Dziennik Ustaw - rok 2022 poz. 1559

Na podstawie art. 530 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 655 i 974) zarządza się, co następuje:

1) tryb postępowania w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przez właściwe organy, w tym tryb zgłaszania przez osoby zainteresowane zastrzeżeń do ustaleń tych organów, jak również tryb postępowania w przypadku ujawnienia choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej;

2) tryb przyznawania i wypłaty odszkodowań, terminy postępowania w tych sprawach oraz przypadki, w których postępowanie w sprawie odszkodowania prowadzi się z urzędu, jak również sposób doręczeń decyzji dotyczących odszkodowań;

3) wzory dokumentów sporządzanych w toku postępowania w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków oraz postępowania o przyznanie i wypłatę odszkodowania;

4) tryb postępowania w sprawach przyznawania żołnierzom albo członkom ich rodzin przez Ministra Obrony Narodowej jednorazowych odszkodowań, o których mowa w art. 520 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, zwanej dalej "ustawą".

1) kierownik komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej w zakresie sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa, higieny pracy i służby w resorcie obrony narodowej - jeżeli wypadkowi uległ żołnierz, o którym mowa w art. 527 ust. 2 ustawy;

2) kierownik komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej w zakresie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy w urzędzie obsługującym Ministra Obrony Narodowej, jeżeli wypadkowi uległ żołnierz zawodowy lub ujawniła się choroba pozostająca w związku z pełnieniem przez żołnierza zawodowego czynnej służby wojskowej:

a) w komórce organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej,

b) w polskich przedstawicielstwach wojskowych przy organizacjach międzynarodowych i międzynarodowych strukturach wojskowych,

c) bezpośrednio w strukturach organizacji międzynarodowych i międzynarodowych strukturach wojskowych,

d) w ataszatach obrony w przedstawicielstwach dyplomatycznych i w stałych przedstawicielstwach przy organizacjach międzynarodowych, podległych ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych, mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej,

e) przy siłach zbrojnych albo przy innych strukturach obronnych państw obcych,

f) jako obserwator wojskowy lub osoba posiadająca status obserwatora wojskowego misji organizacji międzynarodowych lub sił wielonarodowych,

g) w dyspozycji.

2. Przełożony po powzięciu wiadomości o wypadku informuje o tym pisemnie dowódcę jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę.

1) dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych;

2) uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, których ruch został wstrzymany w związku z wypadkiem;

3) dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub których położenie pozwala odtworzyć okoliczności wypadku.

2. Zgodę na uruchomienie maszyn i innych urządzeń technicznych lub dokonanie zmian na miejscu wypadku wyraża dowódca jednostki wojskowej, w uzgodnieniu z pracownikiem służby do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, po dokonaniu oględzin miejsca wypadku oraz po sporządzeniu, jeżeli zachodzi taka potrzeba, szkicu lub zdjęcia miejsca wypadku.

3. Jeżeli wypadek był śmiertelny lub gdy w wyniku wypadku żołnierz doznał ciężkiego uszkodzenia ciała albo gdy w wyniku tego samego zdarzenia co najmniej dwóch żołnierzy uległo wypadkowi, zgodę, o której mowa w ust. 2, wyraża dowódca jednostki wojskowej, w uzgodnieniu z właściwym prokuratorem do spraw wojskowych.

4. Dokonywanie zmian w miejscu wypadku bez uzyskania zgody, o której mowa w ust. 2 lub 3, jest dopuszczalne, jeżeli zachodzi konieczność ratowania osób lub mienia albo zapobiegania grożącemu niebezpieczeństwu.

1) dokonuje oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i urządzeń technicznych oraz bada warunki pełnienia służby i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku lub mają z nim związek;

2) w razie potrzeby sporządza szkice lub wykonuje fotografie miejsca wypadku;

3) przyjmuje wyjaśnienia od poszkodowanego żołnierza oraz świadków wypadku lub odbiera od nich pisemne oświadczenia;

4) zasięga opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku;

5) zapoznaje się z dokumentacją medyczną przekazaną przez poszkodowanego żołnierza na potrzeby prowadzonego postępowania powypadkowego;

6) zapoznaje się z aktami postępowania karnego i innych postępowań oraz innymi dokumentami dotyczącymi wypadku i jego następstw, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z odrębnych przepisów;

7) zbiera inne dowody dotyczące wypadku.

2. W skład komisji powypadkowej, o której mowa w art. 524 ust. 1 ustawy, wchodzą co najmniej 3 osoby, w tym:

1) przewodniczący - zastępca dowódcy jednostki wojskowej; jeżeli w etacie jednostki nie ma stanowiska zastępcy dowódcy, w skład komisji powypadkowej wchodzi jako przewodniczący osoba wyznaczona przez dowódcę jednostki wojskowej;

2) członkowie - pracownik służby do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy oraz, odpowiednio do potrzeb, specjalista z zakresu dziedziny, w jakiej nastąpił wypadek, lub lekarz.

3. W skład komisji powypadkowej nie mogą wchodzić osoby, które są zainteresowane wynikiem działania komisji, zwłaszcza gdy może mieć on wpływ na ich odpowiedzialność, oraz osoby będące świadkami wypadku.

4. Jeżeli wypadkowi uległ dowódca jednostki wojskowej, komisję powypadkową powołuje jego bezpośredni przełożony.

1) oględzin miejsca wypadku - jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

2) wyjaśnień poszkodowanego żołnierza - jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

3) wyjaśnień świadka wypadku - jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

2. Wzór oświadczenia:

1) poszkodowanego żołnierza - jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;

2) świadka wypadku - jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

2. Dowódca jednostki wojskowej, na której terenie zdarzył się wypadek, w którym został poszkodowany żołnierz niebędący jego podwładnym, dokonuje w szczególności następujących czynności:

1) zapewnia udzielenie pomocy poszkodowanemu;

2) zabezpiecza miejsce wypadku;

3) zawiadamia niezwłocznie o wypadku dowódcę poszkodowanego żołnierza.

3. Przepisy § 4 stosuje się odpowiednio.

1) skład komisji powypadkowej;

2) stopień wojskowy, imię i nazwisko oraz numer PESEL żołnierza, który uległ wypadkowi;

3) datę i miejsce wypadku;

4) opis okoliczności wypadku;

5) przyczyny wypadku;

6) opis obrażeń ciała, jakich doznał żołnierz, a jeżeli poniósł on śmierć - stwierdzenie faktu śmierci;

7) wnioski i środki profilaktyczne;

8) pouczenie o prawie zgłoszenia zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole;

9) podpisy członków komisji.

2. Dane dotyczące obrażeń ciała, jakich doznał żołnierz, wpisuje się do protokołu powypadkowego na podstawie dokumentacji medycznej lub opinii lekarza.

3. Jeżeli komisja powypadkowa ustali, że:

1) wyłączną przyczyną wypadku było umyślne lub rażąco niedbałe działanie albo zaniechanie żołnierza naruszające obowiązujące przepisy lub rozkazy,

2) do wypadku w znacznym stopniu przyczyniło się zachowanie żołnierza spowodowane jego stanem nietrzeźwości albo zażyciem przez niego środków odurzających lub substancji psychotropowych,

3) obrażenia ciała lub śmierć żołnierza zostały spowodowane przez niego umyślnie

- informację o tym wraz z opisem wskazujących na to okoliczności i dowodów podaje się w protokole powypadkowym.

4. Jeżeli komisja powypadkowa ustali, że wyłączną przyczyną wypadku były okoliczności wymienione w ust. 3 pkt 1, w protokole powypadkowym podaje się:

1) przepis lub rozkaz naruszony przez żołnierza;

2) czy i w jaki sposób przełożeni żołnierza zapewnili mu warunki zgodne z właściwymi przepisami lub rozkazami i czy sprawowali nadzór nad ich przestrzeganiem;

3) informację, czy żołnierz miał umiejętności potrzebne do wykonywania czynności związanych z wypadkiem, oraz informację o przeszkoleniu żołnierza w zakresie znajomości odpowiednich przepisów lub rozkazów.

5. Protokoły wyjaśnień lub oświadczenia poszkodowanego żołnierza i świadków wypadku, a także inne dokumenty zebrane w toku postępowania powypadkowego, w szczególności pisemną opinię lekarza lub innych specjalistów, protokół oględzin miejsca wypadku, szkice lub fotografie oraz inne dokumenty wskazujące okoliczności i przyczyny wypadku, dołącza się do protokołu powypadkowego.

6. Jeżeli w związku z wypadkiem żołnierz poniósł szkodę wskutek utraty, całkowitego zniszczenia lub uszkodzenia przedmiotów osobistego użytku lub przedmiotów służących do wykonywania zawodu, komisja powypadkowa ustala i wpisuje do protokołu powypadkowego:

1) jakie to były przedmioty;

2) stan tych przedmiotów przed wypadkiem (stopień zużycia) i ich przybliżoną wartość;

3) czy przedmioty te żołnierz utracił, czy też uległy one całkowitemu zniszczeniu lub tylko uszkodzeniu i w jakim stopniu.

7. Protokół powypadkowy sporządza się w 3 jednobrzmiących egzemplarzach. Jeżeli wypadkowi uległ żołnierz objęty ochroną ubezpieczeniową od następstw nieszczęśliwych wypadków zaistniałych w czasie pełnienia służby poza granicami państwa, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 203 ust. 8 ustawy, protokół sporządza się w 4 egzemplarzach.

8. Wzór protokołu powypadkowego jest określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

2. Członek komisji powypadkowej, który nie zgadza się ze stanowiskiem większości, może dołączyć do protokołu powypadkowego zdanie odrębne wraz z uzasadnieniem swojego stanowiska. W takim przypadku w protokole powypadkowym czyni się wzmiankę o zdaniu odrębnym.

2. Jeżeli protokół powypadkowy został sporządzony w terminie późniejszym niż termin określony w ust. 1, w treści protokołu podaje się przyczynę tego opóźnienia.

1) w terminie 5 dni od dnia przedstawienia protokołu ustosunkowuje się do ustaleń w nim zawartych;

2) może polecić dokonanie dodatkowych ustaleń, gdy uzna, że okoliczności i przyczyny wypadku nie zostały dostatecznie wyjaśnione.

2. Jeżeli w toku dodatkowych ustaleń wyjdą na jaw nowe okoliczności istotne dla sprawy, sporządza się nowy protokół powypadkowy, który ponownie przedstawia się dowódcy jednostki wojskowej. Poprzedni protokół powypadkowy włącza się do materiałów postępowania powypadkowego.

3. Dowódca jednostki wojskowej podpisuje protokół powypadkowy, zamieszczając w nim swoje stanowisko wobec ustaleń komisji powypadkowej.

2. Jeżeli w protokole powypadkowym są zawarte informacje stanowiące tajemnicę państwową, doręcza się wyciąg z protokołu z pominięciem tych informacji, o czym czyni się wzmiankę w doręczanym wyciągu.

3. Żołnierz, który uległ wypadkowi, a w razie jego śmierci osoba, o której mowa w art. 510 ustawy, ma prawo wglądu do akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.

2. Zastrzeżenia wnosi się do Szefa Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji, zwanego dalej "Szefem CWCR", za pośrednictwem dowódcy jednostki wojskowej, w której został sporządzony protokół powypadkowy.

3. W przypadku rozformowania jednostki wojskowej, w której żołnierz poszkodowany w wypadku pełnił służbę poza granicami państwa, zastrzeżenia wnosi się za pośrednictwem dowódcy jednostki, z której żołnierz został skierowany do pełnienia służby poza granicami państwa.

1) Szefowi CWCR;

2) ubezpieczającemu, o którym mowa w ust. 2, jeżeli wypadek dotyczy żołnierza objętego ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków zaistniałych w czasie pełnienia służby poza granicami państwa;

3) do kancelarii jednostki wojskowej.

2. Przez ubezpieczającego należy rozumieć dowódcę (szefa, komendanta) jednostki organizacyjnej podległej Ministrowi Obrony Narodowej oraz kierownika komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej odpowiedzialnego za zawarcie umowy ubezpieczenia od następstwa nieszczęśliwych wypadków, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 203 ust. 8 ustawy.

3. Dowódca jednostki wojskowej przekazuje Szefowi CWCR protokół powypadkowy, do którego dołącza:

1) zastrzeżenia zgłoszone do protokołu powypadkowego wraz ze swoim stanowiskiem dotyczącym tych zastrzeżeń;

2) informację o miejscu zamieszkania poszkodowanego żołnierza, a w razie jego śmierci - posiadane informacje o stanie rodzinnym żołnierza, ze wskazaniem imion, nazwisk, dat urodzenia oraz miejsc zamieszkania osób, o których mowa w art. 510 ustawy;

3) pisemną informację, o której mowa w § 3 ust. 2;

4) inne materiały zebrane w toku postępowania powypadkowego;

5) informację wskazującą właściwą dla danego żołnierza wojskową komisję lekarską.

4. Dowódca jednostki wojskowej niezwłocznie na piśmie powiadamia Szefa CWCR o zwolnieniu żołnierza ze służby wojskowej albo o jego przeniesieniu do innej jednostki wojskowej.

2. Przewodniczący wojskowej komisji lekarskiej przesyła orzeczenie w sprawie ustalenia związku choroby ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej i stopnia uszczerbku na zdrowiu żołnierza Szefowi CWCR, zainteresowanemu żołnierzowi oraz dowódcy jednostki wojskowej, w której żołnierz ten pełni służbę.

2. Szef CWCR wszczyna postępowanie z urzędu w razie otrzymania:

1) protokołu powypadkowego;

2) orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej stwierdzającego uszczerbek na zdrowiu.

3. Szef CWCR może wszcząć postępowanie z urzędu również przed otrzymaniem protokołu powypadkowego, w razie powzięcia wiadomości o wypadku, którego okoliczności i przyczyny nie budzą wątpliwości, jeżeli żołnierz poniósł śmierć w tym wypadku lub doznał ciężkiego uszkodzenia ciała.

2. W przypadku śmierci żołnierza Szef CWCR ustala w szczególności, czy oprócz członków rodziny wymienionych w informacji nadesłanej przez dowódcę jednostki wojskowej nie ma innych osób uprawnionych do odszkodowania.

3. W razie potrzeby Szef CWCR może przeprowadzić postępowanie uzupełniające. Przepisy § 5 ust. 1 i § 6 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

2. W razie powzięcia wiadomości o zwolnieniu żołnierza ze służby wojskowej Szef CWCR niezwłocznie kieruje żołnierza do wojskowej komisji lekarskiej w celu, o którym mowa w ust. 1.

3. Szef CWCR przesyła wojskowej komisji lekarskiej posiadaną dokumentację medyczną oraz protokół powypadkowy.

2. W przypadku niesporządzenia protokołu powypadkowego w jednostce rozformowanej, w której żołnierz pełnił służbę, protokół sporządza komisja powołana przez dowódcę jednostki wojskowej będącej następcą prawnym tej jednostki. Przepisy § 5-13 i § 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.

2. Wzór decyzji, o której mowa w ust. 1, jest określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

2. Jeżeli żołnierz pełni czynną służbę wojskową, decyzję doręcza się również dowódcy jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę.

3. W razie wypadku żołnierza objętego ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków zaistniałych w czasie pełnienia służby poza granicami państwa, decyzję doręcza się również ubezpieczającemu, o którym mowa w § 14 ust. 1 pkt 2.

2. Odszkodowanie przysługujące osobom małoletnim wypłaca się do rąk ich prawnego przedstawiciela.

2. Wniosek składa się za pośrednictwem Szefa CWCR.

3. Szef CWCR niezwłocznie przekazuje wniosek do Ministra Obrony Narodowej wraz z opinią co do zasadności i wysokości przyznania odszkodowania osobom, o których mowa w art. 520 pkt 1 ustawy, albo co do zasadności przyznania odszkodowania w przypadku osób, o których mowa w art. 520 pkt 2 lub 3 ustawy.

4. W przypadku gdy wniosek zostanie złożony bezpośrednio do Ministra Obrony Narodowej, podlega on zaopiniowaniu przez Szefa CWCR.

5. Złożenie wniosku do Ministra Obrony Narodowej nie wstrzymuje wydania decyzji, o której mowa w § 24.

Minister Obrony Narodowej: z up. M. Wiśniewski

¹⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 września 2003 r. w sprawie postępowania w razie wypadku lub ujawnienia choroby, pozostających w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1083, z 2015 r. poz. 1597 oraz z 2017 r. poz. 1012), które w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 655 i 974) utraciło moc z dniem 23 kwietnia 2022 r.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Obrony
Narodowej z dnia 15 lipca 2022 r. (poz. 1559)

Załącznik nr 1

WZÓR - PROTOKÓŁ OGLĘDZIN MIEJSCA WYPADKU

Załącznik nr 2

WZÓR - PROTOKÓŁ WYJAŚNIEŃ POSZKODOWANEGO ŻOŁNIERZA

Załącznik nr 3

WZÓR - PROTOKÓŁ WYJAŚNIEŃ ŚWIADKA WYPADKU

Załącznik nr 4

WZÓR - OŚWIADCZENIE POSZKODOWANEGO ŻOŁNIERZA

Załącznik nr 5

WZÓR - OŚWIADCZENIE ŚWIADKA WYPADKU

Załącznik nr 6

WZÓR - PROTOKÓŁ POWYPADKOWY

Załącznik nr 7

WZÓR - DECYZJA