Dziennik Ustaw - rok 2004 nr 214 poz. 2172

Na podstawie art. 11 ust. 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206) zarządza się, co następuje:

Minister Gospodarki i Pracy: J. Hausner

¹⁾ Minister Gospodarki i Pracy kieruje działem administracji rządowej – rozwój regionalny, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki i Pracy (Dz. U. Nr 134, poz. 1428).

Załącznik do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy
z dnia 21 września 2004 r. (poz. 2172)

1. Wstęp

Uzupełnienie programu operacyjnego – Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski 2004–2006, (Uzupełnienie Programu EQUAL) jest dokumentem opisującym, w jaki sposób Instytucja Zarządzająca EQUAL zapewni efektywne wykorzystanie środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w ramach realizacji programu operacyjnego – Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski 2004–2006.

Uzupełnienie Programu EQUAL uwzględnia następujące dokumenty:

■ Ramy Odniesienia Polityki Zatrudnienia, które zawierają opis wszystkich działań nakierowanych na wsparcie zatrudnienia oraz rozwój zasobów ludzkich w Polsce zarówno z EFS, jak również z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych – Sekcja Gwarancji oraz Finansowego Instrumentu Wspierania Rybołówstwa,

■ rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie przyjęcia Narodowego Planu Rozwoju 2004–2006 (Dz. U. Nr 149, poz. 1567), które opisuje sposób wykorzystania środków pochodzących z funduszy strukturalnych, w tym priorytety i działania finansowane z EFS,

■ rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie przyjęcia programu operacyjnego – Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski 2004–2006 (Dz. U. Nr 189, poz. 1948), zwane dalej Programem EQUAL, określające priorytet oraz tematy, jakie zostały przyjęte w ramach realizacji Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL (EQUAL). Program EQUAL zawiera szczegółową analizę rynku pracy, w tym w kontekście nierówności i dyskryminacji, opis polityki krajowej oraz opis i uzasadnienie wybranych do realizacji tematów. Dokument ten opisuje również system wdrażania i finansowania EQUAL w Polsce.

Celem Uzupełnienia Programu EQUAL jest uszczegółowienie zapisów Programu EQUAL, w szczególności zapisów dotyczących typów działań, które wspierane będą z EFS. Umożliwi to Instytucji Zarządzającej EQUAL prawidłowe zarządzanie, monitorowanie i ocenę realizacji na poziomie programu i poszczególnych działań.

Uzupełnienie Programu EQUAL stanowi jednocześnie informację o sposobie realizacji celów zawartych w Programie EQUAL, przesłaną do Komisji Europejskiej.

1.1. OPIS PROCESU PROGRAMOWANIA

Prace nad Uzupełnieniem Programu EQUAL koordynował Departament Zarządzania EFS Ministerstwa Gospodarki i Pracy.

Do prac nad niniejszym dokumentem powołano we wrześniu 2003 r., na bazie istniejącej Grupy Roboczej ds. EQUAL, pięć grup konsultacyjnych, po jednej dla każdego tematu. Pozwoliło to na ukierunkowanie prac w zależności od zakresu tematycznego i charakteru poszczególnych tematów, rozumianych jako działania, o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206), a także na rozszerzenie kręgu podmiotów zaangażowanych w programowanie EQUAL w Polsce.

Obok przedstawicieli administracji rządowej i organizacji pozarządowych wchodzących w skład dotychczasowej Grupy Roboczej, grupy konsultacyjne tworzą przedstawiciele partnerów społecznych (organizacje pracodawców i związki zawodowe), przedstawiciele organizacji reprezentujących grupy społeczne, których problemy związane z dyskryminacją i nierównościami na rynku pracy zostały zdiagnozowane w zakresie tematycznym Programu EQUAL, np. osoby niepełnosprawne, kobiety. W skład grup konsultacyjnych wchodzą także przedstawiciele organizacji zajmujących się grupami zagrożonymi wykluczeniem społecznym, np. Caritas, Fundacja „Barka”, Ochotnicze Hufce Pracy.

Grupy konsultacyjne zostały także rozszerzone, w porównaniu do składu dotychczasowej Grupy Roboczej, o przedstawicieli instytucji i organizacji o zasięgu regionalnym, np. Zakłady Doskonalenia Zawodowego.

Z uwagi na fakt, że rozwój społeczeństwa informacyjnego jest jednym z kluczowych elementów Programu EQUAL w Polsce do prac nad programowaniem włączono Ministerstwo Nauki i Informatyzacji.

1.2. STRESZCZENIE

Uzupełnienie Programu EQUAL przedstawia opis tematów wybranych do realizacji w Polsce, stanowiący uszczegółowienie informacji przedstawionych w Programie EQUAL, w szczególności pod kątem określenia zakresu każdego z tematów, działań podejmowanych przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju, charakteru Partnerstw (sektorowy, geograficzny). W rozdziale opisującym tematy w ramach Priorytetu 1 – Zwalczanie dyskryminacji i nierówności na rynku pracy – Programu EQUAL zastosowano następujący schemat:

* nazwa tematu

* czas trwania

* alokacja finansowa

* cele

* streszczenie

* typy działań

* charakter Partnerstw na rzecz Rozwoju

* dodatkowe kryteria (tematyczne)

* kategorie interwencji Unii Europejskiej

Tematy przyjęte do realizacji w ramach Priorytetu 1 – Zwalczanie dyskryminacji i nierówności na rynku pracy oraz ich zakres tematyczny przedstawiają się następująco:

Temat A: Ułatwianie wchodzenia i powrotu na rynek pracy osobom mającym trudności z integracją lub reintegracją na rynku pracy, celem promowania rynku pracy otwartego dla wszystkich.

Celem tego tematu jest wypracowanie mechanizmów wyrównywania szans zatrudnienia grup społecznych, doświadczających nierówności ze względu na brak kwalifikacji i niski poziom wykształcenia, oraz zapewnienie ich udziału w rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Temat ten koncentruje się na problemach związanych z nierównościami i dyskryminacją na rynku pracy, będących udziałem mieszkańców obszarów wiejskich i restrukturyzowanych.

Temat D: Wzmocnienie krajowej gospodarki społecznej (trzeciego sektora), a w szczególności usług na rzecz społeczności lokalnych oraz poprawa jakości miejsc pracy.

Celem tego tematu jest wsparcie tworzenia polskiego modelu gospodarki społecznej poprzez udział w określaniu roli i zadań gospodarki społecznej w zwiększaniu atrakcyjności lokalnych rynków pracy i usług, uzupełnienie i wzmocnienie działań realizowanych w ramach polityki krajowej. Szczególne znaczenie odgrywać tu będzie wypracowanie metod zaangażowania społeczności lokalnych na rzecz wykorzystania instrumentów gospodarki społecznej w aktywizacji zawodowej grup zagrożonych wykluczeniem z rynku pracy oraz na rzecz rewitalizacji lokalnych rynków pracy.

Temat F: Wspieranie zdolności przystosowawczych przedsiębiorstw i pracowników do zmian strukturalnych w gospodarce oraz wykorzystania technologii informacyjnych i innych nowych technologii

Celem tego tematu jest ułatwianie i wspomaganie wprowadzania nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań informacyjno-komunikacyjnych. Rozwiązania te mają podnieść konkurencyjność przedsiębiorstw oraz pobudzać świadomość pracodawców o konieczności dokształcania kadry zarządzającej i pracowników, by zapewnić rozwój firmy i utrzymanie miejsc pracy (zwłaszcza w przypadku pracowników starszych wiekiem i kobiet).

Temat G: Godzenie życia rodzinnego i zawodowego oraz ponowna integracja kobiet i mężczyzn, którzy opuścili rynek pracy, poprzez wdrażanie bardziej elastycznych i efektywnych form organizacji pracy oraz działań towarzyszących.

Celem tego tematu jest wypracowanie modelowych rozwiązań sprzyjających godzeniu życia zawodowego i rodzinnego, w tym wsparcie rozwoju instytucji opieki nad dziećmi i osobami zależnymi, ułatwienie podnoszenia kwalifikacji, promocja elastycznych form zatrudnienia i organizacji pracy.

Temat I: Pomoc w społecznej i zawodowej integracji osób ubiegających się o status uchodźcy.

Celem tego tematu jest poprawa systemu opieki instytucjonalnej nad osobami ubiegającymi się o status uchodźcy, rozwój analiz i badań zmierzających do zdiagnozowania i prognozowania zjawiska napływu uchodźców oraz edukację społeczną w zakresie współistnienia kultur.

Obok opisu tematów, zakres tematyczny dokumentu obejmuje:

■ opis systemu wdrażania,

■ zasady finansowania oraz opis rozwiązań dotyczących zapewnienia współfinansowania krajowego,

■ działania promujące Program EQUAL, w tym określenie ogólnej strategii promocji i informacji na temat EQUAL,

■ opis strategii włączania rezultatów do głównego nurtu polityki,

■ monitoring i ocenę Programu EQUAL.

W załącznikach do Uzupełnienia Programu EQUAL zamieszczono:

– kryteria oceny projektów,

– zakres oceny i system punktacji,

– zasady wyboru projektów,

– zasady kwalifikacji wydatków,

– wskaźniki monitorowania poszczególnych tematów i działań,

– kategorie interwencji Unii Europejskiej,

– wykaz używanych skrótów.

2. Opis tematów wybranych do realizacji w ramach Priorytetu 1 – Zwalczanie dyskryminacji i nierówności na rynku pracy – Programu EQUAL

2.1. Wprowadzenie

EQUAL ma na celu testowanie i promowanie – poprzez współpracę ponadnarodową – nowych sposobów zwalczania wszystkich form dyskryminacji i nierówności na rynku pracy. Dotyczy to zarówno osób zatrudnionych, jak i poszukujących pracy. EQUAL obejmuje również działania na rzecz społecznej i zawodowej integracji osób ubiegających się o status uchodźcy.

Celem podejścia tematycznego jest poszukiwanie nowych sposobów rozwiązywania problemów wspólnych dla różnych rodzajów dyskryminacji i nierówności, zamiast skupiania się na poszczególnych grupach docelowych. Każdy kraj członkowski wybiera te tematy, w ramach których spodziewa się, że innowacyjne rozwiązania i współpraca z innymi krajami członkowskimi przyniosą najlepsze rezultaty.

Biorąc pod uwagę powyższe, jak również wnioski wynikające z analizy rynku pracy pod kątem nierówności i dyskryminacji, priorytety polityki, wyniki konsultacji społecznych oraz uwzględniając potrzeby rynku pracy, w Polsce będzie realizowanych pięć tematów, zgodnie z Programem EQUAL.

Poza streszczeniem i typami działań w ramach poszczególnych tematów niniejszy rozdział omawia charakter Partnerstw na rzecz Rozwoju, dodatkowe kryteria oceny w zależności od zakresu tematycznego, jak również alokację finansową.

2.2.1. Temat A: Ułatwianie wchodzenia i powrotu na rynek pracy osobom mającym trudności z integracją lub reintegracją na rynku pracy celem promowania rynku pracy otwartego dla wszystkich

2.2.2. Temat D: Wzmocnienie krajowej gospodarki społecznej (trzeciego sektora), a w szczególności usług na rzecz społeczności lokalnych oraz poprawa jakości miejsc pracy

2.2.3. Temat F: Wspieranie zdolności przystosowawczych przedsiębiorstw i pracowników do zmian strukturalnych w gospodarce oraz wykorzystania technologii informacyjnych i innych nowych technologii

2.2.4. Temat G: Godzenie życia rodzinnego i zawodowego oraz ponowna integracja kobiet i mężczyzn, którzy opuścili rynek pracy, poprzez wdrażanie bardziej elastycznych i efektywnych form organizacji pracy oraz działań towarzyszących

2.2.5. Temat I: Pomoc w społecznej i zawodowej integracji osób ubiegających się o status uchodźcy

2.2.6. Pomoc techniczna (Zasada 11.2)

2.2.7. Pomoc techniczna (Zasada 11.3)

3. Opis systemu wdrażania

3.1. Wprowadzenie

Zgodnie z Komunikatem Komisji Europejskiej do państw członkowskich ustanawiającym wytyczne dla drugiej rundy Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL (COM/2003/840 z dnia 30 grudnia 2003 r., Dz. Urz. C/2004/96/37), zwanym dalej „Komunikatem”, działania realizowane w ramach Programu EQUAL wdrażane będą przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju. Partnerstwo na rzecz Rozwoju powinno zostać utworzone na potrzeby realizacji celów wynikających ze strategii EQUAL dla Polski zapisanej w Programie EQUAL, powinno posiadać określoną strukturę oraz odpowiednie zasoby zapewniające realizację celów określonych w programie pracy Partnerstwa.

Partnerstwo na rzecz Rozwoju pełni rolę beneficjenta końcowego pomocy, w rozumieniu rozporządzenia nr 1260/99/WE z dnia 21 czerwca 1999 r. ustanawiającego przepisy ogólne w sprawie funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 161 z 26.06.1999), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1260/99”. W tym kontekście w skład Partnerstwa powinna wchodzić instytucja posiadająca odpowiednie zasoby niezbędne do zarządzania środkami publicznymi. Zalecane jest również posiadanie doświadczenia w realizacji projektów z wykorzystaniem środków publicznych.

Krajowa Struktura Wsparcia (KSW) będzie odpowiedzialna za przeprowadzenie wyboru Partnerstw na rzecz Rozwoju, wspieranie ich przy wdrażaniu Programu EQUAL oraz upowszechnianiu rezultatów projektów i włączaniu ich do głównych nurtów polityk na poziomie regionalnym i krajowym. Decyzje dotyczące procesu wyboru Partnerstw wymagają opinii Komitetu Monitorującego EQUAL (KM EQUAL) oraz zatwierdzenia przez Instytucję Zarządzającą EQUAL (IZ EQUAL).

Wdrażanie projektów realizowanych w ramach Programu EQUAL następować będzie w trzech etapach. Każdy z etapów stanowić będzie kolejną fazę rozwoju projektu i będzie mieć odmienny charakter wynikający z czynności podejmowanych w trakcie jego realizacji. Wszystkie trzy etapy wdrażania projektów będą finansowane zgodnie z warunkami określonymi w Programie EQUAL.

3.2. Budowanie partnerstwa

Każde Partnerstwo na rzecz Rozwoju, w trakcie określania swojej docelowej struktury, powinno uwzględnić podstawowe zasady EQUAL:

– wszystkich partnerów powinien jednoczyć jeden cel zmierzający do rozwiązania problemów opisanych w Programie EQUAL i zbieżnych z istniejącymi politykami w tym zakresie zarówno na poziomie lokalnym, krajowym jak i wspólnotowym,

– struktura Partnerstwa powinna uwzględniać charakter działań podejmowanych w ramach poszczególnych tematów, konieczność tworzenia i testowania nowych rozwiązań, między innymi poprzez zapewnienie możliwie najszerszego udziału różnych typów organizacji i przedstawicieli grup będących w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy,

– efektem budowy Partnerstwa powinno być: wypracowanie wspólnej strategii zmierzającej do realizacji założonego celu i zawierającej szczegółowy plan działań z uwzględnieniem roli wszystkich partnerów i przewidywanych wyników projektu, wypracowanie dobrych praktyk poprzez wykazanie skuteczności innowacji, określenie oddziaływania projektu w oparciu o kryteria ilościowe i jakościowe określone w Uzupełnieniu Programu EQUAL oraz ich wpływu, a także szczegółowy plan finansowy obejmujący wszystkie etapy wdrażania Programu EQUAL,

– niezbędnym, obowiązkowym elementem Partnerstwa powinna być strategia upowszechniania rezultatów w charakterze dobrych praktyk oraz udział w procesie włączania tych rezultatów do głównego nurtu polityki,

– w chwili rozpoczęcia Działania 1 Partnerstwa otrzymają dostęp do ECDB, przy użyciu której będą mogli nawiązać partnerstwo ponadnarodowe z Partnerstwami z pozostałych krajów członkowskich; aby stworzyć Partnerstwo Ponadnarodowe muszą się znaleźć przynajmniej dwa Partnerstwa z różnych krajów, zaleca się jednak nawiązanie współpracy co najmniej z dwoma Partnerstwami, aby zminimalizować ryzyko rozwiązania Partnerstwa Ponadnarodowego, w przypadku gdy jedno z Partnerstw na rzecz Rozwoju nie zostanie zatwierdzone przez instytucje właściwe dla Programu EQUAL danego kraju.

W przypadku gdy inicjatorem Partnerstwa do Działania 1 była jednostka sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z późn. zm.²⁾), zwanej dalej ustawą o finansach publicznych, zobowiązana jest ona do ogłoszenia otwartego naboru partnerów do Partnerstwa na rzecz Rozwoju. Ogłoszenie to powinno zostać opublikowane, w zależności od charakteru partnerstwa, w dzienniku ogólnopolskim lub lokalnym oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.

Ogłoszenie takie powinno zawierać informacje o:

– temacie, w ramach którego budowane będzie partnerstwo,

– celu Partnerstwa na rzecz Rozwoju,

– szacunkowej wartości działań 1, 2 i 3,

– terminie, trybie i kryteriach stosowanych przy wyborze ofert.

W ogłoszeniu tym powinien być wskazany co najmniej 30-dniowy termin składania ofert. Termin ten nie może być dłuższy niż przewidywany okres realizacji Działania 1. Napływające oferty współpracy powinny być rozpatrywane na bieżąco.

Instytucja ogłaszająca nabór partnerów do Partnerstwa na rzecz Rozwoju przy wyborze ofert powinna uwzględnić w szczególności:

– zgodność działania potencjalnego partnera z celem Partnerstwa na rzecz Rozwoju,

– oferowany wkład potencjalnego partnera w realizację celu Partnerstwa,

– doświadczenie w realizacji projektów o podobnym charakterze w danych obszarach tematycznych oraz,

– współpracę z instytucją ogłaszającą nabór partnerów w trakcie przygotowania wniosku o dofinansowanie Działania 1.

Wynik przeprowadzonego naboru partnerów powinien zostać podany do publicznej wiadomości.

Jednym z podstawowych zadań KSW jest wspieranie Partnerstw na rzecz Rozwoju w procesie ustanawiania i budowania struktur niezbędnych do zapewnienia prawidłowej realizacji celów Programu EQUAL. W ramach pomocy technicznej KSW będzie wspierać Partnerstwa na rzecz Rozwoju w formie:

– szkoleń dla koordynatorów Partnerstw na temat planowania, zarządzania i administracji w Partnerstwach,

– szkoleń dla projektodawców w zakresie zagadnień związanych z realizacją projektu, przygotowania i wspierania Partnerstw w inicjowaniu współpracy ponadnarodowej, szkoleń w zastosowaniu ECDB,

– wspierania Partnerstw w opracowywaniu strategii promocyjnych i upowszechniania oraz włączania rezultatów do głównego nurtu polityki.

Zakłada się, że struktura KSW będzie uwzględniać oddzielne stanowiska odpowiedzialne za współpracę z Partnerstwami na rzecz Rozwoju zgodnie z zakresami tematycznymi.

KSW będzie również odpowiedzialna za dostarczanie Partnerstwom na rzecz Rozwoju materiałów promocyjnych i szkoleniowych (m.in. Informatora dla wnioskodawców) oraz za organizowanie szkoleń i seminariów.

3.3. Sieci tematyczne i upowszechnianie dobrych praktyk (Działanie 2 i 3)

W procesie programowania i wdrażania celów EQUAL kładzie się szczególny nacisk na działania związane z wnoszeniem wkładu do polityki zatrudnienia i przekształcenia rynku pracy oraz wywieraniem na nie wpływu. Cel ten należy realizować poprzez współpracę w ramach sieci tematycznych, upowszechniania dobrych praktyk oraz włączania rezultatów do głównego nurtu polityki. IZ EQUAL, wspierana przez KSW, będzie odpowiedzialna za organizowanie działań w tym obszarze oraz ich koordynację.

Zadania Partnerstw na rzecz Rozwoju, związane z upowszechnianiem rezultatów oraz współpracą w ramach sieci tematycznych, należą do zakresu Działania 3. Aby zapewnić ich możliwie szerokie oddziaływanie poprzez wykorzystanie odpowiednich zasobów Działanie 3 można rozpocząć jednocześnie z rozpoczęciem Działania 2. Prawa autorskie do produktów Programu EQUAL należą do IZ EQUAL. Zgodnie z celami podstawą do współpracy w ramach sieci tematycznych powinno być zaangażowanie wszystkich partnerów w włączanie EQUAL w proces wymiany informacji, doświadczeń oraz wiedzy poprzez wspólne uczestnictwo w spotkaniach i rozmowach.

Krajowe Sieci Tematyczne (KST) będą odpowiedzialne za zapewnienie wdrażania celów Programu EQUAL w obszarach tematycznych oraz za odnotowywanie zmian zachodzących w ramach krajowej i wspólnotowej polityki, jak również na rynku pracy.

KST zostaną utworzone na podstawie tematów oraz kwestii horyzontalnych po zakończeniu Działania 1. KST składać się będą z przedstawicieli Partnerstw na rzecz Rozwoju wybranych dla Działania 2, osób odpowiedzialnych za tworzenie polityki oraz niezależnych ekspertów. KST poszerzone zostaną o zainteresowane instytucje lub organizacje, na przykład instytucje edukacyjne, władze samorządowe, agencje rozwoju regionalnego, ministerstwa i urzędy centralne, organizacje pozarządowe oraz partnerów społecznych. Tak szerokie spectrum powinno zagwarantować dotarcie do jak największej liczby uczestników zaangażowanych w tworzenie nowych modeli i rozwiązań, a jednocześnie stworzy możliwość włączenia ich w tę politykę na różnych poziomach jej wdrażania. Do podstawowych zadań KST należeć będą:

– określenie rezultatów działalności Partnerstw, szczególnie odnoszących się do Krajowego Planu Działania na rzecz Zatrudnienia oraz Krajowego Planu Działania na rzecz Integracji Społecznej, które należy włączyć w proces włączania rezultatów do głównego nurtu polityki,

– analiza podejść strategicznych oraz osiągniętych rezultatów,

– stworzenie skutecznej strategii upowszechniania rezultatów Partnerstw w oparciu o cele Programu EQUAL dla każdego z tematów,

– wypracowanie formy efektywnego dialogu pomiędzy realizatorami programu a osobami odpowiedzialnymi za tworzenie polityki,

– zapewnienie skutecznego procesu włączenia rezultatów do głównego nurtu polityki na różnych poziomach,

– upowszechnianie dobrych praktyk na forach dyskusyjnych całej Europy.

Przedstawiciele IZ EQUAL, KSW oraz KST będą również uczestniczyć w sieciach tematycznych na poziomie europejskim w Europejskich Grupach Tematycznych (EGT). Delegaci krajowi uczestniczący w EGT pośredniczyć będą pomiędzy krajowymi i europejskimi sieciami tematycznymi oraz zapewniać będą stałą wymianę informacji o pracach trwających na obu poziomach

Do głównych zadań EGT należeć będą

– identyfikacja dobrych praktyk w ramach każdego z zakresów tematycznych EQUAL,

– skorelowanie i porównanie z innymi praktykami niefinansowanymi ze środków EQUAL,

– identyfikacja metod włączenia rezultatów do głównego nurtu polityki wspólnotowej.

KSW, która jednocześnie pełni funkcję Sekretariatu dla KST, odpowiedzialna będzie za organizację, koordynację oraz zarządzanie pracami sieci tematycznych na poziomie krajowym. KSW wspierać będzie prace w ramach sieci tematycznych poprzez doradztwo, konsultacje oraz poradnictwo w ramach Działania 3 i zajmować się będzie np.:

– organizacją spotkań popularyzujących wiedzę, takich jak „dni otwarte”, podczas których osoby odpowiedzialne za tworzenie polityki mogą odwiedzać Partnerstwa na rzecz Rozwoju i zapoznawać się z praktycznymi aspektami programu,

– organizacją seminariów, konferencji oraz szkoleń na temat włączania rezultatów do głównego nurtu polityki,

– organizacją internetowych grup dyskusyjnych w ramach sieci tematycznych,

– opracowaniem biuletynu informacyjnego oraz stron internetowych.

3.4. WŁĄCZANIE REZULTATÓW DO GŁÓWNEGO NURTU POLITYKI (ang. MAINSTREAMING)

Włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki jest to złożony proces, w wyniku którego doświadczenia nabyte w trakcie realizacji projektów oraz wyniki projektów osiągnięte przez poszczególne Partnerstwa na rzecz Rozwoju mogą wpływać i zmieniać politykę w wymiarze szerszym niż projektowy.

W proces włączania rezultatów do głównego nurtu polityki zaangażowani są wszyscy uczestnicy rynku pracy na wszystkich poziomach wdrażania strategii i polityki. Kluczowym celem EQUAL jako narzędzia testującego nowe modele rozwiązań walki z nierównością i dyskryminacją na rynku pracy jest skorzystanie z doświadczeń nabytych w trakcie testowania. W tym kontekście włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki można określić jako upowszechnianie i transfer wyników osiągniętych przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju, które wpływają na politykę, tworzą politykę lub przenoszą nowe produkty i usługi na inne poziomy.

Włączania rezultatów do głównego nurtu polityki nie należy mylić z upowszechnianiem. Podstawową różnicą pomiędzy tymi dwoma procesami jest treść i sposób przekazywania wiedzy nabytej w trakcie realizacji projektów. Włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki odnosi się do rzeczywistego wykorzystania wniosków wyniesionych z realizacji projektów w ramach Programu EQUAL oraz przyjęcia nowych zasad wymagających, w niektórych przypadkach, nowego zdefiniowania strategii politycznych. Upowszechnianie natomiast wiąże się z przekazywaniem wiedzy poprzez upublicznienie praktyk przy użyciu takich środków przekazu, jak raporty, konferencje, opracowania tematyczne i wizyty studyjne. Upowszechnianie jest jednym z etapów procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki.

Proces włączania rezultatów do głównego nurtu polityki rozumiany jest jako proces uczenia się, którego efektem końcowym będzie osiągnięcie określonego poziomu wiedzy, co pozwoli na wprowadzenie zmian do systemu programowania polityk w obszarze rynku pracy. W trakcie procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki, w oparciu o metody współpracy wypracowane w ramach KST, powinno nastąpić przełożenie wyników z poziomu projektów na poziom ogólny, co umożliwi ich zastosowanie w szerszej skali.

Wyróżnia się dwa aspekty włączania rezultatów do głównego nurtu polityki: horyzontalny i wertykalny.

Podstawowymi instrumentami są:

– włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki – wymiana informacji i doświadczeń z instytucjami wdrażającymi inne programy Wspólnoty i rozwijającymi strategiczne podejście do obecnych i powstających problemów rynku pracy (horyzontalne),

– włączanie rezultatów do głównego nurtu polityki – współpraca z odpowiednimi komisjami parlamentarnymi, z Komitetami Monitorującymi i Instytucjami Zarządzającymi programami głównego nurtu EFS, grupami zadaniowymi odpowiedzialnymi za opracowywanie programów polityki w zakresie zatrudnienia i integracji społecznej; współpraca ta doprowadzi do rozpoznania braków w polityce i do znalezienia sposobu, w jaki rezultaty Programu EQUAL mogą przyczynić się do rozwoju odpowiednich rozwiązań. Ścisła współpraca z osobami odpowiedzialnymi za tworzenie polityki ma na celu włączenie rezultatów Programu EQUAL do procesu tworzenia polityki rynku pracy i zapewnienie ich trwałości (wertykalne).

IZ EQUAL jest odpowiedzialna za koordynację procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki. Strategia włączania rezultatów do głównego nurtu polityki będzie opracowywana w trakcie 2004 roku i zatwierdzona do realizacji w pierwszej połowie 2005 roku.

Szczególna rola IZ EQUAL będzie polegać na:

– wypracowaniu instrumentów rozpoznania, legalizacji, upowszechnienia i transferu dobrej praktyki tworzonej przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju w ramach Programu EQUAL;

– rekomendowaniu rezultatów prac KST dla Krajowego Planu Działania na rzecz zatrudnienia oraz Krajowego Planu działania na rzecz Integracji społecznej oraz innych dokumentów programowych.

3.5. zmiany w ramach Partnerstwa na rzecz Rozwoju

Zmiany w ramach Partnerstwa na rzecz Rozwoju mogą dotyczyć składu Partnerstwa (instytucji członkowskich), jak również modyfikacji lub doskonalenia planów działań, które mają być wdrażane.

Pierwszy przypadek dotyczy sytuacji, gdy jeden z partnerów wycofuje się z Partnerstwa na rzecz Rozwoju lub istnieje konieczność zaproszenia do Partnerstwa innych dodatkowych instytucji.

Drugi przypadek wynikać może z rewizji realizowanych działań w kontekście założonych celów. Rozwiązanie konkretnego problemu może skutkować modyfikacją opisu wdrażania projektu zawartego we wniosku w trakcie jego realizacji. Partnerstwo na rzecz Rozwoju powinno dokonywać stałej ewaluacji ukazującej stopień realizacji celu poprzez bieżące działania, powinno również być w stanie dokonywać niezbędnych dostosowań/ poprawek. Oba rodzaje zmian są dopuszczalne, zakładając że Partnerstwo na rzecz Rozwoju zawiadomi o nich KSW z odpowiednim wyprzedzeniem i że nie będą one prowadzić do przekroczenia zatwierdzonego budżetu Partnerstwa oraz pod warunkiem wyrażenia zgody KSW na wprowadzenie zmian.

3.6. Zarządzanie Partnerstwem na rzecz Rozwoju

Partnerstwem na rzecz Rozwoju może zarządzać jednostka sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych lub inna instytucja, lub organizacja wchodząca w skład Partnerstwa. Zarządzanie może zostać zlecone instytucjom zewnętrznym.

We wszystkich wymienionych wyżej przypadkach należy zagwarantować przejrzysty system kontroli finansowej.

4. Kwalifikowalność wydatków

Kwestie finansowe Programu EQUAL zostały przedstawione w Rozdziale IX Programu EQUAL. Załącznik nr 1 do Programu EQUAL zawiera szacunkowy plan finansowy w podziale na priorytet operacyjny/ tematy, przedstawiający podział całkowitego budżetu Programu EQUAL w Polsce – ponad 178,5 mln EUR na: źródła finansowania (wkład EFS i współfinansowanie krajowe); tematy EQUAL i lata wdrażania Programu (2004, 2005 i 2006). W rozdziale VI.5 Programu EQUAL przedstawiono procentową alokację Priorytetu 1 – Zwalczanie dyskryminacji i nierówności na rynku pracy Programu EQUAL w podziale na 5 tematów oraz pomoc techniczną, a także odpowiednie alokacje finansowe zgodnie z załącznikiem nr 1 do Programu EQUAL.

Działania podejmowane w ramach Programu EQUAL w latach 2004–2006 i wspierane przez środki EFS będą współfinansowane z budżetu państwa. Udział współfinansowania krajowego będzie wynosił 25 % całkowitego budżetu Programu EQUAL i będzie pochodzić ze środków rezerwy celowej.

Oprócz ww. źródeł zalecane będzie, ze względu na specyfikę podejmowanych działań, wnoszenie wkładu własnego przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju. Wkład własny może być zarówno rzeczowy, jak i finansowy, zgodnie z regulacjami właściwymi dla funduszy strukturalnych i pomocy publicznej. Może on się różnić w zależności od podejmowanych działań i zakresu tematycznego. W niektórych przypadkach wkład własny Partnerstwa może być niezbędny dla realizacji projektu, lecz nie będzie wliczany do współfinansowania krajowego.

Podstawą uruchomienia środków z budżetu państwa będzie ustawa budżetowa.

Zgodnie z Programem EQUAL, Partnerstwa na rzecz Rozwoju wybrane do realizacji działań będą otrzymywać dotacje wypłacane w ratach z budżetu państwa na podstawie wniosków o płatność. Partnerstwa będą składać raporty okresowe o poniesionych kwalifikowalnych wydatkach do KSW, która sporządzi wniosek o wypłatę na poziomie tematu Programu EQUAL i przedłoży go do IZ EQUAL. IZ EQUAL dokonuje refundacji ze środków EFS na odpowiedni rachunek bankowy wskazany przez ministra właściwego ds. finansów publicznych.

Kwalifikowalność wydatków przy wdrażaniu Programu EQUAL wynika z przepisów dotyczących kwalifikowalności wydatków, zawartych w rozporządzeniach nr 1260/99, nr 1784/1999, nr 1159/2000 i nr 448/2004. Rozporządzenie nr 448/2004 określa 12 zasad stosowanych przy uznawaniu wydatków za kwalifikowalne i dotyczy wszystkich funduszy strukturalnych. Dla ułatwienia zrozumienia kosztów ponoszonych przy nawiązywaniu i realizacji współpracy ponadnarodowej we wdrażaniu Programu EQUAL Komisja Europejska wydała Poradnik o ponadnarodowości, który pomaga planować przyszłe działania.

Zgodnie z powyższym, rodzaje działań Partnerstw na rzecz Rozwoju, które kwalifikują się do pomocy z EFS, można podzielić na 3 kategorie:

– wsparcie osób: m.in. edukacja i szkolenia zawodowe, praktyki, podnoszenie umiejętności podstawowych, działania promujące zatrudnialność na rynku pracy oraz wyższe zatrudnienie w dziedzinie nauki i badań, nowe źródła zatrudnienia,

– wsparcie dla struktur i systemów: m.in. poprawa systemu edukacji i szkoleń, modernizacja służb zatrudnienia, rozwój powiązań świata nauki oraz świata pracy, edukacji i szkoleń, rozwój systemu badań potrzeb rynku pracy,

– działania towarzyszące: m.in. podnoszenie świadomości społecznej, dostarczanie usług opiekuńczych, promowanie rozwoju społeczno-edukacyjnego w celu zapewnienia metod integracji z rynkiem pracy.

W związku ze specyfiką EQUAL wszelkie rodzaje działań mające na celu oddziaływanie na struktury i systemy w zakresie określonym w Programie EQUAL oraz Uzupełnieniu Programu EQUAL będą zakwalifikowane do wsparcia z EFS.

Z EFS będą mogły być finansowane jedynie te wydatki, które zostaną uznane za kwalifikowalne. W przypadku problemów z zakwalifikowaniem danego wydatku do katalogu wydatków kwalifikowalnych Partnerstwo zwraca się z zapytaniem na piśmie do KSW.

W celu maksymalizacji efektywności Programu EQUAL podczas realizacji Działania 2 możliwe jest finansowanie pewnych działań, które normalnie są kwalifikowalne do finansowania w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej – Sekcja Orientacji oraz Finansowego Instrumentu Wspierania Rybołówstwa. Działania te zostały omówione w Rozdziale IX Programu EQUAL. Działania takie będą mogły być podejmowane w ograniczonym zakresie, tylko jeżeli warunkują one efektywne wdrożenie Programu EQUAL. Wydatki związane z takimi działaniami nie mogą zdominować działań nakierowanych na rozwój zasobów ludzkich.

Informacje na temat zasad kwalifikacji wydatków w ramach Programu EQUAL w Polsce przedstawione są w załączniku nr 4 do Uzupełnienia Programu EQUAL.

5. Audyt i kontrola finansowa projektów przyjętych do realizacji

5.1. Audyt

Postanowienia o audycie i kontroli finansowej w ramach Programu EQUAL opierają się na ogólnych regulacjach w zakresie audytu i kontroli finansowej procesu wdrażania EFS w Polsce.

Jednostki audytu wewnętrznego w instytucjach odpowiedzialnych za zarządzanie i wdrażanie Programu EQUAL są uprawnione do przeprowadzenia audytu Partnerstw na rzecz Rozwoju.

W ramach organizacji systemu audytu wewnętrznego określono następujące prawa i obowiązki.

Do obowiązków jednostki audytu wewnętrznego IZ EQUAL należy:

– określenie wytycznych dotyczących przygotowania „ścieżki audytu”,

– przygotowanie wytycznych określających ujednolicony model „ścieżki audytu” i jej prezentacji, przygotowanie spójnych wytycznych w odniesieniu do procedur prowadzenia audytu wewnętrznego przez KSW oraz Partnerstwa na rzecz Rozwoju, a także bieżące monitorowanie systemu audytu wewnętrznego KSW i Partnerstwa z punktu widzenia jego jednolitego funkcjonowania,

– koordynowanie działań podejmowanych przez KSW i związanych z przeprowadzaniem audytu, gromadzenie raportów i informacji o stanie realizacji zadań audytu związanych z zakresem działań wynikających z realizacji Programu EQUAL.

Ponadto jednostka audytu wewnętrznego IZ EQUAL ma prawo do:

– przeprowadzenia audytu w KSW, a także, w uzasadnionych przypadkach, na poziomie Partnerstwa, i prowadzenia audytów sprawdzających,

– udzielania rekomendacji, w oparciu o przeprowadzone przez siebie audyty, zmierzających do zwiększenia efektywności systemu audytu wewnętrznego,

– przedstawiania KSW propozycji związanych z tymi obszarami wdrażania Programu EQUAL, które powinny zostać uwzględnione w planie audytowym przygotowanym przez KSW na kolejny rok.

KSW jest odpowiedzialna za:

– zapewnienie funkcjonowania, w ramach swojej własnej struktury organizacyjnej, jednostki audytu wewnętrznego oraz zapewnienia jej organizacyjnej i funkcjonalnej niezależności,

– przeprowadzenie audytu wewnętrznego zgodnie z odpowiednimi obowiązującymi przepisami oraz zapewnienie funkcjonowania systemu audytu wewnętrznego zgodnie ze Standardami Audytu Wewnętrznego w Jednostkach Sektora Finansów Publicznych, ogłoszonymi w Komunikacie Nr 2 Ministra Finansów z dnia 30 stycznia 2003 r. i dostępnymi na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.mofnet.gov.pl),

– współpracę z jednostką audytu wewnętrznego IZ EQUAL na warunkach i zgodnie z zasadami określonymi przez IZ EQUAL,

– zatrudnianie audytorów wewnętrznych w liczbie wystarczającej do prowadzenia audytów wewnętrznych, zgodnie z odpowiednimi obowiązującymi przepisami; przygotowanie planu dla audytorów wewnętrznych na każdy kolejny rok, zapewnienie stałego podnoszenia kwalifikacji audytorów oraz rezerwowanie w budżecie funduszy na ten cel,

– przedstawienie jednostce audytu wewnętrznego IZ EQUAL kopii rocznego planu audytowego na nadchodzący rok,

– wysyłanie na żądanie jednostce audytu wewnętrznego IZ EQUAL kopii wszystkich raportów z audytów przeprowadzonych w związku z dziedziną dotyczącą realizacji Programu EQUAL oraz za przesyłanie półrocznych raportów z wykonania zadań audytu, jak również rocznego raportu z realizacji zadań, w oparciu o formularz przygotowany przez jednostkę audytu wewnętrznego IZ EQUAL,

– gromadzenie całej dokumentacji o wykorzystaniu funduszy przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju,

– udostępnianie przedstawicielom jednostki audytu wewnętrznego IZ EQUAL całej dokumentacji dotyczącej audytu funduszy wykorzystanych w ramach Programu EQUAL, prowadzonego na szczeblu Partnerstwa,

– kontrolowanie przedsięwzięć podejmowanych przez Partnerstwo, łącznie z kontrolami na miejscu, na podstawie ich finansowej i technicznej wykonalności,

– gromadzenie informacji o nieprawidłowościach stwierdzonych podczas audytu i kontroli oraz opracowanie rocznych raportów o nieprawidłowościach podczas wdrażania programu,

– zapewnienie prowadzenia zewnętrznego audytu w Partnerstwie podczas realizacji Działania 2 zgodnie z wytycznymi IZ EQUAL w tym zakresie,

– umożliwienie przeprowadzenia zewnętrznego audytu w KSW przez uprawnione jednostki.

Partnerstwo na rzecz Rozwoju odpowiada za:

– wypracowanie procedur dotyczących audytu i kontroli jego działań zgodnie z wytycznymi KSW i IZ EQUAL,

– ustanowienie prawidłowego systemu zarządzania jakością w ramach Partnerstwa,

– udostępnianie przedstawicielom wszystkich instytucji uprawnionych do prowadzenia audytu i kontroli Programu EQUAL całej dokumentacji związanej z funkcjonowaniem, zarządzaniem i kontrolowaniem Partnerstwa.

Szczegółowe ustalenia związane z audytem i kontrolą finansową zostaną zawarte w umowach o dofinansowanie Działania, podpisanych przez organizację zarządzającą Partnerstwem i IZ EQUAL (lub KSW w imieniu IZ EQUAL).

5.2. Kontrola

Dla zapewnienia prawidłowej i efektywnej realizacji Programu EQUAL wdrażanie Programu EQUAL jest wspierane dodatkowo poprzez kontrolę finansową, której ogólne zasady określa rozporządzenie nr 1260/99, rozporządzenie nr 438/2001/WE z dnia 2 marca 2001 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia nr 1260/99 dotyczącego zarządzania i systemów kontroli pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 063 z 03.03.2001), zwane dalej „rozporządzeniem nr 438/2001”, rozporządzenie nr 448/2001/WE z dnia 2 marca 2001 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia nr 1260/99 w zakresie procedury dokonywania korekt finansowych pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 064 z 06.03.2001), decyzja nr 2235/2002/WE z dnia 27 grudnia 2002 r. zmieniająca rozporządzenie Komisji nr 438/2001 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia nr 1260/1999 dotyczącego zarządzania i systemów kontroli pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 351 z 28.12.2002), zwana dalej „decyzją nr 2235/2002”.

Zgodnie z Programem EQUAL podział funkcji w zakresie kontroli w jednostkach zaangażowanych w zarządzanie i wdrażanie Programu EQUAL wygląda następująco:

Instytucja Płatnicza (minister właściwy ds. finansów publicznych)

Do zadań Instytucji Płatniczej w zakresie kontroli należy w szczególności:

– weryfikacja deklaracji wydatków z EFS przedstawionych przez IZ EQUAL,

– certyfikowanie wobec Komisji Europejskiej deklaracji wydatków w ramach Programu EQUAL,

– gromadzenie, wyodrębnionymi kanałami monitoringu finansowego, informacji statystycznych i finansowych na potrzeby IZ EQUAL i KM EQUAL,

– nadzór nad sprawnością działania SIMIK.

Ponadto zadaniem Instytucji Płatniczej jest przygotowywanie wytycznych dotyczących zarządzania finansowego i kontroli finansowej dla IZ EQUAL.

IZ EQUAL

Zgodnie z art. 34 rozporządzenia nr 1260/99 oraz art. 4 rozporządzenia nr 438/2001, IZ EQUAL w zakresie kontroli jest odpowiedzialna przede wszystkim za:

– sprawdzanie zestawień wydatków otrzymywanych od KSW oraz potwierdzanie ich wobec Instytucji Płatniczej,

– przygotowanie raportów o nieprawidłowościach we wdrażaniu Programu EQUAL i przekazanie ich, za pośrednictwem Biura Międzynarodowych Relacji Skarbowych, Generalnemu Inspektorowi Kontroli Skarbowej oraz do wiadomości Instytucji Płatniczej,

– wdrażanie systemu zarządzania i kontroli w celu zapewnienia prawidłowości operacji finansowych (w sferze finansów, zgodnie z wytycznymi ministra właściwego ds. finansów publicznych oraz wnioskami KM EQUAL o podjęcie działań naprawczych).

KSW w zakresie kontroli jest odpowiedzialna za:

– gromadzenie, ocenę formalną i organizację oceny merytorycznej wniosków składanych przez inicjatorów Partnerstwa na rzecz Rozwoju zgodnie z określonym trybem, postanowieniami Programu EQUAL oraz Uzupełnienia Programu EQUAL, a także postanowieniami umowy zawartej między IZ EQUAL a KSW,

– ocenę formalną i merytoryczną wniosków płatniczych Partnerstw oraz deklaracji wydatków i dokumentów potwierdzających wydatki,

– zbieranie informacji o zaistniałych nieprawidłowościach i zgłaszanie ich do IZ EQUAL oraz odzyskiwanie płatności od Partnerstw,

– weryfikację prawidłowego wykorzystania funduszy, w tym kontrole na miejscu.

5.3. Kontrola skarbowa pomocy

Kontrola pogłębiona

Za kontrolę pogłębioną odpowiedzialne jest Biuro Międzynarodowych Relacji Skarbowych w Ministerstwie Finansów wraz z 16 urzędami kontroli skarbowej, zgodnie z rozporządzeniem nr 438/2001 zmienionym decyzją nr 2235/2002. W rozdziale VIII Programu EQUAL opisano sposób, w jaki system ten będzie wdrażany w zakresie realizacji Programu EQUAL w Polsce.

Na szczeblu krajowym cele, zadania, kompetencje i organizację kontroli skarbowej reguluje ustawa z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 65, Nr 64, poz. 594, Nr 91, poz. 868, Nr 171, poz. 1800 i Nr 173, poz. 1808). Do zadań kontroli skarbowej należy w szczególności:

– kontrola celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej, a także kontrola wywiązywania się z warunków finansowania pomocy z tych środków,

– certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia pomocy ze środków pochodzących z Unii Europejskiej.

Kontroli skarbowej podlegają m.in.:

– wydatkujący, przekazujący i otrzymujący środki pochodzące z Unii Europejskiej,

– zobowiązani do wywiązywania się z warunków finansowania pomocy ze środków pochodzących z Unii Europejskiej.

Certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia pomocy

Certyfikacja i wydawanie deklaracji zamknięcia pomocy w ramach Programu EQUAL będą realizowane przez komórkę wyodrębnioną dla tych celów w Ministerstwie Finansów. Szczegółowe informacje w tym zakresie zostały przedstawione w Rozdziale VIII Programu EQUAL.

Szczegółowy zakres, tryb i sposób dokumentowania czynności związanych z prowadzeniem odpowiednich kontroli oraz wydawaniem świadectwa zamknięcia pomocy został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 30 marca 2004 r. w sprawie certyfikacji i wydawania deklaracji zamknięcia pomocy finansowej ze środków pochodzących z Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 66, poz. 607).

Kontrole na wniosek Komisji Europejskiej

Stosownie do art. 38 ust 2 rozporządzenia nr 1260/99 celem kontroli prowadzonych na zlecenie Komisji Europejskiej jest zweryfikowanie prawidłowości jednej lub więcej transakcji.

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej wykonuje zadania dotyczące kontroli prowadzonych na wniosek Komisji Europejskiej przy pomocy Biura Międzynarodowych Relacji Skarbowych, przy czym

– czynności kontrolne wykonywane są przez inspektorów i pracowników urzędów kontroli skarbowej poza planem kontroli ustalanym przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej (kontrole doraźne),

– kontrole dotyczą transakcji juz zrealizowanych (kontrole ex post),

– wydatki objęte kontrolą nie są zaliczane do puli 5 % wydatków weryfikowanych poprzez wybór próby.

Zakres kontroli ustalany jest odpowiednio do oczekiwań Komisji Europejskiej

Pozostałe kontrole skarbowe

Poza kontrolami, które służą bezpośredniej realizacji obowiązków wynikających z prawa wspólnotowego, prowadzone są również, w przypadkach tego wymagających, kontrole doraźne, w oparciu o uzyskane informacje wskazujące na nieprawidłowości w wykorzystaniu środków w ramach Programu EQUAL. W szczególności kontrole takie są prowadzone w związku z wnioskami takich instytucji krajowych, jak Parlament (Sejm) Rzeczypospolitej Polskiej, Prokuratura, Instytucja Płatnicza, Instytucja Zarządzająca, Jednostka Monitorująco-Kontrolna EFS.

Zadania Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej są w tym zakresie wykonywane przy pomocy Biura Międzynarodowych Relacji Skarbowych. Czynności kontrolne są wykonywane przez inspektorów i pracowników urzędów kontroli skarbowej, poza planem kontroli ustalanym przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej.

Kontrole dotyczą transakcji juz zrealizowanych (kontrole ex post), a wydatki nimi objęte nie są zaliczane do puli 5 % wydatków weryfikowanych na podstawie właściwej metody wyboru próby.

Zakres kontroli ustalany jest odpowiednio do uzyskiwanych informacji, z zastrzeżeniem kompetencji wynikających z ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej

Wymienione powyżej kontrole wynikają z zadań odpowiednich instytucji i nie będą finansowane ze środków EFS

5.4. Inne instytucje upoważnione do kontroli

Do kontroli środków finansujących projekty realizowane w ramach Programu EQUAL upoważnione są również inne instytucje krajowe działające na podstawie odrębnych uregulowań prawnych. Są to:

– Najwyższa Izba Kontroli – kompetencje i zadania wynikają z ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 i Nr 154, poz. 1800 z 2002 r. Nr 153, poz. 1271 oraz z 2004 r. Nr 123, poz. 1291),

– Regionalne Izby Obrachunkowe – kompetencje i zadania wynikają z ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577, późn. zm.³⁾).

Zgodnie z obowiązkami Polski wynikającymi z prawa wspólnotowego, określone instytucje Wspólnoty prowadzą kontrole zewnętrzne. Są to w szczególności:

– Europejski Trybunał Obrachunkowy (ang. European Court of Auditors),

– Europejskie Biuro ds. Walki z Przestępstwami Finansowymi (ang. European Anti–Fraud Office –OLAF),

– Komisja Europejska

6. Działania promujące Program EQUAL

Zgodnie z zapisami Programu EQUAL za zapewnienie właściwej i wydajnej strategii promocyjnej dla działań Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL odpowiedzialna jest IZ EQUAL. Strategia ta spełnia wymogi nałożone przez rozporządzenie Komisji nr 1159/2000/WE z dnia 30 maja 2000 w sprawie prowadzenia przez państwa członkowskie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących pomocy udzielanej z funduszy strukturalnych (Dz. Urz. WE L 130 z 31.05.2000), zwane dalej „rozporządzeniem nr 1159/2000”.

Dla potrzeb realizacji działań informacyjno-promocyjnych, obok strategii promocji i informacji EQUAL opracowany zostanie harmonogram działań promocyjnych i informacyjnych, w ramach którego przedstawiane będą roczne, szczegółowe plany działań uwzględniające specyfikę Programu EQUAL, oraz realizowanych w jego ramach projektów.

6.1. CELE STRATEGII PROMOCJI I INFORMACJI

Podstawowe cele strategii promocyjnej i informacyjnej dla EQUAL są wspólne dla wszystkich programów operacyjnych finansowanych z funduszy strukturalnych, w tym w szczególności z EFS. Należą do nich:

– podnoszenie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat roli jaką spełnia EFS,

– informowanie o roli Unii Europejskiej, w szczególności o pomocy udzielanej ze środków EFS,

– prezentowanie pozytywnego wizerunku EFS, w szczególności EQUAL w Polsce.

Uwzględniając jednak specyfikę Programu EQUAL, należy zakreślić także zakres celów szczegółowych strategii promocji skierowanych na informowanie o EQUAL:

– zainteresowanie udziałem w programie kluczowych partnerów,

– ustalenie podziału obowiązków w zakresie promocji i informacji pomiędzy KSW a IZ EQUAL,

– stworzenie zasad przekazywania niezbędnych informacji i dokumentów dotyczących EQUAL jednostkom zainteresowanym udziałem w Programie EQUAL,

– przekazywanie potencjalnym Partnerstwom niezbędnych informacji, koniecznych do utworzenia Partnerstwa na rzecz Rozwoju na poziomie krajowym i ponadnarodowym,

– ułatwienie poszukiwania partnerów zagranicznych w celu nawiązywania ponadnarodowych Partnerstw na rzecz Rozwoju,

– wsparcie mechanizmu włączania rezultatów działań Partnerstw na rzecz Rozwoju i dobrych praktyk do głównego nurtu polityki.

6.2 GRUPY ODBIORCÓW DZIAŁAŃ PROMOCYJNYCH I INFORMACYJNYCH

Biorąc pod uwagę charakterystykę EQUAL plan działań komunikacyjnych kierowany będzie do trzech grup odbiorców ze względu na rodzaj ich zaangażowania we wdrażanie Programu EQUAL:

1) opinii publicznej,

2) potencjalnych partnerów, takich jak:

– jednostki administracji publicznej i urzędy centralne,

– jednostki samorządu terytorialnego,

– instytucje rynku pracy,

– organizacje pracodawców,

– związki zawodowe,

– małe i średnie przedsiębiorstwa,

– organizacje pozarządowe,

– szkoły i placówki, szkoły wyższe, instytuty badawcze.

3) osoby odpowiedzialne za kształtowanie polityki rynku pracy i integracji społecznej:

– urzędy centralne,

– administracja publiczna.

Uwzględnienie tych trzech grup docelowych jest ważne z punktu widzenia przyszłych rezultatów Programu EQUAL, które w ramach procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki powinny zostać włączone do polityki rynku pracy i integracji społecznej w Polsce. Strategia komunikacyjna powinna uwzględnić ten aspekt Programu EQUAL i zapewnić mechanizmy gwarantujące jego realizację.

6.3. WDRAŻANIE DZIAŁAŃ PROMOCYJNYCH I INFORMACYJNYCH

Za opracowanie planu działań komunikacyjnych na poziomie Programu EQUAL odpowiedzialna jest IZ EQUAL. Do jej zadań należy:

– współpraca z Komisją Europejską w realizacji strategii promocji i działań informacyjnych EQUAL,

– koordynowanie i monitorowanie działań promocyjnych,

– przygotowanie prac Informacyjnej Grupy Roboczej w zakresie EQUAL,

– publikacja podręczników i dokumentów programowych oraz innych publikacji i materiałów o zasięgu ogólnokrajowym,

– nadzorowanie właściwego wykorzystania tożsamości wizualnej EFS i EQUAL,

– monitorowanie wizerunku EFS i EQUAL w mediach.

Informacyjna Grupa Robocza jest organem doradczym w zakresie polityki informacyjnej i promocji EFS, w tym EQUAL. Składa się z przedstawicieli instytucji uczestniczących we wdrażaniu Programu EQUAL, przedstawiciela Biura Prasowego MGiP oraz przedstawiciela Departamentu Zarządzania EFS (koordynatora).

IZ EQUAL opracuje, we współpracy z KSW, zakres działań skierowanych do potencjalnych uczestników Programu EQUAL. Do zadań KSW należy w szczególności:

– opracowanie strategii promocji Programu EQUAL na rzecz potencjalnych Partnerstw na rzecz Rozwoju,

– organizacja seminariów i konferencji dotyczących Programu EQUAL,

– współpraca z mediami,

– identyfikacja potencjalnych Partnerstw i dotarcie do nich z informacjami na temat EQUAL,

– upowszechnianie informacji na temat zasad wyboru projektów,

– prowadzenie bazy danych projektodawców,

– upowszechnianie dobrych praktyk, w tym opracowanie Podręcznika dobrych praktyk,

– umieszczanie logo EFS i EQUAL na materiałach promocyjnych, informacyjnych, szkoleniowych i edukacyjnych dotyczących EFS.

Dodatkowo każde Partnerstwo na rzecz Rozwoju zobowiązane jest do przedstawienia planu promocji i komunikacji na poziomie projektu, uwzględniając specyfikę EQUAL, w tym rolę sieci tematycznych i upowszechnianie rezultatów Programu EQUAL.

Partnerstwa będą zobowiązane do:

– upowszechniania informacji o projekcie oraz fakcie współfinansowania go ze środków EFS,

– informowanie beneficjentów programu o korzystaniu ze środków EFS,

– informowanie o działaniach Partnerstwa ponadnarodowego,

– informowanie o rezultatach projektu.

Przy realizacji tych działań Partnerstwa na rzecz Rozwoju korzystać będą z pomocy KSW.

6.4. WSTĘPNY PLAN DZIAŁAŃ KOMUNIKACYJNYCH

1. Działania przygotowawcze:

– stworzenie identyfikacji wizualnej EQUAL,

– zdefiniowanie i utworzenie Informacyjnej Grupy Roboczej, w której skład wejdą przedstawiciele IZ EQUAL i K.SW opracowujących szczegółowe potrzeby grup docelowych,

– przygotowanie szczegółowego planu promocji w oparciu o podział zadań pomiędzy IZ EQUAL a KSW.

2. Konferencje, seminaria informacyjne oraz szkolenia:

– udział w konferencjach promujących EFS,

– organizowanie konferencji informacyjnych na temat EQUAL:

– konferencji tematycznych,

– konferencji regionalnych obejmujących 16 województw,

– zorganizowanie ogólnopolskiej konferencji otwierającej Program EQUAL,

– szkolenie dla pracowników KSW.

3. Publikacje:

– publikacja dokumentów programowych: Programu EQUAL i Uzupełnienia Programu EQUAL,

– publikacja broszur EQUAL – nowe sposoby rozwiązywania problemu nierówności i dyskryminacji na rynku pracy,

– publikacja Informatora dla wnioskodawców,

– publikacja Podręcznika dobrych praktyk z I rundy EQUAL,

– wydawanie biuletynu informacyjnego,

– publikacja materiałów promocyjnych: ulotek, banerów, plakatów i innych materiałów informacyjnych.

4. Strona internetowa:

– przygotowanie merytoryczne strony internetowej EQUAL,

– dbanie o stałą aktualizację informacji umieszczanych na stronie internetowej,

– stworzenie bazy danych dla potencjalnych Partnerstw ponadnarodowych.

5. Współpraca z mediami:

– pozyskiwanie i utrzymanie kontaktów z mediami,

– publikacje prasowe o zasięgu regionalnych i krajowym,

– opracowywanie materiałów prasowych na temat dobrych praktyk,

– dystrybucja informacji na temat rezultatów projektów.

6. Współpraca ponadnarodowa:

– udział w konferencjach, seminariach, wystawach międzynarodowych,

– udział w pracach Europejskich Grup Tematycznych i Grup Horyzontalnych.

6.5. ZASADY WYKORZYSTANIA LOGO EFS ORAZ LOGO EQUAL

Obowiązek informowania o współfinansowaniu projektów ze środków unijnych wynika z art. 46 rozporządzenia 1260/99. Szczegółowo obowiązek ten precyzuje rozporządzenie nr 1159/2000.

1. Oznaczanie ESF, w tym EQUAL:

Partnerstwa na rzecz Rozwoju realizujące działania współfinansowane ze środków EFS zobowiązane są do oznaczania pomieszczeń, w których odbywają się projekty, oznaczania sprzętu zakupionego w ramach projektu, publikacji i dokumentów. Sposobem na przedstawianie wkładu EFS jest umieszczanie logo EFS i logo EQUAL w Polsce. Wskazywanie udziału może odbywać się przez:

– plakaty wskazujące na wkład EFS i EQUAL,

– powiadomienie odbiorców – wszystkie zawiadomienia skierowane do odbiorców powinny zawierać informację o współfinansowaniu projektu z EFS i określać kwotę lub udział finansowy tego współfinansowania,

– publikacje (broszury, biuletyny, ulotki), które na stronie tytułowej powinny zawierać jasną informację o udziale środków Unii Europejskiej w projekcie oraz logo EFS i logo EQUAL,

– dyplomy i certyfikaty, które powinny zawierać logo EFS i EQUAL,

– strony internetowe i środki audiowizualne, które powinny zawierać informację o udziale środków Unii Europejskiej i, o ile to możliwe, logo EFS, EQUAL oraz odniesienia do stron internetowych: www.equal.mgpips.gov.pl i www.europa.eu.int.

– imprezy promocyjne (targi, wystawy, pokazy, konferencje, seminaria) – w ich trakcie udział środków Unii Europejskiej powinien być oznaczany przez wykorzystywanie flag europejskich i emblematu Unii Europejskiej, a także logo EFS i logo EQUAL.

2. Logo EFS i logo EQUAL:

Logo EFS w formacie jpg dostępne jest na stronie internetowej EFS pod adresem www.efs.gov.pl. Oprócz niego znajduje się tam książka tożsamości EFS. Książka tożsamości EQUAL dostępna jest w siedzibie IZ EQUAL.

Książki tożsamości określają zasady korzystania z logo – jego wielkość, proporcje, otoczenie, kolorystykę, rodzaje tła, na których można je zamieszczać. Przy korzystaniu z logo EFS lub logo EQUAL należy zwrócić szczególną uwagę, aby proporcje logo pozostały niezmienione przy powiększaniu i zmniejszaniu.

6.6. FINANSOWANIE DZIAŁAŃ PROMUJĄCYCH PROGRAM EOUAL

Budżet przeznaczony na działania związane z realizacją strategii informacyjno-promocyjnej wynosi około 1 % całości budżetu Programu EQUAL i zalicza się do kategorii: Działania wspierające właściwe wdrażanie programu zgodnie z Zasadą 11.2, o której mowa w rozporządzeniu 448/2004. Wielkość indykatywna alokacji na te działania wynosi około 1 785 842,75 EUR w latach 2004 – 2008. Ostateczna wielkość środków zostanie zapisana w szczegółowym planie działań komunikacyjnych, który następnie zostanie przedstawiony do zatwierdzenia KM EQUAL.

7. Monitoring i ocena

7.1. MONITORING

W celu zapewnienia skuteczności i poprawności realizacji Programu EQUAL oraz przygotowania oceny osiągniętych rezultatów prowadzony będzie monitoring wdrażania Programu EQUAL. Za jego realizację odpowiedzialna jest IZ EQUAL.

Monitorowanie jest procesem ciągłym, który umożliwia śledzenie realizacji Programu EQUAL przez krajowe i ponadnarodowe Partnerstwa na rzecz Rozwoju oraz dokonywanie niezbędnych korekt w sposobie realizacji Programu EQUAL. Dane pochodzące z systemu monitorowania stanowią główne źródło informacji niezbędnych do przygotowania okresowych i końcowych raportów z wdrażania programu. Dzięki bieżącemu monitorowaniu Partnerstw na rzecz Rozwoju oraz ich obiektywnej ocenie możliwe jest wyselekcjonowanie najlepszych projektów, czyli takich, które odpowiadają najlepiej na zidentyfikowane potrzeby i których rozwiązania są zarówno innowacyjne, jak i możliwe do adaptacji do głównych nurtów polityki zatrudnienia, społecznej i edukacyjnej.

Zgodnie z art. 35 rozporządzenia nr 1260/99 monitorowanie Programu EQUAL jest nadzorowane przez KM EQUAL.

7.1.1. Sposób organizacji systemu monitorowania

Zgodnie Programem EQUAL na system monitorowania składają się dwa systemy informatyczne tworzące ze sobą komplementarną i spójną całość: SIMIK oraz Podsystem monitorowania EFS (PEFS), które są narzędziami wspierającymi monitorowanie Programu EQUAL.

SIMIK w Polsce spełnia następujące cele:

– zapewnienie właściwego, skutecznego i przejrzystego zarządzania środkami europejskimi w ramach programów współfinansowanych przez Unię Europejską,

– zapewnienie monitorowania wskaźników finansowych zadań realizowanych w ramach Podstaw Wsparcia Wspólnoty i Programów Operacyjnych w podziale na fundusze, dysponentów, Priorytety, Działania i projekty,

– zapewnienie monitorowania efektów zadań realizowanych w ramach Podstaw Wsparcia Wspólnoty i Programów Operacyjnych w podziale na fundusze, dysponentów, Priorytety, Działania i projekty,

– zapewnienie efektywnego i zgodnego z zalecanymi procedurami dostarczenia Komisji Europejskiej wymaganej sprawozdawczości i informacji o postępach i efektach wdrażania funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce,

– monitorowanie i zarządzanie każdym projektem od momentu złożenia wniosku, poprzez kolejne etapy administrowania projektem, do dokonania oceny i kontroli finansowej.

Uzupełnieniem systemu SIMIK jest PEFS, którego podstawowym celem jest spełnienie wszelkich wymogów Komisji Europejskiej, ze względu na specyfikę EFS, nieuwzględnionych w systemie SIMIK. Użytkownikiem podsystemu, którego strukturę stanowią lokalne bazy danych, w przypadku Programu EQUAL jest KSW.

PEFS spełnia następujące cele:

– wprowadzanie i przechowywanie szczegółowych informacji na temat beneficjentów ostatecznych,

– wprowadzanie danych pochodzących z ankietowania beneficjentów ostatecznych po zakończeniu projektu,

– agregacja i przesyłanie danych do systemu SIMIK,

– wykorzystanie elektronicznej formy gromadzenia danych przez projektodawców w celu zautomatyzowania procesu przekazu danych na temat beneficjentów ostatecznych.

Ponadto, zgodnie Programem EQUAL, IZ EQUAL jest odpowiedzialna za zbieranie danych ilościowych i jakościowych dotyczących EQUAL i przekazywanie ich drogą elektroniczną do Wspólnej Bazy Danych EQUAL w Komisji Europejskiej (ang. EQUAL Common Database – ECDB). Dane do ECDB zbierane i przetwarzane są przez KSW w oparciu o informacje otrzymane od Partnerstw na rzecz Rozwoju, zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002r. Nr 101, poz. 926 i Nr 153, poz. 1271 oraz z 2004 Nr 25, poz. 219 i Nr 33, poz. 285).

Zakres danych obejmuje:

– informacje ogólne (kody identyfikacyjne, status Partnerstwa),

– informacje dotyczące procesu tworzenia Partnerstwa na rzecz Rozwoju,

– informacje o członkach Partnerstwa,

– informacje dotyczące wdrożenia programu pracy Partnerstwa,

– inne informacje niezbędne do monitorowania na poziomie Partnerstwa obejmujące między innymi rodzaj wsparcia dla obszarów dyskryminacji i grup dyskryminowanych, wydatki Partnerstw, podział wydatków ze względu na rodzaj podejmowanych działań.

Informacje przekazywane do ECDB powinny być aktualizowane na bieżąco. Baza ECDB dostępna jest na stronie internetowej Komisji Europejskiej: www.europa.eu.int/comm/emplovment social/egual.

7.1.2. Raportowanie

Partnerstwa na rzecz Rozwoju zobowiązane są do informowania KSW o sposobie realizacji projektów za pomocą raportów kwartalnych, rocznych oraz w raporcie końcowym (podsumowującym). Raporty powinny być dostarczane w wersji papierowej i elektronicznej. Dane zawarte w raportach muszą korespondować z informacjami przedstawionymi przez projektodawcę we wniosku o dofinansowanie projektu, co umożliwi weryfikację realizacji założonych rezultatów.

Na podstawie raportów składanych przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju, KSW przygotowuje dla IZ EQUAL kwartalne i roczne raporty oraz raport końcowy z realizacji tematu.

Powyższe raporty przekazywane są do IZ EQUAL, która na ich podstawie sporządza roczne raporty oraz raport końcowy z wdrażania Programu EQUAL. Raporty przedstawiane są do zatwierdzenia przez KM EQUAL, a następnie przekazywane do Komisji Europejskiej.

Raporty przygotowywane będą w oparciu o informacje znajdujące się w SIMIK oraz dane dodatkowo zbierane na poziomie krajowym przez KSW. W raportach wykorzystywane będą także wyniki przeprowadzanych na bieżąco badań oceniających sposób wdrażania Programu EQUAL w Polsce oraz jej wpływ na poprawę równości w dostępie do rynku pracy.

7.1.5. Dane monitoringowe

Z uwagi na charakter EQUAL monitorowanie i ocena realizacji jej celów powinno opierać się zarówno na ilościowych, jak i jakościowych danych dotyczących podejmowanych działań. W celu przedstawienia zakresu działań finansowanych w ramach Programu EQUAL konieczne jest, zgodnie z Wytycznymi Komisji Europejskiej w sprawie systemu monitoringu i oceny Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL w latach 2000–2006, uwzględnienie minimum informacji na temat wielkości nakładów i otrzymanych rezultatów.

Załącznik nr 5 do Uzupełnienia Programu EQUAL przedstawia wskaźniki pozwalające określić zakres całego Programu EQUAL oraz zakres działań podejmowanych w poszczególnych tematach. Gromadzenie danych w systemie monitoringu i kontroli umożliwi ich bieżącą, jednolitą oraz obiektywną ocenę.

Przedstawione w załączniku nr 5 szacunkowe wartości wskaźników zostały określone w oparciu o cele Programu EQUAL, jak również o wyniki konsultacji społecznych. Wskaźniki wskazują na cele szczegółowe Programu EQUAL, rezultaty wdrażania oraz postęp w realizacji planu finansowego.

7.2 OCENA

Zgodnie z wymogami rozporządzenia 1260/99 Program EQUAL poddany zostanie ocenie (ewaluacji) na kolejnych etapach wdrażania: przed – ocena ex ante, w trakcie – ocena bieżąca (ang. On-going) i po jego zakończeniu – ocena ex post. Z uwagi na krótki okres programowania dla EQUAL w Polsce, nie będzie przeprowadzona ocena w połowie okresu programowania – ocena mid-term. Ocenę bieżącą przeprowadzają niezależni ewaluatorzy współpracując z IZ EQUAL. Ocena ex post, obejmująca wykorzystanie środków, skuteczność i wydajność pomocy oraz jej oddziaływanie, prowadzona jest pod nadzorem Komisji Europejskiej, we współpracy z IZ EQUAL. Jej zakończenie planuje się na 2009 r.

W latach 2004–2006 Polska po raz pierwszy przystępuje do realizacji inicjatyw wspólnotowych. Niemożliwe jest więc, tak jak już zostało to podkreślone w Programie EQUAL, odniesienie do doświadczeń wynikających z realizacji wcześniejszych inicjatyw, tj. ADAPT i EMPLOYMENT.

Ponadto przy określaniu możliwości dokonania pełnej oceny przewidywanego oddziaływania programu nie można pominąć specyfiki samego Programu EQUAL, którego celem jest wsparcie systemów i struktur oraz testowanie innowacyjnych instrumentów rynku pracy. EQUAL jest instrumentem opartym na uczeniu się. Zatem, aby skutecznie wyodrębnić dobrą praktykę i móc włączać rezultaty wypracowane przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju do głównego nurtu polityki w Polsce, niezbędna jest stała ocena wszystkich działań podejmowanych w ramach Programu EQUAL oraz ciągłe ich obserwowanie pozwalające na uwzględnienie tych doświadczeń. Z tego względu ewaluacja będzie realizowana nie tylko przed rozpoczęciem wdrażania Programu EQUAL i po jego zakończeniu, ale postępy wdrażania i zachodzące zmiany będą stale monitorowane. Wyniki monitoringu stanowić będą podstawę dla bieżącej oceny Programu EQUAL.

7.2.1. Zakres oceny

Głównym zadaniem ewaluacji jest ocenienie stopnia realizacji zamierzonych celów Programu EQUAL. Swoim zakresem ocena obejmie jednak nie tylko klasyczne płaszczyzny ewaluacji: ocenę osiągnięcia założonych celów i oddziaływania Programu EQUAL, ale jej zadaniem będzie również określenie wartości dodanej, jaką tworzą realizowane projekty. Nawiązując do wniosków wypracowanych na podstawie pierwszej rundy wdrażania EQUAL przez Komisję Europejską, ewaluacja Programu EQUAL skupiona będzie w dużej mierze na systemie zarządzania, dynamice wdrażania, systemie monitorowania, procedurze wyboru oraz wdrażania Działania 1, a także procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki.

Ocena dotyczyć będzie czterech podstawowych zagadnień:

Trafności – doboru ogólnych priorytetów i celów szczegółowych Programu EQUAL w odniesieniu do sytuacji na rynku pracy oraz uwarunkowań społecznych i ekonomicznych w danym okresie czasu,

Skuteczności – w odniesieniu do stopnia osiągnięcia założonych celów, a także realizacji naczelnych zasad EQUAL: partnerstwa, zaangażowania grup dyskryminowanych, współpracy ponadnarodowej, włączania rezultatów do polityk krajowych i realizacji polityki równości szans,

Wydajności – oceniane będą osiągnięte efekty działań Partnerstw na rzecz Rozwoju w porównaniu z poniesionymi kosztami,

Innowacyjności – projektów realizowanych przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju w kontekście istniejących już metod w danych obszarach tematycznych.

7.2.2. Organizacja działań oceniających

Sposób organizacji procesu oceny wdrażania i rezultatów Programu EQUAL oraz harmonogram działań oceniających opisany zostanie w oddzielnym dokumencie – Strategii Ewaluacji Programu EQUAL. Dokument ten zostanie przygotowany przy współpracy z Krajową Jednostką Ewaluacyjną, która docelowo powstanie przy Instytucji Zarządzającej Podstawami Wsparcia Wspólnoty.

Do zadań Krajowej Jednostki Ewaluacyjnej należeć będzie:

– przygotowanie struktury organizacyjnej i nadzór nad funkcjonowaniem systemu oceny Narodowego Planu Rozwoju,

– współpraca z Zespołami ds. ewaluacji poszczególnych programów operacyjnych, w tym Programu EQUAL,

– skoordynowanie prac nad wypracowaniem standardów ewaluacji,

– upowszechnianie informacji na temat rezultatów przeprowadzanych ewaluacji.

W celu przeprowadzenia oceny Programu EQUAL zostanie powołana także Grupa Sterująca ds. ewaluacji, w skład której wejdą przedstawiciele IZ EQUAL, Krajowej Jednostki Ewaluacyjnej oraz KSW i Komisji Europejskiej. Do udziału w pracach grupy zaproszeni zostaną także eksperci, którzy zajmują się zagadnieniami związanymi z ewaluacja i posiadają znaczące doświadczenie w prowadzeniu badań oceniających.

W związku z brakiem konieczności przeprowadzenia oceny Programu EQUAL w połowie okresu programowania, działania ewaluujące sposób wdrażania oraz rezultaty Programu EQUAL podzielone zostaną zgodnie z harmonogramem wdrażania całego programu na trzy etapy. Pierwsze badania oceniające zlecone zostaną do wykonania w drugiej połowie 2004 roku po zakończeniu procedury wyboru. Następnie poddane ocenie zostanie Działanie 1 i Działanie 2, a na koniec Działanie 3. W każdym z tych etapów analizowane będą elementy szczególne i ważne dla poszczególnych działań, a także zagadnienia wspólne dla całego Programu, takie jak: wdrożenie podstawowych zasad EQUAL oraz sposób realizacji kwestii horyzontalnych. Szczegółowy wykaz typów badań oraz proponowanych metod badawczych zawarty zostanie w Strategii Ewaluacji Programu EQUAL.

7.2.3. Poziomy oceny

Zgodnie z Programem EQUAL oraz Wytycznymi w zakresie mechanizmów monitorowania i oceny Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL zakłada się trzy poziomy przeprowadzania oceny Programu EQUAL. Zakres oceny, odpowiedzialne instytucje oraz sposób wykonania oceny przedstawione zostały w tabeli:

Poniżej przedstawione zostaną wymagania dotyczące oceny w stosunku do instytucji odpowiedzialnych, w zależności od poziomu oceny.

Poziom projektu – Ocena Partnerstw na rzecz Rozwoju

Każde Partnerstwo na rzecz Rozwoju powinno przedstawić na zakończenie Działania 1 procedury, według których dokonywać będzie oceny projektu w trakcie jego realizacji oraz po jego zakończeniu. Procedury te powinny zawierać wyjaśnienie, jakiego rodzaju dane i informacje będą stanowiły przedmiot oceny, sposób, w jaki Partnerstwo chce przedstawić te dane, oraz w jaki sposób przeprowadzona zostanie analiza tych danych.

Każde Partnerstwo na rzecz Rozwoju powinno również przedstawić szczegóły dotyczące oceny działań podejmowanych przez Partnerstwo w zakresie współpracy ponadnarodowej.

Istnieją trzy etapy oceny Partnerstwa:

a) monitoring działań oraz ich rezultatów, który powinien być częścią właściwego systemu monitorowania całego Programu i uwzględniać zarówno dane zbierane na poziomie krajowym, jak i ponadnarodowym,

b) ocena wpływu działań,

c) ocena sposobu wdrażania działań i funkcjonowania samego Partnerstwa.

Zarówno ocena wpływu działań jak i sposobu ich wdrażania i funkcjonowania samego Partnerstwa mogą być realizowane między innymi poprzez:

– regularne rozmowy podczas spotkań partnerów,

– pisemną ocenę przygotowaną przez każdego z partnerów z zastosowaniem jednolitego formatu, listy tematów lub ankiety,

– ocenę podobnych projektów realizowanych na poziomie kraju,

– ocenę niezależnego eksperta.

Szczegółowe informacje dotyczące opracowania metodologii oceny zostaną przedstawione w poradniku dla Partnerstw na rzecz Rozwoju, za którego opracowanie odpowiedzialna jest KSW.

Poziom krajowy – Ocena przewidywanego oddziaływania Programu EQUAL

Ewaluacja Programu EQUAL musi brać pod uwagę innowacyjny charakter EQUAL. Pamiętać należy, że proste wskaźniki ilościowe, które sprawdzają się w przypadku oceny głównych programów EFS, nie oddają w pełni rozmiaru oraz jakości wpływu Programu EQUAL na rozwój instrumentów rynku pracy i polityki zatrudnienia. Dlatego też większe znaczenie ma tu ocena metod realizacji działań, możliwości włączenia zaproponowanych rozwiązań do polityki regionalnej lub krajowej, sposobów upowszechniania dobrych praktyk niż rezultaty programu mierzone za pomocą wskaźników ilościowych. Te ostatnie pozyskiwane będą w celu oceny zakresu oddziaływania Programu EQUAL oraz w celu wsparcia procesu oceny skuteczności metod realizacji działań, w tym skuteczności procesu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki.

Biorąc pod uwagę powyższe, ocena przewidywanego oddziaływania Programu EQUAL w Polsce w latach 2004–2006 obejmuje ogólne czynniki wpływające na efektywność realizacji, określone także w ocenie ex ante.

Analizie poddane zostaną miedzy innymi:

– sposób zawiązywania się różnych typów Partnerstw w różnych regionach i o różnym składzie, w tym przestrzeganie przez Partnerstwa ram czasowych poszczególnych działań,

– jakość projektów oraz sposób zarządzania projektami,

– uwzględnienie, na poziomie działań i Partnerstw, udziału osób doświadczających nierówności i dyskryminacji na rynku pracy w proponowanych przedsięwzięciach niosącym im konkretne wsparcie – zasada zaangażowania grup dyskryminowanych (ang. empowerment),

– sposób realizacji zasady partnerstwa,

– innowacyjność prowadzonych działań,

– opracowanie mechanizmu włączania rezultatów do głównego nurtu polityki,

– sposób upowszechnienia działań Partnerstwa i ich rezultatów jako przykłady dobrych praktyk,

– sposób prowadzenia współpracy ponadnarodowej,

– sposób realizacji polityki równości płci (ang. gender mainstreaming).

Badania oceniające mają także na celu sprawdzenie, czy w rezultacie wdrożenia Programu EQUAL osiągnięta została poprawa klimatu społecznego w obszarze spraw dotyczących dyskryminacji i nierówności.

Za przeprowadzenie oceny oddziaływania programu odpowiedzialna jest IZ EQUAL, we współpracy z Komisją Europejską oraz członkami KM EQUAL. Do zadań IZ EQUAL należy również zapewnienie zewnętrznego, niezależnego eksperta do oceny Programu EQUAL.

Zadaniem KSW w zakresie oceny oddziaływania Programu EQUAL jest natomiast ankietowanie losowo wybranej grupy uczestników Programu EQUAL, 6 miesięcy po zakończeniu realizacji projektu przez Partnerstwo na rzecz Rozwoju. Badanie powinno dotyczyć przynajmniej 10 % wszystkich uczestników projektów realizowanych w ramach poszczególnych tematów Programu EQUAL. Otrzymane dane pozwolą na sprawdzenie, co dzieje się z tymi osobami po zakończeniu projektu. Dane są gromadzone i przechowywane przez KSW w bazie PEFS.

Poziom wspólnotowy – Ocena końcowa

Za końcową ocenę odpowiedzialna jest Komisja Europejska, która zapewnia udział niezależnego zewnętrznego eksperta. Podstawą oceny są Programy we wszystkich krajach biorących udział we wdrażaniu EQUAL oraz dokumenty Partnerstw na rzecz Rozwoju. Przy opracowaniu oceny końcowej Instytucje Zarządzające EQUAL współpracują z Komisją Europejską

7.3 OCENA EX ANTE

Ocena ex ante została przeprowadzona, zgodnie z Programem EQUAL, przez niezależnego ewaluatora. Głównym jej celem było:

– potwierdzenie, że Program EQUAL zawiera elementy niezbędne dla dobrego opisu i uzasadnienia wyboru tematów oraz porównywalne z zawartością programów operacyjnych EQUAL dla innych krajów,

– potwierdzenie, że strategia zawarta w Programie EQUAL jest spójna,

– ocenienie, w jaki sposób Program EQUAL powiązany jest z polityką krajową,

– ocenienie, w jakiej mierze dokument wykorzystuje wcześniejszy dorobek w dziedzinie polityki przeciwdziałania dyskryminacji i ograniczania społecznych nierówności,

– ocenienie zgodności proponowanego systemu wdrożenia Programu EQUAL, jego monitoringu oraz oceny w różnych fazach realizacji,

– ocenienie potencjalnych rezultatów wdrożenia Programu EQUAL.

Dla osiągnięcia założeń oceny ex ante ewaluator przyjął jako podstawę analizę następujących czynników:

■ wykorzystanie zasad wdrażania Programu EQUAL,

■ ocena struktury programu operacyjnego,

■ ocena wyboru zakresu tematycznego w kontekście:

○ restrukturyzacji wsi i rolnictwa,

○ polityki krajowej wobec grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy,

○ startu życiowego i zawodowego młodzieży,

○ zagrożenia dualizmem rynku pracy w Polsce,

○ słabości instytucjonalnej obsługi polskiego rynku pracy,

○ zagadnień związanych z dyskryminacją i nierównością na rynku pracy,

■ spójność i uzupełniający charakter planowanych działań w odniesieniu do grup docelowych,

■ istniejące warunki wdrożenia Programu EQUAL,

■ ramy monitorowania Programu EQUAL,

■ ocena przewidywanych rezultatów oddziaływania Programu EQUAL.

Zdaniem ewaluatora realizacja Programu EQUAL ma duże znaczenie, szczególnie w przypadku reorientacji działań ze sfery polityki społecznej, dla zwiększenia skuteczności wykorzystywanych narzędzi. Dodatkowo zastosowanie modelu działania opartego o formułę partnerstwa znacznie przyczyni się. z pozytywnymi wynikami, do upowszechniania porozumień na rzecz podejmowania trudnych wyzwań rynku pracy. Również możliwość wymiany informacji i doświadczeń w tym obszarze z partnerami na poziomie zarówno krajowym, jak i wspólnotowym stanowi wartość dodaną Programu EQUAL.

Z oceny ex ante wynikało kilka ogólnych rekomendacji, które zostały wykorzystane w procesie programowania:

■ przygotowanie, zgodnie ze wskazówkami oceny ex ante, pełnej charakterystyki wskaźników oraz oceny oddziaływania programu,

■ dokonanie wyboru sposobów budowania partnerstw,

■ kontynuacja procesu szkoleniowego, będącego zarazem procesem angażowania w proces przygotowawczy, a później w realizację projektu – między innymi instytucji/organizacji posiadających doświadczenie w zwalczaniu dyskryminacji i nierówności,

■ intensyfikacja współpracy w obrębie struktur rządowych mająca na celu wyjaśnienie mechanizmu polskiego wkładu do Programu EQUAL,

■ opracowanie zasad i mechanizmów dostosowania rezultatów Programu EQUAL do polityk krajowych, co wymaga już od dziś współpracy z różnymi instytucjami podejmującymi decyzje oraz decydentami,

■ opracowanie w Uzupełnieniu Programu szczegółowego modelu działania w obrębie poszczególnych tematów tak, aby inicjatorzy Partnerstw na rzecz Rozwoju znali możliwości wyboru tematu,

■ zapewnienie, aby jak najszybciej weszły w życie rozwiązania prawne i organizacyjne potrzebne do stworzenia niezbędnych warunków dla podejmowania działań.

Ocena ex ante zawiera również tabelaryczną charakterystykę wskaźników potrzebnych w procesie monitorowania, które zostały wykorzystane do oceny przewidywanego oddziaływania Programu EQUAL (Załącznik 5).

Załącznik nr 1

KRYTERIA OCENY DLA WYBORU PARTNERSTW NA RZECZ ROZWOJU

Załącznik nr 2

ZAKRES OCENY I SYSTEM PUNKTACJI

Załącznik nr 3

ZASADY WYBORU PROJEKTÓW

Wybór potencjalnych Partnerstw na rzecz Rozwoju w ramach Programu EQUAL przebiegać będzie w kilku aspektach, w zależności od etapu realizacji programu oraz zakresu tematycznego wybranego przez dane Partnerstwo.

Program EQUAL składa się z odrębnych etapów wdrożeniowych (tzw. Działań), rozumianych jako projekty, o których mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206):

– budowanie Partnerstwa na rzecz Rozwoju oraz Partnerstwa Ponadnarodowego (Działanie 1),

– wdrażanie programu Partnerstwa na rzecz Rozwoju (Działanie 2),

– współpraca tematyczna oraz upowszechnianie dobrych praktyk (Działanie 3).

Proces wyboru Partnerstw na rzecz Rozwoju, w celu realizacji założeń Programu EQUAL, składa się z następujących etapów:

– ogłoszenie konkursu, określenie terminów i miejsca składania wniosków oraz wymogów, jakie powinni spełnić inicjatorzy Partnerstw na rzecz Rozwoju,

– ocena Partnerstw na rzecz Rozwoju przez Komisję Wyboru Projektów (oraz Podkomisje Oceny Projektów),

– przekazanie listy rankingowej potencjalnych Partnerstw na rzecz Rozwoju IZ EQUAL do ostatecznej akceptacji,

– przekazanie do KM EQUAL informacji o przebiegu procesu wyboru Partnerstw na rzecz Rozwoju,

– poinformowanie inicjatorów Partnerstw na rzecz Rozwoju o podjętych decyzjach w sprawie przyznania funduszy na realizację EQUAL,

– podpisanie umowy dofinansowania z Partnerstwem na rzecz Rozwoju,

– rozpoczęcie Działania 1 – budowanie Partnerstwa na rzecz Rozwoju oraz Partnerstwa Ponadnarodowego.

W celu zarejestrowania w Systemie Monitorowania i Kontroli Finansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności (SIMIK) danych dotyczących poszczególnych Działań, Partnerstwa powinny złożyć wniosek do każdego Działania.

Do Działania 2 kwalifikowane są te Partnerstwa, których Umowy o Partnerstwie na rzecz Rozwoju (w tym Umowy o Współpracy Ponadnarodowej) zostały zatwierdzone przez IZ EQUAL. Aby przejść z Działania 1 do 2, Partnerstwa muszą również przedłożyć raport końcowy dla Działania 1. Dla zapewnienia ciągłości finansowania projektu, okres pomiędzy Działaniem 1 i Działaniem 2 kwalifikuje się do finansowania w ramach Działania 2. Wzory Umów oraz formularz wniosku do Działania 2 będą dostępne na stronach internetowych IZ EQUAL oraz KSW.

Działanie 3 może być realizowane przez Partnerstwo na rzecz Rozwoju lub grupy Partnerstw, także z udziałem instytucji/organizacji, które nie wchodzą w skład dotychczasowych Partnerstw, tj. wybranych w ramach wyboru projektów na podstawie wniosku o dofinansowanie Działania 1. Wyboru Partnerstw, które będą finansowane w ramach Działania 3, będzie dokonywać IZ EQUAL na podstawie rekomendacji Krajowych Sieci Tematycznych oraz na podstawie oceny Umowy o Partnerstwie na rzecz Rozwoju dla Działania 3. Po konsultacjach listy Partnerstw z KM EQUAL, IZ EQUAL ostatecznie zatwierdzi wybór Partnerstw do Działania 3. Formularz wniosku do Działania 3 będzie dostępny na stronach internetowych IZ EQUAL i KSW.

W całym procesie wyboru projektów, dla zapewnienia integralności i przejrzystości procesu, stosowane będą niżej wymienione zasady.

Rozsądne planowanie i przejrzysty harmonogram:

Proces wyboru przebiegać będzie w oparciu o dobrze zaplanowany program pracy i harmonogram, udostępnione wszystkim uczestnikom procesu wyboru. Zostanie zapewniona realizacja zadań związanych z procesem wyboru przez odpowiedni personel i w uzgodnionym terminie.

Przejrzystość:

Cały proces składania wniosków będzie jasno udokumentowany i ogłoszony wszystkim zainteresowanym stronom poprzez organizację dni informacyjnych, opracowanie poradników, formularzy wniosków, organizację konferencji, seminariów, warsztatów, specjalnych linii telefonicznych itd.

Uczciwość:

Proces wyboru będzie gwarantować równe traktowanie wszystkich wnioskodawców oraz zapewni odpowiedni czas na przygotowanie i planowanie działań przez wnioskodawców.

Wysokiej jakości informacje zwrotne dla wszystkich wnioskodawców:

Po zakończeniu procesu wyboru wnioskodawcom zostaną przekazane na piśmie szczegółowe informacje o przebiegu procesu wyboru.

Możliwość odwołania się od wyników konkursu:

Wnioskodawcy, których wnioski zostaną odrzucone, będą mieli prawo do odwołania się od wyników konkursu. Zasady odwołania oraz procedura odwoławcza zostaną określone w jasny sposób.

Niezależni oceniający

W trakcie procesu składania wniosków będą zapewnione procedury pozwalające na wykluczenie konfliktu interesów osób oceniających i ocenianych lub interwencje ze strony osób trzecich.

Kontrola jakości

IZ EQUAL zapewni kontrolę jakości wszystkich etapów procesu oceny (uwzględniającą odpowiednie udokumentowanie procedur oraz planowanych rezultatów), a także odpowiednie możliwości identyfikacji i eliminacji pojawiających się barier i zagrożeń.

Warunki udziału w procesie wyboru Partnerstw

Wybór Partnerstw na rzecz Rozwoju odbywa się na podstawie informacji przedstawionych we wniosku, złożonym przez inicjatorów Partnerstw na rzecz Rozwoju. Aby wziąć udział w procesie wyboru potencjalne Partnerstwa na rzecz Rozwoju powinny złożyć wniosek o dofinansowanie Działanie 1 w ramach EQUAL. Instytucje odpowiedzialne za wdrażanie Programu EQUAL – IŻ EQUAL (Ministerstwo Gospodarki i Pracy) oraz KSW (Fundacja „Fundusz Współpracy”) udostępnią inicjatorom Partnerstw na Rzecz Rozwoju informacje i dokumenty niezbędne do wypełnienia wniosku.

Wniosek o dofinansowanie Działania 1 w ramach Programu EQUAL może złożyć każdy legalnie działający podmiot, który gotowy jest pracować w partnerstwie z innymi podmiotami w obszarach tematycznych Programu EQUAL oraz realizować jego podstawowe zasady. Wniosek składa jedna instytucja w imieniu Partnerstwa. Do wniosku powinny być załączone listy intencyjne co najmniej dwóch partnerów.

Rodzaje instytucji zgłaszających chęć udziału w Partnerstwach mogą się różnić w zależności od zakresu tematycznego.

Do potencjalnych partnerów zaliczyć można między innymi organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje, związki wyznaniowe itp.), partnerów społecznych, samorządy terytorialne, administrację rządową, przedsiębiorstwa. Przykładowa lista potencjalnych partnerów zostanie przedstawiona w Informatorze dla wnioskodawców.

Organizacja i przekazywanie informacji o konkursie projektów

Mając na względzie ponadnarodowy charakter EQUAL oraz konieczność przekazania informacji o Partnerstwie na rzecz Rozwoju do Wspólnej Bazy Danych EQUAL (ang. EQUAL Common Database – ECDB) zgodnie z Komunikatem przed 1 stycznia 2005 r., wezwanie do składania wniosków przez Partnerstwa na rzecz Rozwoju będzie ogłoszone w drugim kwartale 2004 r.

Ogłoszenie o konkursie projektów zostanie opublikowane w tym samym czasie w prasie o zasięgu ogólnopolskim i regionalnym oraz na stronach internetowych IZ EQUAL i KSW. Organizowane będą również spotkania informacyjne, konferencje, seminaria dla potencjalnych wnioskodawców zainteresowanych Programem EQUAL oraz udostępniane materiały informacyjne. KSW będzie udzielała dodatkowych porad i informacji związanych z przygotowaniem wniosków. Odpowiedzialność za opracowanie dokumentów informacyjnych, promocyjnych oraz szkoleniowych spoczywa na IZ EQUAL, która jest wspierana w tych zadaniach przez KSW. Za przygotowanie wezwania do składania wniosków odpowiedzialna jest KSW.

Informacje o możliwościach finansowania w ramach Programu EQUAL: treść dokumentów programowych, zasady i wymagania, a także informacje praktyczne – powinny być dostępne dla wszystkich zainteresowanych przed ogłoszeniem konkursu.

KSW zapewnia pomoc wnioskodawcom w ciągu całego okresu przeznaczonego na składanie wniosków. Zgodnie z zasadą przejrzystości KSW powinna udostępnić wszystkim zainteresowanym inicjatorom Partnerstw następujące dokumenty: dokumenty programowe, formularze wniosku wraz z instrukcją i Informatorem dla wnioskodawcy. KSW organizuje dni informacyjne, poradnictwo dla wnioskodawców, warsztaty i telefoniczne linie informacyjne.

Wszystkie szczegółowe informacje o zakresie i metodzie działań promujących Program EQUAL przedstawiono w Rozdziale 5.

Wybór Projektów

Po ogłoszeniu konkursu projektów kierownik KSW powołuje Komisję Wyboru Projektów (KWP). W skład KWP wchodzą pracownicy KSW, powołuje się również przewodniczącego i sekretarza KWP. Komisja, działająca na podstawie regulaminu ustanowionego przez kierownika KSW, dokonuje formalnej oceny wniosków do Działania 1. Ocena formalna przeprowadzana jest na podstawie następujących kryteriów formalnych:

– kompletność wniosku,

– poprawność wypełnienia,

– terminowość złożenia wniosku,

– udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania,

– nieprzekroczenie limitu wierszy,

– zgodność okresu wdrażania z terminem określonym w ogłoszeniu o konkursie,

– uprawnienie wnioskodawcy do złożenia wniosku,

– złożenie wniosku w imieniu co najmniej dwóch partnerów krajowych,

– dołączenie do wniosków wszystkich wymaganych załączników,

– wypełnienie wniosku w języku polskim,

– dostarczenie uwierzytelnionych tłumaczeń, jeśli oryginały przedłożone są w języku obcym.

Kierownik KSW powołuje również Podkomisje Oceny Projektów (POP), w których skład wchodzą eksperci zarekomendowani do poszczególnych tematów (jeden ekspert może być członkiem dwóch lub więcej POP). KSW wybiera ekspertów i zaprasza ich do współpracy. Lista ekspertów przekazywana jest do zatwierdzenia przez IZ EQUAL. Lista ekspertów przedkładana jest również KM EQUAL. W skład POP nie mogą wchodzić członkowie KM EQUAL. POP dokonuje oceny merytorycznej projektów do Działania 1 na podstawie kryteriów oceny przedstawionych w załączniku nr 1 do Uzupełnienia Programu EQUAL oraz zgodnie z zakresem oceny i systemem punktacji przedstawionym w załączniku nr 2 do Uzupełnienia Programu EQUAL. POP działają na podstawie regulaminu ustanowionego przez kierownika KSW.

Do zadań KSW będzie należało organizowanie szkoleń dla członków POP w oparciu o taką samą dokumentację, jaką udostępnia się wnioskodawcom: dokumenty programowe, formularze wniosków wraz z instrukcją oraz Informator dla wnioskodawców.

Członkowie POP otrzymają arkusz oceny wniosków dla Działania 1. KSW zapewni, by wnioski były punktowane zgodnie z kryteriami oceny.

Zatwierdzenie projektów

KSW przygotowuje listę rankingową wszystkich projektów, które przeszły ocenę merytoryczną, i przekazuje ją wraz z kopiami wniosków i arkuszy oceny do IZ EQUAL. KSW przygotowuje również krótki opis każdego projektu dla członków KM EQUAL.

Sekretariat KM EQUAL działający przy IZ EQUAL, przesyła informację o przebiegu procesu wyboru (listę rankingową wraz z krótkim opisem każdego projektu) do członków KM EQUAL do wiadomości i podejmuje działania w celu zwołania posiedzenia KM.

IZ EQUAL przedstawia swoją opinię na temat projektów podczas posiedzenia KM EQUAL. IZ EQUAL podejmuje ostateczną decyzję o zatwierdzeniu projektu. Decyzja o zatwierdzeniu projektów do realizacji przekazywana jest do KSW, która przesyła decyzję o przyznaniu dotacji do zatwierdzonych Partnerstw na rzecz Rozwoju.

Wnioskodawcy, których wnioski zostały odrzucone w procesie wyboru projektów, uzyskają z IZ EQUAL informację o negatywnym wyniku konkursu na piśmie, wraz z uzasadnieniem.

Procedura odwoławcza

Wnioskodawcy mają prawo odwołać się od wyniku konkursu. Wnioskodawca składa odwołanie w ciągu siedmiu dni roboczych do IZ EQUAL. IZ EQUAL przekazuje wniosek do KSW do powtórnej oceny. KSW rozpatruje odwołanie w oparciu o dostępne opinie ekspertów lub może poddać wniosek dodatkowej ocenie przeprowadzonej przez ekspertów innych niż ci, którzy już się wnioskiem zajmowali. Ta ocena przekazywana jest do IZ EQUAL, która podejmuje ostateczną decyzję w sprawie przyjęcia lub odrzucenia projektu.

Wnioskodawcy zostaną poinformowani o możliwości odwołania od wyników konkursu w ogłoszeniu o konkursie projektów.

Wykres 1. Wyboru projektów z uwzględnieniem zadań instytucji uczestniczących w poszczególnych etapach realizacji Programu EQUAL

Wykres 2. Etapy wyboru projektów do Działania 1

Wykres 3. Etapy wyboru projektów dla Działania 1

Załącznik nr 4

ZASADY KWALIFIKACJI WYDATKÓW

1. Zasady kwalifikacji wydatków w odniesieniu do terminów ich ponoszenia

Zgodnie z lit. (o) pkt. 2 tytuł 5 załącznika III do podpisanego w dniu 16 kwietnia 2003 r. Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864) za wydatki kwalifikujące się do wsparcia w ramach Programu EQUAL uznaje się wydatki poniesione w ramach realizacji/przygotowania Programu EQUAL/Działań od 1 stycznia 2004 roku.

Koniec okresu kwalifikowalności, dotyczący jedynie wykonywania płatności (a nie ostatecznego terminu realizacji Działań), został zdefiniowany na podstawie art. 30 pkt 2 rozporządzenia 1260/99 i odnosi się do wypłat dokonanych przez bezpośrednich beneficjentów. Data końcowa okresu kwalifikowalności została wyznaczona na podstawie artykułu 31 rozporządzenia 1260/99, a wiążącą datą jest data wypłacenia należności z tytułu faktury zakwalifikowanej do dofinansowania; musi się ona zawierać w okresie od 1 stycznia 2004 r. do 31 marca 2008 r.

2. Zasady kwalifikacji wydatków w odniesieniu do podmiotów, które je ponoszą

Podmiotami, których wydatki, powiązane z typami działań EQUAL i ponoszone zgodnie z terminem wdrażania Programu EQUAL, uznaje się za kwalifikowalne, są: beneficjent działający na rzecz Partnerstw oraz członkowie Partnerstwa.

Podmiotami, których wydatki, powiązane z Programem EQUAL, uznaje się za kwalifikowalne, są IZ EQUAL oraz KSW w zakresie działań podejmowanych w ramach pomocy technicznej.

3. Zasady kwalifikacji wydatków w odniesieniu do kategorii wydatków związanych z realizacją Działań

Za wydatki kwalifikowalne uznawane są wydatki zgodne z rozporządzeniem nr 448/2004 i określone w 12 zasadach. Ze względu na charakter EQUAL wydatki ponoszone w trakcie realizacji programu mogą zostać podzielone w odniesieniu do kategorii wydatków powiązanych z poszczególnymi Działaniami.

Ustanowienie Partnerstw na rzecz Rozwoju i współpraca ponadnarodowa (Działanie 1)

W ramach Działania 1 za kwalifikowane uznaje się w szczególności następujące wydatki:

– wydatki związane z podróżami krajowymi i zagranicznymi przedstawicieli Partnerstwa w związku z tworzeniem się partnerstwa krajowego oraz ponadnarodowego.

– wydatki związane z personelem (płace, składki na ubezpieczenie społeczne),

– wydatki związane z wynajmem pomieszczeń dla przedstawicieli Partnerstw w związku z tworzeniem się partnerstwa krajowego oraz ponadnarodowego.

– wydatki związane z zakupem lub wynajmem i ubezpieczeniem sprzętu komputerowego i biurowego,

– wydatki związane z publikacją i działaniami promocyjnymi Partnerstwa w związku z tworzeniem się partnerstwa krajowego oraz ponadnarodowego,

– usługi księgowe,

– wydatki związane z pomocą prawną bezpośrednio związaną z projektem, usługi notariusza, wydatki ogólne.

Wdrażanie programów pracy Partnerstw na rzecz Rozwoju (Działanie 2)

W ramach Działania 2 za kwalifikowalne uznaje się w szczególności następujące wydatki: w realizacji programu krajowego:

– wydatki związane z przygotowaniem i przeprowadzeniem szkoleń oraz działalności edukacyjnej (w tym prowadzenia badań potrzeb szkoleniowych/edukacyjnych i tworzenia programów),

– wydatki związane z realizacją szkoleń zawodowych (podkontraktowanie), materiały edukacyjne i szkoleniowe,

– wydatki związane z tworzeniem specjalistycznego oprogramowania,

– wydatki związane z organizacją spotkań informacyjno-doradczych,

– zasiłki i dodatki szkoleniowe,

– wydatki związane z personelem (płace i składki na ubezpieczenia społeczne),

– wydatki związane z wynagrodzeniami opiekunów praktyk i staży,

– wydatki związane z podróżami i zakwaterowaniem personelu,

– wydatki związane z podróżami i pobytem konsultantów i doradców,

– wydatki związane z podróżami uczestników projektów,

– wydatki związane z ubezpieczeniem uczestników projektów,

– wydatki związane z wynajmem pomieszczeń i urządzeń (np. amortyzacja sprzętu),

– wydatki związane z rekrutacją uczestników projektu,

– wydatki związane z pomocą prawną bezpośrednio związaną z projektem (np. usługi notariusza),

– wydatki związane z oceną i monitorowaniem projektu oraz z oceną wpływu projektu,

– usługi księgowe,

– wydatki ogólne,

– wydatki związane z audytem,

– wydatki związane z opieką nad osobami zależnymi od uczestników projektów,

– dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej,

– płace uczestników projektu wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne.

W Działaniu 2 w ramach współpracy ponadnarodowej między Partnerstwami na rzecz Rozwoju w Partnerstwie Ponadnarodowym wydatkami kwalifikowanymi mogą być:

– wydatki związane z uczestnictwem (podróże, zakwaterowanie oraz wyżywienie) w spotkaniach roboczych, działaniach na rzecz grup docelowych, wizytach informacyjnych,

– wydatki związane z tłumaczeniami w celu ułatwienia wymiany informacji i doświadczeń pomiędzy partnerami,

– wydatki związane z wizytami informacyjnymi oraz praktykami uczestników projektu (trenerów, osób szkolonych, personelu, kluczowych osób zaangażowanych w realizację projektu), udział finansowy we wspólnych przedsięwzięciach rozwojowych partnerów ponadnarodowych – rozwój usług lub produktów,

– udział finansowy we wspólnych przedsięwzięciach rozwojowych partnerów ponadnarodowych – rozwój usług lub produktów – zleconych innym organizacjom,

– wydatki związane z organizacją spotkań, wspólnych działań na rzecz grup docelowych, wizyt informacyjnych, łącznie z wydatkami związanymi z wynajmem sal, tłumaczeniami,

– wydatki związane z koordynacją sekretariatu, wynagrodzeniami doradców i ekspertów, ewaluacją wspólnych przedsięwzięć, organizacją wspólnych badań ankietowych.

Sieci tematyczne, upowszechnianie dobrych praktyk oraz włączanie ich do głównego nurtu polityki (Działanie 3)

W ramach Działania 3 za kwalifikowalne uznaje się w szczególności następujące wydatki:

– wydatki związane z podróżami, pobytem i inne wydatki związane z realizacją sieci tematycznych, organizacją konferencji i innych imprez związanych z upowszechnianiem dobrych praktyk i włączaniem rezultatów do głównego nurtu polityki (krajowej lub europejskiej),

– wydatki związane z personelem (płace i składki na ubezpieczenia społeczne),

– wydatki związane z publikacjami i działaniami promocyjnymi,

– wydatki związane z pomocą prawną bezpośrednio związaną z projektem (np. usługi notariusza),

– wydatki związane z przeprowadzeniem badań i analiz,

– wydatki ogólne.

Załącznik nr 5

WSKAŹNIKI MONITOROWANIA

Poniższe tabele przedstawiają wskaźniki pozwalające określić rozmiar działań w ramach Programu EQUAL jako całości i rozmiar działań realizowanych w ramach poszczególnych tematów. Poniższe wskaźniki mają ilościowy charakter. Dane będą zbierane poprzez system monitorowania w celu ułatwienia oceny efektywności metod realizacji.

Wartość szacunkowa wskaźników została wyliczona na podstawie celów Programu EQUAL, a także na podstawie konsultacji społecznych.

Całkowity budżet Programu EQUAL w Polsce wynosi 178 584 275 EUR. Wydatki na poszczególne działania nie obejmują środków finansowych dostępnych w ramach pomocy technicznej.

Przewidywane oddziaływanie Priorytetu 1 – Zwalczanie dyskryminacji i nierówności na rynku pracy – Programu EQUAL w fatach 2004–2008

Przewidywane oddziaływanie wdrażania Tematu A w latach 2004–2008

Przewidywane oddziaływanie wdrażania Tematu D – w latach 2004–2008

Przewidywane oddziaływanie wdrażania Tematu F w latach 2004–2008

Przewidywane oddziaływanie wdrażania Tematu G w latach 2004–2008

Przewidywane oddziaływanie wdrażania Tematu I w latach 2004–2008

Załącznik nr 6

Kategorie interwencji UE

2 Zasoby ludzkie

21 Polityka rynku pracy/aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu

22 Integracja społeczna

23 Rozwój kształcenia i szkolenia zawodowego

24 Promocja potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników (doskonalenie kadr, rozwój przedsiębiorczości, innowacyjność, nowe technologie komunikacyjne i informacyjne)

25 Działania pozytywne na rzecz kobiet na rynku pracy

16 Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw

163 Usługi doradztwa biznesowego

167 Szkolenia zawodowe dla małych i średnich przedsiębiorstw

166 Gospodarka społeczna/Usługi trzeciego sektora (opieka nad osobami zależnymi, opieka zdrowotna, działalność kulturalna)

36 Infrastruktura społeczna i zdrowotna

41 Pomoc techniczna i działania innowacyjne

411 Przygotowanie, wdrożenie, monitoring, upowszechnianie

412 Ocena

413 Analizy

415 Informowanie opinii publicznej

Załącznik nr 7

¹⁾ Według zalecenia Komisji nr 96/280/WE z dnia 3 kwietnia 1996 r. odnośnie do definicji małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. L 107 z 30.04.1996) w Programie EQUAL zostały przyjęte następujące definicje:

– średnie przedsiębiorstwo to przedsiębiorstwo, które zatrudnia poniżej 250 pracowników. Jego obrót roczny nie powinien przekraczać 40 mln EUR lub jego bilans roczny powinien być poniżej 27 mln EUR.

– małe przedsiębiorstwo to przedsiębiorstwo, które zatrudnia od 10 do 49 pracowników. Jego obrót roczny nie powinien przekraczać 7 mln EUR lub jego bilans roczny nie powinien przekraczać 5 mln EUR.

– mikroprzedsiębiorstwo to przedsiębiorstwo, które zatrudnia poniżej 10 pracowników.

Utrata statusu średniego, małego lub mikroprzedsiębiorstwa następuje jedynie, gdy podane wyżej progi zostaną przekroczone w ciągu 2 następujących po sobie lat obrachunkowych.

Każde przedsiębiorstwo musi być niezależne – tj. 25% kapitału lub praw głosu na walnym zgromadzeniu nie może być w posiadaniu jednego lub kilku przedsiębiorstw, które nie spełniają warunków przyjętych dla małego i średniego lub mikroprzedsiębiorstwa. W dwóch następujących przypadkach powyższe progi mogą być przekroczone:

– gdy przedsiębiorstwo należy do spółki publicznej, przedsiębiorstw „venture capital” lub inwestorów instytucjonalnych i pod warunkiem, że żadne z wcześniej wymienionych nie sprawuje kontroli nad tym przedsiębiorstwem,

– gdy kapitał jest rozproszony w taki sposób, że przedsiębiorstwo może zadeklarować w zgodzie z prawem, że nie należy w 25% do jednego lub grupy przedsiębiorstw niespełniających warunków przynależności do sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 594, Nr 96, poz. 874, Nr 166, poz. 1611 i Nr 189, poz. 1851 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Nr 93, poz. 890, Nr 121, poz. 1264, Nr 123, poz. 1291 i Nr 210, poz. 2135.

³⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 149, poz. 1454.