Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 157 poz. 1852

Na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz. U. Nr 123, poz. 1353 i Nr 154, poz. 1800) zarządza się, co następuje:

1) warunki, jakim powinny odpowiadać izby zatrzymań w dowództwach (komendach) garnizonów, w jednostkach wojskowych oraz na okrętach wojennych,

2) sposób postępowania z osadzonymi żołnierzami,

3) sposób prowadzenia dokumentacji osadzonych żołnierzy,

4) osoby uprawnione do kontrolowania izb zatrzymań i zakres tej kontroli.

1) komendant i profos wojskowego aresztu dyscyplinarnego, przy którym utworzono izbę zatrzymań,

2) komendant i profos, wyznaczeni do pełnienia służby w samodzielnej izbie zatrzymań przez dowódcę jednostki wojskowej albo dowódcę okrętu wojennego spośród żołnierzy zawodowych.

2. Izba zatrzymań jest chroniona przez wartę.

2. W porządku dnia określa się w szczególności:

1) czas ciszy nocnej,

2) czas i miejsce spożywania posiłków przez zatrzymanych,

3) zasady i czas poruszania się zatrzymanych po izbie zatrzymań,

4) czas i miejsce palenia tytoniu przez zatrzymanych,

5) terminy i miejsce przyjmowania skarg i meldunków zatrzymanych,

6) terminy i miejsce przyjmowania zatrzymanych przez lekarza.

3. Postanowienia porządku dnia umieszcza się w pomieszczeniach dla zatrzymanych.

1) pomieszczenia dla komendanta i profosów,

2) pomieszczeń dla zatrzymanych,

3) pokoju lekarskiego,

4) pomieszczenia do przygotowywania posiłków i zmywania naczyń,

5) magazynu do przechowywania przedmiotów przyjętych do depozytu, a także ubrań roboczych, pościeli, bielizny czystej i brudnej oraz środków higieny i czystości,

6) umywalni,

7) ustępu.

2. Jeżeli ze względów technicznych nie jest możliwe wydzielenie wszystkich pomieszczeń wymienionych w ust. 1 pkt 3–5, dopuszcza się ich lokalizację poza izbą zatrzymań, jednak na terenie tej samej jednostki wojskowej, z tym że przedmioty przyjęte do depozytu przechowuje się w izbie zatrzymań. Funkcje pokoju lekarskiego może spełniać izba chorych.

2. Tynki w pomieszczeniach izby zatrzymań powinny być wykonane z zaprawy cementowo-wapiennej, bielone farbą emulsyjną, a od podłogi do wysokości 1,6 m – malowane farbą olejną.

3. Wysokość pomieszczeń izby zatrzymań powinna wynosić dla:

1) 1–4 osób – minimum 2,5 m,

2) 5 i więcej osób – minimum 3 m.

4. Wszystkie wejścia i wyjścia z izby zatrzymań powinny być wyposażone w kratę stalową i drzwi wytrzymałe pod względem konstrukcyjnym, otwierane na zewnątrz, z atestowanymi zamkami.

5. Wszystkie pomieszczenia w izbie zatrzymań powinny być wyposażone w dźwiękowo-świetlną instalację alarmową, a w szczególności w:

1) dzwonki alarmowe i punkty świetlne w miejscu, z którego sygnał alarmowy zapewnia natychmiastowe przybycie profosa,

2) przyciski dzwonków, które umieszcza się:

a) w pomieszczeniu dla komendanta i profosów,

b) na ścianach korytarza, przy drzwiach każdego pomieszczenia,

c) w pokoju lekarskim,

d) w pomieszczeniu do przygotowywania posiłków i zmywania naczyń,

e) w umywalni i ustępie.

6. Pomieszczenia dla zatrzymanych oraz ich wyposażenie powinny odpowiadać następującym warunkom:

1) powierzchnia pomieszczenia przypadająca na jednego zatrzymanego nie mniejsza niż 3 m²,

2) podłoga zmywalna, trwała, ocieplana,

3) okna uchylne w grubości ściany muru o powierzchni w stosunku do powierzchni podłogi nie mniejszej niż 1 : 8, z zainstalowaną na zewnątrz kratą z prętów żelaznych o średnicy co najmniej 12 mm lub z płaskowników o wymiarach co najmniej 8 x 30 mm, a od wewnątrz siatką stalową z drutu o średnicy co najmniej 1,5 mm i wielkości oczek nie większej niż 25 x 25 mm,

4) ogrzewanie zapewniające temperaturę według norm określonych dla pomieszczeń mieszkalnych, grzejniki zaś zabezpieczone siatką stalową w taki sposób, jak otwory okienne, a przy ogrzewaniu piecowym drzwiczki od pieców na zewnątrz pomieszczeń,

5) ściany wewnętrzne wykonane z cegły pełnej na zaprawie cementowej, o grubości co najmniej 1,5 cegły, lub innych materiałów o nie mniejszej wytrzymałości,

6) oświetlenie elektryczne odpowiednie do czytania i pisania; punkty świetlne zabezpieczone siatką stalową lub nietłukącym się szkłem,

7) przyciski do wzywania obsługi izby zatrzymań, pod bezpiecznym napięciem elektrycznym,

8) wentylacja grawitacyjna lub mechaniczna zapewniająca póttorakrotną wymianę powietrza w ciągu godziny oraz otwory wentylacyjne zabezpieczone siatką stalową w taki sposób jak otwory okienne,

9) drzwi o silnej konstrukcji otwierane na zewnątrz, z wizjerem stożkowym na wysokości 1,5 m, zabezpieczonym od strony pomieszczenia szkłem hartowanym i z drugiej strony ruchomą zasłoną, z dwiema zasuwami i atestowanym zamkiem oraz łańcuchem zabezpieczającym,

10) leżanki jednoosobowe, szafki na rzeczy osobiste, stoliki i taborety – przymocowane trwale do podłogi lub ściany.

7. Pomieszczenia administracyjno-gospodarcze, korytarze, umywalnie i ustępy oraz ich wyposażenie powinny odpowiadać następującym warunkom:

1) punkty świetlne umieszczone na suficie,

2) pomieszczenie dla komendanta i profosów z otwieraną barierą drewnianą, wyposażone w instalację telefoniczną mającą bezpośrednie połączenie z oficerem inspekcyjnym (dyżurnym) i dowódcą warty,

a także w:

a) godło,

b) instrukcję dla obsługi izby zatrzymań,

c) instrukcję ochrony przeciwpożarowej w izbie zatrzymań,

d) plan rozmieszczenia pomieszczeń izby zatrzymań,

e) schemat ewakuacji izby zatrzymań,

f) książkę ewidencji żołnierzy osadzonych w izbie zatrzymań,

g) teczkę do przechowywania dokumentów stanowiących podstawę przyjęcia do izby zatrzymań lub zwolnienia z niej,

h) książkę depozytową,

i) książkę skarg, wniosków i meldunków zatrzymanych żołnierzy,

j) książkę meldunków obsługi izby zatrzymań,

k) wyciąg ze spisu abonentów centrali telefonicznej lub książkę telefoniczną,

l) biurko drewniane lub na metalowej podstawie,

m) krzesło biurowe drewniane twarde lub krzesło biurowe twarde na metalowej podstawie,

n) szafę metalową lub skrzynię metalową na akta, odpowiednio zabezpieczoną,

o) wieszak na ubrania,

p) kosz na śmieci,

q) oświetlenie zastępcze,

r) zasłonę na okno,

s) zegar,

t) termometr wewnętrzny,

u) apteczkę z opisem stosowania leków i środków opatrunkowych,

v) instrukcję o udzielaniu pierwszej pomocy medycznej,

w) zbiornik na kawę lub herbatę,

3) pokój lekarski wyposażony w umywalkę z dopływem ciepłej i zimnej wody oraz sprzęt:

a) biurko lekarskie na metalowej podstawie,

b) krzesło biurowe na metalowej podstawie,

c) kozetkę lekarską,

d) szafkę na leki i podstawowy sprzęt medyczny do badania i udzielania pierwszej pomocy lekarskiej,

e) wieszak na ubrania,

f) kosz na śmieci,

g) oświetlenie zastępcze,

4) pomieszczenie do przygotowywania posiłków i zmywania naczyń, wyposażone w:

a) zlewozmywak dwukomorowy z dopływem ciepłej i zimnej wody,

b) szafki kuchenne stojące i wiszące oraz półki,

c) lodówkę,

d) kuchenkę elektryczną,

e) stół na metalowej podstawie,

f) taboret koszarowy na metalowej podstawie,

g) kosz metalowy na śmieci,

h) oświetlenie zastępcze,

i) zasłonę na okno,

5) magazyn do przechowywania przedmiotów przyjętych do depozytu, a także ubrań roboczych, pościeli i bielizny czystej i brudnej oraz środków higieny i czystości, wyposażony w:

a) regał magazynowy metalowy,

b) szafę metalową lub skrzynię metalową na akta, odpowiednio zabezpieczoną,

c) stół,

d) taboret koszarowy na metalowej podstawie,

e) kosz na śmieci,

f) oświetlenie zastępcze,

g) środki higieny osobistej i czystości,

h) ubrania robocze,

i) pościel,

j) bieliznę osobistą,

k) pojemniki na pościel, osobno czystą i brudną,

l) pojemniki na bieliznę osobistą, osobno czystą i brudną,

6) w umywalni – umywalki z dopływem ciepłej i zimnej wody oraz, w miarę możliwości, natrysk wydzielony podobnie jak kabina ustępowa,

7) ustęp wyposażony w umywalkę z dopływem ciepłej i zimnej wody oraz miski ustępowe spłukiwane za pomocą automatu ukrytego w ścianie,

8) miski ustępowe umieszczone w kabinach oddzielonych przegrodami o wysokości co najwyżej 1 m, trwale przytwierdzonymi do podłogi i ściany, z drzwiami o górnej krawędzi na wysokości nie wyższej niż 1 m i dolnej krawędzi na wysokości co najmniej 0,3 m nad podłogą,

9) umywalki, miski ustępowe, kabiny natryskowe wykonane z materiałów nietłukących się,

10) drzwi do ustępu i umywalni z natryskiem wyposażone w szybę z nietłukącego się szkła lub zwykłą szybę zabezpieczoną obustronnie siatką stalową,

11) woda ciepła do umywalni i natrysku oraz do umywalki w ustępie, w miarę możliwości, doprowadzona poprzez mieszacz zlokalizowany w miejscu odpowiednio zabezpieczonym lub niedostępnym dla zatrzymanych,

12) na ścianach korytarzy, obok drzwi pomieszczeń dla zatrzymanych, zamocowane półki drewniane służące do stawiania naczyń z posiłkami,

13) podłogi zmywalne, nienasiąkliwe, uniemożliwiające poślizg.

8. W pomieszczeniach izby zatrzymań znajduje się również spis sprzętu, a w pomieszczeniach, o których mowa w ust. 6 i 7 pkt 2, także postanowienia porządku dnia.

9. Stosowanie materiałów zamiennych i innych rozwiązań technicznych niż określone w ust. 1–7 jest dopuszczalne po uzyskaniu zgody właściwego organu nadzoru budowlanego.

2. Zatrzymani osadzeni w izbie zatrzymań na okręcie wojennym korzystają z urządzeń okrętowych w zakresie opieki medycznej, przygotowania posiłków oraz zapewnienia warunków sanitarnych. Zdeponowane przedmioty osobiste zatrzymanych przechowuje się w pomieszczeniu komendanta izby zatrzymań.

3. Izba zatrzymań na okrętach wojennych powinna odpowiadać kryteriom określonym dla innych pomieszczeń mieszkalnych załogi, a ponadto spełniać następujące warunki:

1) powierzchnia przypadająca na jednego zatrzymanego nie mniejsza niż powierzchnia na jednego członka załogi w pomieszczeniach mieszkalnych danego typu okrętu,

2) pokrycie podłogi trwałe, zmywalne,

3) oświetlenie elektryczne odpowiednie do czytania i pisania,

4) klosze opraw świetlnych oświetlenia awaryjnego i nocnego wykonane z tworzyw nietłukących się,

5) dzwonki i punkty świetlne instalacji alarmowej umieszczone w pomieszczeniach komendanta izby zatrzymań oraz oficera dyżurnego okrętu,

6) przyciski sygnalizacji alarmowej i do wzywania obsługi izby zatrzymań,

7) drzwi pomieszczenia dla zatrzymanych zgodne z przepisami okrętowymi dla pomieszczeń mieszkalnych, o wzmocnionej konstrukcji, wyposażone we właz awaryjny pozwalający na opuszczenie pomieszczenia od wewnątrz w przypadku zagrożenia, z wizjerem stożkowym na wysokości 1,5 m, zabezpieczonym od strony pomieszczenia szkłem hartowanym i z drugiej strony ruchomą zasłoną, z atestowanym zamkiem i łańcuchem zabezpieczającym oraz wyposażone w sygnalizację alarmującą o próbie manipulowania przy zamku i włazie awaryjnym,

8) standardowe koje okrętowe, szafki na rzeczy osobiste i blaty biurowe przymocowane trwale do podłogi lub ściany.

1) jeżeli osadzony żołnierz ma widoczne obrażenia ciała lub utracił przytomność,

2) w razie oświadczenia osadzonego żołnierza, że cierpi na schorzenia wymagające stałego lub okresowego leczenia,

3) jeżeli z posiadanych informacji wynika, że osadzony żołnierz może być chory zakaźnie.

2. Przy przyjęciu do izby zatrzymań osadzany żołnierz jest obowiązany podać swoje dane osobowe. Jeżeli nie można ustalić danych osobowych osadzonego, w książce, o której mowa w ust. 1, wpisuje się jego rysopis.

3. Przy przyjęciu do izby zatrzymań osadzany żołnierz jest obowiązany przekazać do depozytu:

1) urządzenia telekomunikacyjne, urządzenia służące do rejestrowania lub odtwarzania informacji,

2) przedmioty, których posiadanie jest niedozwolone ze względu na bezpieczeństwo w izbie zatrzymań, a w szczególności: brzytwy, żyletki, metalowe noże, łyżki i widelce, narzędzia do cięcia metalu, środki służące do obezwładniania, środki odurzające lub psychotropowe oraz alkohol.

4. Przy przyjęciu do izby zatrzymań osadzany żołnierz jest obowiązany przekazać do depozytu również dokumenty, pieniądze i przedmioty wartościowe oraz inne posiadane przedmioty, z wyjątkiem wyrobów tytoniowych i przedmiotów osobistego użytku, a w szczególności: zegarka, notatek, listów, fotografii członków rodziny i innych osób bliskich, przedmiotów kultu religijnego, materiałów piśmiennych oraz prasy codziennej, czasopism i książek.

5. Przyjęcie do depozytu, o którym mowa w ust. 3 i 4, komendant lub profos izby zatrzymań wpisuje w książce depozytowej, której wzór stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia. Wykaz rzeczy przyjętych do depozytu podpisuje żołnierz przyjmujący i osadzany.

6. W razie gdy kontakt z osadzanym żołnierzem jest niemożliwy lub utrudniony ze względu na to, że jest on pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub psychotropowego albo innego podobnie działającego środka bądź też z innych powodów ma zakłóconą świadomość, przyjmuje się rzeczy, o których mowa w ust. 3 i 4, do depozytu w obecności osoby przybranej, która również podpisuje wykaz, o którym mowa w ust. 5.

2. Kontrolę osobistą przeprowadza się z poszanowaniem godności ludzkiej i praw człowieka, w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste zatrzymanego. W szczególności kontroli osobistej dokonuje się w miarę możliwości w pomieszczeniu niedostępnym w czasie kontroli dla osób postronnych i przez żołnierza tej samej płci, co osadzony.

3. Przedmioty, o których mowa w § 11 ust. 3 pkt 2, znalezione w czasie kontroli osadzonego w izbie zatrzymań, podlegają przekazaniu do depozytu i zewidencjonowaniu w sposób określony w § 11 ust. 5 i 6.

2. W jednym pomieszczeniu izby zatrzymań można umieszczać jedynie żołnierzy tych samych korpusów osobowych.

3. Żołnierzy odmiennej płci umieszcza się oddzielnie.

2. Jeżeli względy higieny lub względy bezpieczeństwa w izbie zatrzymań za tym przemawiają, osadzonemu wydaje się ubranie robocze.

1) nie uczestniczy w zajęciach służbowych,

2) nie wykonuje prac porządkowych i innych zajęć, z wyjątkiem utrzymywania czystości pomieszczeń, w których jest osadzony.

1) komendanta właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej lub prokuratora wojskowego,

2) właściwego przełożonego dyscyplinarnego.

1) wniesienia do właściwego w sprawie wojskowego sądu garnizonowego zażalenia, w którym może się domagać zbadania zasadności i legalności zatrzymania oraz prawidłowości jego wykonania,

2) żądania nawiązania w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośredniej z nim rozmowy,

3) żądania zawiadomienia o osadzeniu osoby najbliższej dla osadzonego żołnierza lub innej wskazanej przez niego osoby zamiast lub obok osoby najbliższej.

2. Osadzonemu żołnierzowi udostępnia się, jeżeli o to wnosi, przedmioty niezbędne do sporządzenia pisma w celu, o którym mowa w ust. 1. Pismu sporządzonemu przez zatrzymanego niezwłocznie nadaje się bieg.

1) wojskowy sąd garnizonowy wyda postanowienie o zwolnieniu,

2) prokurator wojskowy zarządzi zwolnienie zatrzymanego,

3) z zaświadczenia lekarskiego wynika, że dalsze osadzenie w izbie zatrzymań może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia zatrzymanego.

2. Żołnierza osadzonego w izbie zatrzymań zwalnia się nie później niż przed upływem 48 godzin od chwili zatrzymania, chyba że w tym czasie został on przekazany do dyspozycji sądu wojskowego, wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania, albo zostało mu doręczone postanowienie o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania.

3. Osadzonego żołnierza zwalnia się również wówczas, gdy w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu wojskowego nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania.

4. Decyzję o zwolnieniu osadzonego z przyczyny, o której mowa w ust.1 pkt 3, podejmuje organ, który podjął decyzję o osadzeniu zatrzymanego w izbie zatrzymań. Kopię decyzji doręcza się osadzonemu oraz żołnierzowi obsługi izby zatrzymań.

2. Profos izby zatrzymań rozlicza osadzonego żołnierza z przedmiotów wydanych mu na czas pobytu w tej izbie.

3. Komendant lub profos izby zatrzymań wystawia zwalnianemu z izby zatrzymań zaświadczenie według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do rozporządzenia.

4. Komendant lub profos izby zatrzymań niezwłocznie zawiadamia dowódcę jednostki wojskowej albo szefa (komendanta, dyrektora) komórki lub jednostki organizacyjnej, w której osadzony żołnierz pełni czynną służbę wojskową, o dacie i godzinie zwolnienia osadzonego żołnierza z izby zatrzymań.

1) książka ewidencji osadzonych w izbie zatrzymań,

2) teczka do przechowywania dokumentów stanowiących podstawę przyjęcia do izby zatrzymań,

3) książka depozytowa,

4) książka skarg, wniosków i meldunków zatrzymanych żołnierzy,

5) zaświadczenie zwolnienia osadzonego,

6) książka meldunków.

1) dowódca (komendant) garnizonu oraz osoby upoważnione przez nich na piśmie, a także oficer inspekcyjny garnizonu i jego pomocnik,

2) dowódca jednostki wojskowej i jego zastępcy, ich przełożeni oraz osoby upoważnione przez nich na piśmie, a także oficer dyżurny jednostki wojskowej i jego pomocnik,

3) dowódca okrętu wojennego i jego zastępca, a także oficer dyżurny okrętu,

4) sędziowie penitencjarni i prokuratorzy wojskowi na podstawie legitymacji służbowej.

1) warunki, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia izb zatrzymań,

2) dokumentacja znajdująca się w izbie zatrzymań,

3) zasady postępowania z osadzonymi w izbie zatrzymań.

Minister Obrony Narodowej: J. Szmajdziński

Załączniki do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej
z dnia 14 grudnia 2001 r. (poz. 1852)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2

Załącznik nr 3