Dziennik Ustaw - rok 2018 poz. 2147

Na podstawie art. 237¹⁵ § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000, 1076, 1608 i 1629) zarządza się, co następuje:

2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do żurawi pracujących na stałych i ruchomych platformach wiertniczych.

1) żurawiu – rozumie się przez to:

a) żuraw wieżowy – dźwignicę składającą się z pionowego masztu montowanego na przejezdnym lub stacjonarnym podwoziu i wysięgnika poziomego lub nachylonego pod kątem do poziomu, podnoszącą ładunki na haku lub chwytakiem opuszczanym na linie z wysięgnika, lub

b) żuraw szybkomontujący – żuraw wieżowy, którego konstrukcja umożliwia przygotowanie do pracy w krótkim czasie bez użycia dodatkowych urządzeń;

2) operatorze żurawia – rozumie się przez to osobę, która wykonuje czynności z zakresu obsługi żurawia;

3) sygnaliście – rozumie się przez to osobę, która jest odpowiedzialna za przekazywanie sygnałów i komunikatów między operatorem żurawia a hakowym;

4) hakowym – rozumie się przez to osobę, która wykonuje czynności związane z zawieszaniem i odczepianiem ładunków przemieszczanych przez żuraw;

5) instrukcji żurawia – rozumie się przez to instrukcję opracowaną i dołączoną przez producenta do danego żurawia;

6) instrukcji bezpieczeństwa prac transportowych – rozumie się przez to instrukcję zawierającą wytyczne dotyczące organizacji prac transportowych w obszarze pracy żurawia z uwzględnieniem warunków panujących w miejscu transportu, zadań i obowiązków osób zaangażowanych w prace transportowe, charakterystyki przemieszczanych materiałów lub przedmiotów oraz koordynacji działań i bezpieczeństwa wszystkich osób, które mogą pozostawać w ekspozycji na zagrożenia wynikające z prowadzenia prac transportowych.

1) ukończyła 18 lat i posiada ważne zaświadczenie kwalifikacyjne do obsługi żurawia uzyskane na podstawie przepisów dotyczących trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych;

2) posiada aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na tym stanowisku, wydane przez lekarza określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.

1) instrukcję bezpieczeństwa prac transportowych,

2) instrukcję ewakuacji z kabiny żurawia

– oraz zapoznaje ich z postanowieniami zawartymi w tych informacjach i instrukcjach.

2. Wymóg, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy sygnalisty i hakowego.

2. W przypadku awarii urządzenia komunikacyjnego, o którym mowa w ust. 1, sygnalista porozumiewa się z operatorem żurawia przy użyciu sygnałów ręcznych, o których mowa w § 22 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. poz. 1650, z 2007 r. poz. 330, z 2008 r. poz. 690 oraz z 2011 r. poz. 1034), nie dłużej niż do zakończenia rozpoczętej czynności.

2. W przypadku wystąpienia sytuacji niebezpiecznej sygnalista wstrzymuje prace transportowe i ostrzega przed zagrożeniem.

2. Przytrzymywanie przez hakowego zaczepionego ładunku podczas jego przemieszczania jest dopuszczalne wyłącznie z zastosowaniem odpowiednich środków umożliwiających nadanie ładunkowi właściwego kierunku.

1) obsługiwanie żurawia nieposiadającego ważnej decyzji zezwalającej na jego eksploatację;

2) obsługiwanie niesprawnego żurawia;

3) zmienianie ustawień elementów zabezpieczających żurawia;

4) dokonywanie przeróbek części składowych żurawia;

5) obsługiwanie żurawia w warunkach atmosferycznych ograniczających widoczność, o zmroku lub w nocy bez dostatecznego oświetlenia zasięgu pracy żurawia;

6) obsługiwanie żurawia podczas wyładowań atmosferycznych;

7) obsługiwanie żurawia w trakcie prac związanych z transportem ładunków wielkowymiarowych przy prędkości wiatru w porywach powyżej 10 m/s;

8) obsługiwanie żurawia w przypadku innych prac niż wymienione w pkt 7 przy prędkości wiatru w porywach powyżej 15 m/s, chyba że producent określił w instrukcji żurawia inne dopuszczalne wartości prędkości wiatru lub jego porywów;

9) przenoszenie ładunków spoza określonego terenu, na którym wykonywane są prace związane z wykorzystaniem żurawia, i w odwrotnym kierunku, w przypadku gdy miejsce poza tym terenem jest w czasie jego pracy nieoznaczone i niezabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych;

10) podnoszenie ładunków o masie przekraczającej dopuszczalny udźwig żurawia;

11) obsługiwanie żurawia przy wyłączonych ogranicznikach obciążenia;

12) obsługiwanie żurawia w przypadku, gdy komunikacja z sygnalistą nie jest możliwa;

13) obsługiwanie żurawia w przypadku niesprawnych urządzeń określonych w § 16 ust. 3 i § 20;

14) obsługiwanie żurawia, jeżeli temperatura w kabinie żurawia jest niższa niż 18°C albo wyższa niż 28°C;

15) obsługiwanie żurawia, jeżeli natężenie poziomu hałasu w kabinie żurawia przekracza 80 dB;

16) pozostawianie po zakończonej pracy zawieszonych na haku żurawia ładunków, zawiesi i innego osprzętu;

17) zrzucanie jakichkolwiek przedmiotów z żurawia;

18) przeciąganie przez żuraw ładunków spoczywających na podłożu;

19) podnoszenie i wyrywanie przez żuraw ładunków i przedmiotów połączonych trwale z podłożem lub do niego przymarzniętych.

2. W przypadku otrzymania polecenia wykonania czynności określonych w ust. 1 lub zabronionych w instrukcji żurawia operator żurawia, sygnalista lub hakowy powstrzymują się od wykonania polecenia i powiadamiają o przyczynach powstrzymania się od wykonywania czynności pracodawcę lub osobę kierującą pracownikami na określonym terenie, na którym wykonywane są prace związane z wykorzystaniem żurawia, lub osobę do tego wyznaczoną.

3. W przypadku powstrzymania się od wykonywania prac, o którym mowa w ust. 1 pkt 7 i 8, żuraw ustawia się w pozycji wolnowiatrowej lub zakotwicza.

2. Jeżeli wykonywanie czynności przy użyciu żurawia, o których mowa w ust. 1, nie pozwala na opuszczenie ładunku, miejsce bezpośrednio pod ładunkiem odgradza się w sposób uniemożliwiający wejście w strefę zagrożenia.

2. Jeżeli uszkodzenie żurawia nie pozwala na opuszczenie ładunku, miejsce bezpośrednio pod ładunkiem odgradza się tak, aby uniemożliwić wejście w strefę zagrożenia.

3. Po zakończeniu naprawy uszkodzonego żurawia operator żurawia może rozpocząć pracę, jeżeli otrzyma pozwolenie od osoby kierującej pracownikami na określonym terenie, na którym wykonywane są prace związane z wykorzystaniem żurawia, lub osoby do tego wyznaczonej.

2. Książka dyżurów zawiera następujące informacje:

1) imię i nazwisko operatora żurawia,

2) datę oraz godzinę rozpoczęcia i zakończenia obsługi żurawia przez operatora żurawia,

3) o stanie technicznym żurawia i jego urządzeń,

4) dotyczące czynności, przy których operator powstrzymał się od wykonywania pracy żurawiem,

5) o przemieszczaniu osób przy użyciu żurawia,

6) o przemieszczaniu ładunku przy użyciu więcej niż jednego żurawia

– które wpisuje operator żurawia w czasie zmiany i potwierdza własnoręcznym podpisem.

3. Przed przystąpieniem do pracy operator żurawia zapoznaje się z informacjami zawartymi w książce dyżurów, o której mowa w ust. 1.

2. Warunki eksploatacji, o których mowa w ust. 1, zawierają kartę podpisów, o której mowa w ust. 3.

3. Przed przemieszczaniem osób przy użyciu żurawia operator żurawia, sygnalista i hakowy zapoznają się z warunkami eksploatacji w tym zakresie wynikającymi z przepisów ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym i potwierdzają ten fakt własnoręcznym podpisem na karcie podpisów.

1) granice i oznakowanie stref pracy oraz możliwej kolizji, wraz z rysunkiem;

2) wskazanie zastosowanych środków zabezpieczających lub ostrzegających przed pracą w strefie kolizyjnej;

3) pierwszeństwo ruchu;

4) strefy pracy wyłącznie przy wolnych ruchach;

5) sposób skutecznego przekazywania sygnałów oraz sposób komunikacji między operatorem żurawia a sygnalistą;

6) sposób koordynacji pracy żurawi;

7) warunki postępowania w przypadku awarii lub wypadku;

8) sposób wydawania pozwolenia na pracę żurawia w warunkach kolizyjnych podpisywanego przez osobę wyznaczoną przez osobę kierującą pracownikami na określonym terenie, na którym wykonywane są prace związane z wykorzystaniem żurawia, lub osobę do tego wyznaczoną;

9) prędkość wiatru, przy której należy przerwać pracę operatorów żurawi, jeżeli występują zagrożenia związane z pracą żurawia w warunkach kolizyjnych.

2. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, zawiera kartę podpisów, o której mowa w ust. 4.

3. W przypadku pracy dwóch żurawi lub większej ich liczby w warunkach kolizyjnych operatorom żurawi zapewnia się urządzenie komunikacyjne, o którym mowa w § 7 ust. 1, oraz dodatkowe urządzenie komunikacyjne.

4. W przypadku pracy żurawia w warunkach kolizyjnych operator żurawia, sygnalista i hakowy zapoznają się z instrukcją, o której mowa w ust. 1, i potwierdzają ten fakt własnoręcznym podpisem na karcie podpisów.

2. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, zawiera kartę podpisów, o której mowa w ust. 3.

3. Przed przemieszczaniem ładunku przy użyciu więcej niż jednego żurawia operator żurawia, sygnalista i hakowy zapoznają się z instrukcją, o której mowa w ust. 1, i potwierdzają ten fakt własnoręcznym podpisem na karcie podpisów.

1) urządzenie komunikacyjne, o którym mowa w § 7 ust. 1 lub § 16 ust. 3, umożliwiające operatorowi żurawia łączność z sygnalistą;

2) sygnalizator dźwiękowy przeznaczony do ostrzegania przed zagrożeniami związanymi z przemieszczaniem ładunku, słyszalny na określonym terenie, na którym wykonywane są prace związane z wykorzystaniem żurawia;

3) diagram udźwigu;

4) urządzenie umożliwiające odczytanie wartości temperatury w kabinie;

5) urządzenie umożliwiające odczytanie prędkości wiatru mierzonej na wysokości wysięgnika;

6) środki gaśnicze i środki przeznaczone do udzielania pierwszej pomocy.

1) oświetlenie rozmieszczone w sposób niepowodujący oślepienia osób obsługujących żurawie;

2) oświetlenie o odpowiednim natężeniu zapewniające właściwą widoczność operatorowi żurawia w każdym punkcie poboru ładunku;

3) światła obrysowe określające położenie skrajnych elementów żurawia.

Minister Przedsiębiorczości i Technologii: J. Emilewicz

¹⁾ Minister Przedsiębiorczości i Technologii kieruje działem administracji rządowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Przedsiębiorczości i Technologii (Dz. U. poz. 93).