Dziennik Ustaw - rok 2004 nr 27 poz. 233

Na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 63, poz. 636, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

1) kalibrator – kalibrator akustyczny, będący przyrządem pomiarowym wytwarzającym, w połączeniu z mikrofonem pomiarowym, sinusoidalny sygnał akustyczny o co najmniej jednym poziomie ciśnienia akustycznego i co najmniej jednej częstotliwości, przeznaczony do wzorcowania przyrządów do pomiaru poziomu dźwięku lub poziomu ciśnienia akustycznego;

2) poziom ciśnienia akustycznego – wielkość wyrażoną w decybelach, wyznaczaną według wzoru:

gdzie:

p – wartość skuteczna ciśnienia akustycznego wyrażona w paskalach,

p₀ – wartość odniesienia ciśnienia akustycznego równa 20 mPa;

3) deklarowany poziom ciśnienia akustycznego – poziom ciśnienia akustycznego wytwarzany w warunkach odniesienia przez kalibrator połączony z mikrofonem pomiarowym danego typu i o danej konfiguracji mechanicznej;

4) nominalny poziom ciśnienia akustycznego – deklarowany poziom ciśnienia akustycznego zaokrąglony do najbliższej liczby całkowitej;

5) deklarowana częstotliwość sygnału akustycznego – częstotliwość sygnału akustycznego wytwarzanego przez kalibrator w warunkach odniesienia;

6) nominalna częstotliwość sygnału akustycznego – deklarowaną częstotliwość sygnału akustycznego zaokrągloną do najbliższej liczby całkowitej;

7) podstawowy poziom ciśnienia akustycznego – w przypadku kalibratora wytwarzającego sygnał akustyczny o więcej niż jednej wartości poziomu ciśnienia akustycznego, nominalny poziom ciśnienia akustycznego; w przypadku kalibratora wytwarzającego sygnał akustyczny o jednej wartości poziomu ciśnienia akustycznego wartość tę uznaje się jako poziom podstawowy;

8) podstawowa częstotliwość sygnału akustycznego – w przypadku kalibratora wytwarzającego sygnał akustyczny o więcej niż jednej wartości częstotliwości, nominalną częstotliwość sygnału akustycznego; w przypadku kalibratora wytwarzającego sygnał akustyczny o jednej wartości częstotliwości wartość tę uznaje się jako częstotliwość podstawową;

9) współczynnik zniekształceń nieliniowych sygnału akustycznego – stosunek wartości skutecznej składowych sygnału będących efektem zniekształceń do wartości skutecznej sygnału całkowitego, wyrażony w procentach.

1) komora, w której wytwarzane jest ciśnienie akustyczne;

2) pobudnik akustyczny tłokowy albo membranowy, połączony z komorą;

3) układ zasilania;

4) wskaźnik sygnalizujący stan zasilania kalibratora albo urządzenie zapewniające samoczynne wyłączenie się kalibratora w chwili, gdy napięcie zasilania kalibratora zmniejszy się poniżej wartości minimalnej.

2. Jeżeli kalibrator współpracuje z mikrofonami pomiarowymi o różnych średnicach zewnętrznych, w jego skład powinny wchodzić adaptery dopasowujące.

1) nazwa lub znak producenta;

2) oznaczenie typu i numer fabryczny;

3) znak zatwierdzenia typu;

4) klasa dokładności kalibratora;

5) wskazanie wszystkich dostępnych kombinacji poziomu ciśnienia akustycznego i częstotliwości sygnału akustycznego, dla których kalibrator spełnia wymagania metrologiczne określone dla danej klasy dokładności, z jednoznacznym wyróżnieniem aktualnie wybranej kombinacji;

6) wartość nominalnego poziomu ciśnienia akustycznego;

7) wartość nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego;

8) wskazanie orientacji przestrzennej kalibratora wymaganej przy połączeniu z mikrofonem pomiarowym.

2. Na adapterze dopasowującym powinno być umieszczone w sposób trwały i czytelny oznaczenie typu danego adaptera.

2. Klasa dokładności LS odpowiada kalibratorom, dla których błędy graniczne dopuszczalne poszczególnych charakterystyk metrologicznych są najmniejsze, natomiast klasa dokładności 2 – kalibratorom, dla których błędy te są największe.

3. Jeżeli spełnianie wymagań przez kalibrator, określonych dla danej klasy, jest uzależnione od uwzględnienia poprawek określających wpływ warunków środowiskowych, to oznaczenie klasy takiego kalibratora powinno zawierać dodatkowo literę C poprzedzoną kreską ukośną.

4. W przypadku kalibratorów klasy LS wartości deklarowanego poziomu ciśnienia akustycznego i deklarowanej częstotliwości sygnału akustycznego powinny być określone dla każdego egzemplarza kalibratora, natomiast w przypadku kalibratorów klas 1 i 2 wartość każdej z tych wielkości powinna być jednakowa dla wszystkich kalibratorów danego typu.

2. W przypadku kalibratorów klasy 1 i klasy 2 co najmniej jeden ze stosowanych mikrofonów pomiarowych powinien być roboczym mikrofonem wzorcowym.

2. Jeżeli poprawki, o których mowa w ust. 1, są na tyle małe, że przy zmianie ciśnienia statycznego, nieprzekraczającej ± 6 kPa, poziom ciśnienia akustycznego kalibratorów klasy 2/C spełnia wymagania bez stosowania tych poprawek, to wpływ ciśnienia statycznego może być uwzględniany w inny sposób.

3. Jeżeli charakterystyki metrologiczne z kalibratorów klasy 2/C wymagają stosowania poprawek uwzględniających wpływ temperatury lub wilgotności względnej, przyrządy używane do pomiaru tych wielkości nie powinny mieć wpływu na charakterystyki metrologiczne kalibratora.

4. Konstrukcja kalibratorów klas LS/C i 1/C powinna być taka, by ich charakterystyki metrologiczne nie wymagały stosowania poprawek uwzględniających wpływ temperatury i wilgotności względnej.

5. Przyrządy pomiarowe współpracujące z kalibratorem nie powinny wpływać na jego charakterystyki metrologiczne.

1) 0,20 dB – dla kalibratorów klasy LS w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz;

2) 0,50 dB – dla kalibratorów klasy 1 w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od 31,5 Hz do mniej niż 160 Hz;

3) 0,40 dB – dla kalibratorów klasy 1 w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz;

4) 0,60 dB – dla kalibratorów klasy 1 w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od ponad 1250 Hz do 4000 Hz;

5) 0,80 dB – dla kalibratorów klasy 1 w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od ponad 4000 Hz do 8000 Hz;

6) 1,00 dB – dla kalibratorów klasy 1 w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od ponad 8000 Hz do 16 000 Hz;

7) 0,75 dB – dla kalibratorów klasy 2 w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz.

2. W przypadku kalibratorów klasy 1/C i 2/C poziom ciśnienia akustycznego powinien być przeliczony dla warunków odniesienia przy zastosowaniu poprawek.

1) 0,05 dB – w kalibratorach klasy LS, w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz;

2) 0,20 dB – w kalibratorach klasy 1, w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od 31,5 Hz do mniej niż 160 Hz;

3) 0,10 dB – w kalibratorach klasy 1, w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od 160 Hz do 16 000 Hz;

4) 0,20 dB – w kalibratorach klasy 2, w zakresie nominalnej częstotliwości sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz.

1) 0,05 dB – w przypadku kalibratorów klasy LS;

2) 0,10 dB – w przypadku kalibratorów klasy 1;

3) 0,20 dB – w przypadku kalibratorów klasy 2.

2. Przy wartości napięcia zasilania z zakresu od wartości minimalnej do wartości maksymalnej wartość bezwzględna różnicy między zmierzonym poziomem ciśnienia akustycznego a odpowiednią wartością deklarowanego poziomu ciśnienia akustycznego nie powinna przekraczać wartości dopuszczalnych, o których mowa w § 11 ust. 1.

2. Podstawowy poziom ciśnienia akustycznego powinien być dostępny przy podstawowej częstotliwości sygnału akustycznego.

1) 1,0 % – w przypadku kalibratorów klas LS i 1;

2) 2,0 % – w przypadku kalibratorów klasy 2.

2. W przypadku kalibratorów klasy 1/C i 2/C zmierzona częstotliwość sygnału akustycznego powinna być przeliczona dla warunków odniesienia.

1) ciśnienie statyczne – od 97 kPa do 105 kPa;

2) temperatura powietrza – od 20 °C do 26 °C;

3) wilgotność względna – od 40 % do 65 %.

1) ciśnienie statyczne – od 65 kPa do 108 kPa;

2) temperatura powietrza:

a) od +16 °C do +30 °C – w przypadku kalibratorów klasy LS,

b) od -10 °C do +50 °C – w przypadku kalibratorów klasy 1,

c) od 0 °C do +40 °C – w przypadku kalibratorów klasy 2;

3) wilgotność względna – od 25 % do 90 %.

1) 0,20 dB – dla kalibratorów klasy LS, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz;

2) 0,50 dB – dla kalibratorów klasy 1, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od 31,5 Hz do mniej niż 160 Hz;

3) 0,40 dB – dla kalibratorów klasy 1, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz;

4) 0,60 dB – dla kalibratorów klasy 1, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od ponad 1250 Hz do 4000 Hz;

5) 0,80 dB – dla kalibratorów klasy 1, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od ponad 4000 Hz do 8000 Hz;

6) 1,00 dB – dla kalibratorów klasy 1, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od ponad 8000 Hz do 16 000 Hz;

7) 0,60 dB – dla kalibratorów klasy 2, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz.

2. W przypadku kalibratorów klasy 1/C i 2/C poziom ciśnienia akustycznego powinien być przeliczony dla warunków odniesienia przy zastosowaniu poprawek.

1) 1,0 % – w przypadku kalibratorów klas LS i 1;

2) 2,0 % – w przypadku kalibratorów klasy 2.

2. W przypadku kalibratorów klasy 1 i 2 częstotliwość sygnału akustycznego zmierzona w warunkach użytkowania, z wyłączeniem zakresów warunków środowiskowych, o których mowa w 16, powinna być przeliczona dla warunków odniesienia przy zastosowaniu poprawek.

1) 2,5 % – dla kalibratorów klasy LS, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz;

2) 4,0 % – dla kalibratorów klasy 1, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od 31,5 Hz do mniej niż 160 Hz oraz od ponad 1250 Hz do 16 000 Hz;

3) 3,0 % – dla kalibratorów klasy 1, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz;

4) 4,0 % – dla kalibratorów klasy 2, w zakresie częstotliwości nominalnej sygnału akustycznego od 160 Hz do 1250 Hz.

1) 0,15 dB – w przypadku kalibratorów klasy LS;

2) 0,30 dB – w przypadku kalibratorów klasy 1;

3) 0,50 dB – w przypadku kalibratorów klasy 2.

1) temperatura powietrza 23 °C;

2) ciśnienie statyczne 101,325 kPa;

3) wilgotność względna 50 %.

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej: J. Hausner

1) Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej – gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 1, poz. 5).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 155, poz. 1286 i Nr 166, poz. 1360 oraz z 2003 r. Nr 170, poz. 1652.