Dziennik Ustaw - rok 2019 poz. 2373

1. Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 10 lutego 2014 r. w sprawie licencji maszynisty (Dz. U. poz. 211), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 sierpnia 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie licencji maszynisty (Dz. U. poz. 1432).

2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje odnośnika nr 2 oraz § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 sierpnia 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie licencji maszynisty (Dz. U. poz. 1432), które stanowią:

"²⁾ Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Komisji 2014/82/UE z dnia 24 czerwca 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów w zakresie zdrowia, wiedzy zawodowej i licencji (Dz. Urz. UE L 184 z 25.06.2014, str. 11)."

"§ 2. Szkolenia i egzaminy dla osób ubiegających się o uzyskanie licencji maszynisty, rozpoczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, prowadzi się na podstawie dotychczasowych przepisów.

§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.".

Minister Infrastruktury: wz. A. Bittel

¹⁾ Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej - transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. poz. 101 i 176).

Załącznik do obwieszczenia Ministra Infrastruktury
z dnia 8 listopada 2019 r. (poz. 2373)

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA INFRASTRUKTURY I ROZWOJU¹⁾

z dnia 10 lutego 2014 r.

w sprawie licencji maszynisty²⁾

Na podstawie art. 22a ust. 11 pkt 1-7, 11 i 12 lit. a i b ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 710, 730, 1214, 1979 i 2020) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) szczegółowe warunki i tryb wydawania, przedłużania ważności, zawieszania, przywracania i cofania licencji maszynisty, aktualizacji danych zawartych w licencji maszynisty oraz wydawania jej wtórników;

2) wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;

3) zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności oraz tryb orzekania o tej zdolności;

4) wzory dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;

5) zakres wiedzy i umiejętności objętych szkoleniem i egzaminem niezbędny dla uzyskania licencji maszynisty;

6) program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty;

7) sposób, formę i tryb przygotowania oraz przeprowadzania egzaminów dla kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty, a także tryb pracy komisji egzaminacyjnej;

8) warunki, sposób prowadzenia rejestru licencji maszynistów, zakres danych w nim ujętych oraz okres ich przechowywania, wzór tego rejestru, a także tryb przekazywania danych ujętych w rejestrze podmiotom, o których mowa w art. 22a ust. 1a ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym;

9) wzór:

a) wniosku o wydanie licencji maszynisty, przedłużenie ważności, wydanie wtórnika, przywrócenie tego dokumentu i aktualizację danych zawartych w tym dokumencie,

b) dokumentu potwierdzającego ukończenie szkolenia i zdanie egzaminu w celu uzyskania licencji maszynisty.

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) ustawa - ustawę z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym;

2) Prezes UTK - Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego;

3) rozporządzenie nr 36/2010 - rozporządzenie Komisji (UE) nr 36/2010 z dnia 3 grudnia 2009 r. w sprawie wspólnotowych wzorów licencji maszynisty, świadectw uzupełniających, uwierzytelnionych odpisów świadectw uzupełniających oraz wniosków o wydanie licencji maszynisty zgodnie z dyrektywą 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 13 z 19.01.2010, str. 1, z późn. zm.);

4) ośrodek szkolenia i egzaminowania - ośrodek szkolenia i egzaminowania maszynistów oraz kandydatów na maszynistów, o którym mowa w art. 22a ust. 1 pkt 2 ustawy;

5) podmiot uprawniony - podmiot uprawniony do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz orzekania, w celu sprawdzenia spełniania wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności, o którym mowa w art. 22a ust. 1 pkt 3 ustawy.

Rozdział 2

Licencja maszynisty

§ 3. 1. Kandydat na maszynistę ubiegający się o wydanie licencji maszynisty składa do Prezesa UTK wniosek o wydanie licencji maszynisty.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć:

1) kserokopię dokumentu potwierdzającego spełnienie wymagania, o którym mowa w art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy;

2) orzeczenie lekarskie potwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji maszynisty;

3) dokument potwierdzający zdanie egzaminu w celu uzyskania licencji maszynisty;

4) oświadczenie o niekaralności, o którym mowa w art. 22 ust. 2b ustawy;

5) oświadczenie o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych;

6) kserokopię dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

3. Jeżeli orzeczenie lekarskie potwierdzające spełnienie przez kandydata na maszynistę wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji maszynisty, zawiera ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia w postaci obowiązkowego korzystania z okularów lub soczewek kontaktowych, Prezes UTK wpisuje do licencji maszynisty kod ograniczeń zdrowotnych "b.1" określony w pkt 3 lit. d załącznika nr 1 do rozporządzenia nr 36/2010.

4. Licencja maszynisty jest wydawana w jednym egzemplarzu.

§ 4. 1. Posiadacz licencji maszynisty składa do Prezesa UTK wniosek o przedłużenie ważności licencji maszynisty nie później niż na 30 dni przed upływem terminu jej ważności.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć:

1) kserokopię dotychczasowej licencji maszynisty;

2) oświadczenie o niekaralności za przestępstwa umyślne, o którym mowa w art. 22 ust. 2b ustawy;

3) kserokopię dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

§ 5. Posiadacz zawieszonej licencji maszynisty składa do Prezesa UTK wniosek o jej przywrócenie, do którego dołącza:

1) orzeczenie lekarskie potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania albo zachowania ważności licencji maszynisty lub świadectwa maszynisty;

2) kserokopię dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

§ 6. W przypadkach, o których mowa w art. 22 ust. 6 i 7 ustawy, zawieszenie albo cofnięcie licencji maszynisty następuje na podstawie ostatecznego orzeczenia lekarskiego.

§ 7. 1. Posiadacz licencji maszynisty składa do Prezesa UTK wniosek o dokonanie aktualizacji danych zawartych w licencji maszynisty, do którego dołącza:

1) kserokopię dotychczasowej licencji maszynisty;

2) kserokopię dokumentu potwierdzającego zmianę danych zawartych w licencji maszynisty;

3) oświadczenie o niekaralności za przestępstwa umyślne, o którym mowa w art. 22 ust. 2b ustawy;

4) kserokopię dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

2. Po wydaniu nowego dokumentu dotychczasowa licencja maszynisty podlega zwrotowi Prezesowi UTK na zasadach określonych w pkt 5 załącznika I do rozporządzenia nr 36/2010.

§ 8. Posiadacz licencji maszynisty składa do Prezesa UTK wniosek o wydanie jej wtórnika, do którego dołącza:

1) oświadczenie o utracie licencji maszynisty - w przypadku jej kradzieży albo zaginięcia;

2) dotychczasową licencję maszynisty - w przypadku jej zniszczenia w stopniu powodującym nieczytelność;

3) oświadczenie o niekaralności za przestępstwa umyślne, o którym mowa w art. 22 ust. 2b ustawy;

4) kserokopię dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

§ 9. Do postępowań dotyczących przedłużania ważności, przywracania licencji maszynisty, aktualizacji danych zawartych w licencji maszynisty oraz wydawania jej wtórników stosuje się odpowiednio przepisy § 3 ust. 3 i 4.

§ 10. Wzór wniosku o wydanie licencji maszynisty, przedłużenie ważności, wydanie wtórnika, przywrócenie tego dokumentu i aktualizację danych zawartych w tym dokumencie określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Rozdział 3

Wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności, a także tryb orzekania o tej zdolności

§ 11. Wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 12. 1. Lekarz, o którym mowa w § 7 ust. 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 2067), zwany dalej "lekarzem uprawnionym", wykonuje badanie lekarskie osób ubiegających się o licencję maszynisty w celu sprawdzenia spełniania wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych oraz orzeka o zdolności fizycznej i psychicznej do uzyskania licencji maszynisty przez te osoby.

2. Lekarz uprawniony przeprowadza badanie samodzielnie, uwzględniając wyniki badań specjalistycznych i pomocniczych oraz ocenę psychologicznej przydatności zawodowej dokonaną przez psychologa.

3. Przed rozpoczęciem badania lekarz uprawniony sprawdza tożsamość osoby zgłaszającej się na badanie.

4. Lekarz uprawniony odmawia wykonania badania i uzgadnia z osobą zgłaszającą się na badanie jego nowy termin, w przypadku gdy osoba ta zgłosiła się na badanie bezpośrednio po ukończeniu pracy lub jej stan nie pozwala na prawidłową ocenę spełniania wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych.

5. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio przy przeprowadzaniu badań psychologicznych.

6. Osoby ubiegające się o uzyskanie licencji maszynisty albo zachowanie jej ważności, uwzględniając wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia, są poddawane następującym badaniom:

1) ogólnemu badaniu lekarskiemu ze szczególnym uwzględnieniem oceny: stanu układu krążenia i układu oddechowego, stanu psychicznego i sprawności narządu ruchu;

2) badaniu narządu wzroku wykonywanemu przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki;

3) badaniu narządu słuchu i równowagi oraz aparatu głosowego, z uwzględnieniem audiogramu, wykonywanemu przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie otorynolaryngologii;

4) badaniu układu nerwowego wykonywanemu przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie neurologii;

5) badaniu psychologicznej przydatności zawodowej, uwzględniającemu czynniki ryzyka zawodowego i szczególne wymogi sprawności psychicznych w transporcie kolejowym oraz metodykę badań psychologicznych, wykonywanemu przez psychologa;

6) badaniu krwi, w tym: morfologii z rozmazem, glikemii na czczo, aminotransferazy i gamma-glutamylo-transpeptydazy oraz badaniu ogólnemu moczu;

7) badaniu elektrokardiograficznemu w spoczynku;

8) badaniu radiologicznemu klatki piersiowej;

9) badaniu w kierunku substancji psychotropowych i nadużywania alkoholu;

10) innym badaniom diagnostycznym i specjalistycznym, jeżeli są potrzebne do oceny zdolności fizycznej i psychicznej badanego.

7. Wyniki badań laboratoryjnych, z wyjątkiem badania poziomu glikemii na czczo, uznaje się za miarodajne, jeżeli od dnia ich wykonania minęło nie więcej niż 6 miesięcy, a w przypadku badania radiologicznego - nie więcej niż 48 miesięcy, o ile nie zachodzą okoliczności uzasadniające ponowne ich wykonanie.

§ 13. 1. Lekarz uprawniony sporządza orzeczenie lekarskie w dwóch egzemplarzach, które przekazuje osobie badanej.

2. Lekarz uprawniony wyznacza w orzeczeniu lekarskim termin kolejnego badania. Jeżeli termin kolejnego badania został wyznaczony na dzień przypadający przed upływem okresu, o którym mowa odpowiednio w art. 22 ust. 2d pkt 1 albo 2 ustawy, lekarz uprawniony wpisuje do dokumentacji medycznej uzasadnienie wyznaczenia takiego terminu.

3. Osoba badana, która nie zgadza się z treścią wydanego orzeczenia lekarskiego, może wystąpić w ciągu 7 dni od dnia jego wydania za pośrednictwem lekarza uprawnionego, który wydał to orzeczenie, z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania w podmiocie uprawnionym, w którym przeprowadzono badanie.

4. Ponowne badanie powinno być przeprowadzone nie później niż po upływie 21 dni od dnia złożenia wniosku.

5. Orzeczenie lekarskie wydane po przeprowadzeniu badania ponownego jest ostateczne.

6. Wzór orzeczenia lekarskiego o zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

Rozdział 4

Szkolenie i egzaminowanie kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty

§ 14. 1.³⁾ Zakres wiedzy i umiejętności objętych szkoleniem i egzaminem obejmuje następujące zagadnienia:

1) specyfikę i środowisko pracy maszynisty, w tym jego rolę i odpowiedzialność w ruchu kolejowym, wymagania zawodowe i predyspozycje niezbędne do wykonywania pracy na tym stanowisku;

2) technologię transportu kolejowego, w tym przepisy bezpieczeństwa i eksploatacji;

3) infrastrukturę kolejową;

4) radiołączność pociągową;

5) pociągi, ich składy oraz wymogi techniczne dotyczące lokomotyw, zespołów trakcyjnych, wagonów osobowych i towarowych oraz innego rodzaju taboru kolejowego;

6) zagrożenia występujące w ruchu kolejowym;

7) podstawowe zasady fizyki.

1a.⁴⁾ Szkolenie kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty obejmuje wiedzę ogólną z zakresu zagadnień, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem zasad, które można zastosować niezależnie od określonego rodzaju i typu taboru kolejowego lub infrastruktury kolejowej.

2. Program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

3.⁵⁾ W wyniku ukończonego szkolenia kandydat na maszynistę ubiegający się o licencję maszynisty powinien:

1) w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1:

a) znać podstawowe akty prawne i instrukcje dotyczące bezpieczeństwa kolei w zakresie związanym z wykonywaniem pracy na stanowisku maszynisty, w szczególności określające:

- zasady przyznawania uprawnień maszynistom,

- warunki wykonywania przewozu towarów niebezpiecznych i przewozów wojskowych,

- zasady ochrony środowiska i ochrony przeciwpożarowej w miejscu pracy,

b) rozumieć szczególne wymagania stawiane maszynistom, w tym wymagania zawodowe i osobowościowe niezbędne do wykonywania obowiązków maszynisty, polegające w szczególności na:

- jeździe przeważnie w pojedynczej obsadzie,

- zmiennym rytmie dobowym pracy,

- konieczności stosowania środków ochrony indywidualnej i innego wyposażenia,

- umiejętności posługiwania się dokumentacją związaną z pracą maszynisty, w tym bieżącego jej aktualizowania,

c) rozumieć, które zachowania są zgodne z zakresem odpowiedzialności maszynisty za kluczowe kwestie bezpieczeństwa ruchu kolejowego, i znać czynniki wpływające negatywnie na jego pracę, takie jak przyjmowanie określonych leków, alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, choroby, stres, zmęczenie,

d) umieć wskazać dokumenty związane z wykonywaniem pracy na stanowisku maszynisty, w szczególności akty prawne, instrukcje i służbowe rozkłady jazdy,

e) umieć określić odpowiedzialność i zadania pracowników wykonujących czynności związane z bezpieczeństwem i prowadzeniem ruchu kolejowego,

f) rozumieć znaczenie dokładności wykonywania zadań i metod pracy,

g) rozumieć zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności w zakresie zachowania na obszarze kolejowym, postępowania przy wsiadaniu do i wysiadaniu z pojazdu trakcyjnego, ergonomii, bezpieczeństwa personelu kolejowego i używanych środków ochrony indywidualnej,

h) znać sposoby radzenia sobie ze stresem i w sytuacjach ekstremalnych,

i) umieć stosować zasady ochrony środowiska w pracy maszynisty, w tym techniki jazdy minimalizujące negatywny wpływ na środowisko;

2) w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2:

a) znać postanowienia aktów prawnych, procedur i instrukcji z zakresu eksploatacji kolei,

b) umieć określić odpowiedzialność i zadania pracowników wykonujących czynności związane z eksploatacją kolei;

3) w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, znać:

a) budowę toru kolejowego i stacji kolejowych, w tym stacji rozrządowych,

b) budowle kolejowe,

c) techniki prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizację kolejową,

d) stosowane systemy zabezpieczenia ruchu i łączności,

e) urządzenia związane z bezpieczeństwem ruchu kolejowego, w szczególności urządzenia detekcji stanów awaryjnych taboru kolejowego i wykrywacze dymu w tunelach,

f) budowę sieci trakcyjnej;

4) w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4:

a) znać zasady działania i znaczenie radiołączności pociągowej,

b) umieć wskazać pracowników, z którymi maszynista kontaktuje się w trakcie jazdy za pomocą urządzeń radiołączności pociągowej, w tym dyżurnego ruchu i członków drużyny pociągowej,

c) umieć identyfikować sytuacje, które wymagają nawiązania łączności za pomocą urządzeń radiołączności pociągowej,

d) znać metody nawiązywania łączności;

5) w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 5:

a) znać rodzaje trakcji,

b) umieć opisać elementy, systemy, układy i podzespoły pojazdu kolejowego,

c) znać sposoby oznakowania pojazdów kolejowych,

d) znać dokumenty, które powinny znajdować się w pojeździe kolejowym,

e) rozumieć zasadę działania poszczególnych rodzajów hamulców i znać sposoby obliczania masy hamującej,

f) umieć określić prędkość pociągu,

g) umieć wskazać maksymalne obciążenie i siły działające na sprzęg,

h) znać działanie i funkcje systemów sterowania pociągiem;

6) w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6:

a) rozumieć zasady bezpieczeństwa ruchu kolejowego,

b) znać zagrożenia związane z ruchem kolejowym oraz różne środki stosowane do ich ograniczania,

c) umieć rozpoznawać zdarzenia mające znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego i znać sposoby reakcji w przypadku ich wystąpienia,

d) znać procedury mające zastosowanie do zdarzeń z udziałem ludzi, w szczególności dotyczące ewakuacji;

7) w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 7:

a) umieć określić rozkład sił działających na koła pojazdu kolejowego,

b) umieć określić czynniki wpływające na przyspieszenie i skuteczność hamowania,

c) rozumieć podstawowe pojęcia i zasady z zakresu elektrotechniki, a także znać metody pracy i warunki zachowania bezpieczeństwa przy urządzeniach elektroenergetycznych zainstalowanych w pojazdach kolejowych.

§ 15. 1. Osoba upoważniona przez przedsiębiorcę prowadzącego ośrodek szkolenia i egzaminowania:

1) powiadamia pisemnie Prezesa UTK o:

a) terminie rozpoczęcia i zakończenia szkolenia oraz miejscu jego przeprowadzenia, nie później niż w terminie 14 dni przed planowanym rozpoczęciem szkolenia,

b) liczbie uczestników szkolenia, nie później niż w dniu jego rozpoczęcia;

2) powołuje komisję egzaminacyjną, w skład której wchodzi co najmniej trzech egzaminatorów wpisanych do wykazu, o którym mowa w art. 22a ust. 8 pkt 1 ustawy;

3) wyznacza:

a) egzaminatora prowadzącego spośród członków komisji egzaminacyjnej, z uwzględnieniem art. 9 lit. d decyzji Komisji nr 2011/765/UE z dnia 22 listopada 2011 r. w sprawie kryteriów uznawania ośrodków szkoleniowych prowadzących szkolenia zawodowe dla maszynistów, kryteriów uznawania egzaminatorów maszynistów, jak również kryteriów organizowania egzaminów zgodnie z dyrektywą 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 314 z 29.11.2011, str. 36),

b) sekretarza komisji,

c) termin i miejsce egzaminu;

4) powiadamia pisemnie Prezesa UTK o terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminu, składzie komisji egzaminacyjnej oraz o liczbie egzaminowanych, nie później niż w terminie 14 dni przed planowanym terminem egzaminu;

5) zapewnia obsługę administracyjną komisji egzaminacyjnej.

2. Egzaminator prowadzący:

1) zapewnia opracowanie wymaganej liczby testowych pytań egzaminacyjnych;

2) ustala listę kandydatów na maszynistów dopuszczonych do egzaminu.

§ 16. 1. Egzamin przeprowadza się w formie testu. Do każdego pytania są przyporządkowane cztery odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. Za każdą prawidłową odpowiedź uzyskuje się 1 punkt.

2. Test egzaminacyjny składa się ze 100 pytań ujętych w bloki tematyczne, którym odpowiada następująca liczba pytań:

1) technika prowadzenia ruchu kolejowego - 19;

2) sygnalizacja kolejowa - 15;

3) hamulce kolejowe - 13;

4) budowa pojazdów kolejowych - 13;

5) podstawy elektrotechniki - 10;

6) urządzenia zabezpieczające i rejestrujące - 5;

7) infrastruktura kolejowa - 5;

8) rewizja techniczna pociągów - 5;

9) eksploatacja pojazdów kolejowych - 3;

10) postępowanie w razie poważnego wypadku, wypadku, incydentu lub innego zdarzenia kolejowego - 3;

11) bezpieczeństwo i higiena pracy, udzielanie pierwszej pomocy oraz ochrona przeciwpożarowa pojazdów kolejowych oraz terenów kolejowych - 3;

12) przewozy towarów niebezpiecznych oraz przewozy wojskowe - 3;

13) system przyznawania uprawnień dla maszynistów w Unii Europejskiej i zasady wypełniania podstawowych dokumentów związanych z pracą maszynisty - 3.

3. Egzamin trwa 200 minut.

4. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie:

1) co najmniej 75 punktów z testu;

2) co najmniej połowy punktów możliwych do zdobycia w każdym bloku tematycznym testu, przy czym z bloku tematycznego, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jest wymagane uzyskanie 100% poprawnych odpowiedzi.

5. Jeżeli kandydat na maszynistę ubiegający się o licencję maszynisty trzykrotnie nie zdał egzaminu, ponownie przechodzi on szkolenie w pełnym wymiarze godzin określonym w programie szkolenia kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty.

§ 17. 1. Po przeprowadzonym egzaminie ośrodek szkolenia i egzaminowania:

1) sporządza protokół, który zawiera:

a) firmę i adres podmiotu prowadzącego ośrodek szkolenia i egzaminowania,

b) numer identyfikacyjny ośrodka szkolenia i egzaminowania przeprowadzającego egzamin,

c) datę i miejsce przeprowadzenia egzaminu oraz czas jego rozpoczęcia i zakończenia,

d) datę i miejsce sporządzenia protokołu,

e) skład komisji egzaminacyjnej ze wskazaniem egzaminatora prowadzącego,

f) liczbę kandydatów na maszynistów dopuszczonych do egzaminu,

g) wykaz kandydatów na maszynistów, którzy zdali egzamin, wraz z wynikiem tego egzaminu,

h) podpisy członków komisji egzaminacyjnej;

2) wydaje kandydatowi na maszynistę, który zdał egzamin, dokument potwierdzający zdanie egzaminu w celu uzyskania licencji maszynisty zgodnie ze wzorem określonym w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

2. Kopię protokołu ośrodek szkolenia i egzaminowania przekazuje w terminie 14 dni od dnia jego sporządzenia:

1) Prezesowi UTK;

2) przewoźnikowi kolejowemu albo zarządcy infrastruktury, u którego kandydat na maszynistę jest zatrudniony lub świadczy usługi, jeżeli kandydat na maszynistę został skierowany na szkolenie i egzamin przez ten podmiot.

Rozdział 5

Rejestr licencji maszynistów

§ 18. 1. Prezes UTK prowadzi rejestr licencji maszynistów w postaci elektronicznej.

2. Rejestr licencji maszynistów zawiera informacje dotyczące:

1) bieżącego statusu licencji maszynisty i dotychczasowych zmian tego statusu;

2) posiadacza wydanej licencji maszynisty;

3) spełniania przez posiadacza licencji maszynisty podstawowych wymogów niezbędnych do wydania tego dokumentu oraz zachowania jego ważności.

3. Rejestr licencji maszynistów jest prowadzony na warunkach zapewniających zabezpieczenie danych w nim ujętych przed zniszczeniem, uszkodzeniem, dostępem osób niepowołanych i kradzieżą.

4. Dane ujęte w rejestrze licencji maszynistów przechowuje się przez okres 10 lat od dnia upływu ważności ostatniej licencji maszynisty wpisanej do tego rejestru.

§ 19. 1. Prezes UTK udostępnia dane zgromadzone w rejestrze licencji maszynistów podmiotom, o których mowa w art. 22a ust. 1a ustawy, na podstawie wniosku złożonego w postaci papierowej albo elektronicznej.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) oznaczenie podmiotu składającego wniosek;

2) informacje dotyczące osoby wyznaczonej do kontaktów;

3) zakres wnioskowanych danych ujętych w rejestrze licencji maszynistów wraz z określeniem postaci, w jakiej mają być one udostępnione, i częstotliwości ich przekazywania (jednorazowo albo cyklicznie).

3. Dane, o których mowa w ust. 1, są udostępniane niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia złożenia wniosku.

4. W uzasadnionych przypadkach termin, o którym mowa w ust. 3, może ulec przedłużeniu, po uprzednim ustaleniu i wyznaczeniu nowego terminu z podmiotem składającym wniosek.

5. Dane są udostępniane w postaci papierowej lub elektronicznej, zgodnie z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1.

6. Dane w postaci elektronicznej przekazuje się na informatycznym nośniku danych lub z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych, o których mowa w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2019 r. poz. 123 i 730).

§ 20. Wzór rejestru licencji maszynistów, określający rodzaj i strukturę danych, stanowi załącznik nr 6 do rozporządzenia.

Rozdział 6

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 21. 1. Prezes UTK, na podstawie wniosku, wyda nie później niż do dnia 29 października 2018 r. licencję maszynisty osobom, które:

1) przed dniem wejścia w życie rozporządzenia nabyły uprawnienia do prowadzenia pojazdów kolejowych wydane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe (Dz. U. poz. 2152, z późn. zm.⁶⁾),

2) od dnia wejścia w życie rozporządzenia, zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (Dz. U. poz. 1658 oraz z 2013 r. poz. 1033) uzyskają uprawnienia do prowadzenia pojazdów kolejowych na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe

- bez konieczności spełnienia wymagań, o których mowa w rozdziale 4, oraz uzyskania orzeczenia lekarskiego potwierdzającego spełnienie wymagań, o których mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć:

1) kopię prawa kierowania pojazdem kolejowym;

2) kopię aktualnego zaświadczenia lekarskiego wydanego na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe;

3) oświadczenia, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 4 i 5;

4) kserokopię dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

3. Termin kolejnych badań wynika z zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w ust. 2 pkt 2.

§ 22. 1. Świadectwa zdania egzaminu niezbędnego do uzyskania licencji maszynisty, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, zachowują ważność i uprawniają do ubiegania się o wydanie licencji maszynisty.

2. Do postępowań dotyczących wydania, przedłużenia ważności, zawieszenia, cofnięcia licencji maszynisty, aktualizacji danych zawartych w tym dokumencie oraz wydawania jego wtórników, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 23. Szkolenia i egzaminy dla osób ubiegających się o uzyskanie licencji maszynisty, rozpoczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, prowadzi się na podstawie dotychczasowych przepisów.

§ 24. 1. Orzeczenia lekarskie wydane w celu uzyskania licencji maszynisty lub zachowania jej ważności, przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.

2. Badania rozpoczęte przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia przeprowadza się zgodnie z dotychczasowymi przepisami.

3. Wnioski o przeprowadzenie ponownego badania są rozpatrywane zgodnie z dotychczasowymi przepisami, jeżeli pierwsze badanie zostało przeprowadzone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

§ 25. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia⁷⁾.⁸⁾

Załączniki do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju
z dnia 10 lutego 2014 r.

Załącznik nr 1⁹⁾

WZÓR WNIOSKU O WYDANIE LICENCJI MASZYNISTY, PRZEDŁUŻENIE WAŻNOŚCI, WYDANIE WTÓRNIKA, PRZYWRÓCENIE TEGO DOKUMENTU I AKTUALIZACJĘ DANYCH ZAWARTYCH W TYM DOKUMENCIE

Załącznik nr 2

WYMAGANIA ZDROWOTNE, FIZYCZNE I PSYCHICZNE, JAKIE POWINNY SPEŁNIAĆ OSOBY UBIEGAJĄCE SIĘ O LICENCJĘ MASZYNISTY ALBO O ZACHOWANIE JEJ WAŻNOŚCI

1. Wymagania dotyczące ogólnego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego

Maszyniści powinni mieć dobry stan zdrowia fizycznego i psychicznego, a w szczególności:

1) nie powinny u nich występować choroby lub niesprawności lub

2) nie powinni przyjmować leków lub innych substancji

- które mogą powodować: nagłą utratę świadomości, osłabienie uwagi lub zmniejszenie zdolności koncentracji, nagłą utratę sprawności, utratę równowagi lub koordynacji, istotne ograniczenie czynności ruchowych, zachowania patologiczne.

2. Wymagania dotyczące narządu wzroku

2.1. Konieczne jest spełnienie następujących wymagań dotyczących narządu wzroku:

1) ostrość wzroku:

a) bez korekcji 0,8/0,8 w przypadku osób, które ubiegają się o licencję maszynisty, a dotychczas nie były uprawnione do wykonywania czynności maszynisty,

b) bez korekcji 0,5/0,5 lub 0,7/0,3 oraz z korekcją 1,0/0,5 lub 0,8/0,8 (korekcja +/- 3,0 Dsph; +/- 2,0 Dcyl) - w przypadku osób uprawnionych do prowadzenia pojazdów kolejowych, które ubiegają się o licencję maszynisty lub jej zachowanie. Wymagania dotyczą także osób ubiegających się o przywrócenie licencji maszynisty, które były uprzednio uprawnione do wykonywania czynności na stanowisku maszynisty;

2) widzenie pośrednie i do bliży dobre bez lub z korekcją;

3) prawidłowe rozpoznawanie barw za pomocą tablic pseudoizochromatycznych Ishihary;

4) rozpoznawanie sygnałów barwnych - test opiera się na rozpoznawaniu pojedynczych barw, a nie na różnicach względnych;

5) pole widzenia - prawidłowe;

6)¹⁰⁾ widzenie obuoczne - prawidłowe;

7) czucie kontrastu - dobre;

8) odporność na olśnienie - prawidłowa;

9) brak upośledzenia widzenia mimo stwierdzenia choroby narządu wzroku;

10)¹¹⁾ widzenie okiem prawym i lewym - prawidłowe.

2.2. W przypadkach astygmatyzmu wymagana jest opinia lekarza okulisty. Osoby stosujące okulary lub soczewki kontaktowe są okresowo badane przez lekarza okulistę w ustalonych przez niego terminach.

2.3. Wszczepy soczewek oraz stan po zabiegach keratotomii i keratektomii są dozwolone pod warunkiem kontroli przez lekarza okulistę w ustalonych przez niego terminach.

2.4. Barwione soczewki kontaktowe i fotochromatyczne nie są dozwolone. Soczewki z filtrem UV są dozwolone.

3. Wymagania dotyczące słuchu, mowy i układu przedsionkowego Konieczne jest spełnienie następujących wymagań:

1) słuch wystarczający do prowadzenia rozmowy telefonicznej i do usłyszenia sygnałów ostrzegawczych i komunikatów radiowych;

2) osoba badana powinna słyszeć szept każdym uchem oddzielnie:

a) z odległości 5 m w przypadku osób, które ubiegają się o licencję maszynisty, a dotychczas nie były uprawnione do wykonywania czynności maszynisty,

b) z odległości 2 m w przypadku osób uprawnionych do prowadzenia pojazdów kolejowych, które ubiegają się o licencję maszynisty lub jej zachowanie. Wymagania dotyczą także osób ubiegających się o przywrócenie licencji maszynisty, które były uprzednio uprawnione do wykonywania czynności na stanowisku maszynisty;

3) niedosłuch dla ucha gorzej słyszącego na poziomie: nie wyższym niż 40 dB przy częstotliwościach 500 i 1000 Hz, nie wyższym niż 45 dB przy częstotliwości 2000 Hz i nie wyższym niż 60 dB przy częstotliwości 3000 Hz;

4) brak zaburzeń równowagi;

5) brak przewlekłych zaburzeń mowy przy uwzględnieniu konieczności przekazywania wiadomości w sposób głośny i wyraźny.

4. Wymagania dotyczące narządu ruchu

Wystarczająca sprawność narządu ruchu w zakresie kończyn górnych, kończyn dolnych i kręgosłupa.

5. U kobiet w ciąży zła tolerancja lub występowanie stanów patologicznych w ciąży należy uznać za powód tymczasowego odsunięcia maszynisty przez lekarza od obowiązków służbowych.

6. Wymagania dotyczące psychologicznej przydatności zawodowej

Zdolności poznawcze (pamięć, uwaga i koncentracja, percepcja, rozumowanie), sprawność psychomotoryczna (czas reakcji i koordynacja rąk), komunikowanie się i osobowość, umożliwiające bezpieczne wykonywanie obowiązków maszynisty.

Załącznik nr 3

WZÓR ORZECZENIA LEKARSKIEGO O ZDOLNOŚCI FIZYCZNEJ I PSYCHICZNEJ OSÓB UBIEGAJĄCYCH SIĘ O LICENCJĘ MASZYNISTY ALBO O ZACHOWANIE JEJ WAŻNOŚCI

Załącznik nr 4¹²⁾

PROGRAM ORAZ CZAS TRWANIA SZKOLENIA KANDYDATÓW NA MASZYNISTÓW UBIEGAJĄCYCH SIĘ O LICENCJĘ MASZYNISTY

Program szkolenia kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty

Załącznik nr 5

WZÓR DOKUMENTU POTWIERDZAJĄCEGO ZDANIE EGZAMINU W CELU UZYSKANIA LICENCJI MASZYNISTY

Załącznik nr 6

WZÓR REJESTRU LICENCJI MASZYNISTÓW

¹⁾ Obecnie działem administracji rządowej - transport kieruje Minister Infrastruktury, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. poz. 101 i 176).

²⁾ Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża postanowienia dyrektywy 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty (Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 51).

³⁾ W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 sierpnia 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie licencji maszynisty (Dz. U. poz. 1432), które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.

⁴⁾ Dodany przez § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.

⁵⁾ W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.

⁶⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. poz. 2212, z 2005 r. poz. 1999, z 2006 r. poz. 1407 oraz z 2007 r. poz. 1204.

⁷⁾ Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 17 lutego 2014 r.

⁸⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie licencji maszynisty (Dz. U. poz. 346 i 971), które na podstawie art. 7 ustawy z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (Dz. U. poz. 1033) utraciło moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

⁹⁾ We wzorze:

a) w części 2 w oświadczeniu o ochronie danych osobowych oraz w części 4 w pkt 3 powołana ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 oraz z 2018 r. poz. 138 i 723), utraciła moc na podstawie art. 175 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1781), która weszła w życie z dniem 25 maja 2018 r.,

b) w części 4 w pkt 3 powołane rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe (Dz. U. poz. 2152, z późn. zm.), na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (Dz. U. poz. 1658 oraz z 2013 r. poz. 1033) zostało utrzymane w mocy nie dłużej niż do dnia:

- 29 października 2018 r. w zakresie dotyczącym maszynistów oraz

- 3 grudnia 2010 r. w pozostałym zakresie.

¹⁰⁾ W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.

¹¹⁾ Dodany przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.

¹²⁾ W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 3.