Dziennik Ustaw - rok 2004 nr 88 poz. 839

Na podstawie art. 41 ust. 8 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 43 i Nr 100, poz. 1085, z 2002 r. Nr 199, poz. 1672, z 2003 r. Nr 211, poz. 2049 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41) zarządza się, co następuje:

2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do przewozu materiałów niebezpiecznych stanowiących zapasy i wyposażenie statku.

1) ADR – Umowę europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzoną w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 194, poz. 1629);

2) RID – Regulamin międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych, stanowiący Aneks 1 do załącznika B Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami (COTIF), sporządzonej w Bernie dnia 9 maja 1980 r. (Dz. U. z 1985 r. Nr 34, poz. 158, z 1997 r. Nr 37, poz. 225 oraz z 1998 r. Nr 33, poz. 177 i 178);

3) kodeks IMDG – Międzynarodowy morski kodeks towarów niebezpiecznych Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), stanowiący załącznik do Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie dnia 1 listopada 1974 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 61, poz. 318 i 319) wraz z Protokołem z 1978 r. dotyczącym Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. Nr 61, poz. 320 i 321 oraz z 1986 r. Nr 35, poz. 177);

4) materiały niebezpieczne – materiały i przedmioty, których przewóz na podstawie przepisów ADR jest zabroniony albo dopuszczony jedynie na warunkach tam określonych;

5) przewóz materiałów niebezpiecznych – każde przemieszczenie materiałów niebezpiecznych dokonane statkami po śródlądowych drogach wodnych;

6) zbiornikowiec – statek służący do przewozu ładunków płynnych, a także gazów w stanie skroplonym lub pod ciśnieniem.

2. Statek po przewiezieniu materiałów niebezpiecznych i o nieoczyszczonych lub nieodgazowanych ładowniach lub zbiornikach ładunkowych, uważa się za statek przewożący materiały niebezpieczne.

2. Materiały niebezpieczne dopuszczone do przewozu zgodnie z wymaganiami kodeksu IMDG, a wyłączone z przewozu zgodnie z wymaganiami ADR, mogą być przewożone jedynie w opakowaniach, wliczając w to ładunki w kontenerach i na pojazdach. Przewóz takich ładunków regulują przepisy kodeksu IMDG.

1) nazwę materiału niebezpiecznego;

2) klasę materiału niebezpiecznego;

3) numer rozpoznawczy ustalony przez Komitet Ekspertów ONZ ds. przewozu materiałów niebezpiecznych;

4) grupę pakowania.

2. Do sposobu oznakowania materiałów niebezpiecznych stosuje się postanowienia działu 2 załącznika A do ADR.

3. Wszystkie dokumenty przewozowe związane z przewozem materiałów niebezpiecznych i wystawione przez nadawcę, załadowcę lub kierownika statku powinny dodatkowo zawierać:

1) liczbę i opis opakowań – gdy materiał niebezpieczny jest przewożony w opakowaniu;

2) masę brutto i netto ładunków;

3) imię i nazwisko albo nazwę nadawcy oraz jego adres;

4) imię i nazwisko albo nazwę odbiorcy oraz jego adres.

4. Opakowania materiałów niebezpiecznych, wliczając w to pojazdy i kontenery, w których są one przewożone, muszą spełniać wymagania określone w ADR, RID lub kodeksie IMDG.

5. Obowiązek dostarczenia materiałów niebezpiecznych w prawidłowych i należycie oznaczonych opakowaniach spoczywa na załadowcy.

1) okulary ochronne, rękawice ochronne, kombinezon ochronny i parę obuwia ochronnego – dla każdego członka załogi;

2) ucieczkowy aparat oddechowy – dla każdej osoby znajdującej się na statku;

3) miernik gazów palnych i wybuchowych wraz z instrukcją jego obsługi;

4) miernik gazów toksycznych wraz z instrukcją jego obsługi;

5) aparat oddechowy filtracyjny.

2. Zbiornikowce przewożące materiały niebezpieczne, poza wyposażeniem specjalnym, o którym mowa w ust. 1, obowiązane są posiadać następujące dodatkowe wyposażenie specjalne:

1) kombinezon ochronny – dla każdego członka załogi;

2) dwa niezależne aparaty oddechowe;

3) dwa komplety pasów lub szelek bezpieczeństwa;

4) wciągarkę ratowniczą.

3. Wyposażenie statku w sprzęt przeciwpożarowy, określony w odrębnych przepisach dotyczących wyposażenia statków żeglugi śródlądowej, uzupełnia się o co najmniej dwie gaśnice ręczne o jednakowej pojemności, w których czynnik gaśniczy nadaje się do gaszenia pożarów przewożonych materiałów niebezpiecznych. Czynnik gaśniczy znajdujący się w stałych instalacjach gaśniczych powinien nadawać się do gaszenia pożarów przewożonych materiałów niebezpiecznych, a jego ilość powinna zapewniać ich ugaszenie.

4. Statki przewożące materiały niebezpieczne obowiązane są posiadać dodatkowe tablice, zakazujące wstępu na statek oraz palenia tytoniu i używania otwartego ognia, określone w przepisach żeglugowych na śródlądowych drogach wodnych.

2. Okresowe kontrole, o których mowa w ust. 1, przeprowadza polska instytucja klasyfikacyjna lub inne podmioty przez nią uznane.

3. Z okresowych kontroli wydaje się dokumenty potwierdzające ich przeprowadzenie.

4. Dokumenty, o których mowa w ust. 3, są przechowywane na statku, na którym znajdują się poszczególne elementy wyposażenia specjalnego.

2. Inspekcję, o której mowa w ust. 1, przeprowadza dyrektor urzędu żeglugi śródlądowej, zwany dalej „dyrektorem urzędu", na wniosek armatora.

2. Świadectwo dopuszczenia wydaje dyrektor urzędu żeglugi śródlądowej, właściwy terytorialnie dla miejsca:

1) wpisu statku do rejestru administracyjnego polskich statków żeglugi śródlądowej – w przypadku statku polskiego;

2) przekroczenia granicy Państwa – w przypadku statku państwa obcego, z którym to państwem Rzeczpospolita Polska nie zawarła stosownej umowy o uznawaniu dokumentów w zakresie wzajemnego uznawania dokumentów dopuszczenia do przewozu materiałów niebezpiecznych.

3. Świadectwo dopuszczenia wydaje się na podstawie:

1) zaświadczenia zgodności z wymaganiami ADN, które stanowi załącznik do zaświadczenia klasyfikacyjnego albo świadectwa klasy, wydawanego po przeprowadzeniu przeglądu przez polską instytucję klasyfikacyjną, w której stwierdza się spełnienie przez statek wymagań dotyczących budowy i instalacji elektrycznej statku;

2) protokołu inspekcyjnego sporządzonego przez inspektora urzędu żeglugi śródlądowej po przeprowadzeniu inspekcji statku, o której mowa w § 11.

4. Świadectwo dopuszczenia wydaje się na okres nie dłuższy niż okres ważności świadectwa klasy wydanego przez polską instytucję klasyfikacyjną.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dyrektor urzędu może postawić warunki dodatkowe dotyczące podniesienia poziomu bezpieczeństwa żeglugi statku przewożącego materiały niebezpieczne.

2. Do wniosku dołącza się zaświadczenie zgodności z wymaganiami ADN, o którym mowa w § 12 ust. 3 pkt 1, a w przypadku statku obcego – dodatkowo poświadczoną kserokopię dokumentu zdolności żeglugowej, wydanego przez administrację państwa rejestracji statku.

2. W przypadku zmiany nazwy lub numeru rejestracyjnego statku obcego armator statku zwraca się do dyrektora urzędu z wnioskiem o wydanie nowego świadectwa dopuszczenia. Dyrektor urzędu może wydać nowe świadectwo dopuszczenia na pozostałą część okresu ważności istniejącego dokumentu dopuszczenia do przewozu materiałów niebezpiecznych, wydanego przez administrację państwa rejestracji statku, które przystąpiło do ADN, bez przeprowadzania nowej inspekcji i przeglądu statku, o których mowa w § 11 ust. 1 i § 12 ust. 3 pkt 1.

2. W celu określenia stanu bezpieczeństwa statku armator statku może w dowolnym czasie wnioskować o przeprowadzenie inspekcji i przeglądu, o których mowa w § 11 ust. 1 i § 12 ust. 3 pkt 1.

3. Jeżeli inspekcja i przegląd statku, o których mowa w § 11 ust. 1 i § 12 ust. 3 pkt 1, została przeprowadzona w ciągu ostatniego roku przed upływem terminu ważności świadectwa dopuszczenia, termin ważności nowego świadectwa dopuszczenia rozpoczyna się od daty upływu terminu ważności dotychczasowego świadectwa dopuszczenia.

4. Na podstawie wyników inspekcji i przeglądu statku, o których mowa w § 11 ust. 1 i § 12 ust. 3 pkt 1, dyrektor urzędu określa termin ważności nowego świadectwa dopuszczenia.

2. Przedłużenie świadectwa dopuszczenia, o którym mowa w ust. 1, może być dokonywane tylko co drugi okres ważności świadectwa.

2. Jeżeli po przeprowadzeniu inspekcji i przeglądu statku, o których mowa w § 11 ust. 1 i § 12 ust. 3 pkt 1, dyrektor urzędu uzna, iż zagrożenie, o którym mowa w § 17 lub 20, zostało usunięte, zwraca świadectwo dopuszczenia armatorowi.

3. Jeżeli dyrektor urzędu, który podjął decyzję o zawieszeniu świadectwa dopuszczenia, nie jest organem, który wydał to świadectwo, powinien niezwłocznie powiadomić o tym organ, który wydał zawieszone świadectwo, lub w razie potrzeby mu je przekazać, jeżeli poweźmie przekonanie, iż zagrożenia, o którym mowa w § 17 lub 20, w najbliższym okresie nie da się wyeliminować.

4. Na wniosek armatora, inspekcja i przegląd statku, o których mowa w § 11 ust. 1 i § 12 ust. 3 pkt 1, mogą być przeprowadzone przez:

1) inny organ inspekcyjny państwa, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła stosowną umowę w zakresie wzajemnego uznawania dokumentów dopuszczenia do przewozu materiałów niebezpiecznych;

2) inną instytucję klasyfikacyjną, uznaną zgodnie z postanowieniami ADN.

5. Jeżeli statek zostaje trwale wycofany z eksploatacji lub oddany na złom, armator zwraca świadectwo dopuszczenia dyrektorowi urzędu, który je wydał.

2. Dyrektor urzędu, wydając duplikat, składa na każdej stronie świadectwa dopuszczenia niebieski odcisk stempla o treści „DUPLIKAT".

2. Dyrektor urzędu sporządza i przechowuje poświadczone kserokopie wydanych przez siebie świadectw dopuszczenia, świadectw tymczasowych i ich duplikatów oraz dokonuje w nich wszelkich wpisów i poprawek, jak również informacji o ich anulowaniu i wymianie.

1) świadectwo dopuszczenia lub tymczasowe świadectwo;

2) dokumenty przewozowe;

3) pisemne instrukcje postępowania wypadkowego dla wszystkich materiałów niebezpiecznych znajdujących się na statku;

4) plan sztauerski;

5) tekst ADR wraz z załącznikami;

6) świadectwo eksperta ADN;

7) książka zapisów wymaganych pomiarów kontrolnych;

8) plan obrony awaryjnej statku – w przypadku statków z kadłubem podwójnym;

9) dokumenty dotyczące stateczności statku w stanie nieuszkodzonym, a także wszystkich warunków stateczności w stanie nieuszkodzonym uwzględnionych przy obliczeniach stateczności awaryjnej, sporządzone w formie zrozumiałej dla kierownika statku w przypadku statków z kadłubem podwójnym.

2. Na zbiornikowcu, oprócz dokumentów wymaganych dla statków żeglugi śródlądowej, na mocy odrębnych przepisów, powinny znajdować się:

1) świadectwo dopuszczenia lub tymczasowe świadectwo;

2) dokumenty przewozowe;

3) pisemne instrukcje postępowania wypadkowego dla wszystkich materiałów niebezpiecznych znajdujących się na statku;

4) dziennik ładunkowy zbiornikowca;

5) tekst ADR wraz z załącznikami;

6) świadectwo eksperta ADN;

7) książka zapisów wszystkich wymaganych pomiarów kontrolnych;

8) plan obrony awaryjnej statku – w przypadku statków, które muszą spełniać wymagania obrony awaryjnej;

9) dokumenty dotyczące stateczności statku w stanie nieuszkodzonym, a także wszystkich warunków stateczności w stanie nieuszkodzonym uwzględnionych przy obliczeniach stateczności awaryjnej, sporządzonych w formie zrozumiałej dla kierownika statku;

10) dokumenty dotyczące instalacji elektrycznych statku;

11) dokument klasyfikacyjny, wydany przez instytucję klasyfikacyjną;

12) w przypadku przewozu materiałów o temperaturze topnienia 0 °C lub wyższej – instrukcja podgrzewania ładunku.

2. Dopuszcza się, aby świadectwo dopuszczenia albo tymczasowe świadectwo oraz wyposażenie specjalne, o którym mowa w § 9 ust. 1 i 2, statku przemieszczanego w zestawie pchanym mogło znajdować się na pchaczu. W przypadku kiedy świadectwo dopuszczenia albo tymczasowe świadectwo znajduje się na pchaczu, po prawej burcie, w części rufowej w dostępnym miejscu statku przemieszczanego w zestawie pchanym umieszcza się aluminiową tabliczkę informacyjną według wzoru określonego w załączniku nr 5 do rozporządzenia. Tabliczka informacyjna powinna mieć wymiary nie mniejsze niż: długość – 120 mm, szerokość – 70 mm, a wysokość grawerowanych liter 6 mm.

1) charakter zagrożenia, jakie stanowią przewożone materiały niebezpieczne, a także środki bezpieczeństwa, jakie należy podjąć, aby uniknąć zagrożenia;

2) działanie, jakie należy podjąć w celu udzielenia pomocy lekarskiej w przypadku kontaktu poszkodowanej osoby z przewożonymi materiałami niebezpiecznymi lub wydzielającymi się z nich substancjami;

3) środki, jakie należy podjąć w przypadku pożaru, oraz czynniki gaśnicze lub grupy takich czynników, które mogą lub nie mogą być stosowane;

4) środki, jakie należy podjąć w przypadku uszkodzenia lub innego pogorszenia jakości opakowań lub przewożonych materiałów niebezpiecznych, a w szczególności w przypadku rozlania lub rozsypania takich materiałów niebezpiecznych;

5) materiały i specjalne wyposażenie ochronne – jeżeli specjalne wyposażenie ochronne, o którym mowa w § 9 ust. 1 i 2, jest niewystarczające.

2. Instrukcje powinny być sporządzone w języku zrozumiałym dla kierownika statku oraz w każdym z języków państw, przez terytorium których przewóz się odbywa.

3. Kierownik statku zapoznaje z instrukcjami osoby znajdujące się na statku w celu umożliwienia im wykonania tych instrukcji. Instrukcje te powinny być przechowywane w łatwo dostępnym miejscu w sterówce, oddzielnie od innych dokumentów przewozowych.

2. Dodatkowe zezwolenia dyrektora urzędu, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za wystarczające, jeżeli udzielone jest na odpowiednim kanale radiotelefonicznym, określonym w przepisach prawa miejscowego wydawanych przez dyrektora urzędu.

3. Kierownik statku przewożącego materiały niebezpieczne, po uzyskaniu zezwolenia na wejście do portu lub przeładowni, obowiązany jest zachować szczególne środki ostrożności przy wejściu statku do portu lub przeładowni, dobijaniu do nabrzeża i cumowaniu.

2. Jeżeli ważne przyczyny zmuszają statki do zatrzymania się w innym miejscu niż do tego celu wyznaczonym, to takie statki powinny zachować odległość nie mniejszą niż:

1) 100 m od obszarów mieszkalnych, obiektów budownictwa lądowego lub zbiorników – jeżeli dla statku wymagana jest sygnalizacja w postaci jednego niebieskiego stożka lub jednego niebieskiego światła;

2) 300 m od obszarów mieszkalnych – jeżeli dla statku wymagana jest sygnalizacja w postaci dwóch niebieskich stożków lub dwóch niebieskich świateł;

3) 500 m od obszarów mieszkalnych, obiektów budownictwa lądowego lub zbiorników – jeżeli dla statku wymagana jest sygnalizacja w postaci trzech niebieskich stożków lub trzech niebieskich świateł.

3. W czasie oczekiwania przed śluzami lub mostami statki mogą zachowywać odległości inne niż określone w ust. 2, jednak nie mniejsze niż 100 m.

4. Właściwy terytorialnie dyrektor urzędu może określić w przepisach prawa miejscowego inne odległości niż wskazane w ust. 3.

2. W czasie załadunku i wyładunku statek może być przycumowany za pomocą lin syntetycznych tylko w przypadku, jeżeli jest zabezpieczony przed zdryfowaniem za pomocą lin stalowych.

2. Przeładunek materiałów niebezpiecznych ze statku na statek, poza wyznaczonymi do tego celu miejscami, oraz napełnianie lub opróżnianie zbiorników ładunkowych, pojazdów cystern i kontenerów cystern przewożonych na pokładzie statku, wymaga zezwolenia właściwego terytorialnie dyrektora urzędu.

3. Podczas przerw przy operacjach ładunkowych materiałów niebezpiecznych na statku ładownie statków powinny pozostawać zamknięte.

1) szybkość załadunku i maksymalne ciśnienie robocze pomp ładunkowych powinny być określone w porozumieniu z przedstawicielami instalacji brzegowych;

2) urządzenia awaryjne i kontrolno-pomiarowe w zbiornikach ładunkowych powinny pozostawać podłączone do sieci. W przypadku niesprawności jakiegokolwiek urządzenia awaryjnego lub kontroIno-pomiarowego załadunek lub wyładunek należy natychmiast przerwać. Jeżeli pomieszczenie pomp ładunkowych znajduje się pod pokładem, urządzenia awaryjne i kontrolno-pomiarowe zainstalowane w tym pomieszczeniu powinny stale pozostawać włączone. Każda niesprawność instalacji wykrywania gazu powinna być natychmiast sygnalizowana w sterówce i na pokładzie za pomocą sygnału ostrzegawczego wizualnego i akustycznego;

3) urządzenia odcinające rurociągów ładunkowych, a także rurociągi instalacji resztkowej powinny pozostawać zamknięte, z wyjątkiem przypadków, gdy prowadzone są operacje załadunku, wyładunku, usuwania resztek, mycia lub odgazowywania;

4) w czasie załadunku i wyładunku drzwi w grodziach poprzecznych powinny być zamknięte – jeżeli statek posiada takie grodzie;

5) pod armaturą połączeniową z instalacjami brzegowymi, używaną do załadunku i wyładunku, powinny być umieszczone pojemniki przeznaczone do zbierania ewentualnych rozlewów cieczy. Wymóg ten nie ma zastosowania do przewozu materiałów klasy 2;

6) w przypadku powrotu mieszaniny gazowo-powietrznej z lądu na statek ciśnienie w miejscu połączenia rurociągów nie powinno przekraczać ciśnienia otwarcia odpowietrznika szybkowyloto-wego;

7) osoby wchodzące w czasie załadunku lub wyładunku do pomieszczeń usytuowanych w obrębie przestrzeni ładunkowej pod pokładem oraz osoby, które łączą lub odłączają rurociągi ładunkowe lub pobierają próbki, powinny posiadać wyposażenie specjalne, o którym mowa w § 9 ust. 1 i 2.

2. Przed rozpoczęciem operacji ładunkowych na zbiornikowcu kierownik statku i przedstawiciel terminalu przeładunkowego wypełniają kwestionariusz kontrolny (Check List ADN). Warunkiem rozpoczęcia operacji ładunkowych jest pozytywna odpowiedź na wszystkie pytania zawarte w kwestionariuszu. Wzór kwestionariusza kontrolnego określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.

3. W dzienniku ładunkowym zbiornikowca, o którym mowa w § 25 ust. 2 pkt 4, odnotowuje się na bieżąco wszystkie czynności dokonywane podczas operacji ładunkowych na statku, a w szczególności załadunek, wyładunek, czyszczenie zbiorników ładunkowych, odgazowywanie i balastowanie zbiorników ładunkowych.

2. Plan sztauerski sporządza kierownik statku przewożącego materiały niebezpieczne.

3. Materiały niebezpieczne powinny być opisane w planie sztauerskim tak samo jak w dokumencie przewozowym.

4. Jeżeli materiały niebezpieczne przewożone są w kontenerach, uznaje się za wystarczające podanie numeru kontenera. W takich przypadkach do planu sztauerskiego należy załączyć wykaz zawierający numery identyfikacyjne wszystkich kontenerów i opis zawartych w nich materiałów.

5. Materiały niebezpieczne powinny być rozmieszczone w ładowniach statku, z wyjątkiem:

1) ładunków należących do klasy 2 w butlach lub cysternach,

2) ładunków należących do klasy 3, 4.1, 4.2, 5.1 lub 8 w beczkach, kontenerach posiadających zamkniętą konstrukcję ścian lub na pojazdach drogowych z zamkniętą konstrukcją nadwozia,

3) materiałów niebezpiecznych w szczelnych kontenerach,

4) materiałów niebezpiecznych na szczelnych pojazdach drogowych

– które mogą być przewożone na pokładzie otwartym, w wyznaczonych do tego celu i odpowiednio zabezpieczonych miejscach.

6. Rozmieszczenie materiałów niebezpiecznych na statkach żeglugi śródlądowej przewożących kontenery, dokonane zgodnie z zaleceniami kodeksu IMDG, jest równoznaczne ze spełnieniem wymagań rozporządzenia.

2. Przed wejściem do ładowni lub zbiornika ładunkowego z materiałami niebezpiecznymi, w zależności od spodziewanych zagrożeń, powinien być dokonany pomiar na zawartość gazów toksycznych, palnych i wybuchowych oraz na zawartość tlenu w powietrzu.

3. Wejście do ładowni lub zbiornika ładunkowego, w którym znajdują się materiały wydzielające niebezpieczne dla zdrowia pary lub gazy, dozwolone jest tylko ze sprzętem ochrony dróg oddechowych oraz przy asekuracji osób znajdujących się na zewnątrz ładowni lub zbiornika ładunkowego.

4. W ładowniach i zbiornikach ładunkowych statku, w których znajdują się materiały niebezpieczne wydzielające ciepło oraz samonagrzewające się, należy kontrolować zmiany temperatury i stosować zalecane przez załadowcę środki mające na celu wyeliminowanie zagrożenia.

5. Wszystkie przestrzenie zamknięte na statku, które są przeznaczone do przewozu materiałów niebezpiecznych, a w szczególności ładownie i zbiorniki ładunkowe, należy traktować jako potencjalnie niebezpieczne dla człowieka.

2. Dla statków przewożących materiały niebezpieczne, których dokumenty przewozowe zostały sporządzone zgodnie z wymogami kodeksu IMDG, liczba świateł i stożków może być określona na podstawie rodzaju naklejek, którymi są oznakowane materiały niebezpieczne, w sposób określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

2. Na statkach przewożących materiały niebezpieczne oraz w pobliżu miejsc ich postoju obowiązuje zakaz palenia tytoniu i używania otwartego ognia oraz nieosłoniętego światła. Zakaz ten nie dotyczy pomieszczeń mieszkalnych i sterówki, pod warunkiem że ich okna, drzwi, świetliki i luki są zamknięte.

3. Na statkach przewożących materiały niebezpieczne zabrania się używania silników napędzanych paliwem o temperaturze zapłonu poniżej 55 °C.

2. Świadectwo eksperta ADN może uzyskać osoba pełnoletnia, która ukończyła kurs i zdała egzamin kwalifikacyjny. Wzór świadectwa eksperta ADN określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.

3. Zakres kursu i egzaminu kwalifikacyjnego na uzyskanie świadectwa eksperta ADN obejmuje:

1) wiadomości ogólne dotyczące przewozu materiałów niebezpiecznych, a w szczególności temperatury, masy, ilości, stężenia, stopnia napełnienia, obliczania zawartości, pomiaru poziomu cieczy, pobierania próbek, kwestionariusza kontrolnego, przepełnienia, pompowania, sygnalizacji statków, oznakowania opakowań, instrukcji pisemnych;

2) wiadomości podstawowe o produktach oraz znajomość definicji (na przykład: ciecze, materiały stałe, lepkość, gazy lub pary);

3) rodzaje niebezpieczeństwa, takie jak: zapalność, wybuchowość, źródła zapłonu, ładunek elektrostatyczny, toksyczność, radioaktywność, korozyjność, niebezpieczeństwo dla środowiska wodnego;

4) środki zapobiegania wypadkom;

5) czynności wykonywane w razie wypadku lub awarii (w szczególności: udzielenie pierwszej pomocy, podanie sygnału o zakazie wstępu na statek, sygnał awaryjny, zapewnienie bezpieczeństwa ruchu, zastosowanie takich urządzeń, jak gaśnice i sprzęt ochrony osobistej);

6) zadania eksperta ADN i pozostałej załogi w związku z przewozem materiałów niebezpiecznych;

7) wyposażenie statków przewożących materiały niebezpieczne, a w szczególności mierniki gazów palnych i wybuchowych, tlenomierze i mierniki gazów toksycznych;

8) kontrole wykonywane przed wejściem do niektórych pomieszczeń;

9) świadectwa odgazowania;

10) zajęcia praktyczne dotyczące w szczególności wchodzenia do pomieszczeń, wyposażenia przeciwpożarowego i sprzętu ochrony osobistej, a także mierników gazów palnych i wybuchowych, tlenomierzy i mierników gazów toksycznych.

2. Ekspertem ADN do spraw przewozu gazów jest ekspert ADN posiadający specjalistyczną wiedzę w zakresie przewozu gazów zbiornikowcami. Wzór świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu gazów stanowi załącznik nr 9 do rozporządzenia.

3. Świadectwo eksperta ADN do spraw przewozu gazów wydaje się osobom pełnoletnim, które ukończyły kurs, zdały egzamin kwalifikacyjny w zakresie przewozu gazów i mają udokumentowane w żeglarskiej książeczce pracy, że przepracowały co najmniej jeden rok na zbiornikowcach typu G w okresie dwóch lat przed lub po zdaniu egzaminu.

4. Zakres kursu i egzaminu kwalifikacyjnego na uzyskanie świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu gazów obejmuje:

1) właściwości ogólne gazów: ściśliwość, mieszaniny i ciśnienie cząstkowe, rozszerzalność przy ciśnieniu stałym, prawa Boyle'a i Mariotte'a i Gay-Lussaca, gęstość względną, objętość i ciśnienie krytyczne;

2) przedmuchiwanie i pobieranie próbek gazów;

3) niebezpieczeństwo wybuchu gazów skroplonych (na przykład LPG);

4) pomiar stężenia gazów, próby przeprowadzane przed wejściem do pomieszczeń; świadectwa odgazowania;

5) znajomość produktów: właściwości chemiczne i fizyczne, mieszaniny, związki i wzory chemiczne – węglowodory, amoniak;

6) ciecze i pary: parowanie i skraplanie, zależność między objętością cieczy a objętością pary;

7) działania podejmowane w sytuacji awarii;

8) procedury operacyjne: załadunek i rozładunek, systemy zaworów szybkozamykających, wpływ temperatury, stopnie napełnienia, przepełnienie, sprężarki, pompy, funkcjonowanie zaworów przelewowych, wyciek;

9) udział w ćwiczeniach przeciwpożarowych i odpowiednie szkolenie w zakresie posługiwania się ochronnymi aparatami oddechowymi.

5. Świadectwo eksperta ADN do spraw przewozu gazów jest ważne przez okres pięciu lat i może być przedłużone pod warunkiem potwierdzenia w żeglarskiej książeczce pracy przepracowania co najmniej jednego roku na zbiornikowcach typu G w ciągu ostatnich dwóch lat lub ukończenia kursu, o którym mowa w ust. 4, w ciągu ostatniego roku przed upływem terminu ważności dotychczasowego świadectwa.

6. Nowy okres ważności świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu gazów rozpoczyna się od daty upływu okresu ważności poprzedniego świadectwa.

2. Ekspertem ADN do spraw przewozu chemikaliów jest ekspert ADN posiadający specjalistyczną wiedzę w zakresie przewozu chemikaliów zbiornikowcami. Wzór świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów stanowi załącznik nr 10 do rozporządzenia.

3. Świadectwo eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów wydaje się osobom pełnoletnim, które ukończyły kurs, zdały egzamin kwalifikacyjny w zakresie przewozu chemikaliów i mają udokumentowane w żeglarskiej książeczce pracy, że przepracowały co najmniej jeden rok na zbiornikowcach typu C w okresie dwóch lat przed lub po zdaniu egzaminu.

4. Zakres kursu i egzaminu kwalifikacyjnego na uzyskanie świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów obejmuje:

1) właściwości ogólne gazów i par: ściśliwość, mieszaniny i ciśnienie cząstkowe, rozszerzalność przy ciśnieniu stałym, prawa Boyle'a i Mariotte'a i Gay-Lussaca, stosunek gęstości par i temperatury wrzenia, gęstość względną, objętość;

2) pobieranie próbek chemikaliów;

3) niebezpieczeństwo wybuchu chemikaliów;

4) pomiar stężenia gazów, mycie zbiorników ładunkowych, odgazowywanie, wentylację, próby przeprowadzane przed wejściem do pomieszczeń, świadectwa odgazowania;

5) znajomość produktów: właściwości chemiczne i fizyczne, mieszaniny, związki i wzory chemiczne – węglowodory, substancje trujące, kwasy i zasady – polimeryzację i utlenianie;

6) ciecze i pary: parowanie i skraplanie, zależność między objętością cieczy a objętością pary;

7) działania podejmowane w sytuacji awarii;

8) procedury operacyjne: załadunek i wyładunek, instalacje odzysku pary, systemy zaworów szybko-zamykających, wpływ temperatury, stopnie napełnienia, przepełnienie, rodzaje pomp, zanieczyszczenie;

9) udział w odpowiednich ćwiczeniach przeciwpożarowych i odpowiednie szkolenie w zakresie posługiwania się ochronnymi aparatami oddechowymi.

5. Świadectwo eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów jest ważne przez okres pięciu lat i może być przedłużone pod warunkiem potwierdzenia przepracowania co najmniej jednego roku na zbiornikowcach typu C w ciągu ostatnich dwóch lat lub udziału w kursie, o którym mowa w ust. 4, w ciągu ostatniego roku przed upływem terminu ważności dotychczasowego świadectwa.

6. Nowy okres ważności świadectwa eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów rozpoczyna się od daty upływu okresu ważności poprzedniego świadectwa.

2. Organizator kursu składa do dyrektora urzędu, o którym mowa w ust. 1, pisemny wniosek o zatwierdzenie kursu oraz załącza:

1) szczegółowy program kursu, z podaniem tematów kursu i przeznaczonego na nie czasu szkolenia, a także przewidzianych metod nauczania;

2) listę wykładowców z podaniem ich kwalifikacji i nauczanych przedmiotów;

3) informację o pomieszczeniach, w których prowadzone są zajęcia, o pomocach naukowych, a także o możliwościach i środkach przeprowadzania zajęć praktycznych;

4) warunki przyjęcia na kurs.

3. Każda zmiana w organizacji kursu wymaga pisemnej zgody dyrektora urzędu, o którym mowa w ust. 1.

4. Dyrektor urzędu, o którym mowa w § 46 ust. 1, prowadzi rejestr zatwierdzonych kursów.

2. Egzamin kwalifikacyjny na świadectwo eksperta ADN ma formę testu i składa się z 30 pytań opracowanych przez Komisję, o której mowa w ust. 1. Czas trwania egzaminu wynosi 60 minut. Egzamin jest uważany za zdany, jeżeli kandydat odpowiedział poprawnie na 25 spośród 30 pytań. W czasie egzaminu dopuszczalne jest korzystanie z tekstów przepisów dotyczących materiałów niebezpiecznych.

2. Egzamin na świadectwo eksperta ADN do spraw przewozu gazów lub świadectwo eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów składa się z testu wyboru i pracy pisemnej. Test wyboru składa się z 30 pytań i trwa 60 minut. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat otrzymuje jeden punkt; za brak odpowiedzi lub odpowiedź nieprawidłową – zero punktów. Zakres pracy pisemnej obejmuje przygotowanie odpowiedzi na temat wskazany przez Komisję. Praca pisemna trwa 30 minut i oceniana jest w skali od 0 do 30 punktów.

3. Egzamin na świadectwo eksperta ADN do spraw przewozu gazów lub świadectwo eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów uważany jest za zdany, jeżeli kandydat otrzymał co najmniej 44 punkty. Jednakże konieczne jest otrzymanie co najmniej 20 punktów z każdej części egzaminu.

4. W czasie egzaminu dozwolone jest korzystanie z tekstów przepisów i literatury technicznej.

2. Do trybu wydawania świadectw eksperta ADN, świadectw eksperta ADN do spraw przewozu gazów lub świadectw eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów stosuje się odpowiednio przepisy w sprawie kwalifikacji zawodowych i składu załóg statków żeglugi śródlądowej.

Minister Infrastruktury: w z. A. Piłat

¹⁾ Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej – transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 32, poz. 302 oraz z 2003 r. Nr 19, poz. 165, Nr 141, poz. 1359 i Nr 232, poz. 2322).

Załączniki do rozporządzenia Ministra Infrastruktury
 z dnia 15 kwietnia 2004 r. (poz. 839)

Załącznik nr 1

WZÓR ŚWIADECTWA DOPUSZCZENIA STATKU DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH W OPAKOWANIACH l LUZEM

Załącznik nr 2

WZÓR ŚWIADECTWA DOPUSZCZENIA ZBIORNIKOWCA DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH

Załącznik nr 3

WZÓR TYMCZASOWEGO ŚWIADECTWA DOPUSZCZENIA STATKU DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH W OPAKOWANIACH l LUZEM

Załącznik nr 4

WZÓR TYMCZASOWEGO ŚWIADECTWA DOPUSZCZENIA ZBIORNIKOWCA DO PRZEWOZU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH

Załącznik nr 5

WZÓR ALUMINIOWEJ TABLICZKI INFORMACYJNEJ UMIESZCZANEJ NA BURCIE STATKU PRZEWOŻĄCEGO MATERIAŁY NIEBEZPIECZNE W ZESTAWIE PCHANYM

Załącznik nr 6

WZÓR KWESTIONARIUSZA KONTROLNEGO (CHECK LIST ADN) DLA ZBIORNIKOWCÓW

Załącznik nr 7

WYKAZ MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH, WEDŁUG RODZAJU NALEPEK, KTÓRYCH PRZEWÓZ WYMAGA DODATKOWEGO OZNAKOWANIA STATKU

Załącznik nr 8

WZÓR ŚWIADECTWA EKSPERTA ADN
(Format A7, kolor pomarańczowy)

Załącznik nr 9

WZÓR ŚWIADECTWA EKSPERTA ADN DO SPRAW PRZEWOZU GAZÓW
(Format A7, kolor pomarańczowy)

Załącznik nr 10

WZÓR ŚWIADECTWA EKSPERTA ADN DO SPRAW PRZEWOZU CHEMIKALIÓW
(Format A7, kolor pomarańczowy)