Dziennik Ustaw - rok 2007 nr 70 poz. 472

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1–4 i art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2004 r. Nr 11, poz. 94, z późn. zm.³⁾) zarządza się, co następuje:

1) szczegółowe sposoby postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, powodującej bakteriozę pierścieniową ziemniaka, w tym:

a) metody zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się tej bakterii,

b) metody wykrywania i identyfikacji tej bakterii,

c) sposób wyznaczania stref, w których powinny być stosowane środki w celu zwalczania lub zapobiegania rozprzestrzenianiu się tej bakterii,

d) warunki prowadzenia produkcji, obrotu, przemieszczania, przechowania, nabywania lub zbywania roślin ziemniaka;

2) dokument potwierdzający, że w partii bulw ziemniaka przemieszczanych do innych państw członkowskich Unii Europejskiej nie stwierdzono występowania bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus.

1) sadzenie – każdą czynność mającą na celu umieszczenie roślin w podłożu w sposób umożliwiający ich wzrost, reprodukcję lub rozmnożenie;

2) miejsce produkcji – gospodarstwo rolne albo jego część będącą wyodrębnioną jednostką produkcyjną, albo kilka gospodarstw będących zorganizowaną całością produkcyjną.

2. Urzędowa kontrola obejmuje:

1) pobieranie prób bulw ziemniaka, w tym bulw pochodzących z przechowalni, oraz przeprowadzanie badań laboratoryjnych;

2) ocenę organoleptyczną bulw ziemniaka po ich przekrojeniu;

3) pobieranie prób roślin ziemniaka i przeprowadzanie badań laboratoryjnych.

3. Badania, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 3, wojewódzki inspektor przeprowadza z zastosowaniem metod diagnozowania, wykrywania i identyfikacji bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, określonych w załączniku I do dyrektywy Rady 93/85/EWG z dnia 4 października 1993 r. w sprawie zwalczania bakteriozy pierścieniowej ziemniaka (Dz. Urz. WE L 259 z 18.10.1993, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 15, str. 131) zmienionej dyrektywą Komisji 2006/56/WE z dnia 12 czerwca 2006 r. zmieniającą załączniki do dyrektywy Rady 93/85/EWG w sprawie zwalczania bakteriozy pierścieniowej ziemniaka (Dz. Urz. UE L 182 z 04.07.2006, str. 1).

1) nie przemieszcza się roślin ziemniaka lub bulw pochodzących z upraw, partii lub przesyłek, z których pobrano próby do badań laboratoryjnych, chyba że przemieszczenie to odbywa się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora i nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus;

2) rośliny i bulwy ziemniaka, o których mowa w pkt 1, nie mogą być przeznaczone do sadzenia i nie mogą być w czasie zbioru, transportu lub przechowywania mieszane z innymi partiami bulw ziemniaka;

3) wojewódzki inspektor:

a) zabezpiecza i przechowuje:

– wszystkie bulwy ziemniaka lub, jeżeli jest to możliwe, rośliny ziemniaka, które zostały użyte do badań laboratoryjnych,

– ekstrakt lub inny materiał przygotowany do badań laboratoryjnych, pozostały po przeprowadzeniu tych badań,

– dokumentację dotyczącą pobrania prób i badań laboratoryjnych,

b) podejmuje działania mające na celu wykrycie źródła prawdopodobnego porażenia,

c) może stosować inne niż określone w pkt 1 i 2 działania zapobiegające rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, w szczególności urzędowe kontrole przemieszczania roślin lub bulw ziemniaka w obrębie lub poza obiekty gospodarstwa lub miejsca produkcji, związanego z podejrzeniem wystąpienia tej bakterii.

2. Bulwy, o których mowa w ust. 1 pkt 3 lit. a tiret pierwsze, zabezpiecza się i przechowuje w sposób umożliwiający przeprowadzenie badania tożsamości odmianowej.

1) bulwy i rośliny ziemniaka, ekstrakt lub inny materiał przygotowany do badań laboratoryjnych oraz dokumentację, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 lit. a;

2) próbę porażonego materiału roślinnego oberżyny, zainokulowanego ekstraktem z porażonych bulw lub roślin ziemniaka;

3) wyizolowaną kulturę bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus.

1) uznaje za porażone bulwy lub rośliny ziemniaka, partię lub przesyłkę bulw lub roślin ziemniaka, z której zostały pobrane próby do badania, oraz pola i miejsca produkcji, z których pochodzą bulwy lub rośliny uznane za porażone;

2) uznaje za skażone maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania, przechowalnie lub ich części oraz wszelkie inne przedmioty, które miały kontakt z porażonymi bulwami lub roślinami ziemniaka, a także, jeżeli jest to możliwe, obiekty, w tym szklarnie, tunele foliowe;

3) ustala zasięg prawdopodobnego porażenia, biorąc pod uwagę kontakt przed zbiorem lub po zbiorze z porażonymi roślinami ziemniaka, kontakt ze skażonymi maszynami, urządzeniami, środkami transportu, opakowaniami, przechowalniami lub ich częściami oraz kontakt ze skażonymi obiektami, w tym szklarniami, tunelami foliowymi, polami lub miejscami produkcji, o których mowa w pkt 1, a także powiązania produkcyjne ze skażonymi miejscami lub przedmiotami, oraz określa prawdopodobnie porażone rośliny lub bulwy ziemniaka;

4) ustala zasięg możliwego rozprzestrzeniania;

5) na podstawie stwierdzonego porażenia, skażenia oraz ustalonego zasięgu prawdopodobnego porażenia i zasięgu możliwego rozprzestrzenienia się bakterii ustala strefę zagrożenia, w której podejmowane będą działania w celu zwalczania i zapobiegania rozprzestrzenianiu się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus.

1) bulwy lub rośliny ziemniaka inne niż uznane za porażone znajdujące się w miejscu produkcji uznanym za porażone, pomimo uzyskania negatywnych wyników badań laboratoryjnych na obecność bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus;

2) miejsca produkcji, które miały kontakt z bulwami lub roślinami ziemniaka uznanymi za porażone, w tym miejsca produkcji, w których wspólnie jest lub był użytkowany sprzęt lub urządzenia używane w produkcji;

3) bulwy lub rośliny produkowane w miejscach wymienionych w pkt 2 lub znajdujące się w tych miejscach produkcji w okresie, w którym bulwy lub rośliny ziemniaka uznane za porażone znajdowały się w tych miejscach, pomimo uzyskania negatywnych wyników badań laboratoryjnych na obecność bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus;

4) miejsca przechowywania roślin lub bulw ziemniaka pochodzących z miejsc wymienionych w pkt 2;

5) maszyny, urządzenia, środki transportu, opakowania, przechowalnie lub ich części oraz inne przedmioty, które mogły mieć kontakt z bulwami lub roślinami ziemniaka uznanymi za porażone;

6) bulwy lub rośliny ziemniaka mające kontakt z przedmiotami, o których mowa w pkt 5, przed czyszczeniem i dezynfekcją tych przedmiotów, pomimo uzyskania negatywnych wyników badań na obecność bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus;

7) bulwy lub rośliny ziemniaka pochodzące z tego samego rozmnożenia klonalnego albo materiału wyjściowego co bulwy lub rośliny ziemniaka uznane za porażone, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo porażenia ze względu na pokrewieństwo klonalne, pomimo uzyskania negatywnych wyników badań laboratoryjnych na obecność bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus; w celu potwierdzenia pokrewieństwa klonalnego wojewódzki inspektor może przeprowadzić badania tożsamości odmianowej;

8) miejsca produkcji bulw lub roślin ziemniaka, o których mowa w pkt 7.

1) uprawia się ziemniaki lub inne rośliny żywicielskie bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus sąsiadujące z miejscami produkcji uznanymi za porażone lub znajdującymi się w zasięgu prawdopodobnego porażenia;

2) jest lub był wspólnie używany sprzęt lub urządzenia wykorzystywane przy produkcji lub są lub były sadzone ziemniaki pochodzące z tego samego źródła, w szczególności wyprodukowane w tym samym miejscu produkcji lub przez tego samego producenta.

2. Jeżeli, na podstawie badań, o których mowa w ust. 1, wojewódzki inspektor określi pierwotne źródła infekcji i zasięg prawdopodobnego porażenia, może podjąć działania, o których mowa w § 6.

1) umieszcza się na składowisku odpadów, jeżeli wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, w szczególności przeniknięcia jej do obszarów rolniczych, lub

2) przeznacza się do przemysłowego przetworzenia, po bezpośrednim i natychmiastowym dostarczeniu do zakładu przetwórczego, jeżeli zakład ten dysponuje technologią unieszkodliwiania resztek powstałych w czasie przemysłowego przetwarzania gwarantującą, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, oraz systemem czyszczenia i dezynfekcji obejmującym co najmniej środki transportu, lub

3) przeznacza się do konsumpcji lub skarmiania zwierząt, po ich uprzednim ugotowaniu lub uparowaniu, lub

4) spala się.

2. Unieszkodliwianie resztek, o którym mowa w ust. 1, obejmuje w przypadku:

1) resztek stałych:

a) umieszczanie na składowisku odpadów, jeżeli wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, w szczególności jej przeniknięcia do obszarów rolniczych; resztki powinny być przewiezione bezpośrednio na składowisko odpadów w warunkach wykluczających ryzyko ich rozniesienia się, lub

b) spalenie, lub

c) unieszkodliwienie w inny sposób niż określony w lit. a i b, jeżeli wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzeniania się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus;

2) resztek płynnych:

a) poddanie filtrowaniu lub procesowi osiadania w celu usunięcia resztek stałych, które unieszkodliwia się w sposób określony w pkt 1, a następnie podgrzanie do temperatury minimum 60 °C przez co najmniej 30 minut lub

b) unieszkodliwienie w inny sposób niż określony w lit. a, jeżeli wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzeniania się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus.

2. Bulwy i rośliny ziemniaka, o których mowa w ust. 1, pod nadzorem wojewódzkiego inspektora, przeznacza się do:

1) konsumpcji, po ich uprzednim zapakowaniu w miejscu, w którym istnieje możliwość unieszkodliwiania resztek w sposób gwarantujący, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzeniania się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, i bezpośrednim dostarczeniu do odbiorcy, bez konieczności przepakowywania;

2) przemysłowego przetworzenia, bezpośrednio po dostarczeniu do zakładu przetwórczego, jeżeli zakład ten dysponuje technologią unieszkodliwiania resztek powstałych w czasie przemysłowego przetwarzania gwarantującą, że nie istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, oraz systemem czyszczenia i dezynfekcji obejmującym co najmniej środki transportu;

3) konsumpcji lub skarmiania zwierząt, po ich uprzednim ugotowaniu lub uparowaniu.

3. Jeżeli w miejscach, o których mowa w ust. 2 pkt 1, jest planowane przechowywanie ziemniaków przeznaczonych do sadzenia, ziemniaki te izoluje się od prawdopodobnie porażonych bulw lub roślin ziemniaka lub miejsce takie wcześniej czyści się i dezynfekuje.

4. Jeżeli istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, prawdopodobnie porażone bulwy lub rośliny ziemniaka niszczy się pod nadzorem wojewódzkiego inspektora.

2. Opakowania oraz inne przedmioty, uznane za skażone lub prawdopodobnie skażone, niszczy się albo odkaża przez oczyszczenie i dezynfekcję, pod nadzorem wojewódzkiego inspektora, w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus.

3. Środki transportu, maszyny, urządzenia, opakowania, magazyny, przechowalnie lub ich części oraz inne przedmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, po przeprowadzeniu odkażania nie są dłużej uznawane za skażone lub prawdopodobnie skażone.

1) na polu uznanym za porażone:

a) przez co najmniej trzy sezony uprawowe następujące po roku, w którym stwierdzono porażenie:

– niszczy się samosiewy ziemniaka i inne naturalnie występujące rośliny żywicielskie bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,

– nie sadzi się bulw, roślin i nasion ziemniaka, naturalnie występujących roślin żywicielskich tej bakterii oraz innych roślin stwarzających ryzyko rozprzestrzeniania się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,

b) w pierwszym sezonie uprawy ziemniaka następującym po okresie, o którym mowa w lit. a, dopuszcza się uprawę ziemniaków z przeznaczeniem na ziemniaki inne niż ziemniaki do sadzenia, jeżeli przez co najmniej dwa kolejne sezony uprawowe poprzedzające ten sezon uprawowy stwierdzono w wyniku urzędowych kontroli, że pole to jest wolne od samosiewów ziemniaka i innych naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus; uprawa podlega urzędowej kontroli, w ramach której, jeżeli są uprawiane ziemniaki, wojewódzki inspektor przeprowadza badania laboratoryjne, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1,

c) w kolejnym sezonie uprawy dopuszcza się uprawę ziemniaków przeznaczonych do sadzenia, jeżeli zastosowano zmianowanie wyłączające to pole z uprawy ziemniaków przez co najmniej dwa kolejne sezony uprawowe; uprawa podlega urzędowej kontroli, o której mowa w § 3 ust. 1, albo

2) na polu uznanym za porażone:

a) podczas czterech sezonów uprawowych następujących po roku, w którym stwierdzono porażenie:

– niszczy się samosiewy ziemniaka i inne naturalnie występujące rośliny żywicielskie bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,

– stosuje się odłogowanie albo przeznacza się je na pastwisko, stosując częste niskie koszenie lub intensywny wypas,

b) w pierwszym sezonie uprawy ziemniaka następującym po okresie, o którym mowa w lit. a, dopuszcza się uprawę ziemniaków, w tym ziemniaków przeznaczonych do sadzenia, jeżeli przez co najmniej dwa kolejne sezony uprawowe poprzedzające ten sezon uprawowy stwierdzono w wyniku urzędowych kontroli, że pole to jest wolne od samosiewów ziemniaka i innych naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus; uprawa podlega urzędowej kontroli, w ramach której wojewódzki inspektor przeprowadza badania laboratoryjne, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1;

3) na polach innych niż uznane za porażone:

a) w pierwszym sezonie uprawowym następującym po roku, w którym stwierdzono porażenie:

– nie sadzi się bulw, roślin i nasion ziemniaka oraz innych naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus albo

– dopuszcza się sadzenie sadzeniaków ziemniaka z przeznaczeniem na ziemniaki inne niż ziemniaki do sadzenia, jeżeli wojewódzki inspektor stwierdzi, że nie istnieje ryzyko występowania samosiewów ziemniaka i innych naturalnie występujących roślin żywicielskich bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,

b) w drugim sezonie uprawowym następującym po roku, w którym stwierdzono porażenie, w przypadku uprawy ziemniaków, w tym z przeznaczeniem na ziemniaki do sadzenia, dopuszcza się sadzenie wyłącznie sadzeniaków ziemniaka albo ziemniaków wyprodukowanych pod nadzorem wojewódzkiego inspektora w miejscu produkcji innym niż uznane za porażone i uznanych, w wyniku urzędowej kontroli, za wolne od bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,

c) w trzecim sezonie uprawowym następującym po roku, w którym stwierdzono porażenie, w przypadku uprawy ziemniaków, w tym z przeznaczeniem na ziemniaki do sadzenia, dopuszcza się sadzenie wyłącznie sadzeniaków ziemniaka albo ziemniaków wyprodukowanych pod nadzorem wojewódzkiego inspektora z sadzeniaków ziemniaka,

d) w każdym sezonie uprawowym, o których mowa w lit. a–c:

– niszczy się samosiewy ziemniaka i inne naturalnie występujące rośliny żywicielskie bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,

– uprawa podlega urzędowej kontroli, w ramach której wojewódzki inspektor przeprowadza badania laboratoryjne, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1.

2. W miejscach produkcji, o których mowa w ust. 1, pod nadzorem wojewódzkiego inspektora odkaża się przez oczyszczenie i dezynfekcję wszystkie urządzenia, maszyny, środki transportu i przechowalnie lub ich części oraz inne przedmioty w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus:

1) bezpośrednio po stwierdzeniu porażenia oraz

2) po pierwszym sezonie uprawowym.

3. W miejscach produkcji, o których mowa w ust. 1, w przypadku systemu produkcji umożliwiającego całkowitą wymianę podłoża:

1) nie sadzi się bulw, roślin i nasion ziemniaka do czasu przeprowadzenia pod nadzorem wojewódzkiego inspektora zabiegów mających na celu zniszczenie bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus i usunięcie materiału roślinnego roślin żywicielskich bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus, obejmujących co najmniej całkowitą wymianę podłoża oraz oczyszczenie i dezynfekcję miejsca uprawy, sprzętu i urządzeń używanych w produkcji;

2) po dokonaniu zabiegów, o których mowa w pkt 1, w przypadku uprawy ziemniaków dopuszcza się sadzenie wyłącznie sadzeniaków ziemniaka, minibulw albo mikroroślin ziemniaka wyprodukowanych pod nadzorem wojewódzkiego inspektora.

1) bezpośrednio po stwierdzeniu porażenia sprzęt i urządzenia używane w produkcji odkaża się w sposób określony w § 13;

2) bezpośrednio po stwierdzeniu porażenia i przez co najmniej trzy następne sezony uprawowe:

a) miejsca produkcji lub gospodarstwa, w których uprawia się, przechowuje lub przemieszcza bulwy ziemniaka lub w których wykorzystuje się maszyny, urządzenia lub narzędzia używane w produkcji ziemniaka, podlegają nadzorowi wojewódzkiego inspektora,

b) w przypadku uprawy ziemniaka dopuszcza się sadzenie wyłącznie sadzeniaków ziemniaka albo ziemniaków przeznaczonych do sadzenia, wyprodukowanych pod nadzorem wojewódzkiego inspektora,

c) w przypadku uprawy ziemniaków w miejscu produkcji prawdopodobnie porażonym, oprócz wymagań określonych w lit. b, uprawa ta podlega urzędowej kontroli, w ramach której wojewódzki inspektor przeprowadza badania laboratoryjne, o których mowa w § 3 ust. 2 pkt 1,

d) oddzielnie zbiera się, przemieszcza i przechowuje sadzeniaki ziemniaka oraz ziemniaki inne niż sadzeniaki albo czyści się i dezynfekuje wszystkie urządzenia, maszyny, środki transportu i przechowalnie lub ich części oraz inne przedmioty, w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus,

e) przeprowadza się urzędowe kontrole.

2. W strefie zagrożenia wojewódzki inspektor może podjąć działania mające na celu wymianę sadzeniaków ziemniaka.

2. Badania laboratoryjne przeprowadza się:

1) w przypadkach gdy porażenie dotyczy produkcji sadzeniaków ziemniaka – na roślinach początkowego rozmnożenia klonalnego;

2) w innych przypadkach – na roślinach z początkowego rozmnożenia klonalnego albo na reprezentatywnych próbach materiału bazowego sadzeniaków ziemniaka lub wcześniejszych rozmnożeń.

2. Zaświadczenie wydaje się nie wcześniej niż 14 dni przed dniem wyprowadzenia bulw ziemniaków z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3. W wydawanym zaświadczeniu w zakresie danych osobowych podaje się: imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres oraz numer wpisu do rejestru przedsiębiorców, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin, osoby, której wydaje się zaświadczenie, numer wpisu do tego rejestru osoby, która wyprodukowała bulwy ziemniaków, oraz imię i nazwisko, miejsce zamieszczania i adres odbiorcy tych bulw.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: w z. M. Zagórski

¹⁾ Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej – rolnictwo, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 131, poz. 915 oraz z 2007 r. Nr 38, poz. 244).

²⁾ Przepisy rozporządzenia wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 93/85/EWG z dnia 4 października 1993 r. w sprawie zwalczania bakteriozy pierścieniowej ziemniaka (Dz. Urz. WE L 259 z 18.10.1993, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 15, str. 131, z późn. zm.).

³⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 oraz z 2006 r. Nr 92, poz. 639, Nr 170, poz. 1217 i Nr 171, poz. 1225.