Dziennik Ustaw - rok 2003 nr 163 poz. 1578

Na podstawie art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową (Dz. U. Nr 83, poz. 760) zarządza się, co następuje:

1) właściwość i tryb postępowania wojskowych komisji lekarskich, w tym sposób ustalania uszczerbku na zdrowiu żołnierzy oraz związku ich śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby, sposób ustalania zwiększenia uszczerbku na zdrowiu, terminy badań lekarskich, tryb kierowania na te badania, tryb wydawania orzeczeń i ich zatwierdzania, niezbędne elementy orzeczenia, a także tryb rozpatrywania odwołań i sprzeciwów od tych orzeczeń oraz ich uchylania w trybie nadzoru;

2) niezbędną dokumentację lekarską i inne dokumenty, w tym dotyczące przebiegu i warunków służby wojskowej żołnierzy, mogące stanowić podstawę orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej;

3) wykaz norm oceny uszczerbku na zdrowiu oraz wzór skierowania do wojskowych komisji lekarskich, jak również wzory orzeczeń wydawanych przez te komisje w sprawach uszczerbku na zdrowiu lub śmierci żołnierzy wskutek wypadku lub choroby.

1) terenowe wojskowe komisje lekarskie,

2) rejonowe wojskowe komisje lekarskie,

3) wojskowe komisje lotniczo-lekarskie,

4) Wojskowa Komisja Lekarska Sił Powietrznych,

5) Wojskowa Komisja Morsko-Lekarska,

6) Wojskowa Komisja Lekarska Marynarki Wojennej,

7) Stołeczna Wojskowa Komisja Lekarska,

8) Centralna Wojskowa Komisja Lekarska

– zwane dalej „wojskowymi komisjami lekarskimi”.

2. Jeżeli w rozporządzeniu jest mowa o „uszczerbku na zdrowiu”, rozumie się przez to „stały uszczerbek na zdrowiu” lub „długotrwały uszczerbek na zdrowiu”.

3. Właściwość miejscową komisji lekarskiej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, ustala się:

1) w stosunku do żołnierzy czynnej służby wojskowej – ze względu na miejsce postoju jednostki wojskowej, w której pełnią służbę;

2) w stosunku do pozostałych osób – ze względu na miejsce ich stałego zamieszkania.

1) o stopniu uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej lub choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami tej służby oraz o związku śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby w stosunku do:

a) żołnierzy niezawodowych, w tym również w służbie kandydackiej,

b) żołnierzy zawodowych zajmujących stanowiska etatowe do stopnia wojskowego kapitana (kapitana marynarki) włącznie,

c) żołnierzy rezerwy i żołnierzy w stanie spoczynku;

2) o stopniu uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej oraz o związku śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku w stosunku do osób powołanych do czynnej służby wojskowej lub z niej zwolnionych, które uległy wypadkowi w czasie bezpośredniej drogi do jednostki wojskowej lub z powrotem;

3) w stosunku do studentów szkół wyższych odbywających przeszkolenie wojskowe i zajęcia wojskowe w trakcie studiów o stopniu uszczerbku na ich zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z odbywaniem przez nich tego przeszkolenia albo tych zajęć oraz o związku ich śmierci wskutek wypadku lub choroby z odbywaniem tego przeszkolenia albo zajęć.

1) rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń wydanych przez terenowe wojskowe komisje lekarskie oraz zatwierdzanie orzeczeń wydanych przez te komisje;

2) orzekanie o stopniu uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej lub choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami tej służby oraz o związku śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby w stosunku do żołnierzy zawodowych, zajmujących stanowiska etatowe od stopnia wojskowego majora (komandora podporucznika).

1) żołnierzy zawodowych – członków personelu latającego, personelu naziemnego zabezpieczenia lotów i personelu służby inżynieryjno-lotniczej, zajmujących stanowiska etatowe do stopnia wojskowego kapitana (kapitana marynarki) włącznie;

2) podchorążych Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych i kadetów Szkoły Chorążych Lotnictwa.

1) rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń wydanych przez Wojskową Komisję Lotniczo-Lekarską oraz zatwierdzanie orzeczeń wydanych przez tę komisję;

2) orzekanie o stopniu uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej lub choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami tej służby oraz o związku śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby w stosunku do żołnierzy – członków personelu latającego, personelu naziemnego zabezpieczenia lotów i personelu służby inżynieryjno-lotniczej, zajmujących stanowiska etatowe od stopnia wojskowego majora (komandora podporucznika).

1) rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń wydanych przez Wojskową Komisję Morsko-Lekarską oraz zatwierdzanie orzeczeń wydanych przez tę komisję;

2) orzekanie o stopniu uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej lub choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami tej służby oraz o związku śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby w stosunku do żołnierzy zawodowych zajmujących na okrętach oraz w jednostkach Marynarki Wojennej stanowiska etatowe od stopnia wojskowego majora (komandora podporucznika).

1) wszystkich żołnierzy zawodowych pełniących służbę wojskową na obszarze miasta stołecznego Warszawy w komórkach lub jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych albo w przedsiębiorstwach państwowych, dla których jest on organem założycielskim;

2) żołnierzy rezerwy i żołnierzy w stanie spoczynku, których ostatnim miejscem pełnienia służby przed zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej były jednostki organizacyjne i przedsiębiorstwa państwowe, o których mowa w pkt 1, jeżeli stale zamieszkują na obszarze miasta stołecznego Warszawy.

1) sprawowanie służbowego i merytorycznego kierownictwa oraz nadzoru nad działalnością wojskowych komisji lekarskich w sprawach orzeczniczych dotyczących ustalania stopnia uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej lub choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami tej służby oraz związku śmierci ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby, rozstrzyganie kwestii spornych lub nasuwających szczególne wątpliwości oraz wydawanie w tym przedmiocie wiążących zaleceń;

2) rozpatrywanie odwołań i sprzeciwów od orzeczeń wydanych przez rejonowe wojskowe komisje lekarskie, Wojskową Komisję Lekarską Sił Powietrznych, Wojskową Komisję Lekarską Marynarki Wojennej, Stołeczną Wojskową Komisję Lekarską oraz zatwierdzanie orzeczeń wydanych przez te komisje w sprawach, o których mowa w pkt 1;

3) analiza całokształtu zagadnień związanych z orzecznictwem wojskowo-lekarskim i działalnością orzeczniczo-lekarską wojskowych komisji lekarskich w sprawach, o których mowa w pkt 1;

4) współpraca z organami wojskowymi i Wojskową Izbą Lekarską oraz instytucjami naukowo-badawczymi i orzeczniczo-lekarskimi spoza wojska w zakresie orzecznictwa wojskowo-lekarskiego w sprawach, o których mowa w pkt 1.

1) dowódca jednostki wojskowej – w stosunku do żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową w podległej jednostce;

2) bezpośredni przełożony – w stosunku do dowódcy jednostki wojskowej;

3) właściwy szef wojewódzkiego sztabu wojskowego

– w pozostałych przypadkach.

2. Za dowódcę jednostki wojskowej w rozumieniu ust. 1 uważa się również:

1) szefa (komendanta) jednostki organizacyjnej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub dyrektora (szefa) komórki organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej albo dyrektora (kierownika) innej jednostki organizacyjnej podległej lub nadzorowanej przez Ministra Obrony Narodowej;

2) wojskowego komendanta uzupełnień, właściwego ze względu na miejsce wypadku osoby powołanej do czynnej służby wojskowej, która uległa wypadkowi w czasie odbywania drogi z miejsca zamieszkania do jednostki wojskowej lub z powrotem;

3) kierownika studium wojskowego szkoły wyższej – jeżeli wypadkowi uległ student w związku z odbywaniem szkolenia w ramach studium wojskowego;

4) kierownika jednostki organizacyjnej poza resortem obrony narodowej – jeżeli wypadkowi uległ żołnierz wyznaczony do pełnienia służby w tej jednostce.

3. Skierowanie do wojskowej komisji lekarskiej mogą zarządzić także: przewodniczący Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej oraz przewodniczący rejonowej wojskowej komisji lekarskiej. Wojskowej Komisji Lekarskiej Sił Powietrznych i Wojskowej Komisji Lekarskiej Marynarki Wojennej – w stosunku do każdego żołnierza w sprawach rozpatrywanych przez te komisje.

2. Na wniosek przewodniczącego wojskowej komisji lekarskiej organy wojskowe, o których mowa w ust. 1, są obowiązane dostarczyć komisji również inne dokumenty niezbędne do wydania orzeczenia.

1) odpis przebiegu służby wojskowej z akt personalnych żołnierza;

2) opinię służbowo-Iekarską uwzględniającą historię choroby, przebieg leczenia i jego wyniki oraz czynniki ryzyka na stanowiskach służbowych;

3) historie chorób leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego;

4) wyniki pomiarów czynników szkodliwych występujących w danym środowisku służby;

5) książkę zdrowia żołnierza;

6) protokół powypadkowy.

2. W uzasadnionych przypadkach wojskowa komisja lekarska może wydać orzeczenie wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji lekarskiej.

3. Orzeczenie wydaje się niezwłocznie po skompletowaniu dokumentacji i po przeprowadzeniu niezbędnych badań.

4. Orzeczenie o stopniu uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem czynnej służby wojskowej albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej wydaje się po zakończeniu leczenia, jednakże nie później niż przy zwolnieniu ze służby wojskowej; jeżeli okres leczenia trwa dłużej niż 6 miesięcy, może być wydane wstępne orzeczenie o uszczerbku na zdrowiu. Orzeczenie o stopniu uszczerbku na zdrowiu może być wydane również przed zakończeniem leczenia, jeżeli uszczerbek na zdrowiu jest niewątpliwy.

5. Wojskowa komisja lekarska orzeka o stopniu uszczerbku na zdrowiu z urzędu, jeżeli podczas badania stwierdziła chorobę powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej.

6. Jeżeli wojskowa komisja lekarska nie może wydać orzeczenia z powodu braku dostatecznych dowodów, w szczególności dotyczących schorzeń i śmierci oraz jej związku ze służbą wojskową, powiadamia o tym zainteresowaną osobę, informując ją o konieczności dostarczenia dokumentów będących w jej posiadaniu, w terminie nieprzekraczającym 14 dni. Komisja może także zobowiązać organ kierujący do dostarczenia brakujących dokumentów w terminie nieprzekraczającym 14 dni.

7. Po upływie terminu wyznaczonego do dostarczenia brakujących dokumentów wojskowa komisja lekarska może wydać orzeczenie na podstawie posiadanych dokumentów.

2. W razie utraty lub uszkodzenia organu, narządu albo układu, których funkcje przed wypadkiem lub chorobą były już wcześniej upośledzone, stopień uszczerbku na zdrowiu określa się w wysokości różnicy pomiędzy stopniem uszczerbku na zdrowiu po wypadku lub przebyciu choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej a stopniem upośledzenia istniejącego wcześniej. Jeżeli nie jest możliwe określenie, w jakim stopniu organ, narząd albo układ były upośledzone przed wypadkiem lub chorobą powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej, przyjmuje się, że wcześniejszego upośledzenia funkcji nie było.

3. Przy wielomiejscowych uszkodzeniach kończyny lub jej części ogólny stopień uszczerbku na zdrowiu równa się sumie procentów uszczerbku ustalonych dla poszczególnych uszkodzeń, z tym że procent ten nie może być wyższy od procentu przewidzianego dla utraty uszkodzonej kończyny lub jej części.

4. Jeżeli wypadek albo choroba pozostająca w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby wojskowej spowodowały uszkodzenie kilku kończyn, narządów albo układów, ogólny stopień uszczerbku na zdrowiu równa się sumie procentów uszczerbków ustalonych dla poszczególnych uszkodzeń, z ograniczeniem do 100%.

5. Jeżeli procent uszczerbku na zdrowiu określony jest w wykazie, o którym mowa w ust. 1, w granicach od – do, przy ustalaniu stopnia uszczerbku na zdrowiu należy brać pod uwagę obraz kliniczny, stopień uszkodzenia czynności organu, narządu albo układu oraz towarzyszące powikłania.

6. Jeżeli dla danego przypadku brak jest odpowiedniej pozycji w wykazie, o którym mowa w ust. 1, należy ocenić ten przypadek według pozycji najbardziej zbliżonej. Można przy tym ustalić stopień uszczerbku na zdrowiu w procencie niższym lub wyższym od przewidywanego w danej pozycji, w zależności od różnicy występującej między ocenianym stanem a stanem przewidzianym w odpowiedniej pozycji tego wykazu.

2. Związek śmierci żołnierza ze służbą wojskową wskutek choroby ustala się na podstawie dokumentacji lekarskiej oraz opisu przebiegu i warunków pełnienia służby przez żołnierza.

1) zawierać określenie następstw wypadku lub rozpoznanie choroby, łącznie z towarzyszącymi powikłaniami;

2) określać procentowy stopień uszczerbku na zdrowiu;

3) ustalać, czy stwierdzony uszczerbek na zdrowiu żołnierza pozostaje w związku ze służbą wojskową.

2. Wzór orzeczenia w sprawie ustalenia dla celów odszkodowawczych uszczerbku na zdrowiu określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

3. Orzeczenie dotyczące żołnierza zmarłego powinno:

1) zawierać przyczynę śmierci;

2) ustalać, czy śmierć żołnierza pozostaje w związku ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby.

4. Wzór orzeczenia w sprawie ustalenia związku śmierci ze służbą wojskową określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

1) szczegółowe uzasadnienie;

2) podpisy wszystkich członków komisji biorących udział w wydaniu orzeczenia oraz pieczęć urzędową komisji.

2. Członek komisji, o której mowa w ust. 1, mający odrębne zdanie, może wnieść na piśmie sprzeciw od orzeczenia z podaniem uzasadnienia. Przewodniczący komisji przesyła ten sprzeciw łącznie z orzeczeniem i pozostałymi dokumentami do wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla, która jest obowiązana zająć stanowisko w sprawie w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprzeciwu.

1) związek śmierci ze służbą wojskową,

2) uszczerbek na zdrowiu żołnierza wskutek wypadku lub choroby

– podlegają zatwierdzeniu przez wojskową komisję lekarską wyższego szczebla.

2. Po upływie terminu do wniesienia odwołań od orzeczeń, o których mowa w ust. 1, orzeczenia wydane przez:

1) terenowe wojskowe komisje lekarskie przesyła się do komisji, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 2,

2) wojskowe komisje lotniczo-lekarskie przesyła się do komisji, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 4,

3) Wojskową Komisję Morsko-Lekarską przesyła się do komisji, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 6,

4) rejonowe wojskowe komisje lekarskie. Wojskową Komisję Lekarską Sił Powietrznych, Wojskową Komisję Lekarską Marynarki Wojennej i Stołeczną Wojskową Komisję Lekarską przesyła się do komisji, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 8

– w celu zatwierdzenia.

3. W razie niezatwierdzenia orzeczenia, o którym mowa w ust. 1, wojskowa komisja lekarska wyższego szczebla:

1) wydaje nowe orzeczenie albo

2) zarządza ponowne rozpatrzenie sprawy i wydanie nowego orzeczenia przez komisję, której orzeczenie nie zostało zatwierdzone.

4. Orzeczenie zatwierdzone jest ostateczne.

5. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 1, zainteresowanej osobie przysługuje odwołanie do Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej, a jeżeli orzeczenie wydała ta komisja – do Ministra Obrony Narodowej lub organu przez niego określonego.

6. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, zainteresowanej osobie przysługuje odwołanie do wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla.

7. Orzeczenie doręcza się zainteresowanemu żołnierzowi, a w razie śmierci żołnierza – osobie uprawnionej do odszkodowania, wymienionej w art. 12 ustawy.

2. Odwołanie wnosi się do właściwej wojskowej komisji lekarskiej wyższego szczebla, o której mowa w § 24 ust. 2, za pośrednictwem komisji, która wydała orzeczenie, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia wymienionego w § 23.

2. Wojskowa komisja lekarska rozpatrująca odwołanie orzeka na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach orzeczniczo-lekarskich. W razie potrzeby komisja może przeprowadzić ponowne badanie lekarskie, a także skierować badanego na obserwację szpitalną. Komisja może również przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania komisji, która wydała orzeczenie.

2. Przewodniczący wojskowej komisji lekarskiej, która wydała orzeczenie w trybie określonym w § 24 ust. 3, § 27 lub § 28, przesyła orzeczenie osobie badanej, organowi wojskowemu właściwemu do ustalania prawa do odszkodowania, dowódcy macierzystej jednostki wojskowej badanego, a w przypadku orzeczeń wydawanych w stosunku do emerytów lub rencistów wojskowych – także wojskowemu organowi emerytalnemu.

2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również przewodniczącemu Centralnej Wojskowej Komisji Lekarskiej.

2. Wyznaczona wojskowa komisja lekarska, wydając nowe orzeczenie, zawiadamia o tym wojskową komisję lekarską, której orzeczenie zostało uchylone, organ, który wydał decyzję w trybie nadzoru, oraz odpowiednio właściwy wojskowy organ emerytalny lub organ wojskowy właściwy do ustalenia prawa do odszkodowania.

Minister Obrony Narodowej: J. Szmajdziński

¹⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387 oraz z 2003 r. Nr 130, poz. 1188.

²⁾ Z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia tracą moc: rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 marca 1973 r. w sprawie ustalania stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierzy ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby (Dz. U. Nr 13, poz. 93, z 1976 r. Nr 41, poz. 242 oraz z 1992 r. Nr 57, poz. 278) oraz rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 czerwca 1992 r. w sprawie zasad określania zdolności do czynnej służby wojskowej oraz właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. Nr 57, poz. 278, z 1994 r. Nr 31, poz. 113 oraz z 2000 r. Nr 97, poz. 1059) w zakresie, w jakim dotyczy ono właściwości i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w przedmiocie ustalania uszczerbku na zdrowiu oraz związku śmierci żołnierza ze służbą wojskową wskutek wypadku lub choroby.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej
z dnia 8 sierpnia 2003 r. (poz. 1578)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2

WYKAZ USTALAJĄCY NORMY OCENY USZCZERBKU NA ZDROWIU

Załącznik nr 3

Załącznik nr 4