Dziennik Ustaw - rok 2002 nr 141 poz. 1177

1) jest realizowane bezpośrednio z krajowych środków publicznych lub z takich środków przekazanych innym podmiotom albo pomniejsza lub może pomniejszyć te środki oraz

2) narusza lub grozi naruszeniem konkurencji przez uprzywilejowanie niektórych przedsiębiorców lub produkcji niektórych towarów.

2. Przepisy ustawy stosuje się do pomocy udzielanej w dowolnej formie, w szczególności w formie:

1) dotacji oraz ulg i zwolnień podatkowych,

2) dekapitalizowania przedsiębiorców na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,

3) pożyczek lub kredytów udzielanych na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,

4) poręczeń lub gwarancji udzielanych przedsiębiorcom lub za zobowiązania przedsiębiorców – na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,

5) zaniechania poboru, odroczenia płatności lub rozłożenia na raty płatności podatku bądź zaległości podatkowej oraz umorzenia zaległości podatkowej bądź odsetek za zwłokę,

6) umorzenia bądź zaniechania ustalania lub poboru należnych od przedsiębiorcy świadczeń pieniężnych, stanowiących środki publiczne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, innych niż podatki, albo odraczania lub rozkładania na raty płatności takich świadczeń,

7) zbycia lub oddania do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych albo jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków – na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku, z wyjątkiem zbycia lub oddania do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa, przejętego w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z udzielonych poręczeń lub gwarancji Skarbu Państwa.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe kryteria uznawania za pomoc przysporzenia dokonanego w szczególności w formie nabycia akcji lub udziałów, umorzenia zaległości bądź udzielenia gwarancji lub poręczenia na rzecz przedsiębiorcy.

4. Określenie kryteriów, o których mowa w ust. 3, następuje z uwzględnieniem normalnych praktyk inwestycyjnych stosowanych przez przedsiębiorców, niebędących przedsiębiorcami publicznymi ani przedsiębiorcami małymi i średnimi, przyjmujących przy inwestowaniu długookresową perspektywę osiągania zysku.

2. W przypadku pomocy udzielanej w górnictwie węgla, hutnictwie żelaza i stali lub w transporcie przepisy ustawy stosuje się niezależnie od wartości tej pomocy.

3. Pomoc nieprzekraczająca wartości obliczonej zgodnie z ust. 1 podlega nadzorowaniu na zasadach określonych w art. 39–45, art. 47 i art. 48.

2. Przy ustalaniu wartości pomocy zgodnie z art. 3 ust. 1 uwzględnia się uzyskane przez przedsiębiorcę przysporzenie finansowe ze środków przedakcesyjnych pochodzących ze Wspólnot Europejskich.

3. Przy ustalaniu wartości pomocy zgodnie z art. 3 ust. 1, udzielonej:

1) spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej albo komandytowo-akcyjnej – sumuje się wyłącznie wartości pomocy udzielanej tej spółce,

2) przedsiębiorcy będącemu wspólnikiem spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej albo komandytowo-akcyjnej – sumuje się wartość pomocy udzielanej temu przedsiębiorcy z wartością pomocy udzielanej spółce lub spółkom, w których posiada on lub posiadał udziały, obliczonej proporcjonalnie do wielkości jego udziału w zyskach spółki,

3) małżonkom prowadzącym wspólnie działalność gospodarczą – sumuje się wartości pomocy udzielanej każdemu z nich,

4) małżonkom wspólnie występującym o pomoc, rozliczającym się wspólnie z osiągniętego dochodu albo poniesionej straty w roku podatkowym, w przypadku gdy działalność gospodarczą prowadzi jedno z nich albo każde z nich oddzielnie – sumuje się wartości pomocy udzielanej każdemu z małżonków prowadzącemu działalność gospodarczą.

4. Równowartość pomocy w euro ustala się według kursu średniego walut obcych, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu udzielenia pomocy.

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób obliczania wartości pomocy udzielanej w różnych formach, biorąc pod uwagę w szczególności konieczność wyodrębnienia wartości pomocy spośród innych korzyści uzyskiwanych przez przedsiębiorcę oraz zindywidualizowania pomocy, w sposób zapewniający porównywalność wartości pomocy udzielanej w różnych formach poszczególnym przedsiębiorcom.

1) przysporzenia przedsiębiorcy korzyści finansowej:

a) przeznaczonej na tworzenie i rozbudowę infrastruktury technicznej, pod warunkiem że nie jest przeznaczona wyłącznie dla określonego przedsiębiorcy,

b) w celu zrekompensowania kosztów ponoszonych na realizację zadań na rzecz obronności państwa,

c) w celu usunięcia szkody wyrządzonej przedsiębiorcy, powstałej na skutek zastosowania się przez niego do urzędowej interpretacji prawa podatkowego lub informacji organu podatkowego o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego,

2) z zastrzeżeniem ust. 2, pomocy udzielanej:

a) w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spożywczym, łowiectwie, leśnictwie, rybołówstwie i rybactwie,

b) na skup i przechowywanie produktów rolnych oraz zapasów przetworów z tych produktów, a także na skup i przechowywanie zapasów ryb morskich,

c) przedsiębiorcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne – w formie dofinansowania lub refundacji wynagrodzeń osób niepełnosprawnych lub składek na ubezpieczenie społeczne naliczanych od tych wynagrodzeń.

2. Pomoc udzielana w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, podlega nadzorowaniu na zasadach określonych w art. 39–43, art. 44 ust. 2–6, art. 45, art. 47 i art. 48.

1) krajowych środkach publicznych – należy przez to rozumieć środki publiczne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, z wyłączeniem środków przedakcesyjnych pochodzących ze Wspólnot Europejskich,

2) dniu udzielenia pomocy – należy przez to rozumieć dzień wydania decyzji albo zawarcia umowy, na podstawie której jest udzielana pomoc, a jeżeli udzielenie pomocy następuje na podstawie aktu normatywnego, bez wymogu wydania decyzji albo zawarcia umowy:

a) dzień, w którym zgodnie z odrębnymi przepisami upływa termin złożenia deklaracji albo innego dokumentu określającego wartość pomocy, z zastrzeżeniem lit. b),

b) dzień, w którym zgodnie z odrębnymi przepisami upływa termin złożenia zeznania rocznego – w przypadku udzielenia pomocy w podatku dochodowym,

c) dzień faktycznego przysporzenia przedsiębiorcy korzyści finansowych – w przypadku braku obowiązku złożenia deklaracji albo innego dokumentu określającego wartość pomocy,

3) organach udzielających pomocy – należy przez to rozumieć organy administracji publicznej oraz inne podmioty dysponujące środkami publicznymi, w tym przedsiębiorcę publicznego, które na podstawie odrębnych przepisów są uprawnione do udzielania pomocy,

4) wielkości pomocy – należy przez to rozumieć wartość pomocy wyrażoną w kwocie pieniężnej lub intensywność pomocy wyrażoną jako stosunek wartości pomocy do kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą,

5) decyzji – należy przez to rozumieć decyzję administracyjną oraz inne rozstrzygnięcie organu administracji publicznej o charakterze indywidualnym,

6) programie pomocowym – należy przez to rozumieć program, w tym akt normatywny, określający zasady, warunki i formy udzielania pomocy oraz określający albo zawierający podstawy prawne jej udzielenia,

7) pomocy indywidualnej – należy przez to rozumieć pomoc, której udzielenie:

a) nie jest objęte programem pomocowym lub

b) jest objęte programem pomocy oraz zgodnie z warunkami określonymi w opinii podlega obowiązkowi określonemu w art. 25 lub ma na celu wsparcie dużego projektu inwestycyjnego,

8) opinii – należy przez to rozumieć opinię organu nadzorującego stwierdzającą, czy projekt programu pomocowego, decyzji albo umowy, na podstawie której będzie udzielana pomoc indywidualna, jest zgodny z niniejszą ustawą lub ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi regulującymi udzielanie pomocy, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,

9) przedsiębiorcy – należy przez to rozumieć przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, a także spółkę cywilną,

10) przedsiębiorcy publicznym – należy przez to rozumieć:

a) przedsiębiorstwo państwowe, jednoosobową spółkę Skarbu Państwa albo jednoosobową spółkę jednostki samorządu terytorialnego, w rozumieniu przepisów o gospodarce komunalnej,

b) spółkę akcyjną albo spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w stosunku do których Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub przedsiębiorcy, o których mowa w lit. a), są podmiotami dominującymi w rozumieniu przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi,

11) nowej inwestycji – należy przez to rozumieć, związaną z utworzeniem, rozbudową lub nabyciem przedsiębiorstwa, jak również z rozpoczęciem w przedsiębiorstwie działalności obejmującej dokonywanie zasadniczych zmian produkcji, produktu albo procesu produkcyjnego, inwestycję w:

a) środki trwałe,

b) wartości niematerialne i prawne, polegającą na uzyskaniu patentu, nabyciu licencji lub nieopatentowanej wiedzy technicznej, technologicznej lub z zakresu organizacji i zarządzania,

12) utworzeniu nowych miejsc pracy – należy przez to rozumieć przyrost netto miejsc pracy w danym przedsiębiorstwie w określonym przedziale czasu,

13) dużym projekcie inwestycyjnym – należy przez to rozumieć nową inwestycję, jeżeli:

a) łączna wartość pomocy wspierającej tę inwestycję stanowi równowartość co najmniej 50 mln euro lub

b) całkowity koszt inwestycji stanowi równowartość co najmniej 50 mln euro, przy czym wielkość zamierzonej pomocy:

– stanowi co najmniej 50% maksymalnej intensywności dla przedsiębiorców innych niż przedsiębiorcy mali i średni, określonej dla obszarów, o których mowa w art. 12 ust. 1, oraz

– w przeliczeniu na jedno utworzone nowe miejsce pracy stanowi równowartość co najmniej 40 tys. euro,

14) infrastrukturze technicznej – należy przez to rozumieć niezbędne instalacje umożliwiające przedsiębiorcy prowadzenie działalności gospodarczej, a niezwiązane bezpośrednio z przedmiotem tej działalności, w szczególności sieć wodną, kanalizacyjną, energetyczną, gazową, telekomunikacyjną lub transportową.

2. Pomoc, która ze względu na wielkość i częstotliwość pomocy dotychczas udzielonej przedsiębiorcy, niezależnie od jej przeznaczenia, może wyeliminować albo istotnie ograniczyć lub naruszyć konkurencję bądź uniemożliwić lub istotnie utrudnić powstanie konkurencji, jest niedopuszczalna.

3. Pomoc uzależniona bezpośrednio od wielkości eksportu lub przeznaczona na tworzenie sieci dystrybucyjnych za granicą, ich funkcjonowanie lub na bieżące wydatki związane z działalnością eksportową (pomoc eksportowa) jest niedopuszczalna, bez względu na jej wartość, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 3.

2. Dopuszczalna może być również pomoc:

1) udzielana w celu:

a) zapobieżenia lub likwidacji poważnych i mających charakter ponadsektorowy zakłóceń gospodarki,

b) wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,

c) promowania kultury, nauki i oświaty oraz ochrony dziedzictwa kulturowego,

2) stanowiąca rekompensatę dla przedsiębiorcy z tytułu jego udziału w realizacji zadań publicznych, w tym przeznaczona na wyrównanie:

a) strat wynikających ze stosowania prawnie ustalonego poziomu cen lub opłat za towary lub usługi, o ile przy udzielaniu pomocy nie preferuje się towarów lub usług z uwagi na ich pochodzenie,

b) zwiększonych wydatków poniesionych przez przedsiębiorcę w związku z rehabilitacją lub zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. c),

3) przeznaczona na pokrycie kosztów bieżącej działalności przedsiębiorcy, udzielana na obszarach, o których mowa w art. 12 ust. 1, pod warunkiem że jest ograniczona w czasie oraz uzasadniona przesłankami o charakterze społeczno-gospodarczym, w szczególności wysoką stopą bezrobocia lub niskim poziomem produktu krajowego brutto na jednego mieszkańca, a jej wielkość jest stopniowo zmniejszana,

4) regionalna, horyzontalna lub w sektorach uznanych za wrażliwe.

3. Dopuszczalna jest pomoc wspierająca rozwój eksportu:

1) przeznaczona na pokrycie kosztów udziału w targach, badań studialnych lub usług doradczych niezbędnych dla wypromowania nowego produktu lub istniejącego produktu na nowych rynkach lub

2) niezakłócająca konkurencji z przedsiębiorstwami z państw członkowskich Wspólnot Europejskich.

1) stanowi, w przypadkach inwestowania lub tworzenia nowych miejsc pracy, uzupełnienie środków innych niż środki publiczne, angażowanych przez przedsiębiorców,

2) jej wielkość, czas trwania oraz zakres są proporcjonalne do rangi rozwiązywanego problemu oraz, o ile nie pozostaje to w sprzeczności z zasadą, o której mowa w pkt 4, jest udzielana w częściach,

3) przynosi korzyści społeczne – po uwzględnieniu kosztów związanych z jej udzieleniem – większe niż korzyści możliwe do osiągnięcia bez jej udzielenia, przy uwzględnieniu związanych z tym kosztów,

4) służy wspieraniu projektów w stopniu niezbędnym i wystarczającym do osiągnięcia celu pomocy,

5) charakteryzuje się przejrzystością ułatwiającą jej nadzorowanie.

2. Pomoc regionalna jest dopuszczalna, jeżeli równocześnie:

1) stanowi element polityki regionalnej,

2) jest zróżnicowana co do form, wielkości oraz okresu stosowania w zależności od rodzaju i skali problemów występujących na danym obszarze,

3) nie przekracza dopuszczalnych maksymalnych wielkości pomocy wyrażonych w kategoriach kosztów inwestycji lub utworzonych nowych miejsc pracy,

4) uwzględnia przewidywany lub faktyczny udział poszczególnych sektorów gospodarczych w przyznawanej pomocy.

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się w szczególności poziom produktu krajowego brutto na jednego mieszkańca na danym obszarze oraz konieczność zróżnicowania zakresu i warunków pomocy udzielanej małym i średnim przedsiębiorcom, a także konieczność zróżnicowania intensywności pomocy przeznaczonej na realizację dużych projektów inwestycyjnych w zależności od wpływu na konkurencję i ilości utworzonych, w wyniku ich realizacji, nowych miejsc pracy.

1) restrukturyzację przedsiębiorstw oraz pomoc doraźną,

2) prace badawczo-rozwojowe,

3) utrzymanie poziomu zatrudnienia lub utworzenie nowych miejsc pracy w przedsiębiorstwach,

4) rozwój małych i średnich przedsiębiorców,

5) ochronę środowiska,

6) szkolenia na potrzeby określonych przedsiębiorców, bezpośrednio związane z rozwojem ich przedsiębiorstw

– zwana dalej „pomocą horyzontalną”.

2. Przedsiębiorcą w trudnej sytuacji ekonomicznej jest przedsiębiorca, który traci zdolność do konkurowania na rynku, co wyraża się w szczególności zmniejszeniem obrotów przedsiębiorstwa, nadmierną zdolnością produkcyjną, wzrostem zapasów, spadkiem zyskowności lub stratą, wzrostem zadłużenia lub niemożnością uzyskania bankowych kredytów, poręczeń lub gwarancji, zwłaszcza gdy obniżenie zdolności do konkurowania na rynku powoduje, że:

1) w przypadku spółki kapitałowej – wielkość niepokrytej straty z lat ubiegłych łącznie z wynikiem finansowym roku bieżącego przewyższa 50% wartości kapitału zakładowego lub wielkość straty w ostatnim roku obrotowym przewyższa 25% wartości kapitału zakładowego,

2) w przypadku spółki niebędącej spółką kapitałową – wielkość straty przewyższa 50% wartości majątku spółki, stanowiącego mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę, lub wielkość straty w ostatnim roku obrotowym przewyższa 25% wartości tego majątku,

3) są spełnione kryteria kwalifikujące przedsiębiorcę do objęcia postępowaniem upadłościowym.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, kryteria oraz sposób, w tym formy i warunki, udzielania pomocy horyzontalnej, o której mowa w art. 14 pkt 1, uwzględniając w szczególności konieczność ukierunkowania pomocy doraźnej na restrukturyzację przedsiębiorstwa, a pomocy restrukturyzacyjnej – na przywrócenie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku, a także wielkość przedsiębiorcy.

1) podstawowe, obejmujące działalność badawczą, eksperymentalną lub teoretyczną, podejmowaną w celu zdobycia nowej wiedzy o zjawiskach i faktach, nieukierunkowaną na bezpośrednie zastosowanie w praktyce,

2) przemysłowe, obejmujące planowe badania mające na celu pozyskanie nowej wiedzy, która może być bezpośrednio przydatna do opracowywania nowych albo znaczącego udoskonalenia istniejących produktów, procesów lub usług,

3) przedkonkurencyjne, obejmujące przekształcenie wyników badań przemysłowych na plany, założenia lub projekty nowych, zmodyfikowanych lub udoskonalonych produktów, włączając w to wykonanie prototypu nieprzydatnego komercyjnie.

2. Organy udzielające pomocy horyzontalnej, o której mowa w art. 14 pkt 2:

1) uwzględniają programy ustanawiane przez Wspólnoty Europejskie w zakresie prac badawczo-rozwojowych,

2) minimalizują ryzyko niepowodzenia przez zróżnicowanie kierunków oraz wielkości pomocy, przy szczególnym uwzględnieniu zasady, o której mowa w art. 10 pkt 4,

3) zapewniają, zgodnie z obowiązującymi przepisami, dostępność wyników badań uzyskiwanych dzięki pracom wspomaganym przez te organy,

4) nie przekraczają maksymalnych wielkości pomocy określonych w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 3.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, maksymalne wielkości pomocy horyzontalnej, o której mowa w art. 14 pkt 2, oraz koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą, uwzględniając stopień zbliżenia wspomaganych prac do bezpośrednich zastosowań oraz wielkość przedsiębiorcy realizującego prace badawczo-rozwojowe samodzielnie lub we współpracy z jednostkami badawczo-rozwojowymi, placówkami naukowymi Polskiej Akademii Nauk lub szkołami wyższymi, z wyłączeniem maksymalnych wielkości pomocy dla prac badawczo-rozwojowych określonych w odrębnych przepisach.

1) jest udzielana na obszarach, o których mowa w art. 12 ust. 1, i w granicach maksymalnych wielkości pomocy określonych dla tych obszarów,

2) jest udzielana na czas określony,

3) istnieje uzasadnione przypuszczenie konieczności likwidacji miejsc pracy przez przedsiębiorcę – w celu utrzymania poziomu zatrudnienia,

4) jest uzależniona od zachowania przez określony czas utworzonych, również w celu zatrudnienia pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy, nowych miejsc pracy – w celu utworzenia nowych miejsc pracy.

2. Pomoc w celu utworzenia nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych jest dopuszczalna na zasadach określonych w ust. 1, z tym że jej wielkość może wynosić do 150% maksymalnej wielkości pomocy określonej dla danego obszaru, na którym przedsiębiorca prowadzi działalność.

1) jest przeznaczona na finansowanie:

a) usług doradczych do wysokości 50% kosztów tych usług,

b) części kosztów uzyskania certyfikatu, w tym z zakresu systemu zarządzania jakością, środowiskiem lub bezpieczeństwem pracy, lub

2) w inny sposób wspiera małych lub średnich przedsiębiorców.

1) inwestycje mające na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń, oszczędność energii lub rekultywację powierzchni ziemi,

2) rekompensatę wzrostu kosztów związanych z gospodarką odpadami, produkcją energii ze źródeł odnawialnych oraz produkcją energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła,

3) usługi doradcze dla małych i średnich przedsiębiorców,

4) inne działania w dziedzinie ochrony środowiska.

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania oraz maksymalne wielkości pomocy horyzontalnej, o której mowa w art. 14 pkt 5, uwzględniając w szczególności stopień dostosowania poziomu zanieczyszczeń do nowych standardów emisyjnych oraz obniżanie poziomu zanieczyszczeń przy braku takich standardów.

2. Szkolenia specjalistyczne obejmują szkolenia teoretyczne i praktyczne, dotyczące bezpośrednio i wyłącznie obecnego lub przyszłego stanowiska danego pracownika u wspieranego przedsiębiorcy oraz związane ze specyfiką działania tego przedsiębiorcy, przez co możliwości wykorzystania zdobytych kwalifikacji u innych przedsiębiorców albo w innych obszarach działalności są ograniczone.

3. Szkolenia ogólne obejmują szkolenia prowadzące do nabycia kwalifikacji, które mogą być wykorzystane nie tylko u wspieranego przedsiębiorcy, ale także u innych przedsiębiorców lub w innych obszarach działalności. Obejmują one także zatrudnienie młodocianych w celu praktycznej nauki zawodu.

4. Pomoc horyzontalna, o której mowa w art. 14 pkt 6, jest udzielana, z zachowaniem maksymalnej intensywności pomocy, odpowiednio w wysokości:

1) 25% kosztów szkolenia –w przypadku szkoleń specjalistycznych,

2) 50% kosztów szkolenia – w przypadku szkoleń ogólnych.

5. Maksymalna intensywność pomocy określona w ust. 4 może zostać podwyższona w przypadku udzielenia pomocy małemu lub średniemu przedsiębiorcy.

6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania pomocy horyzontalnej, o której mowa w art. 14 pkt 6, koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą oraz stopień podwyższenia maksymalnej intensywności pomocy dla małych i średnich przedsiębiorców, uzależniając go od obszaru, na którym przedsiębiorca prowadzi działalność.

1) przyspiesza niezbędne zmiany lub rozwój określonych sektorów lub

2) przywraca długookresowe funkcjonowanie określonych sektorów, lub

3) łagodzi społeczne i gospodarcze koszty zmian w określonych sektorach.

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzeń, zakres i maksymalne wielkości dopuszczalnej pomocy w określonych sektorach uznanych za wrażliwe oraz szczegółowe warunki dopuszczalności tej pomocy, uwzględniając w szczególności konieczność dostosowań strukturalnych.

2. Do zadań organu nadzorującego należy w szczególności:

1) nadzorowanie pomocy,

2) monitorowanie pomocy,

3) opracowywanie i przedstawianie Radzie Ministrów sprawozdań zawierających informacje o wynikach nadzorowania pomocy,

4) realizacja, na zasadzie wzajemności, zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie wymiany informacji o pomocy udzielonej przedsiębiorcom,

5) ocena skuteczności oraz efektywności pomocy.

3. Nadzorowanie pomocy obejmuje:

1) kontrolę zgodności udzielanej pomocy z niniejszą ustawą oraz ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi regulującymi udzielanie pomocy, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,

2) podejmowanie działań pokontrolnych zgodnie z art. 33–35.

4. Monitorowanie pomocy obejmuje gromadzenie oraz przetwarzanie informacji o udzielonej pomocy, a w szczególności o jej rodzajach, formach oraz wielkości.

5. Kontrola, o której mowa w ust. 3 pkt 1, jest dokonywana z uwzględnieniem art. 63 ust. 2 Układu Europejskiego.

2. Organ nadzorujący wydaje opinię, o której mowa w ust. 1, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku o wydanie opinii.

2. W przypadku istotnej zmiany umowy albo decyzji będącej podstawą udzielania pomocy indywidualnej, dotyczącej w szczególności wielkości pomocy, jej formy, przeznaczenia lub warunków jej udzielenia, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

3. Organ nadzorujący wydaje opinię, o której mowa w ust. 1, w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia otrzymania wniosku o wydanie opinii, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. W przypadku pomocy udzielanej w formie poręczenia lub gwarancji organ nadzorujący wydaje opinię w terminie nie dłuższym niż 30 dni.

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, przypadki dopuszczalności niezachowania wymogów określonych w art. 24 i art. 25 przy udzielaniu pomocy horyzontalnej, o której mowa w art. 14 pkt 4 i 6, uwzględniając w szczególności wielkość oraz przeznaczenie pomocy.

2. Organ nadzorujący przed wydaniem opinii może zażądać przedstawienia, w wyznaczonym terminie, dodatkowych informacji i wyjaśnień przez organ udzielający pomocy lub przedstawić temu organowi warunki, po których spełnieniu projekt programu pomocowego, decyzji albo umowy będzie zgodny z przepisami niniejszej ustawy, wyznaczając mu równocześnie termin na ustosunkowanie się do tych warunków.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres informacji, o których mowa w ust. 1, uwzględniając zakres oceny projektu programu pomocowego, decyzji albo umowy.

2. W przypadku uzupełnienia informacji lub ustosunkowania się do warunków, o których mowa w art. 27 ust. 2, po upływie wyznaczonego terminu, organ nadzorujący wydaje opinię w terminie, o którym mowa odpowiednio w art. 24 ust. 2 i art. 25 ust. 3 i 4, liczonym od dnia uzupełnienia informacji lub ustosunkowania się do warunków.

3. W przypadku gdy postępowanie w sprawie wydania opinii jest bezprzedmiotowe albo organ udzielający pomocy nie uzupełnił informacji lub nie ustosunkował się do warunków zgodnie z art. 27 ust. 2, organ nadzorujący zawiadamia organ udzielający pomocy o nienadaniu wnioskowi dalszego biegu.

4. Do obliczania terminów do wydania opinii przez organ nadzorujący stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

2. Organ nadzorujący może zwrócić się do konkurentów przedsiębiorcy o dostarczenie we wskazanym terminie dodatkowych informacji i wyjaśnień niezbędnych do wydania opinii.

2. W przypadku gdy pomoc została udzielona przed wystąpieniem przez organ nadzorujący, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się terminów określonych do wydania opinii.

1) informacje o przedstawieniu przez organ udzielający pomocy projektu programu pomocowego, decyzji albo umowy, będących podstawą udzielenia pomocy indywidualnej – niezwłocznie po ich otrzymaniu,

2) stanowisko organu nadzorującego dotyczące pomocy udzielanej na podstawie programu pomocowego, decyzji albo umowy będącej podstawą udzielenia pomocy indywidualnej, wyrażone w opinii.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do pomocy udzielanej na podstawie przepisów o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych.

2. W przypadku gdy umowa, na podstawie której udzielono pomocy, została zawarta na podstawie aktu normatywnego, co do którego zapadło orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o jego niezgodności z Konstytucją, niniejszą ustawą lub ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi regulującymi udzielanie pomocy, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, organ udzielający pomocy występuje do sądu właściwego ze względu na siedzibę tego organu o stwierdzenie nieważności tej umowy.

3. Z dniem uprawomocnienia się decyzji stwierdzającej nieważność decyzji, o której mowa w ust. 1, powstaje obowiązek zwrotu kwoty stanowiącej równowartość pomocy wraz z odsetkami, w wysokości odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, liczonymi od dnia uprawomocnienia się decyzji.

4. Z dniem uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego nieważność umowy, o której mowa w ust. 2, powstaje obowiązek zwrotu kwoty stanowiącej równowartość pomocy wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku, z zastrzeżeniem art. 38.

5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach organ udzielający pomocy może, na wniosek przedsiębiorcy zobowiązanego do zwrotu otrzymanej pomocy, rozłożyć na raty jej zwrot wraz z odsetkami.

2. W przypadku gdy umowa, na podstawie której udzielono pomocy, jest sprzeczna z niniejszą ustawą lub ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi regulującymi udzielanie pomocy, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub ma na celu ich obejście, organ nadzorujący występuje do sądu właściwego ze względu na siedzibę organu udzielającego pomocy o stwierdzenie nieważności tej umowy.

3. Przepisy art. 33 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

4. W przypadku stwierdzenia nieważności decyzji, na podstawie której udzielono pomocy w zakresie zaległości, należne są również odsetki – w wysokości odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych – za okres od następnego dnia po dniu, w którym upłynął termin płatności należności, do dnia uprawomocnienia się decyzji stwierdzającej nieważność, włącznie z tym dniem.

2. Jeżeli pomoc została udzielona w oparciu o nieprawdziwe dane przekazane przez przedsiębiorcę korzystającego z pomocy, organ udzielający pomocy, z urzędu lub na wniosek organu nadzorującego, wznawia postępowanie w celu uchylenia w całości lub w części decyzji, na podstawie której udzielono pomocy.

3. Z dniem uprawomocnienia się decyzji stwierdzającej wygaśnięcie bądź uchylenie decyzji w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, powstaje obowiązek zwrotu kwoty stanowiącej równowartość pomocy wraz z odsetkami – w wysokości odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych – liczonymi od dnia udzielenia pomocy, a w przypadku gdy udzielono pomocy w zakresie zaległości – również z odsetkami, o których mowa w art. 34 ust. 4.

4. Jeżeli umowa, na podstawie której udzielono pomocy, została zawarta w oparciu o nieprawdziwe dane przekazane przez przedsiębiorcę korzystającego z pomocy lub w przypadku stwierdzenia, że udzielona pomoc została wykorzystana bądź jest wykorzystywana niezgodnie z przeznaczeniem, organ udzielający pomocy, z urzędu lub na wniosek organu nadzorującego, występuje do sądu o zwrot kwoty stanowiącej równowartość pomocy,

5. Z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu nakazującego zwrot kwoty stanowiącej równowartość pomocy powstaje obowiązek zwrotu tej kwoty wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia udzielenia pomocy, z zastrzeżeniem art. 38.

2. Nie wznawia się postępowania w celu uchylenia w całości lub w części decyzji, na podstawie której udzielono pomocy, po upływie 10 lat od dnia udzielenia pomocy.

3. Roszczenia o stwierdzenie nieważności umowy, na podstawie której udzielono pomocy, oraz o zwrot kwoty stanowiącej równowartość pomocy ulegają przedawnieniu po upływie 10 lat od dnia otrzymania pomocy.

2. Do czasu zwrotu kwoty stanowiącej równowartość pomocy wraz z odsetkami przedsiębiorcy zobowiązanemu do jej zwrotu pomoc nie może zostać ponownie udzielona.

2. Z dniem uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego nieważność innych niż wymienione w ust. 1 umów poręczeń lub gwarancji Skarbu Państwa powstaje obowiązek zwrotu kwoty stanowiącej równowartość otrzymanej pomocy obliczonej na dzień udzielenia pomocy albo – w przypadku realizacji umowy poręczenia lub gwarancji – obowiązek zwrotu kwoty faktycznie wypłaconej przez Skarb Państwa, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia realizacji umowy poręczenia lub gwarancji oraz innymi kosztami, jeżeli łącznie kwoty te przewyższają kwotę stanowiącą równowartość pomocy.

3. Stwierdzenie nieważności umowy poręczenia lub gwarancji Skarbu Państwa nie ogranicza uprawnień Skarbu Państwa do dochodzenia swoich wierzytelności od przedsiębiorcy z tytułu realizacji umowy poręczenia lub gwarancji lub realizacji obowiązku wypłaty odszkodowania na rzecz beneficjenta poręczenia lub gwarancji po uprawomocnieniu się wyroku stwierdzającego nieważność umowy poręczenia lub gwarancji.

2. Przedsiębiorcy korzystający z pomocy są zobowiązani do udzielania, na żądanie organu udzielającego pomocy, informacji pozwalających na dokonanie oceny skuteczności i efektywności udzielonej pomocy, w terminie wskazanym w żądaniu, nie krótszym niż 30 dni od dnia jego doręczenia.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, metody badania skuteczności i efektywności udzielonej pomocy, termin przedstawienia jego wyników organowi nadzorującemu, zakres informacji udzielanych przez przedsiębiorców oraz wzory formularzy, na których informacje te są przekazywane, uwzględniając w szczególności formy i przeznaczenie pomocy podlegającej badaniu.

4. Rada Ministrów określa corocznie, w drodze rozporządzenia, obszary pomocy, której skuteczność i efektywność będzie podlegać badaniu po zakończeniu roku kalendarzowego, oraz zakres podmiotowy lub przedmiotowy tego badania, uwzględniając zakres pomocy udzielonej w danym obszarze.

2. W przypadku gdy przedsiębiorca otrzymał pomoc wynikającą z przepisów aktu normatywnego, bez wymogu wydania decyzji albo zawarcia umowy, do przedstawiania sprawozdań, o których mowa w ust. 1, są zobowiązane organy, które otrzymały od przedsiębiorców deklaracje lub inne dokumenty określające kwoty pomniejszenia świadczeń na rzecz sektora finansów publicznych.

3. Urzędy i izby skarbowe przekazują sprawozdania, o których mowa w ust. 1, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

4. Jednostki samorządu terytorialnego przekazują sprawozdania, o których mowa w ust. 1, za pośrednictwem regionalnych izb obrachunkowych.

5. Organy udzielające pomocy niewymienione w ust. 3 i 4 przekazują sprawozdania, o których mowa w ust. 1, za pośrednictwem organów je nadzorujących lub właściwych ministrów, a w przypadku braku takich organów – bezpośrednio organowi nadzorującemu.

6. Organy udzielające pomocy przekazują sprawozdania, o których mowa w ust. 1, przez teletransmisję danych w formie dokumentu elektronicznego, udostępnionego przez organ nadzorujący w powszechnie dostępnej sieci teleinformatycznej.

7. Organy udzielające pomocy są zobowiązane do przekazywania, na wniosek organu nadzorującego lub ministra właściwego do spraw finansów publicznych, informacji dotyczących pomocy udzielonej przedsiębiorcom, w zakresie i terminie wskazanym w tym wniosku.

2. Przepisy art. 40 ust. 4–6 stosuje się odpowiednio.

2. W celu realizacji zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej organ nadzorujący przekazuje roczne sprawozdanie oraz informacje na temat indywidualnych przypadków pomocy.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przedstawia Radzie Ministrów zbiorczą informację o zaległościach przedsiębiorców we wpłatach środków publicznych.

2. Przedsiębiorcy korzystający z pomocy są zobowiązani do przekazywania organowi nadzorującemu lub organowi udzielającemu pomocy informacji dotyczących otrzymanej pomocy – na ich żądanie, w zakresie i terminach określonych przez te organy.

3. Przedsiębiorcy korzystający z pomocy, z zastrzeżeniem ust. 4, są zobowiązani do składania organowi nadzorującemu lub organowi udzielającemu pomocy okresowych sprawozdań dotyczących otrzymanej pomocy. Przepis art. 40 ust. 6 stosuje się odpowiednio.

4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres sprawozdań, o których mowa w ust. 3, organy, którym są składane sprawozdania, okresy sprawozdawcze, termin składania sprawozdań, wzory formularzy sprawozdań, jak również wzór formularza informacji, o której mowa w ust. 1, oraz kategorie przedsiębiorców zobowiązanych do składania organowi nadzorującemu sprawozdań dotyczących otrzymanej pomocy, uwzględniając w szczególności zapewnienie skuteczności nadzorowania pomocy.

5. Przedsiębiorcy publiczni korzystający z pomocy, z zastrzeżeniem ust. 6, są zobowiązani do:

1) określenia w dokumentacji, o której mowa w art. 10 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694), zasad rachunkowości, w tym zakładowego planu kont, w sposób zapewniający ujęcie w księgach rachunkowych przychodów i związanych z nimi kosztów odrębnie w odniesieniu do działalności wspieranej ze środków publicznych, a także metod przypisywania kosztów i przychodów do poszczególnych rodzajów prowadzonej działalności oraz

2) przekazywania organowi nadzorującemu informacji i sprawozdań pozwalających na zapewnienie przejrzystości stosunków finansowych między Skarbem Państwa a przedsiębiorcami publicznymi otrzymującymi pomoc.

6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres informacji i sprawozdań, o których mowa w ust. 5 pkt 2, okresy sprawozdawcze, terminy składania informacji i sprawozdań, wzory formularzy sprawozdań oraz kategorie przedsiębiorców publicznych zobowiązanych do określania zasad i metod, o których mowa w ust. 5 pkt 1, lub do składania informacji i sprawozdań, o których mowa w ust. 5 pkt 2, biorąc pod uwagę w szczególności zakres działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę publicznego oraz jego szczególną pozycję na rynku.

2. Nie stanowi naruszenia tajemnicy, o której mowa w ust. 1, przekazywanie – na zasadzie wzajemności – informacji dotyczących indywidualnych przypadków pomocy w wykonaniu zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów przedstawia Sejmowi do końca roku kalendarzowego.

2. Za niespełnienie obowiązku, o którym mowa w art. 44 ust. 3, lub przekazanie informacji, o których mowa w art. 44 ust. 1 i 3, niezgodnych ze stanem faktycznym organ nadzorujący może, w drodze decyzji, nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości do 1% wartości udzielonej pomocy.

2. Postępowanie w sprawach odwołań od decyzji organu nadzorującego toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu w sprawach gospodarczych.

3. W przypadku wniesienia odwołania od decyzji organ nadzorujący przekazuje je niezwłocznie, wraz z aktami sprawy, do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Antymonopolowego.

4. Jeżeli organ nadzorujący uzna odwołanie za słuszne, może, nie przekazując akt Sądowi Okręgowemu w Warszawie – Sądowi Antymonopolowemu, uchylić albo zmienić swoją decyzję, o czym bezzwłocznie powiadamia przedsiębiorcę, przesyłając mu nową decyzję, od której przysługuje odwołanie.

„3. Uprawniony do wniesienia skargi jest również organ nadzorujący na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz. U. Nr 141, poz. 1177).”

1) w art. 2 w ust. 1:

a) pkt 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1) ustawie o pomocy publicznej – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 27 lipca 2002 r. o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz. U. Nr 141, poz. 1177), zwaną dalej «ustawą o pomocy publicznej»,

2) pomocy – należy przez to rozumieć pomoc publiczną dla przedsiębiorców w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy publicznej,”

b) pkt 5 i 6 otrzymują brzmienie:

„5) nowej inwestycji – należy przez to rozumieć nowe inwestycje, o których mowa w art. 7 pkt 11 ustawy o pomocy publicznej,

6) wielkości pomocy publicznej – należy przez to rozumieć wielkość pomocy, o której mowa w art. 7 pkt 4 ustawy o pomocy publicznej,”

c) pkt 8 otrzymuje brzmienie:

„8) utworzeniu nowych miejsc pracy związanych z inwestycją – należy przez to rozumieć utworzenie nowych miejsc pracy, o którym mowa w art. 7 pkt 12 ustawy o pomocy publicznej,”

d) pkt 13 otrzymuje brzmienie:

„13) dniu udzielenia wsparcia finansowego – należy przez to rozumieć dzień udzielenia pomocy, o którym mowa w art. 7 pkt 2 ustawy o pomocy publicznej.”

2) w art. 5 w pkt 1 w lit. c) wyrazy „art. 22 ust. 2 i 3 ustawy o pomocy publicznej, w wysokości określonej w art. 22 ust. 4 i 5 tej ustawy” zastępuje się wyrazami „art. 20 ust. 2 i 3 ustawy o pomocy publicznej, w wysokości określonej w art. 20 ust. 4 i 5 tej ustawy”

3) w art. 15 w ust. 2 wyrazy „zgodnie z art. 33 ustawy o pomocy publicznej” zastępuje się wyrazami „zgodnie z art. 35 ust. 4 i 5 ustawy o pomocy publicznej”.

1) do dnia 31 października 2002 r. – jako średnia z danych o produkcie krajowym brutto za lata 1998–1999, według odpowiednich układów terytorialnych utworzonych dnia 1 stycznia 1999 r.,

2) w okresie od dnia 1 listopada 2002 r. do dnia 31 października 2003 r. – jako średnia z danych o produkcie krajowym brutto za lata 1998–2000, według odpowiednich układów terytorialnych utworzonych dnia 1 stycznia 1999 r.

2. Do czasu wydania przez organ nadzorujący opinii o zgodności programu pomocowego, o którym mowa w ust. 1, organ udzielający pomocy występuje do organu nadzorującego z wnioskiem o wydanie opinii o projekcie decyzji albo umowy mającej być podstawą udzielenia pomocy, jeżeli wartość tej pomocy, łącznie z pomocą udzieloną w okresie 3 lat poprzedzających dzień tego udzielenia, przekracza równowartość 1 mln euro.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. Kwaśniewski