Dziennik Ustaw - rok 2015 poz. 1872

Na podstawie art. 71 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) rodzaje i szczegółowe zasady działania publicznych:

a) placówek oświatowo-wychowawczych,

b) młodzieżowych ośrodków wychowawczych,

c) młodzieżowych ośrodków socjoterapii,

d) specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych,

e) specjalnych ośrodków wychowawczych,

f) ośrodków umożliwiających dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki,

g) placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania

– zwanych dalej „placówkami”;

2) warunki pobytu dzieci i młodzieży w placówkach;

3) wysokość i zasady odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w placówkach.

1) poszanowania godności wychowanka;

2) poszanowania prywatności wychowanka;

3) przyjaznej komunikacji z wychowankiem;

4) wspierania kreatywnej aktywności wychowanka;

5) odpowiedzialności wychowanka za swoje postępowanie;

6) współodpowiedzialności nauczycieli i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w placówce za rozwijanie możliwości psychofizycznych wychowanka;

7) kreatywności podejmowanych działań;

8) otwartości na środowisko lokalne.

1) placówki wychowania pozaszkolnego: pałace młodzieży, młodzieżowe domy kultury, międzyszkolne ośrodki sportowe, ogniska pracy pozaszkolnej, ogrody jordanowskie i pozaszkolne placówki specjalistyczne;

2) szkolne schroniska młodzieżowe – całoroczne i sezonowe.

2. Placówka wychowania pozaszkolnego realizuje zadania przez:

1) prowadzenie zajęć wspierających rozwój dzieci i młodzieży, mających na celu:

a) rozwijanie zainteresowań, szczególnych uzdolnień, doskonalenie umiejętności oraz pogłębianie wiedzy,

b) kształtowanie umiejętności spędzania czasu wolnego,

c) kształtowanie poszanowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju i innych kultur oraz poczucia własnej tożsamości, w szczególności narodowej, etnicznej i językowej,

d) przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym;

2) organizowanie:

a) imprez kulturalnych, w szczególności przeglądów, wystaw i festiwali,

b) wypoczynku, sportu i rekreacji dla dzieci i młodzieży,

c) działań alternatywnych wśród dzieci i młodzieży niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

3. Placówka wychowania pozaszkolnego może realizować zadania również poza swoją siedzibą.

2. Zajęcia, o których mowa w ust. 1, mogą być organizowane w grupach. Organizację zajęć oraz liczbę wychowanków w grupie określa dyrektor placówki wychowania pozaszkolnego w uzgodnieniu z organem prowadzącym.

3. Organizację zajęć stałych określa się w tygodniowym planie zajęć placówki wychowania pozaszkolnego.

1) upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży krajoznawstwa i różnych form turystyki jako aktywnych form wypoczynku;

2) prowadzenie poradnictwa i informacji krajoznawczo-turystycznej;

3) zapewnienie dzieciom i młodzieży oraz ich opiekunom tanich miejsc noclegowych;

4) zapewnienie opieki i wychowania dzieciom i młodzieży przebywającym w schronisku.

1) powierzchnię mieszkalną nie mniejszą niż 2,5 m² na osobę przy wyposażeniu w łóżka jednopoziomowe lub tapczany lub nie mniejszą niż 1,5 m² na osobę przy wyposażeniu w łóżka piętrowe;

2) pomieszczenia mieszkalne wyposażone w łóżka lub tapczany, kołdry lub koce, bieliznę pościelową, szafy ubraniowe lub wieszaki, stół, krzesła lub taborety, lustro i kosz na śmieci;

3) pomieszczenie do przechowywania bagażu i sprzętu turystycznego;

4) pomieszczenie do suszenia odzieży;

5) ogrzewanie zapewniające utrzymanie w pomieszczeniach temperatury co najmniej 18°C.

2. Szkolne schronisko młodzieżowe sezonowe jest organizowane w pomieszczeniach szkoły lub bursy.

2. Filię tworzy, przekształca i likwiduje organ prowadzący placówkę oświatowo-wychowawczą.

2. Szkolne schroniska młodzieżowe sezonowe prowadzą działalność w niektórych okresach roku kalendarzowego, w tym w okresie ferii szkolnych oraz w dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.

1) niedostosowanych społecznie wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania, pomocy psychologiczno-pedagogicznej i resocjalizacji – jako resocjalizacyjno-wychowawcze;

2) niedostosowanych społecznie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania, pomocy psychologiczno-pedagogicznej i resocjalizacji – jako resocjalizacyjno-rewalidacyjne.

2. W statucie młodzieżowego ośrodka wychowawczego można wskazać szczególne obszary działalności ośrodka dotyczące rozwiązywania określonych problemów wychowawczych wychowanków, w tym wychowanek będących nieletnimi matkami.

2. Nieletniej wychowance w ciąży oraz po urodzeniu dziecka młodzieżowy ośrodek wychowawczy zapewnia:

1) wyżywienie dostosowane do potrzeb wychowanki;

2) opiekę i pomoc psychologiczną, w szczególności w zakresie budowania więzi i nawiązywania kontaktów z dzieckiem oraz zaspokajania jego potrzeb.

3. Młodzieżowy ośrodek wychowawczy wspiera nieletnią matkę w uczestniczeniu w bieżącej pieczy nad dzieckiem i w jego wychowaniu, chyba że sąd opiekuńczy postanowi inaczej, zgodnie z art. 96 § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 583, z późn. zm.³⁾).

1) z powodu zaburzeń rozwojowych, trudności w uczeniu się i zaburzeń w funkcjonowaniu społecznym są zagrożone niedostosowaniem społecznym i wymagają stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania, pomocy psychologiczno-pedagogicznej i socjoterapii, oraz

2) posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na zagrożenie niedostosowaniem społecznym.

2. Dzieci i młodzież są przyjmowani do młodzieżowych ośrodków socjoterapii na okres, na jaki wydano orzeczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.

3. Pobyt wychowanka w młodzieżowym ośrodku socjoterapii może trwać do czasu ukończenia nauki w szkole wchodzącej w skład ośrodka lub w szkole, o której mowa w § 21 ust. 4, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym wychowanek kończy 24. rok życia.

2. W statucie młodzieżowego ośrodka socjoterapii można wskazać szczególne obszary działalności ośrodka dotyczące rozwiązywania określonych problemów wychowawczych wychowanków.

1) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych i zainteresowań wychowanków;

2) udział wychowanków w zajęciach:

a) umożliwiających nabywanie umiejętności życiowych i społecznych ułatwiających prawidłowe funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i społecznym, w szczególności po opuszczeniu ośrodka:

– resocjalizacyjnych – w przypadku młodzieżowego ośrodka wychowawczego,

– socjoterapeutycznych,

– profilaktyczno-wychowawczych,

– rewalidacyjnych – w przypadku wychowanków niepełnosprawnych,

– innych o charakterze terapeutycznym,

b) sportowych, turystycznych i rekreacyjnych, w tym zajęciach na świeżym powietrzu w wymiarze co najmniej dwóch godzin dziennie, o ile pozwalają na to warunki atmosferyczne,

c) kulturalno-oświatowych,

d) rozwijających zainteresowania;

3) zapewnienie wsparcia wychowankom w okresie poprzedzającym opuszczenie ośrodka.

2. Młodzieżowy ośrodek wychowawczy i młodzieżowy ośrodek socjoterapii organizują pomoc psychologiczno-pedagogiczną i udzielają jej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zwanej dalej „ustawą”.

3. Zajęcia resocjalizacyjne, socjoterapeutyczne i profilaktyczno-wychowawcze, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a tiret pierwsze, drugie i trzecie, są ukierunkowane w szczególności na:

1) wspieranie wychowanków nowo przyjętych;

2) rozwijanie mocnych stron i zainteresowań wychowanków odpowiednio do ich możliwości psychofizycznych;

3) kształtowanie kompetencji indywidualnych i społecznych wychowanków oraz przygotowanie ich do samodzielnego funkcjonowania w życiu dorosłym i aktywności zawodowej.

4. Zajęcia sportowe, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b, są organizowane w obiektach posiadających warunki odpowiednie do realizacji tych zajęć.

5. Zajęcia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być organizowane również poza siedzibą młodzieżowego ośrodka wychowawczego lub młodzieżowego ośrodka socjoterapii.

1) szkoła podstawowa specjalna;

2) gimnazjum specjalne;

3) szkoła ponadgimnazjalna specjalna.

2. Wychowanek młodzieżowego ośrodka wychowawczego i młodzieżowego ośrodka socjoterapii uczęszcza do szkoły funkcjonującej w ośrodku.

3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach mających znaczenie dla skuteczności procesu resocjalizacji wychowanka, za zgodą sądu rodzinnego, wychowanek młodzieżowego ośrodka wychowawczego może uczęszczać do szkoły ponadgimnazjalnej funkcjonującej poza ośrodkiem. Wniosek o wyrażenie przez sąd rodzinny zgody składa dyrektor młodzieżowego ośrodka wychowawczego, dołączając do wniosku pozytywną opinię zespołu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 ustawy, oraz zgodę organu prowadzącego ośrodek.

4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu pozytywnej opinii zespołu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 ustawy, oraz za zgodą organu prowadzącego młodzieżowy ośrodek socjoterapii, wychowanek ośrodka może uczęszczać do szkoły ponadgimnazjalnej funkcjonującej poza ośrodkiem.

5. Do szkoły funkcjonującej w młodzieżowym ośrodku wychowawczym i młodzieżowym ośrodku socjoterapii, za zgodą organu prowadzącego ośrodek, mogą również uczęszczać uczniowie niebędący wychowankami ośrodków, posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane odpowiednio ze względu na niedostosowanie społeczne albo zagrożenie niedostosowaniem społecznym, jeżeli szkoła dysponuje wolnymi miejscami.

6. Szkoła prowadząca kształcenie zawodowe wchodząca w skład młodzieżowego ośrodka wychowawczego lub młodzieżowego ośrodka socjoterapii, spełniająca warunki określone w art. 68a ust. 2 ustawy, może prowadzić kwalifikacyjne kursy zawodowe.

2. Liczba wychowanków w grupie wychowawczej wynosi do 12.

3. Grupą wychowawczą opiekuje się wychowawca grupy wychowawczej.

2. Grupą usamodzielnienia opiekuje się wychowawca grupy wychowawczej wyznaczony przez dyrektora młodzieżowego ośrodka wychowawczego lub młodzieżowego ośrodka socjoterapii.

3. W grupie usamodzielnienia wychowanek jest przygotowywany do radzenia sobie w codziennym życiu, w szczególności umożliwia mu się nabywanie umiejętności:

1) samodzielnego przygotowywania posiłków;

2) posługiwania się podstawowym sprzętem AGD;

3) dbania o porządek;

4) załatwiania spraw w urzędach oraz innych instytucjach;

5) funkcjonowania na rynku pracy, w tym samokształcenia, podnoszenia kwalifikacji oraz rozwijania zainteresowań;

6) radzenia sobie w sytuacjach trudnych i rozwiązywania konfliktów.

2. Psychologa zatrudnia się w wymiarze nie niższym niż pełny wymiar zajęć. Dopuszcza się zatrudnienie więcej niż jednego psychologa w łącznym wymiarze zajęć nie niższym niż pełny wymiar zajęć.

3. Pedagoga zatrudnia się w wymiarze nie niższym niż pełny wymiar zajęć. Dopuszcza się zatrudnienie więcej niż jednego pedagoga w łącznym wymiarze zajęć nie niższym niż pełny wymiar zajęć.

4. W przypadku gdy liczba wychowanków w młodzieżowym ośrodku wychowawczym przekracza 36, tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć określony na podstawie art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191, z późn. zm.⁴⁾) zwiększa się o co najmniej 1/3, w przeliczeniu na każdych kolejnych 12 wychowanków.

5. W przypadku gdy liczba wychowanków w młodzieżowym ośrodku socjoterapii przekracza 36, tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć określony na podstawie art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela zwiększa się o co najmniej 1/4, w przeliczeniu na każdych kolejnych 12 wychowanków.

2. Pora nocna trwa od godziny 22.00 do godziny 6.00.

3. Opieka w porze nocnej jest sprawowana w sposób zapewniający nadzór nad wychowankami oraz ich bezpieczeństwo.

4. Opiekę w porze nocnej sprawują co najmniej dwie osoby, w tym co najmniej jeden wychowawca grupy wychowawczej.

5. W przypadku gdy w młodzieżowym ośrodku wychowawczym przebywa więcej niż 36 wychowanków, liczbę osób sprawujących opiekę w porze nocnej zwiększa się o co najmniej jedną osobę na każdych kolejnych 36 wychowanków.

6. W przypadku gdy w młodzieżowym ośrodku socjoterapii przebywa więcej niż 48 wychowanków, liczbę osób sprawujących opiekę w porze nocnej zwiększa się o co najmniej jedną osobę na każdych kolejnych 48 wychowanków.

7. Od zwiększenia liczby osób sprawujących opiekę w porze nocnej, o którym mowa w ust. 5 i 6, można odstąpić, jeżeli usytuowanie pokoi mieszkalnych wychowanków pozwala zapewnić nadzór nad wychowankami oraz ich bezpieczeństwo.

8. W uzasadnionych przypadkach może funkcjonować młodzieżowy ośrodek socjoterapii, który nie zapewnia całodobowej opieki.

1) łóżka jednoosobowe lub tapczany, poduszki, kołdry i bieliznę pościelową;

2) szafkę do przechowywania rzeczy osobistych, dla każdego wychowanka;

3) szafy ubraniowe.

2. W młodzieżowym ośrodku wychowawczym i młodzieżowym ośrodku socjoterapii znajdują się:

1) pomieszczenia rekreacyjno-wypoczynkowe odpowiednie do potrzeb grup wychowawczych;

2) pomieszczenie umożliwiające organizację spotkań całej społeczności ośrodka;

3) odpowiednio wyposażone pomieszczenia do prowadzenia zajęć, o których mowa w § 19 ust. 1 pkt 2, oraz do indywidualnej pracy z wychowankiem;

4) miejsce umożliwiające samodzielne przygotowywanie posiłków przez wychowanków, posiadające odpowiednie warunki do przechowywania i obróbki żywności;

5) pokój dla chorych;

6) miejsce umożliwiające wychowankom samodzielne pranie rzeczy osobistych oraz ich suszenie;

7) łazienki i toalety umożliwiające korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i zgodność z zasadami higieny.

3. W młodzieżowym ośrodku wychowawczym i młodzieżowym ośrodku socjoterapii mieszkają wyłącznie wychowankowie.

1) zapewniają odpowiednie warunki umożliwiające wychowankom kontakt z rodzicami, z poszanowaniem ich prywatności;

2) podejmują współpracę z rodzicami wychowanka.

2. W przypadku gdy częstotliwość i jakość kontaktów wychowanka z rodzicami wskazuje na trwałą przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej lub na rażące zaniedbywanie przez rodziców obowiązków wobec dziecka, młodzieżowy ośrodek socjoterapii występuje do sądu o zbadanie sytuacji dziecka.

3. Młodzieżowy ośrodek wychowawczy i młodzieżowy ośrodek socjoterapii współpracują z ośrodkami pomocy społecznej i powiatowymi centrami pomocy rodzinie w celu zapewnienia usamodzielniającym się wychowankom pomocy, o której mowa w art. 88 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163, z późn. zm.⁵⁾), oraz w zakresie wynikającym z innych potrzeb rodziny wychowanka.

1) dokonują oceny efektów podejmowanych działań, w szczególności dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;

2) badają poziom bezpieczeństwa wychowanków.

1) dokonuje oceny zasadności dalszego pobytu wychowanka w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo młodzieżowym ośrodku socjoterapii;

2) ustala, na wniosek rodziców wychowanka albo pełnoletniego wychowanka, zakres współpracy młodzieżowego ośrodka wychowawczego albo młodzieżowego ośrodka socjoterapii z wychowankiem i jego rodziną, po opuszczeniu przez wychowanka ośrodka.

2. Młodzieżowy ośrodek socjoterapii prowadzi działalność przez cały rok szkolny jako placówka, w której są przewidziane ferie szkolne.

3. Za zgodą organu prowadzącego, młodzieżowy ośrodek socjoterapii może również prowadzić działalność w okresie zimowej lub wiosennej przerwy świątecznej lub w okresie ferii szkolnych.

1) niesłyszących i słabosłyszących;

2) niewidomych i słabowidzących;

3) z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją;

4) z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera;

5) z niepełnosprawnościami sprzężonymi;

6) z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym.

1) wymagają stosowania specjalnych oddziaływań wychowawczych, pomocy psychologiczno-pedagogicznej i zajęć rewalidacyjnych, oraz

2) posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, o której mowa w § 32, oraz które z powodu tej niepełnosprawności nie mogą uczęszczać do szkoły w miejscu zamieszkania.

2. Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze mogą być również prowadzone dla dzieci, które:

1) wymagają stosowania specjalnych oddziaływań wychowawczych, pomocy psychologiczno-pedagogicznej i zajęć rewalidacyjnych, oraz

2) posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, o której mowa w § 32, oraz które z powodu tej niepełnosprawności nie mogą uczęszczać do przedszkola w miejscu zamieszkania.

3. Dzieci i młodzież są przyjmowani do specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego na okres, na jaki wydano orzeczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2.

4. Pobyt wychowanka w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym może trwać do czasu zakończenia wychowania przedszkolnego lub ukończenia nauki w szkole wchodzącej w skład ośrodka lub w szkole, o której mowa w § 35 ust. 4, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym wychowanek kończy 24. rok życia.

1) wymagają stosowania specjalnych oddziaływań wychowawczych, pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęć rewalidacyjnych, oraz

2) posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, o której mowa w § 32, oraz które z powodu tej niepełnosprawności nie mogą uczęszczać do szkoły w miejscu zamieszkania, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego lub nie mogą przebywać w bursie.

2. Dzieci i młodzież są przyjmowani do specjalnego ośrodka wychowawczego na okres, na jaki wydano orzeczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.

3. Wychowankami specjalnego ośrodka wychowawczego są dzieci i młodzież uczęszczające do klas IV–VI szkoły podstawowej, gimnazjum lub szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym wychowanek kończy 24. rok życia.

1) szkoła podstawowa specjalna;

2) gimnazjum specjalne;

3) szkoła ponadgimnazjalna specjalna.

2. W skład specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego może również wchodzić przedszkole specjalne utworzone na podstawie porozumienia między właściwymi organami prowadzącymi.

3. Wychowanek specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego uczęszcza do szkoły funkcjonującej w ośrodku albo przedszkola funkcjonującego w ośrodku, jeżeli takie przedszkole zostało utworzone.

4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu pozytywnej opinii zespołu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 ustawy, oraz za zgodą organu prowadzącego specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, wychowanek ośrodka może uczęszczać do szkoły ponadgimnazjalnej funkcjonującej poza ośrodkiem.

5. Do przedszkola lub szkoły funkcjonujących w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, za zgodą organu prowadzącego ośrodek, mogą również uczęszczać uczniowie niebędący wychowankami ośrodka, posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, o której mowa w § 32, jeżeli odpowiednio przedszkole lub szkoła dysponują wolnymi miejscami.

6. Jeżeli specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy dysponuje wolnymi miejscami, za zgodą organu prowadzącego, w zajęciach, o których mowa w § 36 ust. 1 pkt 2, mogą uczestniczyć dzieci i młodzież niebędące wychowankami ośrodka, na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na niepełnosprawność, o której mowa w § 32, lub opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej.

7. Szkoła prowadząca kształcenie zawodowe wchodząca w skład specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, spełniająca warunki określone w art. 68a ust. 2 ustawy, może prowadzić kwalifikacyjne kursy zawodowe.

8. Specjalny ośrodek wychowawczy zapewnia wychowankom realizację obowiązku szkolnego i obowiązki nauki poza ośrodkiem.

1) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych i zainteresowań wychowanków;

2) udział wychowanków w zajęciach:

a) umożliwiających nabywanie umiejętności życiowych i społecznych ułatwiających prawidłowe funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i społecznym, w szczególności po opuszczeniu ośrodka:

– rewalidacyjnych,

– profilaktyczno-wychowawczych,

– innych o charakterze terapeutycznym,

b) sportowych, turystycznych i rekreacyjnych, w tym zajęciach na świeżym powietrzu w wymiarze co najmniej dwóch godzin dziennie, o ile pozwalają na to warunki atmosferyczne,

c) kulturalno-oświatowych,

d) rozwijających zainteresowania;

3) wsparcie wychowankom w okresie poprzedzającym opuszczenie ośrodka.

2. Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy i specjalny ośrodek wychowawczy organizują pomoc psychologiczno-pedagogiczną i udzielają jej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy.

3. Zajęcia rewalidacyjne i profilaktyczno-wychowawcze, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a tiret pierwsze i drugie, są ukierunkowane w szczególności na:

1) wspieranie wychowanków nowo przyjętych;

2) rozwijanie mocnych stron i zainteresowań wychowanków odpowiednio do ich możliwości psychofizycznych;

3) kształtowanie kompetencji indywidualnych i społecznych wychowanków oraz przygotowanie ich do samodzielnego funkcjonowania w życiu dorosłym i aktywności zawodowej.

4. Zajęcia sportowe, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b, są organizowane w obiektach posiadających warunki odpowiednie do realizacji tych zajęć.

5. Zajęcia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być organizowane również poza siedzibą specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego lub specjalnego ośrodka wychowawczego.

2. Liczba wychowanków w grupie wychowawczej odpowiada liczbie uczniów w oddziale odpowiedniego rodzaju:

1) przedszkola specjalnego lub szkoły specjalnej – w przypadku specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego,

2) szkoły specjalnej – w przypadku specjalnego ośrodka wychowawczego

– określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy.

3. Grupą wychowawczą opiekuje się wychowawca grupy wychowawczej.

4. Do grupy wychowawczej, za zgodą organu prowadzącego specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy lub specjalny ośrodek wychowawczy, można zatrudnić pomoc wychowawcy.

5. W specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym do grupy wychowawczej, w skład której wchodzą wychowankowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, lub z niepełnosprawnościami sprzężonymi, uczęszczający do przedszkola lub klas I–IV szkoły podstawowej, zatrudnia się pomoc wychowawcy.

2. Psychologa zatrudnia się w wymiarze nie niższym niż pełny wymiar zajęć. Dopuszcza się zatrudnienie więcej niż jednego psychologa w łącznym wymiarze zajęć nie niższym niż pełny wymiar zajęć.

3. Pedagoga zatrudnia się w wymiarze nie niższym niż pełny wymiar zajęć. Dopuszcza się zatrudnienie więcej niż jednego pedagoga w łącznym wymiarze zajęć nie niższym niż pełny wymiar zajęć.

4. W przypadku gdy liczba wychowanków w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym i specjalnym ośrodku wychowawczym przekracza 36, tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć określony na podstawie art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela zwiększa się o co najmniej 1/4, w przeliczeniu na każdych kolejnych 12 wychowanków.

2. Pora nocna trwa od godziny 22.00 do godziny 6.00.

3. Opieka w porze nocnej jest sprawowana w sposób zapewniający nadzór nad wychowankami oraz ich bezpieczeństwo.

4. Opiekę w porze nocnej sprawują co najmniej dwie osoby, w tym co najmniej jeden wychowawca grupy wychowawczej.

5. W przypadku gdy w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub specjalnym ośrodku wychowawczym przebywa więcej niż 48 wychowanków, liczbę osób sprawujących opiekę w porze nocnej zwiększa się o co najmniej jedną osobę na każdych kolejnych 48 wychowanków.

6. Od zwiększenia liczby osób sprawujących opiekę w porze nocnej, o którym mowa w ust. 5, można odstąpić, jeżeli usytuowanie pokoi mieszkalnych wychowanków pozwala zapewnić nadzór nad wychowankami oraz ich bezpieczeństwo.

1) łóżka jednoosobowe lub tapczany, poduszki, kołdry i bieliznę pościelową;

2) szafkę do przechowywania rzeczy osobistych, dla każdego wychowanka;

3) szafy ubraniowe.

2. W specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym i specjalnym ośrodku wychowawczym znajdują się:

1) pomieszczenia rekreacyjno-wypoczynkowe odpowiednie do potrzeb grup wychowawczych;

2) pomieszczenie umożliwiające organizację spotkań całej społeczności ośrodka;

3) odpowiednio wyposażone pomieszczenia do prowadzenia zajęć, o których mowa w § 36 ust. 1 pkt 2, oraz do indywidualnej pracy z wychowankiem;

4) miejsce umożliwiające samodzielne przygotowywanie posiłków przez wychowanków, posiadające odpowiednie warunki do przechowywania i obróbki żywności;

5) pokój dla chorych;

6) miejsce umożliwiające wychowankom samodzielne pranie rzeczy osobistych oraz ich suszenie;

7) łazienki i toalety umożliwiające korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność i zgodność z zasadami higieny.

3. W specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym i specjalnym ośrodku wychowawczym mieszkają wyłącznie wychowankowie.

1) zapewniają odpowiednie warunki umożliwiające wychowankom kontakt z rodzicami, z poszanowaniem ich prywatności;

2) podejmują współpracę z rodzicami wychowanka.

2. W przypadku gdy częstotliwość i jakość kontaktów wychowanka z rodzicami wskazuje na trwałą przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej lub na rażące zaniedbywanie przez rodziców obowiązków wobec dziecka, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy i specjalny ośrodek wychowawczy występują do sądu o zbadanie sytuacji dziecka.

3. Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy i specjalny ośrodek wychowawczy współpracują z ośrodkami pomocy społecznej i powiatowymi centrami pomocy rodzinie w celu zapewnienia usamodzielniającym się wychowankom pomocy, o której mowa w art. 88 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, oraz w zakresie wynikającym z innych potrzeb rodziny wychowanka.

1) dokonują oceny efektów podejmowanych działań, w szczególności dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;

2) badają poziom bezpieczeństwa wychowanków.

1) dokonuje oceny zasadności dalszego pobytu wychowanka w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym albo specjalnym ośrodku wychowawczym;

2) ustala, na wniosek rodziców wychowanka albo pełnoletniego wychowanka, zakres współpracy specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego albo specjalnego ośrodka wychowawczego z wychowankiem i jego rodziną, po opuszczeniu przez wychowanka ośrodka.

2. Za zgodą organu prowadzącego, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy i specjalny ośrodek wychowawczy mogą również prowadzić działalność w okresie zimowej lub wiosennej przerwy świątecznej lub w okresie ferii szkolnych.

3. Wychowankowie poniżej 10. roku życia mogą przebywać w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym w okresie, o którym mowa w ust. 2, jedynie w przypadkach uzasadnionych sytuacją rodzinną.

2. Wychowankami ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych są:

1) dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim posiadające orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych;

2) dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

3. Dzieci i młodzież, o których mowa w ust. 2 pkt 1, są przyjmowani do ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych na okres, na jaki wydano orzeczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, nie wcześniej jednak niż od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 3. rok życia, i nie dłużej niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 25. rok życia.

4. Dzieci i młodzież, o których mowa w ust. 2 pkt 2, są przyjmowani do ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych na okres, na jaki wydano orzeczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, nie wcześniej jednak niż od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 3. rok życia, i nie dłużej niż do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 24. rok życia.

1) rewalidacyjno-wychowawczych, prowadzonych indywidualnie lub w zespołach;

2) terapeutycznych i usprawniających ruchowo, dostosowanych do potrzeb wychowanków;

3) rekreacyjnych.

2. Ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy zapewnia wychowankom, o których mowa w § 48 ust. 2 pkt 2:

1) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych i zainteresowań wychowanków;

2) udział w zajęciach:

a) umożliwiających nabywanie umiejętności życiowych i społecznych ułatwiających prawidłowe funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i społecznym:

– rewalidacyjnych,

– profilaktyczno-wychowawczych,

– innych o charakterze terapeutycznym,

b) sportowych, turystycznych, rekreacyjnych i kulturalno-oświatowych, z uwzględnieniem możliwości psychofizycznych wychowanków,

c) rozwijających zainteresowania;

3) realizację odpowiednio podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego.

3. Ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną i udziela jej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy.

2. Liczba wychowanków w grupie wychowawczej wynosi:

1) w przypadku wychowanków z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim – do 4;

2) w przypadku wychowanków z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi – do 8;

3) w przypadku wychowanków z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi, w przypadku gdy jedną z niepełnosprawności jest autyzm, w tym zespół Aspergera – do 4.

3. Grupą wychowawczą opiekuje się wychowawca grupy wychowawczej.

4. Do każdej grupy wychowawczej zatrudnia się pomoc wychowawcy.

2. W przypadku gdy częstotliwość i jakość kontaktów wychowanka z rodzicami wskazuje na trwałą przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej lub na rażące zaniedbywanie przez rodziców obowiązków wobec dziecka, ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy występuje do sądu o zbadanie sytuacji dziecka.

1) dokonuje oceny zasadności dalszego pobytu wychowanka w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym;

2) ustala, na wniosek rodziców wychowanka, zakres współpracy ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego z wychowankiem i jego rodziną, po opuszczeniu przez wychowanka ośrodka.

2. Czas pracy ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego wynosi nie mniej niż 8 godzin dziennie. Czas pracy ośrodka i organizację zajęć określa dyrektor ośrodka w uzgodnieniu z organem prowadzącym.

1) całodobową opiekę;

2) warunki do nauki;

3) pomoc w nauce;

4) warunki do rozwijania zainteresowań i szczególnych uzdolnień;

5) warunki umożliwiające uczestnictwo w kulturze, sporcie i turystyce.

2. Do zadań zespołu wychowawczego należy w szczególności:

1) diagnozowanie problemów wychowawczych wychowanków;

2) opracowanie planu wychowawczego na dany rok szkolny;

3) dokonywanie okresowej analizy i oceny skuteczności podejmowanych działań wychowawczych;

4) doskonalenie metod pracy wychowawczej.

3. W skład zespołu wychowawczego wchodzą:

1) dyrektor bursy lub upoważniona przez niego osoba – jako przewodniczący zespołu;

2) wychowawca grupy wychowawczej;

3) w miarę potrzeb i możliwości – pedagog lub psycholog oraz inni specjaliści.

2. Liczbę wychowanków w grupie wychowawczej określa dyrektor bursy w uzgodnieniu z organem prowadzącym.

3. Liczba wychowanków w grupie wychowawczej obejmującej wyłącznie wychowanków wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania odpowiada liczbie uczniów w oddziale odpowiedniego rodzaju szkoły specjalnej, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy.

4. Dopuszcza się tworzenie grup wychowawczych integracyjnych, w których liczba wychowanków wynosi do 20, w tym do 5 wychowanków niepełnosprawnych.

5. Grupą wychowawczą opiekuje się wychowawca grupy wychowawczej.

2. Opiekę w porze nocnej sprawuje wychowawca grupy wychowawczej.

3. W uzasadnionych przypadkach opiekę w porze nocnej może sprawować osoba niebędąca wychowawcą, wyznaczona przez dyrektora bursy.

2. Za zgodą organu prowadzącego, bursa może również prowadzić działalność w okresie ferii szkolnych, zapewniając wychowankom zajęcia opiekuńczo-wychowawcze.

2. Dom wczasów dziecięcych prowadzi działalność dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży, z wyjątkiem szkół policealnych.

1) organizowanie zajęć edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych i specjalistycznych;

2) organizowanie zajęć mających na celu rozwijanie zainteresowań i uzdolnień wychowanków;

3) organizowanie aktywnych form wypoczynku.

2. Pora nocna trwa od godziny 22.00 do godziny 6.00.

3. Opiekę w porze nocnej sprawuje wychowawca grupy wychowawczej.

4. W uzasadnionych przypadkach opiekę w porze nocnej może sprawować osoba niebędąca wychowawcą, wyznaczona przez dyrektora domu wczasów dziecięcych.

2. Liczbę wychowanków w grupie wychowawczej określa dyrektor domu wczasów dziecięcych w uzgodnieniu z organem prowadzącym.

3. Liczba wychowanków w grupie wychowawczej obejmującej wyłącznie wychowanków wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania odpowiada liczbie uczniów w oddziale odpowiedniego rodzaju szkoły specjalnej, określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy.

4. Dopuszcza się tworzenie grup wychowawczych integracyjnych, w których liczba wychowanków wynosi do 20, w tym do 5 wychowanków niepełnosprawnych.

5. Grupą wychowawczą opiekuje się wychowawca grupy wychowawczej.

2. Po zakończeniu pobytu wychowanka w domu wczasów dziecięcych dyrektor domu wczasów dziecięcych przekazuje pisemną informację o bieżących ocenach uzyskanych przez wychowanka oraz jego zachowaniu dyrektorowi szkoły macierzystej wychowanka oraz rodzicom.

2. W arkuszu organizacji placówki określa się w szczególności liczbę pracowników placówki, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze, oraz ogólną tygodniową i roczną liczbę godzin zajęć finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący placówkę.

3. W arkuszu organizacji szkolnego schroniska młodzieżowego określa się w szczególności:

1) okres działalności schroniska;

2) liczbę pracowników schroniska;

3) liczbę miejsc noclegowych w schronisku;

4) liczbę wykorzystanych miejsc noclegowych w poprzednim roku szkolnym;

5) planowaną liczbę miejsc noclegowych dla dzieci i młodzieży w danym roku szkolnym.

2. Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych, psycholodzy, pedagodzy i inni specjaliści, prowadzący zajęcia z wychowankiem w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym i ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym, realizują z wychowankiem tego ośrodka indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny, o którym mowa w art. 71b ust. 1b ustawy oraz przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 ustawy.

2. Dyrektor placówki informuje wolontariusza o specyfice działalności placówki i konieczności zachowania tajemnicy w sprawach dotyczących wychowanków placówki.

3. Dyrektor placówki zawiera z wolontariuszem porozumienie zawierające:

1) imię (imiona) i nazwisko wolontariusza;

2) datę i miejsce urodzenia wolontariusza;

3) numer PESEL wolontariusza, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer dokumentu potwierdzającego jego tożsamość;

4) adres zamieszkania wolontariusza;

5) zakres, sposób i czas wykonywania przez wolontariusza zadań;

6) czas trwania porozumienia;

7) zobowiązanie wolontariusza do wykonywania zadań we współpracy z osobami, o których mowa w § 74 ust. 1;

8) zobowiązanie wolontariusza do nieujawniania informacji dotyczących wychowanków placówki;

9) postanowienie o możliwości rozwiązania porozumienia.

4. Wolontariusz wykonuje zadania określone w porozumieniu we współpracy z osobami, o których mowa w § 74 ust. 1, oraz pod nadzorem dyrektora placówki lub wyznaczonej przez niego osoby.

2. Rodzice dzieci i młodzieży przebywających w bursie wnoszą opłatę za:

1) posiłki w stołówce bursy równą wysokości kosztów surowca przeznaczonego na wyżywienie;

2) zakwaterowanie w bursie w wysokości do 50% kosztu utrzymania miejsca; do kosztu tego nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i wydatków pochodnych od tych wynagrodzeń.

3. Rodzice dzieci i młodzieży przebywających w domu wczasów dziecięcych wnoszą opłatę za:

1) posiłki w stołówce domu wczasów dziecięcych równą wysokości kosztów surowca przeznaczonego na wyżywienie;

2) zakwaterowanie w domu wczasów dziecięcych w wysokości nie wyższej niż koszt utrzymania miejsca.

4. Wysokość opłat za posiłki, o których mowa w ust. 1, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1, a także termin i sposób ich wnoszenia ustala dyrektor placówki w uzgodnieniu z organem prowadzącym.

5. Wysokość opłat za zakwaterowanie, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2, a także termin i sposób ich wnoszenia ustala organ prowadzący bursę lub dom wczasów dziecięcych.

6. Opłaty, o których mowa w ust. 2 i 3, nie mogą przekraczać łącznie 25% wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748, z późn. zm.⁶⁾).

7. Jeżeli dziecko z uzasadnionych powodów nie mogło przebywać w placówce, opłaty, o których mowa w ust. 1–3, są należne w wysokości proporcjonalnej do czasu faktycznego pobytu dziecka.

8. Organ prowadzący placówkę może zwolnić rodziców z całości lub części opłat, o których mowa w ust. 1–3:

1) w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny, w szczególności gdy dochód na osobę w rodzinie nie jest większy niż kwota, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;

2) w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych.

9. Organ prowadzący może upoważnić do udzielania zwolnień, o których mowa w ust. 8, dyrektora placówki.

10. Podmioty sprawujące instytucjonalną pieczę zastępczą nad wychowankiem zapewniają wychowankowi podczas pobytu w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, specjalnym ośrodku wychowawczym i ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym pokrycie kosztów wyżywienia, o których mowa w ust. 1, oraz zaopatrzenia wychowanka w odzież, obuwie, środki czystości i środki higieny osobistej oraz leki, okulary, podręczniki i pomoce szkolne, a także kieszonkowe.

2. Opłaty, o których mowa w ust. 1, nie mogą przekraczać 3% wysokości przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w § 76 ust. 6.

2. Dzieci będące wychowankami specjalnych ośrodków wychowawczych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, które w roku szkolnym 2016/2017 będą uczniami:

1) klasy II albo III szkoły podstawowej,

2) klasy I szkoły podstawowej – w przypadku, o którym mowa w art. 44o ust. 2 ustawy

– mogą nadal przebywać w tych ośrodkach, jeżeli posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, o której mowa w § 32.

Minister Edukacji Narodowej: wz. T. Sławecki

¹⁾ Minister Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej - oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 września 2014 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. poz. 1255).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1705, z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr 148, poz. 991, z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 139, poz. 814, Nr 149, poz. 887 i Nr 205, poz. 1206, z 2012 r. poz. 941 i 979, z 2013 r. poz. 87, 827, 1191, 1265, 1317 i 1650, z 2014 r. poz. 7, 290, 538, 598, 642, 811, 1146, 1198 i 1877 oraz z 2015 r. poz. 357, 1045, 1240, 1418, 1607, 1629 i 1640.

³⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 1062, 1087, 1199 i 1274.

⁴⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 1198 oraz z 2015 r. poz. 357, 1268 i 1418.

⁵⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 693, 1045, 1240, 1310, 1359, 1607, 1616 i 1830.

⁶⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2015 r. poz. 1240, 1302 i 1311.