Dziennik Ustaw - rok 2019 poz. 340

1. Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1523 oraz z 2018 r. poz. 2243) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 3 kwietnia 2015 r. w sprawie wymagań zdrowotnych, badań lekarskich i psychologicznych oraz oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności (Dz. U. poz. 522), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 sierpnia 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wymagań zdrowotnych, badań lekarskich i psychologicznych oraz oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności (Dz. U. poz. 1349).

2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje odnośnika nr 2 oraz § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 sierpnia 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wymagań zdrowotnych, badań lekarskich i psychologicznych oraz oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności (Dz. U. poz. 1349), które stanowią:

"²⁾ Przepisy rozporządzenia dokonują w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy Komisji 2014/82/UE z dnia 24 czerwca 2014 r. zmieniającej dyrektywę 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów w zakresie zdrowia, wiedzy zawodowej i licencji (Dz. Urz. UE L 184 z 25.06.2014, str. 11)."

"§ 2. Badania rozpoczęte przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia przeprowadza się zgodnie z dotychczasowymi przepisami.

§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.".

Minister Infrastruktury: wz. A. Bittel

¹⁾ Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej - transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. poz. 101 i 176).

Załącznik do obwieszczenia Ministra Infrastruktury
z dnia 30 stycznia 2019 r. (poz. 340)

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA INFRASTRUKTURY I ROZWOJU¹⁾

z dnia 3 kwietnia 2015 r.

w sprawie wymagań zdrowotnych, badań lekarskich i psychologicznych oraz oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności²⁾

Na podstawie art. 22b ust. 22 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2117, z późn. zm.³⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności;

2) zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności oraz tryb orzekania o tej zdolności;

3) wzory dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności.

§ 2. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) ustawa - ustawę z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym;

2) podmiot uprawniony - podmiot uprawniony do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz orzekania w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności, o którym mowa w art. 22a ust. 1 pkt 3 ustawy;

3) lekarz uprawniony - lekarz, o którym mowa w § 7 ust. 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 2067).

§ 3. Wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 4. 1. Zakres badań obejmuje:

1) w przypadku badań, o których mowa w art. 22b ust. 1a pkt 4 oraz art. 22b ust. 7 ustawy:

a) ogólne badanie lekarskie ze szczególnym uwzględnieniem oceny: stanu układu krążenia i układu oddechowego, stanu psychicznego i sprawności narządu ruchu,

b) badanie narządu wzroku wykonywane przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki,

c) badanie narządu słuchu i równowagi oraz aparatu głosowego, z uwzględnieniem audiogramu wykonywane przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie otorynolaryngologii,

d) badanie układu nerwowego wykonywane przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie neurologii,

e) badanie krwi obwodowej, w tym: morfologia z rozmazem krwinek białych, poziom glikemii na czczo, aktywność aminotransferazy alaninowej, aminotransferazy asparaginowej, gamma-glutamylotranspeptydazy, oraz badanie ogólne moczu,

f) badanie elektrokardiograficzne w spoczynku,

g) badanie radiologiczne klatki piersiowej,

h) badanie w kierunku objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie,

i) badanie w kierunku objawów wskazujących na uzależnienie od środków działających podobnie do alkoholu lub ich nadużywanie,

j) inne badania diagnostyczne i specjalistyczne, jeżeli są potrzebne do oceny zdolności fizycznej i psychicznej badanego,

k) badanie psychologicznej przydatności zawodowej, uwzględniające czynniki ryzyka zawodowego i szczególne wymogi sprawności psychicznych w transporcie kolejowym oraz metodykę badań psychologicznych, wykonywane przez psychologa;

2) w przypadkach, o których mowa w art. 22b ust. 7b ustawy:

a) badanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a,

b) inne badania diagnostyczne i specjalistyczne, jeżeli są potrzebne do oceny spełniania wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, ze szczególnym uwzględnieniem tych narządów i układów, których funkcjonowanie było zaburzone lub stało się powodem skierowania na badania.

2. Wyniki badań laboratoryjnych, z wyjątkiem badania poziomu glikemii na czczo, uznaje się za miarodajne, jeżeli od dnia ich wykonania minęło nie więcej niż 6 miesięcy, a w przypadku badania radiologicznego klatki piersiowej - nie więcej niż 48 miesięcy, jeżeli nie zachodzą okoliczności uzasadniające ponowne ich wykonanie.

3. Badania, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. h oraz lit. i, przeprowadza się u osób, które ubiegają się o świadectwo maszynisty. W przypadku osób, które ubiegają się o zachowanie ważności świadectwa maszynisty, badanie to przeprowadza się, o ile istnieją wskazania.

§ 5. 1. Lekarz uprawniony wykonuje badanie lekarskie osoby ubiegającej się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności w celu sprawdzenia spełniania przez nią wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych oraz orzeka o zdolności fizycznej i psychicznej do uzyskania albo zachowania ważności świadectwa maszynisty.

2. Lekarz uprawniony przeprowadza badanie samodzielnie, uwzględniając wyniki badań specjalistycznych i pomocniczych oraz ocenę psychologicznej przydatności zawodowej dokonaną przez psychologa.

3. Przed rozpoczęciem badania lekarz uprawniony sprawdza tożsamość osoby ubiegającej się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności.

4. Lekarz uprawniony odmawia wykonania badania i uzgadnia z osobą ubiegającą się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności nowy termin badania, w przypadku gdy osoba ta zgłosiła się na badanie bezpośrednio po ukończeniu pracy lub jej stan nie pozwala na prawidłową ocenę spełniania wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych.

5. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio przy przeprowadzaniu badań psychologicznych.

§ 6. 1. Lekarz uprawniony na podstawie przeprowadzonego ogólnego badania lekarskiego, a także wyników badań, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 lit. b-j, oraz wyniku badania, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 lit. k, wydaje orzeczenie lekarskie, w którym określa termin badania okresowego.

2. Lekarz uprawniony może określić krótszy termin przeprowadzenia badania okresowego niż określony w art. 22b ust. 7a ustawy, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności. Uzasadnienie określenia krótszego terminu lekarz uprawniony wpisuje do dokumentacji medycznej.

3. Orzeczenie lekarskie sporządza się w trzech egzemplarzach, z których pierwszy otrzymuje osoba ubiegająca się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności, drugi - przewoźnik kolejowy albo zarządca infrastruktury kolejowej, który wydał skierowanie na badanie, a trzeci - Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.

4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do orzeczeń lekarskich wydawanych po przeprowadzeniu badań w przypadkach, o których mowa w art. 22b ust. 7b ustawy.

§ 7. 1. Osoba ubiegająca się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności lub przewoźnik kolejowy albo zarządca infrastruktury kolejowej, który wydał skierowanie na badania w podmiocie uprawnionym, niezgadzający się z treścią wydanego orzeczenia lekarskiego, może wystąpić, w ciągu 7 dni od dnia wydania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem lekarza uprawnionego, który je wydał, z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania w tym podmiocie uprawnionym.

2. Ponowne badanie powinno być przeprowadzone nie później niż po upływie 21 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.

3. Do orzeczenia lekarskiego wydanego po przeprowadzeniu ponownego badania przepisy § 6 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. Orzeczenie lekarskie wydane w tym trybie jest ostateczne.

§ 8. 1. Wzór orzeczenia lekarskiego potwierdzającego zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających się o świadectwo maszynisty określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

2. Wzór orzeczenia lekarskiego potwierdzającego zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających się o zachowanie ważności świadectwa maszynisty określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§ 9. 1. Orzeczenia lekarskie stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania świadectwa maszynisty albo zachowania jego ważności, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.

2. Badania rozpoczęte przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia przeprowadza się zgodnie z dotychczasowymi przepisami.

3. Wnioski o przeprowadzenie ponownego badania są rozpatrywane zgodnie z dotychczasowymi przepisami, jeżeli pierwsze badanie zostało przeprowadzone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

§ 10. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia⁴⁾.⁵⁾

Załączniki do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju
z dnia 3 kwietnia 2015 r.

Załącznik nr 1

WYMAGANIA ZDROWOTNE, FIZYCZNE I PSYCHICZNE, JAKIE POWINNY SPEŁNIAĆ OSOBY UBIEGAJĄCE SIĘ O ŚWIADECTWO MASZYNISTY ALBO O ZACHOWANIE JEGO WAŻNOŚCI

1. Wymagania dotyczące ogólnego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego

Maszyniści powinni mieć dobry stan zdrowia fizycznego i psychicznego, w szczególności:

1) nie powinny u nich występować choroby lub niesprawności lub

2) nie powinni przyjmować leków lub innych substancji

- które mogą powodować: nagłą utratę świadomości, osłabienie uwagi lub zmniejszenie zdolności koncentracji, nagłą utratę sprawności, utratę równowagi lub koordynacji, istotne ograniczenie czynności ruchowych, zachowania patologiczne.

2. Wymagania dotyczące narządu wzroku

2.1. Konieczne jest spełnienie następujących wymagań dotyczących narządu wzroku:

1) ostrość wzroku:

a) bez korekcji 0,8/0,8 w przypadku osób, które ubiegają się o świadectwo maszynisty, a dotychczas nie były uprawnione do wykonywania czynności maszynisty,

b) bez korekcji 0,5/0,5 lub 0,7/0,3 oraz z korekcją 1,0/0,5 lub 0,8/0,8 (korekcja +/-3,0 Dsph; +/-2,0 Dcyl) - w przypadku osób uprawnionych do prowadzenia pojazdów kolejowych, które ubiegają się o świadectwo maszynisty albo zachowanie jego ważności;

2) widzenie pośrednie i do bliży dobre bez lub z korekcją;

3) prawidłowe rozpoznawanie barw za pomocą tablic pseudoizochromatycznych Ishihary;

4) rozpoznawanie sygnałów barwnych - test opiera się na rozpoznawaniu pojedynczych barw, a nie na różnicach względnych;

5) pole widzenia - prawidłowe;

6)⁶⁾ widzenie obuoczne - prawidłowe;

7) czucie kontrastu - dobre;

8) odporność na olśnienie - prawidłowa;

9) brak upośledzenia widzenia mimo stwierdzenia choroby narządu wzroku;

10)⁷⁾ widzenie okiem prawym i lewym - prawidłowe.

2.2. W przypadkach astygmatyzmu wymagana jest opinia lekarza okulisty. Osoby stosujące okulary lub soczewki kontaktowe są okresowo badane przez lekarza okulistę w ustalonych przez niego terminach.

2.3. Wszczepy soczewek oraz stan po zabiegach keratotomii i keratektomii są dozwolone pod warunkiem kontroli przez lekarza okulistę w ustalonych przez niego terminach.

2.4. Barwione soczewki kontaktowe i soczewki fotochromatyczne nie są dozwolone. Soczewki z filtrem UV są dozwolone.

3. Wymagania dotyczące słuchu, mowy i układu przedsionkowego

Konieczne jest spełnienie następujących wymagań:

1) słuch wystarczający do prowadzenia rozmowy telefonicznej i do usłyszenia sygnałów ostrzegawczych i komunikatów radiowych;

2) osoba badana powinna słyszeć szept każdym uchem oddzielnie:

a) z odległości 5 m w przypadku osób, które ubiegają się o świadectwo maszynisty, a dotychczas nie były uprawnione do wykonywania czynności maszynisty,

b) z odległości 2 m w przypadku osób uprawnionych do prowadzenia pojazdów kolejowych, które ubiegają się o świadectwo maszynisty albo zachowanie jego ważności;

3) niedosłuch dla ucha gorzej słyszącego na poziomie: nie wyższym niż 40 dB przy częstotliwościach 500 i 1000 Hz, nie wyższym niż 45 dB przy częstotliwości 2000 Hz i nie wyższym niż 60 dB przy częstotliwości 3000 Hz;

4) brak zaburzeń równowagi;

5) brak przewlekłych zaburzeń mowy przy uwzględnieniu konieczności przekazywania wiadomości w sposób głośny i wyraźny.

4. Wymagania dotyczące narządu ruchu

Wystarczająca sprawność narządu ruchu w zakresie kończyn górnych, kończyn dolnych i kręgosłupa.

5. U kobiet w ciąży zła tolerancja lub występowanie stanów patologicznych w ciąży należy uznać za powód tymczasowego odsunięcia maszynisty przez lekarza od obowiązków służbowych.

6. Wymagania dotyczące psychologicznej przydatności zawodowej

Zdolności poznawcze (pamięć, uwaga i koncentracja, percepcja, rozumowanie), sprawność psychomotoryczna (czas reakcji i koordynacja rąk), komunikowanie się i osobowość, umożliwiające bezpieczne wykonywanie obowiązków maszynisty.

Załącznik nr 2

WZÓR ORZECZENIA LEKARSKIEGO POTWIERDZAJĄCEGO ZDOLNOŚĆ FIZYCZNĄ I PSYCHICZNĄ OSÓB UBIEGAJĄCYCH SIĘ O ŚWIADECTWO MASZYNISTY

Załącznik nr 3

WZÓR ORZECZENIA LEKARSKIEGO POTWIERDZAJĄCEGO ZDOLNOŚĆ FIZYCZNĄ I PSYCHICZNĄ OSÓB UBIEGAJĄCYCH SIĘ O ZACHOWANIE WAŻNOŚCI ŚWIADECTWA MASZYNISTY

¹⁾ Obecnie działem administracji rządowej - transport kieruje Minister Infrastruktury, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. poz. 101 i 176).

²⁾ Niniejsze rozporządzenie w zakresie swojej regulacji wdraża postanowienia dyrektywy 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty (Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 51, z późn. zm.).

³⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2017 r. poz. 2361, z 2018 r. poz. 650, 927, 1338, 1629 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 125.

⁴⁾ Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 14 kwietnia 2015 r.

⁵⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie badań niezbędnych do otrzymania świadectwa maszynisty oraz zachowania jego ważności (Dz. U. poz. 349).

⁶⁾ W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 sierpnia 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wymagań zdrowotnych, badań lekarskich i psychologicznych oraz oceny zdolności fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności (Dz. U. poz. 1349), które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.

⁷⁾ Dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 6.