Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 73 poz. 763

1) diagnozie psychologicznej,

2) opiniowaniu,

3) orzekaniu, o ile przepisy odrębne tak stanowią,

4) psychoterapii,

5) udzielaniu pomocy psychologicznej.

2. Za wykonywanie zawodu psychologa uważa się także prowadzenie przez psychologa badań naukowych w dziedzinie psychologii lub działalność dydaktyczną w tym zakresie.

3. Usługi psychologiczne świadczyć można na rzecz: osób fizycznych, osób prawnych, a także jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.

4. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Psychologów, określi, w drodze rozporządzenia, standardy stosowania psychoterapii przez psychologów wobec osób z chorobami i problemami zdrowotnymi określonymi w obowiązującej Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ogłaszanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

2. Osoby wykonujące zawód psychologa i psychologowie-stażyści stają się członkami samorządu psychologów z mocy prawa.

1) uzyskała w polskiej uczelni dyplom magistra psychologii lub uzyskała za granicą wykształcenie uznane za równorzędne w Rzeczypospolitej Polskiej,

2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,

3) włada językiem polskim w mowie i piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu psychologa,

4) odbyła podyplomowy staż zawodowy, pod merytorycznym nadzorem psychologa posiadającego prawo wykonywania zawodu, który ponosi odpowiedzialność za czynności zawodowe wykonywane przez psychologa-stażystę.

2. Warunku określonego w ust. 1 pkt 4 nie stosuje się, o ile umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

3. Wpisu na listę psychologów dokonuje Rada Regionalnej Izby Psychologów na wniosek zainteresowanego. Listę prowadzi Rada Regionalnej Izby Psychologów właściwa dla miejsca jego zamieszkania. Podstawą wpisu jest uchwała Rady Regionalnej Izby Psychologów.

4. Wpis na listę psychologów-stażystów następuje na wniosek zainteresowanego, po spełnieniu warunków określonych w ust. 1 pkt 1-3 i podjęciu podyplomowego stażu zawodowego, w trybie określonym w ust. 3.

5. Na listę psychologów wpisuje się cudzoziemca, o ile umowy międzynarodowe to przewidują i przedstawi on aktualne prawo wykonywania zawodu psychologa w państwie pochodzenia.

6. W trakcie podyplomowego stażu zawodowego psycholog uzyskuje ograniczone prawo wykonywania zawodu.

7. Osoba, która zgłosiła Radzie Regionalnej Izby Psychologów zamiar wykonywania zawodu psychologa po upływie 5 lat od ukończenia studiów psychologicznych i podyplomowego stażu zawodowego, albo psycholog, który nie wykonuje zawodu przez okres dłuższy niż 5 lat, odbywa na własny koszt przeszkolenie, którego program i zasady określa Rada Regionalnej Izby Psychologów.

8. Psycholog, który nie wykonuje zawodu, jest obowiązany zawiadomić o tym Radę Regionalnej Izby Psychologów w terminie 3 miesięcy od dnia zaprzestania wykonywania zawodu. Zamiar podjęcia wykonywania zawodu psychologa przed upływem 5 lat od dnia zaprzestania wykonywania zawodu podlega zgłoszeniu do Rady Regionalnej Izby Psychologów w terminie 30 dni od dnia podjęcia wykonywania zawodu.

9. Minister właściwy do spraw pracy w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw zdrowia i edukacji określi, w drodze rozporządzenia, warunki odbywania podyplomowego stażu zawodowego, tryb i czas jego odbywania.

2. W przypadku niedotrzymania terminu, o którym mowa w ust. 1, psychologowi przysługuje skarga na zasadach określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego.

2. Koszty działalności specjalistycznej komisji oraz wydania przez nią orzeczenia ponosi Rada Regionalnej Izby Psychologów.

3. Jeżeli komisja, o której mowa w ust. 1, orzeknie o niezdolności psychologa do wykonywania zawodu, Rada Regionalnej Izby Psychologów skreśla psychologa z listy psychologów.

4. Jeżeli psycholog odmawia poddania się badaniu, Rada Regionalnej Izby Psychologów może zawiesić go w prawie do wykonywania zawodu na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy.

5. Podstawą skreślenia z listy psychologów lub zawieszenia w prawie do wykonywania zawodu jest uchwała Rady Regionalnej Izby Psychologów, od której skreślonemu lub zawieszonemu w prawie wykonywania zawodu przysługuje odwołanie do sądu apelacyjnego właściwego ze względu na siedzibę Rady Regionalnej Izby Psychologów w terminie 14 dni od dnia doręczenia uchwały.

6. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 3 i 4, jest poufne. Zastrzeżenie to nie dotyczy osoby, wobec której toczy się postępowanie.

1) śmierci psychologa,

2) wniosku psychologa,

3) ubezwłasnowolnienia psychologa prawomocnym orzeczeniem sądu,

4) pozbawienia prawa wykonywania zawodu psychologa prawomocnym orzeczeniem sądu lub komisji dyscyplinarnej,

5) określonym w art. 10 ust. 3.

2. Zgoda nie jest wymagana w przypadkach określonych w przepisach Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego oraz w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 113, poz. 731, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 oraz z 2000 r. Nr 120, poz. 1268).

3. Zgoda na przeprowadzenie badań nie jest wymagana także w stosunku do poborowych, kierowanych do specjalności i funkcji zgodnie z kryteriami doboru poborowych do poszczególnych specjalności wojskowych, oraz osób ubiegających się o przyjęcie do zawodowej służby wojskowej.

2. Jeżeli wyniki badań mają służyć nie tylko do informacji klienta, stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz. 883, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 50, poz. 580 i Nr 116, poz. 1216 oraz z 2001 r. Nr 42, poz. 474 i Nr 49, poz. 509).

2. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy:

1) poważnie jest zagrożone zdrowie, życie klienta lub innych osób,

2) tak stanowią ustawy.

2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi szczegółowe zasady, tryb i warunki uzyskiwania specjalizacji zawodowych przez psychologów, w tym tryb przeprowadzenia egzaminu państwowego, mając na uwadze zapewnienie wysokiego poziomu usług psychologicznych osobom z nich korzystającym.

2. Minister właściwy do spraw pracy powołuje Komisję Ekspertów w składzie 7 osób.

3. W skład Komisji Ekspertów wchodzą, dysponujący wiedzą w zakresie objętym ustawą:

1) przedstawiciel ministra właściwego do spraw pracy - jako przewodniczący,

2) przedstawiciel ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania,

3) przedstawiciel ministra właściwego do spraw zdrowia,

4) dwaj przedstawiciele Komitetu Nauk Psychologicznych Polskiej Akademii Nauk,

5) dwaj przedstawiciele Krajowej Rady Psychologów.

4. Członkowie Komisji Ekspertów nie mogą pełnić funkcji w organach samorządu psychologów.

5. Koszty działalności Komisji Ekspertów pokrywa minister właściwy do spraw pracy.

6. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, sposób działania Komisji Ekspertów oraz zasady wynagradzania jej członków.

7. Komisja Ekspertów działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu, zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw pracy.

2. Kształcenie podyplomowe mogą prowadzić:

1) jednostki organizacyjne upoważnione do tego na mocy odrębnych przepisów,

2) inne jednostki organizacyjne i osoby fizyczne po uzyskaniu zezwolenia.

3. Krajowa Rada Psychologów w porozumieniu z Komisją Ekspertów określa standardy kształcenia podyplomowego.

4. Minister właściwy do spraw edukacji wydaje zezwolenia na prowadzenie kształcenia podyplomowego dla podmiotów określonych w ust. 2 pkt 2, uwzględniając standardy określone w ust. 3.

5. Minister właściwy do spraw edukacji wydając zezwolenie, o którym mowa w ust. 4, zasięga opinii ministra właściwego ze względu na kierunek kształcenia podyplomowego.

1) prawo wykonywania zawodu oraz

2) wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz do rejestru prywatnych praktyk psychologicznych prowadzonego przez właściwą Radę Regionalnej Izby Psychologów.

2. Prywatna praktyka psychologiczna może być wykonywana jako indywidualna działalność gospodarcza albo w formie spółki partnerskiej, po uzyskaniu zezwolenia właściwego wojewody.

3. Wojewoda wydaje zezwolenie, o którym mowa w ust. 2, po uwzględnieniu warunków określonych przez Komisję Ekspertów, zapewniających właściwy poziom świadczenia usług psychologicznych w ramach prywatnych praktyk psychologicznych.

4. W przypadku odmowy wpisu do rejestru prywatnych praktyk psychologicznych psychologowi przysługuje prawo odwołania do ministra właściwego do spraw pracy w terminie 14 dni od dnia doręczenia uchwały odmawiającej wpisu.

2. Krajowa Rada Psychologów sprawuje nadzór nad warunkami stosowania, rozpowszechniania i nabywania metod i narzędzi psychologicznych.

1) zawinione naruszenie obowiązków zawodowych,

2) czyny sprzeczne z zasadami etyki określonymi w Kodeksie Etyki Zawodowej, o którym mowa w art. 40 pkt 3,

3) uporczywe uchylanie się od płacenia składek członkowskich.

1) upomnienie,

2) nagana z ostrzeżeniem,

3) zawieszenie w prawie do wykonywania zawodu na czas od 3 do 12 miesięcy,

4) skreślenie z listy psychologów z pozbawieniem prawa wykonywania zawodu.

2. Komisja dyscyplinarna, na wniosek Regionalnego Rzecznika Odpowiedzialności Dyscyplinarnej, może zawiesić obwinionego w prawie wykonywania zawodu na czas trwania postępowania nie dłużej niż 6 miesięcy.

2. Jeżeli czyn psychologa zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie następuje nie wcześniej niż przedawnienie przewidziane w przepisach Kodeksu karnego.

3. W razie śmierci obwinionego przed ukończeniem postępowania dyscyplinarnego toczy się ono nadal, jeżeli zażąda tego w terminie dwóch miesięcy od dnia zgonu obwinionego jego małżonek, krewny w linii prostej, brat lub siostra.

2. Jednostkami organizacyjnymi samorządu są:

1) Krajowa Izba Psychologów, która jest samorządem psychologów na szczeblu krajowym i posiada osobowość prawną,

2) Regionalne Izby Psychologów.

2. Obszar działania poszczególnych Regionalnych Izb Psychologów jest zgodny z podziałem administracyjnym kraju na województwa.

1) dbałość o przestrzeganie standardów wykonywania zawodu psychologa,

2) nadzór nad przestrzeganiem zasad etyki zawodowej psychologa,

3) ochrona prawna metod i narzędzi psychologicznych,

4) reprezentowanie zawodu psychologa i ochrona jego interesów,

5) współpraca z Komisją Ekspertów, szkołami wyższymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi oraz towarzystwami naukowymi w kraju i za granicą,

6) opiniowanie aktów prawnych dotyczących zawodu psychologa,

7) współpraca z organami władzy i administracji rządowej i samorządowej, związkami zawodowymi i samorządami zawodowymi oraz innymi organizacjami społecznymi w sprawach związanych z wykonywaniem zawodu psychologa,

8) zarządzanie majątkiem jednostek organizacyjnych samorządu psychologów,

9) zarządzanie majątkiem i działalnością gospodarczą izb psychologów.

2. Zadania określone w ust. 1 organy samorządu psychologów wykonują w szczególności przez:

1) prowadzenie list psychologów i psychologów-stażystów,

2) stwierdzenie prawa wykonywania zawodu psychologa,

3) określenie zasad odbywania podyplomowego stażu zawodowego,

4) prowadzenie rejestru prywatnych praktyk psychologicznych,

5) określanie standardów i programów kształcenia podyplomowego psychologów oraz opiniowanie zasad i warunków uzyskiwania specjalizacji zawodowej,

6) prowadzenie wykazu chronionych metod psychologicznych,

7) występowanie w obronie indywidualnych i zbiorowych interesów członków samorządu psychologów,

8) kontrola warunków wykonywania zawodu.

2. Bierne prawo wyborcze przysługuje wszystkim członkom izb psychologów, z zastrzeżeniem art. 37 ust. 3.

2. Tę samą funkcję w organach izb psychologów można pełnić nie dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.

3. Co najmniej siedmioletni staż pracy w zawodzie jest wymagany w stosunku do:

1) członków komisji dyscyplinarnych,

2) rzecznika odpowiedzialności zawodowej i jego zastępców.

4. Mandat członka organu samorządu psychologów wygasa wskutek:

1) zrzeczenia się mandatu,

2) skreślenia z listy członków izby psychologów,

3) zawieszenia w prawie wykonywania zawodu psychologa,

4) ukarania prawomocnym orzeczeniem komisji dyscyplinarnej,

5) odwołania przez organ, który dokonał wyboru,

6) śmierci.

2. Liczbę delegatów z poszczególnych regionalnych izb określa Krajowa Rada zgodnie ze statutem samorządu, o którym mowa w art. 40 pkt 1.

3. Krajowy Zjazd zwołuje Krajowa Rada co 4 lata.

1) uchwalanie statutu samorządu psychologów, określenie trybu i warunków przeprowadzania wyborów do organów samorządu, określenie liczby członków tych organów, trybu ich odwoływania oraz uchwalanie regulaminu organów Krajowej Izby Psychologów i ramowych regulaminów organów samorządowych,

2) uchwalenie programu działania Izby Krajowej,

3) uchwalenie Kodeksu Etyki Zawodowej,

4) uchwalanie absolutorium dla Krajowej Rady Psychologów, Krajowej Komisji Rewizyjnej, Krajowej Komisji Dyscyplinarnej i Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej,

5) wybieranie przewodniczącego i członków Krajowej Rady, członków Krajowej Komisji Rewizyjnej, członków Krajowej Komisji Dyscyplinarnej oraz Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i jego zastępców,

6) określanie wysokości składki członkowskiej oraz ustalanie zasady jej podziału.

2. Krajowa Rada Psychologów zbiera się nie rzadziej niż raz na kwartał.

3. Krajowa Rada Psychologów wybiera spośród swoich członków Zarząd. W skład Zarządu wchodzą poza przewodniczącym wybrani spośród członków Krajowej Rady Psychologów wiceprzewodniczący, sekretarz, skarbnik i członkowie.

4. Zarząd Krajowej Rady Psychologów jest jej organem wykonawczym i jest odpowiedzialny za swą działalność przed Krajową Radą Psychologów.

1) przygotowanie projektu statutu samorządu zawodowego psychologów,

2) zapewnienie właściwych standardów wykonywania zawodu psychologa poprzez:

a) wnioskowanie do Rady Ministrów o określenie zasad, trybu i warunków uzyskiwania specjalizacji zawodowych,

b) określanie zasad i warunków doskonalenia zawodowego,

c) określanie merytorycznych zasad odbywania podyplomowego stażu zawodowego,

3) określanie zasad działalności samorządu i jego organów, a także określanie zasad prowadzenia listy psychologów i psychologów-stażystów i rejestru prywatnych praktyk psychologicznych,

4) uchwalanie budżetu Krajowej Rady Psychologów i przyjmowanie na wniosek Krajowej Komisji Rewizyjnej sprawozdań z jego wykonania przez Zarząd,

5) prowadzenie działalności informacyjnej, w tym wydawanie biuletynu,

6) delegowanie swoich przedstawicieli do Komisji Ekspertów.

2. Przewodniczący Krajowej Rady Psychologów może powołać rzecznika prasowego Krajowej Rady Psychologów.

1) kierowanie bieżącymi pracami Krajowej Rady Psychologów,

2) przygotowanie projektów uchwał dla Krajowej Rady Psychologów,

3) realizacja uchwał Krajowej Rady Psychologów,

4) realizacja budżetu samorządu,

5) przedkładanie sprawozdań Krajowej Radzie Psychologów z realizacji budżetu i innych uchwał Krajowej Rady Psychologów.

1) z własnej inicjatywy,

2) na wniosek Krajowej Komisji Rewizyjnej,

3) na wniosek co najmniej 1/3 regionalnych rad.

2. Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Psychologów zwołuje się w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia wniosku.

1) kontrola Zarządu Krajowej Rady Psychologów w zakresie działalności finansowej i gospodarczej,

2) przedstawianie sprawozdań z działalności kontrolnej Krajowej Radzie Psychologów i Krajowemu Zjazdowi Psychologów,

3) występowanie na Krajowym Zjeździe z wnioskiem o udzielenie absolutorium Krajowej Radzie Psychologów.

2. Krajowa Komisja Dyscyplinarna rozpatruje odwołania od orzeczeń regionalnych komisji dyscyplinarnych oraz odwołania.

3. Orzeczenia Krajowej Komisji Dyscyplinarnej, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 4 oraz art. 48, są ostateczne.

2. Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej w imieniu Krajowej Komisji Dyscyplinarnej składa sprawozdania ze swej działalności Krajowemu Zjazdowi Psychologów.

1) ze składek psychologów i psychologów-stażystów,

2) z działalności gospodarczej,

3) z innych źródeł, a w szczególności z zapisów, darowizn, dotacji, grantów.

2. Jeżeli liczba członków Regionalnej Izby Psychologów przekracza 300 osób. Zjazd Regionalnej Izby Psychologów stanowią delegaci w liczbie określonej przez statut samorządu zatwierdzony przez Krajowy Zjazd Psychologów.

3. Zjazd Regionalnej Izby Psychologów zwołuje Regionalna Rada nie mniej niż dwa razy w okresie kadencji. Zjazd odbywający się co cztery lata jest zjazdem sprawozdawczo-wyborczym i uczestniczą w nim także, z głosem doradczym, niebędący delegatami członkowie ustępujących organów izby.

4. Do zadań Zjazdu Regionalnej Izby Psychologów należy:

1) podejmowanie uchwał w sprawach objętych zakresem działania izby,

2) uchwalenie budżetu, ustalanie zasad gospodarki finansowej izby oraz zatwierdzenie sprawozdań Rady Regionalnej Izby Psychologów z jego wykonania,

3) rozpatrywanie i zatwierdzanie rocznych i kadencyjnych sprawozdań Regionalnej Rady, Regionalnej Komisji Rewizyjnej, Regionalnej Komisji Dyscyplinarnej oraz Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej,

4) uchwalenie regulaminów organów samorządu psychologów zgodnych z wymaganiami statutu, o którym mowa w art. 40 pkt 1,

5) wybór przewodniczącego i członków Regionalnej Rady, członków Regionalnej Komisji Rewizyjnej, członków Regionalnej Komisji Dyscyplinarnej oraz Regionalnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i jego zastępców,

6) wybór przedstawiciela wchodzącego do Rady Krajowej Izby Psychologów,

7) wybór delegatów na Krajowy Zjazd Psychologów.

1) Krajowej Rady Psychologów,

2) Regionalnej Komisji Rewizyjnej,

3) co najmniej 1/3 członków regionalnej izby.

2. Nadzwyczajny Regionalny Zjazd Psychologów zwołuje się w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia wniosku.

2. W skład Regionalnej Rady wchodzą przewodniczący i członkowie. Na wniosek przewodniczącego Rada wybiera spośród swoich członków zastępców przewodniczącego, sekretarza i skarbnika.

3. Do zakresu działania Regionalnej Rady Psychologów należy przede wszystkim przestrzeganie standardów wykonywania zawodu psychologa, realizowane przez:

1) organizację doskonalenia zawodowego psychologa,

2) nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu przez psychologów,

3) nadzór nad należytym przebiegiem podyplomowego stażu zawodowego psychologów-stażystów poprzez zapewnienie opiekuna merytorycznego stażu i pokrycie jego wynagrodzenia,

4) prowadzenie rejestru psychologów i psychologów-stażystów z danego regionu,

5) prowadzenie rejestru prywatnych praktyk psychologicznych,

6) współpracę z wojewodą w zakresie nadzoru nad zgodnym z zezwoleniem wykonywaniem prywatnych praktyk psychologicznych,

7) wykonywanie uchwał Regionalnego i Krajowego Zjazdu Psychologów,

8) wykonywanie zadań zleconych przez Krajową Radę Psychologów,

9) zarządzanie majątkiem i działalnością gospodarczą izby.

4. W posiedzeniach Regionalnej Rady mają prawo uczestniczyć przedstawiciele Regionalnej Komisji Rewizyjnej, przewodniczący Regionalnej Komisji Dyscyplinarnej oraz Regionalny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej.

1) reprezentowanie Rady na zewnątrz,

2) proponowanie Radzie kandydatów spośród jej członków na zastępców przewodniczącego, sekretarza i skarbnika Rady.

2. Przewodniczący Regionalnej Rady może powołać rzecznika prasowego Rady.

1) kontroluje działalność regionalnej izby, w tym finansową i gospodarczą,

2) przedstawia sprawozdania z działalności kontrolnej Regionalnemu Zjazdowi,

3) występuje z wnioskiem o udzielenie absolutorium Regionalnej Radzie,

4) może wystąpić z wnioskiem o zwołanie Nadzwyczajnego Regionalnego Zjazdu.

2. Regionalna Komisja Dyscyplinarna składa roczne i kadencyjne sprawozdanie Regionalnemu Zjazdowi.

1) z urzędu, w przypadkach określonych w art. 20,

2) na wniosek zainteresowanej osoby lub instytucji.

2. Regionalny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej składa okresowe i kadencyjne sprawozdanie Regionalnemu Zjazdowi.

podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.

2. W przypadku określonym w ust. 1 orzekanie następuje w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

2. Zadaniem Komitetu, o którym mowa w ust. 1, jest:

1) opracowanie regulaminów wyborów delegatów na pierwszy Krajowy Zjazd Psychologów i wyboru tymczasowych organów izb oraz projektu regulaminu pierwszego Krajowego Zjazdu Psychologów,

2) zwołanie, zgodnie z przepisami ustawy, pierwszych regionalnych zjazdów oraz Krajowego Zjazdu Psychologów.

3. Do czasu wyboru krajowych organów samorządu psychologów Komitet ma uprawnienia Krajowej Rady Psychologów.

2. Osoby zatrudnione na stanowiskach psychologów, które nie spełniają warunków określonych w ust. 1, mogą w okresie 1 roku od wejścia w życie ustawy wystąpić do Krajowej Rady Psychologów z wnioskiem o przyznanie prawa wykonywania zawodu, który zostanie rozpatrzony w terminie 3 miesięcy od dnia jego wpłynięcia.