Dziennik Ustaw - rok 2020 poz. 1024

Na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (Dz. U. z 2020 r. poz. 140, 285 i 568) zarządza się, co następuje:

1) nazwy, definicje i oznaczenia legalnych jednostek miar, zwanych dalej „jednostkami”;

2) jednostki nienależące do Międzynarodowego Układu Jednostek Miar (SI), zwanego dalej „SI”, które mogą być stosowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „jednostkami dopuszczonymi”;

3) przedrostki i ich oznaczenia przeznaczone do tworzenia dziesiętnych podwielokrotności i wielokrotności jednostek;

4) zasady pisowni oznaczeń jednostek.

1) sekunda, oznaczenie s, jest to jednostka SI czasu. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej częstotliwości cezowej Dv_Cs, to jest częstotliwości nadsubtelnego przejścia w atomie cezu 133 w niezaburzonym stanie podstawowym, wynoszącej 9 192 631 770, wyrażonej w jednostce Hz, która jest równa s^-1;

2) metr, oznaczenie m, jest to jednostka SI długości. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej prędkości światła w próżni c, wynoszącej 299 792 458, wyrażonej w jednostce m^s-1, przy czym sekunda zdefiniowana jest za pomocą częstotliwości cezowej Dv_Cs;

3) kilogram, oznaczenie kg, jest to jednostka SI masy. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej stałej Plancka h, wynoszącej 6,626 070 15 × 10^-34, wyrażonej w jednostce J s, która jest równa kg m² s^-1, przy czym metr i sekunda zdefiniowane są za pomocą c i Dv_Cs;

4) amper, oznaczenie A, jest to jednostka SI prądu elektrycznego. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej ładunku elementarnego e, wynoszącej 1,602 176 634 × 10^-19, wyrażonej w jednostce C, która jest równa A s, przy czym sekunda zdefiniowana jest za pomocą Dv_Cs;

5) kelwin, oznaczenie K, jest to jednostka SI temperatury termodynamicznej. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej stałej Boltzmanna k, wynoszącej 1,380 649 × 10^-23, wyrażonej w jednostce J K^-1, która jest równa kg m² s^-2 K^-1, przy czym kilogram, metr i sekunda zdefiniowane są za pomocą h, c i Dv_Cs;

6) mol, oznaczenie mol, jest to jednostka SI ilości substancji. Jeden mol zawiera dokładnie 6,022 140 76 × 10²³ obiektów elementarnych. Liczba ta jest ustaloną wartością liczbową stałej Avogadra N_A, wyrażonej w jednostce mol^-1 i jest nazywana liczbą Avogadra.

Ilość substancji, symbol n, układu jest miarą liczby obiektów elementarnych danego rodzaju. Obiektem elementarnym może być atom, cząsteczka, jon, elektron, każda inna cząstka lub danego rodzaju grupa cząstek;

7) kandela, oznaczenie cd, jest to jednostka SI światłości w określonym kierunku. Jest ona zdefiniowana poprzez przyjęcie ustalonej wartości liczbowej skuteczności świetlnej monochromatycznego promieniowania o częstotliwości 540 × 10¹² Hz, K_cd, wynoszącej 683, wyrażonej w jednostce lm W^-1, która jest równa cd sr W^-1 lub cd sr kg^-1 m^-2 s³, przy czym kilogram, metr i sekunda są zdefiniowane za pomocą h, c i Dv_Cs.

2. Nazwy albo oznaczenia jednostek podstawowych oraz jednostek pochodnych o nazwach specjalnych są odpowiednio nazwami prostymi albo oznaczeniami prostymi.

3. Dla jednostek pochodnych SI, niebędących jednostkami pochodnymi o nazwach specjalnych, o których mowa w ust. 1, tworzy się złożone nazwy albo złożone oznaczenia w postaci wyrażeń składających się odpowiednio z nazw albo oznaczeń jednostek podstawowych SI lub jednostek pochodnych SI.

2. Przedrostków nie stosuje się w przypadku następujących jednostek:

1) jeden (1) – jednostka wielkości o wymiarze jeden;

2) obrót, stopień (°), minuta (′), sekunda (″) – jednostki kąta płaskiego;

3) minuta (min), godzina (h), doba (d) – jednostki czasu;

4) karat metryczny (ct) – jednostka masy kamieni szlachetnych;

5) ar (a), hektar (ha) – jednostki pola powierzchni gruntów rolnych lub terenów budowlanych;

6) milimetr słupa rtęci (mmHg) – jednostka ciśnienia krwi oraz ciśnienia innych płynów ustrojowych.

1) nazwę albo oznaczenie przedrostka umieszcza się odpowiednio przed nazwą albo oznaczeniem jednostki, bez przerwy oddzielającej lub jakiegokolwiek innego znaku;

2) do nazwy albo oznaczenia jednostki dołącza się odpowiednio tylko jedną nazwę albo oznaczenie przedrostka;

3) dziesiętne podwielokrotności i wielokrotności jednostki masy wyraża się przez dołączenie odpowiednio:

a) nazwy przedrostka do nazwy „gram”,

b) oznaczenia przedrostka do oznaczenia „g”;

4) czynnik wyrażony nazwą albo oznaczeniem przedrostka odnosi się do jednostki w pierwszej potędze;

5) wykładnik potęgowy odnoszący się do jednostki dotyczy również czynnika wyrażanego oznaczeniem przedrostka dołączonego do oznaczenia jednostki.

2. Nazwy i oznaczenia dziesiętnych podwielokrotności i wielokrotności jednostek utworzone w sposób określony w ust. 1, mogą być użyte do tworzenia złożonych nazw i oznaczeń jednostek.

2. Do zapisywania jednostki wielkości o wymiarze „jeden” stosuje się nazwę „jeden” i oznaczenie „1”.

3. Przy stosowaniu jednostki jeden (1) nie dopisuje się wyrazu „jeden” ani oznaczenia „1” po wartości liczbowej wielkości.

4. Do zapisywania podwielokrotności jednostki „jeden” takich wielkości stosuje się symbol matematyczny %, a pomiędzy nim a wartością liczbową wielkości pozostawia się spację.

2. W oznaczeniu jednostki nie uwzględnia się liczby mnogiej.

1) w postaci ułamka z kreską pochyłą (ukośnikiem) – wówczas mianownik zawierający więcej niż jedno oznaczenie jednostki ujmuje się w nawias;

2) w postaci ułamka z kreską ułamkową poziomą;

3) w postaci iloczynu potęg oznaczeń jednostek przy zastosowaniu wykładnika ujemnego.

1) stosując znak mnożenia, w postaci kropki umieszczanej w połowie wysokości wiersza, pomiędzy oznaczeniami jednostek;

2) oddzielając oznaczenia jednostek spacją.

1) °C – stopień Celsjusza;

2) eV – elektronowolt;

3) ° – stopień;

4) ′ – minuta kątowa;

5) ″ – sekunda kątowa;

6) mmHg – milimetr słupa rtęci;

7) Wh – watogodzina;

8) varh – warogodzina;

9) Ah – amperogodzina;

10) VA – woltoamper.

2. Zasady, o której mowa w ust. 1, nie stosuje się do następujących oznaczeń jednostek kąta płaskiego: stopnia, minuty i sekundy.

2. Nazwy jednostek odmienia się według zasad deklinacji polskiej.

2. W nazwie wyrażającej iloczyn jednostek lub w części nazwy stanowiącej licznik ułamka, mnożenie wyraża się przez dodanie litery „o” jako łącznika międzywyrazowego lub łącznika „razy”. Łącznik „razy” stosuje się wtedy, gdy zastosowanie łącznika „o” prowadzi do niejednoznaczności lub nie jest pożądane ze względów fonetycznych, oraz wtedy, gdy część nazwy stanowiącej licznik ułamka nie występuje jako nazwa samodzielna.

3. Dzielenie w nazwie wyrażającej iloraz jednostek przedstawia się za pomocą przyimka „na”.

4. Mnożenie występujące po dzieleniu, w mianowniku ułamka, wyraża się przez:

1) „i”, gdy poprzedza ostatnią nazwę prostą występującą w złożonej nazwie jednostki, w tym, gdy w mianowniku występują tylko dwie nazwy proste jednostek;

2) „ , ” (przecinek) rozdzielający kolejne nazwy proste występujące w mianowniku, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w pkt 1;

3) „o”, gdy przez zastosowanie tego łącznika uzyskuje się złożoną nazwę jednostki utworzoną zgodnie z zasadą, o której mowa w ust. 2.

Prezes Rady Ministrów: M. Morawiecki

¹⁾ Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Rady 80/181/EWG z dnia 20 grudnia 1979 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do jednostek miar i uchylającą dyrektywę 71/354/EWG (Dz. Urz. WE L 39 z 15.02.1980, str. 40 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz.13, t. 6, str. 3, Dz. Urz. WE L 2 z 03.01.1985, str. 11 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 11, t. 56, str. 3, Dz. Urz. WE L 357 z 07.12.1989, str. 28 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 13, t. 10, str. 82, Dz. Urz. WE L 34 z 09.02.2000, str. 17 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 13, t. 24, str. 266, Dz. Urz. UE L 218 z 23.08.2007, str. 16 i 18, Dz. Urz. UE L 114 z 07.05.2009, str. 10 oraz Dz. Urz. UE L 196 z 24.07.2019, str. 6).

Załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 5 czerwca 2020 r. (poz. 1024)

Załącznik nr 1

NAZWY, DEFINICJE I OZNACZENIA JEDNOSTEK POCHODNYCH O NAZWACH SPECJALNYCH NALEŻĄCYCH DO SI

Załącznik nr 2

NAZWY, DEFINICJE I OZNACZENIA JEDNOSTEK DOPUSZCZONYCH

Tablica 1

Jednostki wyrażone przez jednostki podstawowe SI, lecz niebędące ich dziesiętnymi wielokrotnościami lub podwielokrotnościami

Tablica 2

Jednostki zdefiniowane niezależnie od siedmiu jednostek podstawowych SI

Tablica 3

Jednostki stosowane wyłącznie w specjalnych dziedzinach

Tablica 4

Jednostki o specjalnych nazwach i oznaczeniach będące dziesiętnymi wielokrotnościami i podwielokrotnościami jednostek SI

Załącznik nr 3

NAZWY I OZNACZENIA PRZEDROSTKÓW WYRAŻAJĄCYCH CZYNNIKI SŁUŻĄCE DO TWORZENIA DZIESIĘTNYCH PODWIELOKROTNOŚCI I WIELOKROTNOŚCI JEDNOSTEK