Dziennik Ustaw - rok 2020 poz. 606

Na podstawie art. 36 § 1 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2019 r. poz. 740 oraz z 2020 r. poz. 190) zarządza się, co następuje:

1) w § 37 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) udział prokuratorów w postępowaniu sądowym w sprawach wymienionych w pkt 1 oraz w toku czynności sądowych w postępowaniu przygotowawczym, z wyjątkiem postępowania przed Sądem Najwyższym;”;

2) w § 71 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Prokurator sprawujący zwierzchni nadzór służbowy może wziąć udział w czynnościach procesowych przeprowadzanych przez prokuratora lub Policję, lub organy, o których mowa w art. 312 k.p.k.”;

3) w § 126 w ust. 3:

a) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) składa wnioski i wydaje postanowienia w przedmiocie stosowania środków zapobiegawczych;”,

b) po pkt 4 dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

„5) wydaje postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego.”;

4) w § 127 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Plan śledztwa lub plan czynności śledczych powinien uwzględniać również czynności zmierzające do ustalenia mienia stanowiącego korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, mienia zagrożonego przepadkiem oraz mienia, które może stanowić przedmiot zabezpieczenia majątkowego.”;

5) w § 128 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Powierzenie Policji lub innemu uprawnionemu organowi przeprowadzenia śledztwa w całości lub w określonym zakresie może nastąpić w szczególności wtedy, gdy zachodzi konieczność korzystania w szerokim zakresie ze znajdujących się w ich dyspozycji środków, w tym pozwalających na ustalenie mienia stanowiącego korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, mienia zagrożonego przepadkiem oraz stanu majątkowego podejrzanego i mienia, które może stanowić przedmiot zabezpieczenia majątkowego.”;

6) w § 130 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Wniosek o przedłużenie okresu śledztwa powinien wyjaśniać, z jakich powodów nie można zakończyć śledztwa, i wskazywać kierunki dalszego postępowania, w tym w zakresie planowanych czynności zmierzających do ustalenia mienia stanowiącego korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, mienia zagrożonego przepadkiem, a także stanu majątkowego podejrzanego i mienia, które może stanowić przedmiot zabezpieczenia majątkowego, jeżeli istnieją podstawy do jego zastosowania.”;

7) po § 176 dodaje się § 176a w brzmieniu:

„§ 176a. 1. W przeprowadzanej przez prokuratora czynności dowodowej postępowania przygotowawczego może wziąć udział prokurator będący członkiem zespołu, o którym mowa w § 126, prokurator sprawujący zwierzchni nadzór służbowy nad tym postępowaniem lub prokurator prowadzący bądź nadzorujący postępowanie powiązane przedmiotowo lub podmiotowo z postępowaniem, w którego toku czynność ta jest przeprowadzana.

2. Prokurator przeprowadzający czynność dowodową kieruje jej przebiegiem. Pozostali prokuratorzy biorący udział w tej czynności mogą zadawać pytania osobie przesłuchiwanej, zgłaszać spostrzeżenia, uwagi i oświadczenia do protokołu.”;

8) § 202 otrzymuje brzmienie:

„§ 202. 1. Już na początkowym etapie postępowania przygotowawczego należy ustalać mienie stanowiące korzyść majątkową osiągniętą z popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, podlegające przepadkowi lub zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

2. Ustalenia, o których mowa w ust. 1, powinny dotyczyć również mienia, co do którego istnieją podstawy do zastosowania domniemań prawnych z art. 45 § 2 i 3 k.k. i art. 33 § 2–4 k.k.s.

3. W sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe, w związku z którymi mogą zostać wydane orzeczenia, o których mowa w art. 291 § 1 i 3 k.p.k. lub art. 131 § 1 i 3 k.k.s., należy na jak najwcześniejszym etapie postępowania przygotowawczego dążyć do ustalenia stanu majątkowego podmiotów, na których mieniu może zostać zastosowane zabezpieczenie majątkowe.”;

9) § 202a otrzymuje brzmienie:

„§ 202a. W razie potrzeby, gdy istnieją przesłanki do wydania postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym, prokurator może zarządzić sporządzenie przez komornika sądowego protokołu stanu faktycznego, o którym mowa w art. 3 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 121 i 288), dotyczącego mienia podejrzanego.”;

10) § 203 i § 204 otrzymują brzmienie:

„§ 203. 1. Przed wydaniem postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym prokurator, w razie potrzeby, przesłuchuje podejrzanego lub inne osoby na okoliczności dotyczące mienia, które może być przedmiotem zabezpieczenia.

2. W protokole przesłuchania podejrzanego należy zamieścić informację o jego majątku osobistym, a jeżeli pozostaje on w związku małżeńskim – także o ustroju majątkowym oraz majątku wspólnym.

§ 204. 1. W postanowieniu o zabezpieczeniu majątkowym wymienia się wszystkie tytuły zabezpieczenia mające zastosowanie w sprawie, wskazuje się mienie podlegające zajęciu i sposób jego zajęcia oraz określa się kwotowo przedmiot, sposób i zakres zabezpieczenia, mając na uwadze wyłączenie, o którym mowa w art. 293 § 2 zdanie trzecie k.p.k.

2. W przypadku zastosowania domniemań z art. 45 § 2 i 3 k.k. lub z art. 33 § 2–4 k.k.s. w postanowieniu należy wskazać istotę domniemania.

3. W postanowieniu należy wskazać szacunkową wartość nieruchomości, ruchomości i praw majątkowych podlegających zabezpieczeniu, z wyjątkiem wierzytelności stanowiących stałe źródło przychodu.

4. W razie gdy określenie nawet szacunkowej wartości mienia, a w szczególności przedsiębiorstwa, przedmiotów o wartości artystycznej, historycznej lub naukowej, wymaga wiadomości specjalnych, jego zabezpieczenie powinno być poprzedzone uzyskaniem opinii biegłego, w której wartość tego mienia zostanie wskazana.”;

11) w § 205:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Odpis postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego doręcza się podejrzanemu za zwrotnym pokwitowaniem odbioru, które załącza się do akt postępowania przygotowawczego. Podejrzanemu, wobec którego zastosowano tymczasowe aresztowanie, odpis postanowienia doręcza się podczas przesłuchania lub za pośrednictwem administracji aresztu śledczego. Podejrzanemu przebywającemu na wolności odpis postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym doręcza się za pośrednictwem organu egzekucyjnego, jeżeli składniki majątkowe, na których dokonano zabezpieczenia, nie zostały uprzednio zajęte lub w inny sposób zabezpieczone przed ich usunięciem lub ukryciem.”,

b) po ust. 2 dodaje się ust. 3–5 w brzmieniu:

„3. Organ egzekucyjny, któremu przesłano do wykonania postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym, zawiadamia się o zmianie lub uchyleniu tego postanowienia.

4. O wydaniu postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego zawiadamia się za zwrotnym pokwitowaniem odbioru osobę, której mienie, w tym tymczasowo zajęte ruchomości, zostało oddane na przechowanie.

5. Jeżeli w sprawie, w której dokonano tymczasowego zajęcia, prokurator odstąpił od wydania postanowienia o zabezpieczeniu, o upadku tymczasowego zajęcia należy zawiadomić podejrzanego i osobę, której zajęte ruchomości oddano na przechowanie.”;

12) § 206 otrzymuje brzmienie:

„§ 206. 1. Zajęte ruchomości, z wyjątkiem kosztowności, książeczek oszczędnościowych, kart płatniczych, pieniędzy i papierów wartościowych, można oddać na przechowanie osobie godnej zaufania. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, usprawiedliwionych okolicznościami lub charakterem zajmowanych ruchomości, można je pozostawić u podejrzanego lub jego rodziny.

2. W toku postępowania prokurator powinien dokonywać bieżącej oceny, czy nie zachodzą okoliczności przewidziane w art. 232 § 1 k.p.k. uzasadniające sprzedaż mienia będącego przedmiotem zabezpieczenia.”;

13) uchyla się § 207;

14) uchyla się § 209;

15) po § 210 dodaje się § 210a i § 210b w brzmieniu:

„§ 210a. 1. W przypadku zabezpieczenia poprzez ustanowienie przymusowego zarządu przedsiębiorstwa i wyznaczenie zarządcy prokurator wydaje odrębne postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym odnoszące się wyłącznie do tego sposobu zabezpieczenia.

2. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1, oprócz danych, o których mowa w art. 292a § 1 k.p.k., oraz wskazania tytułów zabezpieczenia umieszcza się także zobowiązanie zarządcy do składania sprawozdań z czynności zarządczych oraz podaje się terminy, w których te sprawozdania mają być składane.

3. W przypadku zabezpieczenia majątkowego, o którym mowa w ust. 1, wykonywanego na poczet orzeczeń określonych w art. 291 § 1 k.p.k. lub art. 131 § 1 i 3 k.k.s., następującego na dochodzie przedsiębiorstwa, prokurator powołuje biegłego w celu uzyskania opinii o zdolności przedsiębiorstwa do osiągania dochodów.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do zabezpieczenia, którego przedmiotem pozostaje przedsiębiorstwo, ustanawianego wyłącznie na poczet przepadku przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 44a § 1 i 2 k.k., lub przepadku bądź zwrotu korzyści uzyskanej z popełnienia przestępstwa, o których mowa w art. 45 § 1 i 2 k.k. Przepis § 204 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

§ 210b. Prokurator na każdym etapie postępowania karnego ma obowiązek bieżącej oceny podstaw do zastosowania zabezpieczenia majątkowego oraz prawidłowości jego stosowania.”;

16) po § 213 dodaje się § 213a w brzmieniu:

„§ 213a. 1. Zawieszając postępowanie z powodu nieujęcia podejrzanego albo niemożności udziału w nim podejrzanego z uwagi na jego chorobę psychiczną lub inną ciężką chorobę, prokurator niezwłocznie podejmuje decyzję w przedmiocie wystąpienia do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku, o którym mowa w art. 45a § 2 k.k. lub art. 43a k.k.s., w szczególności jeżeli wobec podejrzanego zastosowano zabezpieczenie majątkowe na poczet przepadku lub zwrotu korzyści pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

2. Jeżeli podejrzany nie ma obrońcy, a zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 79 § 1 lub 2 k.p.k., prokurator wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, kieruje wniosek o wyznaczenie podejrzanemu obrońcy z urzędu.”;

17) w § 222 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 oraz dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

„2. Umarzając postępowanie z powodu znikomej szkodliwości społecznej czynu, niepoczytalności sprawcy, zaistnienia okoliczności wyłączającej ukaranie, a także śmierci sprawcy lub jego niewykrycia, prokurator niezwłocznie podejmuje decyzję w przedmiocie wystąpienia z wnioskiem o orzeczenie przepadku, o którym mowa w art. 45a k.k., art. 43 § 1 k.k.s. lub art. 43a k.k.s., w szczególności jeżeli wobec podejrzanego zastosowano zabezpieczenie majątkowe na poczet przepadku lub zwrotu korzyści pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.”;

18) w § 325 w ust. 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:

„Prokurator składa niezwłocznie sprawozdanie z przebiegu i wyników rozprawy (posiedzenia), w tym dotyczących zabezpieczenia majątkowego, wraz z własną oceną orzeczenia (zarządzenia) przełożonemu, który podpisem pod adnotacją w aktach podręcznych stwierdza przyjęcie sprawozdania.”;

19) w dziale V po rozdziale 6 dodaje się rozdział 7 w brzmieniu:

„Rozdział 7

Udział prokuratora w postępowaniu w przedmiocie wydania wyroku łącznego

§ 335n. 1. Do udziału w postępowaniu przed sądem w przedmiocie wydania wyroku łącznego wyznacza się prokuratora z jednostki, której prokurator brał udział w postępowaniu, w którym wydano ostatni wyrok skazujący lub łączny w pierwszej instancji zawierający kary podlegające łączeniu.

2. Jeżeli w postępowaniach w pierwszej instancji uczestniczyli prokuratorzy jednostek różnych stopni, właściwy do udziału w postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, jest prokurator jednostki wyższego stopnia.”;

20) w § 336 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. W razie zaistnienia okoliczności dających podstawę do odwołania odroczenia, przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności lub warunkowego przedterminowego zwolnienia albo do podjęcia zawieszonego postępowania wykonawczego lub wszczęcia egzekucji z zabezpieczonego mienia prokurator niezwłocznie występuje do sądu ze stosownym wnioskiem.”;

21) w § 337 po pkt 6 dodaje się przecinek oraz pkt 7 w brzmieniu:

„7) wszczęcia egzekucji z zabezpieczonego mienia lub uchylenia bądź zmiany postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym”.

Minister Sprawiedliwości: Z. Ziobro