Dziennik Ustaw - rok 2009 nr 82 poz. 690

Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 34, poz. 154, z późn. zm.¹⁾) zarządza się, co następuje:

1) na wojskowych nakryciach głowy;

2) na proporcach, odznakach, oznakach, godłach i innych znakach używanych wyłącznie w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;

3) na płomieniach do sygnałówek oraz fartuchach do werbli, tarabanów i kotłów marszowych;

4) na guzikach mundurów wyjściowych i galowych żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (z wyjątkiem Marynarki Wojennej);

5) jako materiał ilustracyjny;

6) na drukach i wydawnictwach wojskowych;

7) w winietach wydawnictw i w publikacjach naukowych;

8) w innych przypadkach w jednostkach wojskowych – za zgodą Ministra Obrony Narodowej.

2. Wzór haftu orła Marszałka Polski i sposób jego umieszczania na mundurze określają przepisy rozporządzenia, o którym mowa w § 2.

2. Wzór haftu orła generałów (admirałów) i sposób jego umieszczania na mundurze określają przepisy rozporządzenia, o którym mowa w § 2.

1) uroczystych obchodów świąt narodowych, państwowych i wojskowych;

2) wręczania jednostce wojskowej odznak orderów i odznaczeń;

3) przyjmowania przez jednostkę wojskową wyróżniającej nazwy lub imienia patrona;

4) składania przez żołnierzy przysięgi wojskowej;

5) pożegnania żołnierzy zwalnianych z czynnej służby wojskowej;

6) promowania absolwentów szkół wojskowych;

7) przekazywania stanowiska służbowego dowódcy jednostki wojskowej;

8) uroczystości o charakterze patriotycznym i religijnym (apeli lub zbiórek żołnierzy, parad wojskowych, capstrzyków, apeli poległych, apeli pamięci, odpraw wart, pogrzebów z wojskową asystą honorową);

9) pożegnania i powitania żołnierzy wyjeżdżających i powracających z misji poza granicami państwa;

10) przekazywania sztandaru do Muzeum Wojska Polskiego;

11) wykonywania szczególnych zadań służbowych przez jednostkę wojskową, ćwiczeń wojskowych oraz w innych szczególnych okolicznościach.

2. Sztandaru używa się na rozkaz dowódcy jednostki wojskowej lub jego przełożonych.

3. Ze sztandarem może występować jednostka wojskowa, jej kompania honorowa albo wystawiona przez tę jednostkę wojskowa asysta honorowa.

4. Rozwinięty sztandar nosi poczet sztandarowy w składzie: dowódca pocztu sztandarowego – oficer młodszy, sztandarowy – podoficer oraz asystujący – podoficer.

5. Sztandarowy nosi bandolier (pas) wykonany ze skóry i pokryty suknem czerwonym z galonem srebrnym. Bandolier jednostki wojskowej odznaczonej Orderem Wojennym Virtuti Militari pokrywa się suknem niebieskim z pasami czarnymi i galonem srebrnym. Bandolier jednostki wojskowej odznaczonej Orderem Krzyża Wojskowego pokrywa się suknem karmazynowym z pasami granatowymi i galonem srebrnym.

2. Przed wręczeniem sztandaru kapelan wojskowy dokonuje jego poświęcenia.

3. Na uroczystość wręczenia sztandaru zaprasza się jego fundatorów, a także przedstawicieli władz państwowych i samorządu terytorialnego oraz stowarzyszeń kombatanckich i innych organizacji pozarządowych.

4. Podczas uroczystości wręczenia sztandaru wbija się czternaście gwoździ honorowych, które wbijają:

1) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej;

2) Minister Obrony Narodowej;

3) Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego;

4) dowódca rodzaju Sił Zbrojnych (okręgu wojskowego);

5) wojewoda;

6) fundator sztandaru;

7) rodzice chrzestni sztandaru;

8) dowódca (szef) rodzaju wojsk (służby);

9) dowódca dywizji (innego związku organizacyjnego);

10) dowódca jednostki wojskowej;

11) przedstawiciel oficerów;

12) przedstawiciel podoficerów zawodowych;

13) przedstawiciel szeregowych zawodowych;

14) przedstawiciel pracowników wojska.

5. W przypadku nieobecności osób, o których mowa w ust. 4 pkt 1–6 i 8–10, gwoździe honorowe wbijają przedstawiciele tych osób.

2. Umieszczenie na sztandarze odznaki orderu lub odznaczenia nadanego jednostce wojskowej następuje w sposób określony w § 31 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 listopada 1992 r. w sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń (Dz. U. Nr 90, poz. 452, z 2006 r. Nr 196, poz. 1445 oraz z 2007 r. Nr 53, poz. 353 i Nr 151, poz. 1075).

3. Szarfa ze wstęgi Orderu Wojennego Virtuti Militari lub Orderu Krzyża Wojskowego pozostaje umieszczona na drzewcu sztandaru.

1) w miejscu stałej dyslokacji jednostki wojskowej – w sali tradycji, gabinecie dowódcy lub w kancelarii, rozwinięty w gablocie;

2) w miejscu tymczasowej dyslokacji jednostki wojskowej i podczas marszu (przejazdu) – w miejscu wskazanym przez dowódcę jednostki wojskowej, zwinięty w pokrowcu i pod ochroną wartownika; na rozkaz dowódcy jednostki wojskowej sztandar może być rozwinięty.

2. Przechowywanie i ochronę sztandaru organizuje szef sztabu jednostki wojskowej.

2. W przypadku rozformowania jednostki wojskowej i sformowania w miejscu jej stacjonowania innej jednostki, która przejmuje dziedzictwo tradycji rozformowanej jednostki, sztandar tej jednostki może być przejęty przez jednostkę nowo sformowaną. Decyzję w tej sprawie podejmuje Minister Obrony Narodowej na wniosek dowódcy nowo sformowanej jednostki wojskowej, przy uwzględnieniu opinii kolejnych przełożonych oraz stanowiska dyrektora komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej do spraw działalności wychowawczej w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Przy zdawaniu sztandaru jednostki wojskowej do Muzeum Wojska Polskiego sporządza się protokół zdawczo-odbiorczy, który pozostaje w jednostce wojskowej i w Muzeum Wojska Polskiego, a także przesyła się go do komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej do spraw działalności wychowawczej w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Protokół zdawczo-odbiorczy powinien zawierać opis stanu sztandaru, wzmiankę o przekazaniu aktów nadania i ufundowania sztandaru oraz podpisy osoby przekazującej i przyjmującej.

4. Wraz z protokołem powinien być przekazany zarys dziejów sztandaru.

2. W wyjątkowych przypadkach sztandary wypożyczone z Muzeum Wojska Polskiego mogą być – za zgodą dyrektora komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej właściwej do spraw działalności wychowawczej w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – eksponowane podczas uroczystych obchodów świąt narodowych, państwowych i wojskowych.

3. Jednostki wojskowe, które wypożyczyły sztandary z Muzeum Wojska Polskiego, nie mogą ich używać do innych celów niż określone w ust. 1 i 2.

2. Listę okrętów Marynarki Wojennej uprawnionych do podnoszenia bandery wojennej oraz daty pierwszego podniesienia i ostatniego opuszczenia bandery wojennej ustala dowódca Marynarki Wojennej.

2. Bandery, o której mowa w ust. 1, używa się do ostatniego podniesienia bandery. Po ostatnim jej opuszczeniu na obszyciu liku przydrzewcowego umieszcza się datę ostatniego opuszczenia i przekazuje do Muzeum Marynarki Wojennej. Tryb przekazywania bander do muzeum ustala dowódca Marynarki Wojennej.

2. Flagę lotnisk (lądowisk) Marynarki Wojennej podnosi się i opuszcza na rozkaz dowódcy lub kierownika lotów.

3. W przypadku obecności na lotnisku (lądowisku) Marynarki Wojennej zorganizowanych jednostek bądź sił i środków lotnictwa wojskowego państw obcych flaga lotnisk (lądowisk) Marynarki Wojennej powinna być podniesiona przez cały czas ich obecności.

4. Szczegółowe zasady podnoszenia i opuszczania flagi lotnisk (lądowisk) Marynarki Wojennej określa Ceremoniał Wojskowy.

1) samolotu – po obu stronach statecznika pionowego (w przypadku podwójnego usterzenia pionowego tylko na zewnętrznych powierzchniach stateczników pionowych) oraz na dolnych powierzchniach lewego i prawego płata skrzydła (w przypadku dwupłata – tylko na dolnych powierzchniach lewego i prawego dolnego płata skrzydła);

2) śmigłowca – po obu stronach tylnej części kadłuba oraz na jego dolnej powierzchni.

2. Szachownicę lotniczą umieszcza się tak, aby jej krawędzie były równoległe do osi symetrii podłużnej i krawędzi natarcia lub spływu skrzydła.

3. Szachownica lotnicza nie może swym obrysem wchodzić na części ruchome statku powietrznego (lotki, drzwi, wrota ładunkowe itp.), natomiast może być umieszczona w całości na ruchomej części samolotu (ruchoma część skrzydła, ster kierunku).

1) białych – w przypadku umieszczenia na płaszczyznach o barwie białej;

2) czerwonych – w przypadku umieszczenia na płaszczyznach o barwie czerwonej.

Szerokość szarej kreski obrzeża wynosi 1/6 szerokości skrajów szachownicy lotniczej.

2. Szczegółowe wymiary szachownicy lotniczej dla poszczególnych typów wojskowych statków powietrznych oraz sposób jej umieszczania ustala dowódca Sił Powietrznych.

2. Flagę lotnisk (lądowisk) wojskowych podnosi się i opuszcza na rozkaz dowódcy lub kierownika lotów.

3. W przypadku obecności na lotnisku (lądowisku) wojskowym zorganizowanych jednostek bądź sił i środków lotnictwa wojskowego państw obcych flaga lotnisk (lądowisk) wojskowych powinna być podniesiona przez cały czas ich obecności.

1) w dniach świąt wojskowych;

2) podczas pobytu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Rady Ministrów, Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Ministra Obrony Narodowej i wiceministrów Obrony Narodowej, Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i jego zastępców oraz dowódców rodzajów Sił Zbrojnych;

3) w czasie uroczystego przyjmowania przedstawicieli państw obcych;

4) w czasie innych uroczystości organizowanych w jednostce wojskowej.

2. Flagę właściwą dla rodzaju Sił Zbrojnych można:

1) podnosić na maszt w miejscu urzędowania dowódcy rodzaju Sił Zbrojnych;

2) eksponować w gabinecie dowódcy rodzaju Sił Zbrojnych oraz w innych pomieszczeniach służbowych w miejscu jego urzędowania.

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, gdy są reprezentowane wszystkie rodzaje Sił Zbrojnych, podnosi się flagi wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych.

4. Flagi wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych podnosi się w czasie uroczystych odpraw wart przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie podczas centralnych uroczystości Święta Wojska Polskiego oraz innych uroczystości z udziałem przedstawicieli najwyższych władz państwowych.

1) podnosić na maszt w miejscu urzędowania odpowiednio Ministra Obrony Narodowej, Marszałka Polski, Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego;

2) eksponować w gabinecie oraz w innych pomieszczeniach służbowych w miejscu urzędowania odpowiednio Ministra Obrony Narodowej, Marszałka Polski, Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

1) podnosić na maszt w miejscu urzędowania dowódców (komendantów, szefów) jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej;

2) eksponować w gabinecie oraz w innych pomieszczeniach służbowych w miejscu urzędowania dowódców (komendantów, szefów) jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej;

3) podnosić na okręcie wojennym lub innej jednostce pływającej Marynarki Wojennej, na którym przebywają te osoby.

2. Proporce rozpoznawcze dowódców batalionów (równorzędnych) i kompanii (równorzędnych) umieszcza się na drzewcach długości 250 cm zakończonych grotem.

3. Proporce rozpoznawcze związków taktycznych, oddziałów i pododdziałów dziedziczących tradycje związków taktycznych, oddziałów i pododdziałów kawalerii umieszcza się na lancach kawaleryjskich długości 287 cm.

4. Proporzec rozpoznawczy dowódcy nosi żołnierz nazywany znaczkowym, który w szyku rozwiniętym zajmuje miejsce na lewo od dowódcy, a w kolumnie marszowej – za dowódcą.

5. Proporzec rozpoznawczy dowódcy na drzewcu (lancy) przechowuje się w pomieszczeniu służbowym (kancelarii, gabinecie) dowódcy.

6. Proporzec rozpoznawczy dowódcy na drzewcu (lancy) w warunkach polowych może być zatknięty w ziemi.

7. Proporcom rozpoznawczym dowódców nie oddaje się honorów.

1) podczas zbiórek jednostki wojskowej i pododdziałów;

2) podczas pobytu dowódców poza miejscem stałej dyslokacji na stanowiskach dowódczych, w rejonach zakwaterowania.

2. Proporce rozpoznawcze dowódców związków operacyjnych, taktycznych, oddziałów i pododdziałów mogą być umieszczane na antenach wozów bojowych (pojazdów) w formie zmniejszonej do oryginału w stosunku 1:3.

3. Proporce rozpoznawcze dowódców związków operacyjnych i taktycznych mogą być umieszczane na samochodach służbowych w formie zmniejszonej do oryginału w stosunku 1:4.

2. Żołnierze przeniesieni do innych jednostek wojskowych nie noszą poprzednich oznak rozpoznawczych i proporczyków.

3. Godło jednostki lotniczej umieszcza się po lewej stronie przedniej części kadłuba samolotu, na śmigłowcach – po lewej stronie przedniej części kabiny.

4. Godło okrętu umieszcza się na nadbudówce.

2. Oznaki przynależności do korpusów osobowych, oznaki identyfikacyjne, oznaki specjalności oraz inne oznaki mogą być wprowadzane w trybie przewidzianym dla oznak rozpoznawczych.

2. Oznakę przynależności państwowej w postaci naszywki z godłem Rzeczypospolitej Polskiej nosi się na lewym rękawie munduru wyjściowego i galowego. Szczegółowe zasady noszenia oznaki określają akty wykonawcze regulujące noszenie umundurowania, odznak i oznak wojskowych przez żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Znak promocyjny Wojska Polskiego może być używany w innych przypadkach za zgodą Ministra Obrony Narodowej.

Minister Obrony Narodowej: B. Klich

¹⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1995 r. Nr 150, poz. 731, z 2003 r. Nr 210, poz. 2036, z 2006 r. Nr 220, poz. 1600 oraz z 2009 r. Nr 69, poz. 588.

²⁾ Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 161, poz. 1137, z 2007 r. Nr 113, poz. 776, z 2008 r. Nr 4, poz. 27 i Nr 138, poz. 867 oraz z 2009 r. Nr 9, poz. 47.