Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 120 poz. 1293

Na podstawie art. 33p ust. 10 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756, Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 20, poz. 170, Nr 79, poz. 885 i Nr 90, poz. 1001, z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 19, poz. 238 oraz z 2001 r. Nr 72, poz. 748, Nr 88, poz. 961, Nr 89, poz. 973 i Nr 111, poz. 1194) zarządza się, co następuje:

1) warunki i kryteria dochodowe, jakie powinna spełnić osoba, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej, lub osoba opuszczająca niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych i domów pomocy społecznej oraz zakłady poprawcze, schroniska dla nieletnich i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, zwana dalej „osobą usamodzielnianą", uprawniające do pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki,

2) szczegółowe zasady i tryb przyznania, zawieszenia, zaprzestania udzielania lub odmowy przyznania pomocy, o której mowa w pkt 1, wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki oraz wartość i składniki pomocy na zagospodarowanie,

3) typy placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz domów pomocy społecznej, z których osoby je opuszczające są uprawnione do korzystania z pomocy, o której mowa w pkt 1.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobie usamodzielnianej, która opuszcza dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie albo specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, w przypadku gdy osoba ta jest zdolna do samodzielnej egzystencji,

3. Osobie opuszczającej dom pomocy społecznej dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży przysługuje pomoc, o której mowa w ust. 1, w przypadku gdy do tego domu została ona skierowana z rodziny zastępczej, placówki opiekuńczo-wychowaczej lub domu pomocy społecznej, o których mowa w § 16, z placówki interwencyjnej, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego.

1) jest osobą samotnie gospodarującą i jej dochód nie przekracza 200% dochodu określonego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, zwanej dalej „ustawą",

2) zamieszkuje z rodziną i dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 200% dochodu określonego w art. 4 ust. 1 pkt 2–4 ustawy.

2. Program usamodzielnienia określa sposób i formy:

1) współdziałania i wspierania osoby usamodzielnianej w kontaktach z rodziną i środowiskiem,

2) uzyskania wykształcenia zgodnego z możliwościami i aspiracjami osoby usamodzielnianej,

3) uzyskania kwalifikacji zawodowych,

4) pomocy w ustaleniu uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego,

5) pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w szczególności poprzez:

a) umożliwienie zamieszkania w mieszkaniu chronionym przez czas określony,

b) całkowite lub częściowe pokrycie wydatków związanych z wynajmem pokoju,

c) ułatwienie uzyskania mieszkania socjalnego z zasobów gminy,

d) umożliwienie osobie usamodzielnianej uczącej się w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej lub ponadpodstawowej zamieszkania w bursie lub internacie do czasu ukończenia nauki,

e) całkowite lub częściowe pokrycie osobie usamodzielnianej studiującej w szkole wyższej wydatków związanych z zakwaterowaniem,

6) podjęcia zatrudnienia,

7) pomocy w uzyskaniu przysługujących świadczeń.

3. Program usamodzielnienia zwiera:

1) plan podejmowanych działań wynikających z programu oraz terminy ich realizacji,

2) zobowiązania osoby usamodzielnianej do realizacji poszczególnych postanowień programu.

4. Program usamodzielnienia opracowuje się co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności przez osobę usamodzielnianą w rodzinie zastępczej lub przed opuszczeniem placówki opiekuńczo-wychowawczej, domu pomocy społecznej, o których mowa w § 16, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego.

1) zaznajomienie się z dokumentacją i drogą życiową osoby usamodzielnianej,

2) opracowanie wspólnie z osobą usamodzielnianą programu usamodzielnienia,

3) ocena realizacji programu usamodzielnienia oraz jego modyfikowanie,

4) współpraca z rodziną osoby usamodzielnianej oraz ze środowiskiem lokalnym, zwłaszcza ze szkołą oraz gminą,

5) opiniowanie wniosku o pomoc pieniężną na usamodzielnienie i pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki.

2. Opiekuna, o którym mowa w ust. 1, wyznacza się co najmniej na dwa miesiące przed osiągnięciem pełnoletności przez osobę usamodzielnianą w rodzinie zastępczej lub przed opuszczeniem placówki opiekuńczo-wychowawczej, domu pomocy społecznej, o których mowa w § 16, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich, lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego.

3. Opiekunem osoby usamodzielnianej może być, po wyrażeniu zgody, pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie, wychowawca, psycholog, pedagog lub pracownik socjalny placówki opiekuńczo-wychowawczej, domu pomocy społecznej, o których mowa w § 16, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego albo inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą.

4. Opiekunem osoby usamodzielnianej z rodziny zastępczej może być jedno z rodziców zastępczych, a osoby usamodzielnianej opuszczającej placówkę rodzinną – jej dyrektor.

5. W przypadku gdy w terminie, o którym mowa w ust. 2, nie można było ustalić przyszłego miejsca osiedlenia się osoby usamodzielnianej, opiekuna dla tej osoby wyznacza powiatowe centrum pomocy rodzinie właściwe ze względu na miejsce jej pobytu w porozumieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie właściwym ze względu na miejsce pobytu dziecka przed umieszczeniem go w rodzinie zastępczej lub skierowaniem go do placówki opiekuńczo-wychowawczej lub domu pomocy społecznej, o których mowa w § 16, do zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich lub specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego.

1) 400% kwoty, o której mowa w art. 33p ust. 2 ustawy, zwanej dalej „podstawą" – w przypadku przebywania w placówce socjalizacyjnej, placówce rodzinnej lub domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres trzech lat i dłużej,

2) 400% podstawy – w przypadku gdy opuszcza dom pomocy społecznej dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, jeżeli wcześniej przebywała w placówce opiekuńczo-wychowawczej, o której mowa w § 16 pkt 1–3, przez ponad jeden rok,

3) 200% podstawy – w przypadku przebywania w placówce socjalizacyjnej, placówce rodzinnej lub domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres od dwóch do trzech lat,

4) 100% podstawy – w przypadku przebywania w placówce socjalizacyjnej, placówce rodzinnej lub domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie przez okres od roku do dwóch lat.

2. Wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie dla osoby usamodzielnianej z rodziny zastępczej lub opuszczającej placówkę resocjalizacyjną, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich lub specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy ustala się w kwocie odpowiadającej:

1) 300% podstawy – w przypadku przebywania w rodzinie zastępczej, placówce resocjalizacyjnej, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich przez okres trzech lat i dłużej,

2) 200% podstawy – w przypadku przebywania w rodzinie zastępczej, placówce resocjalizacyjnej, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich przez okres od dwóch do trzech lat,

3) 100% podstawy – w przypadku przebywania w rodzinie zastępczej, placówce resocjalizacyjnej, specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich przez okres od roku do dwóch lat.

3. Do okresu pobytu w rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej lub domu pomocy społecznej, o których mowa w § 16, zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich lub specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, które opuszcza osoba usamodzielniana, wlicza się okresy przebywania w innej rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej lub domu pomocy społecznej, o których mowa w § 16, w placówce interwencyjnej, zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich lub specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, a także okres do sześciu miesięcy przed osiągnięciem pełnoletności przez osobę usamodzielnianą, w przypadku gdy jej pobyt w rodzinie zastępczej ustał wskutek śmierci osoby pełniącej funkcję rodziny zastępczej.

4. Pomoc pieniężna na usamodzielnienie może być przyznana na zaspokojenie ważnej życiowej potrzeby osoby usamodzielnianej, w szczególności na:

1) polepszenie warunków mieszkaniowych,

2) stworzenie warunków do działalności zarobkowej, w tym podniesienie kwalifikacji zawodowych,

3) pokrycie wydatków związanych z nauką osoby usamodzielnianej.

2. Pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki wypłaca się do dziesiątego dnia każdego miesiąca kalendarzowego.

3. Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje w czasie trwania roku szkolnego i roku akademickiego.

2. Sytuację dochodową osoby usamodzielnianej ustala się na podstawie wywiadu środowiskowego (rodzinnego).

3. Starosta właściwy do przyznania pomocy może wystąpić o przeprowadzenie wywiadu, o którym mowa w ust. 2, do starosty powiatu właściwego ze względu na miejsce pobytu osoby usamodzielnianej.

2. Właściwym powiatowym centrum pomocy rodzinie, o którym mowa w ust. 1, jest powiatowe centrum pomocy rodzinie właściwe ze względu na miejsce pobytu dziecka przed umieszczeniem w rodzinie zastępczej lub skierowaniem do placówki opiekuńczo-wychowawczej lub domu pomocy społecznej, o których mowa w § 16, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego oraz właściwe ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej.

3. Dyrektor, o którym mowa w ust. 1, lub rodzina zastępcza przekazuje dokumentację dotyczącą osoby usamodzielnianej powiatowemu centrum pomocy rodzinie,

1) wystąpiły szczególne okoliczności związane z tokiem nauki, stanem zdrowia lub zdarzeniem losowym dotyczącym osoby usamodzielnianej,

2) nastąpiła przerwa w kontynuowaniu nauki przez osobę usamodzielnianą w okresie między ukończeniem przez nią szkoły niższego stopnia a rozpoczęciem nauki w szkole wyższego stopnia,

3) stwierdzi się marnotrawienie przyznanej pomocy,

4) osoba usamodzielniana nie realizuje programu usamodzielnienia.

1) kontynuuje naukę w szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej, która zapewnia nieodpłatną naukę i nieodpłatne pełne utrzymanie lub

2) bez uzasadnionych powodów zmieniła trzykrotnie na tym samym poziomie kształcenia szkołę lub szkołę wyższą, o których mowa w § 8 ust. 1.

1) istnieje uzasadnione przypuszczenie, iż pomoc pieniężna zostanie wykorzystana niezgodnie z celem, na jaki została przyznana,

2) osoba usamodzielniana przed osiągnięciem pełnoletności opuściła samowolnie rodzinę zastępczą, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, dom pomocy społecznej, o których mowa w § 16, zakład poprawczy, schronisko dla nieletnich lub specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy,

3) osoba usamodzielniana porzuci naukę umożliwiającą jej przygotowanie zawodowe i nie podejmie zatrudnienia,

4) osoba usamodzielniana porzuci pracę i uchyla się od podjęcia proponowanego jej zatrudnienia,

5) osoba usamodzielniana została skazana prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa z winy umyślnej.

2. Jeżeli po upływie okresu zawieszenia udzielania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki przyczyny jej zawieszenia nie ustąpiły, następuje odmowa udzielenia pomocy.

2. Wartość pomocy na zagospodarowanie dla osoby usamodzielnianej niepełnosprawnej, która ma ustalony na podstawie odrębnych przepisów umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności, ustala się w wysokości równowartości 300% podstawy.

3. W skład pomocy na zagospodarowanie mogą wchodzić:

1) materiały niezbędne do przeprowadzenia remontu i wyposażenia mieszkania,

2) niezbędne urządzenia domowe,

3) pomoce naukowe,

4) sprzęt rehabilitacyjny,

5) sprzęt, który może służyć do podjęcia zatrudnienia.

1) placówki rodzinne,

2) placówki socjalizacyjne,

3) placówki resocjalizacyjne, z wyłączeniem placówek prowadzących działalność w formie całodobowej turnusowej lub okresowej,

4) domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie,

5) domy pomocy społecznej dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.

2. Osobom, którym przyznano pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki przed wejściem w życie rozporządzenia, pomoc tę wypłaca się nadal na zasadach dotychczasowych.

Minister Pracy i Polityki Społecznej: w z. J. Staręga-Piasek