Dziennik Ustaw - rok 2009 nr 62 poz. 507

Na podstawie art. 32a ust. 5 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) prowadzenia działalności pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, tytułów uczestnictwa funduszy zagranicznych, funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju innych niż państwo członkowskie lub państwo należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;

2) doradztwa inwestycyjnego w odniesieniu do takich instrumentów finansowych.

1) ustawie – rozumie się przez to ustawę z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych;

2) podmiocie – rozumie się przez to towarzystwo funduszy inwestycyjnych prowadzące działalność w zakresie pośrednictwa, o którym mowa w art. 32a ust. 1 ustawy, oraz podmiot, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy;

3) funduszu – rozumie się przez to fundusz inwestycyjny otwarty, specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty, fundusz zagraniczny, fundusz inwestycyjny otwarty z siedzibą w państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego, fundusz inwestycyjny otwarty z siedzibą w państwach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju innych niż państwa członkowskie lub państwa należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w rozumieniu ustawy;

4) doradztwie inwestycyjnym – rozumie się przez to nieodpłatne doradztwo inwestycyjne, o którym mowa w art. 32 ust. 2b ustawy;

5) zleceniu – rozumie się przez to zlecenie nabycia lub odkupienia jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy, dyspozycję lub inne oświadczenia woli związane z uczestnictwem w funduszu;

6) kliencie – rozumie się przez to uczestnika funduszu oraz osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej:

a) zainteresowaną nabyciem lub odkupieniem jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy lub

b) która za pośrednictwem podmiotu przekazała zlecenie;

7) kliencie profesjonalnym – rozumie się przez to klienta, który posiada doświadczenie i wiedzę pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych, jak również na właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami, który jest:

a) bankiem krajowym, bankiem zagranicznym i instytucją kredytową,

b) firmą inwestycyjną,

c) krajowym zakładem ubezpieczeń lub zagranicznym zakładem ubezpieczeń, w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.³⁾), prowadzącym działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

d) funduszem inwestycyjnym, towarzystwem funduszy inwestycyjnych, funduszem zagranicznym, spółką zarządzającą lub inną instytucją wspólnego inwestowania,

e) funduszem emerytalnym lub towarzystwem emerytalnym w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 159, poz. 1667, z późn. zm.⁴⁾),

f) towarowym domem maklerskim w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 121, poz. 1019, z późn. zm.⁵⁾),

g) klientem zawierającym, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, na własny rachunek transakcje na rynkach kontraktów terminowych, opcji lub innych instrumentów pochodnych albo na rynkach pieniężnych wyłącznie w celu zabezpieczenia pozycji zajętych na tych rynkach, lub działającym w tym celu na rachunek innych członków takich rynków, o ile odpowiedzialność za wykonanie zobowiązań wynikających z tych transakcji ponoszą uczestnicy rozliczający tych rynków,

h) inną niż wskazane w lit. a–g instytucją finansową,

i) inwestorem instytucjonalnym innym niż wskazany w lit. a–h, prowadzącym regulowaną działalność na rynku finansowym,

j) klientem prowadzącym poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej działalność na warunkach równoważnych do działalności prowadzonej przez klientów wskazanych w lit. a–i,

k) przedsiębiorcą spełniającym co najmniej dwa z poniższych wymogów, przy czym równowartość kwot wskazanych w euro jest obliczana przy zastosowaniu średniego kursu euro ustalanego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia przez danego przedsiębiorcę sprawozdania finansowego:

– suma bilansowa tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej 20 000 000 euro,

– osiągnięta przez tego przedsiębiorcę wartość przychodów ze sprzedaży wynosi co najmniej 40 000 000 euro,

– kapitał własny lub fundusz własny tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej 2 000 000 euro,

I) jednostką administracji rządowej lub samorządowej, organem publicznym, który zarządza długiem publicznym, bankiem centralnym, Bankiem Światowym, Międzynarodowym Funduszem Walutowym, Europejskim Bankiem Centralnym, Europejskim Bankiem Inwestycyjnym lub inną organizacją międzynarodową pełniącą podobne funkcje,

m) innym inwestorem instytucjonalnym, którego głównym przedmiotem działalności jest inwestowanie w instrumenty finansowe, w tym klientem zajmującym się sekurytyzacją aktywów lub zawieraniem innego rodzaju transakcji finansowych,

n) klientem innym niż wskazani w lit. a–m, który na swój wniosek został przez podmiot uznany za klienta profesjonalnego na podstawie ust. 2;

8) osobie powiązanej z podmiotem – rozumie się przez to:

a) w przypadku podmiotu, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy:

– osobę wchodzącą w skład statutowych organów podmiotu; w przypadku działalności prowadzonej w formie spółki osobowej – również wspólnika lub komplementariusza, w przypadku spółki cywilnej – wspólnika spółki cywilnej,

– osobę pozostającą z podmiotem w stosunku pracy, zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze,

– podmiot należący do tej samej grupy kapitałowej,

b) w przypadku towarzystwa funduszy inwestycyjnych prowadzącego działalność w zakresie pośrednictwa, o którym mowa w art. 32a ust. 1 ustawy – osobę, o której mowa w art. 48 ust. 2 ustawy;

9) trwałym nośniku informacji – rozumie się przez to każdy nośnik informacji umożliwiający przechowywanie przez czas niezbędny, wynikający z charakteru informacji oraz celu ich sporządzenia i przekazania, zawartych na nim informacji w sposób uniemożliwiający ich zmianę lub pozwalający na odtworzenie informacji w wersji i formie, w jakiej zostały sporządzone lub przekazane.

2. Podmiot, na pisemne żądanie klienta innego niż określony w ust. 1 pkt 7 lit. a–m i w zakresie określonym w takim żądaniu, może uznać go za klienta profesjonalnego pod warunkiem, że klient ten posiada wiedzę i doświadczenie pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych, jak również na właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami. Podmiot przed uwzględnieniem żądania ustala wiedzę klienta o zasadach traktowania klientów profesjonalnych przy świadczeniu usług, których żądanie dotyczy.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, kierowane przez podmiot do klientów i potencjalnych klientów albo rozpowszechniane w sposób umożliwiający klientom i potencjalnym klientom dotarcie do tych informacji, zawierają firmę lub nazwę podmiotu oraz przedstawione są w sposób zrozumiały dla osób, do których są kierowane.

3. Informacje upowszechniane przez podmiot w celu reklamy lub promocji usług świadczonych przez podmiot nie mogą wykorzystywać nazwy żadnego organu nadzoru w sposób, który wskazywałby lub sugerowałby, że taki organ nadzoru zatwierdził lub zaaprobował produkt lub usługę oferowaną przez podmiot.

4. Informacje, o których mowa w ust. 1, nie mogą ukrywać, umniejszać ani przedstawiać w sposób niejasny istotnych elementów, stwierdzeń lub ostrzeżeń oraz nie mogą prezentować potencjalnych korzyści płynących z usługi lub instrumentu finansowego, o ile jednocześnie w sposób uczciwy i wyraźny nie wskazują istotnych zagrożeń, jakie związane są z daną usługą lub instrumentem finansowym.

5. W przypadku gdy informacje, o których mowa w ust. 1, mogą stanowić podstawę do podjęcia przez klientów decyzji o skorzystaniu z danej usługi, powinny one zawierać taki zakres danych oraz zostać przedstawione w taki sposób, aby klienci mogli zrozumieć specyfikę danej usługi oraz instrumentu finansowego będącego przedmiotem danej usługi, a także ryzyko, jakie wiąże się z tym instrumentem finansowym. Informacje takie mogą być przekazywane w formie ujednoliconej i zawierają w szczególności dane dotyczące:

1) podmiotu oraz świadczonych przez niego usług;

2) instrumentów finansowych będących przedmiotem usług świadczonych przez podmiot;

3) kosztów i opłat związanych z usługami świadczonymi przez podmiot.

6. Uznaje się, że podmiot przekazał klientowi dane, o których mowa w ust. 5 pkt 3, w przypadku dostarczenia przez podmiot klientowi lub potencjalnemu klientowi skrótu prospektu informacyjnego funduszu inwestycyjnego lub funduszu zagranicznego wraz z aktualnymi informacjami o zmianach w tym skrócie, w zakresie, w jakim skrót prospektu zawiera informacje wskazane w ust. 5 pkt 3.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, zawierają w szczególności:

1) nazwę albo firmę podmiotu;

2) dane pozwalające na bezpośredni kontakt klienta z podmiotem;

3) sposoby komunikowania się klienta z podmiotem oraz sposoby przekazywania zleceń do podmiotu;

4) oświadczenie o posiadaniu zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy oraz nazwę organu nadzoru, który udzielił podmiotowi zezwolenia;

5) wskazanie podstawowych zasad świadczenia usługi pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy;

6) wskazanie podstawowych zasad wnoszenia i załatwiania przez podmiot skarg klientów składanych w związku ze świadczonymi usługami;

7) wskazanie podstawowych zasad postępowania podmiotu w przypadku powstania konfliktu interesów oraz informacje, że na żądanie klienta zostaną mu przekazane szczegółowe informacje dotyczące tych zasad;

8) wskazanie wszystkich kosztów i opłat związanych ze świadczonymi usługami pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy.

3. Informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 8, powinny zawierać:

1) wskazanie łącznej kwoty, którą klient ma zapłacić, z wyszczególnieniem kosztów i opłat oraz wszelkich podatków związanych z daną usługą, a jeśli nie można określić dokładnej kwoty – podstawę jej obliczenia w taki sposób, aby klient mógł ją zweryfikować, przy czym prowizje pobierane przez podmiot w związku ze świadczoną usługą przedstawia się w rozbiciu na poszczególne pozycje;

2) wskazanie waluty obcej i kosztów wymiany oraz przyjętych przez podmiot zasad ustalania kursów wymiany – w przypadku gdy kwota, o której mowa w pkt 1, lub jej część jest wyrażona w walucie obcej, oraz

3) informacje o możliwości wystąpienia innych niż wskazane w pkt 1 kosztów i opłat, w tym podatków, związanych z transakcjami zawartymi w związku z danym instrumentem finansowym lub usługą, którymi może być obciążony klient, a które nie są płatne za pośrednictwem podmiotu.

4. Podmiot może przekazać klientowi informacje, o których mowa w ust. 1 i 2, po przyjęciu zlecenia albo w trakcie świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego, w przypadku gdy na wniosek klienta zlecenie zostało przyjęte, a usługa jest świadczona przy użyciu środków porozumiewania się na odległość, które uniemożliwiają przekazanie informacji określonych w ust. 1 i 2.

5. Uznaje się, że podmiot przekazał klientowi informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 8, w przypadku dostarczenia klientowi przez podmiot skrótu prospektu informacyjnego funduszu inwestycyjnego lub funduszu zagranicznego wraz z aktualnymi informacjami o zmianach w tym skrócie w zakresie, w jakim skrót prospektu zawiera informacje wskazane w ust. 2 pkt 8.

1) przekazywanie informacji w taki sposób jest uzasadnione ze względu na potrzeby świadczenia usługi;

2) klient, mając wybór pomiędzy informacjami przekazywanymi w formie papierowej lub przy użyciu innego trwałego nośnika informacji, wskazuje wyraźnie na tę drugą możliwość.

1) wyraźna zgoda klienta na przekazywanie informacji w takiej formie;

2) przekazanie klientowi powiadomienia w formie elektronicznej zawierającego adres strony internetowej podmiotu oraz wskazanie miejsca na tej stronie, gdzie można znaleźć informacje;

3) aktualność informacji;

4) dostępność informacji na stronie internetowej podmiotu tak długo, jak jest to niezbędne do tego, aby klient mógł się z nimi zapoznać.

2. W przypadku pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu tytułów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju innych niż państwo członkowskie lub państwo należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego podmiot przedstawia informacje o ryzyku związanym z inwestowaniem w tytuły uczestnictwa, które zawierają w szczególności:

1) wskazanie ryzyka związanego z danym rodzajem tytułów uczestnictwa;

2) wskazanie zmienności ceny danych tytułów uczestnictwa;

3) wyeksponowanie cechy dużej zmienności wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego w przypadku, gdy będzie się on cechować lub cechuje się dużą zmiennością ze względu na skład portfela inwestycyjnego lub na stosowanie techniki zarządzania tym portfelem;

4) jeżeli fundusz inwestycyjny lokuje większość aktywów w inne kategorie lokat niż papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego albo odzwierciedla skład indeksu papierów wartościowych, w informacjach o funduszu należy wyeksponować stwierdzenie wskazujące na tę cechę;

5) wskazanie informacji o ryzyku walutowym, w przypadku gdy wpłata i wypłata środków następuje w walucie obcej lub gdy większość aktywów funduszu inwestycyjnego inwestowana jest za granicą.

Oddział 2

Warunki prowadzenia działalności w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy

2. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:

1) sposób identyfikacji klientów;

2) sposób postępowania w kontaktach z klientami osób pozostających z podmiotem w stosunku pracy, zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze;

3) sposób przekazywania klientom informacji dotyczących funduszy;

4) wskazanie miejsc, w których podmiot będzie prowadził działalność w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy;

5) sposób prowadzenia działalności w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy;

6) tryb i warunki składania zleceń za pośrednictwem telefonu, telefaksu oraz innych urządzeń technicznych lub systemów teleinformatycznych, a także za pomocą informatycznych nośników danych, w szczególności sposób identyfikacji osób składających zlecenia;

7) zasady świadczenia usług doradztwa inwestycyjnego;

8) tryb przekazywania przyjętych zleceń związanych z uczestnictwem w funduszach do podmiotów, o których mowa w art. 32 ust. 2a pkt 4 ustawy;

9) terminy i sposób przekazywania przyjętych zleceń do podmiotów, o których mowa w art. 32 ust. 2a pkt 4 ustawy;

10) zasady rozpatrywania skarg i reklamacji;

11) sposób zapobiegania powstawaniu konfliktu interesów, a w przypadku zaistnienia takiego konfliktu – sposób zarządzania konfliktem;

12) sposób wykonywania działalności przez osoby, o których mowa w art. 33 ust. 1 ustawy, uwzględniający obowiązki ciążące na podmiocie w zakresie pośredniczenia w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy.

3. Zasady, o których mowa w ust. 2 pkt 10, powinny zawierać:

1) zasady prowadzenia rejestru skarg zawierającego informacje o wszystkich skargach na działalność tego podmiotu złożonych w ciągu danego roku kalendarzowego i sposobie ich rozpatrywania;

2) zasady postępowania ze skargami na działalność podmiotu, w tym w szczególności tryb i termin ich rozpatrzenia;

3) zasady postępowania ze skargami na działalność funduszu lub innych podmiotów działających na rzecz funduszu, w tym w szczególności termin i tryb przekazania skarg do odpowiedniego podmiotu.

4. W zakresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 11, regulamin, o którym mowa w ust. 1, powinien określać w szczególności:

1) okoliczności, które w odniesieniu do poszczególnych czynności z zakresu działalności polegającej na pośredniczeniu w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy oraz doradztwie inwestycyjnym powodują lub mogą powodować powstanie konfliktu interesów związanego z istotnym ryzykiem naruszenia interesów klienta;

2) środki i procedury zarządzania konfliktami interesów;

3) w zależności od rozmiaru i rodzaju prowadzonej przez podmiot działalności, środki i procedury zarządzania konfliktami interesów, o których mowa w § 13, obejmujące wszystkie lub wybrane z wymienionych poniżej metod:

a) zapobiegania przepływowi informacji pomiędzy osobami powiązanymi z podmiotem, wykonującymi w ramach działalności prowadzonej przez podmiot poszczególne czynności, które mogą powodować powstanie konfliktu interesów, w przypadku gdy taki przepływ informacji może zaszkodzić interesom jednego lub kilku klientów, lub zapewniania nadzoru nad takim przepływem informacji, jeżeli jest on konieczny,

b) zapewniania nadzoru nad osobami powiązanymi z podmiotem, wykonującymi w ramach swoich podstawowych zadań czynności na rzecz i w imieniu klientów, w ramach działalności prowadzonej przez podmiot, których interesy są sprzeczne z interesem klienta podmiotu lub które mogą reprezentować interesy sprzeczne z interesem klienta podmiotu,

c) zapobiegania istnieniu bezpośredniej zależności wysokości wynagrodzenia osób powiązanych z podmiotem wykonujących określone czynności w ramach działalności prowadzonej przez podmiot, od wysokości wynagrodzenia lub zysków osiąganych przez osoby wykonujące czynności innego rodzaju, która powoduje lub mogłaby spowodować powstanie konfliktu interesów,

d) zapobiegania możliwości wywierania niekorzystnego wpływu osób trzecich na sposób wykonywania przez osoby powiązane z podmiotem czynności związanych z prowadzeniem przez podmiot działalności w zakresie przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia jednostek uczestnictwa oraz tytułów uczestnictwa funduszy,

e) zapobiegania przypadkom jednoczesnego lub następującego bezpośrednio po sobie wykonywania przez tę samą osobę powiązaną z podmiotem czynności związanych z usługami świadczonymi przez dany podmiot, jeżeli mogłoby to wywrzeć niekorzystny wpływ na prawidłowe zarządzanie konfliktami interesów lub metody zapewniające nadzór nad takim sposobem wykonywania czynności, jeżeli jest on konieczny.

5. W przypadku towarzystwa funduszy inwestycyjnych prowadzącego działalność w zakresie pośrednictwa, o którym mowa w art. 32a ust. 1 ustawy, zadania określone w ust. 2 pkt 11 i ust. 4 uwzględnia się w regulaminie zarządzania konfliktami interesów, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 marca 2009 r. w sprawie kontroli wewnętrznej, ewidencji zawartych transakcji, zapobiegania występowaniu konfliktów interesów oraz dokumentowania źródeł będących podstawą decyzji inwestycyjnych w towarzystwie funduszy inwestycyjnych (Dz. U. Nr 45, poz. 364).

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, dotyczą:

1) specyfiki inwestowania w jednostki uczestnictwa lub tytuły uczestnictwa oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w te instrumenty finansowe;

2) charakteru, wielkości i częstości transakcji instrumentami finansowymi dokonywanych przez klienta oraz okresu, w którym były dokonywane;

3) poziomu wykształcenia, wykonywanego obecnie zawodu lub wykonywanego poprzednio, jeśli jest to istotne dla dokonania oceny.

3. W przypadku gdy na podstawie informacji uzyskanych od klienta podmiot oceni, że dany instrument finansowy lub usługa są nieodpowiednie dla klienta, informuje o tym klienta.

4. W przypadku gdy klient nie przedstawia informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, lub jeżeli przedstawia informacje niewystarczające, podmiot informuje klienta, że klient uniemożliwia mu dokonanie oceny, czy przewidziana usługa lub instrument finansowy są dla klienta odpowiednie.

5. Podmiot nie może zachęcać klienta do nieprzedstawiania informacji, o których mowa w ust. 1.

6. Przepisy ust. 1–5 nie mają zastosowania w przypadku, gdy:

1) spełnione zostały łącznie następujące warunki:

a) przedmiotem zlecenia nabycia będą wyłącznie jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego lub tytuły uczestnictwa funduszu zagranicznego,

b) zlecenie nabycia jest złożone z wyłącznej inicjatywy klienta,

c) przed przyjęciem zlecenia nabycia klient został poinformowany przez podmiot o możliwości dokonania przez niego oceny, czy dane instrumenty finansowe lub usługa są odpowiednie dla klienta, albo

2) przyjęcie zlecenia poprzedzone było czynnościami, o których mowa w § 27, oraz uzyskane przez podmiot informacje od klienta w związku ze świadczeniem usługi doradztwa inwestycyjnego pozostają aktualne.

7. Do zlecenia nabycia złożonego przez klienta profesjonalnego podmiot może nie stosować przepisów ust. 1–6 w przypadku, gdy uzna, że klient profesjonalny w odniesieniu do jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa i świadczonych usług posiada niezbędne doświadczenie i wiedzę pozwalające na zrozumienie i dokonanie oceny ryzyka związanego z jednostkami uczestnictwa, tytułami uczestnictwa i świadczonymi usługami.

Oddział 3

Zapobieganie powstawaniu konfliktu interesów

2. Przez konflikt interesów rozumie się znane podmiotowi okoliczności mogące doprowadzić do powstania sprzeczności między interesem podmiotu, osoby powiązanej z podmiotem i obowiązkiem działania przez ten podmiot w sposób rzetelny, z uwzględnieniem najlepiej pojętego interesu klienta tego podmiotu, jak również znane podmiotowi okoliczności mogące doprowadzić do powstania sprzeczności między interesami kilku klientów tego podmiotu.

3. Konflikt interesów może powstać w szczególności, gdy:

1) podmiot lub osoba powiązana z podmiotem może uzyskać korzyść lub uniknąć straty wskutek poniesienia straty lub nieuzyskania korzyści przez co najmniej jednego klienta tego podmiotu;

2) podmiot lub osoba powiązana z podmiotem posiada powody natury finansowej lub innej, aby preferować klienta lub grupę klientów w stosunku do innego klienta lub grupy klientów tego podmiotu;

3) podmiot lub osoba powiązana z podmiotem ma interes rozbieżny z interesem klienta w określonym wyniku usługi świadczonej na rzecz klienta;

4) podmiot lub osoba powiązana z podmiotem prowadzi taką samą działalność jak działalność prowadzona przez klienta;

5) podmiot lub osoba powiązana z podmiotem otrzyma od osoby innej niż klient korzyść majątkową, inną niż standardowe prowizje i opłaty, w związku z usługą świadczoną na rzecz klienta.

4. W przypadku podmiotu, który wchodzi w skład grupy kapitałowej, regulamin określający sposób i warunki prowadzenia działalności w zakresie przyjmowania i przekazywania zleceń, w części dotyczącej zarządzania konfliktami interesów, powinien uwzględniać także wszystkie czynniki mogące powodować powstanie konfliktu interesów, o których podmiot wie lub powinien wiedzieć, a które wynikają ze struktury organizacyjnej oraz rodzaju działalności innych członków tej grupy kapitałowej.

5. Środki i procedury zarządzania konfliktami interesów powinny zapewnić osobom powiązanym z podmiotem, zaangażowanym w wykonywanie przez podmiot czynności w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy oraz doradztwa inwestycyjnego, niezależność wykonywania tych czynności, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju działalności prowadzonej przez podmiot, podmioty z grupy kapitałowej, do której należy podmiot, oraz możliwego stopnia naruszenia interesów klientów.

6. W przypadku towarzystwa funduszy inwestycyjnych prowadzącego działalność w zakresie pośrednictwa, o którym mowa w art. 32a ust. 1 ustawy, zadania określone w ust. 1–5 uwzględnia się w regulaminie zarządzania konfliktami interesów, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 marca 2009 r. w sprawie kontroli wewnętrznej, ewidencji zawartych transakcji, zapobiegania występowaniu konfliktów interesów oraz dokumentowania źródeł będących podstawą decyzji inwestycyjnych w towarzystwie funduszy inwestycyjnych.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać dane pozwalające klientowi na podjęcie świadomej decyzji co do złożenia zlecenia podmiotowi.

Oddział 4

Warunki organizacyjne i techniczne

2. Celem systemu kontroli wewnętrznej jest zapewnienie zgodności działalności podmiotu oraz osób działających na jego rzecz z obowiązującymi przepisami prawa oraz regulaminami i procedurami wewnętrznymi obowiązującymi w podmiocie.

3. Podmiot wyznacza, spośród osób zatrudnionych, osobę odpowiedzialną za przeprowadzanie kontroli w zakresie działalności polegającej na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń.

4. Osoba, o której mowa w ust. 3, w szczególności:

1) sprawuje nadzór nad działalnością podmiotu oraz osób w nim zatrudnionych pod kątem zgodności z przepisami prawa, regulaminami i procedurami przyjętymi przez podmiot w toku prowadzonej działalności;

2) przeprowadza kontrole działalności podmiotu oraz osób w nim zatrudnionych pod kątem zgodności z przepisami prawa, regulaminami i procedurami przyjętymi przez podmiot w toku prowadzonej działalności;

3) sprawuje nadzór nad przepływem informacji poufnych i informacji stanowiących tajemnicę zawodową;

4) doradza oraz na bieżąco pomaga osobom wykonującym czynności, w ramach prowadzonej przez podmiot działalności, w wypełnianiu przez te osoby obowiązków zgodnie z przepisami prawa oraz innymi procedurami regulującymi prowadzenie przez podmiot działalności;

5) prowadzi rejestr pełnomocnictw udzielonych zgodnie z art. 34 ustawy;

6) sprawuje nadzór nad rozpatrywaniem skarg i wniosków;

7) dokumentuje wyniki przeprowadzonej kontroli i przedstawia je właściwym organom podmiotu.

5. Osoba, o której mowa w ust. 3, nie rzadziej niż raz do roku sporządza pisemny raport z funkcjonowania działalności podmiotu. Raport powinien zawierać, w szczególności, wskazanie nieprawidłowości ujawnionych w danym roku kalendarzowym oraz wskazanie środków podejmowanych w przypadkach zaistnienia nieprawidłowości.

6. Zasady przeprowadzania kontroli wewnętrznych określa regulamin kontroli wewnętrznej.

7. Regulamin, o którym mowa w ust. 6, powinien określać w szczególności:

1) szczegółowe zasady przeprowadzania kontroli wewnętrznych;

2) zakres i cel przeprowadzania kontroli wewnętrznych;

3) częstość przeprowadzania kontroli wewnętrznych;

4) wskazanie zakresu obowiązków osoby przeprowadzającej kontrolę;

5) szczegółowe zasady dokumentowania wyników kontroli i przedstawiania ich odpowiednim organom podmiotu;

6) zasady postępowania w przypadku ujawnienia podczas kontroli nieprawidłowości w funkcjonowaniu podmiotu oraz osób z nim powiązanych.

8. W przypadku towarzystwa funduszy inwestycyjnych prowadzącego działalność w zakresie pośrednictwa, o którym mowa w art. 32a ust. 1 ustawy, z wyłączeniem towarzystw zarządzających wyłącznie funduszami inwestycyjnymi, o których mowa w art. 196 ustawy, emitujących niepubliczne certyfikaty inwestycyjne, zadania określone w ust. 1–7 są wykonywane w ramach kontroli wewnętrznej działającej w towarzystwie.

2. Podmiot gromadzi informacje o przeprowadzonych szkoleniach, w szczególności dotyczące terminów szkoleń, zakresu szkoleń oraz uczestników poszczególnych szkoleń.

3. Podmiot prowadzi książkę procedur zawierającą wszystkie procedury związane z prowadzoną działalnością, obowiązujące w tym podmiocie.

4. Podmiot regularnie weryfikuje stosowane systemy oraz wdrożone regulaminy i procedury wewnętrzne pod kątem ich prawidłowości i skuteczności w wypełnianiu przez podmiot obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz podejmuje działania mające na celu eliminację wszelkich nieprawidłowości.

2. W dzienniku kontroli, o którym mowa w ust. 1, umieszcza się następujące dane:

1) zakres kontroli;

2) datę rozpoczęcia kontroli;

3) datę zakończenia kontroli;

4) wnioski z kontroli lub zalecenia pokontrolne.

2. Procedura, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) wskazanie kręgu osób objętych zgodnie z ustawą obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej oraz wyraźny zakaz ujawniania danych informacji przez te osoby;

2) wskazanie wyjątków od zakazu przekazywania informacji stanowiących tajemnicę zawodową;

3) techniczno-organizacyjne zasady postępowania z dokumentami zawierającymi informacje stanowiące tajemnicę zawodową;

4) sposób i tryb przeprowadzania kontroli w zakresie obowiązku przestrzegania zachowania tajemnicy zawodowej.

2. Podmiot wprowadza zabezpieczenia urządzeń uniemożliwiające nieuprawniony dostęp do systemów teleinformatycznych i przetwarzania danych.

3. Podmiot opracowuje i wdraża wewnętrzne procedury regulujące dostęp do systemów teleinformatycznych oraz kontrolę tego dostępu, zapewniające możliwość odtworzenia historii dostępu wraz z historią modyfikacji i przetwarzania danych.

4. Urządzenia i systemy teleinformatyczne podmiotu powinny być zabezpieczone przed utratą danych spowodowaną awarią zasilania, innymi awariami lub zakłóceniami oraz innymi zdarzeniami losowymi. W celu zapewnienia ciągłości obsługi i pracy systemów teleinformatycznych podmiot, przynajmniej raz dziennie, tworzy kopię bazy danych lub stosuje inne środki techniczne umożliwiające odtworzenie danych oraz podjęcie pracy systemów teleinformatycznych w sytuacji awarii, utraty części lub całości danych w podstawowych bazach danych.

1) poufność składanych zleceń, a w szczególności zabezpieczenie ich przed odsłuchaniem lub odczytaniem przez osoby nieuprawnione;

2) integralność składanych zleceń, a w szczególności zabezpieczenie ich przed modyfikacją lub usunięciem przez osoby nieuprawnione;

3) zabezpieczenie przed możliwością ich składania przez osoby nieuprawnione, w szczególności przez ustalenie odrębnego identyfikatora lub hasła dla każdego klienta;

4) rejestrację daty i czasu otrzymania zlecenia;

5) możliwość potwierdzenia klientowi faktu złożenia zlecenia – z wyłączeniem zleceń składanych za pośrednictwem telefonu.

2. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, dokłada należytej staranności w celu zapewnienia sprawnej obsługi klientów w zakresie przyjmowania zleceń przekazywanych za pomocą telefonu, telefaksu oraz innych urządzeń technicznych lub systemów teleinformatycznych, a także za pomocą informatycznych nośników danych.

3. Podmiot może przyjmować zlecenia składane za pomocą telefonu, telefaksu oraz innych urządzeń technicznych lub systemów teleinformatycznych, a także za pomocą informatycznych nośników danych po uprzedniej, zgodnej z zasadami ustalonymi między tym podmiotem a klientem identyfikacji osoby składającej zlecenie.

2. Pomieszczenie, w którym prowadzona jest działalność, powinno mieć wyodrębnione miejsce umożliwiające klientom złożenie odpowiedniego zlecenia z zachowaniem poufności.

3. Pomieszczenia, w których jest prowadzona działalność w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy, powinny być zabezpieczone przed niekontrolowanym dostępem osób nieuprawnionych.

2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:

1) datę podpisania umowy;

2) wskazanie funduszy, których jednostki uczestnictwa lub tytuły uczestnictwa będą dystrybuowane w ramach podpisanej umowy.

1) formularze złożonych przez klientów zleceń,

2) dokumenty zawierające oświadczenia woli oraz inne dokumenty uzyskane stosownie do § 11 ust. 1 oraz § 27 ust. 1, dotyczące wiedzy i doświadczenia klienta,

3) dokumenty udzielonych pełnomocnictw,

4) kopie sporządzanych przez podmiot dokumentów, które są przekazywane wraz z przyjętym zleceniem lub innym oświadczeniem woli do podmiotu prowadzącego rejestr uczestników funduszy inwestycyjnych,

5) inne niż wskazane w pkt 1–4 dokumenty związane z prowadzeniem przez podmiot działalności w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa lub tytułów uczestnictwa funduszy – przez pięć lat od zakończenia roku, w którym sporządzono dany dokument lub inny nośnik informacji, chyba że odrębne przepisy wymagają ich dłuższego przechowywania.

2. Dokumenty, o których mowa w ust. 1, powinny być przechowywane oddzielnie od innych dokumentów i akt gromadzonych przez podmiot w związku z wykonywaną przez niego działalnością inną niż określona w ust. 1.

3. Przechowywanie i archiwizowanie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również:

1) zleceń oraz innych oświadczeń woli przyjętych za pośrednictwem telefonu, telefaksu oraz innych urządzeń technicznych lub systemów teleinformatycznych, a także za pomocą informatycznych nośników danych;

2) informacji przekazywanych lub otrzymywanych przez podmiot za pośrednictwem telefonu, telefaksu oraz innych urządzeń technicznych lub systemów teleinformatycznych, a także za pomocą informatycznych nośników danych;

3) dokumentów sporządzonych lub otrzymanych przez podmiot za pomocą informatycznych nośników danych.

4. Zasady archiwizacji dokumentów związanych z działalnością podmiotu określa regulamin przechowywania i archiwizacji dokumentów.

5. Regulamin, o którym mowa w ust. 4, określa w szczególności:

1) rodzaj przechowywanych dokumentów;

2) sposób przechowywania dokumentów i innych nośników informacji;

3) sposób zabezpieczenia zarchiwizowanych dokumentów i innych nośników informacji przed nieuprawnionym dostępem;

4) sposób sprawowania nadzoru nad prawidłowością gromadzenia i archiwizacji dokumentów i innych nośników informacji;

5) okres przechowywania zarchiwizowanych dokumentów i innych nośników informacji;

6) wskazanie osoby odpowiedzialnej za gromadzenie i przechowywanie dokumentów i innych nośników informacji.

6. Dokumenty, o których mowa w ust. 3, powinny być przechowywane na nośnikach informacji o charakterze trwałym, umożliwiającym odczytanie treści informacji zawartych na tych dokumentach przez cały okres ich przechowywania.

7. Dokumenty oraz inne nośniki informacji zawierające dane, które podmiot przechowuje i archiwizuje, powinny być przechowywane w sposób uniemożliwiający dostęp do nich osób nieuprawnionych oraz umożliwiający kontrolę dostępu do nich, zapewniającą możliwość odtworzenia historii dostępu wraz z historią modyfikacji i przetwarzania danych.

8. Podmiot zapewnia należyte zabezpieczenie pomieszczeń, w których prowadzone jest archiwum, oraz prowadzenie ewidencji osób korzystających z archiwum, a także wyznacza osobę odpowiedzialną za prowadzenie archiwum.

2. Do towarzystw funduszy inwestycyjnych prowadzących działalność w zakresie pośrednictwa, o którym mowa w art. 32a ust. 1 ustawy, wyłącznie w odniesieniu do jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez to towarzystwo, przepisów § 23 nie stosuje się.

2. Zasady świadczenia przez podmiot usług doradztwa inwestycyjnego zamieszczone są w regulaminie wewnętrznym, o którym mowa w § 10 ust. 1.

1) realizuje cele inwestycyjne danego klienta;

2) nie jest związane z ryzykiem, którego poziom przekraczałby możliwości inwestycyjne klienta;

3) ma charakter pozwalający na jej zrozumienie i dokonanie oceny ryzyka z nią związanego przez klienta, biorąc pod uwagę posiadane przez niego doświadczenie i wiedzę;

4) uwzględnia sytuację finansową klienta.

2. Informacje dotyczące celów inwestycyjnych klienta muszą, stosownie do jego potrzeb, zawierać informacje na temat długości okresu, w którym klient chciałby prowadzić inwestycje, jego preferencji co do poziomu ryzyka, profilu ryzyka oraz celu inwestycji.

3. Informacje dotyczące sytuacji finansowej klienta muszą, stosownie do jego potrzeb, zawierać wskazanie źródła i wysokości stałych dochodów, posiadanych aktywów, w tym aktywów płynnych, inwestycji, nieruchomości oraz stałych zobowiązań finansowych.

4. W przypadku gdy klient nie przedstawia informacji, o których mowa w ust. 1, lub jeżeli przedstawia informacje niewystarczające, podmiot informuje klienta, że klient uniemożliwia mu dokonanie oceny, czy przewidziana usługa lub instrument finansowy są dla niego odpowiednie.

5. Do świadczenia usługi doradztwa inwestycyjnego na rzecz klienta profesjonalnego podmiot może nie stosować przepisów ust. 1–4, w przypadku gdy uzna, że klient profesjonalny w odniesieniu do jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa i świadczonych usług posiada niezbędne doświadczenie i wiedzę pozwalające na zrozumienie i dokonanie oceny ryzyka związanego z jednostkami uczestnictwa, tytułami uczestnictwa i świadczonymi usługami oraz że klient profesjonalny jest w stanie ponieść związane ze świadczonymi usługami ryzyko inwestycyjne zgodne z jego celami inwestycyjnymi.

Minister Finansów: w z. E. Suchocka-Roguska

¹⁾ Minister Finansów kieruje działem administracji rządowej – instytucje finansowe, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Finansów (Dz. U. Nr 216, poz. 1592).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 183, poz. 1537 i 1538 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 112, poz. 769, z 2008 r. Nr 231, poz. 1546 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97 i Nr 42, poz. 341.

³⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 91, poz. 870 i Nr 96 poz. 959, z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 143, poz. 1204, Nr 167, poz. 1396, Nr 183, poz. 1538 i Nr 184, poz. 1539, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 50, poz. 331, Nr 82, poz. 557, Nr 102, poz. 691 i Nr 112, poz. 769, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr 234, poz. 1571 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97 i Nr 42, poz. 341.

⁴⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1202 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 17, poz. 95, z 2008 r. Nr 180, poz. 1109 i Nr 228, poz. 1507 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.

⁵⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1537 i 1538, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 112, poz. 769 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056.