REKLAMA
Dziennik Ustaw - rok 2002 nr 132 poz. 1115
ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia 30 lipca 2002 r.
w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach
Na podstawie art. 237 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:
2. Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz jej rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub byłego pracownika, zwanego dalej „pracownikiem”, w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, nie później jednak niż w okresie, który został określony w wykazie chorób zawodowych.
3. Przy ocenie narażenia zawodowego uwzględnia się w odniesieniu do:
1) czynników chemicznych i fizycznych – rodzaj czynnika, wartość stężeń lub natężeń i okres narażenia zawodowego;
2) czynników biologicznych – rodzaj czynnika, ustalenie czasu kontaktu oraz stwierdzenie mechanizmu działania lub drogi szerzenia się czynnika, bez konieczności określenia stężenia tego czynnika;
3) czynników o działaniu uczulającym (alergenów) – rodzaj czynnika i stwierdzenie kontaktu z takim czynnikiem w czasie pracy, jeżeli występował on w środowisku pracy, surowcach, półproduktach lub gotowych wyrobach, bez konieczności określania stężenia tego czynnika;
4) sposobu wykonywania pracy – określenie stopnia obciążenia wysiłkiem fizycznym oraz chronometraż czynności, które mogą powodować nadmierne obciążenie odpowiednich narządów lub układów organizmu ludzkiego.
4. Ocenę narażenia zawodowego sporządza się na formularzu określonym w przepisach w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób, przy wykorzystaniu dokumentacji gromadzonej na podstawie odrębnych przepisów przez pracodawców i jednostki organizacyjne Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a także, jeśli postępowanie dotyczy aktualnego zatrudnienia, na podstawie oceny przeprowadzonej bezpośrednio u pracodawcy.
5. Ocenę narażenia zawodowego przeprowadza:
1) w związku z podejrzeniem choroby zawodowej – lekarz zgłaszający podejrzenie, jeżeli sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie;
2) w toku ustalania rozpoznania choroby zawodowej – lekarz zatrudniony w jednostce orzeczniczej, o której mowa w § 5 ust. 2 i 3;
3) w toku podejmowania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej – państwowy powiatowy inspektor sanitarny, zwany dalej „właściwym państwowym inspektorem sanitarnym”.
1) pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową;
2) lekarz, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie choroby zawodowej u pracownika.
2. Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej może również dokonać:
1) pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną;
2) lekarz stomatolog, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie wystąpienia u pacjenta choroby zawodowej;
3) lekarz weterynarii, który podczas wykonywania zawodu stwierdził u pracownika mającego kontakt z chorymi zwierzętami objawy mogące nasuwać podejrzenie choroby zawodowej.
3. Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:
1) właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu;
2) właściwemu inspektorowi pracy
– których właściwość ustala się według miejsca, w którym praca jest lub była wykonywana przez pracownika, lub według krajowej siedziby pracodawcy w przypadku, gdy dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie.
4. Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonuje się na formularzu określonym w przepisach w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób, a w przypadku choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzenia, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika – dodatkowo w formie telefonicznej. Jeżeli zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonuje lekarz lub lekarz stomatolog, zgłoszenie to następuje przez przesłanie kopii skierowania na badania w celu rozpoznania choroby zawodowej.
2. Skierowania do jednostki orzeczniczej, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się, jeżeli zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej zostało dokonane przez lekarza lub lekarza stomatologa w formie kopii skierowania, o którym mowa w § 3 ust. 4.
2. Jednostkami orzeczniczymi l stopnia są:
1) poradnie i oddziały chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy;
2) katedry, poradnie i kliniki chorób zawodowych akademii medycznych;
3) przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego – w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i inwazyjnych;
4) jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej, w których nastąpiła hospitalizacja – w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.
3. Jednostkami orzeczniczymi II stopnia:
1) od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 2 i 4, są przychodnie, oddziały i kliniki chorób zawodowych jednostek badawczo-rozwojowych w dziedzinie medycyny pracy;
2) od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych, o których mowa w ust. 2 pkt 3, są katedry, poradnie i kliniki chorób zakaźnych i inwazyjnych akademii medycznych, a w odniesieniu do gruźlicy także jednostki badawczo-rozwojowe prowadzące rozpoznawanie i leczenie gruźlicy.
4. Właściwość jednostki orzeczniczej l stopnia ustala się zgodnie z kryteriami określonymi w § 3 ust. 3, a w przypadku gdy pracownik zamieszkuje w innym województwie, niż była wykonywana praca powodująca zagrożenie zawodowe, właściwość jednostki orzeczniczej l stopnia ustala się według aktualnego miejsca zamieszkania pracownika.
2. Jeżeli zakres informacji zawartych w dokumentacji, o której mowa w ust. 1, jest niewystarczający do wydania orzeczenia lekarskiego, lekarz występuje o ich uzupełnienie do:
1) pracodawcy – w zakresie obejmującym przebieg oraz organizację pracy zawodowej pracownika, w tym pracę w godzinach nadliczbowych, dane o narażeniu zawodowym, obejmujące także wyniki pomiarów czynników szkodliwych wykonanych na stanowiskach pracy, na których pracownik był zatrudniony, stosowane przez pracownika środki ochrony indywidualnej, a w przypadku narażenia pracownika na czynniki o działaniu uczulającym (alergenów) – także o przekazanie próbki substancji, w ilości niezbędnej do przeprowadzenia badań diagnostycznych;
2) lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej – w zakresie dokonania uzupełniającej oceny narażenia zawodowego oraz o udostępnienie dokumentacji medycznej pracownika wraz z wynikami przeprowadzonych badań profilaktycznych;
3) lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub innego lekarza prowadzącego leczenie tego pracownika – o udostępnienie dokumentacji medycznej w zakresie niezbędnym do rozpoznania choroby zawodowej;
4) właściwego państwowego inspektora sanitarnego – w zakresie oceny narażenia zawodowego, zwłaszcza na podstawie dokumentacji archiwalnej oraz informacji udostępnianej na jego wniosek przez odpowiednie jednostki organizacyjne Państwowej Inspekcji Sanitarnej i służby medycyny pracy w odniesieniu do zakładów pracy, które uległy likwidacji;
5) pracownika – w zakresie uzupełnienia wywiadu zawodowego przeprowadzonego przez lekarza praktykującego indywidualnie lub zatrudnionego w zakładzie opieki zdrowotnej albo właściwego państwowego inspektora sanitarnego wydającego skierowanie na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej.
3. Orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej przesyła się właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, zainteresowanemu pracownikowi oraz osobie zgłaszającej podejrzenie choroby zawodowej, a w przypadku gdy orzeczenie lekarskie zostało wydane przez lekarza zatrudnionego w jednostce orzeczniczej II stopnia – również jednostce orzeczniczej l stopnia.
2. W przypadku wystąpienia pracownika z wnioskiem o ponowne badanie, jednostka orzecznicza powiadamia o tym właściwego państwowego inspektora sanitarnego.
3. Orzeczenie wydane w wyniku ponownego badania jest ostateczne.
2. Jeżeli właściwy państwowy inspektor sanitarny przed wydaniem decyzji uzna, że materiał dowodowy, o którym mowa w ust. 1, jest niewystarczający do wydania decyzji, może żądać od lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie, uzupełnienia orzeczenia lub wystąpić do jednostki orzeczniczej II stopnia o dodatkową konsultację oraz podjąć inne czynności niezbędne do uzupełnienia materiału dowodowego. Od decyzji wydanej przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego przysługuje odwołanie do właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, a od decyzji państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego – skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
3. Właściwy państwowy inspektor sanitarny przesyła decyzje, o których mowa w ust. 1:
1) zainteresowanemu pracownikowi;
2) pracodawcy lub pracodawcom zatrudniającym pracownika w warunkach, które mogły spowodować skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania i stwierdzenia choroby zawodowej;
3) jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie;
4) właściwemu inspektorowi pracy.
1) Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi i państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego – w przypadku gdy ostateczna stała się decyzja wydana przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego;
2) Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi – w przypadku gdy ostateczna stała się decyzja wydana przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
2. Pracodawca po zakończeniu postępowania mającego na celu ustalenie uszczerbku na zdrowiu lub niezdolności do pracy w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową pracownika przesyła do Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi oraz do właściwego państwowego inspektora sanitarnego zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej.
Prezes Rady Ministrów: w z. M. Pol
Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 30 lipca 2002 r. (poz. 1115)
WYKAZ CHORÓB ZAWODOWYCH
Choroby zawodowe | Okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia narażenia zawodowego |
1 | 2 |
1. Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez następujące substancje chemiczne: | w przypadku zatruć ostrych – 3 dni, w przypadku zatruć przewlekłych – nie określa się |
1) antymon lub jego związki |
|
2) arsen lub jego związki |
|
3) bar lub jego związki |
|
4) beryl lub jego związki |
|
5) chrom lub jego związki |
|
6) kadm lub jego związki |
|
7) kobalt lub jego związki |
|
8) mangan lub jego związki |
|
9) nikiel lub jego związki |
|
10) ołów lub jego związki |
|
11) rtęć lub jej związki |
|
12) wanad lub jego związki |
|
13) wolfram lub jego związki |
|
14) amoniak |
|
15) azotany (V) lub (III) |
|
16) brom |
|
17) chlor |
|
18) chlorowodór |
|
19) cyjanki lub związki pochodne |
|
20) fluor lub jego związki |
|
21) fosfor lub jego związki |
|
22) fosgen |
|
23) izocyjaniany |
|
24) jod |
|
25) kwas azotowy (V) |
|
26) kwas cyjanowodorowy |
|
27) kwas siarkowy(VI) |
|
28) ozon |
|
29) siarkowodór |
|
30) tlenek węgla |
|
31) tlenki azotu |
|
32) tlenki siarki |
|
33) akrylonitryl |
|
34) alkohol butylowy, metylowy lub izopropylowy |
|
1 | 2 |
35) aminy alifatyczne lub ich chlorowcopochodne |
|
36) aminy aromatyczne lub hydrazyny albo ich pochodne |
|
37) benzen lub jego homologi |
|
38) chinony |
|
39) chlorowcopochodne sulfonianów alkiloarylowych |
|
40) chlorowcopochodne tlenków alkiloarylowych |
|
41) chlorowcopochodne węglowodorów alifatycznych lub alicyklicznych |
|
42) chlorowcopochodne węglowodorów aromatycznych |
|
43) disiarczek węgla |
|
44) estry fosforoorganiczne |
|
45) eter metylowy, eter etylowy, eter izopropylowy, eter dietylowy, eter dichloroizopropylowy, gwajakol, eter metylowy lub etylowy glikolu etylenowego |
|
46) fenol lub jego homologi albo ich chlorowcopochodne lub nitropochodne |
|
47) formaldehyd |
|
48) glikol etylenowy, glikol dietylenowy, 1,4 butandiol lub ich nitrowe pochodne, nitrowe pochodne glikoli lub gliceryny |
|
49) ketony lub ich chlorowcopochodne |
|
50) kwasy organiczne |
|
51) naftalen lub jego homologi |
|
52) naftowe lub ich homologi lub ich chlorowcopochodne |
|
53) nitropochodne węglowodorów aromatycznych |
|
54) nitropochodne węglowodorów alifatycznych |
|
55) styren lub dietylobenzen |
|
56) węglowodory alifatyczne lub alicykliczne występujące w benzynie lub benzynie łąkowej |
|
57) inne substancje chemiczne |
|
2. Gorączka metaliczna | 3 dni |
3. Pylice płuc: |
|
1) pylica krzemowa | nie określa się |
2) pylica górników kopalń węgla | nie określa się |
3) pylico-gruźlica | nie określa się |
4) pylica spawaczy | nie określa się |
5) pylica azbestowa | nie określa się |
6) inne rodzaje pylic | nie określa się |
1 | 2 |
4. Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu: |
|
1) rozległe zgrubienia opłucnej | nie określa się |
2) rozległe blaszki opłucnej lub osierdzia | nie określa się |
3) wysięk opłucnowy | 3 lata |
5. Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 50 % wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej były przypadki stwierdzenia na stanowisku pracy przekroczeń odpowiednich normatywów higienicznych | 1 rok |
6. Astma oskrzelowa | 1 rok |
7. Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych: |
|
1) postać ostra i podostra | 1 rok |
2) postać przewlekła | 3 lata |
8. Ostre uogólnione reakcje alergiczne | 1 dzień |
9. Byssinoza | 1 rok |
10. Beryloza | nie określa się |
11. Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych | nie określa się |
12. Alergiczny nieżyt nosa | 1 rok |
13. Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym | 1 rok |
14. Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym | 2 lata |
1 | 2 |
15. Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat: |
|
1) guzki głosowe twarde | 2 lata |
2) wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych | 2 lata |
3) niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią | 2 lata |
16. Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego: |
|
1) ostra choroba popromienna uogólniona po napromieniowaniu całego ciała lub przeważającej jego części | 2 miesiące |
2) ostra choroba popromienna o charakterze zmian zapalnych lub zapalno-martwiczych skóry i tkanki podskórnej | 1 miesiąc |
3) przewlekłe popromienne zapalenie skóry | nie określa się |
4) przewlekłe uszkodzenie szpiku kostnego | 3 lata |
5) zaćma popromienna | 10 lat |
6) nowotwory złośliwe z prawdopodobieństwem indukcji przekraczającym 10% | indywidualnie, po oszacowaniu ryzyka |
17. Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi: | indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu |
1) rak płuca, rak oskrzela |
|
2) międzybłoniak opłucnej albo otrzewnej |
|
3) nowotwór układu krwiotwórczego |
|
4) nowotwór skóry |
|
5) nowotwór pęcherza moczowego |
|
6) naczyniako-mięsak wątroby |
|
7) inne nowotwory |
|
18. Choroby skóry: |
|
1) alergiczne kontaktowe zapalenie skóry | 5 lat |
2) kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia | 1 miesiąc |
3) trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy o rozległym charakterze | 1 miesiąc |
4) drożdżakowe zapalenie skóry rąk u osób pracujących w warunkach sprzyjających rozwojowi drożdżaków chorobotwórczych | 1 miesiąc |
5) grzybice skóry u osób stykających się z materiałem biologicznym pochodzącym od zwierząt | 1 miesiąc |
6) pokrzywka kontaktowa | 1 rok |
1 | 2 |
7) toksyczne zapalenie skóry z przebarwieniem wywołane przez smary lub oleje | 2 lata |
8) liszaj płaski kontaktowy wywołany odczynnikami stosowanymi w fotografii barwnej | 2 lata |
9) fotodermatozy zawodowe | 3 lata |
10) rozległe szpecące odbarwienia lub przebarwienia skóry albo inkrustacja skóry cząstkami ciał obcych | 3 lata |
19. Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy: |
|
1) przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki | 1 rok |
2) przewlekłe zapalenie kaletki maziowej | 1 rok |
3) przewlekłe uszkodzenie łąkotki | 1 rok |
4) przewlekłe uszkodzenie torebki stawowej | 1 rok |
5) przewlekłe zapalenie okołostawowe barku | 1 rok |
6) przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej | 1 rok |
7) zmęczeniowe złamanie kości | 1 rok |
8) martwica kości nadgarstka | 1 rok |
20. Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy: |
|
1) zespół cieśni w obrębie nadgarstka | 1 rok |
2) zespół rowka nerwu łokciowego | 1 rok |
21. Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz | 2 lata |
22. Zespół wibracyjny: |
|
1) postać naczyniowo-nerwowa | 1 rok |
2) postać kostno-stawowa | 3 lata |
3) postać mieszana: naczyniowo-nerwowa i kostno-stawowa | 3 lata |
1 | 2 |
23. Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego: |
|
1) choroba dekompresyjna | 5 lat |
2) urazy ciśnieniowe | 3 dni |
3) następstwa oddychania mieszaninami gazowymi pod zwiększonym ciśnieniem | 3 dni |
24. Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia: |
|
1) udar cieplny albo jego następstwa | 1 rok |
2) wyczerpanie cieplne albo jego następstwa | 1 rok |
3) odmroziny | 1 rok |
25. Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi: |
|
1) alergiczne zapalenie spojówek | 1 rok |
2) ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem nadfioletowym | 1 dzień |
3) epidemiczne wirusowe zapalenie spojówek lub rogówki | 1 rok |
4) zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi | 3 lata |
5) zaćma wywołana działaniem promieniowania podczerwonego lub długofalowego nadfioletowego | 10 lat |
6) centralne zmiany zwyrodnieniowe siatkówki i naczyniówki wywołane krótkofalowym promieniowaniem podczerwonym lub promieniowaniem widzialnym z obszaru widma niebieskiego | 3 lata |
26. Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa: |
|
1) wirusowe zapalenie wątroby | nie określa się |
2) borelioza | nie określa się |
3) gruźlica | nie określa się |
4) bruceloza | nie określa się |
5) pełzakowica | nie określa się |
6) zimnica | nie określa się |
7) inne choroby zakaźne lub pasożytnicze | nie określa się |
[1] Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 czerwca 2008 r. (Dz.U. Nr 116, poz. 740), rozporządzenie jest niezgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Rozporządzenie utraciło moc 3 lipca 2009 r.
[2] Rozporządzenie wchodzi w życie 3 września 2002 r.
- Data ogłoszenia: 2002-08-19
- Data wejścia w życie: 2002-09-03
- Data obowiązywania: 2002-09-03
- Dokument traci ważność: 2009-07-03
REKLAMA
Dziennik Ustaw
REKLAMA
REKLAMA