Dziennik Ustaw - rok 2005 nr 214 poz. 1816

Na podstawie art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

Minister Zdrowia: M. Balicki

¹⁾ Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej – zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 134, poz. 1439).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132, poz. 1110, Nr 138, poz. 1154, Nr 157, poz. 1314, Nr 164, poz. 1366, Nr 169, poz. 1411 i Nr 179, poz. 1485.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 20 października 2005 r. (poz. 1816)

Załącznik nr 1

ZAKRES ZADAŃ LEKARZA PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ

1. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, zwany dalej „lekarzem POZ”, wybrany przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, planuje i realizuje opiekę lekarską nad świadczeniobiorcą w zakresie udzielanych przez niego świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem miejsca udzielania świadczenia (w warunkach ambulatoryjnych i domowych). Lekarz POZ koordynuje udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej.

2. W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej lekarz POZ współpracuje z:

1) pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej i położną podstawowej opieki zdrowotnej, wybranymi przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

2) pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania;

3) innymi świadczeniodawcami, zgodnie z potrzebami świadczeniobiorców;

4) przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia.

3. W zakresie działań mających na celu zachowanie zdrowia świadczeniobiorcy lekarz POZ:

1) prowadzi edukację zdrowotną;

2) prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań bilansowych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;

3) uczestniczy w realizacji programów zdrowotnych, działając na rzecz zachowania zdrowia w społeczności lokalnej;

4) rozpoznaje środowisko świadczeniobiorcy.

4. W zakresie działań mających na celu profilaktykę chorób lekarz POZ:

1) identyfikuje czynniki ryzyka oraz zagrożenia zdrowotne świadczeniobiorcy, a także podejmuje działania ukierunkowane na ich ograniczenie;

2) koordynuje wykonanie i dokonuje kwalifikacji do obowiązkowych szczepień ochronnych świadczeniobiorcy oraz zapewnia wykonywanie szczepień, zgodnie z odrębnymi przepisami, oraz informuje o szczepieniach zalecanych;

3) uczestniczy w realizacji programów profilaktycznych;

4) prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań przesiewowych zgodnie z odrębnymi przepisami.

5. W zakresie działań mających na celu rozpoznanie chorób lekarz POZ:

1) planuje i koordynuje postępowanie diagnostyczne, stosownie do stanu zdrowia świadczeniobiorcy;

2) informuje świadczeniobiorcę o możliwościach postępowania diagnostycznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia oraz wskazuje podmioty właściwe do jego przeprowadzenia;

3) przeprowadza badanie podmiotowe świadczeniobiorcy zgodnie z wiedzą medyczną;

4) przeprowadza badanie przedmiotowe z wykorzystaniem technik dostępnych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej;

5) wykonuje testy lub zleca wykonanie badań dodatkowych, a w szczególności laboratoryjnych i obrazowych;

6) kieruje świadczeniobiorcę na konsultacje specjalistyczne w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

7) kieruje świadczeniobiorcę do jednostek lecznictwa zamkniętego w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

8) dokonuje interpretacji wyników badań i konsultacji wykonanych przez innych świadczeniodawców;

9) orzeka o stanie zdrowia świadczeniobiorcy w oparciu o osobiste badanie i dokumentację medyczną.

6. W zakresie działań mających na celu leczenie chorób lekarz POZ:

1) planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą postępowanie terapeutyczne, stosownie do jego problemów zdrowotnych oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;

2) planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą działania edukacyjne mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie stanu będącego przyczyną choroby świadczeniobiorcy;

3) zleca i monitoruje leczenie farmakologiczne;

4) wykonuje zabiegi i procedury medyczne;

5) kieruje świadczeniobiorcę do wykonania zabiegów i procedur medycznych do innych świadczeniodawców;

6) kieruje do oddziałów lecznictwa stacjonarnego, a także do zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych i opiekuńczo-leczniczych oraz do oddziałów paliatywno-hospicyjnych;

7) kieruje do pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej;

8) kieruje do leczenia uzdrowiskowego;

9) orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki zgodnie z odrębnymi przepisami;

10) integruje, koordynuje lub kontynuuje działania lecznicze podejmowane w odniesieniu do jego świadczeniobiorcy przez innych świadczeniodawców w ramach swoich kompetencji zawodowych.

7. W zakresie działań mających na celu usprawnianie świadczeniobiorcy lekarz POZ:

1) zleca wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych przez świadczeniodawców;

2) wykonuje stosownie do posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz posiadanych kwalifikacji i możliwości zabiegi i procedury rehabilitacyjne;

3) zleca wydanie świadczeniobiorcy przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych zgodnie z odrębnymi przepisami.

8. Przepisy ust. 1–7 nie naruszają prawa i obowiązków lekarzy POZ do realizacji zadań i stosowania procedur wynikających z odrębnych przepisów.

Załącznik nr 2

ZAKRES ZADAŃ PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ

Część I

1. Pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej, zwana dalej „pielęgniarką POZ”, i położna podstawowej opieki zdrowotnej, zwana dalej „położną POZ”, wybrana przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską i pielęgnacyjną, opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną nad świadczeniobiorcą w miejscu zamieszkania i nauki, z uwzględnieniem miejsca wykonywania świadczenia, w zakresie:

1) promocji zdrowia i profilaktyki chorób;

2) świadczeń pielęgnacyjnych;

3) świadczeń diagnostycznych;

4) świadczeń leczniczych;

5) świadczeń rehabilitacyjnych.

Część II

A. Zakres zadań pielęgniarki POZ

1. Pielęgniarka POZ planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad osobą, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania, z uwzględnieniem miejsca udzielenia świadczenia, obejmując opieką:

1) zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku, z wyłączeniem noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

2) osoby niepełnosprawne.

2. W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pielęgniarka POZ współpracuje z:

1) lekarzem POZ i w porozumieniu z lekarzem wykonuje świadczenia lecznicze;

2) pielęgniarką POZ środowiska nauczania i wychowania lub higienistką szkolną;

3) położną POZ;

4) pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;

5) innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych;

6) przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia;

7) rodziną (opiekunami) świadczeniobiorcy.

3. Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

1) rozpoznawanie, ocenę i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym u świadczeniobiorców;

2) rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych świadczeniobiorców;

3) prowadzenie edukacji zdrowotnej;

4) prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia;

5) monitorowanie rozwoju dziecka zgodnie z odrębnymi przepisami;

6) realizację programów zdrowotnych i profilaktyki chorób;

7) prowadzenie działań profilaktycznych u świadczeniobiorców z grup ryzyka zdrowotnego;

8) organizację grup wsparcia;

9) profilaktykę chorób wieku rozwojowego;

10) edukację w zakresie obowiązkowych szczepień ochronnych oraz informacje o szczepieniach zalecanych.

4. Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:

1) realizację opieki pielęgnacyjnej u świadczeniobiorców w różnych stanach zdrowia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej;

2) wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych zgodnie z odrębnymi przepisami;

3) przygotowywanie i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.

5. Świadczenia diagnostyczne obejmują:

1) przeprowadzanie wywiadów środowiskowych;

2) wykonywanie badania fizykalnego;

3) wykonywanie podstawowych pomiarów życiowych i ich ocenę oraz interpretację;

4) ocenę stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia;

5) ocenę jakości życia i wydolności psychofizycznej świadczeniobiorcy;

6) wykrywanie odchyleń od normy rozwojowej;

7) wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

8) ocenę i monitorowanie bólu;

9) ocenę wydolności pielęgnacyjno-opiekuńczej rodziny;

10) pobieranie materiału do badań diagnostycznych zgodnie z odrębnymi przepisami.

6. Świadczenia lecznicze, zgodnie z odrębnymi przepisami, obejmują:

1) udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

2) podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza oraz zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym wykonywanie iniekcji dożylnych, podskórnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych;

3) zakładanie opatrunków na rany, odleżyny, oparzenia;

4) cewnikowanie pęcherza u kobiet;

5) płukanie pęcherza;

6) wykonywanie wlewów/wlewek doodbytniczych;

7) wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących się w porozumieniu z lekarzem;

8) zdejmowanie szwów;

9) wykonywanie inhalacji;

10) wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna;

11) stawianie baniek;

12) ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych;

13) dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego;

14) doraźną modyfikację dawki leków przeciwbólowych, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których uprawniona jest pielęgniarka.

7. Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:

1) rehabilitację przyłóżkową w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i długotrwałego unieruchomienia;

2) usprawnianie ruchowe;

3) drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej;

4) ćwiczenia ogólnousprawniające;

5) ułożenie i przemieszczanie chorego w łóżku.

8. Pielęgniarka POZ środowiska nauczania i wychowania planuje i realizuje opiekę pielęgnacyjną nad świadczeniobiorcami na terenie szkoły lub w jednostce, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.¹⁾), zgodnie z odrębnymi przepisami.

B. Zakres zadań położnej POZ

1. Położna POZ realizuje kompleksową pielęgnacyjną opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną obejmującą:

1) edukację w zakresie planowania rodziny;

2) opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu;

3) opiekę nad kobietą, noworodkiem i niemowlęciem do ukończenia drugiego miesiąca życia;

4) opiekę w chorobach ginekologicznych;

5) opiekę nad kobietą w każdym okresie jej życia.

2. W realizacji świadczeń opieki zdrowotnej położna POZ współpracuje z:

1) lekarzem ginekologiem (położnikiem) udzielającym świadczeń specjalistycznych w zakresie jej zadań;

2) lekarzem POZ i w porozumieniu z lekarzem wykonuje świadczenia lecznicze;

3) pielęgniarką POZ;

4) pielęgniarką POZ środowiska nauczania i wychowania;

5) pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;

6) położną zatrudnioną w specjalistycznej poradni położniczo-ginekologicznej;

7) innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami świadczeniobiorców;

8) przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia.

3. Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

1) edukację w zakresie prozdrowotnego stylu życia kobiety;

2) przygotowania do porodu, z uwzględnieniem porodu rodzinnego;

3) poradnictwo w zakresie higieny odżywiania w okresie połogu;

4) poradnictwo w zakresie pielęgnacji i prawidłowego żywienia noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

5) poradnictwo laktacyjne i promowanie karmienia piersią;

6) kształtowanie postaw rodzicielskich;

7) edukację i udzielanie porad w zakresie powrotu płodności po porodzie, metod regulacji płodności;

8) profilaktykę chorób ginekologicznych i patologii położniczych;

9) edukację kobiety we wszystkich okresach życia w zakresie prowadzenia samoobserwacji oraz podejmowania działań w celu wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka nowotworowego;

10) edukację w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową;

11) profilaktykę chorób weku rozwojowego;

12) edukację w zakresie szczepień ochronnych.

4. Świadczenia diagnostyczne obejmują:

1) przeprowadzanie wywiadu środowiskowego/rodzinnego;

2) monitorowanie rozwoju ciąży fizjologicznej;

3) wykonywanie badania położniczego u kobiet;

4) ocenę relacji rodziny z noworodkiem;

5) monitorowanie przebiegu połogu i rozwoju noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

6) obserwację i ocenę rozwoju psychoruchowego noworodka i niemowlęcia oraz adaptacji do środowiska zewnętrznego;

7) wykonywanie pomiarów u kobiety i noworodka oraz ocenę tych pomiarów;

8) ocenę poziomu bilirubiny w oparciu o topografię zażółcenia według schematu Kramera oraz pobieranie materiałów do testów na fenyloketonurię i hypotyreozę u noworodków;

9) wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

10) pobieranie materiału do badań diagnostycznych zgodnie z odrębnymi przepisami.

5. Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:

1) planowanie, realizację i ocenę opieki pielęgnacyjnej nad:

a) kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu,

b) noworodkiem i niemowlęciem do drugiego miesiąca życia,

c) kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi;

2) przygotowanie i wspieranie rodziny w opiece świadczonej na rzecz noworodka, niemowlęcia i kobiety;

3) przygotowanie kobiety do samoopieki i samopielęgnacji.

6. Świadczenia lecznicze, zgodnie z odrębnymi przepisami, obejmują:

1) udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

2) udzielanie pomocy położniczej i neonatologicznej w stanach nagłych do czasu przybycia lekarza;

3) przyjmowanie porodu nagłego w warunkach domowych;

4) zabezpieczenie naciętego lub pękniętego krocza;

5) udzielanie pomocy w okresie laktacji;

6) wykonywanie zabiegów leczniczych zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym:

a) podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym wykonywanie iniekcji domięśniowych, dożylnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych,

b) zdejmowanie szwów,

c) cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet, usuwanie cewnika, płukanie pęcherza,

d) wykonywanie wlewów/wlewek doodbytniczych,

e) płukanie pochwy,

f) leczenie i opatrywanie oparzeń, ran, odleżyn we współpracy z pielęgniarką POZ,

g) wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna,

h) ustalanie diety kobiety zgodnie z potrzebami,

i) doraźną modyfikację dawki leczniczej leku przeciwbólowego, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których uprawniona jest położna.

7. Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:

1) ćwiczenia usprawniające w ciąży, połogu i schorzeniach ginekologicznych;

2) wykonywanie drenażu ułożeniowego u kobiety;

3) prowadzenie gimnastyki oddechowej, relaksacyjnej, przygotowującej do porodu oraz połogu.

Część III

Przepisy załącznika nie naruszają praw i obowiązków pielęgniarki POZ i położnej POZ do realizacji zadań i stosowania procedur wynikających z odrębnych przepisów.

¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091 i Nr 167, poz. 1400.