicznego przetwarzania odpadów, o których mowa w ust. 6 i 8, spełniające wymagania, o których mowa w § 7 ust. 1, klasyfikuje się jako odpady o kodzie 19 05 99 - Inne niewymienione odpady, zwane dalej „stabilizatem”.

10. Stabilizat jest unieszkodliwiany przez składowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne albo termicznie przekształcany.

11. Frakcja stabilizatu, po przesianiu na sicie o prześwicie oczek o wielkości do 20 mm, może być stosowana do procesu odzysku wyłącznie na składowisku odpadów lub obiekcie unieszkodliwiania odpadów wydobywczych. Frakcja ta jest klasyfikowana jako odpady o kodzie 19 05 03 - Kompost nieodpowiadający wymaganiom (nienadający się do wykorzystania).

12. Frakcja stabilizatu o wielkości powyżej 20 mm pozostała na sicie jest nadal klasyfikowana jako odpady o kodzie 19 05 99.

13. Biologiczne przetwarzanie odpadów, o którym mowa w ust. 2, stanowi proces odzysku R3 albo proces unieszkodliwiania D8.

14. Biologiczne przetwarzanie odpadów, o którym mowa w ust. 4, stanowi proces odzysku R3.

15. Mechaniczne przetwarzanie stabilizatu, o którym mowa w ust. 11, stanowi proces odzysku R12 albo proces unieszkodliwiania D13 i jest prowadzone na terenie zakładu, w którym prowadzi się proces biologicznego przetwarzania odpadów, o którym mowa w ust. 1.

2. Odpady powstałe w procesie biologicznego suszenia odpadów klasyfikuje się jako odpady o kodzie ex 19 05 01 - Nieprzekompostowane frakcje odpadów komunalnych i podobnych po biologicznym suszeniu i poddaje dalszej obróbce mechanicznej w instalacji. W wyniku tej obróbki powstają odpady klasyfikowane zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy, w zależności od ich właściwości, jako odpady o kodzie:

1) 19 12 02 - Metale żelazne;

2) 19 12 03 - Metale nieżelazne;

3) 19 12 05 - Szkło;

4) 19 12 10 - Odpady palne (paliwo alternatywne);

5) 19 12 11 - Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów zawierające substancje niebezpieczne - powstałe w wyniku prowadzenia procesu biologicznego suszenia;

6) ex 19 12 12 - Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 - powstałe w wyniku prowadzenia procesu biologicznego suszenia.

3. Dopuszcza się powstawanie z odpadów o kodzie ex 19 05 01, poddanych mechanicznemu przetworzeniu, odpadów o kodach z podgrupy:

1) 16 02 - Odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych;

2) 16 06 - Baterie i akumulatory;

3) 17 01 - Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika).

4. Odpady powstałe w procesie, o którym mowa w ust. 2, klasyfikowane jako odpady o kodzie 19 12 10, spełniające wymagania, o których mowa w § 7 ust. 2, są przetwarzane w procesie odzysku R1 albo unieszkodliwiania D10.

5. Do odpadów powstałych w procesie, o którym mowa w ust. 2, klasyfikowanych jako odpady o kodzie ex 19 12 12, stosuje się przepisy § 5 ust. 6-13 i 15.

6. Biologiczne przetwarzanie odpadów z wykorzystaniem procesu biologicznego suszenia stanowi proces odzysku R3 albo proces unieszkodliwiania D8.

7. Mechaniczne przetwarzanie odpadów, o którym mowa w ust. 2, stanowi proces odzysku R12 albo proces unieszkodliwiania D13 i jest prowadzone na terenie zakładu, w którym prowadzi się proces biologicznego przetwarzania odpadów z wykorzystaniem procesu biologicznego suszenia, o którym mowa w ust. 1.

1) stabilizat osiągnął wartość AT₄ poniżej 10 mg O₂/g suchej masy oraz

2) straty prażenia stabilizatu były mniejsze niż 35%, a zawartość węgla organicznego była mniejsza niż 20% suchej masy

- w przypadku kierowania stabilizatu do składowania.

2. Proces mechanicznego przetwarzania odpadów, o którym mowa w § 4 ust. 1, i proces biologicznego przetwarzania odpadów z wykorzystaniem procesu biologicznego suszenia, o którym mowa w § 6 ust. 1, prowadzi się w taki sposób, aby uzyskane odpady o kodzie 19 12 10 spełniały wymagania umożliwiające ich termiczne przekształcenie.

2. Próbki odpadów do badań pobiera przedstawiciel laboratorium, o którym mowa w art. 147a ust. 1 pkt 1 lub ust. la ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, po zakończeniu cyklu przetwarzania odpadów.

3. Roczna liczba próbek powinna odpowiadać rocznej liczbie cyklów przetwarzania odpadów. W przypadku gdy w instalacji jest jednocześnie prowadzony jeden cykl przetwarzania odpadów, pobiera się i bada nie mniej niż 4 próbki w ciągu roku.

4. Jeżeli w roku poprzedzającym rok pobrania i zbadania próbek odpadów, zgodnie z ust. 3, nie zostały przekroczone wartości, o których mowa w § 7 ust. 1, w więcej niż dwóch próbkach odpadów, a przekroczenie tych wartości w żadnej z tych dwóch próbek odpadów nie było większe niż 20% wartości, o których mowa w § 7 ust. 1, to liczba próbek odpadów może być zmniejszona do:

1) 2 próbek w ciągu roku - po jednej na 6 miesięcy - w przypadku gdy w instalacji jest jednocześnie prowadzony jeden cykl przetwarzania odpadów;

2) 4 próbek w ciągu roku - po jednej na 3 miesiące - w przypadku gdy w instalacji jest jednocześnie prowadzony więcej niż jeden cykl przetwarzania odpadów.

5. Jeżeli w roku, w którym liczba próbek odpadów została zmniejszona zgodnie z ust. 4, a w próbce odpadów zostały przekroczone wartości, o których mowa w § 7 ust. 1, od następnego miesiąca po wykazaniu przekroczenia tych wartości, próbki odpadów pobiera się i bada z częstotliwością określoną w ust. 3.

Minister Klimatu i Środowiska: A. Moskwa

¹⁾ Minister Klimatu i Środowiska kieruje działem administracji rządowej - klimat, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 października 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Klimatu i Środowiska (Dz. U. poz. 1949).

²⁾ Niniejsze rozporządzenie zostało notyfikowane Komisji Europejskiej w dniu 12 września 2022 r. pod numerem 2022/609/PL, zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597), które wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2015/1535 z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (ujednolicenie) (Dz. Urz. UE L 241 z 17.09.2015, str. 1).

³⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 88, 1557, 1768, 1783, 1846, 2206 i 2687.

⁴⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 302 z 22.11.2019, str. 129, Dz. Urz. UE L 48 z 11.02.2021, str. 6, Dz. Urz. UE L 356 z 08.10.2021, str. 8, Dz. Urz. UE L 427 z 30.11.2021, str. 120, Dz. Urz. UE L 427 z 30.11.2021, str. 130, Dz. Urz. UE L 427 z 30.11.2021, str. 140, Dz. Urz. UE L 83 z 10.03.2022, str. 66, Dz. Urz. UE L 161 z 16.06.2022, str. 121, Dz. Urz. UE L 183 z 08.07.2022, str. 2, Dz. Urz. UE L 233 z 08.09.2022, str. 91 oraz Dz. Urz. UE L 236 z 13.09.2022, str. 5.

⁵⁾ Zmiana wymienionej decyzji została ogłoszona w Dz. Urz. UE L 92 z 01.04.2019, str. 12.

⁶⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych (Dz. U. poz. 1052), które zgodnie z art. 250 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2022 r. poz. 699, 1250, 1726, 2127 i 2722) utraciło moc z dniem 24 stycznia 2016 r.