Dziennik Ustaw - rok 2003 nr 108 poz. 1014

Na podstawie art. 9 pkt 3 i 5 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 63, poz. 636 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 155, poz. 1286 i Nr 166, poz. 1360) zarządza się, co następuje:

1) wymagania metrologiczne, którym powinny odpowiadać taksometry elektroniczne;

2) wzory oraz okresy ważności dowodów oceny zgodności i legalizacji ponownej taksometrów elektronicznych.

1) taksometr – elektroniczny przyrząd pomiarowy, który służy do obliczania, według ustalonych taryf, należności za długość drogi przebytej przez taksówkę, a poniżej prędkości granicznej, za czas wynajęcia taksówki;

2) taksówka – pojazd służący do usługowego prowadzenia działalności w zakresie przewozu osób i ładunków;

3) stała taksometru k – wielkość, wyrażoną w impulsach na kilometr drogi (imp/km), określającą rodzaj i liczbę sygnałów, które powinien przyjąć taksometr, aby poprawnie wskazać długość przebytej drogi równą 1 km;

4) współczynnik charakterystyczny w – wielkość, wyrażoną w obrotach na kilometr drogi (obr/km) lub w impulsach na kilometr drogi (imp/km), określającą rodzaj i liczbę sygnałów elementu taksówki przeznaczonego do napędu taksometru (obrotów lub impulsów) przypadających na 1 km drogi przebytej przez taksówkę;

5) stała taryf c – wielkość określającą stosunek długości pierwszego odcinka drogi do następnego odcinka i pierwszego okresu czasu do następnego okresu;

6) opłata początkowa – stałą minimalną wartość należności wskazywaną w momencie włączenia zespołu opłat taksometru;

7) prędkość graniczna – prędkość, przy której taksówka przebywa drogę równą jej pierwszemu lub następnemu odcinkowi w czasie równym odpowiednio pierwszemu lub następnemu okresowi;

8) kasa rejestrująca – kasę rejestrującą o zastosowaniu specjalnym w rozumieniu § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz. U. Nr 108, poz. 948);

9) pierwszy odcinek drogi – odcinek, po którym opłata początkowa zwiększa się o jednostkę taryfową;

10) następny odcinek drogi – każdy odcinek o tej samej długości, po którym wskazywana opłata zmienia się o jednostkę taryfową;

11) pierwszy okres – okres, po którym opłata początkowa zwiększa się o jednostkę taryfową;

12) następny okres – każdy okres o tej samej wartości, po którym wskazywana opłata zmienia się o jednostkę taryfową;

13) dopłata – opłatę za dodatkową usługę wykonywaną przez kierowcę taksówki na rzecz pasażera;

14) jednostka dopłaty – stałą wartość, o jaką zmienia się wskazanie dopłaty;

15) jednostka taryfowa – stałą wartość we wszystkich zastosowanych w taksometrze taryfach, o jaką zmienia się opłata.

1) zespół opłat, służący do wskazywania należności za wynajęcie taksówki;

2) zespół drogi, służący do obliczania, według ustalonych taryf, należności za długość drogi przebytej przez wynajętą taksówkę, poruszającą się z prędkością większą od prędkości granicznej i przekazujący informację o tej należności do zespołu opłat;

3) zespół czasu, służący do obliczania, według ustalonych taryf, należności za czas wynajęcia taksówki stojącej lub poruszającej się poniżej prędkości granicznej i przekazujący informację o tej należności do zespołu opłat;

4) zespół przełącznika rodzaju pracy taksometru, zwany dalej „zespołem przełącznika”;

5) zespół liczników sumujących, zwanych dalej „licznikami”, które wskazują w postaci szeregu cyfr:

a) liczbę kilometrów przebytych przez taksówkę, zwanych dalej „kilometrami ogólnymi”,

b) liczbę kilometrów przebytych przez wynajętą taksówkę, zwanych dalej „kilometrami płatnymi”,

c) liczbę wynajęć taksówki, zwanych dalej „kursami”,

d) liczbę jednostek taryfowych zwanych dalej „jednostkami taryfowymi”;

6) urządzenie do oświetlania jego przedniej ścianki, umożliwiające łatwe odczytanie wskazań zespołu opłat i zespołu przełącznika;

7) złącze testowe służące do wyprowadzenia z taksometru sygnałów START i STOP.

1) liczniki wskazujące sumę opłat;

2) zespół dopłat wraz z licznikiem dopłat;

3) zewnętrzne urządzenia informacyjne;

4) zespół drukujący;

5) liczniki wskazujące utarg uzyskany za daną dobę lub długość drogi przebytej w ciągu danej doby przez taksówkę, umożliwiające ustawienie ich wskazań na zero;

6) zespół licznika zliczającego liczbę obrotów lub impulsów elementu napędzającego taksometr;

7) elektroniczne urządzenie zabezpieczające.

2. Działanie urządzeń dodatkowych nie powinno zakłócać działania taksometru.

1) być wytworzony z materiałów o wytrzymałości, stabilności i innych właściwościach odpowiednich do przewidywanego okresu jego trwałości;

2) być skonstruowany i wykonany w sposób umożliwiający nałożenie cech zabezpieczających, które uniemożliwią, bez ich naruszenia:

a) dostęp do wnętrza taksometru, w szczególności do urządzeń przeznaczonych do regulacji lub dopasowania taksometru do taksówki,

b) dostęp do urządzenia programującego i ingerencję w program taksometru;

3) posiadać obudowę chroniącą jego zespoły przed pyłem i wilgocią.

1) nazwa lub znak producenta;

2) numer fabryczny i rok produkcji;

3) znak zatwierdzenia typu, jeżeli został nadany;

4) wartość stałej taksometru k lub zakres wartości, w którym stała ta może być ustawiana, jeśli w taksometrze jest umieszczony układ dopasowujący.

2. Na przedniej ściance taksometru powinny być umieszczone następujące oznaczenia:

1) opłata złotych (zł);

2) taryfa – przy okienku taryf;

3) km ogólne, km płatne, kursy, jednostki taryfowe przy okienku liczników lub przy okienkach odpowiednich liczników, jeżeli występują one oddzielnie;

4) dopłata złotych (zł) – przy okienku dopłat.

3. Jeżeli w taksometrze, przy nanoszeniu oznaczeń, o których mowa w ust. 2, zastosowano umowne symbole lub znaki, to na przedniej ściance taksometru należy zamieścić odpowiednią legendę.

4. Litery i cyfry oznaczeń powinny być wykonane w sposób trwały i czytelny. Wysokość liter napisów OPŁATA, DOPŁATA, TARYFA, WOLNY, KASA i cyfr nie powinna być mniejsza niż 4 mm. Wysokość pozostałych napisów i oznaczeń nie powinna być mniejsza niż 2,5 mm.

2. Taksometr powinien mieć zapewnioną możliwość nastawienia stałej taksometru k na wartość współczynnika charakterystycznego w z dokładnością odpowiadającą błędom granicznym dopuszczalnym.

2. Jeżeli w taksometrze zastosowano wskaźniki samoświecące (LED), oświetlenie nie jest wymagane.

2. Wałek giętki powinien mieć średnicę co najmniej 3,3 mm i być osłonięty pancerzem.

3. Przewód elektryczny powinien być ekranowany i osłonięty na zewnątrz powłoką izolującą.

2. Informacja powinna zawierać co najmniej wartość:

1) opłaty początkowej;

2) opłaty za 1 kilometr drogi przebytej we wszystkich położeniach taryfowych zespołu przełącznika;

3) opłaty za 1 godzinę postoju we wszystkich położeniach taryfowych zespołu przełącznika;

4) jednostki taryfowej;

5) stałej taryf c;

6) jednostki dopłaty w przypadku stosowania zespołu dopłat.

2. Po włączeniu zespół opłat powinien wskazywać opłatę początkową.

3. Górna granica zakresu wskazań zespołu opłat powinna wynosić co najmniej 99,99 zł.

4. Wysokość cyfr wskazujących należność w zespole opłat nie powinna być mniejsza niż 10 mm i powinna zapewniać łatwy odczyt.

2. W przypadku wykrycia przez program testujący nieprawidłowości w działaniu zespołu opłat lub jego uszkodzenia, informacja o tym powinna zostać wyraźnie wyświetlona lub powinien on zostać automatycznie wyłączony.

2. Obliczanie należności przez zespół drogi według taryf, o których mowa w ust. 1, i wskazywanie jej przez zespół opłat powinno odbywać się według następujących zasad:

1) opłata początkowa, wspólna dla wszystkich taryf, powinna zwiększyć się o jednostkę taryfową dopiero po przejechaniu przez taksówkę pierwszego odcinka drogi;

2) zwiększenie opłaty o jednostkę taryfową następuje po przejechaniu przez taksówkę każdego następnego odcinka drogi;

3) długości pierwszego odcinka i następnego odcinka w wyższej taryfie powinny być mniejsze od długości odpowiadających im odcinków w taryfie niższej;

4) stosunek długości pierwszego odcinka do następnego odcinka w każdej taryfie powinien być stały dla wszystkich taryf, jakie równocześnie zastosowano w taksometrze, i równy stosunkowi pierwszego okresu do następnego okresu.

2. Prędkość graniczna nie może być większa niż 20 km/h.

2. Zespół drogi powinien być wyposażony w urządzenie do zmiany długości pierwszego odcinka drogi.

1) opłata początkowa wspólna dla wszystkich taryf powinna zwiększać się o jednostkę taryfową dopiero po upływie pierwszego okresu;

2) każde kolejne zwiększenie opłaty o jednostkę taryfową powinno nastąpić po upływie następnego okresu.

2. Górna granica zakresu pomiarowego liczników, o których mowa w ust. 1, nie powinna być mniejsza niż 99999 km, a wartość działki elementarnej nie większa niż 1 km.

2. Wskazania liczników, o których mowa w § 24 ust. 1 i § 25, powinny być wyświetlane w zespole opłat i mogą być wyświetlane w zespole dopłat w położeniu zespołu przełącznika WOLNY, przy czym powinno być jednoznacznie określone, któremu z liczników odpowiada wyświetlona wartość.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, powinny być określone jednostki wyświetlanych wartości liczbowych i wyjaśnione symbole lub znaki zastosowane w poszczególnych licznikach.

4. Liczniki, o których mowa w § 24 ust. 1 i § 25, powinny zachowywać wskazywaną wartość przez co najmniej 1 tydzień po ich odłączeniu od napięcia zasilającego taksometr.

5. Wysokość cyfr wartości liczbowych wskazywanych w licznikach, o których mowa w § 24 ust. 1 i § 25, powinna wynosić co najmniej 4 mm.

2. Jeżeli zmiana stanu pracy odbywa się w sposób mechaniczny, to przełącznik może być napędzany ręcznie lub za pomocą silnika elektrycznego.

1) WOLNY, gdy taksówka nie jest wynajęta;

2) TARYFA, gdy taksówka jest wynajęta;

3) KASA, gdy następuje rozliczenie kursu między kierowcą a pasażerem.

2. Włącznik uruchamiający zespół przełącznika może być zainstalowany w siedzeniach taksówki.

1) powinien być widoczny w okienku taryf napis WOLNY lub umowny symbol tego położenia;

2) powinno być skasowane lub nastawione na zero wskazanie opłaty i dopłaty;

3) powinien działać tylko licznik kilometrów ogólnych;

4) powinien być wyłączony zespół czasu i zespół drogi.

2. W położeniu zespołu przełącznika WOLNY powinno być zapewnione:

1) sprawdzanie poprawności działania wszystkich elementów wskazujących;

2) wyświetlenie oraz dodatkowe drukowanie wartości liczbowych wskazywanych przez liczniki, o których mowa w § 24 ust. 1 i § 25;

3) wyświetlenie wartości stałej taksometru k;

4) wyświetlenie danych dotyczących taryf;

5) wyświetlenie wartości wielkości mierzonych za pomocą elektronicznego urządzenia zabezpieczającego.

3. W położeniu zespołu przełącznika WOLNY może być wyświetlany numer fabryczny taksometru, czas i data.

2. Położenia zespołu przełącznika TARYFA powinny być oznaczone numerami widocznymi w okienku taryf, przy czym numer o większej wartości powinien odpowiadać taryfie wyższej.

2. Jeżeli liczba położeń zespołu przełącznika odpowiadających taryfom jest większa od liczby zastosowanych taryf, to powinna istnieć możliwość blokowania taryf zapasowych.

3. Blokada, o której mowa w ust. 2, powinna być zabezpieczona w sposób uniemożliwiający jej odblokowanie przez użytkownika.

1) powinien wyświetlać się w okienku taryf napis KASA lub umowny symbol tego położenia oraz numer taryfy, według której taksometr działa;

2) powinny działać zespoły i urządzenia wymienione w § 3, z wyjątkiem zespołu czasu i licznika kursów.

2. W położeniu przełącznika KASA, wskazanie należnej opłaty powinno być widoczne przez co najmniej 10 s, przy czym w tym czasie nie powinno być możliwe przestawienie zespołu przełącznika do położenia WOLNY.

1) z położenia WOLNY bezpośrednio do położenia odpowiadającego pierwszej taryfie;

2) z dowolnego położenia odpowiadającego określonej taryfie do położenia odpowiadającego następnej lub poprzedniej taryfie;

3) z każdego położenia odpowiadającego taryfie do położenia KASA;

4) z położenia KASA tylko do położenia WOLNY;

5) z położenia WOLNY do położenia TARYFA oraz z położenia TARYFA do położenia KASA, przy prędkości taksówki nie większej niż 5 km/h.

1) sygnał START, w momencie przełączenia taksometru z położenia WOLNY do położenia TARYFA;

2) sygnał STOP, w momencie zmiany opłaty o jednostkę taryfową.

2. Konstrukcja zespołu dopłat wraz z licznikiem dopłat powinna umożliwiać jego uruchomienie jedynie z chwilą wynajęcia taksówki.

3. Uruchomienie przycisku zespołu dopłat powinno powodować dodanie kolejnej jednostki dopłaty w położeniu zespołu przełącznika TARYFA. Każde następne uruchomienie przycisku powinno zwiększać wskazanie licznika dopłat o jednostkę dopłaty.

4. W położeniu KASA wartość dopłaty powinna być dodana do wartości opłaty za pomocą przycisku. Wartość dopłaty powinna być ponownie oddzielona od wartości opłaty za kurs po upływie 5 s.

5. Wartość dopłaty powinna być wskazywana w postaci cyfr o wysokości nie mniejszej niż 8 mm i nie większej niż wysokość cyfr zespołu opłat.

2. Sterowanie urządzeniami informacyjnymi powinno odbywać się za pomocą zespołu przełącznika.

3. Przy położeniu TARYFA na nieruchomej tabliczce świetlnej powinien być wyświetlany kod sygnalizacji działania taksometru odpowiadający wyświetlanym przez taksometr taryfom.

2. Wydruki powinny być czytelne i jednoznaczne.

1) każda zmiana lub ingerencja w układ taryf jest rejestrowana za pomocą dodatkowego licznika, którego nie można wyzerować lub który w nieusuwalny sposób rejestruje datę, kiedy miała miejsce ingerencja, przy czym rejestracja powinna być dokonywana oddzielnie dla każdej taryfy lub grupy taryf;

2) każda zmiana stałej taksometru k jest rejestrowana za pomocą licznika, którego wskazanie jest niemożliwe do wyzerowania.

2. W przypadku gdy przekroczona jest pojemność liczników rejestrujących zmiany i ingerencje, o których mowa w ust. 1, korzystanie z taksometru powinno być niemożliwe.

2. W przypadku posiadania wspólnej płyty głównej z kasą rejestrującą, taksometr powinien umożliwić wykonanie czynności fiskalizacji kasy rejestrującej bez naruszenia cech zabezpieczających taksometr.

3. W przypadku odłączenia lub uszkodzenia kasy rejestrującej powinna być zapewniona możliwość blokowania działania taksometru, najpóźniej po wykonaniu operacji kończącej kurs.

4. Na wewnętrznej lub zewnętrznej stronie przedniej ścianki taksometru, w widocznym miejscu, powinien być zamieszczony w sposób trwały i czytelny napis „fiskalny”.

5. Zespół opłat lub zespół dopłat może umożliwiać wyświetlanie informacji o stosowaniu upustu podczas realizacji kursu poprzez wyświetlenie wyrazu „rabat”.

6. Wyświetlanie należności uwzględniającej zastosowanie upustu powinno nastąpić najpóźniej w położeniu KASA.

7. Przestawienie zespołu przełącznika z położenia KASA do położenia WOLNY powinno być możliwe dopiero po wydrukowaniu przez kasę rejestrującą paragonu fiskalnego.

1) w odniesieniu do zespołu drogi:

a) dla pierwszego odcinka drogi: +1 % długości tego odcinka, lecz nie mniej niż +10 m,

b) dla następnych odcinków drogi: +0,2 % sumy długości tych odcinków, lecz nie mniej niż +1 % długości jednego następnego odcinka i nie mniej niż +5 m;

2) w odniesieniu do zespołu czasu:

a) dla pierwszego okresu: +1,5% tego okresu, lecz nie mniej niż +10 s,

b) dla następnych okresów: +0,3% sumy czasu tych okresów, lecz nie mniej niż +1,5% jednego następnego okresu i nie mniej niż +5 s;

3) w odniesieniu do liczników kilometrów ogólnych i kilometrów płatnych: +1% długości przebytej drogi.

2. Błędy graniczne dopuszczalne taksometru zainstalowanego w taksówce przy legalizacji ponownej wynoszą:

1) dla pierwszego odcinka drogi: +2 % długości tego odcinka, lecz nie mniej niż +20 m;

2) dla następnych odcinków drogi: +1 % długości tych odcinków, lecz nie mniej niż +15 m.

2. Licznik jednostek taryfowych nie może wykazywać różnic względem liczby tych jednostek.

3. Licznik dopłat nie może wykazywać różnic względem liczby tych dopłat.

1) temperatura od -25°C do +55°C;

2) wilgotność względna powietrza od 10% do 95%;

3) zakres wibracji od 20 Hz do 200 Hz i przyspieszenie do 20 m/s²;

4) napięcie zasilania od 9 V do 16 V; jeżeli podczas działania taksometru wystąpi przerwa w jego zasilaniu trwająca do 10 s, to wskazanie opłaty widoczne wcześniej powinno być wyświetlone ponownie; w przypadku dłuższej przerwy w zasilaniu taksometr powinien przełączyć się do położenia pracy WOLNY;

5) zakłócenia elektromagnetyczne, elektrostatyczne lub inne o wartościach lub zakresach wartości:

a) dla wyładowań elektrostatycznych: napięcie 6 kV, przy wyładowaniu przez kontakt z taksometrem, i 8 kV, przy wyładowaniu przez powietrze, energia 2 mJ, częstotliwość 1 Hz,

b) dla pola elektromagnetycznego: pasmo częstotliwości od 26 MHz do 1000 MHz, natężenie pola 10 V/m,

c) dla impulsów przewodzonych zakłóceń: amplituda +250 V, czas narastania 10 ns, czas trwania 1 μs.

1) decyzja zatwierdzenia typu;

2) świadectwo legalizacji pierwotnej, w tym jednostkowej;

3) świadectwo legalizacji ponownej.

2. Okres ważności decyzji zatwierdzenia typu taksometru wynosi 10 lat i może być każdorazowo przedłużony o następne 10 lat, a liczba taksometrów, które mogą być wyprodukowane zgodnie z zatwierdzonym typem, jest nieograniczona.

3. W przypadku nieprzedłużenia okresu ważności decyzji zatwierdzenia typu taksometru, zatwierdzenie typu pozostaje ważne w stosunku do taksometrów znajdujących się w użytkowaniu.

2. Wzór świadectwa legalizacji ponownej taksometru określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

2. Świadectwo legalizacji ponownej taksometru jest ważne przez 25 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca, w którym została dokonana legalizacja taksometru zainstalowanego w taksówce, jeżeli spełnia on wymagania metrologiczne określone w rozporządzeniu i posiada nieuszkodzone cechy zabezpieczające.

Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej: J. Hausner

¹⁾ Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej – gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 1, poz. 5).

Załączniki do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 16 czerwca 2003 r. (poz. 1014)

Załącznik nr 1

KONSTRUKCJA I WYKONANIE NIERUCHOMYCH TABLICZEK ŚWIETLNYCH

Załącznik nr 2

WZÓR DECYZJI ZATWIERDZENIA TYPU TAKSOMETRU

Załącznik nr 3

WZÓR ŚWIADECTWA LEGALIZACJI PIERWOTNEJ TAKSOMETRU

Załącznik nr 4

WZÓR ŚWIADECTWA LEGALIZACJI PONOWNEJ TAKSOMETRU

Opis

Świadectwo legalizacji ponownej taksometru elektronicznego ma format A4. Tło świadectwa jest białe, a litery koloru czarnego pisane czcionką Times New Roman. Napisy umieszcza się w ramce o wymiarach 180 mm x 270 mm.

Wewnątrz ramki, u góry, pośrodku zamieszcza się godło Rzeczypospolitej Polskiej. Wysokość godła powinna wynosić 16 mm. Pod godłem umieszczony jest napis identyfikujący organ administracji miar wystawiający świadectwo legalizacji ponownej, którego wysokość liter powinna wynosić 3 mm.

Litery w napisie: „ŚWIADECTWO LEGALIZACJI PONOWNEJ” powinny mieć wysokość 5 mm. Wysokość liter zapisów umieszczonych poniżej z lewej strony, ponad pieczęcią, powinna wynosić 3 mm.

Wysokość liter napisu: „Niniejsze świadectwo może być okazywane lub kopiowane tylko w całości.” powinna wynosić 2 mm.