Dziennik Ustaw - rok 2004 nr 116 poz. 1207

1) program – program zakładowy albo program międzyzakładowy;

2) pracownik – osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy oraz osobę zatrudnioną na podstawie umowy zawartej w wyniku powołania lub wyboru do organu reprezentującego osobę prawną;

3) zakład ubezpieczeń – zakład ubezpieczeń na życie w formie spółki akcyjnej lub towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych na życie w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151 oraz z 2004 r. Nr 91, poz. 870 i Nr 96, poz. 959);

4) fundusz inwestycyjny – fundusz inwestycyjny otwarty lub specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 49, poz. 448 i Nr 141, poz. 1178 oraz z 2003 r. Nr 124, poz. 1151);

5) towarzystwo emerytalne – pracownicze towarzystwo emerytalne w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. Nr 139, poz. 934, z późn. zm.¹⁾);

6) fundusz emerytalny – pracowniczy fundusz emerytalny w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

7) instytucja finansowa – zakład ubezpieczeń lub fundusz inwestycyjny, zarządzający środkami gromadzonymi w programie na podstawie umowy z pracodawcą;

8) instytucja finansowa prowadząca IKE – instytucję finansową prowadzącą IKE uczestnika w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1205);

9) zarządzający – instytucję finansową lub fundusz emerytalny;

10) konwersja – jednoczesne odkupienie jednostek uczestnictwa w jednym funduszu inwestycyjnym i nabycie jednostek uczestnictwa w innym funduszu inwestycyjnym zarządzanym przez to samo towarzystwo za środki pieniężne uzyskane z odkupienia jednostek uczestnictwa, pod warunkiem że jednostki odkupywane i nabywane są rejestrowane jako stanowiące środki uczestnika odpowiednio ze składki podstawowej lub dodatkowej;

11) uczestnik – pracownika lub inną osobę, która przystąpiła do programu;

12) osoba uprawniona – osobę wskazaną przez uczestnika w deklaracji, która otrzyma środki z programu w przypadku jego śmierci, osobę, o której mowa w art. 832 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.²⁾), oraz spadkobiercę uczestnika;

13) środki – środki finansowe gromadzone w celu realizacji programu inwestowane w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, jednostki ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego działającego na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i jednostki rozrachunkowe funduszy emerytalnych – na rachunku uczestnika prowadzonym przez zarządzającego lub środki pieniężne na rachunku uczestnika, prowadzonym na podstawie zakładowej umowy emerytalnej przez zakład ubezpieczeń, fundusz inwestycyjny albo fundusz emerytalny;

14) organ nadzoru – Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych;

15) wynagrodzenie – podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.³⁾), bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy;

16) rachunek – zapis w rejestrze uczestników funduszu inwestycyjnego, rachunek, na który są wpłacane składki do funduszu emerytalnego, lub rachunek w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym prowadzony na zasadach określonych w ustawie, a w zakresie nieuregulowanym w ustawie – na zasadach określonych w przepisach właściwych dla tych rejestrów i rachunków;

17) IKE – indywidualne konto emerytalne w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych;

18) wypłata – dokonaną przez uczestnika lub osobę uprawnioną wypłatę gotówkową lub realizację przelewu środków zgromadzonych w ramach programu na wskazany przez uczestnika lub tę osobę rachunek bankowy – na warunkach określonych w umowie zakładowej, w przypadku spełnienia warunków określonych w ustawie;

19) wypłata transferowa – przekazanie środków na warunkach określonych w ustawie do innego programu, na IKE uczestnika albo osoby uprawnionej lub z IKE uczestnika albo osoby uprawnionej do programu w przypadkach i na warunkach, o których mowa w przepisach o indywidualnych kontach emerytalnych;

20) zwrot – wycofanie środków zgromadzonych w ramach programu w przypadku jego likwidacji, jeżeli nie zachodzą przesłanki do wypłaty bądź wypłaty transferowej;

21) dyspozycja – polecenie dokonania wypłaty albo wypłaty transferowej składane przez uczestnika zarządzającemu;

22) NIP – numer identyfikacji podatkowej w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702, z późn. zm.⁴⁾).

2. W dniu złożenia wniosku o zarejestrowanie programu prawo, o którym mowa w ust. 1, musi przysługiwać co najmniej połowie pracowników zatrudnionych u pracodawcy, który tworzy program.

3. Jeżeli pracodawca zatrudnia więcej niż pięciuset pracowników, prawo, o którym mowa w ust. 1, musi przysługiwać co najmniej jednej trzeciej pracowników zatrudnionych u pracodawcy, który tworzy program.

4. Prawo do uczestnictwa w programie przysługuje również osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, wspólnikowi spółki cywilnej, jawnej, spółki partnerskiej oraz komandytowo-akcyjnej i komandytowej odpowiadającemu bez ograniczenia, który podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli te osoby lub spółki prowadzą program dla swoich pracowników.

5. Przepisy ustawy dotyczące pracowników stosuje się odpowiednio do osób, które są uczestnikami na podstawie ust. 4.

6. Umowa zakładowa nie może przewidywać dla uczestnictwa pracowników w programie żadnych innych warunków poza określonymi ustawą.

1) funduszu emerytalnego;

2) umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego;

3) umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń w formie grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

2. Umowy, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być także zawierane przez pracodawcę z różnymi funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych. W przypadku takiej umowy pracownik ma prawo do zmiany funduszu inwestycyjnego lub podziału środków znajdujących się w tych funduszach inwestycyjnych na warunkach określonych w umowie zakładowej. Konwersja między tymi funduszami nie stanowi wypłaty transferowej.

3. W przypadku otwarcia likwidacji jednego z funduszy, w którym są lokowane środki uczestnika na warunkach, o których mowa w ust. 2, zarządzający jest obowiązany niezwłocznie powiadomić pracodawcę o otwarciu likwidacji funduszu. Powiadomienie powinno zawierać informację o firmie i siedzibie likwidatora funduszu.

4. Pracodawca obowiązany jest powiadomić uczestnika o konieczności złożenia w terminie 14 dni oświadczenia woli w przedmiocie zadysponowania środkami pieniężnymi uzyskanymi w związku z likwidacją funduszu.

5. Uczestnik składa pracodawcy oświadczenie woli, o którym mowa w ust. 4, w terminie 14 dni od dnia powiadomienia, o którym mowa w ust. 4.

6. Złożone oświadczenie woli, o którym mowa w ust. 4, pracodawca niezwłocznie przekazuje likwidatorowi.

7. Likwidator obowiązany jest do przekazania środków pieniężnych uczestnika przyznanych w postępowaniu likwidacyjnym na nabycie jednostek uczestnictwa, zgodnie ze złożonym przez uczestnika oświadczeniem woli.

8. W przypadku niezłożenia przez uczestnika oświadczenia woli, o którym mowa w ust. 4, środki pieniężne przyznane uczestnikowi w postępowaniu likwidacyjnym przekazywane są przez likwidatora, w równych częściach, celem nabycia jednostek uczestnictwa pozostałych funduszy, w których mogą być lokowane środki uczestnika.

9. Jeżeli program jest prowadzony w formie umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń, o której mowa w ust. 1 pkt 3, umowa ta powinna przewidywać:

1) niepotrącanie kosztów ochrony ubezpieczeniowej ze środków zgromadzonych w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym w przypadku nieopłacenia składki ubezpieczenia na życie oraz związanego z ryzykiem chorobowym i wypadkowym;

2) przeznaczanie co najmniej 85 % każdorazowej składki podstawowej na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy;

3) pobieranie z aktywów funduszu, o którym mowa w pkt 2, opłat związanych wyłącznie z pokryciem kosztów transakcyjnych i opłat z tytułu zarządzania funduszem;

4) otrzymanie przez uczestnika ochrony ubezpieczeniowej w przypadku nieterminowego przekazania składki ubezpieczeniowej przez pracodawcę.

10. Utrzymanie ochrony ubezpieczeniowej, o której mowa w ust. 9 pkt 4, obowiązuje przez okres co najmniej 45 dni od dnia wymagalności składki. Po tym terminie ochrona ubezpieczeniowa może ulec zawieszeniu pod warunkiem, że zakład ubezpieczeń przed dniem ustania ochrony ubezpieczeniowej przekaże pracodawcy informację o fakcie jej zawieszenia.

11. Zawieszenie ochrony ubezpieczeniowej, o której mowa w ust. 10, obowiązywać może przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 12.

12. W przypadku gdy pomiędzy pracodawcą a reprezentacją pracowników zostanie zawarte porozumienie, o którym mowa w art. 38 ust. 4, okres zawieszenia ochrony ubezpieczeniowej, o którym mowa w ust. 10, może zostać przedłużony do końca okresu zawieszenia przekazywania składek określonego w tym porozumieniu.

13. Umowa, o której mowa w ust. 1 pkt 3, może przewidywać ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe, jeżeli jest ona uzupełnieniem ubezpieczenia na życie.

14. Umowa, o której mowa w ust. 1 pkt 3, nie może przewidywać przeznaczania środków ze składki dodatkowej na koszty ochrony ubezpieczeniowej.

1) nabycia zakładu pracy w całości lub jego zorganizowanej części albo nabycia akcji towarzystwa emerytalnego lub

2) połączenia pracodawców prowadzących programy.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, w celu zaproponowania gromadzenia środków w jednym programie, w terminie 3 lat od dnia nabycia albo połączenia, pracodawca powinien zmienić umowę zakładową oraz:

1) wypowiedzieć lub zmienić umowę z instytucją finansową albo

2) z połączonych towarzystw emerytalnych utworzyć jedno towarzystwo i doprowadzić do przejęcia funduszu emerytalnego przez jedno z towarzystw oraz dokonać likwidacji drugiego lub sprzedać akcje towarzystwa emerytalnego.

3. Do zmiany umowy zakładowej w przypadkach określonych w ust. 2 stosuje się odpowiednio art. 41.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, nowy pracodawca wchodzi w prawa i obowiązki dotychczasowego pracodawcy wynikające z umowy zakładowej. Przepis ma zastosowanie odpowiednio, jeżeli program jest prowadzony przez jednego z łączących się pracodawców lub przez pracodawcę, którego zakład pracy lub jego zorganizowana część została nabyta.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1) numer wpisu programu do rejestru;

2) dane identyfikujące uczestnika: pierwsze imię, nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania, NIP i numer PESEL albo numer paszportu bądź innego dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego;

3) dane identyfikujące pracodawcę: nazwę, numer REGON, NIP, adres siedziby i adres do korespondencji;

4) dane identyfikujące zarządzającego, który sporządza informację: nazwę, numer REGON, NIP, adres siedziby i adres do korespondencji;

5) wysokość wpłat w ciągu każdego roku kalendarzowego z podziałem na wpłaty z tytułu składki podstawowej i dodatkowej;

6) wysokość i daty wypłat transferowych przyjętych przez zarządzającego oraz dane identyfikujące zarządzającego lub nazwę instytucji finansowej prowadzącej IKE, dokonujących tych wypłat transferowych;

7) wysokość i datę dokonywanej wypłaty transferowej oraz dane identyfikujące zarządzającego lub nazwę instytucji finansowej prowadzącej IKE, do których dokonywana jest wypłata transferowa;

8) sumę wpłaconych składek podstawowych – w przypadku gdy wypłata transferowa jest dokonywana na IKE;

9) datę sporządzenia informacji oraz imię, nazwisko, funkcję i podpis osoby odpowiedzialnej za jej sporządzenie.

3. Informację, o której mowa w ust. 1, zarządzający sporządza w dwóch egzemplarzach.

4. Zarządzający w przypadku dokonywania wypłaty transferowej przekazuje wraz z dokonaniem wypłaty transferowej odpowiednio następnemu zarządzającemu albo instytucji finansowej prowadzącej IKE jeden egzemplarz informacji, o której mowa w ust. 1, i informacje uzyskane od wszystkich poprzednich zarządzających oraz od instytucji finansowych prowadzących IKE uczestnika. Drugi egzemplarz informacji, o której mowa w ust. 1, zarządzający przekazuje uczestnikowi.

5. W przypadku dokonywania wypłaty zarządzający przekazuje uczestnikowi informację, o której mowa w ust. 2 pkt 1–6 i 9, oraz informację o wysokości wypłaty.

6. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania informacji, o której mowa w ust. 1, oraz tryb jej przekazywania, mając na względzie konieczność zapewnienia sprawnego przekazywania informacji.

1) przez zawarcie umowy zakładowej albo umowy międzyzakładowej;

2) następnie przez zawarcie umowy z instytucją finansową, z zastrzeżeniem art. 17 ust. 3, albo utworzenie towarzystwa emerytalnego i funduszu emerytalnego albo nabycie przez pracodawcę akcji istniejącego towarzystwa emerytalnego;

3) następnie przez rejestrację programu przez organ nadzoru.

2. Umowy nie mogą zawierać warunków uczestnictwa pracownika w programie niezgodnych z przepisami ustawy.

2. Reprezentację pracowników tworzą wszystkie zakładowe organizacje związkowe działające u danego pracodawcy.

3. Jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca zawiera umowę zakładową z reprezentacją pracowników wyłonioną w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

4. Umocowanie reprezentacji pracowników wyłonionej w trybie, o którym mowa w ust. 3, do podejmowania czynności przewidzianych przez ustawę wygasa po upływie 24 miesięcy od dnia wyłonienia reprezentacji.

5. Umocowanie, o którym mowa w ust. 4, wygasa przed upływem 24 miesięcy od dnia wyłonienia reprezentacji w przypadku, gdy:

1) co najmniej potowa osób wchodzących w skład reprezentacji pracowników przestanie być pracownikami pracodawcy;

2) u pracodawcy rozpocznie działalność zakładowa organizacja związkowa.

6. W przypadku wygaśnięcia umocowania reprezentacji pracowników z przyczyn, o których mowa w ust. 4 i 5, dokonuje się wyboru nowej reprezentacji pracowników w trybie określonym w ust. 3.

7. Pracodawca przedstawia reprezentacji pracowników ofertę utworzenia programu, która zawiera:

1) projekt umowy zakładowej;

2) ustalone w umowie przedwstępnej warunki umowy z instytucją finansową lub statut towarzystwa emerytalnego i statut funduszu emerytalnego albo projekty tych statutów;

3) określenie okresu ważności oferty, nie krótszego niż 3 miesiące.

8. Jeżeli w okresie 2 miesięcy od dnia przedstawienia przez pracodawcę reprezentacji pracowników oferty utworzenia programu, o której mowa w ust. 7, nie dojdzie do zawarcia umowy zakładowej z powodu niemożności uzgodnienia przez strony jej treści, pracodawca może zawrzeć umowę zakładową z reprezentatywnymi organizacjami związkowymi w rozumieniu art. 241^25a ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.⁵⁾). Przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio.

1) formę programu wraz ze wskazaniem zarządzającego, który będzie gromadził środki i zarządzał nimi na podstawie umowy z pracodawcą lub na podstawie postanowień statutu funduszu emerytalnego;

2) warunki i tryb przystępowania do programu i występowania z niego;

3) proponowane warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi;

4) warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi, w przypadku, o którym mowa w art. 17 ust. 3;

5) przypadki i warunki wypowiedzenia umowy między pracodawcą a instytucją finansową albo warunki zbycia przez pracodawcę wszystkich posiadanych przez niego akcji towarzystwa emerytalnego oraz warunki likwidacji tego towarzystwa;

6) warunki, terminy i sposób dokonania wypłaty, wypłaty transferowej oraz zwrotu;

7) termin wskazania przez uczestnika rachunku, na który zarządzający albo likwidator zarządzającego ma dokonać wypłaty transferowej w przypadku likwidacji programu, ustalony zgodnie z art. 41 ust. 5;

8) przypadki i warunki zmiany formy programu lub zarządzającego;

9) wysokość składki podstawowej;

10) minimalną wysokość możliwej do zadeklarowania składki dodatkowej, jeżeli umowa zakładowa nie zakazuje deklarowania składki dodatkowej;

11) sposób deklarowania składki dodatkowej przez uczestników oraz terminy naliczania i potrącania tych składek przez pracodawcę w celu przelewu na rachunek uczestnika;

12) terminy naliczania oraz przelewu składki podstawowej na rachunek uczestnika;

13) koszty i opłaty obciążające uczestnika i pracodawcę oraz warunki, na jakich mogą one zostać obniżone bez konieczności zmiany umowy zakładowej;

14) warunki zmiany i wypowiedzenia umowy zakładowej;

15) warunki jednostronnego zawieszenia odprowadzania składek podstawowych oraz czasowego ograniczenia wysokości składek podstawowych przez pracodawcę, o których mowa w art. 38;

16) okres wypowiedzenia umowy zakładowej przez pracodawcę, o którym mowa w art. 40 ust. 2 pkt 3;

17) okres wypowiedzenia umowy zakładowej przez pracodawcę, o którym mowa w art. 40 ust. 2 pkt 4.

2. Jeżeli program jest prowadzony w formie umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego, umowa zakładowa określa warunki konwersji w przypadku zmiany funduszu w ramach tego samego programu.

2. Do utworzenia programu międzyzakładowego konieczne jest zawarcie umowy międzyzakładowej i umowy z instytucją finansową wspólnej dla pracodawców, o których mowa w ust. 1.

3. Do określenia treści umowy międzyzakładowej stosuje się odpowiednio art. 13 ust. 1.

2. Tryb wyłaniania oraz zmiany składu reprezentacji, o których mowa w ust. 1, określają w formie pisemnej pracodawcy i reprezentacje pracowników powołane w trybie art. 11.

3. Oferta zawarcia umowy międzyzakładowej jest przedstawiana przez reprezentację pracodawców międzyzakładowej reprezentacji pracowników.

2. W przypadku programu międzyzakładowego warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi określa umowa zawarta przez reprezentację pracodawców z instytucją finansową lub statut funduszu emerytalnego.

3. W przypadku gdy zakład ubezpieczeń jest jednocześnie pracodawcą tworzącym program i zarządzającym tym programem, nie zawiera się umowy, o której mowa w ust. 1; warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi określa umowa zakładowa.

4. W przypadku gdy towarzystwo funduszy inwestycyjnych jest jednocześnie pracodawcą tworzącym program i organem zarządzającego tym programem, nie zawiera się umowy, o której mowa w ust. 1; warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi określa umowa zakładowa.

5. Umowa z instytucją finansową lub statut funduszu emerytalnego nie może przewidywać żadnych kosztów obciążających uczestnika w przypadku dokonania wypłaty, wypłaty transferowej, wpłaty środków z tytułu dokonywanej wypłaty transferowej lub zwrotu.

2. Deklaracja zawiera oświadczenie pracownika, że otrzymał kopię umowy zakładowej i zapoznał się z jej treścią, akceptuje jej warunki, oraz może zawierać rozrządzenie na wypadek śmierci pracownika.

3. W przypadku gdy umowa zakładowa nie zakazuje wnoszenia składki dodatkowej, a uczestnik zadeklarował jej wnoszenie, deklaracja zawiera również wysokość deklarowanej składki dodatkowej oraz upoważnienie dla pracodawcy do jej naliczania i potrącania z wynagrodzenia oraz dokonania jej przelewu na rachunek uczestnika.

4. Pracodawca przyjmuje deklarację i pisemnie potwierdza uczestnikowi jej przyjęcie.

5. Jeżeli pracownikowi nie przysługuje prawo do uczestnictwa w programie, pracodawca zwraca deklarację wraz z pisemnym uzasadnieniem odmowy jej przyjęcia. Zwrócenie deklaracji powinno nastąpić nie później niż w terminie jednego miesiąca od dnia jej złożenia przez pracownika.

6. W przypadku zamiaru dokonania transferu środków zgromadzonych przez uczestnika na IKE do programu, pracodawca, na żądanie uczestnika, wydaje mu potwierdzenie przystąpienia do programu emerytalnego.

7. Potwierdzenie przystąpienia do programu powinno zawierać dane, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2, oraz nazwę pracodawcy prowadzącego program, nazwę zarządzającego programem oraz numer rachunku, na który należy dokonać wypłaty transferowej.

8. W sprawach odmowy przyjęcia deklaracji i roszczeń między uczestnikiem programu a pracodawcą orzekają sądy pracy właściwe dla siedziby pracodawcy.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, umowa zakładowa określa terminy i warunki wnoszenia akcji na rachunek ilościowy w funduszu emerytalnym oraz warunki prowadzenia tych rachunków. Uczestnik określa w deklaracji, wynikającą z umowy zakładowej, liczbę akcji pracodawcy, którą wniesie na swój rachunek.

2. Uczestnik jest obowiązany informować pracodawcę o każdorazowej zmianie adresu do korespondencji oraz danych, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio po ustaniu zatrudnienia.

4. W przypadku połączenia, podziału, zbycia zakładu pracy w całości albo jego zorganizowanej części, uczestnik składa oświadczenia woli za pośrednictwem nowego pracodawcy.

5. W przypadku likwidacji zakładu pracy uczestnik składa oświadczenia woli za pośrednictwem likwidatora, a po zakończeniu likwidacji bezpośrednio zarządzającemu.

6. W przypadku upadłości pracodawcy uczestnik składa oświadczenia woli bezpośrednio zarządzającemu. Syndyk masy upadłościowej jest obowiązany do powiadomienia uczestników programu o sposobie składania oświadczenia woli w sprawach dotyczących programu w związku z upadłością pracodawcy w terminie 45 dni od dnia ogłoszenia upadłości.

7. W sprawach dotyczących programu pracodawca nie może być pełnomocnikiem uczestnika.

2. Zmiana umów następuje w trybie właściwym do zawarcia danej umowy.

2. Informacja powinna zawierać w szczególności:

1) formę programu wraz ze wskazaniem zarządzającego;

2) określenie wysokości składki podstawowej;

3) określenie maksymalnej wysokości składki dodatkowej, o której mowa w art. 25 ust. 3;

4) stwierdzenie, że zawiera jedynie omówienie warunków programu, a podstawą funkcjonowania programu jest umowa zakładowa;

5) minimalną i maksymalną wysokość możliwej do zadeklarowania miesięcznej składki dodatkowej oraz sposób jej deklarowania;

6) wskazanie właściwych przepisów podatkowych dotyczących gromadzonych środków;

7) omówienie:

a) zasad wypłaty, wypłaty transferowej i zwrotu zgromadzonych na rachunku uczestnika środków,

b) trybu zmiany deklaracji, konsekwencji, w tym finansowych, tych zmian i warunków odstąpienia uczestnika od programu,

c) praw osoby uprawnionej w przypadku śmierci uczestnika,

d) przypadków, w których następuje likwidacja programu, oraz konsekwencji z tego wynikających,

e) możliwości zadysponowania przez uczestnika prawami do zgromadzonych środków.

3. Zarządzający jest obowiązany do niezwłocznego przekazywania pracodawcy informacji wskazującej przepisy prawa powszechnie obowiązującego zawierające zmiany w zakresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 7.

4. Pracodawca jest obowiązany do aktualizowania informacji dotyczących zasad funkcjonowania programu, niezwłocznie po ich uzyskaniu.

5. Pracodawca jest obowiązany do wyróżnienia w informacji, o której mowa w ust. 2, zmian, jakie zaszły w zakresie objętym tą informacją w okresie 12 miesięcy poprzedzających datę dokonania aktualizacji.

6. Pracodawca jest dodatkowo obowiązany przekazać uczestnikowi pisemną informację o warunkach wypłaty środków gromadzonych w programie:

1) w pierwszym kwartale roku kalendarzowego, w którym uczestnik ten ukończy 60 lat, lub

2) w ciągu 30 dni od dnia ustania stosunku pracy z powodu uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych.

2. Roczna informacja, o której mowa w ust. 1, jest przekazywana do dnia 1 marca za rok poprzedni.

3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, zakres rocznej informacji dotyczącej realizacji prowadzonego programu oraz tryb jej przekazywania organowi nadzoru, mając na względzie potrzebę dysponowania koniecznymi danymi dotyczącymi realizacji programów przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego oraz organ nadzoru, a także właściwą ochronę praw uczestników tych programów.

2. Kwota wpłacanej składki podstawowej nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia uczestnika.

3. Wysokość składki podstawowej ustala się:

1) procentowo od wynagrodzenia albo

2) w jednakowej kwocie dla wszystkich uczestników, albo

3) procentowo od wynagrodzenia, z określeniem maksymalnej kwotowej wysokości tej składki.

4. Pracodawca nalicza i odprowadza składkę podstawową:

1) w odniesieniu do składników wynagrodzenia należnych za okresy nie dłuższe niż miesiąc – w terminie wypłaty tych składników obowiązującym u pracodawcy, i odprowadza je w okresach miesięcznych;

2) w odniesieniu do składników wynagrodzenia należnych za okresy dłuższe niż miesiąc – w terminie wypłaty tych składników, i odprowadza je również w tym terminie.

5. Składka podstawowa nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne.

6. W przypadkach określonych w ust. 3 pkt 1 i 3 wysokość składki podstawowej jest ustalana od wynagrodzenia w jednakowym procencie dla wszystkich uczestników.

2. Wysokość składki dodatkowej uczestnik określa w deklaracji.

3. Uczestnik może zmienić wysokość składki dodatkowej lub zrezygnować z jej wnoszenia, ze skutkiem na przyszłość, w formie zmiany deklaracji.

4. Suma składek dodatkowych wniesionych przez uczestnika do jednego programu w ciągu roku kalendarzowego nie może przekroczyć trzykrotności kwoty odpowiadającej maksymalnej wysokości kwoty wpłaty na IKE, o której mowa w przepisach o indywidualnych kontach emerytalnych.

5. Składka dodatkowa jest potrącana z wynagrodzenia po jego opodatkowaniu.

1) naliczania i odprowadzania składek podstawowych;

2) naliczania, potrącania i odprowadzania składek dodatkowych.

2. Składki są odprowadzane na rachunki prowadzone w celu realizacji programu.

1) w funduszu emerytalnym określają przepisy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;

2) w funduszach inwestycyjnych określają przepisy o funduszach inwestycyjnych;

3) zakładów ubezpieczeń określają przepisy o działalności ubezpieczeniowej.

2. Organ nadzoru prowadzi rejestr programów.

2. Do wniosku należy dołączyć:

1) informację o umocowaniu reprezentacji pracowników do zawarcia umowy zakładowej;

2) zaświadczenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o braku zaległości w opłacaniu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne wystawione nie później niż trzy miesiące przed dniem złożenia wniosku;

3) zaświadczenie urzędu skarbowego o braku zaległości podatkowych wystawione nie później niż trzy miesiące przed dniem złożenia wniosku;

4) umowę zakładową;

5) umowę z instytucją finansową albo statut funduszu emerytalnego;

6) wzór deklaracji o przystąpieniu do programu;

7) oświadczenie pracodawcy, że warunki uczestnictwa w programie nie naruszają przepisów art. 5 ust. 2 i 3;

8) dokumenty potwierdzające dane pracodawcy, o których mowa w ust. 1.

2. Do wniosku należy dołączyć:

1) umowę międzyzakładową;

2) dokument określający zasady wyłonienia reprezentacji pracodawców i międzyzakładowej reprezentacji pracowników;

3) dokumenty potwierdzające umocowanie reprezentacji pracodawców i międzyzakładowej reprezentacji pracowników, wybranych zgodnie z przewidzianym trybem, obejmujące dane tych osób: imię, nazwisko i numer PESEL lub, w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego – numer paszportu;

4) umowę zawartą przez reprezentację pracodawców z instytucją finansową lub statut funduszu emerytalnego;

5) dotyczące każdego pracodawcy informacje i dokumenty, o których mowa w art. 30 ust. 1 i ust. 2 pkt 1–3 i 7;

6) wzór deklaracji o przystąpieniu do programu.

3. Umowa międzyzakładowa z dniem rejestracji programu międzyzakładowego staje się umową zakładową. Stronami tej umowy są pracodawca i reprezentacja pracowników, wyłoniona w trybie, o którym mowa w art. 11.

4. Umowa zawarta przez reprezentację pracodawców z instytucją finansową z dniem rejestracji programu międzyzakładowego staje się umową między reprezentowanym pracodawcą a instytucją finansową.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:

1) umowę o przystąpieniu do umowy międzyzakładowej;

2) umowę o przystąpieniu pracodawcy do umowy zawartej przez reprezentację pracodawców z instytucją finansową;

3) oświadczenie pracodawcy, że warunki uczestnictwa w programie nie naruszają przepisów art. 5 ust. 2 i 3;

4) informacje o umocowaniu reprezentacji pracowników do zawarcia umowy międzyzakładowej.

3. Umowa o przystąpieniu pracodawcy do programu międzyzakładowego wchodzi w życie z dniem wpisu do rejestru zmiany w programie międzyzakładowym, o której mowa w ust. 1.

4. Stronami umowy, o której mowa w ust. 2 pkt 1, są:

1) przystępujący pracodawca i reprezentacja jego pracowników wyłoniona w trybie, o którym mowa w art. 11, oraz

2) reprezentacja pracodawców i międzyzakładowa reprezentacja pracowników.

5. Przepis art. 31 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

2. Z chwilą wpisu programu zakładowego, o którym mowa w ust. 1, do rejestru, organ nadzoru wykreśla z rejestru adnotację o udziale pracodawcy w programie międzyzakładowym.

1) zawarte we wniosku dane pracodawcy;

2) zawarte we wniosku dane zarządzającego;

3) warunki uczestnictwa w programie zawarte w umowie zakładowej albo w umowie międzyzakładowej;

4) formę programu;

5) numer w rejestrze programów.

2. Wpis programu międzyzakładowego do rejestru programów obejmuje dane wszystkich pracodawców tworzących ten program.

3. Pracodawca jest obowiązany zgłosić do rejestru programów wszelkie zmiany danych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, w terminie 30 dni od zaistnienia tych zmian.

4. Pracodawca jest obowiązany zgłosić do rejestru programów wszelkie zmiany danych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, w terminie 30 dni od otrzymania od zarządzającego informacji o tych zmianach.

5. Organ nadzoru zawiadamia pracodawcę o dokonaniu rejestracji zmian, o których mowa w ust. 3 i 4, w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia.

6. Pracodawca składa do organu nadzoru wniosek o wpis zmian do rejestru w zakresie określonym w ust. 1 pkt 3 i 4 w terminie 14 dni od dnia ich zaistnienia. Zmiana umowy zakładowej wchodzi w życie od dnia wpisu do rejestru.

7. Zmiana umowy zakładowej spowodowana zmianą statutu funduszu inwestycyjnego lub statutu funduszu emerytalnego obowiązuje z chwilą wpisu zmian do rejestru, nie wcześniej niż z chwilą wejścia w życie zmian statutu. Wniosek o dokonanie rejestracji takiej zmiany umowy zakładowej może być złożony przed wejściem w życie zmian statutu.

8. Jeżeli zmiany w rejestrze programów zostały dokonane w zakresie określonym w ust. 1 pkt 3 i 4, pracodawca jest obowiązany do przekazania uczestnikom zmian w umowie zakładowej.

2. Organ nadzoru odmawia rejestracji programu w przypadku:

1) gdy w wyznaczonym przez niego terminie nie zostaną usunięte nieprawidłowości;

2) niezgodności programu z przepisami ustawy.

2. W przypadku uzyskania informacji uzasadniających podejrzenie zaistnienia nieprawidłowości w funkcjonowaniu programu organ nadzoru jest uprawniony do żądania od pracodawcy lub zarządzającego realizujących program wszelkich informacji, dokumentów i wyjaśnień z tym związanych.

3. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w prowadzeniu programu organ nadzoru powiadamia o nich pracodawcę i wzywa do ich usunięcia w terminie określonym w wezwaniu, nie krótszym niż 14 dni.

4. W przypadku nieusunięcia przez pracodawcę nieprawidłowości w wyznaczonym w wezwaniu terminie organ nadzoru może nałożyć na pracodawcę prowadzącego program karę pieniężną w wysokości do 50 000 zł.

5. Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej, o której mowa w ust. 4, organ nadzoru jest obowiązany uwzględnić rodzaj i wagę stwierdzonych nieprawidłowości.

6. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w realizacji programu przez zarządzającego, o którym mowa w:

1) art. 2 pkt 3 i 6, organ nadzoru podejmuje przewidziane prawem czynności nadzorcze;

2) art. 2 pkt 4, organ nadzoru powiadamia o nieprawidłowościach Komisję Papierów Wartościowych i Giełd.

2. Rejestracja programu, odmowa rejestracji, wpis zmian do rejestru programów z wyłączeniem art. 34 ust. 5, odmowa wpisu zmian do rejestru, wpis i odmowa wpisu do rejestru postanowień porozumień, o których mowa w art. 38 i 39, zezwolenie i odmowa zezwolenia na zawieszenie naliczania i odprowadzania składek podstawowych, nałożenie kary pieniężnej oraz wykreślenie programu z rejestru następuje w drodze decyzji administracyjnej.

3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia rejestru programów oraz terminy i tryb wydawania wypisów z tego rejestru, a także określi, jakie warunki uczestnictwa w programie zawarte w umowie zakładowej i umowie międzyzakładowej wpisywane powinny być do rejestru zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 3, mając na względzie potrzebę zapewnienia sprawności prowadzonego procesu rejestracyjnego.

1) zawiesić odprowadzanie składek podstawowych lub

2) czasowo ograniczyć wysokość naliczanej składki podstawowej przez określenie obowiązującej w okresie tego ograniczenia zasady naliczania składki, zgodnie z art. 24 ust. 3.

2. W okresie obejmującym 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych łączny okres jednostronnego zawieszenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie może przekroczyć 3 miesięcy.

3. Jeżeli umowa zakładowa to przewiduje, łączny okres jednostronnego zawieszenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, może wynosić do 6 miesięcy w okresie obejmującym 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych.

4. Po okresie zawieszenia, o którym mowa w ust. 2 lub 3, pracodawca może, jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową, zawrzeć z reprezentacją pracowników porozumienie o:

1) zawieszeniu naliczania i odprowadzania składek podstawowych lub

2) czasowym ograniczeniu wysokości składek podstawowych przez określenie obowiązującej w okresie tego ograniczenia zasady naliczania składki podstawowej, zgodnie z art. 24 ust. 3.

5. Zawarcie porozumienia, o którym mowa w ust. 4, następuje, jeżeli strony porozumienia uznają, że jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy.

6. Do zawarcia porozumienia stosuje się odpowiednio przepisy art. 11 dotyczące zawarcia umowy zakładowej.

7. Pracodawca przekazuje porozumienie organowi nadzoru niezwłocznie po jego zawarciu.

8. Organ nadzoru wpisuje do rejestru programów w terminie 7 dni od daty otrzymania zawartego porozumienia, o którym mowa w ust. 4:

1) datę zawarcia porozumienia;

2) dzień, od którego porozumienie zaczyna obowiązywać;

3) datę wygaśnięcia porozumienia;

4) wysokość składki podstawowej obowiązującej w okresie obowiązywania porozumienia – w przypadku określonym w ust. 4 pkt 2.

9. Porozumienie obowiązuje od dnia w nim określonego, lecz nie wcześniej niż od dnia wpisania jego postanowień do rejestru programów.

10. Organ nadzoru odmawia wpisu, jeżeli postanowienia porozumienia są sprzeczne z przepisami ustawy.

11. Pracodawca rozwiązuje porozumienie w przypadku ustania przyczyny będącej podstawą jego zawarcia.

12. Pracodawca informuje organ nadzoru o rozwiązaniu porozumienia, w terminie dwóch tygodni od dnia rozpoczęcia naliczania i odprowadzania składek podstawowych, na warunkach zawartych w umowie zakładowej.

13. Pracodawca jest obowiązany rozpocząć ponowne naliczanie i odprowadzanie składek podstawowych, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło rozwiązanie lub wygaśnięcie porozumienia.

2. Czas obowiązywania porozumienia może przekroczyć okres, o którym mowa w ust. 1, w przypadku gdy dalsze naliczanie i odprowadzanie składek podstawowych spowodowałoby konieczność złożenia wniosku, o którym mowa w art. 21 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, z późn. zm.⁷⁾).

3. W przypadku gdy porozumienie zostało zawarte na zasadach określonych w ust. 2, pracodawca, przekazując porozumienie organowi nadzoru, przedstawia dokumenty uzasadniające zaistnienie sytuacji, o której mowa w ust. 2.

4. Porozumienie na warunkach, o których mowa w ust. 2, może być zawarte na okres nie dłuższy niż 24 miesiące. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może on ponownie zawrzeć porozumienie.

1) otwarcia likwidacji zakładu ubezpieczeń, jeżeli nie nastąpi przelew praw (cesja) z umowy pracodawcy z zakładem na rzecz innego zakładu,

2) wystąpienia przesłanki do rozwiązania i w konsekwencji likwidacji wszystkich funduszy inwestycyjnych, w których były gromadzone składki w ramach programu, jeżeli nie nastąpi przejęcie któregokolwiek z tych funduszy przez inne towarzystwo funduszy inwestycyjnych,

3) otwarcia likwidacji funduszu emerytalnego, jeżeli nie nastąpi przejęcie tego funduszu przez inne towarzystwo emerytalne,

4) wymienionym w art. 7 ust. 1,

5) wypowiedzenia umowy przez instytucję finansową

– jeżeli reprezentacja pracowników nie wyrazi zgody na zmianę umowy zakładowej w trybie art. 41.

2. Likwidacja programu może nastąpić również w przypadku:

1) likwidacji albo upadłości pracodawcy;

2) spadku wartości środków zgromadzonych w programie poniżej kwoty ustalonej w umowie zakładowej;

3) podjęcia przez pracodawcę decyzji o likwidacji programu, pod warunkiem zawarcia przez pracodawcę porozumienia w sprawie rozwiązania umowy zakładowej z reprezentacją pracowników;

4) podjęcia przez pracodawcę jednostronnej decyzji o rozwiązaniu umowy zakładowej, pod warunkiem zachowania co najmniej 12-miesięcznego okresu wypowiedzenia, jeżeli uprzednio przez okres co najmniej trzech miesięcy zostało zawieszone odprowadzanie składek podstawowych lub została ograniczona ich wysokość.

3. Likwidacja programu następuje, jeżeli u osoby, o której mowa w art. 5 ust. 3, nie pozostają w zatrudnieniu pracownicy będący uczestnikami programu.

4. Likwidacja programu skutkuje wykreśleniem programu z rejestru.

5. Wykreślenie programu z rejestru może również nastąpić z przyczyn, o których mowa w art. 7 lub art. 59.

2. Jeżeli w okresie 2 miesięcy od przedstawienia przez pracodawcę reprezentacji pracowników oferty, o której mowa w ust. 1, nie zostanie wyrażona przez tę reprezentację zgoda na dokonanie zmiany umowy zakładowej, pracodawca, przedstawiając dokumenty potwierdzające złożenie propozycji zmiany umowy zakładowej, składa do organu nadzoru wniosek o wydanie decyzji o wykreśleniu programu z rejestru programów.

3. W przypadkach, o których mowa w art. 40 ust. 2, pracodawca lub likwidator pracodawcy jest obowiązany do złożenia do organu nadzoru wniosku o wydanie decyzji o wykreśleniu programu z rejestru programów, przedstawiając dokumenty potwierdzające zaistnienie przyczyn likwidacji programu.

4. Po uzyskaniu prawomocnej decyzji o wykreśleniu programu z rejestru programów odpowiednio pracodawca, syndyk masy upadłościowej pracodawcy lub likwidator pracodawcy przekazuje uczestnikom za potwierdzeniem lub listem poleconym informację o likwidacji programu, powiadamiając ich jednocześnie o terminie, od którego przestaje naliczać, pobierać i odprowadzać składki, oraz o przyczynach likwidacji programu i o czynnościach, które podjął zgodnie z przepisami prawa.

5. Informacja, o której mowa w ust. 4, zawiera ponadto wezwanie uczestnika do wskazania odpowiednio pracodawcy, likwidatorowi lub zarządzającemu rachunku, na który ma zostać dokonana wypłata transferowa, oraz pouczenie uczestnika, że w przypadku niepodania tego rachunku, w terminie określonym w umowie zakładowej, nastąpi zwrot, o którym mowa w art. 44 ust. 1, oraz o konsekwencjach finansowych tego zwrotu.

6. Termin wskazania przez uczestnika rachunku, o którym mowa w ust. 5, określony w umowie zakładowej, nie może być krótszy niż miesiąc od dnia otrzymania przez uczestnika informacji, o której mowa w ust. 4.

7. Obowiązek pracodawcy, syndyka masy upadłościowej pracodawcy lub likwidatora pracodawcy, o którym mowa w ust. 4, uważa się za zrealizowany także, jeżeli uczestnik dwukrotnie nie podejmie przesyłki poleconej.

1) na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat;

2) na wniosek uczestnika po przedstawieniu przez niego decyzji o przyznaniu prawa do emerytury i po ukończeniu 55 roku życia;

3) w przypadku ukończenia przez uczestnika 70 lat, jeżeli wcześniej nie wystąpił z wnioskiem o wypłatę środków;

4) na wniosek osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika.

2. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się, jeżeli uczestnik jest pracownikiem pracodawcy prowadzącego ten program. W takim przypadku wypłata następuje po ustaniu stosunku pracy.

3. Wypłata może być, w zależności od wniosku uczestnika albo osoby uprawnionej, dokonywana jednorazowo albo ratalnie. Wypłata jednorazowa jest dokonywana w terminie nie dłuższym niż 1 miesiąc od dnia złożenia wniosku, a w przypadku wypłaty ratalnej pierwsza rata jest płatna w terminie nie dłuższym niż 1 miesiąc od dnia złożenia wniosku, chyba że uczestnik albo osoba uprawniona wystąpi z wnioskiem o wypłatę w terminie późniejszym.

2. Wypłata transferowa jest dokonywana:

1) do innego programu, którego uczestnikiem jest uczestnik programu;

2) na IKE uczestnika;

3) na IKE osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika;

4) z IKE uczestnika na jego rachunek w programie na warunkach określonych w ustawie o indywidualnych kontach emerytalnych.

3. Wniosek o wypłatę transferową jest równoznaczny z wypowiedzeniem udziału w programie.

4. Wypłata transferowa, o której mowa w ust. 2 pkt 2 i 3, jest dokonywana na podstawie dyspozycji uczestnika albo osoby uprawnionej po okazaniu pracodawcy potwierdzenia zawarcia umowy, o którym mowa w przepisach o indywidualnych kontach emerytalnych.

5. Wypłata transferowa z programu nie może nastąpić w przypadku, gdy uczestnik pozostaje w stosunku pracy z pracodawcą prowadzącym ten program.

6. Przepis ust. 5 nie ma zastosowania, jeżeli wypłata transferowa następuje w przypadku likwidacji programu.

2. Pracodawca, syndyk masy upadłościowej pracodawcy lub likwidator pracodawcy przekazuje zarządzającemu lub likwidatorowi zarządzającego informację o rachunku bankowym wskazanym przez uczestnika, na który należy dokonać zwrotu, oraz o rachunku, na który ma być przekazana kwota, o której mowa w art. 45.

3. Likwidator zarządzającego lub zarządzający może określić także inne niż przelew na rachunek bankowy uczestnika formy dokonania zwrotu.

4. Likwidator zarządzającego lub zarządzający na wniosek pracodawcy dokonuje zwrotu, po uprzednim przekazaniu kwoty naliczonego podatku od tych środków, na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

5. W przypadku braku możliwości przekazania zwracanych środków, o których mowa w ust. 4, uczestnikowi, są one przekazywane do depozytu sądowego.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, środki przekazane do depozytu sądowego stają się własnością Skarbu Państwa, po upływie 20 lat od chwili przekazania ich do depozytu sądowego, chyba że uczestnik przed upływem tego terminu wyda dyspozycję przekazania tych środków na wskazany przez siebie rachunek bankowy. Przepis art. 187 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się odpowiednio.

7. Przepisy ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio w przypadku braku możliwości dokonania wypłaty, w przypadku określonym w art. 42 ust. 1 pkt 3.

8. Umowa zakładowa określa termin przekazania przez zarządzającego lub likwidatora zarządzającego środków uczestnika na rachunek, o którym mowa w ust. 2; termin ten nie może być dłuższy niż 3 miesiące od dnia otrzymania przez uczestnika informacji, o której mowa w art. 41 ust. 4.

2. Kwota, o której mowa w ust. 1, stanowi przychody Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

3. Informacja o kwocie, o której mowa w ust. 1, ewidencjonowana jest na koncie ubezpieczonego, o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jako składka na ubezpieczenie emerytalne należna za miesiąc, w którym kwota ta została przekazana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego zewidencjonowania danych na koncie ubezpieczonego, określi w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy zakres danych, w tym w szczególności dotyczących zarządzającego i uczestnika, podawanych przez zarządzającego na dokumencie płatniczym, za pomocą którego przekazywana jest kwota, o której mowa w ust. 1;

2) sposób i tryb przeliczenia kwoty, o której mowa w ust. 1, na podstawę wymiaru świadczeń, jeżeli emerytura uczestnika lub osoby uprawnionej ma być obliczona od podstawy wymiaru.

2. W przypadku wypowiedzenia uczestnictwa w programie środki dotychczas zgromadzone na rachunku pozostają na tym rachunku do czasu ich wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu.

2. Uczestnik może w każdej chwili zmienić lub odwołać rozrządzenie.

3. Jeżeli uczestnik wskazał kilka osób uprawnionych do otrzymania środków po jego śmierci, a nie oznaczył ich udziału w tych środkach, uważa się, że udziały tych osób są równe.

4. W przypadku braku rozrządzenia na wypadek śmierci uprawnieni są spadkobiercy na zasadach ogólnych, z zastrzeżeniem ust. 5. Wypłata na ich rzecz powinna nastąpić w terminie 1 miesiąca od dnia przedłożenia prawomocnego orzeczenia sądu o stwierdzeniu nabycia prawa do spadku oraz zgodnego oświadczenia wszystkich spadkobierców o sposobie podziału środków zgromadzonych przez uczestnika lub prawomocnego postanowienia sądu o dziale spadku.

5. Jeżeli program prowadzony jest w formie, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3, stosuje się odpowiednio art. 831 i 832 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

6. Uprawnionym do wypłaty świadczenia nie może być pracodawca, chyba że jest on członkiem najbliższej rodziny uczestnika. Członkami najbliższej rodziny uczestnika są: małżonek, dzieci, rodzice oraz wnuki.

2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1, działając w imieniu osoby prawnej.

3. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje w trybie przepisów postępowania karnego.

1) w art. 21 w ust. 1 pkt 58 otrzymuje brzmienie:

„58) wypłaty:

a) transferowe środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego lub na indywidualne konto emerytalne w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych,

b) środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika,"

2) w art. 30a:

a) w ust. 1 w pkt 10 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje pkt 11 w brzmieniu:

„11) od dochodu uczestnika pracowniczego programu emerytalnego z tytułu zwrotu środków zgromadzonych w ramach programu, w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych.",

b) ust. 8 otrzymuje brzmienie:

„8. Do dochodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 10 i 11, stosuje się art. 30 ust. 3a.".

„4a) zawierania przez pracodawcę umów o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do pracowniczego programu emerytalnego;".

„3b. Do akcji pracodawcy nabytych od Skarbu Państwa, wnoszonych do funduszu emerytalnego zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1207), nie stosuje się ograniczeń wynikających z ust. 3.".

1) w art. 26 po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Pracownicze towarzystwo może zlecić w całości lub w części innym podmiotom, upoważnionym na podstawie odrębnych przepisów, wykonywanie obowiązków w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych pracowniczego funduszu."

2) art. 146 otrzymuje brzmienie:

„Art. 146. 1. Nie więcej niż 5% wartości aktywów pracowniczego funduszu może być łącznie ulokowane w akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez akcjonariuszy pracowniczego towarzystwa zarządzającego tym funduszem.

2. Nie więcej niż 10% wartości aktywów pracowniczego funduszu może być łącznie ulokowane w akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez podmioty będące podmiotami związanymi w stosunku do akcjonariuszy, o których mowa w ust. 1.

3. Aktywa pracowniczego funduszu mogą być lokowane w papierach wartościowych emitowanych przez akcjonariuszy pracowniczego towarzystwa zarządzającego tym funduszem lub podmioty będące podmiotami związanymi w stosunku do tych akcjonariuszy, o ile zezwala na to statut tego funduszu."

3) po art. 173 dodaje się art. 173a w brzmieniu:

„Art. 173a. Pracowniczy fundusz może zlecić w całości lub części innym podmiotom wykonywanie obowiązków przewidzianych w niniejszym rozdziale."

4) po art. 194 dodaje się art. 194a w brzmieniu:

„Art. 194a. 1. Pracowniczy fundusz jest obowiązany do przygotowania deklaracji zasad polityki inwestycyjnej funduszu.

2. Deklaracja obejmuje co najmniej przedstawienie wdrożonych metod oceny ryzyka i procedur zarządzania ryzykiem oraz zasad alokacji środków w papiery wartościowe.

3. Pracowniczy fundusz przekazuje deklarację organowi nadzoru co trzy lata lub niezwłocznie po wprowadzeniu istotnych zmian w polityce inwestycyjnej funduszu.

4. Pracowniczy fundusz jest obowiązany, po raz pierwszy, do przekazania organowi nadzoru deklaracji w terminie 6 miesięcy od dnia wpłynięcia pierwszej składki do funduszu.

5. Pracowniczy fundusz przekazuje deklarację także na pisemne żądanie członka.".

„Art. 15a. Ograniczeń wynikających z ustawy nie stosuje się do składek podstawowych wnoszonych do pracowniczych programów emerytalnych.".

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1:

1) środki zgromadzone przed przystąpieniem pracownika do programu są przekazywane do tego programu i traktowane jak środki pochodzące ze składki podstawowej w rozumieniu niniejszej ustawy;

2) pracodawca i zarządzający są obowiązani do przechowywania dokumentacji dotyczącej terminów i wysokości składek wniesionych na konto pracownika prowadzone w ramach grupowego gromadzenia środków wraz z dokumentacją programu; do dokumentacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące informacji, o której mowa w art. 8.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli pracodawca i reprezentacja pracowników, tworząc program, dokonali zmiany zarządzającego środkami gromadzonymi w ramach grupowego ubezpieczenia na życie związanego z funduszem inwestycyjnym lub w ramach innej formy grupowego gromadzenia środków na cele emerytalne i dokonali wyboru innego zarządzającego programem albo nadali programowi inną formę niż dotychczasowa.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, zakład ubezpieczeń lub fundusz inwestycyjny są obowiązane po skutecznym rozwiązaniu umowy, na podstawie dyspozycji pracownika, przekazać te środki na jego rachunek prowadzony w ramach programu oraz przekazać pracodawcy dokumentację dotyczącą terminów i wysokości składek wniesionych na konto pracownika prowadzone w ramach grupowego gromadzenia środków.

5. Organ nadzoru zawiadomi Zakład Ubezpieczeń Społecznych o każdym przypadku, w którym postępowanie administracyjne, wszczęte na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, zakończy się pozostawieniem wniosku bez rozpoznania, odmową wpisu do rejestru lub umorzeniem postępowania.

2. Dostosowanie programu do art. 6 ust. 9 pkt 2 i 3 powinno nastąpić do dnia 31 grudnia 2008 r.

3. Składki na rzecz osób będących uczestnikami programów w związku z umową agencji lub umową zlecenia mogą być wnoszone nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2007 r. Art. 27 stosuje się odpowiednio.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. Kwaśniewski

¹⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 98, poz. 610, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 60, poz. 702, z 2001 r. Nr 8, poz. 64 i Nr 110, poz. 1189, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 153, poz. 1271 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 124, poz. 1153, Nr 166, poz. 1609 i Nr 170. poz. 1651 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959.

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, poz. 592 i Nr 124, poz. 1151 oraz z 2004 r. Nr 91, poz. 870 i Nr 96, poz. 959.

³⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz. 1041, Nr 104, poz. 1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 39, poz. 459, Nr 72, poz. 748, Nr 100, poz. 1080, Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz. 1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 1792, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 155, poz. 1287, Nr 169, poz. 1387, Nr 199, poz. 1673, Nr 200, poz. 1679 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 56, poz. 498, Nr 65, poz. 595, Nr 135, poz. 1268, Nr 149, poz. 1450, Nr 166, poz. 1609, Nr 170, poz. 1651, Nr 190, poz. 1864, Nr 210, poz. 2037, Nr 223, poz. 2217 i Nr 228, poz. 2255 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177, Nr 64, poz. 593 i Nr 99, poz. 1001.

⁴⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 554, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 116, poz. 1216 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 126, poz. 1067, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188, Nr 137, poz. 1302 i Nr 217, poz. 2125 oraz z 2004 r. Nr 93, poz. 894.

⁵⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 99, poz. 1001.

⁶⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387 oraz z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 170, poz. 1660.

⁷⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 217, poz. 2125 oraz z 2004 r. Nr 91, poz. 870 i 871 i Nr 96, poz. 959.

⁸⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816, Nr 104, poz. 1104, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr 73, poz. 764, Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr 89, poz. 968, Nr 102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190, Nr 125, poz. 1363 i 1370 i Nr 134, poz. 1509, z 2002 r. Nr 19, poz. 199, Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 78, poz. 715, Nr 89, poz. 804, Nr 135, poz. 1146, Nr 141, poz. 1182, Nr 169, poz. 1384, Nr 181, poz. 1515, Nr 200, poz. 1679 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 595, Nr 84, poz. 774, Nr 90, poz. 844, Nr 96, poz. 874, Nr 122, poz. 1143, Nr 135, poz. 1268, Nr 137, poz. 1302, Nr 166, poz. 1608, Nr 202, poz. 1956, Nr 222, poz. 2201, Nr 223, poz. 2217 i Nr 228, poz. 2255 oraz z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 93, poz. 894, Nr 99, poz. 1001, Nr 109, poz. 1163 i Nr 116, poz. 1203, 1205 i 1207.

⁹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2055, z 2003 r. Nr 60, poz. 535 i Nr 90, poz. 844 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 39.

¹⁰⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 98, poz. 610, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 60, poz. 702, z 2001 r. Nr 8, poz. 64 i Nr 110, poz. 1189, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 153, poz. 1271 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 124, poz. 1153, Nr 166, poz. 1609 i Nr 170, poz. 1651 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959.

¹¹⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 924 i Nr 154, poz. 1799, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r Nr 45, poz. 391, Nr 60, poz. 535 i Nr 180, poz. 1759.