Dziennik Ustaw - rok 2016 poz. 497

Na podstawie art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1106 i 1822 oraz z 2015 r. poz. 1066, 1217, 1268 i 2023) zarządza się, co następuje:

1) właściwość i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich w sprawach orzekania o zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, zwanej dalej „SKW”, i Służbie Wywiadu Wojskowego, zwanej dalej „SWW”;

2) właściwość i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich w sprawach uznania funkcjonariusza SKW i SWW, zwanego dalej „funkcjonariuszem”, funkcjonariusza zwolnionego ze służby, emeryta i rencisty policyjnego za inwalidę oraz uznania go za niezdolnego do samodzielnej egzystencji, a także związku śmierci funkcjonariusza, funkcjonariusza zwolnionego ze służby, emeryta i rencisty policyjnego ze służbą;

3) właściwość i tryb kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do służby z powodu choroby;

4) właściwość i tryb kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego;

5) wykaz chorób i ułomności uwzględniany przy orzekaniu o zdolności do służby w SKW i SWW;

6) tryb kierowania do wojskowych komisji lekarskich;

7) szczegółowe warunki orzekania w sprawach, o których mowa w pkt 1–4;

8) właściwość organów i tryb uchylania orzeczeń wojskowych komisji lekarskich w ramach nadzoru.

1) ustawa – ustawę z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego;

2) członka rodziny – członka rodziny, o którym mowa w art. 12 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz. U. z 2014 r. poz. 213 i 1822).

1) rejonowe wojskowe komisje lekarskie w Bydgoszczy, Ełku, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu i Żaganiu oraz Rejonowa Wojskowa Komisja Morsko-Lekarska w Gdańsku,

2) Centralna Wojskowa Komisja Lekarska

– zwane dalej „wojskowymi komisjami lekarskimi”.

2. Właściwość miejscową wojskowych komisji lekarskich ustala się:

1) w stosunku do kandydatów do służby w SKW lub SWW – ze względu na miejsce ich zamieszkania albo siedzibę jednostki organizacyjnej, w której mają zamiar pełnić służbę;

2) w stosunku do emerytów i rencistów policyjnych – ze względu na miejsce ich zamieszkania.

1) funkcjonariuszy w sprawach, o których mowa w § 1 pkt 1–4;

2) kandydatów do służby w SKW i SWW w sprawach orzekania o zdolności do tej służby;

3) emerytów i rencistów policyjnych w sprawach, o których mowa w § 1 pkt 2 i 4.

1) rozpatrywanie odwołań od orzeczeń wojskowych komisji lekarskich wymienionych w § 3 ust. 1 pkt 1;

2) zatwierdzanie projektów orzeczeń wojskowych komisji lekarskich wymienionych w § 3 ust. 1 pkt 1, ustalających związek lub brak związku śmierci ze służbą w SKW i SWW;

3) zajmowanie stanowiska wobec sprzeciwów do projektów orzeczeń i orzeczeń wojskowych komisji lekarskich.

1) wyznaczonym przez wojskową komisję lekarską zgodnie z art. 21a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2015 r. poz. 900, 1268 i 1830);

2) wcześniejszym niż termin wskazany w pkt 1, jeżeli nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia inwalidy, potwierdzone przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, i zachodzi przypuszczenie, że ustalona grupa inwalidztwa może ulec zmianie.

2. Do wojskowej komisji lekarskiej kieruje się emerytów i rencistów policyjnych na ich wniosek, jeżeli nastąpiło pogorszenie ich stanu zdrowia, potwierdzone przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

2. Wojskowa komisja lekarska orzeka zwykłą większością głosów składu orzekającego.

3. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej jest podpisywane przez wszystkich członków składu orzekającego oraz opatrywane pieczęcią urzędową wojskowej komisji lekarskiej.

2. Przewodniczący wojskowej komisji lekarskiej, za pośrednictwem której wniesiono odwołanie, niezwłocznie powiadamia o tym fakcie podmiot kierujący.

2. Centralna Wojskowa Komisja Lekarska, rozpatrując odwołanie, orzeka na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. W razie potrzeby Centralna Wojskowa Komisja Lekarska może przeprowadzić ponowne badanie lekarskie i badania specjalistyczne oraz skierować funkcjonariusza albo kandydata do służby w SKW lub SWW na obserwację szpitalną, a także przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia materiałów w sprawie.

3. Centralna Wojskowa Komisja Lekarska orzeka zwykłą większością głosów składu orzekającego.

4. Do orzeczenia Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej stosuje się odpowiednio przepis § 24.

2. Centralna Wojskowa Komisja Lekarska zajmuje stanowisko na podstawie otrzymanej dokumentacji. W razie potrzeby Centralna Wojskowa Komisja Lekarska może przeprowadzić ponowne badanie lekarskie i badania specjalistyczne oraz skierować funkcjonariusza albo kandydata do służby w SKW lub SWW na obserwację szpitalną, a także przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia materiałów w sprawie.

3. W razie uznania zasadności sprzeciwu przez Centralną Wojskową Komisję Lekarską skład orzekający wojskowej komisji lekarskiej wydaje orzeczenie zgodne z tym stanowiskiem.

4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio w postępowaniu odwoławczym, z tym że Centralna Wojskowa Komisja Lekarska rozpatruje sprzeciw wobec projektu swojego orzeczenia w składzie pięciu oficerów lekarzy.

2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również przewodniczącemu Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej.

3. Uchylając orzeczenie, o którym mowa w ust. 1, odpowiednio Minister Obrony Narodowej albo przewodniczący Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej wskazuje okoliczności wymagające wyjaśnienia w toku dalszego postępowania w sprawie.

4. W razie uchylenia orzeczenia sprawę rozpatruje w pierwszej instancji wojskowa komisja lekarska wyznaczona odpowiednio przez Ministra Obrony Narodowej albo przewodniczącego Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej zgodnie z zaleceniami, o których mowa w ust. 3.

1) związku lub braku związku tej choroby lub ułomności ze służbą w SKW lub SWW,

2) zaliczeniu lub niezaliczeniu funkcjonariusza do jednej z grup inwalidztwa oraz o związku lub braku związku inwalidztwa ze służbą w SKW lub SWW

– na podstawie kryteriów określonych w wykazie chorób i schorzeń, ustalonym na podstawie art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej oraz ich rodzin.

2. Jeżeli przy orzekaniu o niezdolności do służby w SKW i SWW wojskowa komisja lekarska stwierdzi u funkcjonariusza przynajmniej jedną chorobę lub ułomność pozostającą w związku z tą służbą i jednocześnie powodującą niezdolność do tej służby, to niezdolność do służby ustala się jako pozostającą w związku ze służbą w SKW lub SWW.

3. Orzekając o związku śmierci funkcjonariusza ze służbą, wojskowa komisja lekarska ustala jednocześnie, czy śmierć jest następstwem wypadku lub choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami takiej służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze przewidziane w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową.

1) opis przebiegu służby sporządzony z akt personalnych funkcjonariusza oraz informację o warunkach jej pełnienia;

2) informację o warunkach i przebiegu służby sporządzoną na potrzeby wojskowych komisji lekarskich;

3) dokumenty uzyskane w trybie określonym w § 21 ust. 2;

4) karty informacyjne leczenia szpitalnego;

5) historie zdrowia i choroby;

6) wyniki pomiarów czynników szkodliwych występujących w środowisku służby;

7) informacje pochodzące z wywiadu lekarskiego.

2. Informację, o której mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględniającą wykryte schorzenia i przebyte urazy, ich przebieg i wynik leczenia, a także czynniki ryzyka wynikające ze szczególnych właściwości lub warunków służby na zajmowanych stanowiskach, sporządza lekarz na podstawie badania, karty badań profilaktycznych i okresowych oraz dokumentacji medycznej funkcjonariusza.

2. Orzeczenie o związku śmierci funkcjonariusza ze służbą w SKW lub SWW wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami takiej służby wojskowa komisja lekarska wydaje na podstawie dokumentacji medycznej oraz opisu przebiegu i warunków pełnienia przez niego służby.

2. Jeżeli wojskowa komisja lekarska stwierdzi, że do wydania orzeczenia są niezbędne dokumenty inne niż określone w ust. 1, w szczególności dotyczące chorób, ułomności i śmierci oraz ich związku ze służbą w SKW lub SWW, pisemnie wzywa funkcjonariusza albo kandydata do służby w SKW lub SWW, a w razie ich śmierci – członka rodziny, do ich dostarczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. W takim przypadku wojskowa komisja lekarska może wezwać podmiot, który skierował funkcjonariusza, oraz szefów jednostek organizacyjnych, w których pełnił on służbę, o dostarczenie niezbędnych dokumentów w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

3. Po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego na dostarczenie dokumentów lub po otrzymaniu od podmiotu, o którym mowa w ust. 2 zdanie drugie, pisemnej informacji, że nie posiada on żadnych dokumentów, wojskowa komisja lekarska może wydać orzeczenie na podstawie posiadanej dokumentacji.

1) rozpoznanie;

2) ustalenie kategorii zdolności do służby w SKW lub SWW, a w razie stwierdzenia chorób i ułomności – określenie ich związku lub braku związku ze służbą w SKW lub SWW;

3) pouczenie o prawie wniesienia odwołania.

2. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej dotyczące zmarłego funkcjonariusza zawiera w szczególności:

1) ustalenie przyczyny śmierci;

2) ustalenie związku lub braku związku śmierci ze służbą w SKW lub SWW;

3) pouczenie o prawie wniesienia odwołania.

3. Wzór orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej w sprawie:

1) zdolności do służby w SKW lub SWW jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

2) ustalenia związku śmierci ze służbą w SKW lub SWW jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

2. Centralna Wojskowa Komisja Lekarska zajmuje stanowisko na podstawie otrzymanej dokumentacji, a w razie potrzeby może przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dokumentów.

3. W przypadku zatwierdzenia projektu orzeczenia Centralna Wojskowa Komisja Lekarska zwraca go w formie pisemnej wojskowej komisji lekarskiej, aby ta wydała orzeczenie w takim brzmieniu jak w zatwierdzonym projekcie.

4. W przypadku niezatwierdzenia projektu orzeczenia Centralna Wojskowa Komisja Lekarska zwraca go w formie pisemnej wojskowej komisji lekarskiej do ponownego rozpatrzenia sprawy i wydania orzeczenia uwzględniającego jej stanowisko.

5. Do orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej wydanego w trybie określonym w ust. 3 lub 4 nie stosuje się przepisu ust. 1.

6. Do składu orzekającego Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej rozpatrującego odwołanie od orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej, w którym został ustalony związek lub brak związku śmierci ze służbą wojskową w SKW lub SWW, nie mogą być wyznaczone osoby, które brały udział w zatwierdzaniu projektu tego orzeczenia.

2. Wojskowa komisja lekarska w toku kontroli może przeprowadzić badanie lekarskie funkcjonariusza w wyznaczonym miejscu.

2. W przypadku stwierdzenia w trakcie kontroli nieprawidłowego wykorzystania zwolnienia lekarskiego członek wojskowej komisji lekarskiej, o którym mowa w ust. 1, sporządza protokół, w którym wskazuje, na czym polegało nieprawidłowe wykorzystanie tego zwolnienia lekarskiego.

3. Protokół przedstawia się kontrolowanemu funkcjonariuszowi, który może zgłosić do niego uwagi na piśmie w terminie 3 dni. W przypadku zgłoszenia uwag przez funkcjonariusza załącza się je do protokołu.

4. W razie niemożności lub odmowy podpisania protokołu przez kontrolowanego funkcjonariusza, członek wojskowej komisji lekarskiej, o którym mowa w ust. 1, zamieszcza odpowiednią wzmiankę w protokole i podaje przyczyny braku podpisu.

5. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego wykorzystania zwolnienia lekarskiego wojskowa komisja lekarska wykonuje czynność, o której mowa w art. 4 ust. 3h ustawy.

2. O niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji wojskowa komisja lekarska orzeka na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748, 1240, 1302 i 1311).

1) odpis przebiegu służby z akt personalnych funkcjonariusza oraz informację o warunkach jej pełnienia;

2) informację o warunkach i przebiegu służby sporządzoną na potrzeby wojskowych komisji lekarskich;

3) dokumenty uzyskane w trybie określonym w § 19 ust. 1;

4) historie chorób z leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego;

5) wyniki pomiarów czynników szkodliwych występujących w środowisku służby;

6) kartę badań profilaktycznych i okresowych;

7) informacje zawarte w pisemnym oświadczeniu funkcjonariusza, emeryta lub rencisty.

2. Informację, o której mowa w ust. 1 pkt 2, uwzględniającą wykryte schorzenia i przebyte urazy, ich przebieg i wynik leczenia, a także czynniki ryzyka wynikające ze szczególnych właściwości lub warunków służby na zajmowanych stanowiskach, sporządza lekarz jednostki na podstawie badania lekarskiego, karty opisu stanowiska służbowego, karty badań profilaktycznych i okresowych oraz dokumentacji medycznej funkcjonariusza.

2. Orzeczenie o związku śmierci funkcjonariusza, emeryta lub rencisty policyjnego ze służbą w SKW lub SWW wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami takiej służby wojskowa komisja lekarska wydaje na podstawie dokumentacji medycznej oraz opisu przebiegu i warunków pełnienia przez nich służby.

2. Jeżeli wojskowa komisja lekarska stwierdzi, że do wydania orzeczenia są niezbędne dokumenty inne niż określone w ust. 1, w szczególności dotyczące chorób, ułomności i śmierci oraz ich związku ze służbą w SKW lub SWW, pisemnie wzywa funkcjonariusza, emeryta lub rencistę, a w razie ich śmierci – członka rodziny, do ich dostarczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. W takim przypadku wojskowa komisja lekarska może wystąpić także do podmiotu, który skierował funkcjonariusza, emeryta albo rencistę policyjnego do wojskowej komisji lekarskiej, oraz do dowódców jednostek organizacyjnych, w których pełnił on służbę, o dostarczenie niezbędnych dokumentów w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

3. Po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego na dostarczenie dokumentów lub po otrzymaniu od podmiotu, o którym mowa w ust. 2 zdanie drugie, pisemnej informacji, że nie posiada on żadnych dokumentów, wojskowa komisja lekarska może wydać orzeczenie na podstawie posiadanej dokumentacji.

4. Jeżeli podmiot, który skierował funkcjonariusza, albo szef jednostki organizacyjnej, w której funkcjonariusz pełnił służbę, nie dostarczy dokumentów, przewodniczący wojskowej komisji lekarskiej zawiadamia o tym przełożonych tego funkcjonariusza.

1) rozpoznanie;

2) stanowisko w przedmiocie zaliczenia funkcjonariusza, emeryta lub rencisty policyjnego do jednej z grup inwalidztwa i ustalenie daty lub okresu powstania inwalidztwa, a także daty powstania grupy inwalidztwa;

3) określenie związku lub braku związku inwalidztwa ze służbą w SKW lub SWW oraz ustalenie, czy inwalidztwo powstało wskutek wypadku lub choroby pozostających w związku z tą służbą, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze;

4) ustalenie związku lub braku związku chorób i ułomności ze służbą w SKW lub SWW;

5) stanowisko dotyczące niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji, a w przypadku ustalenia niezdolności do samodzielnej egzystencji – określenie daty powstania tej niezdolności;

6) określenie zdolności do służby w SKW lub SWW i zaliczenie funkcjonariusza, emeryta lub rencisty policyjnego do jednej z kategorii zdolności do służby w SKW lub SWW;

7) termin badania kontrolnego inwalidy;

8) pouczenie o prawie wniesienia odwołania.

2. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej dotyczące zmarłego funkcjonariusza, emeryta lub rencisty policyjnego zawiera w szczególności:

1) ustalenie przyczyny śmierci;

2) ustalenie związku lub braku związku śmierci ze służbą w SKW lub SWW;

3) pouczenie o prawie wniesienia odwołania.

Minister Obrony Narodowej: A. Macierewicz

¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 1220, 1224, 1830, 2183 i 2281 oraz z 2016 r. poz. 178.

²⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 września 2006 r. w sprawie orzekania o zdolności do służby w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. z 2014 r. poz. 1641), które utraciło moc z dniem 1 stycznia 2016 r. na podstawie art. 69 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o komisjach lekarskich podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych (Dz. U. poz. 1822).

Załączniki do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej
z dnia 5 kwietnia 2016 r. (poz. 497)

Załącznik nr 1

WZÓR – SKIEROWANIE

Załącznik nr 2

WYKAZ CHORÓB I UŁOMNOŚCI UWZGLĘDNIANY PRZY ORZEKANIU O ZDOLNOŚCI DO SŁUŻBY W SŁUŻBIE KONTRWYWIADU WOJSKOWEGO LUB SŁUŻBIE WYWIADU WOJSKOWEGO

ROZDZIAŁ I

BUDOWA CIAŁA

Objaśnienia szczegółowe

* Osoby badane przez wojskowe komisje lekarskie dzieli się na dwie grupy:

grupa I (kolumna czwarta wykazu) obejmuje kandydatów do służby,

grupa II (kolumna piąta wykazu) obejmuje funkcjonariuszy SKW lub SWW.

Do § 1

pkt 4 i 5. Słabą budowę ciała należy oceniać nie tylko na podstawie dysproporcji między wzrostem i ciężarem ciała, lecz również biorąc pod uwagę stan umięśnienia oraz stan układu krążenia w oparciu o próby czynnościowe.

Ocenę zdolności do służby w SKW lub SWW przy słabej budowie ciała należy opierać na stwierdzeniu ogólnej sprawności ustroju.

pkt 7 i 8. Rozpoznanie otyłości powinno opierać się na stwierdzeniu nadmiernie rozwiniętej tkanki tłuszczowej. Funkcjonariuszy z nadmiernie rozwiniętą tkanką tłuszczową, po stwierdzeniu, że jej wzrost jest spowodowany nadmiernym odżywianiem, należy przy sprawnym układzie krążenia i oddechowym (próby czynnościowe) uznawać za zdolnych. Przez „otyłość znacznie upośledzającą sprawność ustroju” należy rozumieć otyłość znacznego stopnia, przy niewydolności układu krążenia i oddechowego.

ROZDZIAŁ II

SKÓRA, TKANKA PODSKÓRNA, NACZYNIA LIMFATYCZNE I WĘZŁY CHŁONNE

Objaśnienia szczegółowe

Do § 2. Nowotwory skóry należy kwalifikować według paragrafów rozdziału XVIII – Nowotwory.

pkt 2 i 3. Według tych punktów należy kwalifikować między innymi łagodne i ograniczone postacie łuszczycy oraz rybią łuskę i wyprysk kontaktowy. Rozpoznanie wyprysku kontaktowego wymaga wykonania testów skórnych.

pkt 4. Według tego punktu należy kwalifikować różnorodne przewlekłe uogólnione choroby skóry, jak: zespół atopowego zapalenia skóry, wrodzone zaburzenia rogowacenia skóry znacznego stopnia (rogowiec dziedziczny), wrodzone dziedziczne oddzielanie się naskórka, pęcherzyca zwykła i liściasta, uogólnione i nawracające lub oporne na leczenie postacie łuszczycy.

pkt 9. Osoby z rozległymi szpecącymi tatuażami należy kierować do PZP (w ramach badań komisyjnych).

pkt 10 i 11. Torbiel włosową należy różnicować z przetoką skórną i kwalifikować w zależności od efektów leczenia.

Rozpoznanie powinno być potwierdzone badaniem chirurgicznym lub dokumentacją leczenia szpitalnego.

Do § 3

pkt 3 i 4. Według tych punktów należy kwalifikować rozległe blizny połączone z ubytkami tkanek miękkich (po zranieniach, oparzeniach itp.) oraz blizny w miejscach narażonych na tarcie w czasie ruchów i chodzenia lub znacznie szpecące, upośledzające funkcję narządów lub całego organizmu.

pkt 5. Osoby z bliznami po samouszkodzeniach należy kierować do PZP.

ROZDZIAŁ III

CZASZKA

ROZDZIAŁ IV

NARZĄD WZROKU

Objaśnienia szczegółowe

Do § 7

pkt 2 i 3. Przy kwalifikowaniu zniekształceń powiek należy kierować się ich skutkiem dla oka (brak objawów wysychania powierzchni gałki ocznej, podrażnienia spojówek, wysychania rogówki). Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 6 i 7. Przy kwalifikowaniu zrostów spojówki gałkowej i powiekowej należy brać pod uwagę zaburzenia widzenia obuocznego (podwójne widzenie w zależności od amplitudy wychylenia gałek ocznych).

Według tych punktów należy kwalifikować również następstwa jaglicy.

Do § 8. Kwalifikacja orzecznicza powinna opierać się na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

Do § 9. Przez „ślepotę oka” należy rozumieć także ostrość wzroku poniżej 0,1 niedającą się poprawić szkłami (bez względu na ich siłę korygującą) lub koncentryczne zwężenie pola widzenia średnio do 10° od punktu fiksacji.

Do § 10. Każdy przypadek oczopląsu podlega konsultacji okulistycznej, neurologicznej i laryngologicznej.

Do § 11 i § 13. Jeżeli ostrość wzroku któregokolwiek oka wynosi poniżej 0,5, należy skierować badanego na badanie okulistyczne w celu określenia wady refrakcji i ustalenia ostrości wzroku po zastosowaniu korekcji. Przy większej różnicy wady między jednym i drugim okiem należy zastosować szkła, jakie badany przyjmuje przy jednoczesnym patrzeniu obojgiem oczu. Przy korekcji ostrości wzroku nie stosuje się szkieł kombinowanych. W przypadku zmętnienia lub zniekształcenia środowisk załamujących za podstawę kwalifikacji przyjmuje się ostrość wzroku.

Do § 12. W przypadkach stwierdzenia niedowładów lub porażeń mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka jest konieczna konsultacja neurologiczna. W ostatecznej ocenie należy kierować się stopniem upośledzenia funkcji narządu wzroku.

Do § 13 pkt 5. Kwalifikacja orzecznicza funkcjonariusza wymaga konsultacji okulistycznej.

Ocena jest zależna od tego, czy w oku (przy drugim zdrowym) nie stwierdza się krótkowzroczności powyżej 10,0 D, zmian w okolicy plamkowej, ognisk zwyrodnieniowych w siatkówce lub zmętnienia soczewki.

Do § 14

pkt 1–4. Kwalifikacja orzecznicza po zakończeniu leczenia i ustaleniu rozpoznania. Według tych punktów należy kwalifikować również gruźlicę oraz zmiany pogruźlicze. Zmiany rogówki po zabiegach korekcyjnych wad refrakcji należy kwalifikować według pkt 1.

W przypadku zaniku nerwu wzrokowego jest wymagane badanie neurologiczne. Według tych punktów należy kwalifikować również zaburzenia w polu widzenia. W grupie I w pkt 1–3 i w grupie II w pkt 2–4 przy ustalaniu kategorii zdolności należy brać pod uwagę ostrość wzroku.

Bezsoczewkowość i pseudosoczewkowość oraz soczewki fakijne należy kwalifikować według § 14 pkt 2.

pkt 5 i 6. Przez „prawidłowe rozróżnianie barw” należy rozumieć umiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. czerwonej, żółtej, zielonej i niebieskiej. Przez „nieznaczne upośledzenie rozróżniania barw” należy rozumieć utrudnienie rozróżniania czterech podstawowych barw (pomyłki przy odczytywaniu pojedynczych tablic z zestawu Ishihary lub Stillinga albo przedłużony czas odczytu – ponad 3 s). Nieumiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych należy traktować jako „upośledzenie rozróżniania barw”.

pkt 7. Przy ocenie orzeczniczej jest wymagana dokumentacja dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ V

NARZĄD SŁUCHU

Objaśnienia szczegółowe

U kandydatów do służby w SKW lub SWW we wszystkich przypadkach obniżenia ostrości słuchu jest konieczne wykonanie badania audiometrycznego tonalnego i konsultacji laryngologicznej.

Do § 16 pkt 2. Jako niezdolne należy kwalifikować osoby przeznaczone na stanowiska nasłuchowe.

Do § 21

pkt 1. Za upośledzenie słuchu wyłącznie w zakresie tonów wysokich uważa się ubytek przekraczający 40 dB dla częstotliwości 4000 Hz i/lub wyższej.

pkt 2. Przez „osłabienie słuchu” należy rozumieć jego ubytek w przedziale między 26 a 40 dB, ustalony badaniem audiometrycznym i obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 500, 1000 i 2000 Hz. Jako niezdolne należy kwalifikować osoby przeznaczone na stanowiska nasłuchowe.

pkt 3–5. Przez „przytępienie słuchu” należy rozumieć jego ubytek w przedziale między 41 a 70 dB, ustalony badaniem audiometrycznym i obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 500, 1000 i 2000 Hz, natomiast średnie wartości krzywej progowej w audiometrii tonalnej powyżej 70 dB obliczane wyżej wymienionym sposobem występują u osób z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotą.

pkt 6. Funkcjonariuszy niebędących na stanowiskach, których specyfika wiąże się z nadmiernym oddziaływaniem hałasu, oraz nieposiadających dodatkowych schorzeń narządu słuchu drugiego ucha można uznawać za zdolnych.

pkt 9 i 10. Zaburzenia w zakresie narządu równowagi wymagają zawsze badania laryngologicznego i neurologicznego.

ROZDZIAŁ VI

JAMA USTNA

Objaśnienia szczegółowe

Do § 23

pkt 1–3. Przez „zniekształcenie języka” należy rozumieć także zbliznowacenie z ubytkami tkanek.

pkt 5 i 6. Orzeka się w oparciu o dokumentację leczenia w poradni specjalistycznej.

Do § 24. Przy badaniu stanu uzębienia należy zwrócić uwagę na rodzaj i stan zgryzu, ewentualnie na jego zniekształcenia rozwojowe lub nabyte, na stan tkanek przyzębia i możliwe objawy periodontopatii. Zęby przeznaczone do usunięcia (zęby z miazgą zgorzelinową, wielokorzeniowe ze znacznie zniszczonymi koronami) należy traktować jako brakujące. Przy ocenie procentowej utraty zdolności żucia przyjmuje się tylko 28 zębów w jamie ustnej. Zęby (ósemki) mogą być brane pod uwagę, jeżeli przy zwarciu odtwarzają one w części płaszczyznę żucia ewentualnie brakujących zębów (siódemek). Procentową utratę zdolności żucia oblicza się według następującej tabeli:

Przy obliczaniu wartości procentowej utraty zdolności żucia bierze się pod uwagę nie tylko zęby brakujące, ale również zęby pozbawione antagonistów.

Całkowity brak zębów jednej szczęki stanowi 100% utraty zdolności żucia nawet przy zachowaniu wszystkich zębów drugiej szczęki. Jeżeli braki uzębienia powodują jednostronną utratę żucia, stan uzębienia należy kwalifikować według pkt 2. Protezy stałe niezależnie od ich rozległości należy traktować jako odtworzenie żucia. Ocena wartości funkcjonalno-klinicznej protez starych zębów filarowych oraz wynikającej z tego utraty zdolności żucia należy do lekarza dentysty. Protezy ruchome uzupełniające braki zębów należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia.

Do § 25. Przez „zniekształcenie szczęki i żuchwy” należy rozumieć: progenię prawdziwą, protruzję szczęki lub żuchwy, laterogenię, prognację, mikrognację, zgryz otwarty lub wady skojarzone szczęki lub żuchwy, jak np. progenię prawdziwą z mikrognacją i inne, powodujące brak kontaktu zębów antagonistycznych tworzących powierzchnię żucia.

Przy orzekaniu o zdolności do służby funkcjonariuszy należy wziąć pod uwagę stopień uszkodzenia układu zębowo-szczękowego, a mianowicie: ubytki szczęki dolnej lub górnej, wadliwe zrośnięcie złamania, niezrośnięcie, ubytki podbródka, warg i policzków, przykurcz dolnej szczęki, ubytki lub blizny języka, porażenie nerwu językowo-gardłowego itp., a ponadto wynikające stąd powikłania, jak: oszpecenie twarzy utrudniające często współżycie z otoczeniem, ślinotok z powodu niedostatecznej szczelności ust, owrzodzenie bliznowate skóry twarzy i inne.

W tych stanach przede wszystkim bierze się pod uwagę zaburzenia mowy i żucia. Kwalifikacja orzecznicza powinna opierać się na dokumentach leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

ROZDZIAŁ VII

NOS, GARDŁO, KRTAŃ

Objaśnienie szczegółowe

Do § 26 pkt 4. Osoby z jednostronną niedrożnością nosa należy kwalifikować jako niezdolne.

ROZDZIAŁ VIII

SZYJA, KLATKA PIERSIOWA, KRĘGOSŁUP

Objaśnienia szczegółowe

Do § 33. Obejmuje utrwalone zniekształcenie klatki piersiowej spowodowane przebytymi urazami lub chorobami kręgosłupa. W ocenie zdolności do służby funkcjonariuszy bierze się pod uwagę nie tylko stopień zniekształcenia, ale przede wszystkim sprawność narządów klatki piersiowej.

Do § 34

pkt 1. Osoby ze skoliozą 1°, bez rozpoznania dyskopatii, bez leczenia operacyjnego w obrębie kręgosłupa, należy kwalifikować jako zdolne.

pkt 5. Jako zdolne należy kwalifikować osoby z zaostrzeniem dolegliwości występującym raz na 24 miesiące, bez leczenia szpitalnego.

pkt 9. Osoby z gruźlicą kręgosłupa, RZS należy kwalifikować jako niezdolne.

ROZDZIAŁ IX

UKŁAD ODDECHOWY

Objaśnienia szczegółowe

Badania czynnościowe układu oddechowego należy wykonywać bez leków mających wpływ na układ oddechowy. Jedynie w przypadku rozpoznanego POChP w celu określenia stopnia ciężkości choroby badanie wykonuje się w trakcie przyjmowania leków rozszerzających oskrzela. Wartości wskaźników spirometrycznych zostały wyrażone w odsetku wartości należnych.

Do § 35

pkt 1. Łagodna obturacja z ograniczoną odwracalnością oskrzeli i wartościami spirometrii: FEV₁ %VC < 0,7; FEV₁ ≥ 80%.

pkt 2. Umiarkowana obturacja z ograniczoną odwracalnością oskrzeli i wartościami spirometrii: FEV₁ %VC < 0,7; FEV₁ = 79–50%.

pkt 3. Ciężka obturacja z ograniczoną odwracalnością oskrzeli i wartościami spirometrii: FEV₁ %VC < 0,7; FEV₁ = 49–30%

pkt 4. Bardzo ciężka obturacja z ograniczoną odwracalnością oskrzeli i wartościami spirometrii: FEV₁ %VC < 0,7; FEV₁ < 30%.

pkt 6. Rozpoznanie na podstawie dokumentacji medycznej z co najmniej 24-miesięcznej obserwacji choroby zawierającej badania czynnościowe oraz wyniki diagnostyki alergologicznej (objawy < 1 raz w tygodniu i objawy nocne ≤ 2 razy w miesiącu, PEF ≥ 80% wartości maksymalnej dla chorego lub FEV₁ ≥ 80% wartości należnej, zmienność dobowa PEF lub FEV₁ < 20%, brak objawów i prawidłowe wartości PEF pomiędzy atakami). pkt 7–9. Rozpoznanie na podstawie co najmniej rocznego leczenia choroby potwierdzonej wynikami badań spirometrycznych z odwracalną obturacją oskrzeli i wynikami diagnostyki alergologicznej (dokumentacja medyczna).

pkt 7. Ocena orzecznicza na podstawie dokumentacji medycznej z wartościami spirometrii: FEV₁ %VC < 0,7; FEV₁ ≥ 80% wartości należnej lub PEF ≥ 80% wartości maksymalnej z odwracalną obturacją oskrzeli (objawy ≥ 1 raz w tygodniu, ale < 1 raz dziennie i objawy nocne > 2 razy w miesiącu, zmienność dobowa PEF lub FEV₁ = 20–30%).

pkt 8. Ocena orzecznicza na podstawie dokumentacji medycznej z wartościami spirometrii: FEV₁ %VC < 0,7; FEV₁ = 60–79% wartości należnej lub PEF = 60–80% wartości maksymalnej z odwracalną obturacją oskrzeli (objawy występują codziennie, objawy nocne > 1 raz w tygodniu, zmienność dobowa PEF lub FEV₁ > 30%).

pkt 9. Ocena orzecznicza na podstawie dokumentacji medycznej z wartościami spirometrii: FEV₁ %VC < 0,7; FEV₁ < 60% wartości należnej lub PEF < 60% wartości maksymalnej z odwracalną lub nieodwracalną obturacją oskrzeli (objawy występują codziennie, ograniczając aktywność fizyczną, częste zaostrzenia i częste objawy nocne, zmienność dobowa PEF lub FEV₁ > 30%).

pkt 10. Zalecane wykonanie badań diagnostycznych w kierunku astmy oskrzelowej (również w przypadku nieprawidłowego wyniku testu drobnych oskrzeli – MEF₅₀ < 60% wartości należnej).

pkt 11. Nawracające stany zapalne dolnych dróg oddechowych w ciągu ostatnich 36 miesięcy (w badaniu HRCT klatki piersiowej cechy rozstrzeni).

pkt 12. Dokumentacja medyczna z badaniem HRCT klatki piersiowej (rozstrzenie oskrzeli w co najmniej 2 płatach płucnych).

pkt 13. Choroby genetyczne i na tle zaburzeń immunologicznych, np. zarostowe zapalenie oskrzelików.

Do § 36

pkt 1. Bez upośledzenia sprawności wentylacyjnej płuc, zmiany mogą dotyczyć opłucnej (wartości spirometrii prawidłowe: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ ≥ 80%, FVC ≥ 80%).

pkt 2. Bez upośledzenia sprawności wentylacyjnej płuc, zmiany mogą dotyczyć opłucnej (wartości spirometrii prawidłowe: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ ≥ 80%, FVC ≥ 80%).

pkt 3. Wartości spirometrii wskazujące na zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego: FEV₁ %VC > 0,7; FVC 50–79%; obniżenie całkowitej pojemności płuc (TLC) w pletyzmografii, saturacja tlenem powyżej 94%.

pkt 4. Wartości spirometrii wskazujące na zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ < 50%, FVC < 50%; obniżenie całkowitej pojemności płuc (TLC) w pletyzmografii, saturacja tlenem poniżej 94% i hipoksemia z hiperkapnią w gazometrii tętniczej, zmiany mogą dotyczyć opłucnej.

pkt 5. Przypadki czynnej gruźlicy płuc (gruźlica prosówkowa, gruźlica rozsiana płuc, gruźlica naciekowa płuc, gruźlica płuc włóknista lub włóknisto-guzkowa, serowate zapalenie płuc, gruźlica płuc włóknisto-jamista, gruźlicze zapalenie opłucnej, podejrzenie gruźlicy płuc) orzeka się po zakończonym procesie leczenia.

Do § 37. Badania czynnościowe układu oddechowego należy wykonywać bez leków mających wpływ na układ oddechowy, jedynie w uzasadnionych przypadkach w trakcie przyjmowania leków.

pkt 1. Śródmiąższowe choroby płuc i inne rzadkie choroby płuc nieupośledzające sprawności wentylacyjnej płuc oraz wydolności oddechowej (podatność płuc prawidłowa, tzn. powyżej 80%, saturacja tlenem powyżej 94%).

pkt 2. Śródmiąższowe choroby płuc i inne rzadkie choroby płuc umiarkowanie upośledzające sprawność wentylacyjną płuc bez upośledzenia wydolności oddechowej (podatność płuc obniżona do 50–80%, saturacja tlenem powyżej 94%, wartości spirometrii wskazujące na zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ < 80%, FVC < 80%, wskazane badanie całkowitej pojemności płuc (TLC) w pletyzmografii celem potwierdzenia zaburzeń restrykcyjnych).

pkt 3. Śródmiąższowe choroby płuc i inne rzadkie choroby płuc ciężko upośledzające sprawność wentylacyjną płuc oraz wydolność oddechową (podatność płuc obniżona poniżej 50%, wartości spirometrii wskazujące na zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ < 50%, FVC < 50%, obniżona całkowita pojemność płuc (TLC) w pletyzmografii potwierdzająca zaburzenia restrykcyjne, saturacja tlenem poniżej 94% oraz hipoksemia i hiperkapnia w gazometrii tętniczej).

pkt 4 i 5. Ocena orzecznicza w okresie remisji choroby i/lub po zakończonym leczeniu.

pkt 6. Wartości spirometrii prawidłowe: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ ≥ 80%, FVC ≥ 80%.

pkt 7. Wartości spirometrii wskazujące na zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ = 51–79%, FVC = 51–79%; obniżenie całkowitej pojemności płuc (TLC) w pletyzmografii, saturacja tlenem powyżej 94%.

pkt 8. Niewydolność oddechowa: wartości spirometrii wskazujące na zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ < 50%, FVC < 50%; obniżenie całkowitej pojemności płuc (TLC) w pletyzmografii, saturacja tlenem poniżej 94% oraz hipoksemia i hiperkapnia w gazometrii tętniczej.

pkt 9. Przebyte zabiegi operacyjne w obrębie klatki piersiowej lub przebyte nieswoiste zapalenie płuc (wartości spirometrii prawidłowe: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ ≥ 80%, FVC ≥ 80%).

pkt 10. Przebyte zabiegi operacyjne w obrębie klatki piersiowej lub przebyte nieswoiste zapalenie płuc (wartości spirometrii wskazujące na zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ = 51–79%, FVC = 51–79%; obniżenie całkowitej pojemności płuc (TLC) w pletyzmografii, saturacja tlenem powyżej 94%).

pkt 11. Przebyte zabiegi operacyjne w obrębie klatki piersiowej lub przebyte nieswoiste zapalenie płuc z niewydolnością oddechową (wartości spirometrii wskazujące na zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego: FEV₁ %VC > 0,7; FEV₁ < 50 %, FVC < 50%; obniżenie całkowitej pojemności płuc (TLC) w pletyzmografii, saturacja tlenem poniżej 94% i hipoksemia z hiperkapnią w gazometrii tętniczej).

ROZDZIAŁ X

UKŁAD KRĄŻENIA

Objaśnienia szczegółowe

Do § 38

pkt 1–3. Według tych punktów należy kwalifikować również zaburzenia rytmu serca pochodzenia organicznego i zaburzenia przewodzenia, potwierdzone dokumentacją leczenia w poradni specjalistycznej.

pkt 8 i 10. Wrodzone wady serca leczone operacyjnie, jeżeli zostały przywrócone prawidłowe stosunki anatomiczne, należy kwalifikować według pkt 9.

Wymianę zastawki aortalnej lub mitralnej w poszczególnych wadach należy traktować nadal jako wady serca według pkt 9 lub pkt 10.

Zastawkowe zwężenie ujścia aorty powodujące przerost lewej komory (uchwytne zmiany w obrazie ECHO), przy zachowanej w pełni sprawności fizycznej, można kwalifikować według pkt 9.

pkt 9 i 14. Obecność śladowej fali zwrotnej przez zastawkę aortalną jest patologią, a w przypadku pozostałych zastawek – zjawiskiem fizjologicznym.

pkt 14. Rozpoznanie wymaga potwierdzenia echokardiograficznego. Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej (trójdzielnej) bez istotnej hemodynamicznie fali zwrotnej z prawidłową wielkością jam serca i bez zaburzeń rytmu serca.

pkt 15. Za „zespół wypadania płatka zastawki dwudzielnej (trójdzielnej)” należy uznawać wypadanie płatka (płatków) z objawami ich zwyrodnienia, istotną hemodynamicznie falą zwrotną i (lub) zaburzeniami rytmu serca.

Do § 39

pkt 2 i 3. Należy kwalifikować w zależności od wartości ciśnienia mierzonego wielokrotnie, zmian narządowych potwierdzonych badaniami: ECHO i dna oka.

pkt 6–8. Przez określenie „choroby naczyń krwionośnych” należy rozumieć przede wszystkim choroby naczyń obwodowych, jak: miażdżyca, następstwa urazów, choroba Raynauda, czerwienica bolesna, itp. Należy kwalifikować chorych zarówno z powikłaniami narządowymi miażdżycy tętnic, jak i z powikłaniami oraz następstwami stanów zapalnych i urazów naczyń krwionośnych.

ROZDZIAŁ XI

UKŁAD TRAWIENNY

Objaśnienia szczegółowe

Do § 43

pkt 6. Osoby z objawami niedoborowymi (niedokrwistość, hipoalbuminemia, niedobór ciężaru ciała) i z udokumentowanymi endoskopowo częstymi nawrotami choroby wrzodowej (co najmniej 3 razy w roku w okresie ostatnich 3 lat), których stopień nasilenia wymaga leczenia przez okres minimum 2 miesięcy, należy kwalifikować jako niezdolne.

Do § 44

pkt 1–17. Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 3. Do oceny aktualny wynik badania USG jamy brzusznej, konsultacja chirurgiczna, częstość zaostrzeń – nie więcej niż jeden raz w okresie ostatnich 24 miesięcy.

pkt 4. Osoby po przebytej operacji pęcherzyka żółciowego bez upośledzenia funkcji organizmu i co najmniej 1 rok od zabiegu operacyjnego należy kwalifikować jako zdolne.

pkt 7. Dotyczy WZW przebytego w okresie do 6 miesięcy.

pkt 8. Konieczne potwierdzenie rozpoznania badaniem histopatologicznym.

pkt 14. Stany po wirusowym zapaleniu wątroby, przebytym co najmniej przed 24 miesiącami.

Do § 45. Rozpoznanie powinno być ustalone szpitalnie.

Do § 47 pkt 1. Dotyczy schorzeń nieznacznie upośledzających sprawność ustroju, w innych przypadkach należy kwalifikować jak w pkt 2.

ROZDZIAŁ XII

UKŁAD MOCZOWO-PŁCIOWY

Objaśnienie szczegółowe

Do § 48 pkt 4. Do oceny aktualny wynik badania USG jamy brzusznej – częstość zaostrzeń, nie więcej niż jeden raz w okresie 24 miesięcy.

ROZDZIAŁ XIII

GRUCZOŁY WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO

Objaśnienia szczegółowe

Do § 53

pkt 1. Kandydatów z powiększeniem tarczycy nieupośledzającym przepływu powietrza w drogach oddechowych w czasie wysiłku fizycznego i niedającym objawów uciskowych na narządy sąsiednie (przełyk, tchawica), potwierdzonym badaniem USG tarczycy, można uznawać za zdolnych.

pkt 2. Według tego punktu ocenia się powiększenie gruczołu tarczowego stwierdzone palpacyjnie lub wole zamostkowe, upośledzające przepływ powietrza w drogach oddechowych (zaburzenia wentylacji, stridor, zaburzenia ruchomości strun głosowych) w czasie spoczynku lub po wysiłku fizycznym lub (oraz) dające objawy uciskowe na narządy sąsiednie.

pkt 4. Obejmuje wszystkie postacie nadczynności tarczycy w okresie remisji (poza chorobą Gravesa-Basedowa) oraz niedoczynności wyrównane leczeniem substytucyjnym.

pkt 5. Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej, niezależnie od aktualnego stanu czynności tarczycy.

Do § 54 pkt 4. Funkcjonariuszy, u których stwierdza się cukrzyce insulinoniezależne, dające się łatwo wyrównywać leczeniem dietetycznym lub takim leczeniem w połączeniu z doustnymi lekami hipoglikemizującymi, można uznawać za zdolnych.

Funkcjonariuszy z przypadkami cukrzycy insulinozależnej, trudnej do wyrównania, chwiejnej lub powikłanej, należy kwalifikować jako niezdolnych.

ROZDZIAŁ XIV

INNE CHOROBY WEWNĘTRZNE

Objaśnienia szczegółowe

Do § 55. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją leczenia szpitalnego lub w poradni specjalistycznej.

pkt 1. Według tego punktu można kwalifikować funkcjonariuszy jako zdolnych w przypadkach uzyskania pełnej remisji.

pkt 5. Według tego punktu należy kwalifikować funkcjonariuszy w zależności od poziomu limfocytów CD4 oraz stosunku limfocytów CD4 do limfocytów CD8.

Do § 56 pkt 2. Osoby należy kwalifikować jako zdolne przy prawidłowym obrazie krwi obwodowej oraz negatywnym wywiadzie w kierunku chorób rozrostowych.

Do § 57. Ustalenie rozpoznania i ocena orzecznicza – po przeprowadzonej obserwacji lub leczeniu w odpowiednim ośrodku specjalistycznym.

Do § 58. Ocena orzecznicza jest zależna od stopnia zaawansowania zmian i wyników dotychczasowego leczenia.

Do § 59 pkt 2. Dotyczy badanych z powikłaniami narządowymi (artropatia dnawa, zmiany w układzie moczowym – kamica, stany zapalne, guzki dnawe), niezależnie od aktualnej wartości kwasu moczowego w surowicy krwi.

Do § 60 pkt 3. Rozpoznanie powinno być potwierdzone obserwacją lub leczeniem szpitalnym oraz dokumentacją z leczenia w poradni endokrynologicznej lub innej poradni specjalistycznej.

Do § 61. Ocena orzecznicza – w zależności od wyników po zakończonym leczeniu.

ROZDZIAŁ XV

UKŁAD NERWOWY

Objaśnienia szczegółowe

Do § 62

pkt 1. Rozpoznanie wymaga oceny ortopedy, neurologa; osoby z zaostrzeniami występującymi raz na 24 miesiące, przy braku leczenia operacyjnego kręgosłupa i pobytów szpitalnych, należy kwalifikować jako zdolne.

pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować osoby z niedowładami lub porażeniami i/lub zaburzeniami funkcji zwieraczy.

ROZDZIAŁ XVI

STAN PSYCHICZNY

Objaśnienia szczegółowe

Do § 66. Zaburzenia nerwicowe (nerwice) należy rozpoznawać w przypadkach:

– czynnościowych zaburzeń emocjonalnych, takich jak np. zaburzenia lękowe, dysfunkcje somatyczne (tzw. nerwice narządowe), zaburzenia dysocjacyjne, konwersyjne, neurastenia,

– o długotrwałym (wieloletnim) przebiegu (w odróżnieniu od nerwicowych reakcji adaptacyjnych; por. § 67),

– po wykluczeniu zaburzeń organicznych (zespoły nerwicowe uwarunkowane organicznie; por. § 73),

– po wykluczeniu zaburzeń psychotycznych (por. § 70).

pkt 1. Dotyczy przypadków z przewagą objawów subiektywnych, bez przedmiotowych cech upośledzenia sprawności ustroju.

pkt 2. Dotyczy badanych z wyraźnymi psychicznymi i somatycznymi objawami nerwicowymi oraz z względnie niezaburzonym ogólnym przystosowaniem społecznym.

pkt 3. Dotyczy stanów opornych na leczenie, znacznie upośledzających sprawność ustroju i funkcjonowanie społeczne. U badanych rozpoznanie należy ustalać z uwzględnieniem dokumentacji z leczenia w oddziale psychiatrycznym i w PZP.

Do § 67. Reakcje adaptacyjne (reakcje dezadaptacyjne, reakcje kryzysowe, ostre reakcje na stres, zaburzenia stresowe) to:

– przemijające, niepsychotyczne zaburzenia psychiczne w postaci zaburzeń emocjonalnych (lęk, depresja, napięcie, gniew), zaburzeń zachowania (agresja, autoagresja, ucieczka, izolacja) i postaci mieszanych,

– zaburzenia powstające pod wpływem stresujących wydarzeń lub sytuacji,

– zaburzenia u osób w zasadzie zdrowych psychicznie.

pkt 1. Dotyczy reakcji przebytych lub rokujących ustąpienie w ciągu 9 miesięcy.

pkt 2. Dotyczy przypadków, które mimo leczenia i innych oddziaływań readaptacyjnych, trwających 9 miesięcy, nie rokują istotnej poprawy. Rozpoznanie należy ustalać z uwzględnieniem dokumentacji z leczenia w oddziale psychiatrycznym i w PZP.

pkt 3. O rozpoznaniu decydują:

– początek zaburzeń w okresie do 6 miesięcy po wyjątkowo stresującym wydarzeniu lub sytuacji (stres bojowy, atak terrorystyczny, katastrofa),

– obecność związanych z tym zdarzeniem uporczywych, natrętnych wspomnień, przykrych snów,

– nadwrażliwość na bodźce i sytuacje przypominające stresor oraz tendencja do ich unikania,

– zaburzenia emocjonalne (np. problemy ze snem, drażliwość, trudności w koncentracji uwagi, nadmierna czujność) dezorganizujące zachowanie i funkcjonowanie społeczne.

Rozpoznanie należy ustalać po obserwacji i leczeniu w szpitalnym oddziale psychiatrycznym oraz PZP. Do kategorii „N” zaliczać przypadki, które mimo leczenia i innych oddziaływań readaptacyjnych, trwających 9 miesięcy, nie rokują odzyskania zdolności do służby.

Do § 68. Przez „zaburzenia osobowości (osobowość nieprawidłowa, psychopatia, charakteropatia)” należy rozumieć niedorozwój lub defekt sfery dążeniowo-uczuciowej osobowości bez względu na etiologię.

Rozpoznanie ustala się na podstawie:

– obecności cech zaburzonej osobowości i cech świadczących o niedostatecznej adaptacji w zwykłych sytuacjach życiowych,

– początku zaburzeń w okresie późnego dzieciństwa lub w okresie młodzieńczym (defekty osobowości spowodowane uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego w wieku dojrzałym; por. § 73),

– po wykluczeniu upośledzenia umysłowego,

– zaburzeń psychotycznych,

– reakcji adaptacyjnych (por. § 67).

§ 68 obejmuje także tzw. infantylizm psychiczny (osobowość niedojrzała).

pkt 1. Dotyczy badanych z cechami zaburzonej osobowości bez objawów trwałego nieprzystosowania.

pkt 2. Należy stosować u badanych, u których na tle długotrwałej dezadaptacji stwierdza się okresy zadowalającego funkcjonowania.

pkt 3. Dotyczy osób z ciężkimi zaburzeniami struktury osobowości i zachowania, wyczerpującymi kryteria rozpoznania: osobowości dyssocjalnej, osobowości chwiejnej emocjonalnie (impulsywnej), osobowości paranoicznej, osobowości lękowej, osobowości schizoidalnej, osobowości anankastycznej.

Do § 69. Dotyczy mimowolnego moczenia nocnego bez zmian organicznych w układzie moczowym. Moczenie nocne występujące w przebiegu innych schorzeń narządowych kwalifikować według odpowiednich paragrafów.

Do § 70. Rozpoznanie należy ustalać na podstawie odpisu historii choroby z zakładu psychiatrycznego oraz oceny aktualnego stanu psychicznego.

Do § 71

pkt 1. Iloraz inteligencji mierzony skalą inteligencji wechslera dla dorosłych poniżej 90.

pkt 2. Iloraz inteligencji mierzony skalą inteligencji wechslera dla dorosłych poniżej 70 i stwierdzone zaburzenia adaptacyjne.

Do § 72. Przez „zespół uzależnienia od alkoholu (oraz od innych substancji psychoaktywnych)” należy rozumieć stan charakteryzujący się:

– nieodpartym wewnętrznym przymusem ciągłego lub okresowego spożywania alkoholu (lub innych środków psychoaktywnych),

– występowaniem objawów zespołu odstawienia po przerwaniu picia (przyjmowania środka),

– zmienionym sposobem reagowania na alkohol (utratą kontroli nad piciem, ciągami, zmianami tolerancji, lukami pamięciowymi i innymi), stałym zwiększaniem dawki środka psychoaktywnego,

– postępującym przebiegiem, prowadzącym do tak zwanej psychodegradacji.

W przypadku funkcjonariuszy rozpoznanie i kwalifikacje orzecznicze należy ustalać m.in. na podstawie dokumentacji lekarskiej (z poradni przeciwalkoholowej, PZP, oddziału odwykowego lub psychiatrycznego) oraz opinii służbowo-lekarskiej.

pkt 1. Stosować w przypadkach sporadycznego nadużywania alkoholu bez cech uzależnienia.

pkt 2. Do kategorii „Z” należy zaliczać warunkowo osoby uzależnione od alkoholu w trakcie leczenia w specjalistycznym zakładzie odwykowym.

Kategorię „N” należy orzekać u osób uzależnionych od alkoholu, które po warunkowym orzeczeniu przez WKL kategorii „Z” przerwały abstynencję lub przerwały leczenie odwykowe przed upływem 9 miesięcy od daty jego rozpoczęcia.

Weryfikacji abstynencji oraz ciągłości leczenia należy dokonywać między innymi na podstawie opinii służbowo-lekarskiej oraz świadectwa zakładu odwykowego.

pkt 3. O rozpoznaniu decyduje współwystępowanie objawów psychodegradacji i zmian somatycznych typowych dla przewlekłej intoksykacji alkoholowej.

pkt 4. Dotyczy przypadków odurzania się innymi niż alkohol środkami psychoaktywnymi (narkotykami), np. opiatami, substancjami stymulującymi, kanabinolami, halucynogenami, środkami psychotropowymi, gdy brak jest cech uzależnienia od tych środków.

Do kategorii „Z” zaliczać osoby po pierwszym ujawnionym incydencie odurzenia się wymienionymi środkami psychoaktywnymi. Kategorię „N” należy orzekać w przypadku powtórnej intoksykacji.

pkt 5. Dotyczy przypadków uzależnienia od środka psychoaktywnego innego niż alkohol.

Do § 73. Dotyczy wielopostaciowych zaburzeń psychicznych powodowanych organicznym uszkodzeniem mózgu potwierdzonych:

– wywiadem (urazy, infekcje i intoksykacje OUN),

– oceną stanu psychicznego (tzw. cechy zespołu psychoorganicznego),

– badaniem neurologicznym (objawy ubytkowe),

– badaniem psychologicznym (tzw. testy organiczne),

– wynikami badań dodatkowych (EEG, rtg czaszki, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny),

– innymi wskazującymi na organiczne uszkodzenie OUN.

§ 73 nie obejmuje następstw uszkodzeń OUN, które miały miejsce we wczesnym okresie rozwojowym; por. § 68 i § 71.

pkt 1. Dotyczy stanów podobnych do zaburzeń nerwicowych (zespół pourazowy, cerebrastenia, zespoły rzekomonerwicowe) z przewagą objawów subiektywnych, bez somatycznych cech upośledzenia sprawności ustroju.

pkt 2. Dotyczy organicznych zaburzeń osobowości (encefalopatii, łagodnych zaburzeń procesów poznawczych itp. w okresie leczenia i obserwacji).

pkt 3. Dotyczy utrwalonych, znacznie nasilonych zaburzeń psychicznych pochodzenia organicznego – niepsychotycznych i psychotycznych.

Wymagana dokumentacja dotychczasowego leczenia szpitalnego i w PZP.

Do § 74. Dotyczy przypadków z rozpoznaniami nieujętymi w § 66–73.

ROZDZIAŁ XVII

KOŃCZYNY

Objaśnienia szczegółowe

Do § 76 pkt 1. Osoby ze skróceniem kończyny dolnej od 1 do 2 cm, bez skoliozy II° (wymagane badanie RTG kręgosłupa Th, LS-AP + bok w pozycji stojącej), bez upośledzenia funkcji biodra, należy kwalifikować jako zdolne.

Do § 77

pkt 5 i 6. Według tych punktów należy kwalifikować następstwa przebytych uszkodzeń wewnątrzstawowych (więzadeł, łąkotek) powodujące niestabilność, ograniczenie ruchów i upośledzenie sprawności dynamicznej oraz chondromalację – potwierdzone w badaniach USG, MRI, CT lub RTG.

pkt 7 i 8. Według tych punktów należy kwalifikować między innymi: reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Reitera, łuszczycowe zapalenie stawów i zapalenia stawów w chorobach jelit.

Do § 78. Ocena orzecznicza wymaga konsultacji chirurga ortopedy.

Do § 79 pkt 1. Osoby bez obrzęków kończyny, bez zmian troficznych, bez zakrzepicy i jeden rok od operacji żylaków należy kwalifikować jako zdolne (wymagana konsultacja chirurgiczna, USG naczyń żylnych kończyn).

Do § 80 pkt 4–6. Według tych punktów należy kwalifikować palce młotkowate, przykrywające, nadliczbowe i koślawe. Osoby z paluchem koślawym powyżej 50° i palcem młotkowatym drugim lub innym palcem młotkowatym tej samej stopy należy kwalifikować jako niezdolne.

Do § 81. Ocena orzecznicza wymaga konsultacji chirurga ortopedy. Za brak palca uważa się: w przypadku kciuka – przynajmniej brak paliczka paznokciowego, w przypadku pozostałych palców – przynajmniej dwóch paliczków. U osób leworęcznych przy ocenie lewej ręki można stosować kwalifikacje, jakie u praworęcznych obowiązują w odniesieniu do prawej ręki.

pkt 1. Osobę bez upośledzenia chwytu należy kwalifikować jako zdolną.

pkt 5. Za częściowy brak palca ręki uważa się brak części paliczka lub brak jednego paliczka w przypadku drugiego, trzeciego, czwartego, piątego palca ręki.

ROZDZIAŁ XVIII

NOWOTWORY

Objaśnienia szczegółowe

Do § 82. Kwalifikacja orzecznicza wymaga oceny odpowiedniego lekarza specjalisty lub dokumentacji z poradni specjalistycznej.

Do § 83 pkt 1. Według tego punktu należy kwalifikować w zależności od wyników po zakończonym leczeniu.

ROZDZIAŁ XIX

NARZĄD RODNY

Objaśnienia szczegółowe:

Do § 84

pkt 1. Dotyczą przegrody i przewężenia pochwy, macicy jednodrożnej, dwudrożnej, dwuszyjkowej, podwójnej, wad rozwojowych jajowodów.

pkt 2. Zmiana jest skojarzona zazwyczaj z niedomogą hormonalną układu rozrodczego (trwałe bóle, zaburzenia cyklu miesiączkowego, obfite krwawienia).

Znaczny niedorozwój lub brak macicy, które rzutują na ogólną sprawność ustroju.

pkt 3. Obfite miesiączki przy współistnieniu mięśniaków, bolesne miesiączki przy zmianach o charakterze endometriozy, mimo dotychczasowego leczenia zachowawczego, a niekiedy operacyjnego, potwierdzone aktualnym wynikiem badania ginekologicznego.

Do § 85

pkt 2 i 3. Częściowe i niepowikłane obniżenie narządu rodnego nie stanowi podstawy do uznania funkcjonariusza kobiety za niezdolną.

W powikłanym obniżeniu narządu rodnego należy rozważyć możliwości uzyskania poprawy przez leczenie zachowawcze lub operacyjne.

Kwalifikacja orzecznicza – po zakończonym leczeniu.

pkt 5 i 6. Ocena orzecznicza funkcjonariusza kobiety jak w pkt 2 i 3.

Do § 86

pkt 1. Np. tyłozgięcie macicy wolne.

pkt 2. Np. tyłozgięcie macicy umocowane.

pkt 3. Według tego punktu kwalifikacja orzecznicza funkcjonariuszy kobiet wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia szpitalnego i w poradni specjalistycznej.

Do § 87. Ustalenie rozpoznania objętego tym paragrafem wymaga dokumentacji leczenia szpitalnego lub w odpowiedniej poradni specjalistycznej.

pkt 1. Kandydatki do służby w SKW lub SWW należy oceniać po zakończonym leczeniu.

pkt 2. Obejmuje przewlekły stan zapalny narządu rodnego powodujący poważne zmiany anatomiczne i czynnościowe. Zmiany te dotyczą nie tylko czynności narządu rodnego, ale i całego ustroju.

Ocena orzecznicza wymaga dokumentacji dotychczasowego leczenia.

pkt 3 i 4. W stanach po usunięciu narządu rodnego należy w każdym przypadku uwzględnić szeroką skalę zmian anatomicznych i czynnościowych, które bywają następstwem usunięcia części lub całego narządu rodnego.

Rozpoznanie i ocena orzecznicza odbywa się na podstawie dokumentacji dotychczasowego leczenia.

Do § 88. Ciąży nie traktuje się jako choroby lub ułomności.

Objaśnienie skrótów:

Skrót „PZP” oznacza Poradnię Zdrowia Psychicznego.

Skrót „SKW” oznacza Służbę Kontrwywiadu Wojskowego.

Skrót „SWW” oznacza Służbę Wywiadu Wojskowego.

Załącznik nr 3

WZÓR – ORZECZENIE W SPRAWIE ZDOLNOŚCI DO SŁUŻBY W SŁUŻBIE KONTRWYWIADU WOJSKOWEGO LUB SŁUŻBIE WYWIADU WOJSKOWEGO

Załącznik nr 4

WZÓR – ORZECZENIE W SPRAWIE USTALENIA ZWIĄZKU ŚMIERCI ZE SŁUŻBĄ W SŁUŻBIE KONTRWYWIADU WOJSKOWEGO LUB SŁUŻBIE WYWIADU WOJSKOWEGO