Dziennik Ustaw - rok 2013 poz. 524

Na podstawie art. 53c ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2012 r. poz. 933, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) rodzaje statków powietrznych kategorii specjalnej;

2) sposób postępowania przy wydawaniu, odnawianiu ważności oraz zawieszaniu i cofaniu pozwoleń na wykonywanie lotów statków powietrznych kategorii specjalnej;

3) sposób i warunki prowadzenia budowy, odbudowy lub modyfikacji statków powietrznych kategorii specjalnej;

4) sposób prowadzenia inspekcji statków powietrznych kategorii specjalnej;

5) zakres obsługi statków powietrznych kategorii specjalnej;

6) sposób postępowania przy certyfikowaniu podmiotów projektujących, produkujących i obsługujących statki powietrzne kategorii specjalnej;

7) sposób prowadzenia ewidencji podmiotów projektujących, produkujących i obsługujących statki powietrzne kategorii specjalnej.

1) ustawie – rozumie się przez to ustawę z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze;

2) Prezesie Urzędu – rozumie się przez to Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego;

3) Urzędzie – rozumie się przez to Urząd Lotnictwa Cywilnego;

4) pozwoleniu na wykonywanie lotów – rozumie się przez to pozwolenie na wykonywanie lotów dla statków powietrznych kategorii specjalnej;

5) budowie statku powietrznego – rozumie się przez to budowę, odbudowę, przebudowę statku powietrznego kategorii specjalnej oraz przekwalifikowanie do kategorii specjalnej statku powietrznego bez ważnego certyfikatu typu;

6) statku powietrznym – rozumie się przez to statek powietrzny kategorii specjalnej oraz jego podzespół;

7) podzespołach – rozumie się przez to silnik, śmigło lub wirnik z łopatami, części, w tym części płatowca, oraz akcesoria;

8) posiadaczu certyfikatu – rozumie się przez to podmiot, któremu wydano certyfikat typu statku powietrznego lub certyfikat na działalność w zakresie projektowania, produkcji lub obsługi;

9) certyfikacie typu – rozumie się przez to dokument wydawany przez Prezesa Urzędu, nadzór lotniczy innego państwa lub uprawniony organ innego państwa, zawierający arkusz danych technicznych z opisem typu, ograniczeniami w zakresie zdatności do lotu oraz, w przypadku gdy ma to zastosowanie, arkusz danych w zakresie hałasu i emisji spalin lub inne zatwierdzenie wydane przez uprawniony organ;

10) uzupełniającym certyfikacie typu – rozumie się przez to dokument wydawany przez Prezesa Urzędu, nadzór lotniczy innego państwa lub uprawniony organ innego państwa zawierający opis zmiany poważnej do certyfikatu typu;

11) projekcie typu – rozumie się przez to zbiór dokumentów zawierający: opis projektu, instrukcje zapewnienia ciągłej zdatności do lotu oraz rysunki konstrukcyjne, spełniające podstawę wymagań technicznych;

12) podstawie wymagań technicznych – rozumie się przez to uzgodnione z Prezesem Urzędu i przyjęte przez wnioskującego do stosowania wymagania techniczne w zakresie zdatności do lotu, których spełnienie będzie wykazane przez wnioskującego w procesie budowy i uznania zdatności do lotu statku powietrznego albo zatwierdzenia typu statku powietrznego celem seryjnego wytwarzania;

13) świadectwie oględzin – rozumie się przez to dokument, na podstawie którego dopuszcza się statek powietrzny do wykonania lotów próbnych kontrolnych lub do odnowienia ważności pozwolenia na loty;

14) modyfikacji – rozumie się przez to każdą wprowadzaną przez wnioskującego zmianę w projekcie, zgodnie z którą jest przebudowywany statek powietrzny;

15) specyfikacjach certyfikacyjnych – rozumie się przez to zbiór szczegółowych przepisów określających wymagania techniczne w zakresie zdatności do lotu statku powietrznego, wydanych przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego;

16) zmianie poważnej – rozumie się przez to każdą zmianę, która ma istotny wpływ na właściwości statku powietrznego, takie jak: masa, położenie środka ciężkości, stateczność statyczna i dynamiczna, osiągi oraz charakterystyki w locie, wytrzymałość, zmęczenie i niezawodność konstrukcji;

17) warunkach specjalnych – rozumie się przez to uzgodnione z Prezesem Urzędu dodatkowe wymagania techniczne, jakie musi spełnić statek powietrzny w przypadku, gdy jest przeznaczony do użytkowania w niestandardowych warunkach otoczenia, w szczególności przy podwyższonej wilgotności, oblodzeniu, zapyleniu powietrza, lub gdy jego konstrukcja posiada nietypowe cechy;

18) rozporządzeniu 216/2008 – rozumie się przez to rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa cywilnego i utworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz uchylające dyrektywę Rady 91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr 1592/2002 i dyrektywę 2004/36/WE (Dz. Urz. UE L 79 z 19.03.2008, str. 1);

19) Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym – rozumie się przez to Konwencję o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzoną w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. z 1959 r. Nr 35, poz. 212 i 214, z późn. zm.³⁾);

20) amatorskim statku powietrznym – rozumie się przez to statek powietrzny, o którym mowa w lit. c załącznika II do rozporządzenia 216/2008;

21) deklaracji zgodności – rozumie się przez to oświadczenie o zgodności danego egzemplarza statku powietrznego z projektem typu lub odpowiednie świadectwo zgodności;

22) pilocie doświadczalnym – rozumie się przez to osobę posiadającą uprawnienia lotnicze pilota doświadczalnego, o których mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy;

23) Part M – rozumie się przez to załącznik I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 2042/2003 z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie nieprzerwanej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, a także w sprawie zezwoleń udzielanych instytucjom i personelowi zaangażowanym w takie zadania (Dz. Urz. WE L 315 z 28.11.2003, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 7, str. 541);

24) Part 66 – rozumie się przez to załącznik III do rozporządzenia Komisji (WE) nr 2042/2003 z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie nieprzerwanej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, a także w sprawie zezwoleń udzielanych instytucjom i personelowi zaangażowanym w takie zadania.

1) S1 – budowane według nowego, niewypróbowanego uprzednio projektu;

2) S2 – budowane według projektu statku powietrznego, który został uprzednio dopuszczony do użytkowania;

3) S3 – budowane z zestawów, według których zbudowano już statek powietrzny i wykonano próby w locie;

4) S4 – historyczne, budowane zgodnie z oryginalną dokumentacją techniczną, które były uprzednio dopuszczone do użytkowania jako statki powietrzne cywilne albo wojskowe;

5) S5 – repliki historycznych statków powietrznych, budowane według odtworzonej lub opracowanej na nowo dokumentacji konstrukcyjnej i eksploatacyjnej;

6) S6 – posiadające nietypowe cechy lub rozwiązania konstrukcyjne lub aerodynamiczne.

2. Pozwolenie na wykonywanie lotów wydaje się po zakończeniu z wynikiem pozytywnym procesu:

1) nadzoru budowy statku powietrznego,

2) uznania zdatności do lotu importowanego statku powietrznego na podstawie dokumentów wydanych przez nadzór lotniczy lub upoważniony do tego organ innego państwa,

3) przekwalifikowania statku powietrznego do kategorii specjalnej,

4) uznania zdatności do lotu statku powietrznego zbudowanego w oparciu o uznany typ

– oraz po przeprowadzeniu oceny zdatności do lotu statku powietrznego, o której mowa w § 7.

3. Prezes Urzędu wydaje pozwolenie na wykonywanie lotów w dwóch egzemplarzach.

4. Pozwolenie na wykonywanie lotów wydaje się na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, licząc od dnia wydania świadectwa oględzin. Okres ważności pozwolenia wpisuje się na jego odwrotnej stronie w pozycji „świadectwo oględzin”.

5. Wzór wniosku o objęcie nadzorem budowy, o uznanie zdatności do lotu lub o przekwalifikowanie statku powietrznego do kategorii specjalnej określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

6. Wzór wniosku o wydanie pozwolenia na wykonywanie lotów w kategorii specjalnej określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

7. Wzór pozwolenia na wykonywanie lotów określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

2. Wzór wniosku o odnowienie ważności pozwolenia na wykonywanie lotów w kategorii specjalnej i przeprowadzenie oceny zdatności do lotu statku powietrznego określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

2. Statek powietrzny może zostać przedstawiony do oceny zdatności do lotu przez:

1) właściciela lub użytkownika statku powietrznego,

2) podmiot, o którym mowa w § 42 ust. 1 pkt 3 lub 4,

3) licencjonowanego mechanika poświadczenia obsługi statku powietrznego

– po złożeniu przez nich oświadczenia o przygotowaniu statku powietrznego do przeprowadzenia oceny zdatności do lotu.

1) ocenę dokumentacji dotyczącej statku powietrznego;

2) ocenę stanu technicznego statku powietrznego;

3) sprawdzenie obowiązkowych napisów i tabliczek statku powietrznego;

4) próby funkcjonalne przed wydaniem lub odnowieniem pozwolenia na wykonywanie lotów;

5) próby naziemne i próby w locie, przed wydaniem lub odnowieniem pozwolenia na wykonywanie lotów;

6) loty próbne kontrolne wykonywane dla sprawdzenia statku powietrznego w trakcie jego eksploatacji.

2. Po przeprowadzeniu oceny zdatności do lotu statku powietrznego, o której mowa w ust. 1 pkt 1–4, Prezes Urzędu wydaje świadectwo oględzin.

3. Wzór świadectwa oględzin określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

2. Program określa właściciel lub użytkownik statku powietrznego i przesyła Prezesowi Urzędu na siedem dni przed terminem wykonywania lotu próbnego kontrolnego.

3. Loty próbne kontrolne wykonuje pilot doświadczalny albo inna osoba uprawniona do wykonywania czynności pilota w lotach próbnych kontrolnych, o której mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Prezes Urzędu wydaje pozwolenie na wykonywanie lotów, w którym uwzględnia się ostatni zapis dotyczący okresu ważności i numer świadectwa oględzin z poprzedniego pozwolenia.

3. W przypadku przeniesienia prawa własności statku powietrznego nowy właściciel składa do Prezesa Urzędu wniosek, o którym mowa w ust. 1, oraz wniosek o zmianę danych rejestrowych, w terminie określonym w art. 39 ust. 1 ustawy.

1) wydaniem dyrektywy zdatności;

2) upływem okresu międzynaprawczego statku powietrznego;

3) niewykonaniem przeglądu głównego struktury lub poważnej naprawy statku powietrznego;

4) przeprowadzaniem modyfikacji statku powietrznego;

5) koniecznością przeprowadzenia prób lub badań w locie;

6) wypadkiem lub poważnym incydentem lotniczym.

2. W przypadkach zawieszenia pozwolenia na wykonywanie lotów, o których mowa w ust. 1, w rubryce „Pozwolenie ważne do” – stempluje się czerwonym tuszem „Zawieszone – Suspended”.

3. Wzór pieczęci, o której mowa w ust. 1, określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.

4. Odnowienie ważności pozwolenia na wykonywanie lotów w przypadku jego zawieszenia następuje po ustaniu przyczyn zawieszenia, na wniosek właściciela lub użytkownika statku powietrznego.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, wnioskujący dołącza następujące dokumenty:

1) dokumentację techniczną, na podstawie której statek powietrzny ma być budowany i sprawdzany podczas prób i kontroli, uzależnioną od rodzaju statku powietrznego, o której mowa w załączniku nr 8 do rozporządzenia;

2) podpisany przez wnioskującego spis dokumentów wykazujących spełnienie podstawy wymagań technicznych – w przypadku uznania zdatności do lotu statku powietrznego posiadającego certyfikat typu;

3) spis dokumentów, o których mowa w ust. 4 – w przypadku uznania zdatności do lotu statku powietrznego posiadającego certyfikat typu;

4) oświadczenie wnioskującego, że statek powietrzny jest budowany zgodnie ze wskazaną przez niego dokumentacją techniczną lub że występują podane w odrębnym wykazie odstępstwa – w przypadku budowy lub modyfikacji statku powietrznego;

5) deklarację zgodności – w przypadku uznania zdatności do lotu egzemplarza statku powietrznego posiadającego certyfikat typu;

6) świadectwo kontroli budowy wydane przez wnioskującego, budującego statek powietrzny w pojedynczym egzemplarzu na zgodność z dokumentacją konstrukcyjną i warunkami wykonania – jeżeli dotyczy;

7) oświadczenie pilota, o którym mowa w § 8 ust. 3, wykonującego próby w locie, zawarte w sprawozdaniu z prób lub dołączone do niego, zawierające imię i nazwisko wykonawcy prób, numer licencji, datę i podpis – w przypadku statków powietrznych, dla których jest wymagane wykonanie prób w locie oraz prób naziemnych, w następującym brzmieniu:

a) w przypadku prób w locie:

„Oświadczam, że sprawozdanie z prób w locie zawiera kompletne dane zgodne ze stanem faktycznym oraz że w czasie prób nie wystąpiły żadne zjawiska wskazujące na niebezpieczne cechy statku powietrznego lub jego podzespołu i że wszelkie nietypowe własności świadczące o niespełnieniu standardowych wymagań podstawy wymagań technicznych zostały w pełni sprawdzone i opisane w sprawozdaniu z prób w locie”,

b) w przypadku prób naziemnych:

„Oświadczam, że sprawozdanie z prób zawiera kompletne dane zgodne ze stanem faktycznym oraz że statek powietrzny lub podzespół spełnia wymagania techniczne w zakresie określonym programem prób”.

3. Wzór deklaracji zgodności statku powietrznego określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

4. Zakres dokumentacji wymaganej podczas oceny i uznawania zdatności do lotu statków powietrznych kategorii specjalnej w zależności od rodzaju i pochodzenia określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

1) wymagań technicznych określonych w wytycznych i instrukcjach wprowadzonych na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 16 ustawy lub

2) specyfikacji certyfikacyjnych wprowadzonych do stosowania na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy, lub

3) wymagań technicznych określonych w przepisach innego państwa zapewniających ekwiwalentny poziom bezpieczeństwa, nie niższy niż wymagania techniczne, o których mowa w pkt 1 i 2, lub

4) wymagań technicznych, zgodnie z którymi statek powietrzny został dopuszczony do użytkowania – w przypadku statków powietrznych historycznych lub replik.

2. Prezes Urzędu może wezwać składającego wniosek do zmiany lub uzupełnienia podstawy wymagań technicznych, kierując się koniecznością zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego oraz mając na uwadze rodzaj i przeznaczenie statku powietrznego.

1) ogólnej charakterystyki statku powietrznego;

2) zastosowanych rozwiązań pod kątem zapewnienia bezpiecznego użytkowania statku powietrznego;

3) poprawności kwalifikacji do właściwego rodzaju w kategorii specjalnej.

2. W trakcie dokonywania oceny, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może żądać od wnioskującego:

1) dodatkowych informacji w razie powstania wątpliwości co do bezpieczeństwa projektu statku powietrznego, w szczególności w odniesieniu do statku powietrznego o niekonwencjonalnym układzie, konfiguracji aerodynamicznej lub niekonwencjonalnych rozwiązaniach konstrukcyjnych;

2) zmiany podstawy wymagań technicznych.

3. Budowę statku powietrznego prowadzi się po uzgodnieniu z Prezesem Urzędu zmian w podstawie wymagań technicznych.

4. Prezes Urzędu powiadamia wnioskującego o odmowie prowadzenia nadzoru budowy statku powietrznego, w przypadku negatywnego wyniku oceny, o której mowa w ust. 1, oraz niespełnienia przez wnioskującego warunków, o których mowa w ust. 2 i 3. W powiadomieniu zamieszcza się uzasadnienie.

5. Jeżeli wynik oceny, o której mowa w ust. 1, jest pozytywny, Prezes Urzędu powiadamia wnioskującego o:

1) przyjęciu do nadzorowania budowy statku powietrznego;

2) terminie kontroli, o której mowa w § 19 ust. 1;

3) ogólnych warunkach prowadzenia nadzoru;

4) o wysokości opłaty lotniczej.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, wnioskujący składa plan i zakres przewidywanych prac wraz z ich harmonogramem.

2. Podczas kontroli, o której mowa w ust. 1, oceniane są warunki, w jakich ma być przeprowadzona budowa, w tym:

1) posiadana dokumentacja statku powietrznego – czy jest odpowiednia do zamierzeń;

2) warunki lokalowe, w tym rodzaj, wielkość i czystość pomieszczeń, oświetlenie, wilgotność powietrza – z uwzględnieniem specyfiki przewidzianych prac;

3) wyposażenie warsztatowe;

4) posiadane narzędzia wykonawcze i pomiarowe;

5) warunki składowania materiałów, części, podzespołów i gotowych statków powietrznych;

6) sposób dokonywania oceny jakości;

7) zakres prac przewidzianych przez wnioskującego do wykonania w warunkach amatorskich lub zakres prac wykonywanych w warunkach profesjonalnych – jeżeli to ma zastosowanie;

8) ogólny poziom wiedzy, przygotowania i kwalifikacji osób wykonujących prace.

3. Prezes Urzędu może odstąpić od kontroli, o której mowa w ust. 1, w przypadku przekwalifikowania albo uznania zdatności do lotu statku powietrznego posiadającego certyfikat typu.

4. Po dokonaniu wstępnych oględzin statku powietrznego Prezes Urzędu wydaje opinię. W opinii określa się stwierdzone niezgodności wymagające usunięcia oraz uzupełnienia, które należy wprowadzić.

5. W przypadku opinii negatywnej Prezes Urzędu odstępuje od dalszych czynności.

6. O wyniku kontroli, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu powiadamia niezwłocznie wnioskującego.

2. Wnioskujący uzgadnia z Prezesem Urzędu zasadnicze etapy budowy, na których jest dokonywany przegląd statku powietrznego.

2. Przegląd, o którym mowa w ust. 1, odbywa się w obecności wnioskującego lub upoważnionej przez niego osoby na spotkaniach:

1) wstępnym;

2) bieżącym;

3) przed lotami;

4) końcowym.

3. Z przeglądu, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokoły lub notatki, w których zamieszcza się w szczególności następujące informacje:

1) miejsce i datę przeglądu;

2) imiona i nazwiska uczestników przeglądu;

3) przedmiot i cel przeglądu;

4) opis problemu lub rozpatrywanego zagadnienia, w tym niezgodności, niespełnienia wymagań technicznych, nietypowych rozwiązań w projekcie, zastosowania równoważnego poziomu bezpieczeństwa;

5) stanowisko uczestników przeglądu;

6) wnioski końcowe;

7) podpisy uczestników przeglądu.

4. Protokoły i notatki ze spotkań sporządza się w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.

2. W trakcie budowy statku powietrznego są sprawdzane:

1) prawidłowość prowadzenia dziennika budowy statku powietrznego – jeżeli dotyczy;

2) zgodność prowadzonych prac z dokumentacją techniczną;

3) zgodność stosowanych materiałów z wymaganiami dokumentacji technicznej;

4) przestrzeganie odpowiednich warunków prowadzenia prac;

5) jakość wykonania statku powietrznego.

3. W razie stwierdzenia niezgodności w procesie budowy Prezes Urzędu powiadamia o nich wnioskującego, dokonując odpowiednio wpisu w dzienniku budowy, i odstępuje od prowadzenia dalszego nadzoru do czasu usunięcia tych niezgodności.

4. Wnioskujący jest obowiązany powiadomić Prezesa Urzędu o każdej zmianie w warunkach budowy statku powietrznego, w tym o zmianach lokalizacji miejsca prowadzenia budowy.

5. Informację o zmianie lokalizacji miejsca prowadzenia budowy statku powietrznego wnioskujący wpisuje do dziennika budowy.

6. Wnioskujący jest obowiązany uzyskać akceptację Prezesa Urzędu na wprowadzone zmiany w projekcie, w tym zmiany technologiczne, mogące mieć wpływ na właściwości użytkowe i bezpieczeństwo eksploatacji statku powietrznego.

2. Prezes Urzędu może przedłużyć o rok czas trwania nadzoru nad budową, jeżeli nie zaszły istotne zmiany wymagań zdatności do lotu.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, podstawa wymagań technicznych podlega ponownemu uzgodnieniu z Prezesem Urzędu.

2. Nadzór nad budową może zostać wznowiony na wniosek, po uzgodnieniu podstawy wymagań technicznych z Prezesem Urzędu.

3. Proces nadzoru nad budową i uznaniem zdatności do lotu statku powietrznego zostaje przez Prezesa Urzędu zakończony w przypadku złożenia wniosku o zakończenie nadzoru nad budową.

1) przed etapem prób naziemnych uzgodnienie z Prezesem Urzędu programów prób:

a) wytrzymałości i sztywności struktury,

b) pomiarów sztywności układów sterowania,

c) prób funkcjonalnych statku powietrznego;

2) przed etapem prób w locie statku powietrznego zatwierdzenie przez Prezesa Urzędu:

a) tymczasowej instrukcji użytkowania w locie oraz

b) tymczasowej instrukcji obsługi technicznej, oraz

c) instrukcji obsługi (lub użytkowania) silnika, śmigła – w przypadku gdy silnik i śmigło posiadają już certyfikat typu, lub

d) tymczasowej instrukcji obsługi (lub użytkowania) silnika, śmigła – w przypadku gdy silnik i śmigło nie posiadają certyfikatu typu.

2. Wzór wniosku o zatwierdzenie dokumentacji technicznej statku powietrznego określa załącznik nr 9 do rozporządzenia.

3. Wnioskujący powiadamia Prezesa Urzędu o terminach prób, w których powinien on uczestniczyć, zgodnie z ustalonym planem certyfikacji i harmonogramem, o którym mowa w § 18 ust. 6.

4. Próby w locie wykonuje pilot doświadczalny albo inna osoba uprawniona do wykonywania czynności pilota w lotach próbnych, o której mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

5. Do etapu prób w locie można przystąpić, w przypadku gdy:

1) zostały wykonane ocena stanu technicznego i szczegółowy przegląd techniczny całego statku powietrznego przez podmioty, o których mowa w § 42;

2) wprowadzone zostały odpowiednie zapisy w książkach płatowca, silnika i śmigła lub innych systemach ewidencji prowadzonych przez wnioskującego;

3) zrealizowanie zostały próby naziemne zgodnie z uzgodnionym lub zatwierdzonym programem prób, które uzyskały pozytywną ocenę, a ich wyniki przedstawione zostały w sprawozdaniu;

4) przeprowadzona została ocena zdatności do lotu statku powietrznego, wypełniona została lista kontrolna oraz wydane zostało świadectwo oględzin.

6. Etap prób w locie obejmuje:

1) wykonanie z wynikiem pozytywnym lotu na podstawie świadectwa oględzin, sporządzenie protokołu z prób w locie i wydanie zezwolenia na wykonanie lotu zgodnie z art. 50 ustawy;

2) wykonanie lotów próbnych zgodnie z programem prób w locie.

7. Próby w locie przeprowadza wnioskujący, po uzgodnieniu i uzyskaniu od właściciela lub zarządzającego lotniskiem lub lądowiskiem zgody na ich prowadzenie, po zapewnieniu ochrony przeciwpożarowej oraz po zapewnieniu łączności ze służbami medycznymi i strażą pożarną.

8. Po każdej przeprowadzonej próbie lub serii prób w locie wykonujący próby w locie lub osoba kierująca próbami są obowiązani sporządzić zapisy dokumentujące próby, a po zakończeniu całego etapu prób – sprawozdanie. Sprawozdanie z prób zatwierdza wnioskujący i przedkłada Prezesowi Urzędu.

1) stwierdzeniu jego zgodności z podstawą wymagań technicznych – w przypadku procesu budowy lub modyfikacji statku powietrznego;

2) sprawdzeniu jego zgodności na podstawie dokumentów zdatności wydanych przez nadzór lotniczy państwa, w którym został zbudowany i dopuszczony do użytkowania – w przypadku uznania zdatności do lotu statku powietrznego zbudowanego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Podczas procesu uznania zdatności do lotu statku powietrznego Prezes Urzędu sprawdza dołączoną przez wnioskującego dokumentację, w skład której wchodzą:

1) w przypadku egzemplarza statku powietrznego wyprodukowanego seryjnie następujące dokumenty:

a) opracowana przez wnioskującego lista spełnienia podstawy wymagań technicznych – dla pierwszego egzemplarza – wzorca typu lub

b) deklaracja zgodności lub świadectwo kontroli budowy – dla kolejnych egzemplarzy,

c) dziennik budowy statku powietrznego – jeżeli był wymagany,

d) uzgodnione albo zatwierdzone przez Prezesa Urzędu programy prób, o których mowa w § 26 ust. 1 – jeżeli były wymagane,

e) sprawozdania z prób, o których mowa w § 26 ust. 1 – jeżeli były wymagane,

f) zatwierdzona przez Prezesa Urzędu:

– instrukcja użytkowania w locie,

– instrukcja obsługi technicznej,

– instrukcja obsługi (lub użytkowania) silnika i śmigła,

jeżeli ma zastosowanie,

g) protokół niwelacji statku powietrznego,

h) protokół ważenia i wyznaczania położenia środka ciężkości pustego statku powietrznego,

i) projekt arkusza danych technicznych – dla pierwszego egzemplarza – wzorca typu,

j) lista minimalnego wyposażenia – jeżeli jest wymagana,

k) wykazy realizacji biuletynów producenta i dyrektyw zdatności wymaganych dla tego statku powietrznego wraz z poświadczeniem ich wykonania;

2) w przypadku egzemplarza statku powietrznego zbudowanego jako pojedynczy egzemplarz następujące dokumenty:

a) opracowana przez wnioskującego lista spełnienia podstawy wymagań technicznych – dla rodzaju S1 i S6,

b) dokumentacja montażowa – w przypadku budowy statku powietrznego z zestawu,

c) deklaracja zgodności lub protokół kontroli budowy,

d) dziennik budowy statku powietrznego lub jego podzespołów – jeżeli był wymagany,

e) sprawozdania z prób, o których mowa w § 26 ust. 1 – jeżeli były wymagane,

f) zatwierdzona przez Prezesa Urzędu:

– instrukcja użytkowania w locie,

– instrukcja obsługi technicznej,

– instrukcja obsługi (lub użytkowania) silnika i śmigła,

jeżeli ma zastosowanie,

g) protokół niwelacji statku powietrznego,

h) protokół ważenia i wyznaczania położenia środka ciężkości pustego statku powietrznego,

i) wykazy realizacji biuletynów obowiązkowych i dyrektyw zdatności wymaganych dla tego statku powietrznego wraz z poświadczeniem ich wykonania.

1) doprowadzenia statku powietrznego do zgodności z podstawą wymagań technicznych lub

2) wystąpienia o odstępstwo od podstawy wymagań technicznych i wprowadzenie stosownych ograniczeń użytkowania, lub

3) wykazania spełnienia podstawy wymagań technicznych przez zapewnienie równoważnego poziomu bezpieczeństwa.

1) dokumentacja techniczna, na podstawie której statek powietrzny został zbudowany i sprawdzony podczas prób i kontroli, uzależniona od rodzaju statku powietrznego, o której mowa w załączniku nr 8 do rozporządzenia;

2) dokumenty zdatności do lotu wydane przez nadzór lotniczy lub uprawnioną do tego organizację kraju budowy statku powietrznego;

3) zatwierdzone albo uzgodnione przez Prezesa Urzędu programy dla dodatkowych prób statku powietrznego, o których mowa w § 26 ust. 1 – jeżeli były wymagane;

4) zatwierdzona przez Prezesa Urzędu:

– instrukcja użytkowania w locie,

– instrukcja obsługi technicznej,

– instrukcja obsługi (lub użytkowania) silnika i śmigła,

jeżeli ma zastosowanie;

5) protokoły oraz sprawozdania z prób, o których mowa w § 26 ust. 1 – jeżeli były wymagane;

6) opinie i oświadczenia wykonawców prób – jeżeli były przeprowadzane;

7) dokumenty związane z wykonaniem prób na ziemi i w locie według zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu procedur.

2. W przypadku uznawania zdatności do lotu obcego statku powietrznego lub jego podzespołu zaprojektowanego i zbudowanego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą być zastosowane:

1) wymagania techniczne, zgodnie z którymi statek powietrzny został dopuszczony do użytkowania w państwie projektu lub budowy, lub

2) wymagania techniczne zaproponowane przez wnioskującego

– zapewniające równoważny poziom bezpieczeństwa, nie niższy niż określony w przepisach międzynarodowych dotyczących zdatności do lotu.

3. Próby w locie, jeżeli są wymagane, mogą zostać przeprowadzone przez wnioskującego po stwierdzeniu przez Prezesa Urzędu odpowiedniego stanu technicznego statku powietrznego i wydaniu świadectwa oględzin.

2. Do lotów VFR w nocy może być zastosowany zespół napędowy nieposiadający certyfikatu typu na warunkach uzgodnionych z Prezesem Urzędu.

3. Do dopuszczenia do użytkowania statków powietrznych w zakresie wykraczającym poza ograniczenie do VFR w dzień stosuje się odpowiednio przepisy § 16–28.

2. Do przekwalifikowania statku powietrznego do kategorii specjalnej stosuje się odpowiednio § 29.

3. Przekwalifikowane do kategorii specjalnej statki powietrzne sił zbrojnych mogą być wyposażone w makiety uzbrojenia lub uzbrojenie pozbawione w sposób trwały możliwości użycia amunicji.

1) każda osoba znajdująca się na pokładzie tego statku powietrznego powinna być poinformowana, że jego konstrukcja nie spełnia wymagań Załącznika 8 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym oraz o obowiązujących ten statek powietrzny ograniczeniach użytkowania;

2) międzynarodowych lub lotów nad terytorium obcego państwa należy uzgodnić warunki wykonania lotów z właściwymi organami obcego państwa i uzyskać zgodę nadzoru lotniczego tego państwa, o ile jest wymagana.

2. Wewnątrz kabiny statku powietrznego kategorii specjalnej, na tablicy przyrządów lub w innym dobrze widocznym dla pilota miejscu oraz na zewnątrz przy wejściu do kabiny umieszcza się napisy określające zakwalifikowanie statku powietrznego do kategorii specjalnej.

3. Wzory obowiązkowych napisów i tabliczek statku powietrznego, o których mowa w ust. 2, określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.

2. Inspekcję statku powietrznego przeprowadza się w celu:

1) wydania po raz pierwszy pozwolenia na wykonywanie lotów po zakończeniu procesu nadzoru jego budowy;

2) odnowienia ważności pozwolenia na wykonywanie lotów po upływie okresu jego ważności;

3) wykonania sprawdzenia aktualnego stanu technicznego statku powietrznego.

3. Inspekcja statku powietrznego obejmuje jego ocenę zdatności do lotu.

2. Dokumentem potwierdzającym wynik inspekcji jest świadectwo oględzin.

1) prowadzenie zapisów czasu lotu, liczby lotów, czasu pracy zespołu napędowego lub liczby cykli pracy, w tym cykli liczby startów i lądowań lub uruchomień silnika;

2) wykonywanie rocznych przeglądów obsługi technicznej – co 100 godzin lotu lub co 12 miesięcy kalendarzowych, w zależności od tego, co wystąpi wcześniej, o ile instrukcja obsługi technicznej nie stanowi inaczej;

3) zapewnienie obsługi statku powietrznego przez podmiot posiadający uprawnienia odpowiednie dla danego typu statku powietrznego;

4) wykonywanie wymaganych przeglądów zgodnie z zakresami i terminarzami określonymi w instrukcjach obsługi technicznej albo w programie obsługi technicznej;

5) sprawdzanie aktualnego statusu: biuletynów producenta, dyrektyw zdatności, części o ograniczonej żywotności oraz zaleceń powypadkowych nadzoru lotniczego, zaleceń posiadacza certyfikatu typu lub producenta statku powietrznego oraz wprowadzanie wynikających z nich zaleceń bezpieczeństwa;

6) zgłoszenie statku powietrznego do inspekcji w celu odnowienia ważności pozwolenia na wykonywanie lotów.

2. Właściciel lub użytkownik statku powietrznego, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do opracowania i uzgodnienia z Prezesem Urzędu programu obsługi technicznej.

2. Statki powietrzne:

1) nieskomplikowane technicznie z napędem silnikowym o maksymalnej masie startowej nie większej niż 2730 kg,

2) balony,

3) szybowce i motoszybowce

– niewykorzystywane do celów zarobkowych mogą być obsługiwane przez pilota będącego właścicielem lub użytkownikiem, na jego całkowitą odpowiedzialność, wyłącznie w zakresie czynności obsługowych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 159 ust. 1 ustawy i niezastrzeżonych w instrukcji obsługi technicznej, zgodnie z wymaganiami ustalonymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy, lub przez mechanika lotniczego obsługi technicznej albo mechanika poświadczenia obsługi statków powietrznych, działającego poza certyfikowanym podmiotem.

3. W przypadku konstrukcji amatorskich lub budowanych z zestawów i użytkowanych przez budowniczego, obsługę techniczną statku powietrznego, jego podzespołów i innych elementów składowych przez niego wykonanych lub adaptowanych może wykonywać także budowniczy tego statku.

4. Właściciel, użytkownik i budowniczy statku powietrznego, o których mowa w ust. 1–3, może wykonywać obsługę techniczną po przeszkoleniu przez producenta, wytwórcę lub upoważniony przez niego podmiot. W przypadku gdy podmiot taki nie istnieje, za wystarczające uznaje się samodzielne przeszkolenie się odpowiednio właściciela, użytkownika lub budowniczego statku powietrznego.

5. Obsługę techniczną statków powietrznych wykonuje się w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 159 ust. 1 ustawy.

2. Poświadczenie powinno zawierać zakres wykonanych prac, identyfikację osoby lub podmiotu wykonującego obsługę, datę i podpis osoby upoważnionej.

1) certyfikat dotyczący projektowania,

2) certyfikat dotyczący produkcji,

3) certyfikat dotyczący obsługi statków powietrznych lub

4) certyfikat dotyczący projektowania, produkcji lub obsługi technicznej statków powietrznych, o którym mowa w art. 160 ust. 3 pkt 6 ustawy

– zwane dalej odpowiednio „zatwierdzonymi producentami” lub „zatwierdzonymi podmiotami”.

2. Certyfikat, o którym mowa w ust. 1 pkt 1–3, wydaje się na każdy z zakresów certyfikowanej działalności oddzielnie.

3. Pojedyncze egzemplarze statków powietrznych mogą być produkowane, projektowane lub obsługiwane pod nadzorem Prezesa Urzędu przez podmioty inne niż określone w ust. 1.

4. W celu otrzymania certyfikatu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1–3, zainteresowany podmiot składa do Prezesa Urzędu wniosek zawierający następujące dane:

1) oznaczenie podmiotu – nazwę lub imię i nazwisko;

2) siedzibę lub adres;

3) zakres działalności;

4) adresy miejsc wykonywania podstawowej działalności;

5) formę prowadzenia działalności gospodarczej;

6) odpowiednio numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej REGON lub numer identyfikacyjny PESEL, a dla cudzoziemca lub podmiotu zarejestrowanego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej – odpowiednio numer dokumentu potwierdzającego tożsamość albo numer z właściwego rejestru;

7) sposób oznaczania produktów dopuszczonych do obrotu – w przypadku producenta;

8) adres miejsca, w którym jest przechowywana dokumentacja;

9) imię i nazwisko oraz kwalifikacje osoby odpowiedzialnej za zapewnienie jakości;

10) imiona i nazwiska oraz kwalifikacje lub doświadczenie osób wykonujących prace przewidziane jako procesy specjalne, takie jak:

a) wytwarzanie i klejenie elementów z kompozytów,

b) spawanie, zgrzewanie,

c) obróbka cieplna metali,

d) wykonywanie pokryć galwanicznych i lakierniczych

– w przypadku producenta lub podmiotu obsługującego.

5. Do wniosku, o którym mowa w ust. 4, dołącza się:

1) informacje dotyczące sposobu zapewnienia niezbędnych osób odpowiedzialnych w szczególności podczas prób, odbioru sprzętu i weryfikacji spełnienia wymagań technicznych, odpowiednio do rodzaju prowadzonej działalności;

2) w przypadku podmiotów prowadzących w składzie ponadpięcioosobowym działalność podlegającą certyfikacji:

a) schemat struktury organizacyjnej związanej z certyfikowaną działalnością,

b) określenie zawodowego przygotowania osób odpowiedzialnych,

c) schemat systemu zapewnienia jakości;

3) informacje o procesach specjalnych, w tym w szczególności o wytwarzaniu elementów z kompozytów, spawaniu, zgrzewaniu, pokryciach galwanicznych i lakierniczych, procedurach prowadzenia tych procesów i instrukcjach technologicznych – w przypadku producenta lub podmiotu obsługującego;

4) w przypadku kooperacji z innymi podmiotami w zakresie certyfikowanej działalności:

a) określenie podstawowych kooperantów wykonujących podzespoły, ich podstawowych danych, charakterystyki oraz zakresu kooperacji,

b) określenie sposobów zapewnienia jakości lub odbioru podzespołów dostarczanych przez kooperantów niebędących zatwierdzonymi podmiotami.

6. Certyfikat wydaje się na czas określony, o którym mowa w art. 161 ust. 3 ustawy.

7. Zmiana danych, o których mowa w ust. 4 i 5, powinna być zgłoszona Prezesowi Urzędu w terminie 30 dni od dnia jej zaistnienia.

8. W przypadku zmiany danych, o których mowa w ust. 5 pkt 1–3, wydaje się nowy certyfikat.

9. W przypadku stwierdzenia:

1) zaprzestania prowadzenia działalności lub rezygnacji z certyfikatu lub

2) niezgłoszenia w terminie zmian, o których mowa w ust. 7, lub

3) niezapewnienia przez podmiot warunków, które były podstawą wydania certyfikatu

– Prezes Urzędu cofa certyfikat.

10. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3, w przypadku zaprzestania działalności, mają obowiązek powiadomienia Prezesa Urzędu i przekazania dokumentacji za okres ostatnich 12 miesięcy, o której mowa w ust. 12 pkt 1–3, Prezesowi Urzędu.

11. Wzór wniosku, o którym mowa w ust. 4, określa załącznik nr 11 do rozporządzenia.

12. Podmioty, o których mowa w ust. 1, są obowiązane odpowiednio do:

1) prowadzenia ewidencji wykonanych i nadzorowanych czynności stosownie do posiadanego certyfikatu;

2) prowadzenia wykazu sprzętu dopuszczonego do lotów – w przypadku obsługi;

3) przechowywania protokołów z wykonanych czynności obsługowych – w przypadku obsługi;

4) stosowania ujednoliconych sposobów zapisów, wykazów, wzorów protokołów oraz pieczęci.

13. Pieczęć używana do poświadczeń powinna zawierać co najmniej imię i nazwisko osoby dopuszczającej lub poświadczającej obsługę.

1) schemat organizacyjny;

2) ogólny opis zasobów ludzkich;

3) wykaz personelu zatwierdzającego dokumentację konstrukcyjną;

4) ogólny opis miejsca prowadzenia działalności projektowej, w tym pomieszczeń do przechowywania dokumentacji;

5) opis systemu jakości oraz jego procedur;

6) procedurę klasyfikacji i wprowadzania zmian do projektu;

7) procedurę sterowania projektowaniem;

8) procedurę nadzoru nad dokumentacją i danymi;

9) procedurę wydawania biuletynów serwisowych i inicjowania wydawania dyrektyw zdatności;

10) procedurę powiadamiania Prezesa Urzędu o zmianach organizacyjnych;

11) procedurę monitorowania niesprawności statku powietrznego.

2. Podmiot ubiegający się o certyfikat w zakresie produkcji powinien posiadać:

1) schemat organizacyjny;

2) ogólny opis zasobów ludzkich;

3) wykaz personelu poświadczającego;

4) ogólny opis zaplecza technicznego, w tym pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych;

5) opis systemu jakości oraz jego procedur;

6) procedurę powiadamiania Prezesa Urzędu o zmianach organizacyjnych;

7) procedurę wprowadzania zmian w organizacji;

8) procedurę wydawania biuletynów serwisowych i inicjowania wydawania dyrektyw zdatności;

9) procedurę monitorowania niesprawności statku powietrznego.

3. Podmiot ubiegający się o certyfikat w zakresie obsługi technicznej powinien spełnić wymagania, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 159 ust. 1 ustawy.

2. Listę podmiotów posiadających certyfikaty, o których mowa w § 42 ust. 1 pkt 1–3, w języku polskim i angielskim, zamieszcza się na stronach internetowych Urzędu.

3. Lista podmiotów, o których mowa w ust. 2, powinna zawierać:

1) liczbę porządkową wpisu na liście;

2) dane podmiotu: nazwę lub imię i nazwisko oraz siedzibę oraz adres prowadzenia działalności;

3) numer certyfikatu podmiotu;

4) datę wpisu podmiotu do ewidencji;

5) datę ważności certyfikatu – jeżeli dotyczy;

6) zakres działalności w ramach certyfikatu.

2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, Prezes Urzędu stosuje wzory dokumentów określone w niniejszym rozporządzeniu.

Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej: S. Nowak

¹⁾ Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej kieruje działem administracji rządowej – transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (Dz. U. Nr 248, poz. 1494 oraz z 2012 r. poz. 1396).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 951 i 1544 oraz z 2013 r. poz. 134.

³⁾ Zmiany wymienionej umowy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1963 r. Nr 24, poz. 137 i 138, z 1969 r. Nr 27, poz. 210 i 211, z 1976 r. Nr 21, poz. 130 i 131, Nr 32, poz. 188 i 189 i Nr 39, poz. 227 i 228, z 1984 r. Nr 39, poz. 199 i 200, z 2000 r. Nr 39, poz. 446 i 447, z 2002 r. Nr 58, poz. 527 i 528, z 2003 r. Nr 78, poz. 700 i 701 oraz z 2012 r. poz. 368, 369, 370 i 371.

⁴⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 16 czerwca 2005 r. w sprawie przepisów technicznych o zdatności do lotu statków powietrznych kategorii specjalnej (Dz. U. Nr 124, poz. 1037), które zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 30 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 170, poz. 1015) utraciło moc z dniem 18 marca 2013 r.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
z dnia 26 kwietnia 2013 r. (poz. 524)

Załącznik nr 1

WZÓR WNIOSKU O OBJĘCIE NADZOREM BUDOWY, O UZNANIE ZDATNOŚCI DO LOTU LUB O PRZEKWALIFIKOWANIE STATKU POWIETRZNEGO DO KATEGORII SPECJALNEJ

Załącznik nr 2

WZÓR WNIOSKU O WYDANIE POZWOLENIA NA WYKONYWANIE LOTÓW W KATEGORII SPECJALNEJ

Załącznik nr 3

WZÓR POZWOLENIA NA WYKONYWANIE LOTÓW

Załącznik nr 4

WZÓR WNIOSKU O ODNOWIENIE WAŻNOŚCI POZWOLENIA NA WYKONYWANIE LOTÓW W KATEGORII SPECJALNEJ I PRZEPROWADZENIE OCENY ZDATNOŚCI DO LOTU STATKU POWIETRZNEGO

Załącznik nr 5

WZÓR ŚWIADECTWA OGLĘDZIN

Załącznik nr 6

WZÓR PIECZĘCI ZAWIESZENIA POZWOLENIA NA WYKONYWANIE LOTÓW W KATEGORII SPECJALNEJ

Załącznik nr 7

WZÓR DEKLARACJI ZGODNOŚCI STATKU POWIETRZNEGO

Załącznik nr 8

ZAKRES DOKUMENTACJI WYMAGANEJ PODCZAS OCENY I UZNAWANIA ZDATNOŚCI DO LOTU STATKÓW POWIETRZNYCH KATEGORII SPECJALNEJ W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU I POCHODZENIA

Załącznik nr 9

WZÓR WNIOSKU O ZATWIERDZENIE DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ STATKU POWIETRZNEGO

Załącznik nr 10

WZORY OBOWIĄZKOWYCH NAPISÓW I TABLICZEK STATKU POWIETRZNEGO

TABLICZKI DODATKOWE

1. Tabliczka umieszczona w kabinie statku powietrznego

Wysokość czcionki – nie mniej niż 3 mm

2. Tabliczka – umieszczona na zewnątrz statku powietrznego

Wysokość czcionki – nie mniej niż 25 mm

Załącznik nr 11

WZÓR WNIOSKU O WYDANIE CERTYFIKATU