Dziennik Ustaw - rok 2001 nr 56 poz. 590

Na podstawie art. 249 § 3 pkt 5 Kodeksu karnego wykonawczego zarządza się, co następuje:

1) organizację ochrony, obrony i zapewnienia bezpieczeństwa,

2) czynności i przedsięwzięcia funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej, pracowników przywięziennych zakładów pracy,

3) postępowanie ze skazanymi, tymczasowo aresztowanymi i ukaranymi,

4) warunki wstępu na teren zakładów karnych i aresztów śledczych osób niebędących funkcjonariuszami lub pracownikami Służby Więziennej albo pracownikami przywięziennych zakładów pracy

– związane z realizację zadań w zakresie ochrony, obrony i bezpieczeństwa zakładów karnych i aresztów śledczych oraz podległych im oddziałów.

1) dozorowanie – ochranianie osadzonego podczas jego przemieszczania i pobytu na terenie jednostki organizacyjnej,

2) dyrektor – kierownika jednostki organizacyjnej,

3) funkcjonariusz – funkcjonariusza Służby Więziennej,

4) gotowość obronna jednostki organizacyjnej – zdolność do wykonania określonych zadań ujętych w planach osiągania wyższych stanów gotowości,

5) jednostka organizacyjna – zakład karny i areszt śledczy oraz podległe im oddziały,

6) nadzwyczajne zagrożenie ludzi i środowiska – katastrofę, poważną awarię lub inne zdarzenie, nie wyłączając zagrożenia żywiołowego, które powoduje lub spowodować może znaczną degradację środowiska, stanowiąc poważne niebezpieczeństwo dla zdrowia, życia ludzkiego i działalności jednostek organizacyjnych,

7) osadzony – skazanego, tymczasowo aresztowanego, ukaranego i osobę, wobec której zastosowany został środek przymusu skutkujący pozbawienie wolności,

8) podwyższona, wzmożona lub pełna gotowość obronna jednostki organizacyjnej – stan przygotowania do realizacji zadań obronnych wprowadzony na podstawie decyzji uprawnionych organów,

9) posterunek – miejsce, odcinek lub rejon powierzony funkcjonariuszowi do realizacji zadań związanych z ochroną i bezpieczeństwem oraz obroną,

10) siły wsparcia – funkcjonariuszy z innych jednostek organizacyjnych udzielających pomocy w razie zagrożenia lub naruszenia bezpieczeństwa danej jednostki,

11) stała gotowość obronna jednostki organizacyjnej – stan polegający na tworzeniu i utrzymywaniu systemu obronnego jednostki organizacyjnej,

12) teren jednostki organizacyjnej – teren jednostki organizacyjnej lub przywięziennego zakładu pracy zatrudniającego osadzonych, ograniczony ogrodzeniem ochronnym lub oznaczony w inny sposób, objęty systemami ochrony i bezpieczeństwa oraz obrony,

13) wypadek nadzwyczajny – zdarzenie związane z funkcjonowaniem jednostki organizacyjnej, które ze względu na swój charakter, rozmiary lub skutki spowodowało zagrożenie lub naruszenie bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej albo zagrożenie dla zdrowia lub życia funkcjonariuszy, osadzonych bądź innych osób,

14) zabezpieczenia techniczno-ochronne – zabezpieczenia mechaniczne, elektryczne i elektroniczne oraz budowlane, stosowane w systemach ochrony i bezpieczeństwa oraz obrony jednostki organizacyjnej,

15) zmiana – grupę wyznaczonych funkcjonariuszy wykonującą w jednym czasie zadania służbowe, kierowaną przez dowódcę zmiany.

1) ochrony,

2) bezpieczeństwa.

2. Systemy, o których mowa w ust. 1, różnicuje się w zależności od przeznaczenia jednostki organizacyjnej. Zróżnicowanie uzyskuje się przez rodzaje, ilości i zakres zabezpieczeń techniczno-ochronnych oraz rodzaje i liczbę posterunków.

3. Systemy ochrony i bezpieczeństwa realizują funkcjonariusze działu ochrony, pozostali funkcjonariusze jednostki organizacyjnej, w zakresie określonym niniejszym rozporządzeniem oraz w stopniu wynikającym z zakresów obowiązków służbowych i miejsc pełnienia służby, a także pracownicy Służby Więziennej i przywięziennych zakładów pracy w zakresie określonym w umowie o pracę.

2. Środki ochronne to w szczególności:

1) zabezpieczenia techniczno-ochronne,

2) środki sygnalizacji i łączności,

3) środki przymusu bezpośredniego,

4) psy służbowe,

5) uzbrojenie.

3. Przedsięwzięcia ochronne polegają w szczególności na:

1) wyznaczaniu posterunków,

2) ustalaniu liczby funkcjonariuszy wykonujących zadania ochronne,

3) organizacji ruchu w jednostce organizacyjnej,

4) otwieraniu i zamykaniu wejść oraz przejść, a także użytkowaniu kluczy,

5) użytkowaniu przedmiotów niebezpiecznych,

6) przeprowadzaniu apeli, kontroli, inspekcji i przeglądów,

7) określeniu szczegółowych zasad wstępu do jednostki organizacyjnej.

4. Działania ochronne to czynności zmierzające do zapobiegania wypadkom nadzwyczajnym lub likwidowania ich skutków, w szczególności:

1) stosowanie środków ochronnych,

2) ogłoszenie alarmu,

3) zorganizowanie pościgu,

4) powołanie sztabu,

5) wykorzystanie grup interwencyjnych,

6) organizowanie akcji ratowniczej.

2. Podczas rozpoznania analizuje się w szczególności:

1) położenie jednostki oraz wpływ na stan jej bezpieczeństwa, ukształtowania i pokrycia terenu, a także budynków i budowli usytuowanych w bezpośrednim sąsiedztwie,

2) rodzaje budynków i budowli na terenie jednostki i ich wyposażenie w zabezpieczenia techniczno-ochronne,

3) rodzaje pomieszczeń, których ściany stanowią linię zewnętrzną ogrodzenia ochronnego jednostki organizacyjnej,

4) miejsca w budynkach i na terenie usytuowane w pobliżu ogrodzenia ochronnego, w których utrudnione jest dozorowanie osadzonych,

5) liczbę i charakterystykę osadzonych oraz ich rozmieszczenie.

3. Na podstawie rozpoznania ustala się:

1) potrzeby w zakresie wyposażenia jednostki w zabezpieczenia techniczno-ochronne,

2) ilość, rodzaj, rozmieszczenie posterunków i stanowisk oraz pomieszczeń ochronnych, zapewniające bezpieczne funkcjonowanie jednostki,

3) uzbrojenie i wyposażenie funkcjonariuszy,

4) środki łączności, sygnalizacji i alarmowania oraz ich rozmieszczenie,

5) ilość i rodzaj sprzętu oraz urządzeń przeciwpożarowych,

6) ilość etatów działu ochrony, która zapewni normatywny czas służby funkcjonariuszom i bezpieczne warunki jej pełnienia.

4. Ustalenia, o których mowa w ust. 3, dyrektor określa w planie ochrony i bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej.

1) Dyrektor Generalny Służby Więziennej – w przypadku tworzenia nowej jednostki organizacyjnej albo wznowienia działalności zawieszonej jednostki po przeprowadzeniu jej modernizacji,

2) dyrektor okręgowy Służby Więziennej – w przypadku przejmowania do użytku nowych lub wyremontowanych budynków i budowli albo zmiany sposobu wykorzystania dotychczas użytkowanych, a także zamierzonej zmiany przeznaczenia podległej jednostki organizacyjnej w zakresie typu, rodzaju oraz możliwości umieszczania w niej osadzonych zakwalifikowanych jako niebezpieczni lub wymagający wzmocnionej ochrony,

3) dyrektor – w innych przypadkach, niewymienio-nych w pkt 1 i 2.

2. Plan ochrony i bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej zatwierdza właściwy dyrektor okręgowy Służby Więziennej.

2. Wzmocniony system ochrony jest realizowany poprzez wprowadzenie dodatkowych środków, przedsięwzięć i działań ochronnych, o których mowa w § 4, a w szczególności:

1) zwiększenie składu zmiany, również o funkcjonariuszy spoza działu ochrony,

2) wystawienie dodatkowych posterunków lub wzmocnienie obsady istniejących,

3) wprowadzenie służby oficera dyżurnego,

4) ustanowienie dyżurów dyrektora i osób, które go zastępują.

3. Rodzaj i zakres stosowanych środków, przedsięwzięć i działań ochronnych zależy od rozpoznania zamierzeń osadzonych i stopnia zagrożenia bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej.

4. We wzmocnionym systemie ochrony mogą być wykorzystane siły innych jednostek organizacyjnych, jeżeli dyrektor lub osoba, która go zastępuje, uzna, że siły własne nie wystarczą do zapobieżenia lub zlikwidowania naruszenia bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej.

1) uzyskaniu informacji o zagrożeniu bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej,

2) zaistnieniu wypadku nadzwyczajnego.

2. System ochrony, o którym mowa w ust. 1, zarządzają na piśmie:

1) Dyrektor Generalny Służby Więziennej – w każdej jednostce organizacyjnej,

2) dyrektor okręgowy Służby Więziennej – w podległych mu jednostkach organizacyjnych,

3) dyrektor – w kierowanej jednostce organizacyjnej.

3. W przypadku zarządzenia systemu ochrony, o którym mowa w ust. 1, dyrektor lub osoba, która go zastępuje, podejmuje działania ochronne i nimi kieruje.

4. O wykorzystaniu sił z podległych mu jednostek organizacyjnych decyduje dyrektor okręgowy Służby Więziennej, a z każdej jednostki organizacyjnej – Dyrektor Generalny Służby Więziennej.

2. Obronę jednostki organizacyjnej podejmuje się w:

1) sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia ludzi w wyniku klęsk żywiołowych lub nadzwyczajnych zagrożeń dla ludzi i środowiska,

2) stanie:

a) klęski żywiołowej,

b) wyjątkowym,

c) wojny.

2. Systemy obrony różnicuje się w zależności od rodzajów zagrożeń, w sytuacjach, o których mowa w § 10, uwzględniając stosowane systemy ochrony w danej jednostce organizacyjnej.

3. Systemy obrony realizują wszyscy funkcjonariusze zagrożonej jednostki organizacyjnej, pracownicy, wyznaczeni osadzeni oraz siły wsparcia i oddziały Policji, a także osoby posiadające przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do tej jednostki.

4. W systemie obrony jednostki organizacyjnej uwzględnia się zadania dotyczące:

1) obrony cywilnej,

2) podwyższania gotowości obronnej państwa,

3) militaryzacji,

4) zabezpieczenia potrzeb mobilizacyjnych.

2. Podstawowe zadania systemu gotowości obronnej w jednostkach organizacyjnych realizowane są poprzez:

1) przygotowanie planistyczno-organizacyjne elementów systemu obrony,

2) tworzenie bazy zaopatrzenia,

3) przygotowanie kadry kierowniczej,

4) zapewnienie zdolności osiągania wyższych stanów gotowości obronnej.

2. Plany obrony opracowują wszystkie jednostki organizacyjne Służby Więziennej.

3. Plan obrony jednostki organizacyjnej zatwierdza właściwy dyrektor okręgowy Służby Więziennej.

1) ocenę sytuacji zagrożeń i stanów określonych w § 10 ust. 2, z uwzględnieniem potrzeb w zakresie realizacji zadań obronnych,

2) obowiązujące przepisy prawne dotyczące realizacji zadań obronnych w jednostkach organizacyjnych,

3) decyzje organów nadrzędnych w sprawach obronnych,

4) zarządzenia i wytyczne Ministra Sprawiedliwości dotyczące realizacji zadań obronnych,

5) porozumienia i uzgodnienia z organami właściwymi w realizowaniu zadań obronnych,

6) potrzeby mobilizacyjne i sposób ich realizacji.

2. Czynności profilaktyczne to w szczególności:

1) obserwowanie zachowań i relacji między osadzonymi,

2) rozpoznawanie struktur podkultury przestępczej i udziału w nich osadzonych,

3) rozpoznawanie atmosfery i nastrojów wśród osadzonych oraz ich zamiarów godzących w bezpieczeństwo jednostki,

4) ustalanie relacji między osadzonymi i funkcjonariuszami.

3. Realizując system bezpieczeństwa wykorzystuje się środki ochrony osobistej, a w szczególności: indywidualne sygnalizatory alarmowe, kamizelki ochronne, kaski i ochraniacze.

4. Dyrektor, realizując system bezpieczeństwa, wyznacza funkcjonariusza odpowiedzialnego za gromadzenie i przetwarzanie informacji uzyskanych w wyniku wykonywanych czynności profilaktycznych.

1) zachowaniom mogącym zakłócić porządek i bezpieczeństwo jednostki organizacyjnej,

2) szkodliwym wpływom zdemoralizowanych osadzonych na współosadzonych,

3) negatywnym przejawom podkultury przestępczej w jednostce organizacyjnej.

2. O zaistnieniu lub zaobserwowaniu sytuacji określonych w ust. 1 funkcjonariusze bezzwłocznie informują przełożonego.

2. W razie choroby albo zaistnienia innych przyczyn uniemożliwiających przystąpienie do służby oraz jej pełnienie, funkcjonariusz bezzwłocznie powiadamia dowódcę zmiany lub jego zastępcę.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach dyrektor może polecić wyznaczonym funkcjonariuszom przeprowadzenie kontroli osobistej funkcjonariusza wchodzącego lub wychodzącego z jednostki organizacyjnej, jak również w niej przebywającego.

2. W czasie inspekcji sprawdza się:

1) realizację ustalonych systemów ochrony i bezpieczeństwa,

2) znajomość przepisów i obowiązków oraz sposób ich realizacji przez funkcjonariuszy i pracowników,

3) przestrzeganie ustalonego porządku wewnętrznego.

2. Przebywanie osadzonych poza oddziałem mieszkalnym jest ewidencjonowane. Jeżeli względy bezpieczeństwa nie stoją na przeszkodzie, można odstąpić od prowadzenia ewidencji.

2. Okna można wyposażyć dodatkowo w siatki lub blendy na zewnątrz otworów okiennych.

1) wewnętrzne kraty w drzwiach i otworach okiennych,

2) siatki lub przesłony na zewnątrz otworów okiennych,

3) kraty okienne ze stali o podwyższonej wytrzymałości na przecinanie lub zabezpieczone elektronicznie,

4) łóżka, stoły, szafki i taborety, mocowane trwale do ścian i podłóg.

2. Cele można dodatkowo wyposażyć w szczególności w kamery telewizyjne i urządzenia umożliwiające nasłuch.

2. Miejsca i pomieszczenia, o których mowa w ust. 1, można wyposażyć w zabezpieczenia technicz-no-ochronne, o których mowa w § 24 ust. 1 pkt 1–3.

3. Sprzęt kwaterunkowy można trwale mocować do ścian i podłóg.

2. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się poruszanie się osadzonych niebezpiecznych w grupach, nie większych niż trzyosobowe.

3. Poza celą mieszkalną, miejscami i pomieszczeniami, o których mowa w § 25, osadzeni niebezpieczni pozostają pod stałym i bezpośrednim dozorem co najmniej dwóch funkcjonariuszy.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, dozór funkcjonariuszy należy odpowiednio wzmocnić.

5. W uzasadnionych przypadkach dowódca zmiany może zdecydować o niestosowaniu przepisu ust. 3 w czasie przebywania osadzonego niebezpiecznego w miejscach i pomieszczeniach niewymienionych w § 25.

1) Minister Sprawiedliwości – Prokurator Generalny, sekretarz stanu i podsekretarze stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości oraz zastępcy Prokuratora Generalnego,

2) kierownicy komórek organizacyjnych Ministerstwa Sprawiedliwości,

3) Pierwszy Prezes i prezesi Sądu Najwyższego,

4) Rzecznik Praw Obywatelskich.

2. Na podstawie legitymacji służbowej i pisemnego upoważnienia mogą wejść do wszystkich jednostek organizacyjnych w porze dziennej, a w porze nocnej – jeżeli w upoważnieniu zostało to określone – osoby delegowane przez podmioty wymienione w ust. 1.

1) prezes i wiceprezes sądu apelacyjnego,

2) prezes i wiceprezes sądu okręgowego i rejonowego oraz przewodniczący wydziału penitencjarnego i sędziowie penitencjarni,

3) prokuratorzy apelacyjni i okręgowi oraz ich zastępcy,

4) prezesi okręgowego i garnizonowego sądu wojskowego i ich zastępcy oraz sędziowie sprawujący nadzór penitencjarny,

5) wojskowy prokurator okręgowy i garnizonowy, a także szef ośrodka zamiejscowego wojskowej prokuratury okręgowej.

1) sędziowie, asesorzy i aplikanci sądowi,

2) prokuratorzy, asesorzy i aplikanci prokuratorscy,

3) adwokaci i aplikanci adwokaccy,

4) kuratorzy sądowi,

5) funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej i żołnierze Żandarmerii Wojskowej.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osoby, o których mowa w ust. 1, mogą wejść do jednostki organizacyjnej również po godzinach urzędowania administracji, jeżeli jest to konieczne ze względu na charakter wykonywanych czynności, po uprzednim uzgodnieniu z dyrektorem.

3. Obowiązek uzgodnienia, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy przypadków konwojowania osadzonych wydanych do czynności procesowych.

4. Jeżeli w czynności procesowej ma uczestniczyć osoba inna niż wymieniona w ust. 1, może ona wejść do jednostki organizacyjnej na podstawie jednorazowej przepustki, wraz z prowadzącym czynność.

2. Osoba uprawniona do widzenia z osadzonym wchodzi do jednostki organizacyjnej, w ustalonych dniach i godzinach odbywania widzeń, po okazaniu dokumentu tożsamości i zdeponowaniu go na czas pobytu.

3. Osoba niewymieniona w § 28–31, wykonująca w jednostce organizacyjnej zadania wynikające z Kodeksu karnego wykonawczego albo z innych ustaw, może otrzymać stałą przepustkę uprawniającą do wejścia.

2. Stałą przepustkę, której wzór określa załącznik nr 2 do rozporządzenia, wystawiają:

1) Dyrektor Generalny Służby Więziennej – do wejścia do każdej jednostki organizacyjnej,

2) dyrektor okręgowy Służby Więziennej – do wejścia do podległych jednostek organizacyjnych,

3) dyrektor – do wejścia do kierowanej jednostki.

3. Dyrektorzy, o których mowa w ust. 2, mogą cofnąć stałą przepustkę, przed upływem terminu jej ważności, ze względów bezpieczeństwa albo w razie poważnego naruszenia przez osobę przepisów regulujących wykonywanie kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.

1) § 16 ust. 1–5 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości nr 21/74/CZZK z dnia 6 marca 1974 r. w sprawie ochrony i obrony zakładów karnych i aresztów śledczych,

2) zarządzenia Ministra Sprawiedliwości:

a) nr Z 3/BO/96 z dnia 9 kwietnia 1996 r. w sprawie ochrony i obrony zakładów karnych i aresztów śledczych,

b) nr 17/96/CZZK z dnia 9 kwietnia 1996 r. w sprawie postępowania ze skazanymi i tymczasowo aresztowanymi niebezpiecznymi,

c) nr 18/96/CZZK z dnia 9 kwietnia 1996 r. w sprawie wstępu na teren jednostki penitencjarnej osób niebędących funkcjonariuszami lub pracownikami Służby Więziennej.

Minister Sprawiedliwości: L. Kaczyński

Załączniki do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
 z dnia 17 maja 2001 r. (poz. 590)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2