Dziennik Ustaw - rok 2015 poz. 83

1. Na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172 i Nr 232, poz. 1378) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2011 r. w sprawie określenia organu dowodzenia obroną powietrzną oraz trybu postępowania przy stosowaniu środków obrony powietrznej w stosunku do obcych statków powietrznych niestosujących się do wezwań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym (Dz. U. Nr 254, poz. 1522), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2013 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie określenia organu dowodzenia obroną powietrzną oraz trybu postępowania przy stosowaniu środków obrony powietrznej w stosunku do obcych statków powietrznych niestosujących się do wezwań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym (Dz. U. poz. 1655).

2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia organu dowodzenia obroną powietrzną oraz trybu postępowania przy stosowaniu środków obrony powietrznej w stosunku do obcych statków powietrznych niestosujących się do wezwań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym (Dz. U. poz. 1655), który stanowi:

„§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.”.

Prezes Rady Ministrów: E. Kopacz

Załącznik do obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 16 grudnia 2014 r. (poz. 83)

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW

z dnia 2 listopada 2011 r.

w sprawie określenia organu dowodzenia obroną powietrzną oraz trybu postępowania przy stosowaniu środków obrony powietrznej w stosunku do obcych statków powietrznych niestosujących się do wezwań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym

Na podstawie art. 18b ust. 6 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 67, z późn. zm.¹⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) organ dowodzenia obroną powietrzną, przy pomocy którego Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych²⁾ wykonuje zadania Ministra Obrony Narodowej w zakresie ochrony granicy państwowej w przestrzeni powietrznej;

2) tryb postępowania przy stosowaniu środków obrony powietrznej, o których mowa w art. 18b ust. 2, 2a i 2c ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej, w stosunku do obcych wojskowych i cywilnych statków powietrznych niestosujących się do wezwań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym oraz organu dowodzenia obroną powietrzną, w tym zakres i sposób współdziałania organu dowodzenia obroną powietrzną z państwowym organem zarządzania ruchem lotniczym oraz z organem dowodzenia Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.

§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej;

2) państwowym organie zarządzania ruchem lotniczym – należy przez to rozumieć instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej;

3) obiekcie powietrznym typu RENEGADE – należy przez to rozumieć cywilny statek powietrzny, który przekroczył powietrzną granicę państwową albo wykonuje lot w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami zezwolenia i nie zastosował się do wezwań, o których mowa w art. 18b ust. 1 ustawy, oraz może być użyty jako środek ataku o charakterze terrorystycznym;

4) Dyżurnym Dowódcy Obrony Powietrznej – należy przez to rozumieć oficera Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wyznaczonego do pełnienia służby w systemie obrony powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej i wykonywania funkcji narodowego przedstawiciela władz państwowych (National Governmental Authority) w Zintegrowanym Systemie Obrony Powietrznej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego;

5) statku przechwytującym – należy przez to rozumieć uzbrojony samolot bojowy lub śmigłowiec wraz z załogą, wydzielony z Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub państwa Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, wykonujący zadania wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 3. 1.³⁾ Organem dowodzenia obroną powietrzną jest Centrum Operacji Powietrznych – Dowództwo Komponentu Powietrznego, zwane dalej „Centrum Operacji Powietrznych”.

2.³⁾ Centrum Operacji Powietrznych wraz z podległymi i podporządkowanymi mu dyżurnymi siłami i środkami systemu obrony powietrznej jest jednostką bezpośrednio podległą Dowódcy Operacyjnemu Rodzajów Sił Zbrojnych.

3. Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych²⁾, przy pomocy Centrum Operacji Powietrznych, wykonuje zadania w zakresie ochrony granicy państwowej w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 4. 1. Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej kieruje działaniami Centrum Operacji Powietrznych w zakresie nienaruszalności przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Jeżeli umowy międzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, nie stanowią inaczej, decyzję o opuszczeniu przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej przez polskie statki przechwytujące oraz o przekroczeniu granicy państwowej i lot w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej przez wojskowe statki przechwytujące państwa Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego realizujące zadania w ramach Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w celu przeciwdziałania wojskowym i cywilnym statkom powietrznym podejmuje Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej.

§ 5.⁴⁾ 1. Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej decyduje o wyborze lotniska, na które sprowadza się cywilne i wojskowe statki powietrzne zmuszone do lądowania przez statki przechwytujące.

2. W przypadku podejmowania decyzji o wyborze lotniska cywilnego, na które sprowadza się statki powietrzne, o których mowa w ust. 1, Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej współdziała z państwowym organem zarządzania ruchem lotniczym.

§ 6. 1. Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej, stosownie do spełnienia przez obcy cywilny statek powietrzny poniższych kryteriów, kwalifikuje obiekt powietrzny do kategorii:

1) „Podejrzany RENEGADE” – w przypadku wykrycia cywilnego statku powietrznego o nieokreślonych intencjach albo spełniającego dwa lub więcej z poniżej wymienionych warunków:

a) narusza plan lotu,

b) odmawia wykonania lub nie reaguje na polecenia państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym, cywilnych i wojskowych lotniskowych organów służby ruchu lotniczego lub organów dowodzenia obroną powietrzną,

c) niespodziewanie zmienia parametry lotu,

d) nastąpiła przerwa w korespondencji radiowej, szczególnie w połączeniu ze zmianą parametrów lotu,

e) nastąpiła zmiana kodów transpondera radaru wtórnego lub nadmierne wykorzystywanie sygnału identyfikacji, bez uprzedniej zgody państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym,

f) załoga używa niestandardowej terminologii lub odnotowano inne niezgodne z procedurą zmiany w korespondencji radiowej,

g) nastąpił wybór w modzie 3/A kodu 7500 (uprowadzony statek powietrzny), 7600 (utrata łączności), 7700 (sytuacja awaryjna),

h) nastąpił przekaz radiowy niedotyczący procedur lotniczych,

i) nastąpiło przerwanie lub zaprzestanie emitowania sygnałów z transpondera radaru wtórnego,

j) otrzymano zawiadomienie od innych organów władzy publicznej, państw sąsiednich lub organizacji międzynarodowych albo instytucji pozarządowych o zamiarach statku powietrznego,

k) otrzymano nieokreśloną groźbę użycia przemocy za pośrednictwem strony trzeciej,

l) otrzymano zawiadomienie o umieszczeniu na pokładzie statku powietrznego przedmiotu, urządzenia, substancji lub innego materiału niebezpiecznego, które mogą zostać użyte do ataku o charakterze terrorystycznym;

2) „Prawdopodobny RENEGADE” – w przypadku gdy:

a) wykryto również inne statki powietrzne, które nie wykonują poleceń państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym,

b) cywilny statek powietrzny zakwalifikowany jako „Podejrzany RENEGADE” w dalszym ciągu nie wykonuje poleceń państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym lub organów dowodzenia obroną powietrzną,

c) cywilny statek powietrzny odmawia wykonania poleceń lub nie reaguje na polecenia i przekazywane znaki dowódcy statku przechwytującego;

3) „Potwierdzony RENEGADE” – w przypadku gdy spełnia on jednocześnie niżej wymienione kryteria:

a) przechwycony i rozpoznany cywilny statek powietrzny w dalszym ciągu nie wykonuje poleceń dowódcy statku przechwytującego, państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym oraz organów dowodzenia obroną powietrzną,

b) posiadane informacje potwierdzają bez żadnych wątpliwości, że cywilny statek powietrzny ma być użyty jako środek ataku o charakterze terrorystycznym.

2. Zakwalifikowanie statku powietrznego do odpowiedniej kategorii wymienionej w ust. 1 następuje na podstawie informacji posiadanych przez Dyżurnego Dowódcę Obrony Powietrznej oraz przeprowadzonej przez niego analizy sytuacji.

3. Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej otrzymuje informacje o sytuacji powietrznej od państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym oraz o zagrożeniach od właściwych organów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub innych organów państwowych Rzeczypospolitej Polskiej zapewniających bezpieczeństwo państwa.

4. W analizie sytuacji powietrznej Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej uwzględnia również informacje otrzymywane od właściwych organów Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i innych organów międzynarodowych lub innych państw.

5. W przypadku zakwalifikowania statku powietrznego znajdującego się w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej do odpowiedniej kategorii RENEGADE Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej wnioskuje do właściwego organu Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego o przekazanie uprawnień do dowodzenia siłami obrony powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej wydzielonymi do Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz powiadamia Dowódcę Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych²⁾.

§ 7. 1. W przypadku niezastosowania się do wezwań i poleceń, o których mowa w art. 18b ust. 1 ustawy, decyzję o zastosowaniu środków, o których mowa w art. 18b ust. 2 ustawy, do obcego cywilnego statku powietrznego Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych²⁾ może podjąć po zakwalifikowaniu obcego cywilnego statku powietrznego do kategorii „Podejrzany RENEGADE”.

2. W przypadku niezastosowania się do wezwań i poleceń, o których mowa w art. 18b ust. 2 ustawy, decyzję o oddaniu strzałów ostrzegawczych do obcego cywilnego statku powietrznego Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych²⁾ może podjąć po zakwalifikowaniu obcego cywilnego statku powietrznego do kategorii „Prawdopodobny RENEGADE”.

3. W przypadku dalszego niezastosowania się do wezwań i poleceń, o których mowa w art. 18b ust. 2 ustawy, oraz po wyczerpaniu środków, o których mowa w ust. 2, statek przechwytujący eskortuje obcy cywilny statek powietrzny z pasażerami na pokładzie do czasu jego lądowania na lotnisku lub opuszczenia przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej.

4. W przypadku niezastosowania się do wezwań i poleceń, o których mowa w art. 18b ust. 1 ustawy, decyzję o zniszczeniu obcego cywilnego statku powietrznego, o którym mowa w art. 18b ust. 2c ustawy, po wyczerpaniu dostępnych środków, o których mowa w art. 18b ust. 2a pkt 1 ustawy, Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych²⁾ może podjąć po zakwalifikowaniu cywilnego statku powietrznego do kategorii „Potwierdzony RENEGADE”.

§ 8. 1. W przypadku wykrycia obcego wojskowego statku powietrznego naruszającego przestrzeń powietrzną Rzeczypospolitej Polskiej właściwy organ dowodzenia obroną powietrzną Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, w uzgodnieniu z Dyżurnym Dowódcą Obrony Powietrznej, może zdecydować o użyciu sił i środków wydzielonych do Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego tylko do działań określonych w art. 18b ust. 2 ustawy.

2. Decyzję o zastosowaniu środków, o których mowa w art. 18b ust. 2a ustawy, przez dyżurne siły i środki wydzielone do systemu obrony powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej i Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego podejmuje Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych²⁾.

3. Decyzję Dowódcy Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych²⁾, o której mowa w ust. 2, Dyżurny Dowódca Obrony Powietrznej natychmiast przekazuje podległym dyżurnym siłom wydzielonym do systemu obrony powietrznej oraz właściwemu organowi dowodzenia obroną powietrzną Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.

4. W sytuacji gdy obcy wojskowy statek powietrzny atakuje statek przechwytujący, decyzję o jego zniszczeniu podejmuje dowódca statku przechwytującego.

5. W przypadku utraty łączności z Centrum Operacji Powietrznych, w sytuacji gdy obcy wojskowy statek powietrzny dokonuje zbrojnej napaści lub agresji przeciwko obiektom położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub wyraźnie i uparcie manewruje na pozycję dogodną do ataku przeciwko statkowi przechwytującemu, decyzję o zniszczeniu obcego wojskowego statku powietrznego może podjąć dowódca statku przechwytującego.

§ 9. 1. Centrum Operacji Powietrznych współdziała z państwowym organem zarządzania ruchem lotniczym w zakresie:

1) zapewnienia bezpieczeństwa lotów statków powietrznych w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej;

2) wymiany informacji o sytuacji powietrznej oraz o planowanych i wykonywanych lotach obcych wojskowych statków powietrznych w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej;

3) przestrzegania ustalonych procedur koordynacji i identyfikacji oraz przekazywania odpowiedzialności nad lotem statków przechwytujących w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej;

4) wykorzystania przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej przez dyżurne siły i środki systemu obrony powietrznej w celu:

a) priorytetowego udostępnienia przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej oraz zapewnienia bezpieczeństwa dla statków przechwytujących realizujących zadania wojskowego nadzoru przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej,

b) zastosowania naziemnych środków systemu obrony powietrznej wobec statków powietrznych nieprzestrzegających przepisów wykonywania lotów obowiązujących w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 1, następuje przez ciągłą bieżącą wymianę informacji za pomocą sieci telekomunikacyjnych lub w inny sposób ustalony przez Dowódcę Centrum Operacji Powietrznych i państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym.

§ 10. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia⁵⁾.⁶⁾

¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 164, poz. 1108, z 2011 r. Nr 50, poz. 255 i Nr 217, poz. 1280 oraz z 2013 r. poz. 852.

²⁾ Ze zmianą wprowadzoną przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2013 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia organu dowodzenia obroną powietrzną oraz trybu postępowania przy stosowaniu środków obrony powietrznej w stosunku do obcych statków powietrznych niestosujących się do wezwań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym (Dz. U. poz. 1655), które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

³⁾ W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 2 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 2.

⁴⁾ W brzmieniu ustalonym przez § 1 pkt 3 rozporządzenia, o którym mowa w odnośniku 2.

⁵⁾ Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 25 listopada 2011 r.

⁶⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie postępowania przy stosowaniu środków obrony powietrznej w stosunku do obcych statków powietrznych niestosujących się do wezwań państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym (Dz. U. Nr 279, poz. 2757), które utraciło moc obowiązującą z dniem wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie granicy państwowej (Dz. U. Nr 50, poz. 255), tj. z dniem 23 marca 2011 r.