REKLAMA

Dziennik Ustaw - rok 2003 nr 117 poz. 1105

Tekst pierwotny

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 22 czerwca 1995 r. w Genewie została przyjęta przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy Konwencja nr 176 dotycząca bezpieczeństwa i zdrowia w kopalniach, w następującym brzmieniu:

Przekład

KONWENCJA NR 176

dotycząca bezpieczeństwa i zdrowia w kopalniach

Konferencja Ogólna Międzynarodowej Organizacji Pracy,

zwołana do Genewy przez Radę Administracyjną Międzynarodowego Biura Pracy i zebrana tam w dniu 6 czerwca 1995 r. na osiemdziesiątej drugiej sesji,

odnotowując stosowne międzynarodowe konwencje i zalecenia w sprawie pracy, a w szczególności: Konwencję dotyczącą zniesienia pracy przymusowej, z 1957 r., Konwencję i zalecenie dotyczące ochrony pracowników przed promieniowaniem jonizującym, z 1960 r., Konwencję i zalecenie dotyczące świadczeń w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych, z 1964 r., Konwencję i zalecenie dotyczące zabezpieczenia maszyn, z 1963 r., Konwencję i zalecenie dotyczące najniższego wieku dopuszczania do pracy pod ziemią w kopalniach, z 1965 r., Konwencję i zalecenie dotyczące badania lekarskiego zdatności młodocianych do pracy pod ziemią w kopalniach, z 1965 r., Konwencję i zalecenie dotyczące ochrony pracowników przed zagrożeniami zawodowymi w miejscach pracy, spowodowanymi zanieczyszczeniem powietrza, hałasem i wibracją, z 1977 r., Konwencję i zalecenie dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy, z 1981 r., Konwencję i zalecenie dotyczące pracowniczych służb zdrowia, z 1985 r., Konwencję i zalecenie dotyczące bezpieczeństwa w stosowaniu azbestu, z 1986 r., Konwencję i zalecenie dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia w budownictwie, z 1988 r., Konwencję i zalecenie dotyczące bezpieczeństwa przy używaniu substancji chemicznych w pracy, z 1990 r., Konwencję i zalecenie dotyczące zapobiegania poważnym wypadkom przemysłowym, z 1993 r.,

zważywszy, że pracownicy mają potrzebę i prawo do informacji, szkolenia i prawdziwych konsultacji oraz uczestniczenia w przygotowaniu oraz realizacji środków bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, dotyczących zagrożeń i ryzyka, których doświadczają w przemyśle górniczym,

uznając, że pożądane jest zapobieganie wszystkim wypadkom śmiertelnym, zranieniom i chorobom, na które narażeni są pracownicy lub osoby postronne, oraz szkodom w środowisku wywołanym działalnością górniczą,

biorąc pod uwagę potrzebę współpracy Międzynarodowej Organizacji Pracy, Światowej Organizacji Zdrowia, Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej i innych właściwych instytucji oraz uwzględniając odpowiednie dokumenty, zasady postępowania i wytyczne wydane przez te organizacje,

postanowiwszy przyjąć niektóre wnioski dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia w kopalniach, która to sprawa stanowi czwarty punkt porządku dziennego sesji,

postanowiwszy, że wnioski te zostaną ujęte w formę konwencji międzynarodowej,

przyjmuje dnia dwudziestego drugiego czerwca tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego piątego roku niniejszą konwencję, która otrzyma nazwę: Konwencja dotycząca bezpieczeństwa i zdrowia w kopalniach, z 1995 r.

CZĘŚĆ I. DEFINICJE

Artykuł 1

1. W rozumieniu niniejszej konwencji określenie „kopalnia” obejmuje:

a) tereny na powierzchni lub pod ziemią, gdzie mają miejsce w szczególności następujące działania:

(i) poszukiwanie kopalin, z wyjątkiem ropy i gazu, powodujące mechaniczne naruszenie górotworu,

(ii) wydobywanie kopalin, z wyjątkiem ropy i gazu,

(iii) przeróbka, w tym zwłaszcza: kruszenie, rozdrabnianie, wzbogacanie lub płukanie wydobytego materiału,

b) wszelkie maszyny, wyposażenie, urządzenia, instalacje, budynki i konstrukcje inżynieryjne stosowane w związku z działalnością, o której mowa w punkcie a).

2. W rozumieniu niniejszej konwencji określenie „pracodawca” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która zatrudnia jednego lub więcej pracowników w kopalni i, w zależności od sytuacji, operatora, głównego wykonawcę, wykonawcę lub podwykonawcę.

CZĘŚĆ II. ZAKRES I ŚRODKI STOSOWANIA

Artykuł 2

1. Niniejszą konwencję stosuje się do wszystkich kopalń.

2. Po konsultacji z najbardziej reprezentatywnymi zainteresowanymi organizacjami pracodawców i pracowników właściwa władza Członka, który ratyfikował tę konwencję:

a) może wyłączyć pewne kategorie kopalń z zakresu stosowania konwencji lub pewnych jej postanowień, jeżeli łączne środki ochrony wprowadzone w kopalniach, zgodnie z krajowym ustawodawstwem i praktyką, nie są gorsze od tych, które wynikałyby z pełnego stosowania postanowień konwencji;

b) w przypadku wyłączenia określonych kategorii kopalń, zgodnie z punktem a), sporządzi plany mające na celu stopniowe objęcie wszystkich kopalń.

3. Członek, który ratyfikuje konwencję i korzysta z możliwości określonej w ustępie 2a), wskaże w swoim sprawozdaniu ze stosowania niniejszej konwencji, składanym zgodnie z artykułem 22 Konstytucji MOP wszystkie szczególne kategorie kopalń wyłączonych w tym trybie oraz przyczyny tego wyłączenia.

Artykuł 3

W świetle warunków i praktyki krajowej oraz po konsultacjach z najbardziej reprezentatywnymi zainteresowanymi organizacjami pracodawców i pracowników każdy Członek będzie przygotowywał, wprowadzał w życie i dokonywał okresowego przeglądu spójnej polityki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w kopalniach, w szczególności w odniesieniu do środków, które zapewniają stosowanie niniejszej konwencji.

Artykuł 4

1. Środki mające na celu zapewnienie stosowania konwencji będą określone w ustawodawstwie krajowym.

2. Tam, gdzie jest to możliwe, ustawodawstwo to będzie uzupełnione o:

a) normy techniczne, wytyczne, zbiory zaleceń praktycznych lub

b) inne środki zgodne z praktyką krajową, określone przez właściwą władzę.

Artykuł 5

1. Ustawodawstwo krajowe, zgodnie z ustępem 1 artykułu 4, wyznaczy władzę odpowiedzialną za nadzór i regulowanie różnych aspektów bezpieczeństwa i zdrowia w kopalniach.

2. Ustawodawstwo to będzie przewidywać:

a) nadzór nad bezpieczeństwem i zdrowiem w kopalniach,

b) inspekcję kopalń przez inspektorów wyznaczonych w tym celu przez właściwą władzę,

c) procedury raportowania i dochodzeń w razie wypadków śmiertelnych lub ciężkich, jak również katastrof górniczych i niebezpiecznych zdarzeń, tak jak zostało to określone w ustawodawstwie,

d) przygotowanie i publikowanie statystyk dotyczących wypadków, chorób zawodowych i niebezpiecznych zdarzeń, w sposób określony przez ustawodawstwo,

e) uprawnienie właściwych władz do zatrzymania lub ograniczenia działalności górniczej ze względu na bezpieczeństwo i zdrowie, do momentu, gdy warunki istniejące w chwili zatrzymania lub ograniczenia działalności nie ulegną poprawie,

f) wprowadzenie w życie skutecznych procedur zapewniających wdrożenie praw pracowników i ich przedstawicieli do bycia konsultowanymi i uczestniczenia w środkach odnoszących się do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy.

3. Ustawodawstwo krajowe zapewni, że wytwarzanie, przechowywanie, transportowanie i używanie materiałów wybuchowych i środków inicjujących w kopalni będzie prowadzone przez lub pod bezpośrednim nadzorem kompetentnych i uprawnionych osób.

4. Ustawodawstwo krajowe określi:

a) wymagania odnoszące się do ratownictwa górniczego, pierwszej pomocy i odpowiednich urządzeń medycznych,

b) obowiązek dostarczania i konserwacji pochłaniaczy ochronnych dla pracowników w podziemnych kopalniach węgla oraz, o ile jest to niezbędne, w innych kopalniach podziemnych,

c) środki zabezpieczające przed dostępem do nieczynnych wyrobisk górniczych, tak by wyeliminować lub zminimalizować ryzyko dla bezpieczeństwa i zdrowia,

d) wymagania dotyczące bezpiecznego przechowywania, transportu i likwidowania niebezpiecznych substancji używanych w procesach górniczych oraz odpadów wytwarzanych w kopalniach,

e) gdzie jest to właściwe, wymóg zapewnienia wystarczającej liczby urządzeń sanitarnych do mycia, przebierania się i jedzenia oraz utrzymania ich w zadowalających warunkach higienicznych.

5. Ustawodawstwo krajowe zapewni, że pracodawca odpowiedzialny za kopalnię przygotuje odpowiednie plany wyrobisk przed rozpoczęciem prac, a w przypadku jakichkolwiek znaczących zmian, będzie dokonywał okresowych aktualizacji tych planów oraz zapewni do nich odpowiedni dostęp w kopalni.

CZĘŚĆ III. ŚRODKI PROFILAKTYCZNE I ZABEZPIECZAJĄCE W KOPALNI

A. Odpowiedzialność pracodawców

Artykuł 6

Podejmując środki profilaktyczne i zabezpieczające, zgodnie z postanowieniami tej części konwencji, pracodawca zobowiązany jest oszacować ryzyko i postępować z nim według następującej hierarchii ważności:

a) wyeliminować ryzyko;

b) kontrolować ryzyko u źródła;

c) minimalizować ryzyko środkami, które ujmują projektowanie bezpiecznych metod pracy;

d) w przypadku utrzymania się ryzyka, zapewnić sprzęt ochrony osobistej,

uwzględniając to, co jest rozsądne, praktyczne, wykonalne, zgodne z dobrą praktyką oraz właściwym wypełnianiem obowiązków.

Artykuł 7

Pracodawcy podejmą wszelkie niezbędne środki celem eliminowania lub zminimalizowania ryzyka w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w podległych im kopalniach, a w szczególności:

a) zapewnią, że kopalnia jest zaprojektowana, zbudowana i wyposażona w sprzęt elektryczny, mechaniczny i inny, w tym w system łączności, w celu zapewnienia warunków dla jej bezpiecznego prowadzenia oraz zdrowego środowiska pracy;

b) zapewnią, że kopalnia jest uruchomiona, prowadzona, obsługiwana i likwidowana tak, że pracownicy mogą wykonywać zleconą im pracę w sposób nienarażający bezpieczeństwa i zdrowia swojego lub innych;

c) podejmą kroki dla zapewnienia stateczności górotworu w rejonach, do których pracownicy mają dostęp w związku z wykonywaną pracą;

d) zawsze, gdy jest to możliwe, zapewnią dwa wyjścia z każdego miejsca pracy, z których każde połączone jest odrębnym wylotem na powierzchnię;

e) zapewnią kontrolę, ocenę i regularną inspekcję środowiska pracy celem wykrycia różnych zagrożeń, na które mogą być narażeni pracownicy, i oszacowania poziomu tych zagrożeń;

f) zapewnią odpowiednią wentylację wszystkich podziemnych wyrobisk, do których zezwolony jest dostęp;

g) w odniesieniu do stref, w których występują szczególne zagrożenia, opracują i będą realizować plan działania i procedury zapewniające bezpieczny system pracy i ochronę pracowników;

h) podejmą działania i środki zapobiegawcze, stosownie do charakteru prac górniczych, w celu zapobiegania, wykrycia i zwalczenia powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów i wybuchów;

i) zapewnią, iż w przypadku poważnego zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, prace zostaną wstrzymane, a pracownicy ewakuowani w bezpieczne miejsce.

Artykuł 8

Pracodawca przygotuje plan działania w wypadku zagrożeń specyficznych dla każdej kopalni w zakresie możliwych do przewidzenia katastrof z przyczyn technicznych i naturalnych.

Artykuł 9

Tam, gdzie pracownicy są narażeni na zagrożenia fizyczne, chemiczne lub biologiczne, pracodawca będzie:

a) informował pracowników w zrozumiały sposób o zagrożeniach związanych z ich pracą, o ryzyku dla zdrowia oraz związanych z tym środkach profilaktycznych i zabezpieczających;

b) podejmował odpowiednie środki w celu wyeliminowania lub zminimalizowania ryzyka wynikającego z narażenia na te niebezpieczeństwa;

c) dostarczał i utrzymywał – bez obciążenia pracowników kosztami, tam gdzie innymi środkami nie można zapewnić odpowiedniego zabezpieczenia przed ryzykiem wypadku lub utraty zdrowia, w tym narażenia na warunki szkodliwe – stosowny sprzęt ochronny, odzież i inne wyposażenie określone przez ustawodawstwo krajowe; i

d) zapewniał pracownikom poszkodowanym w wyniku zranienia lub choroby w miejscu pracy pierwszą pomoc, właściwy transport z miejsca pracy i dostęp do odpowiedniego wyposażenia medycznego.

Artykuł 10

Pracodawca będzie zapewniał:

a) pracownikom bezpłatnie odpowiednie szkolenie i przeszkolenie oraz zrozumiałe instrukcje w zakresie spraw dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, jak również zleconych im zadań;

b) zgodnie z ustawodawstwem krajowym, na każdej zmianie odpowiedni nadzór i kontrolę w celu bezpiecznego prowadzenia ruchu kopalni;

c) utrzymanie systemu dokładnej rejestracji nazwisk wszystkich osób znajdujących się pod ziemią w dowolnej chwili, jak i miejsca ich prawdopodobnego przebywania;

d) że wszystkie wypadki i niebezpieczne zdarzenia, jakie są określone w ustawodawstwie krajowym, są badane, jak również są podjęte odpowiednie środki dla ich przeciwdziałania;

e) sporządzenie, zgodnie z ustawodawstwem krajowym, dla właściwych władz raportu w sprawie wypadków i niebezpiecznych zdarzeń.

Artykuł 11

Na podstawie ogólnych zasad dotyczących medycyny pracy i zgodnie z ustawodawstwem krajowym pracodawca będzie zapewniał regularny nadzór medyczny pracownikom narażonym na zagrożenie zdrowotne specyficzne dla górnictwa.

Artykuł 12

W przypadku gdy dwóch lub więcej pracodawców podejmuje działalność w tej samej kopalni, pracodawca odpowiedzialny za kopalnię zobowiązany jest do koordynacji realizacji wszystkich środków dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników oraz odpowiada w pierwszej kolejności za bezpieczeństwo działania. Nie zwalnia to poszczególnych pracodawców z odpowiedzialności za realizację wszystkich środków dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia własnych pracowników.

B. Prawa i obowiązki pracowników i ich przedstawicieli

Artykuł 13

1. Zgodnie z ustawodawstwem krajowym, o którym mowa w artykule 4, pracownicy będą mieli następujące prawa:

a) zgłaszania pracodawcy i właściwym władzom wypadków, niebezpiecznych zdarzeń i zagrożeń;

b) występowania o przeprowadzenie inspekcji i dochodzeń oraz ich realizację przez pracodawcę i właściwe władze, o ile pojawi się przypadek wywołujący zaniepokojenie z punktu widzenia bezpieczeństwa i zdrowia;

c) posiadania oraz uzyskiwania informacji o zagrożeniach w miejscu pracy, które mogą wpływać na ich bezpieczeństwo i zdrowie;

d) uzyskiwania informacji związanych z ich bezpieczeństwem i ochroną zdrowia, będących w posiadaniu pracodawcy lub właściwych władz;

e) wycofywania się z jakiegokolwiek miejsca w kopalni w przypadku, gdy istnieją okoliczności, które wskazują przy racjonalnej ocenie na zaistnienie poważnego zagrożenia dla ich bezpieczeństwa lub zdrowia;

f) wspólnego wyboru przedstawicieli do spraw bezpieczeństwa i zdrowia.

2. Przedstawiciele do spraw bezpieczeństwa i zdrowia, o których mowa w ustępie 1f), będą mieli, zgodnie z ustawodawstwem krajowym, następujące prawa:

a) reprezentowania pracowników we wszystkich aspektach bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, włącznie z egzekwowaniem, o ile ma to zastosowanie, praw określonych w ustępie 1;

b) (i) uczestniczenia w inspekcjach i dochodzeniach przeprowadzanych przez pracodawcę i właściwe władze w miejscu pracy oraz

(ii) kontrolowania i badania problematyki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;

c) odwoływania się do doradców i niezależnych ekspertów;

d) konsultowania z pracodawcą we właściwym czasie problematyki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, w tym polityki i procedur postępowania;

e) konsultowania się z właściwą władzą;

f) otrzymywania informacji o wypadkach i niebezpiecznych zdarzeniach, dotyczących dziedzin, dla których zostali wybrani.

3. Procedury dotyczące korzystania z praw, o których mowa w ustępach 1 i 2, będą określone:

a) w ustawodawstwie krajowym;

b) w drodze konsultacji między pracodawcami i pracownikami oraz ich przedstawicielami.

4. Ustawodawstwo krajowe zapewni, że uprawnienia, o których mowa w ustępach 1 i 2 powyżej, będą stosowane bez dyskryminacji lub odwetu.

Artykuł 14

Ustawodawstwo krajowe określi, że pracownicy mają obowiązek, zgodnie ze swoim przeszkoleniem:

a) przestrzegania ustanowionych środków bezpieczeństwa i zdrowia;

b) dbania w rozsądny sposób o bezpieczeństwo i zdrowie swoje oraz innych osób, które mogą być narażone wskutek ich działań lub zaniedbań w pracy, wliczając w to prawidłowe użytkowanie i dbałość o odzież ochronną, sprzęt i wyposażenie pozostawione w tym celu do ich dyspozycji;

c) natychmiastowego zgłaszania bezpośredniemu przełożonemu o każdej sytuacji, która ich zdaniem mogłaby stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa lub zdrowia ich lub też innych osób, a której nie potrafią sami prawidłowo zaradzić;

d) współdziałać z pracodawcą w celu zapewnienia zgodności praw i obowiązków nałożonych na pracodawcę zgodnie z postanowieniami konwencji.

C. Współpraca

Artykuł 15

Należy podjąć środki, zgodnie z ustawodawstwem krajowym, zachęcające do współpracy między pracodawcami i pracownikami i ich przedstawicielami w celu promowania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w kopalni.

CZĘŚĆ IV. REALIZACJA

Artykuł 16

Każdy Członek będzie:

a) podejmował wszelkie niezbędne kroki, w tym sankcje i środki poprawcze, aby zapewnić efektywne wprowadzanie w życie postanowień konwencji;

b) zapewniał odpowiednie służby inspekcyjne celem nadzorowania i stosowania środków podjętych zgodnie z konwencją i wyposażał te służby w środki niezbędne do wykonywania ich zadań.

CZĘŚĆ V. POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł 17

Dyrektor Generalny Międzynarodowego Biura Pracy zostanie poinformowany o formalnych ratyfikacjach niniejszej konwencji w celu ich zarejestrowania.

Artykuł 18

1. Niniejsza konwencja będzie obowiązywała tylko tych Członków Międzynarodowej Organizacji Pracy, których ratyfikacje zostaną zarejestrowane przez Dyrektora Generalnego.

2. Wejdzie ona w życie po upływie dwunastu miesięcy od daty zarejestrowania przez Dyrektora Generalnego ratyfikacji niniejszej konwencji przez dwóch Członków.

3. Następnie niniejsza konwencja wejdzie w życie dla każdego Członka po upływie dwunastu miesięcy od daty zarejestrowania jego ratyfikacji.

Artykuł 19

1. Każdy Członek, który ratyfikował niniejszą konwencję, może ją wypowiedzieć po upływie okresu dziesięciu lat od daty początkowego wejścia jej w życie aktem przekazanym Dyrektorowi Generalnemu Międzynarodowego Biura Pracy i przez niego zarejestrowanym. Wypowiedzenie to nabierze mocy dopiero po upływie jednego roku od daty jego zarejestrowania.

2. Każdy Członek, który ratyfikował niniejszą konwencję, a który w ciągu jednego roku po upływie okresu dziesięciu lat, wymienionego w poprzednim ustępie, nie skorzystał z prawa wypowiedzenia przewidzianego w niniejszym artykule, będzie związany postanowieniami niniejszej konwencji na nowy okres dziesięciu lat i następnie będzie mógł ją wypowiedzieć po upływie każdego okresu dziesięciu lat, z zachowaniem warunków przewidzianych w niniejszym artykule.

Artykuł 20

1. Dyrektor Generalny Międzynarodowego Biura Pracy zawiadomi wszystkich Członków Międzynarodowej Organizacji Pracy o zarejestrowaniu wszystkich ratyfikacji i aktów wypowiedzenia przekazanych mu przez Członków Organizacji.

2. Zawiadamiając Członków Organizacji o zarejestrowaniu drugiej zgłoszonej mu ratyfikacji, Dyrektor Generalny zwróci uwagę Członków Organizacji na datę wejścia w życie niniejszej konwencji.

Artykuł 21

Dyrektor Generalny Międzynarodowego Biura Pracy udzieli Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych w celu zarejestrowania, zgodnie z artykułem 102 Karty Narodów Zjednoczonych, wyczerpujących informacji o wszystkich ratyfikacjach i aktach wypowiedzenia, które zarejestrował zgodnie z postanowieniami poprzednich artykułów.

Artykuł 22

Rada Administracyjna Międzynarodowego Biura Pracy, w każdym przypadku, gdy uzna to za potrzebne, przedstawi Konferencji Ogólnej sprawozdanie ze stosowania niniejszej konwencji i rozpatrzy, czy należy wpisać na porządek dzienny konferencji sprawę całkowitej lub częściowej jej rewizji.

Artykuł 23

1. W razie przyjęcia przez Konferencję nowej konwencji wprowadzającej całkowitą lub częściową rewizję niniejszej konwencji i jeżeli nowa konwencja nie stanowi inaczej:

a) ratyfikacja przez Członka nowej konwencji wprowadzającej rewizję spowoduje z mocy samego prawa, bez względu na postanowienia artykułu 19, natychmiastowe wypowiedzenie niniejszej konwencji z zastrzeżeniem, że nowa konwencja wprowadzająca rewizję wejdzie w życie;

b) począwszy od daty wejścia w życie nowej konwencji, wprowadzającej rewizję, niniejsza konwencja przestanie być otwarta do ratyfikacji przez Członków.

2. Niniejsza konwencja pozostanie w każdym razie w mocy w swej formie i treści dla tych Członków, którzy ją ratyfikowali, a nie ratyfikowali konwencji wprowadzającej rewizję.

Artykuł 24

Teksty angielski i francuski niniejszej konwencji są jednakowo autentyczne.

Powyższy tekst jest autentycznym tekstem konwencji przyjętej należycie przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy na jej osiemdziesiątej drugiej sesji, która odbyła się w Genewie i została ogłoszona za zamkniętą w dniu dwudziestego drugiego czerwca 1995 r.

infoRgrafika