Dziennik Ustaw - rok 2002 nr 195 poz. 1642

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 25 maja 1999 r. została sporządzona w Pradze Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską o współpracy w odprawie granicznej, w następującym brzmieniu:

UMOWA

między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską o współpracy w odprawie granicznej

Rzeczpospolita Polska i Republika Czeska, zwane dalej „Umawiającymi się Stronami,"

kierując się pragnieniem dalszego umacniania współpracy granicznej i rozwijania sąsiedzkich stosunków,

dążąc do usprawnienia i ułatwienia kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-czeską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Umowa niniejsza reguluje zasady współpracy przy dokonywaniu kontroli ruchu granicznego, kontroli celnej, weterynaryjnej, sanitarnej i fitosanitarnej osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-czeską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym.

Artykuł 2

1. W rozumieniu niniejszej umowy następujące określenia oznaczają:

a) „odprawa graniczna" – wykonywanie wszystkich wewnętrznych przepisów prawa przez organy kontrolne Umawiających się Stron, które mają zastosowanie przy przekraczaniu granicy państwowej przez osoby, a także przy przywozie, wywozie oraz tranzycie towarów, włącznie ze środkami transportu lub wartościami, które podlegają przepisom dewizowym;

b) „organy kontrolne" – organy graniczne i celne oraz organy dokonujące kontroli weterynaryjnej, fitosanitarnej i sanitarnej;

c) „państwo zwierzchnie" – państwo, które na swoim terytorium zapewnia drugiej Umawiającej się Stronie funkcjonowanie wysuniętego granicznego stanowiska kontrolnego lub w inny sposób umożliwia jej przeprowadzanie odprawy granicznej;

d) „państwo sąsiednie" – drugą Umawiającą się Stronę;

e) „pracownicy" – osoby, które dokonują odprawy granicznej w wysuniętych granicznych stanowiskach kontrolnych lub w środkach transportu podczas jazdy oraz osoby uprawnione do nadzoru służbowego;

f) „strefa odprawy" – część terytorium państwa zwierzchniego, na której pracownicy państwa sąsiedniego mają prawo dokonywania odprawy granicznej.

2. Strefy odprawy, w których pracownicy państwa sąsiedniego mogą wykonywać swoje obowiązki w państwie zwierzchnim, określone zostaną w drodze porozumienia przez właściwe organy Umawiających się Stron.

3. Umawiające się Strony poinformują się drogą dyplomatyczną, w terminie do 30 dni od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, które centralne organy administracji państwowej są właściwymi organami Umawiających się Stron.

Artykuł 3

Umawiające się Strony będą podejmowały wszelkie niezbędne środki w celu ułatwienia i przyśpieszenia odprawy granicznej osób, towarów i środków transportu w ruchu drogowym i kolejowym między Umawiającymi się Stronami.

Artykuł 4

1. Właściwe organy kontrolne Umawiających się Stron mogą dokonywać wspólnej odprawy granicznej na terytorium jednej lub drugiej Umawiającej się Strony.

2. Właściwe organy Umawiających się Stron, na podstawie porozumienia, zgodnie z wewnętrznymi przepisami prawa Umawiających się Stron, ustalają miejsce, w jakich przypadkach oraz w jakim zakresie będzie dokonywana odprawa graniczna przez jedną z Umawiających się Stron na terytorium drugiej Umawiającej się Strony. Mogą one również uzgodnić przeprowadzanie odprawy granicznej podczas jazdy pociągu na określonych odcinkach tras, jak też urządzenie wysuniętych granicznych stanowisk kontrolnych jednej Umawiającej się Strony na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

3. Umawiające się Strony zastrzegają sobie prawo, w szczególnych okolicznościach, na krótki okres i przejściowo, przesunięcia organów kontrolnych z powrotem z państwa zwierzchniego na własne terytorium. Właściwe organy państwa zwierzchniego będą o takim przesunięciu niezwłocznie poinformowane.

Artykuł 5

1. Pracownicy państwa sąsiedniego dokonujący, zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy, odprawy granicznej na terytorium państwa zwierzchniego, wykonują swoje czynności służbowe zgodnie z przepisami prawa swojego państwa i z takimi samymi skutkami prawnymi, jakby wykonywali te czynności na terytorium swojego państwa.

2. Czynności służbowe wykonywane przez pracowników państwa sąsiedniego w strefie odprawy, zgodnie z artykułem 2 ustęp 2, uważane są za czynności wykonywane na terenie gminy państwa sąsiedniego, na terytorium którego znajduje się właściwe przejście graniczne.

Artykuł 6

1. Odprawę graniczną państwa wyjazdu przeprowadza się przed odprawą graniczną państwa przyjazdu.

2. Po rozpoczęciu odprawy granicznej przez pracowników państwa wyjazdu pracownicy państwa przyjazdu mogą rozpocząć odprawę graniczną osób, towarów i środków transportu oraz wartości podlegających przepisom dewizowym, które zostały już odprawione przez pracowników państwa wyjazdu. Obowiązuje to także, kiedy państwo wyjazdu zrezygnowało z odprawy granicznej.

3. Państwo wyjazdu może w wyjątkowych przypadkach odmówić wydania zgody na rozpoczęcie odprawy granicznej przez pracowników państwa przyjazdu, dopóki odprawa graniczna dokonywana przez pracowników państwa wyjazdu nie zostanie zakończona.

4. Po rozpoczęciu odprawy granicznej przez pracowników państwa przyjazdu, zgodnie z ustępem 2, pracownicy państwa wyjazdu nie mogą ponownie wykonywać czynności związanych z odprawą graniczną. Przeprowadzenie ponownych czynności odprawy granicznej przez pracowników państwa wyjazdu jest jednak dopuszczalne w uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu zgody pracowników państwa przyjazdu. Zgoda na ponowienie czynności odprawy granicznej przez pracowników państwa wyjazdu powinna być udzielona w szczególności w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub stwierdzenia, że osoba odprawiona lub środek transportu są poszukiwane.

Artykuł 7

1. Pracownicy Umawiających się Stron, za obopólną zgodą, mogą odstąpić od kolejności przewidzianej w artykule 6 ustęp 1, jeżeli służy to usprawnieniu lub przyśpieszeniu odprawy granicznej. W tych wyjątkowych przypadkach pracownicy państwa przyjazdu mogą dokonywać zatrzymania, ewentualnie zawrócenia osoby, dopiero po zakończeniu odprawy granicznej przez pracowników państwa wyjazdu. Jeżeli chcą podjąć takie działania, doprowadzają tę osobę do pracowników państwa wyjazdu, o ile nie zakończona została jeszcze odprawa graniczna tej osoby przez pracowników państwa wyjazdu. Jeżeli pracownicy państwa wyjazdu chcą dokonać zatrzymania, mają prawo pierwszeństwa.

2. Postępowanie określone w ustępie 1 stosuje się odpowiednio w przypadku konieczności zajęcia towarów, środków transportu i wartości podlegających przepisom dewizowym.

Artykuł 8

1. Wykonując czynności służbowe, określone w artykule 5 ustęp 1, pracownicy państwa sąsiedniego mogą również dokonywać zatrzymania osoby, jej zawrócenia lub doprowadzenia na terytorium swojego państwa.

2. Pracownicy państwa sąsiedniego nie są jednak uprawnieni do zatrzymania obywatela państwa zwierzchniego na jego terytorium, a także doprowadzania na terytorium swojego państwa. Pracownicy państwa sąsiedniego mogą tę osobę doprowadzić przymusowo na własne wysunięte graniczne stanowisko kontrolne lub na graniczne stanowisko kontrolne państwa zwierzchniego, w celu sporządzenia protokołu.

3. Przy stosowaniu środków określonych w ustępie 2 konieczne jest niezwłoczne przywołanie pracownika państwa zwierzchniego.

4. Wewnętrzne przepisy prawa państwa zwierzchniego, regulujące prawo azylu, pozostają nienaruszone.

Artykuł 9

1. Osobie, której pracownicy państwa przyjazdu nie zezwolili na przekroczenie granicy państwowej, nie można zabronić powrotu do państwa wyjazdu. W razie potrzeby mogą one zostać przymusowo zawrócone przez pracowników państwa wyjazdu.

2. Postępowanie określone w ustępie 1 stosuje się odpowiednio do towarów i środków transportu.

Artykuł 10

1. W ramach współpracy realizowanej na podstawie niniejszej umowy właściwe organy Umawiających się Stron, zgodnie z wewnętrznymi przepisami prawa, wzajemnie przekazują dane osobowe, jeżeli jest to potrzebne do przeprowadzenia odprawy granicznej.

2. Jeżeli z odrębnych umów nie wynikają odmienne zasady przy przekazywaniu danych osobowych, obie Umawiające się Strony obowiązują następujące postanowienia:

a) wykorzystanie danych przez odbiorcę jest dopuszczalne tylko w ściśle określonym celu i przy zachowaniu warunków określonych przez przekazującego;

b) odbiorca na prośbę przekazującego informuje o wykorzystaniu przekazanych danych i o uzyskanych rezultatach;

c) odbiorca może dane osobowe przekazywać wyłącznie organom uczestniczącym w postępowaniu karnym. Dalsze przekazywanie może się odbywać tylko po uprzedniej zgodzie przekazującego;

d) przekazujący odpowiada za rzetelność danych, które przekazuje, jak też i za nieodzowność oraz adekwatność celu, w jakim mają być wykorzystane. Należy przy tym respektować zakazy przekazywania tych danych, określone przez odpowiednie wewnętrzne przepisy prawa. Jeżeli zostanie stwierdzone, iż zostały przekazane niewłaściwe dane, należy powiadomić natychmiast o tym odbiorcę, który jest zobowiązany wprowadzić korektę lub dane zniszczyć;

e) na prośbę osoby zainteresowanej należy udzielić informacji o przekazanych na jej temat danych, jak też o planowanym celu ich wykorzystania. Obowiązek udzielania informacji nie zachodzi wtedy, gdy określony przez wewnętrzne przepisy prawa interes nieudzielania ich przeważa nad interesem danej osoby do ich udzielenia. Uprawnienie danej osoby do udzielenia tych informacji jest określone wewnętrznymi przepisami prawa tej Umawiającej się Strony, na terytorium której zażądano informacji;

f) przekazujący zwróci uwagę przy przekazywaniu danych na terminy zniszczenia tych danych, określone przez wewnętrzne przepisy prawa. Niezależnie od tych terminów należy przekazane dane osobowe zniszczyć, kiedy przyczyna ich przekazania stanie się nieaktualna lub niniejsza umowa przestanie obowiązywać;

g) Umawiające się Strony zobowiązane są do prowadzenia ewidencji przekazywanych i przyjmowanych danych osobowych;

h) Umawiające się Strony zobowiązane są do skutecznej ochrony przekazanych danych osobowych przed bezprawnym do nich dostępem, dokonywaniem w nich nieuzasadnionych zmian i nieprawnym ich publikowaniem.

Artykuł 11

W czasie wykonywania czynności służbowych, zgodnie z niniejszą umową, pracownicy obydwu Umawiających się Stron przekraczają granicę państwową na podstawie przepustek granicznych.

Artykuł 12

1. Właściwe organy Umawiającej się Strony, na której terytorium dokonywana jest kontrola, zapewnią organom kontrolnym drugiej Umawiającej się Strony warunki wykonywania czynności kontrolnych oraz taką samą ochronę prawną, z jakiej korzystają jej pracownicy.

2. Pracownicy organów kontrolnych jednej Umawiającej się Strony, którzy w związku z wykonywaniem czynności kontrolnych przebywają na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, zobowiązani są do przestrzegania obowiązujących tam przepisów prawa.

Artykuł 13

Pracownicy organów granicznych i celnych państwa sąsiedniego, którzy zgodnie z niniejszą umową wykonują swoją służbę na terytorium państwa zwierzchniego, mogą w czasie jej wykonywania, zgodnie z wewnętrznymi przepisami prawa, nosić mundur i broń oraz prowadzić psy służbowe. Broni mogą użyć na terytorium państwa zwierzchniego jedynie w obronie koniecznej.

Artykuł 14

1. Przepisy karne państwa zwierzchniego, chroniące jego pracowników, obejmują też przestępstwa popełnione przeciwko funkcjonariuszom państwa sąsiedniego w czasie wykonywania przez nich służby na terytorium państwa zwierzchniego lub w związku z tą służbą.

2. O przestępstwach popełnionych przez pracowników państwa sąsiedniego na terytorium państwa zwierzchniego należy natychmiast poinformować przełożonych tych pracowników za pośrednictwem właściwego organu państwa zwierzchniego.

Artykuł 15

1. Dochodzenie roszczeń z tytułu szkody wyrządzonej przez funkcjonariusza państwa sąsiedniego podczas wykonywania służby lub w związku z tą służbą na terytorium państwa zwierzchniego następuje zgodnie z przepisami prawa państwa sąsiedniego i odbywa się przed jego sądami.

2. Jeżeli pracownik państwa sąsiedniego na terytorium państwa zwierzchniego podczas wykonywania służby lub w związku z tą służbą straci życie lub zostanie ranny czy też zostanie uszkodzona lub zniszczona rzecz, którą wozi lub nosi ze sobą, wtedy roszczenia do pokrycia tej szkody oceniane są zgodnie z prawnymi przepisami państwa sąsiedniego i przed jego sądami.

Artykuł 16

1. Wszystkie przedmioty i wartości, które podlegają przepisom dewizowym państwa zwierzchniego, przeznaczone dla potrzeb służbowych, przywożone lub wywożone przez pracowników państwa sąsiedniego, działających na terytorium państwa zwierzchniego, zwolnione są od należności celnych, podatków i innych opłat.

2. Od należności celnych, podatków i innych opłat zwolnione są również rzeczy osobistego użytku, włącznie z żywnością, które pracownicy przewożą w drodze na służbę i z powrotem, a które są im potrzebne w czasie pobytu na terytorium państwa zwierzchniego.

3. Służbowe i prywatne środki transportu, wykorzystywane przez pracowników państwa sąsiedniego do przyjazdu na służbę na terytorium państwa zwierzchniego oraz powrotu do państwa sąsiedniego, nie podlegają należnościom celnym, podatkom i innym opłatom.

4. Zakazy przywozu i wywozu, jak również ograniczenia wywozowe i przywozowe nie obejmują przedmiotów, środków transportu i wartości, o których mowa w ustępach od 1 do 3.

Artykuł 17

Pomieszczenia służbowe wysuniętych granicznych stanowisk kontrolnych oznacza się tablicami urzędowymi i godłem swojego państwa. Napisy na pomieszczeniach służbowych państwa sąsiedniego należy umieszczać w językach polskim i czeskim.

Artykuł 18

Pracownicy w pomieszczeniach przydzielonych do własnego użytku mają prawo utrzymywania porządku publicznego i usuwania osób, które go naruszają. Pracownicy państwa zwierzchniego, na prośbę pracowników państwa sąsiedniego, udzielą im niezbędnej pomocy.

Artykuł 19

1. Listy i paczki służbowe, służbowe przesyłki pieniężne oraz przesyłki wartościowe opatrzone pieczęcią służbową organu wysyłającego, które przeznaczone są dla wysuniętych granicznych stanowisk kontrolnych lub przez nie wysyłane do państwa sąsiedniego, mogą być przewożone przez pracowników państwa sąsiedniego bez pośrednictwa urzędów pocztowych i zwolnione są od opłat pocztowych.

2. Przesyłki, o których mowa w ustępie 1, podlegają kontroli organu kontrolnego państwa zwierzchniego jedynie wtedy, kiedy istnieje uzasadnione podejrzenie, że stanowią przedmiot działalności przestępczej. Kontrolę należy przeprowadzić w obecności pracownika państwa sąsiedniego.

3. Dokumentacja służbowa organów granicznych i celnych państwa sąsiedniego nie podlega kontroli organów kontrolnych państwa zwierzchniego.

Artykuł 20

Towary, dewizy i inne środki płatnicze zdeponowane lub zatrzymane przez organy kontrolne jednej z Umawiających się Stron na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, jak również pobrane przez te organy należności celne, podatki i inne opłaty oraz próbki towarów mogą być przewożone bez należności celnych, podatku i innych opłat, a także bez kontroli celnej.

Artykuł 21

1. Państwo zwierzchnie zezwala na bezpłatne założenie i korzystanie z urządzeń telekomunikacyjnych, potrzebnych wyłącznie do pracy wysuniętych granicznych stanowisk kontrolnych i do odprawy granicznej przeprowadzanej w środkach transportu podczas jazdy, wraz z urządzeniami służącymi do elektronicznego przetwarzania danych, oraz podłączenie ich do właściwych urządzeń państwa sąsiedniego. Wykorzystywanie tych urządzeń uważane jest za wewnętrzne działanie państwa sąsiedniego.

2. Koszty założenia i utrzymywania połączeń oraz środków łączności, o których mowa w ustępie 1, pokrywa ta Umawiająca się Strona, dla której potrzeb zostały założone.

3. Użytkowanie określonych w ustępie 1 środków nie może powodować zakłóceń w łączności radiowej.

4. Pracownicy państwa sąsiedniego, wykonujący czynności służbowe w strefie odprawy, mogą posługiwać się własnymi środkami łączności radiowej.

Artykuł 22

1. Spedytorzy i inne podmioty państwa sąsiedniego, uprawnieni do wykonywania czynności związanych z odprawą graniczną, oraz ich pracownicy mogą prowadzić działalność, w strefie odprawy, w zakresie posiadanych uprawnień. Wykonywanie tych czynności podlega przepisom prawa państwa sąsiedniego.

2. Spedytorzy i inne podmioty określone w ustępie 1 są zwolnieni od wymogu posiadania dodatkowego zezwolenia państwa zwierzchniego na prowadzenie działalności gospodarczej oraz zezwolenia na pracę.

3. Właściwe organy Umawiających się Stron mogą ustalać, w drodze porozumień, warunki organizacyjno-techniczne wykonywania czynności przez spedytorów i inne podmioty państwa sąsiedniego w państwie zwierzchnim, z uwzględnieniem miejscowych warunków.

4. Przekraczanie granicy państwowej przez osoby wymienione w ustępie 1 odbywa się na zasadach określonych w artykule 11.

Artykuł 23

1. Właściwe organy Umawiających się Stron, zgodnie z wewnętrznymi przepisami prawa, określą w drodze porozumienia:

a) niezbędne pomieszczenia służbowe i urządzenia potrzebne do wykonywania odprawy granicznej przez organy kontrolne jednej z Umawiających się Stron na terytorium drugiej Umawiającej się Strony;

b) udział w kosztach budowy lub adaptacji udostępnianych pomieszczeń i urządzeń lub wysokość czynszu oraz opłat ponoszonych za usługi związane z ich użytkowaniem.

2. Właściwe organy państwa, na którego terytorium dokonywana jest odprawa graniczna ruchu kolejowego, zapewnią odpłatne udostępnianie pomieszczeń i zakwaterowanie pracowników państwa sąsiedniego.

3. Właściwe organy Umawiających się Stron zapewnią przedziały i bezpłatne przejazdy pracownikom przeprowadzającym odprawę graniczną podczas jazdy pociągu.

Artykuł 24

Spory dotyczące interpretacji lub stosowania niniejszej umowy będą rozstrzygane przez właściwe organy Umawiających się Stron. W razie nieosiągnięcia porozumienia spory będą rozstrzygane przez Umawiające się Strony na drodze dyplomatycznej.

Artykuł 25

Właściwe organy Umawiających się Stron mogą w ramach niniejszej umowy bezpośrednio koordynować przedsięwzięcia organizacyjne, potrzebne do jej stosowania.

Artykuł 26

Z dniem wejścia w życie niniejszej umowy w stosunkach między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeską tracą moc:

a) Umowa między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną o współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-czechosłowacką granicę państwową w ruchu kolejowym i drogowym, podpisana w Warszawie w dniu 23 września 1966 r.;

b) Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej o współpracy przy dokonywaniu kontroli kolejowego i drogowego ruchu granicznego, podpisane w Pradze w dniu 8 lipca 1971 r.

Artykuł 27

1. Umowa niniejsza podlega ratyfikacji. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w Warszawie.

2. Umowa niniejsza wejdzie w życie w pierwszym dniu trzeciego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła wymiana dokumentów ratyfikacyjnych.

Artykuł 28

Umowa niniejsza zawarta jest na czas nieokreślony. Może być ona wypowiedziana w dowolnym czasie, w drodze notyfikacji, przez każdą z Umawiających się Stron; w takim przypadku utraci moc po upływie sześciu miesięcy od dnia doręczenia noty dyplomatycznej, informującej o jej wypowiedzeniu.

Umowę niniejszą sporządzono w Pradze dnia 25 maja 1999 r. w dwóch egzemplarzach, każdy w językach polskim i czeskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc.

Po zapoznaniu się z powyższą umową, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

– została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych,

– jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona,

– będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 30 kwietnia 2002 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. Kwaśniewski

L.S.

Prezes Rady Ministrów: L. Miller