Dziennik Ustaw - rok 2003 nr 87 poz. 805

Na podstawie art. 9 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. Nr 63, poz. 634, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

2. Warunki stosowania dozwolonych substancji dodatkowych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

3. Dozwolone substancje dodatkowe stosowane w procesie produkcji żywności przeznaczonej dla niemowląt i dzieci do 3 lat oraz warunki ich stosowania określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

4. Warunki stosowania substancji pomagających w przetwarzaniu określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

1) substancje przeznaczone do wód do picia, mineralizowanych i innych wód;

2) produkty zawierające pektynę i pochodzące z wysuszonego miąższu jabłek, wysuszonych wytłoków z jabłek lub skórek owoców cytrusowych albo ich mieszaniny, otrzymane przez działanie rozcieńczonym kwasem, po którym następuje częściowa neutralizacja solami sodową i potasową („pektyna płynna”);

3) baza gumy do żucia;

4) białe lub żółte dekstryny, prażona lub dekstrynizowana skrobia, skrobia modyfikowana działaniem kwasów lub zasad, skrobia bielona, fizycznie modyfikowana skrobia i skrobia traktowana enzymami amylolitycznymi;

5) chlorek amonu;

6) plazma krwi, żelatyna spożywcza, hydrolizaty białkowe i ich sole, białka mleka i gluten;

7) niespełniające funkcji substancji dodatkowych aminokwasy i ich sole, z wyjątkiem kwasu glutaminowego, glicyny, cysteiny i cystyny oraz ich soli;

8) kazeina i kazeiniany;

9) inulina.

2. Dozwolone substancje dodatkowe nie mogą być stosowane w celu wprowadzania konsumenta w błąd co do jakości produktu.

1) żywności nieprzetworzonej;

2) miodu pszczelego;

3) niezemulgowanych olejów i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego;

4) masła;

5) mleka pełnego, półtłustego i odtłuszczonego, pasteryzowanego i sterylizowanego, włączając sterylizację UHT oraz pasteryzowanej śmietany i śmietanki;

6) niearomatyzowanych i bez dodatków smakowych, fermentowanych przetworów mlecznych zawierających żywe kultury bakterii;

7) wód mineralnych i wód stołowych, wód źródlanych;

8) kawy, z wyjątkiem aromatyzowanej kawy instant, i ekstraktów kawy;

9) herbaty w liściach niearomatyzowanej;

10) cukru białego, cukru białego rafinowanego, cukru białego przemysłowego, cukru płynnego, cukru płynnego inwertowanego, syropu inwertowanego, syropu glukozowego, syropu glukozowego odwodnionego, glukozy jednowodnej, glukozy bezwodnej;

11) suchych makaronów, z wyjątkiem makaronów bezglutenowych lub makaronów przeznaczonych do diet niskobiałkowych;

12) maślanki naturalnej niearomatyzowanej lub bez dodatków smakowych, z wyjątkiem maślanki sterylizowanej.

1) § 36–39 i § 41 pkt 1 w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

2) rozdział 2 w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

Minister Zdrowia: M. Balicki

¹⁾ Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej – zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 93, poz. 833).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1408, z 2002 r. Nr 135, poz. 1145 i Nr 166, poz. 1362 oraz z 2003 r. Nr 52, poz. 450.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 17 marca 2003 r. (poz. 805)

Załącznik nr 1

DOZWOLONE SUBSTANCJE DODATKOWE, ICH FUNKCJE TECHNOLOGICZNE ORAZ SUBSTANCJE POMAGAJĄCE W PRZETWARZANIU

§ 1. Dozwolone substancje dodatkowe określa tabela 1.

§ 2. Funkcje technologiczne dozwolonych substancji dodatkowych określa tabela 2.

§ 3. Substancje pomagające w przetwarzaniu określa tabela 3.

Załącznik nr 2

WARUNKI STOSOWANIA DOZWOLONYCH SUBSTANCJI DODATKOWYCH

Rozdział l. Barwniki

§ 1. 1. Barwniki są to substancje nadające lub przywracające barwę środkom spożywczym, obejmujące naturalne składniki żywności oraz naturalne źródła, normalnie same niespożywane jako żywność i nieużywane jako charakterystyczne jej składniki. Barwnikami są również preparaty otrzymane ze środków spożywczych i innych naturalnych źródeł surowcowych, uzyskane w procesie fizycznej lub chemicznej ekstrakcji, w której ekstrahuje się selektywnie pigmenty odpowiednio pod kątem ich odżywczych albo aromatycznych składników. Barwniki stosuje się w celu odtworzenia pierwotnej barwy środków spożywczych, utraconej w wyniku ich przetwarzania, przechowywania, pakowania i dystrybucji. Barwniki stosuje się również w celu nadania barwy środkom spożywczym zazwyczaj bezbarwnym, w celu wzmocnienia istniejącej barwy, w celu podkreślenia aromatu (smaku) środka spożywczego związanego z konkretną barwą i uczynienia go łatwiejszym do rozpoznania.

2. Barwniki – ich numer wg systemu oznaczeń Unii Europejskiej, nazwę własną oraz numer wg Colour Index lub opis określa tabela 1.

§ 2. Barwnikami do środków spożywczych nie są:

1) środki spożywcze suszone lub zagęszczone oraz składniki aromatyczne stosowane w produkcji złożonych środków spożywczych, z powodu ich właściwości aromatycznych, smakowych lub odżywczych, przy tym mające skutek barwiący jako drugorzędny, w szczególności papryka, kurkuma i szafran;

2) barwniki używane do barwienia zewnętrznych, niejadalnych części środków spożywczych, takich jak skórki serów i osłonki wyrobów mięsnych.

§ 3. Wyłącznie substancje określone w rozdziale l niniejszego załącznika mogą być stosowane jako barwniki do żywności.

§ 4. Barwniki mogą być stosowane tylko do środków spożywczych wyszczególnionych w rozdziale l niniejszego załącznika.

§ 5. Barwniki określone w rozdziale l niniejszego załącznika, z uwzględnieniem wyjątków określonych w niniejszym załączniku, nie mogą być dodawane do:

1) żywności nieprzetworzonej;

2) wszelkich wód opakowanych;

3) mleka, mleka półtłustego i odtłuszczonego, pasteryzowanego lub sterylizowanego (włączając sterylizację UHT), bez dodatków smakowych i aromatów;

4) mleka czekoladowego;

5) mleka fermentowanego bez dodatków smakowych i aromatów;

6) mleka zagęszczonego i mleka w proszku;

7) maślanki bez dodatków smakowych i aromatów;

8) śmietany i śmietanki oraz śmietanki w proszku bez dodatków smakowych i aromatów;

9) olejów i tłuszczów zwierzęcych lub roślinnych;

10) jaj i przetworów z jaj (jaj w proszku, mrożonej masy jajowej itp.);

11) mąki i innych produktów przemiału zbóż oraz skrobi;

12) chleba i produktów podobnych;

13) makaronów i „gnocchi"

14) cukrów, włączając wszystkie mono- i dicukry;

15) przecierów, past i koncentratów pomidorowych, pomidorów w konserwach;

16) sosów na bazie pomidorów;

17) soków owocowych i nektarów owocowych oraz soków warzywnych;

18) owoców, warzyw (włączając ziemniaki) oraz grzybów w konserwach i suszonych, owoców i warzyw (włączając ziemniaki) oraz grzybów przetworzonych;

19) dżemów ekstra, galaretek ekstra, kasztanów puree, kremu ze śliwek;

20) ryb, mięczaków i skorupiaków, mięsa, drobiu i dziczyzny oraz ich przetworów, z wyjątkiem gotowych posiłków zawierających te składniki;

21) wyrobów z kakao, mas i kuwertur czekoladowych, składników czekoladowych w wyrobach czekoladowych, polew kakaowych, mas czekoladopodobnych;

22) kawy palonej, herbaty, cykorii, ekstraktów herbaty i cykorii, herbatek owocowych i ziołowych; herbacianych, roślinnych, owocowych i zbożowych preparatów do sporządzania naparów oraz mieszanek i mieszanek instant wszystkich wyszczególnionych produktów;

23) soli, zamienników soli, przypraw naturalnych (ziołowych i korzennych) i mieszanek tych przypraw;

24) wyrobów winiarskich gronowych, zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 25 lipca 2001 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami (Dz. U. Nr 128, poz. 1401);

25) Korn, Kornbrand, napojów spirytusowych owocowych, wódek naturalnych z owoców, Ouzo, Grappa, Tsikoudia z Krety, Tsipouro z Macedonii, Tsipouro z Tessaly, Tsipouro z Tyrnavos, wódki naturalnej z wytłoków winogron Marque narodowej luksemburskiej, wódki naturalnej żytniej Marąue narodowej luksemburskiej, London gin;

26) Sambuca, Maraschino i Mistra;

27) Sangria, Clarea i Zurra;

28) octu winnego;

29) żywności przeznaczonej dla niemowląt i dzieci do 3 lat;

30) miodu pszczelego;

31) słodu i przetworów słodowych;

32) dojrzewających i niedojrzewających serów bez dodatków smakowych;

33) wyrobów z tłuszczu z mleka owczego i koziego;

34) wódki ziołowej aromatyzowanej ekstraktem trawy żubrowej.

§ 6. Maksymalne dawki dozwolonych barwników oznaczają ilości substancji barwiącej zawartej w preparacie barwiącym.

§ 7. Do znakowania przez lekarza weterynarii przydatności mięsa do spożycia oraz do pozostałego znakowania produktów mięsnych stosuje się wyłącznie E 129, E 133, E 155 lub mieszaninę E 129 z E 133.

§ 8. Do ozdabiania (dekoracji) skorupek jaj (np. pisanki wielkanocne) lub do ostemplowania skorupek jaj stosuje się wyłącznie dozwolone barwniki określone w tabeli 1.

§ 9. Wyłącznie barwniki określone w rozdziale l niniejszego załącznika, z wyjątkiem E 123, E 127, E 128, E 154, E 160b, E 161g, E 173 i E 180, mogą być wprowadzane do obrotu w celu sprzedaży bezpośrednio konsumentom.

§ 10. Barwniki określone w niniejszym załączniku mogą być obecne w następujących środkach spożywczych:

1) złożonych (wieloskładnikowych) środkach spożywczych, o ile nie są one określone w rozdziale l niniejszego załącznika w § 5 oraz jeżeli barwniki są dozwolone do jednego ze składników, które tworzą złożony środek spożywczy;

2) jeśli dany środek spożywczy (składnik) jest przeznaczony wyłącznie do produkcji złożonego środka spożywczego, który spełnia wymagania określone w niniejszym załączniku.

§ 11. Dozwolone są laki glinowe barwników określonych w rozdziale l niniejszego załącznika.

§ 12. Barwniki określone poniżej mogą być stosowane na zasadzie ąuantwn satis do środków spożywczych określonych w tabeli 2 oraz do pozostałych środków spożywczych innych niż określone w § 5 i w tabeli 3:

1) E 101 (i) Ryboflawina,

(ii) Ryboflawiny-5'-fosforan;

2) E 140 Chlorofile i chlorofiliny;

3) E 141 Chlorofili i chlorofilin kompleksy miedziowe;

4) E 150a Karmel;

5) E 150b Karmel siarczynowy;

6) E 150c Karmel amoniakalny;

7) E 150d Karmel amoniakalno-siarczynowy;

8) E 153 Węgiel roślinny;

9) E 160a Karoteny;

10) E 160c Ekstrakt z papryki, kapsantyna, kapsorubina;

11) E 162 Czerwień buraczana, betanina;

12) E 163 Antocyjany;

13) E 170 Węglan wapnia;

14) E 171 Dwutlenek tytanu;

15) E 172 Tlenki i wodorotlenki żelaza.

§ 13. Barwniki określone poniżej w pkt 1–18 mogą być użyte pojedynczo lub łącznie w mieszaninie, do środków spożywczych określonych w tabeli 2, w określonych maksymalnych dawkach. Jednakże do napojów bezalkoholowych aromatyzowanych, lodów spożywczych, deserów, wyrobów ciastkarskich, pieczywa cukierniczego i wyrobów cukierniczych barwniki należy stosować w maksymalnych ilościach określonych w tabeli, jednakże ilości każdego z barwników E 110, E 122, E 124 i E 155 nie mogą przekraczać 50 mg/kg lub 50 mg/1. Barwniki te to:

1) E 100 Kurkumina;

2) E 102 Tartrazyna;

3) E 104 Żółcień chinolinowa;

4) E 110 Żółcień pomarańczowa S, żółcień pomarańczowa FCF;

5) E 120 Koszenila, kwas karminowy, karminy;

6) E 122 Azorubina, karmoizyna;

7) E 124 Czerwień koszenilowa, pąs 4R;

8) E 129 Czerwień Allura AC;

9) E 131 Błękit patentowy V;

10) E 132 Indygotyna, indygokarmina;

11) E 133 Błękit brylantowy FCF;

12) E 142 Zieleń S;

13) E 151 Czerń brylantowa BN, czerń PN;

14) E 155 Brąz HT;

15) E 160d Likopen;

16) E 160e Beta-apo-8'-karotenal (C30);

17) E 160f Ester etylowy kwasu beta-apo-8'-karotenowego (C30);

18) E 161b Luteina.

§ 14. Środki spożywcze, do których mogą być dodawane tylko niektóre dozwolone barwniki, określa tabela 3

§ 15. Barwniki dozwolone tylko do niektórych zastosowań określa tabela 4.

Rozdział 2. Substancje słodzące

§ 16. Substancje słodzące są to substancje, które są stosowane:

1) do nadania słodkiego smaku środkom spożywczym, takiego jak przy zastosowaniu cukrów;

2) do nadania słodkiego smaku środkom spożywczym o obniżonej o co najmniej 30% wartości energetycznej w porównaniu z oryginalnymi lub podobnymi środkami spożywczymi;

3) do nadania słodkiego smaku środkom spożywczym bez dodatku cukru, tzn. bez żadnego dodatku mono- lub dicukrów lub jakichkolwiek środków spożywczych o właściwościach słodzących;

4) jako słodziki stołowe.

§ 17. Wyłącznie substancje określone w rozdziale 2 niniejszego załącznika mogą być stosowane jako substancje słodzące do żywności na warunkach określonych w niniejszym rozporządzeniu oraz mogą być wprowadzane do obrotu w celu sprzedaży bezpośrednio konsumentom.

§ 18. Substancji słodzących nie wolno stosować w środkach spożywczych dla niemowląt i dzieci do 3 lat, w tym również dla niemowląt i dzieci do 3 lat ze schorzeniami, o ile nie jest to przedmiotem odrębnych przepisów.

§ 19. Substancje słodzące określone w niniejszym załączniku mogą być obecne w środkach spożywczych:

1) złożonych (wieloskładnikowych) środkach spożywczych bez dodatku cukru lub o obniżonej wartości energetycznej, w dietetycznych środkach spożywczych stosowanych w niskokalorycznej diecie oraz w dietetycznych środkach spożywczych o długim okresie przechowywania – innych niż te, o których mowa w § 18;

2) jeżeli dany środek spożywczy (składnik) jest przeznaczony wyłącznie do produkcji złożonego środka spożywczego, który spełnia wymagania określone w niniejszym załączniku.

Rozdział 3. Dozwolone substancje dodatkowe inne niż barwniki i substancje słodzące

§ 20. W rozumieniu niniejszego rozdziału:

1) substancje konserwujące są to substancje przedłużające trwałość środków spożywczych poprzez zabezpieczenie ich przed rozkładem spowodowanym przez drobnoustroje;

2) przeciwutleniacze są to substancje przedłużające trwałość środków spożywczych poprzez zabezpieczenie ich przed rozkładem spowodowanym przez utlenianie, takim jak jełczenie tłuszczu i zmiany barwy;

3) kwasy są to substancje zwiększające kwasowość środków spożywczych lub wnoszące do nich kwaśny smak;

4) regulatory kwasowości są to substancje zmieniające lub ustalające kwasowość środków spożywczych;

5) stabilizatory są to substancje umożliwiające utrzymanie odpowiednich fizycznych lub chemicznych właściwości środka spożywczego; obejmują substancje ułatwiające utrzymanie jednolitej dyspersji dwóch lub więcej niemieszających się substancji w środkach spożywczych, jak również substancje, które stabilizują, zachowują lub intensyfikują istniejącą barwę środków spożywczych;

6) emulgatory są to substancje umożliwiające utworzenie lub utrzymanie jednolitej mieszaniny dwóch lub więcej wzajemnie niemieszających się faz, takich jak olej i woda, w środkach spożywczych;

7) sole emulgujące są to substancje, które zmieniają białka zawarte w serze w formę zdyspergowaną i w związku z tym powodują jednorodne rozmieszczenie tłuszczu i innych składników;

8) zagęstniki są to substancje zwiększające lepkość środka spożywczego;

9) substancje żelujące są to substancje nadające środkom spożywczym konsystencję przez tworzenie żelu;

10) substancje wzmacniające smak i zapach są to substancje uwydatniające istniejący smak lub zapach środków spożywczych;

11) skrobie modyfikowane są to substancje otrzymane w wyniku działania jednego lub więcej czynników chemicznych na skrobie spożywcze, w tym skrobie bielone, skrobie poddane działaniu kwasów lub zasad, skrobie modyfikowane fizycznie lub enzymatycznie;

12) substancje wypełniające są to substancje, które przyczyniają się do wypełnienia środków spożywczych bez istotnego wpływu na ich dostępną wartość energetyczną;

13) substancje wiążące (teksturotwórcze) są to substancje powodujące lub utrzymujące jędrność lub kruchość tkanek owoców i warzyw, lub współdziałające z substancjami żelującymi w utworzeniu lub wzmocnieniu żelu;

14) substancje utrzymujące wilgotność są to substancje zapobiegające wysychaniu środka spożywczego poprzez przeciwdziałanie wpływom atmosferycznym, posiadające niski stopień wilgotności lub ułatwiające rozpuszczanie się proszku w środowisku wodnym;

15) substancje spulchniające (zwiększające objętość) są to substancje lub mieszaniny substancji uwalniające gaz, a tym samym zwiększające objętość ciasta;

16) substancje do stosowania na powierzchnię (substancje glazurujące) są to substancje, które po zastosowaniu na zewnętrzną powierzchnię środka spożywczego tworzą warstwę ochronną lub błyszczący wygląd;

17) substancje przeciwzbrylające są to substancje zapobiegające zlepianiu się poszczególnych cząstek środka spożywczego;

18) nośniki są to substancje użyte do rozpuszczania, rozcieńczania, dyspergowania lub innego fizycznego modyfikowania dozwolonych substancji dodatkowych do żywności, bez zmiany ich funkcji technologicznej (i które same nie wywołują działania technologicznego), w celu ułatwienia posługiwania się nimi, zastosowania lub użytkowania;

19) gazy do pakowania są to gazy inne niż powietrze, wprowadzane do opakowania przed, w czasie lub po umieszczeniu środka spożywczego w tym opakowaniu;

20) gazy nośne (gazowe środki wypierające) są to gazy inne niż powietrze, które ułatwiają wypchnięcie środka spożywczego z pojemnika lub powodują uzyskanie odpowiedniej konsystencji środka spożywczego;

21) substancje pianotwórcze są to substancje umożliwiające utworzenie jednolitej dyspersji fazy gazowej w ciekłych lub stałych środkach spożywczych;

22) substancje przeciwpianotwórcze (substancje zapobiegające pienieniu) są to substancje, które chronią przed lub zmniejszają powstawanie piany;

23) sekwestranty są to substancje, które tworzą związki chemiczne z jonami metali.

§ 21. Środki do przetwarzania mąki, inne niż emulgatory, są substancjami, które, dodane do mąki lub do ciasta, polepszają jej wartość wypiekową.

§ 22. Do środków spożywczych, z wyjątkiem środków spożywczych ujętych w tabeli 7, stosuje się dozwolone substancje dodatkowe określone w tabeli 6, według ich funkcji technologicznych, zgodnie z zasadą quantum satis.

§ 23. Dozwolone substancje dodatkowe określone w niniejszym rozdziale załącznika mogą być obecne w następujących środkach spożywczych:

1) złożonych (wieloskładnikowych) środkach spożywczych, z wyjątkiem określonych w § 8 rozporządzenia lub w § 25 rozdziału 3 załącznika nr 2, jeżeli substancje dodatkowe są dozwolone do jednego ze składników, które tworzą złożony środek spożywczy;

2) jeżeli dany środek spożywczy (składnik) jest przeznaczony wyłącznie do produkcji złożonego środka spożywczego, który spełnia wymagania określone w niniejszym załączniku.

§ 24. Substancje dodatkowe ogólnie dozwolone do stosowania w produkcji żywności, z wyjątkiem środków spożywczych określonych w § 8 rozporządzenia lub w § 25 rozdziału 3 załącznika nr 2, określa tabela 6.

Uwagi:

1) substancje określone powyżej stosuje się do wszystkich środków spożywczych, z wyjątkiem określonych w § 8 rozporządzenia lub w § 25 rozdziału 3 załącznika nr 2, zgodnie z zasadą quantum satis;

2) substancje określone pod numerami E 407 i E 440 mogą być standaryzowane cukrami, pod warunkiem, że taka informacja będzie dodana do ich numeru i ich określenia;

3) objaśnienie użytych symboli:

* Substancje E 290, E 938, E 939, E 941, E 942, E 948 i E 949 mogą być także użyte do środków spożywczych określonych w § 8 rozporządzenia lub w § 25 rozdziału 3 załącznika nr 2.

# Substancje E 410, E 412, E 415 i E 417 nie mogą być użyte do produkcji odwodnionych środków spożywczych, przeznaczonych do ponownego uwodnienia w trakcie spożycia.

u Wyłącznie jako dodatek do mąki.

§ 25. Środki spożywcze, do których wolno stosować ograniczoną liczbę dozwolonych substancji dodatkowych określonych w tabeli 6, określa tabela 7.

§ 26. Warunkowo dozwolone konserwanty i przeciwutleniacze:

1) Sorbiniany, benzoesany i para-hydroksybenzoesany oraz ich zastosowanie określają tabele 8 i 9;

Uwagi:

1) poziomy wszystkich określonych powyżej substancji są podane w przeliczeniu na wolny kwas;

2) skróty użyte w tej tabeli oznaczają:

a) Sa + Ba: Sa i Ba użyte pojedynczo lub łącznie,

b) Sa + PHB: Sa i PHB użyte pojedynczo lub łącznie,

c) Sa + Ba + PHB: Sa, Ba i PHB użyte pojedynczo lub łącznie;

3) maksymalne poziomy wskazanego zastosowania odnoszą się do gotowych do spożycia środków spożywczych przygotowanych zgodnie z instrukcjami producentów.

2) dwutlenek siarki i siarczyny i ich zastosowanie określają tabele 10 i 11;

Uwagi:

1) maksymalne poziomy są podane w przeliczeniu na SO₂ w mg/kg lub w mg/l odpowiednio i odnoszą się do całkowitej ilości, pochodzącej ze wszystkich źródeł;

2) zawartość SO₂ nie większa niż 10 mg/kg lub 10 mg/l nie jest rozważana jako istotna technologicznie.

3) inne konserwanty, dla których określa się maksymalną dawkę w środku spożywczym, określa tabela 12;

4) inne konserwanty, dla których określa się ilości wprowadzone w procesie produkcji oraz ich pozostałości w środku spożywczym, określa tabela 13;

5) inne przeciwutleniacze i ich zastosowanie określa tabela 14;

§ 27. Inne dozwolone substancje dodatkowe i ich zastosowanie określa tabela 15.

§ 28. 1. Aromaty są to substancje użyte albo przeznaczone do użycia w lub na środkach spożywczych w celu nadania zapachu lub smaku. Do aromatów zalicza się również surowce stosowane do ich produkcji. Aromaty są to substancje aromatyczne, preparaty aromatyczne, aromaty przetworzone, aromaty dymu wędzarniczego oraz ich mieszaniny.

2. Substancje aromatyczne są to substancje chemicznie zdefiniowane (zidentyfikowane) o właściwościach aromatyzujących, w tym:

1) naturalne substancje aromatyczne otrzymane przez odpowiednie procesy fizyczne (włączając destylację i ekstrakcję rozpuszczalnikami) lub enzymatyczne lub mikrobiologiczne, z surowców pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, zarówno nieprzetworzonych lub po ich przetworzeniu do spożycia dla ludzi tradycyjnymi metodami produkcji żywności (uwzględniając suszenie, fermentację, prażenie i wysuszenie);

2) identyczne z naturalnymi substancje aromatyczne otrzymane przez chemiczną syntezę lub wyodrębnienie przy zastosowaniu procesów chemicznych, które pod względem chemicznym są identyczne z substancjami naturalnie występującymi w produktach pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, określonymi w pkt 1;

3) syntetyczne substancje aromatyczne otrzymane na drodze syntezy chemicznej i nie-posiadające chemicznie identycznych odpowiedników substancji naturalnych występujących w produktach pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, określonych w pkt 1.

§ 29. Preparaty aromatyczne oznaczają produkty inne niż określone w § 28 ust. 2 pkt 1, zagęszczone lub nie (mieszaniny), o właściwościach aromatyzujących, otrzymane w wyniku odpowiednich procesów fizycznych (włączając destylację i ekstrakcję rozpuszczalnikami ekstrakcyjnymi) albo na drodze procesów enzymatycznych lub mikrobiologicznych, z produktów pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego w postaci surowców lub po ich przetworzeniu do spożycia dla ludzi za pomocą tradycyjnych procesów produkcji żywności (włączając suszenie, podsuszanie, prażenie i fermentację).

§ 30. Aromaty przetworzone oznaczają produkty otrzymane zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną przez ogrzewanie do temperatury nie wyższej niż 180°C przez okres czasu nie dłuższy niż 15 minut mieszaniny składników niekoniecznie posiadających właściwości aromatyzujące, z których co najmniej jeden składnik zawiera azot aminowy, a inny jest cukrem redukującym. Każde obniżenie temperatury o 10°C umożliwia dwukrotne wydłużenie czasu ogrzewania; czas ogrzewania nie może przekraczać 12 godzin.

§ 31. Aromaty dymu wędzarniczego oznaczają ekstrakty dymu wędzarniczego stosowanego w tradycyjnych procesach wędzenia żywności.

§ 32. Aromatami nie są:

1) jadalne substancje i produkty przeznaczone do konsumpcji jako takie, z lub bez procesów rekonstytucji;

2) substancje, które posiadają własny słodki, kwaśny lub słony smak;

3) oryginalne produkty roślinne lub zwierzęce posiadające właściwości aromatyzujące, jeżeli nie są one użyte jako źródła aromatyzowania.

§ 33. Do produkcji aromatów stosuje się surowce aromatyczne i substancje aromatyczne pochodzące z następujących źródeł:

1) aromatyzujące źródła surowcowe skomponowane ze środków spożywczych, ziół i przypraw normalnie uznawane za środki spożywcze;

2) aromatyzujące źródła surowcowe skomponowane z surowców roślinnych lub zwierzęcych nierozważane jako żywność;

3) substancje aromatyzujące otrzymane w wyniku fizycznych, enzymatycznych lub mikrobiologicznych procesów z surowców roślinnych lub zwierzęcych;

4) chemicznie syntetyzowane lub chemicznie wyizolowane substancje aromatyzujące, identyczne pod względem chemicznym z substancjami aromatyzującymi naturalnie występującymi w żywności, ziołach i przyprawach uznanych za żywność;

5) chemicznie syntetyzowane lub chemicznie wyizolowane substancje aromatyzujące, identyczne pod względem chemicznym z substancjami obecnymi w surowcach roślinnych i zwierzęcych nieuznawanych za żywność;

6) chemicznie syntetyzowane lub chemicznie wyizolowane substancje aromatyzujące inne niż określone w pkt 4 i 5;

7) wyjściowe surowce użyte do produkcji aromatów dymu wędzamiczego i aromatów przetworzonych (process flavourings) oraz warunki reakcji, w jakich są one preparowane.

§ 34. Aromaty i substancje aromatyczne stosuje się w produkcji żywności w dawkach najniższych, niezbędnych do osiągnięcia zamierzonego efektu technologicznego, zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną.

§ 35. Maksymalne, dopuszczalne poziomy niektórych aktywnych substancji pochodzących z aromatów i innych składników żywności o właściwościach aromatyzujących, spożywanych ze środkami spożywczymi, do których były one dodane, określa tabela 16.

§ 36. Aromaty naturalne, preparaty aromatyczne i aromaty przetworzone stosuje się do następujących środków spożywczych:

1) wyroby cukiernicze;

2) wino gronowe aromatyzowane;

3) wino owocowe aromatyzowane;

4) „Wino Polskie aromatyzowane” ;

5) napoje winopochodne gronowe aromatyzowane;

6) koktajle winopodobne gronowe aromatyzowane;

7) napoje winopodobne aromatyzowane;

8) napoje winopochodne aromatyzowane;

9) napoje niskoalkoholowe;

10) piwo;

11) napoje piwne;

12) napoje bezalkoholowe i zaprawy do napojów bezalkoholowych;

13) koncentraty ciast, napojów i deserów;

14) polewy do deserów cukierniczych, ciast i lodów;

15) półprodukty żelujące do dekoracji ciast, deserów cukierniczych i lodów;

16) kremy do ciast;

17) koncentraty obiadowe i dodatków do potraw oraz dania gotowe;

18) przyprawy do potraw;

19) koncentraty puree ziemniaczanego aromatyzowane;

20) majonezy aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi, sosy sałatkowe, sosy do potraw;

21) musztardy aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

22) dżemy, galaretki, marmolady i inne owocowe produkty do smarowania, łącznie z produktami niskokalorycznymi – wyłącznie aromaty owocowe i ekstrakty wanilii;

23) przetwory warzywne, konserwy warzywno-mięsne;

24) mleko zagęszczone smakowe;

25) śmietanka (sterylizowana UHT, do ubijania, ubita), śmietanka w proszku;

26) mleko fermentowane aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi poddane obróbce termicznej po ukwaszeniu; mleko fermentowane aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

27) desery mleczne aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

28) napoje mleczne niefermentowane aromatyzowane lub z naturalnymi dodatkami smakowymi (np. kakao, kawa, soki owocowe);

29) desery twarogowe aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

30) serki twarogowe aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi termizowane i nietermizowane;

31) lody i ich koncentraty;

32) sery topione aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

33) serki Fromage fin;

34) margaryny, margaryny o obniżonej zawartości tłuszczu, zemulgowane produkty tłuszczowe do smarowania i smażenia;

35) mieszaniny masła i tłuszczów roślinnych;

36) przetwory mięsne, wyroby garmażeryjne;

37) przetwory rybne;

38) sosy pomidorowe aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

39) wyroby ciastkarskie, ciasta;

40) napoje spirytusowe, z wyjątkiem wódek czystych i spirytusu butelkowanego;

41) herbatki owocowe i ziołowe - wyłącznie aromaty i ekstrakty z owoców, ziół i przypraw;

42) naturalna herbata;

43) naturalna kawa;

44) mieszanki i ekstrakty kaw zbożowych;

45) wyroby typu sneksy i czipsy;

46) śniadaniowe przetwory zbożowe preparowane do bezpośredniego spożycia;

47) chrupki aromatyzowane;

48) prażona kukurydza;

49) przetwory sojowe, z wyjątkiem określonych w § 8 rozporządzenia;

50) środki spożywcze uzupełniające przeznaczone dla niemowląt i dzieci do 3 lat (wyłącznie aromaty naturalne i preparaty aromatyczne);

51) dietetyczne środki spożywcze przeznaczone dla dorosłych.

§ 37. Aromaty identyczne z naturalnymi stosuje się do następujących środków spożywczych:

1) wyroby cukiernicze;

2) napoje bezalkoholowe i zaprawy do napojów bezalkoholowych;

3) napoje piwne;

4) koncentraty ciast, napojów i deserów;

5) polewy do deserów cukierniczych, ciast i lodów;

6) półprodukty żelujące do dekoracji ciast, deserów cukierniczych i lodów;

7) kremy do ciast;

8) koncentraty obiadowe i dodatków do potraw oraz dania gotowe;

9) koncentraty puree ziemniaczanego aromatyzowane;

10) majonezy aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi, sosy sałatkowe, sosy do potraw;

11) musztardy aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

12) mleko fermentowane aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

13) mleko fermentowane aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi, poddane obróbce termicznej po ukwaszeniu;

14) desery mleczne aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

15) napoje mleczne niefermentowane aromatyzowane lub z naturalnymi dodatkami smakowymi (np. kakao, kawa, soki owocowe);

16) desery twarogowe aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

17) lody i ich koncentraty;

18) serki twarogowe aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi termizowane i nietermizowane;

19) sery topione aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

20) serki Fromage fin;

21) margaryny, margaryny o obniżonej zawartości tłuszczu, zemulgowane produkty tłuszczowe do smarowania i smażenia;

22) mleko zagęszczone smakowe;

23) mieszaniny masła i tłuszczów roślinnych;

24) przyprawy do potraw, z wyjątkiem przypraw naturalnych (ziołowych i korzennych);

25) wyroby ciastkarskie, ciasta;

26) napoje spirytusowe: kminkowe, jałowcowe, o smaku gorzkim lub bitter, likiery z wyjątkiem likierów lub kremów z owoców: ananas, czarna porzeczka, wiśnia, malina, jeżyna, czarna jagoda, owoce cytrusowe oraz likierów z roślin: mięta, goryczka, anyż, bylica, przelot pospolity;

27) wino gronowe aromatyzowane;

28) wino owocowe aromatyzowane;

29) „Wino Polskie aromatyzowane” ;

30) napoje winopochodne gronowe aromatyzowane;

31) koktajle winopodobne gronowe aromatyzowane;

32) napoje winopodobne aromatyzowane;

33) napoje winopochodne aromatyzowane;

34) napoje niskoalkoholowe;

35) naturalna herbata;

36) naturalna kawa;

37) mieszanki i ekstrakty kaw zbożowych;

38) wyroby typu sneksy i czipsy;

39) śniadaniowe przetwory zbożowe preparowane do bezpośredniego spożycia;

40) chrupki aromatyzowane;

41) prażona kukurydza;

42) przetwory sojowe, z wyjątkiem określonych w § 8 rozporządzenia;

43) środki spożywcze uzupełniające przeznaczone dla niemowląt i dzieci do 3 lat – wyłącznie wanilina w dawce do 70 mg/kg (l) wyrobu gotowego do spożycia;

44) dietetyczne środki spożywcze przeznaczone dla dorosłych;

45) dżemy, galaretki, marmolady i inne owocowe produkty do smarowania, łącznie z produktami niskokalorycznymi – wyłącznie wanilina.

§ 38. Aromaty syntetyczne stosuje się do następujących środków spożywczych:

1) wyroby cukiernicze;

2) wyroby ciastkarskie, ciasta;

3) zaprawy i napoje bezalkoholowe produkowane bez dodatku przetworów owocowych, warzywnych oraz wyciągów ziołowych i korzennych;

4) koncentraty ciast, deserów i napojów (z wyjątkiem koncentratów napojów typu kawa rozpuszczalna oraz koncentratów napojów z dodatkiem suszu owocowego, ziołowego i przypraw naturalnych);

5) polewy do deserów cukierniczych, ciast i lodów;

6) kremy do ciast;

7) półprodukty żelujące do dekoracji ciast, deserów cukierniczych i lodów;

8) wyroby typu sneksy i czipsy;

9) śniadaniowe przetwory zbożowe preparowane do bezpośredniego spożycia – tylko etylowanilina;

10) chrupki aromatyzowane;

11) prażona kukurydza;

12) dietetyczne środki spożywcze przeznaczone dla dorosłych.

§ 39. Aromaty dymu wędzarniczego stosuje się do następujących środków spożywczych:

1) koncentraty obiadowe i dodatków do potraw oraz dania gotowe;

2) koncentraty purée ziemniaczanego aromatyzowane;

3) majonezy aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi, sosy sałatkowe, sosy do potraw;

4) musztardy aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

5) sery topione aromatyzowane lub z dodatkami smakowymi;

6) serki Fromage fin;

7) sery podpuszczkowe dojrzewające;

8) przetwory mięsne, warzywno-mięsne, przetwory rybne, wyroby garmażeryjne;

9) wyroby typu sneksy i czipsy;

10) chrupki aromatyzowane;

11) prażona kukurydza;

12) przetwory sojowe, z wyjątkiem określonych w § 8 rozporządzenia;

13) dietetyczne środki spożywcze przeznaczone dla dorosłych.

§ 40. Wprowadzający do obrotu aromaty niestosowane do tej pory w kraju mogą uzyskać opinię Państwowego Zakładu Higieny w celu oceny bezpieczeństwa i właściwej klasyfikacji.

§ 41. Określa się następujące dodatkowe warunki stosowania aromatów:

1) dozwolone jest stosowanie:

a) chlorowodorku chininy w maksymalnej dawce do 75 mg/l do napojów bezalkoholowych opartych na wodzie,

b) kofeiny w maksymalnej dawce do 150 mg/l do napojów bezalkoholowych opartych na wodzie oraz w maksymalnej dawce do 320 mg/l do napojów bezalkoholowych opartych na wodzie energetyzujących;

2) aromaty nie mogą zawierać jakichkolwiek składników lub substancji w ilościach szkodliwych dla zdrowia;

3) aromaty nie mogą zawierać w 1 kilogramie więcej niż:

a) 3 mg arsenu,

b) 10 mg ołowiu,

c) 1 mg kadmu,

d) 1 mg rtęci;

4) użycie aromatów nie może powodować występowania w środkach spożywczych w postaci takiej, w jakiej są one konsumowane, substancji niepożądanych w ilościach większych niż określono w tabeli 16;

5) aromaty nieprzeznaczone do sprzedaży dla konsumenta bezpośredniego mogą być wprowadzane do obrotu tylko wtedy, gdy opakowania lub pojemniki tych aromatów zaopatrzone są w następujące obowiązkowe informacje, które muszą być łatwo widoczne, czytelne, w języku zrozumiałym dla konsumenta i niedające się usunąć:

a) nazwisko lub nazwa handlowa i adres producenta,

b) określenie sprzedaży: słowo „aromat” albo określenie bardziej specyficzne lub opis aromatu,

c) określenie „do środków spożywczych” lub bardziej szczegółowe określenie dla środka spożywczego, do którego aromat jest przeznaczony,

d) wyszczególnienie w porządku wagowym zmniejszającym się występujących rodzajów substancji aromatycznych według poniższej klasyfikacji:

– substancje aromatyczne naturalne,

– substancje aromatyczne identyczne z naturalnymi,

– substancje aromatyczne syntetyczne,

– preparaty aromatyczne,

– aromaty przetworzone,

– aromaty dymu wędzarniczego,

e) w przypadku mieszaniny aromatów z następującymi składnikami:

– dodatki niezbędne do magazynowania i użytkowania aromatów,

– produkty używane do rozpuszczania i rozcieńczania aromatów,

należy wyszczególnić, w porządku wagowym zmniejszającym się, kategorie aromatów według klasyfikacji określonej w lit, d oraz nazwy każdej innej substancji lub surowca albo, w zależności od przypadku, jej numer według systemu numerycznego Unii Europejskiej,

f) wykaz maksymalnej ilości każdego składnika lub grupy składników podlegających ograniczeniu ilościowemu w środku spożywczym albo odpowiednią informację o składzie dla kupującego, pozwalającą na dostosowanie się do przepisów mających zastosowanie do danego środka spożywczego,

g) oznaczenie umożliwiające identyfikację partii,

h) ilość nominalną wyrażoną w jednostkach masy lub objętości;

6) określenie „naturalny” lub każde inne określenie będące równoznacznym może być używane tylko dla aromatów, których część aromatyczna zawiera naturalne substancje aromatyczne lub preparaty aromatyczne. Jeżeli oznaczenie sprzedaży aromatu zawiera odniesienie do środka spożywczego lub do źródła aromatów, to słowo „naturalny” albo każde inne wyrażenie mające znaczenie odbierane równoznacznie mogą być używane tylko wtedy, jeżeli część aromatyczna została wyizolowana poprzez odpowiednie procesy fizyczne, enzymatyczne lub mikrobiologiczne lub poprzez tradycyjne procesy przetwarzania żywności, wyłącznie lub prawie wyłącznie ze środka spożywczego lub źródła aromatów, do którego odnosi się oznaczenie;

7) dane określone w pkt 5 lit. d-f, mogą być zamieszczone tylko w dokumentach związanych z przesyłką, dostarczanych wraz z dostawą lub przed, pod warunkiem, że informacja „przeznaczone do produkcji środków spożywczych, a nie do sprzedaży detalicznej” będzie naniesiona w dobrze widocznym miejscu opakowania lub pojemnika produktu.

§ 42. Nośniki określa tabela 17.

Rozdział 4. Zakres informacji podawanych na opakowaniach dozwolonych substancji dodatkowych nieprzeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta

§ 43. 1. Na opakowaniach i pojemnikach dozwolonych substancji dodatkowych, nieprzeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta, sprzedawanych odrębnie lub mieszanych ze sobą, umieszcza się w miejscach łatwo widocznych czytelne, w języku zrozumiałym dla odbiorcy, niedające się usunąć następujące informacje:

1) nazwę i numer każdej substancji określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia albo, w przypadku braku takich danych, precyzyjny opis substancji umożliwiający jej jednoznaczne określenie;

2) wyszczególnienie w porządku wagowym zmniejszających się zawartości każdej z substancji w produkcie;

3) nazwę dozwolonej substancji dodatkowej i wyszczególnienie w porządku wagowym zmniejszających się zawartości każdego dodatku w produkcie – jeżeli substancje dodatkowe zawierają inne substancje, materiały lub składniki spożywcze ułatwiające przechowywanie, sprzedaż, standaryzację, rozcieńczanie lub rozpuszczanie dozwolonej substancji dodatkowej lub ich mieszanin;

4) oznaczenie „do stosowania w żywności” lub „do ograniczonego stosowania w żywności” albo dokładniejszy opis przeznaczenia do żywności;

5) w przypadku jeżeli jest to niezbędne, specjalne warunki przechowywania i stosowania;

6) wskazówki co do stosowania, jeśli ich pominięcie mogłoby spowodować nieprawidłowe zastosowanie dozwolonej substancji dodatkowej;

7) oznaczenie umożliwiające identyfikację partii lub porcji;

8) nazwisko lub nazwę i adres producenta lub pakującego, lub sprzedającego;

9) wykaz procentowej zawartości każdego składnika podlegającego ograniczeniu ilościowemu w żywności lub odpowiednią informację o składzie, pozwalającą nabywcy na dostosowanie się do przepisów mających zastosowanie do danego środka spożywczego; jeżeli to samo ograniczenie ilościowe ma zastosowanie do grupy składników stosowanych pojedynczo lub łącznie, można podać jedną wartość procentową dotyczącą takich składników;

10) masę netto.

2. W przypadku umieszczenia w dobrze widocznym miejscu na opakowaniu lub pojemniku zawierającym dozwoloną substancję dodatkową oznaczenia „przeznaczone do produkcji środków spożywczych, a nie do sprzedaży detalicznej”, obowiązek podania informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 6–9, dotyczy tylko dokumentów związanych z daną przesyłką.

Załącznik nr 3

DOZWOLONE SUBSTANCJE DODATKOWE STOSOWANE W PROCESIE PRODUKCJI ŻYWNOŚCI PRZEZNACZONEJ DLA NIEMOWLĄT I DZIECI DO 3 LAT ORAZ WARUNKI ICH STOSOWANIA

Rozdział l. Uwagi ogólne

§ 1. Preparaty do początkowego żywienia niemowląt, preparaty do dalszego żywienia niemowląt i środki spożywcze uzupełniające dla niemowląt i dzieci do 3 lat mogą zawierać E 414 (guma arabska, guma akacjowa) i E 551 (dwutlenek krzemu), w wyniku dodatku preparatów odżywczych zawierających E 414 w ilości nie większej niż 150 g/kg i E 551 w ilości nie większej niż 10 g/kg, jak też E 421 (mannitol), jeżeli jest on użyty jako nośnik witaminy 812 (nie mniej niż jedna część witaminy 812 na 1000 części mannitolu). Zawartość E 414 w produkcie gotowym do spożycia nie może przekraczać 10 mg/kg.

§ 2. Preparaty do początkowego żywienia niemowląt, preparaty do dalszego żywienia niemowląt i środki spożywcze uzupełniające dla niemowląt i dzieci do 3 lat mogą zawierać E 301 (L-askorbinian sodu), stosowany w dawce quantum satis przy powlekaniu preparatów odżywczych zawierających wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Zawartość E 301 w produkcie gotowym do spożycia nie może przekraczać 75 mg/l.

§ 3. Maksymalne wskazane poziomy użycia odnoszą się do środków spożywczych gotowych do spożycia, przygotowanych według instrukcji producenta.

Rozdział 2. Dozwolone substancje dodatkowe stosowane w procesie produkcji preparatów przeznaczonych do początkowego żywienia niemowląt o dobrym stanie zdrowia

§ 4. Do produkcji przetworów mlecznych ukwaszanych mogą być używane niechorobotwórcze kultury bakterii kwasu mlekowego L(+).

§ 5. Jeżeli więcej niż jedna z substancji E 322, E 471, E 472c i E 473 jest dodana do środka spożywczego, to maksymalny poziom zawartości każdej z tych substancji w produkcie zostaje pomniejszony o część równą zawartości wszystkich pozostałych substancji razem w tym produkcie.

§ 6. Maksymalne dawki dozwolonych substancji dodatkowych stosowanych w procesie produkcji preparatów przeznaczonych do początkowego żywienia niemowląt o dobrym stanie zdrowia określa tabela 1.

Rozdział 3. Dozwolone substancje dodatkowe stosowane w procesie produkcji preparatów przeznaczonych do dalszego żywienia niemowląt o dobrym stanie zdrowia

§ 7. Do produkcji przetworów mlecznych ukwaszanych mogą być używane niechorobotwórcze kultury bakterii kwasu mlekowego L(+).

§ 8. Jeżeli więcej niż jedna z substancji E 322, E 471, E 472c i E 473 jest dodana do środka spożywczego, to maksymalny poziom zawartości każdej z tych substancji w tym produkcie zostaje pomniejszony o część równą zawartości wszystkich pozostałych substancji razem w tym produkcie.

§ 9. Jeżeli więcej niż jedna z substancji E 407, E 410 i E 412 jest dodana do środka spożywczego, to maksymalny poziom ustalony dla każdej z tych substancji w tym środku spożywczym jest obniżony odpowiednio o łączną zawartość pozostałych dwóch substancji.

§ 10. Maksymalne dawki substancji dodatkowych dozwolonych stosowanych w procesie produkcji preparatów przeznaczonych do dalszego żywienia niemowląt o dobrym stanie zdrowia określa tabela 2.

Rozdział 4. Dozwolone substancje dodatkowe stosowane w procesie produkcji środków spożywczych uzupełniających dla niemowląt i dzieci do 3 lat o dobrym stanie zdrowia

§ 11. Maksymalne dawki dozwolonych substancji dodatkowych stosowanych w procesie produkcji środków spożywczych uzupełniających dla niemowląt i dzieci do 3 lat o dobrym stanie zdrowia określa tabela 3.

Rozdział 5. Dozwolone substancje dodatkowe stosowane w procesie produkcji żywności dla niemowląt i dzieci do 3 lat, przeznaczonej do specjalnych celów medycznych

§ 12. W procesie produkcji żywności dla niemowląt i dzieci do 3 lat, przeznaczonej do specjalnych celów medycznych stosuje się substancje określone w rozdziałach 2–4, z wyjątkiem substancji E 333, E 341 oraz substancje z tabeli 4.

Załącznik nr 4

WARUNKI STOSOWANIA SUBSTANCJI POMAGAJĄCYCH W PRZETWARZANIU

Rozdział l. Rozpuszczalniki

§ 1. Rozpuszczalnikiem jest dowolna substancja przeznaczona do rozpuszczania środków spożywczych lub ich składników, łącznie z obecnymi na lub w nich zanieczyszczeniami.

§ 2. Rozpuszczalniki ekstrakcyjne są to rozpuszczalniki użyte do ekstrakcji w procesie przetwarzania surowców, środków spożywczych, ich komponentów lub składników i są z nich usunięte, ale mogą być obecne w sposób niezamierzony, technicznie nieunikniony, jako pozostałość lub pochodna w środkach spożywczych lub ich składnikach, w ilościach dozwolonych.

§ 3. Niniejszy załącznik nie dotyczy rozpuszczalników ekstrakcyjnych stosowanych w produkcji dozwolonych substancji dodatkowych do żywności, witamin i innych składników odżywczych, chyba że takie dozwolone substancje dodatkowe dodawane do żywności, witaminy i składniki odżywcze są ujęte w tym załączniku.

§ 4. Jako rozpuszczalniki ekstrakcyjne mogą być stosowane tylko substancje i materiały określone w rozdziale l niniejszego załącznika.

§ 5. Woda, do której mogły zostać dodane substancje regulujące kwasowość lub zasadowość, inne substancje spożywcze posiadające właściwości rozpuszczalnika i etanol (alkohol etylowy) są dopuszczone jako rozpuszczalniki ekstrakcyjne w produkcji środków spożywczych lub składników żywności.

§ 6. Jako rozpuszczalniki do ekstrakcji aromatów z naturalnych materiałów aromatycznych można stosować substancje używane do rozcieńczania i rozpuszczania aromatów.

§ 7. Rozpuszczalniki ekstrakcyjne nie mogą zawierać jakichkolwiek składników lub substancji w ilościach szkodliwych dla zdrowia. O ile nie podlegają wyłączeniom wynikającym ze szczegółowych kryteriów czystości, rozpuszczalniki nie mogą zawierać więcej niż l mg arsenu na kg oraz nie więcej niż l mg ołowiu na kg.

§ 8. Substancje ujęte w niniejszym załączniku i przewidywane do stosowania jako rozpuszczalniki ekstrakcyjne w produkcji środków spożywczych nie mogą być wprowadzane do obrotu, jeżeli na ich opakowaniach, pojemnikach lub etykietach nie będą podane następujące informacje:

1) nazwa handlowa zgodnie z niniejszym załącznikiem;

2) jednoznaczne wskazanie, że materiał jest jakości odpowiedniej do zastosowania w ekstrakcji żywności lub jej składników;

3) dane umożliwiające identyfikację partii lub serii;

4) nazwę lub nazwę handlową i adres producenta lub pakującego lub sprzedawcy;

5) masę netto podaną w jednostkach objętości;

6) w przypadkach koniecznych, specjalne warunki składowania lub warunki stosowania.

§ 9. Informacje, o których mowa w § 8, umieszcza się w taki sposób, aby były łatwo zauważalne, czytelne i aby nie można ich było usunąć. Jednakże wystarczy jeżeli informacje określone w § 8 w pkt 1 i 4–6 będą zawarte tylko w dokumentach handlowych dotyczących partii lub dostawy, a dokumenty te zostaną przedłożone razem z dostawą lub wcześniej.

§ 10. Postanowienia niniejszego rozporządzenia nie odnoszą się do rozpuszczalników ekstrakcyjnych ani do artykułów spożywczych przeznaczonych na eksport.

§ 11. 1. Rozpuszczalniki ekstrakcyjne, które mogą być stosowane zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną do wszystkich celów z zastrzeżeniem ust. 2, są to:

1) propan;

2) butan;

3) octan etylu;

4) etanol;

5) dwutlenek węgla;

6) aceton, z zastrzeżeniem ust. 3;

7) podtlenek azotu.

2. Stosowanie rozpuszczalników ekstrakcyjnych uważa się za zgodne z dobrą praktyką produkcyjną, jeżeli w wyniku ich użycia pozostałości tych rozpuszczalników lub ich pochodnych będą w ilościach technicznie nieuniknionych, które nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka

3. Zabronione jest stosowanie acetonu do rafinacji oliwy z wytłoków z oliwek.

§ 12. Rozpuszczalniki ekstrakcyjne dozwolone do stosowania w produkcji niektórych środków spożywczych określa tabela 1.

§ 13. Rozpuszczalniki ekstrakcyjne dozwolone w produkcji ekstraktów spożywczych oraz substancji aromatyzujących pochodzących z naturalnych surowców aromatycznych określa tabela 2.

Rozdział 2. Substancje klarujące (środki filtracyjne)

§ 14. Substancje klarujące (środki filtracyjne) określa tabela 3.

Rozdział 3. Uwagi końcowe

§ 15. 1. Substancje pomagające w przetwarzaniu inne niż określone w niniejszym załączniku można stosować w produkcji żywności, gdy ich użycie jest technologicznie uzasadnione.

2. Ocenę bezpieczeństwa substancji, o których mowa w ust. 1, można uzyskać w Państwowym Zakładzie Higieny.