Dziennik Ustaw - rok 2000 nr 39 poz. 448

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaję do powszechnej wiadomości:

W dniu 29 maja 1993 r. została sporządzona w Hadze Konwencja o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego w następującym brzmieniu:

Przekład

KONWENCJA

o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego

Państwa-sygnatariusze niniejszej konwencji,

uznając, że dla pełnego, harmonijnego rozwoju osobowości dziecko powinno dorastać w środowisku rodziny, w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia,

przypominając, że dla każdego państwa sprawą nadrzędną powinno być stosowanie odpowiednich środków w celu umożliwienia dziecku pozostania pod opieką jego naturalnej rodziny,

uznając, że przysposobienie międzynarodowe może przynieść korzyść w postaci zapewnienia stałej rodziny dziecku, dla którego nie można znaleźć odpowiedniej rodziny w państwie jego pochodzenia,

przekonane o konieczności zastosowania środków gwarantujących, że przysposobienia międzynarodowe będą dokonywane w najlepszym interesie dziecka i z poszanowaniem jego fundamentalnych praw, jak również zapobiegających uprowadzaniu i sprzedaży dzieci oraz handlowaniu nimi,

pragnąc ustanowić w tym celu wspólne postanowienia, biorąc pod uwagę zasady wyrażone w międzynarodowych dokumentach, a w szczególności w Konwencji o prawach dziecka Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r. i w Deklaracji Narodów Zjednoczonych o społecznych i prawnych zasadach ochrony i dobra dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem praktyki w zakresie przysposobienia i umieszczania w rodzinie zastępczej w skali krajowej i międzynarodowej (Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 41/85 z dnia 3 grudnia 1986 r.),

uzgodniły następujące postanowienia:

Rozdział I

Zakres zastosowania konwencji

Artykuł 1

Niniejsza konwencja ma na celu:

a) stworzenie zabezpieczeń gwarantujących, iż przysposobienia międzynarodowe są dokonywane w najlepszym interesie dziecka i z poszanowaniem jego fundamentalnych praw, uznanych w prawie międzynarodowym;

b) stworzenie systemu współpracy między Umawiającymi się Państwami w celu zapewnienia korzystania z tych zabezpieczeń, a tym samym zapobiegania uprowadzaniu i sprzedaży dzieci oraz handlowaniu nimi;

c) zapewnienie uznawania w Umawiających się Państwach przysposobień dokonanych zgodnie z konwencją.

Artykuł 2

1. Konwencję stosuje się, jeżeli dziecko na stałe zamieszkałe w jednym Umawiającym się Państwie (państwo pochodzenia) zostało, jest lub będzie wywiezione do innego Umawiającego się Państwa (państwo przyjmujące) bądź po jego przysposobieniu w państwie pochodzenia przez małżonków lub osobę na stałe zamieszkałych w państwie przyjmującym albo w celu takiego przysposobienia w państwie przyjmującym lub w państwie pochodzenia.

2. Konwencja odnosi się jedynie do tych przysposobień, które tworzą stosunek pokrewieństwa, jaki istnieje między rodzicami a dzieckiem.

Artykuł 3

Konwencji nie stosuje się, jeżeli zgoda, o której mowa w artykule 17 punkt c), nie została wyrażona przed ukończeniem przez dziecko osiemnastego roku życia.

Rozdział II

Warunki przysposobień międzynarodowych

Artykuł 4

Przysposobienie, do którego odnoszą się postanowienia konwencji, może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy właściwe organy państwa pochodzenia:

a) ustaliły, że dziecko może być przysposobione;

b) stwierdziły po należytym zbadaniu możliwości umieszczenia dziecka w państwie jego pochodzenia, że przysposobienie międzynarodowe pozostaje w najlepszym interesie dziecka;

c) upewniły się, że:

1) osoby, instytucje i organy, których zgoda jest konieczna do przysposobienia, uzyskały niezbędne porady i właściwe informacje o konsekwencjach ich zgody, w szczególności o utrzymaniu lub ustaniu w wyniku przysposobienia stosunku prawnego między dzieckiem a jego biologiczną rodziną,

2) takie osoby, instytucje i organy udzieliły zgody dobrowolnie, w formie wymaganej przez prawo, i że zgoda ta została wyrażona lub potwierdzona na piśmie,

3) zgoda nie została uzyskana za zapłatą lub wynagrodzeniem jakiegokolwiek innego rodzaju i nie została ona odwołana, oraz

4) zgoda matki, jeżeli jest ona wymagana, została wyrażona po urodzeniu dziecka,

oraz

d) upewniły się, mając na względzie wiek i stopień dojrzałości dziecka, że:

1) dziecku udzielono porad i że zostało ono należycie poinformowane o konsekwencjach przysposobienia i jego zgody na przysposobienie, jeżeli jest ona wymagana,

2) wzięto pod uwagę życzenia i opinię dziecka,

3) zgoda dziecka na przysposobienie, jeżeli jest ona wymagana, została wyrażona dobrowolnie, w formie wymaganej przez prawo, i została wyrażona lub potwierdzona na piśmie, oraz

4) zgoda ta nie została uzyskana za zapłatą lub wynagrodzeniem jakiegokolwiek rodzaju.

Artykuł 5

Przysposobienie, do którego odnoszą się postanowienia konwencji, może mieć miejsce tylko wówczas, gdy właściwe organy państwa przyjmującego:

a) stwierdziły, że przyszli przysposabiający są odpowiedni i właściwi do przysposobienia;

b) upewniły się, że przyszłym przysposabiającym udzielono niezbędnych porad, oraz

c) stwierdziły, że dziecko jest lub będzie uprawnione do wyjazdu i stałego pobytu w tym państwie.

Rozdział III

Organy centralne i instytucje upoważnione

Artykuł 6

1. Umawiające się Państwo wyznaczy organ centralny do wykonywania zobowiązań, które zostały na nie nałożone przez konwencję.

2. Państwo związkowe, państwo, w którym obowiązuje kilka systemów prawnych, lub państwo posiadające autonomiczne jednostki terytorialne może wyznaczyć więcej niż jeden organ centralny i określić terytorialny lub personalny zakres ich funkcjonowania. Państwo, które skorzysta z tej możliwości, wyznaczy organ centralny, do którego może być kierowana cała korespondencja, w celu przekazania jej właściwemu organowi centralnemu w tym państwie.

Artykuł 7

1. Organy centralne powinny współpracować między sobą oraz popierać współpracę między właściwymi organami ich państw dla zapewnienia ochrony dzieci i realizowania innych celów konwencji.

2. Będą one bezpośrednio podejmować wszelkie odpowiednie kroki w celu:

a) dostarczania informacji o ustawodawstwie ich państw w zakresie przysposobienia i innych ogólnych informacji, takich jak dane statystyczne i wzory formularzy,

b) wzajemnego informowania się o funkcjonowaniu konwencji oraz możliwie najskuteczniejszego usuwania przeszkód w jej stosowaniu.

Artykuł 8

Organy centralne będą podejmować bezpośrednio bądź za pośrednictwem władz publicznych lub należycie upoważnionych instytucji wszelkie odpowiednie kroki, aby zapobiegać uzyskiwaniu niestosownych korzyści majątkowych lub innych w związku z przysposobieniem, oraz będą przeciwdziałać wszelkim praktykom sprzecznym z celami konwencji.

Artykuł 9

Organy centralne zastosują bezpośrednio bądź za pośrednictwem władz publicznych lub innych właściwie upoważnionych instytucji w ich państwach wszelkie odpowiednie środki, w szczególności w celu:

a) zbierania, przechowywania i wymiany informacji dotyczących sytuacji dziecka i przyszłych przysposabiających w zakresie niezbędnym dla dokonania przysposobienia,

b) upraszczania, prowadzenia i przyspieszania postępowania o przysposobienie,

c) popierania rozwoju poradnictwa dotyczącego przysposobienia i tworzenia placówek poadopcyjnych w ich państwach,

d) wymiany między nimi sprawozdań oceniających doświadczenia w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego,

e) udzielania informacji w zakresie, w jakim zezwala na to prawo ich państwa, na uzasadnione zapytania innych organów centralnych lub władz publicznych, dotyczących sytuacji konkretnego przysposobienia.

Artykuł 10

Upoważnienie może zostać udzielone i może być posiadane jedynie przez instytucje wykazujące swe kompetencje do właściwego wykonywania zadań, jakie mogą być im powierzone.

Artykuł 11

Instytucja upoważniona powinna:

a) wykonywać wyłącznie cele nie przynoszące korzyści majątkowych na warunkach i w granicach określonych przez właściwe organy państwa upoważniającego,

b) być kierowana i obsługiwana przez osoby charakteryzujące się nienaganną postawą moralną i wykształceniem lub doświadczeniem zawodowym w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego oraz

c) podlegać nadzorowi właściwych organów tego państwa odnośnie do swojej struktury, funkcjonowania i sytuacji finansowej.

Artykuł 12

Instytucja upoważniona w jednym Umawiającym się Państwie może działać w innym Umawiającym się Państwie tylko wówczas, gdy zezwolą na to właściwe organy obu państw.

Artykuł 13

Każde Umawiające się Państwo zawiadamia Stałe Biuro Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego o wyznaczeniu organów centralnych oraz, w razie potrzeby, o zakresie ich zadań, jak również o nazwie i adresie upoważnionych instytucji.

Rozdział IV

Warunki proceduralne przysposobienia międzynarodowego

Artykuł 14

Osoby na stałe zamieszkałe w Umawiającym się Państwie, które zamierzają przysposobić dziecko na stałe zamieszkałe w innym Umawiającym się Państwie, powinny zwrócić się do organu centralnego państwa ich stałego pobytu.

Artykuł 15

1. Jeśli organ centralny państwa przyjmującego uzna, że wnioskodawcy posiadają kwalifikacje i są zdolni do przysposobienia, sporządza sprawozdanie obejmujące informacje o ich tożsamości, kwalifikacjach, zdolności do przysposobienia, ich sytuacji osobistej, rodzinnej i zdrowotnej, ich środowisku społecznym, powodach, dla których chcą przysposobić dziecko, zdolności do podjęcia się przysposobienia międzynarodowego, jak również charakterystykę dzieci, nad którymi będą oni zdolni sprawować opiekę.

2. Organ ten przesyła sprawozdanie organowi centralnemu Państwa pochodzenia.

Artykuł 16

1. Jeśli organ centralny państwa pochodzenia uzna, że dziecko może być przysposobione:

a) sporządza sprawozdanie zawierające informacje o tożsamości dziecka, jego zdolności do przysposobienia, jego pochodzeniu, środowisku społecznym, jego sytuacji rodzinnej, historii zdrowia jego i jego rodziny, jak również o jego szczególnych potrzebach;

b) bierze należycie pod uwagę warunki wychowania dziecka, jak również jego pochodzenie etniczne, religijne i kulturowe;

c) upewnia się, że zostały uzyskane zgody, o których mowa w artykule 4; oraz

d) stwierdza, w szczególności na podstawie sprawozdań dotyczących dziecka i przyszłych przysposabiających, że przewidywane umieszczenie dziecka u nich leży w nadrzędnym interesie dziecka.

2. Organ ten przekazuje organowi centralnemu państwa przyjmującego swoje sprawozdanie o dziecku, dowody uzyskania wymaganych zgód i uzasadnienie swojej decyzji dotyczącej umieszczenia dziecka, dbając, aby nie ujawnić tożsamości matki i ojca, jeśli w państwie pochodzenia ich tożsamość nie podlega ujawnieniu.

Artykuł 17

Każda decyzja w państwie pochodzenia o powierzeniu dziecka przyszłym przysposabiającym może być podjęta jedynie wówczas, gdy:

a) organ centralny tego państwa upewnił się, że przyszli przysposabiający wyrazili zgodę;

b) organ centralny państwa przyjmującego zaaprobował tę decyzję w przypadku, gdy jest to wymagane przez prawo tego państwa lub przez organ centralny państwa pochodzenia; oraz

c) organy centralne obu państw wyraziły zgodę na prowadzenie postępowania o przysposobienie; oraz

d) zostało stwierdzone zgodnie z artykułem 5, że przyszli przysposabiający są odpowiedni i właściwi do przysposobienia oraz że dziecko ma lub będzie miało pozwolenie na wjazd i stały pobyt w państwie przyjmującym.

Artykuł 18

Organy centralne obu państw podejmą wszelkie niezbędne kroki, aby dziecko otrzymało pozwolenie na opuszczenie państwa pochodzenia i na wjazd oraz stały pobyt w państwie przyjmującym.

Artykuł 19

1. Przekazanie dziecka do państwa przyjmującego może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy zostały spełnione warunki przewidziane w artykule 17.

2. Organy centralne obu państw zapewnią, że przekazanie będzie dokonane z zapewnieniem pełnego bezpieczeństwa, we właściwych warunkach i, jeżeli to możliwe, w towarzystwie przysposabiających lub przyszłych przysposabiających.

3. Jeżeli przekazanie nie dojdzie do skutku, sprawozdania, o których mowa w artykułach 15 i 16, zwraca się organom, które je wysłały.

Artykuł 20

Organy centralne będą się wzajemnie informowały o przebiegu postępowania w sprawie przysposobienia oraz o środkach podjętych w celu jego zakończenia, jak również o przebiegu okresu próbnego, jeśli okres taki jest wymagany.

Artykuł 21

1. Jeżeli przysposobienie ma mieć miejsce po przekazaniu dziecka do państwa przyjmującego, zaś organ centralny tego państwa uzna, że pozostawanie dziecka z przyszłymi przysposabiającymi nie leży już w jego najlepszym interesie, podejmie on środki niezbędne dla ochrony dziecka, w szczególności w postaci:

a) odebrania dziecka od osób, które zamierzały je przysposobić, i zorganizowania opieki tymczasowej;

b) bezzwłocznego zapewnienia w porozumieniu z organem centralnym państwa pochodzenia nowego miejsca pobytu dla dziecka w celu jego przysposobienia lub, jeśli to niemożliwe, zastosowania stałej opieki zastępczej; przysposobienie dziecka może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy organ centralny państwa pochodzenia został właściwie poinformowany o nowych przyszłych przysposabiających;

c) w ostateczności, zapewnienia powrotu dziecka, jeśli jego interes tego wymaga.

2. Mając na względzie w szczególności wiek i stopień dojrzałości dziecka, zostanie wzięte pod uwagę jego zdanie i stosownie do okoliczności uzyskana jego zgoda co do środków, jakie mają być podjęte zgodnie z niniejszym artykułem.

Artykuł 22

1. Zadania powierzone w niniejszym rozdziale organowi centralnemu mogą być wykonywane przez władze publiczne lub instytucje upoważnione zgodnie z rozdziałem III, w granicach przewidzianych przez prawo tego państwa.

2. Każde Umawiające się Państwo może oświadczyć wobec depozytariusza konwencji, że zadania powierzone organowi centralnemu w artykułach od 15 do 21 mogą być wykonywane w tym państwie, w granicach przewidzianych przez prawo i pod kontrolą właściwych organów tego państwa, również przez instytucje i osoby, które:

a) spełniają warunki prawości, kompetencji zawodowej, doświadczenia i odpowiedzialności, wymagane przez to państwo, oraz

b) charakteryzują się nienaganną postawą moralną i wykształceniem lub doświadczeniem zawodowym w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego.

3. Umawiające się Państwo, które złoży oświadczenie, o którym mowa w ustępie 2, zawiadamia Stałe Biuro Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego o nazwach i adresach tych instytucji i osób.

4. Umawiające się Państwo może oświadczyć wobec depozytariusza konwencji, że przysposobienia dzieci na stałe zamieszkałych na jego terytorium mogą mieć miejsce jedynie wówczas, gdy funkcje powierzone organom centralnym są wykonywane zgodnie z ustępem 1.

5. Niezależnie od jakiegokolwiek oświadczenia złożonego zgodnie z ustępem 2 odpowiedzialność za sprawozdania, o których mowa w artykułach 15 i 16, w każdym przypadku będą ponosiły organ centralny lub inne organy albo instytucje, zgodnie z ustępem 1.

Rozdział V

Uznanie i skutki przysposobienia

Artykuł 23

1. Przysposobienie potwierdzone przez właściwy organ państwa, w którym przysposobienie miało miejsce, jako dokonane zgodnie z konwencją, będzie uznawane za posiadające obowiązującą moc prawną w innych Umawiających się Państwach. W potwierdzeniu wskazuje się, kiedy i przez kogo zostały wyrażone zgody, o których mowa w artykule 17 punkt c).

2. Każde Umawiające się Państwo w chwili podpisania, ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia powiadamia depozytariusza konwencji o nazwie i zadaniach organu lub organów, które w tym państwie są właściwe do wydania potwierdzenia. Państwo powiadamia także depozytariusza o każdej zmianie dotyczącej wyznaczonych organów.

Artykuł 24

Uznania przysposobienia można odmówić w Umawiającym się Państwie jedynie w przypadku, gdy przysposobienie jest oczywiście sprzeczne z jego porządkiem publicznym, przy uwzględnieniu nadrzędnego interesu dziecka.

Artykuł 25

Każde Umawiające się Państwo może oświadczyć depozytariuszowi konwencji, że nie będzie na jej podstawie uznawało przysposobień dokonanych zgodnie z porozumieniem zawartym na podstawie artykułu 39 ustęp 2.

Artykuł 26

1. Uznanie przysposobienia obejmuje uznanie:

a) prawnego stosunku pokrewieństwa między dzieckiem a przysposabiającymi, jaki istnieje między rodzicami a dzieckiem;

b) odpowiedzialności rodzicielskiej za dziecko;

c) ustania dotychczasowego stosunku prawnego między dzieckiem a jego matką i ojcem, jeśli przysposobienie wywołuje taki skutek w Umawiającym się Państwie, w którym zostało ono dokonane.

2. W przypadku gdy przysposobienie powoduje ustanie dotychczasowego stosunku prawnego między rodzicami a dzieckiem, dziecko korzysta w państwie przyjmującym i w każdym innym Umawiającym się Państwie, w którym przysposobienie jest uznane, z praw równych tym, jakie są wynikiem przysposobienia wywołującego taki skutek w każdym z tych państw.

3. Postanowienia powyższych ustępów nie wyłączają możliwości zastosowania bardziej korzystnych dla dziecka przepisów obowiązujących w Umawiającym się Państwie, które uznaje przysposobienie.

Artykuł 27

1. Jeżeli przysposobienie dokonane w państwie pochodzenia nie powoduje ustania dotychczasowego stosunku prawnego między rodzicami a dzieckiem, może ono zostać w państwie przyjmującym, które uznaje przysposobienie zgodnie z konwencją, zmienione w przysposobienie powodujące taki skutek:

a) jeśli prawo państwa przyjmującego na to pozwala; oraz

b) jeśli zgody, o których mowa w artykule 4 punkt c) i d), zostały lub są wyrażone w celu takiego przysposobienia.

2. Do decyzji o zmianie przysposobienia stosuje się artykuł 23.

Rozdział VI

Postanowienia ogólne

Artykuł 28

Konwencja nie narusza jakichkolwiek przepisów prawnych państwa pochodzenia, które wymagają, aby przysposobienie dziecka na stałe zamieszkałego w tym państwie zostało tam właśnie dokonane, lub które zakazują umieszczenia dziecka w państwie przyjmującym lub przekazania dziecka do państwa przyjmującego przed jego przysposobieniem.

Artykuł 29

Żaden kontakt między przyszłymi przysposabiającymi i rodzicami dziecka lub jakąkolwiek inną osobą, która sprawuje opiekę nad dzieckiem, nie może mieć miejsca, dopóki nie zostaną spełnione warunki przewidziane w artykule 4 punkt a), b) i c) oraz w artykule 5 punkt a), chyba że przysposobienie ma miejsce między członkami rodziny lub zachowane są warunki ustalone przez właściwy organ państwa pochodzenia.

Artykuł 30

1. Właściwe organy Umawiającego się Państwa zapewnią zachowanie posiadanych informacji dotyczących pochodzenia dziecka, w szczególności dotyczących tożsamości jego matki i ojca, jak również przeszłości zdrowotnej dziecka i jego rodziny.

2. Organy te zapewnią dziecku lub jego przedstawicielowi dostęp do tych informacji wraz z udzieleniem stosownych porad w zakresie, w jakim zezwala na to prawo tego państwa.

Artykuł 31

Z zastrzeżeniem artykułu 30, dane osobowe zebrane lub przekazane zgodnie z konwencją, w szczególności dane, o których mowa w artykułach 15 i 16, nie mogą być wykorzystane w innych celach niż te, dla których zostały zebrane lub przekazane.

Artykuł 32

1. Nikt nie może uzyskać niestosownej korzyści majątkowej lub innej z tytułu działania dotyczącego przysposobienia międzynarodowego.

2. Dopuszczalne jest jedynie pokrywanie kosztów i wydatków, włącznie z rozsądnym wynagrodzeniem dla osób, które były zaangażowane w przeprowadzenie przysposobienia.

3. Kierownicy, zarządzający i pracownicy instytucji działających przy przysposobieniu nie mogą otrzymywać wynagrodzeń zbyt wysokich w stosunku do wykonanych usług.

Artykuł 33

Właściwy organ, który stwierdzi, iż jakiekolwiek postanowienie konwencji nie jest przestrzegane lub że istnieje poważne ryzyko, iż może ono nie być przestrzegane, niezwłocznie powiadomi o tym organ centralny w swoim państwie. Ten organ centralny będzie odpowiedzialny za zapewnienie, iż zastosowane zostaną odpowiednie środki.

Artykuł 34

Jeśli zażąda tego właściwy organ państwa, dla którego przeznaczony jest dokument, to do dokumentu załączone zostanie jego tłumaczenie wraz z potwierdzeniem zgodności z oryginałem. Jeżeli nie postanowiono inaczej, tłumaczenia dokonuje się na koszt przyszłych przysposabiających.

Artykuł 35

Właściwe organy Umawiających się Państw będą niezwłocznie podejmowały działania w postępowaniu o przysposobienie.

Artykuł 36

W stosunku do państwa, w którym w dziedzinie przysposobienia istnieją dwa (lub więcej) systemy prawne, mające zastosowanie w różnych jednostkach terytorialnych:

a) każde odwołanie się do miejsca stałego pobytu w tym państwie dotyczy miejsca stałego pobytu w jednostce terytorialnej tego państwa;

b) każde odwołanie się do prawa tego państwa dotyczy prawa obowiązującego w odpowiedniej jednostce terytorialnej;

c) każde odwołanie się do właściwych organów lub do władz publicznych tego państwa dotyczy organów powołanych do działania w odpowiedniej jednostce terytorialnej;

d) każde odwołanie się do upoważnionych instytucji w tym państwie dotyczy upoważnionych instytucji w odpowiedniej jednostce terytorialnej.

Artykuł 37

W stosunku do państwa, w którym w dziedzinie przysposobienia istnieją dwa (lub więcej) systemy prawne mające zastosowanie do różnych kategorii osób, każde odwołanie się do prawa tego państwa dotyczy systemu prawnego określonego przez prawo tego państwa.

Artykuł 38

Państwo, w którym różne jednostki terytorialne posiadają własne zasady prawne w dziedzinie przysposobienia, nie będzie zobowiązane do stosowania konwencji, jeśli państwo, w którym istnieje jednolity system prawny, nie będzie również zobowiązane do jej stosowania.

Artykuł 39

1. Konwencja nie uchyla dokumentów międzynarodowych, których stronami są Umawiające się Państwa i które zawierają postanowienia dotyczące spraw uregulowanych niniejszą konwencją, chyba że państwa związane takimi dokumentami złożą odmienne oświadczenie.

2. Każde Umawiające się Państwo może zawrzeć z jednym lub z kilkoma Umawiającymi się Państwami porozumienia w celu ułatwienia stosowania konwencji w ich stosunkach wzajemnych. Porozumienia te mogą uchylać wyłącznie postanowienia artykułów od 14 do 16 i artykułów od 18 do 21. Państwa, które zawarły takie porozumienie, przekażą jego kopię depozytariuszowi konwencji.

Artykuł 40

Do niniejszej konwencji nie mogą być składane żadne zastrzeżenia.

Artykuł 41

Konwencja będzie stosowana do każdego wniosku, o którym mowa w artykule 14, otrzymanym po wejściu w życie konwencji w stosunku do państwa przyjmującego i państwa pochodzenia.

Artykuł 42

Sekretarz Generalny Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego będzie zwoływał w regularnych odstępach czasu Komisję Specjalną w celu oceny praktycznego funkcjonowania konwencji.

Rozdział VII

Postanowienia końcowe

Artykuł 43

1. Konwencja jest otwarta do podpisu przez państwa, które były członkami Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego w czasie jej XVII Sesji, oraz przez inne państwa, które uczestniczyły w tej Sesji.

2. Konwencja podlega ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu; dokumenty ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia będą składane w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Królestwa Niderlandów, które będzie depozytariuszem konwencji.

Artykuł 44

1. Każde inne państwo może przystąpić do konwencji po jej wejściu w życie zgodnie z artykułem 46 ustęp 1.

2. Dokument przystąpienia zostanie złożony u depozytariusza.

3. Przystąpienie będzie obowiązujące jedynie w stosunkach między państwem przystępującym a tymi Umawiającymi się Państwami, które nie zgłoszą sprzeciwu do jego przystąpienia w ciągu 6 miesięcy po otrzymaniu zawiadomienia przewidzianego w artykule 48 punkt b). Sprzeciw taki może być również zgłoszony przez państwa w chwili ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia przez nie konwencji, późniejszych niż przystąpienie. O każdym takim sprzeciwie będzie powiadamiany depozytariusz.

Artykuł 45

1. Państwo obejmujące dwie (lub więcej) jednostki terytorialne, w których w sprawach uregulowanych w konwencji stosuje się różne systemy prawne, może w chwili podpisania, ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia oświadczyć, że niniejszą konwencję stosuje się do wszystkich tych jednostek terytorialnych lub tylko do jednej albo kilku z nich, i może w każdym czasie zmienić to oświadczenie składając inne oświadczenie.

2. Oświadczenia te zostaną złożone depozytariuszowi i określą wyraźnie jednostki terytorialne, do których konwencja ma zastosowanie.

3. Jeśli państwo nie złoży oświadczenia, o którym mowa w niniejszym artykule, konwencja będzie miała zastosowanie na całym terytorium tego państwa.

Artykuł 46

1. Konwencja wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia trzeciego dokumentu ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia, przewidzianych w artykule 43.

2. Następnie konwencja wejdzie w życie:

a) w stosunku do każdego państwa, które odpowiednio ratyfikowało, przyjęło, zatwierdziło lub przystąpiło do niej, pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia przez nie dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia;

b) w stosunku do jednostek terytorialnych, na które konwencja została rozciągnięta zgodnie z artykułem 45, pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia złożenia oświadczenia, o którym mowa w tym artykule.

Artykuł 47

1. Każde państwo-strona konwencji może ją wypowiedzieć w drodze pisemnej notyfikacji przekazanej do depozytariusza.

2. Wypowiedzenie nabiera mocy pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie dwunastu miesięcy od dnia otrzymania pisemnej notyfikacji przez depozytariusza. Jeżeli w pisemnej notyfikacji wskazano dłuższy okres, po jakim wypowiedzenie nabiera mocy, wypowiedzenie nabiera mocy po upływie tego okresu.

Artykuł 48

Depozytariusz będzie informował państwa-członków Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego i inne państwa, które uczestniczyły w XVII Sesji, jak również państwa, które przystąpiły do konwencji zgodnie z artykułem 44, o:

a) złożeniu podpisów, ratyfikacjach, przyjęciach i zatwierdzeniach, o których mowa w artykule 43;

b) przystąpieniach i sprzeciwach do przystąpień, o których mowa w artykule 44;

c) dniu wejścia w życie konwencji, zgodnie z artykułem 46;

d) oświadczeniach i wyznaczeniach, o których mowa w artykułach 22, 23, 25 i 45;

e) porozumieniach wymienionych w artykule 39;

f) wypowiedzeniach, o których mowa w artykule 47.

Na dowód czego niżej podpisani, odpowiednio upoważnieni, podpisali niniejszą konwencję.

Sporządzono w Hadze dnia 29 maja 1993 r, w językach francuskim i angielskim, przy czym obydwa teksty są jednakowo autentyczne, w jednym egzemplarzu, który zostanie złożony w archiwach Rządu Królestwa Niderlandów i którego uwierzytelnione kopie zostaną przekazane drogą dyplomatyczną każdemu z państw będących członkiem Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego w czasie jej XVII Sesji, jak również każdemu innemu państwu, które wzięło udział w tej Sesji.

CONVENTION

on Protection of Children and Cooperation in respect of Intercountry Adoption

The States signatory to the present Convention,

Recognizing that the child, for the full and harmonious development of his or her personality, should grow up in a family environment, in an atmosphere of happiness, love and understanding,

Recalling that each State should take, as a matter of priority, appropriate measures to enable the child to remain in the care of his or her family of origin,

Recognizing that intercountry adoption may offer the advantage of a permanent family to a child for whom a suitable family cannot be found in his or her State of origin,

Convinced of the necessity to take measures to ensure that intercountry adoptions are made in the best interests of the child and with respect for his or her fundamental rights, and to prevent the abduction, the sale of, or traffic in children,

Desiring to establish common provisions to this effect, taking into account the principles set forth in international instruments, in particular the United Nations Convention on the Rights of the Child, of 20 November 1989, and the United Nations Declaration on Social and Legal Principles relating to the Protection and Welfare of Children, with Special Reference to Foster Placement and Adoption Nationally and Internationally (General Assembly Resolution 41/85, of 3 December 1986),

Have agreed upon the following provisions:

Chapter I

Scope of the Convention

Article 1

The objects of the present Convention are:

a) to establish safeguards to ensure that intercountry adoptions take place in the best interests of the child and with respect for his or her fundamental rights as recognized in international law;

b) to establish a system of co-operation amongst Contracting States to ensure that those safeguards are respected and thereby prevent the abduction, the sale of, or traffic in children;

c) to secure the recognition in Contracting States of adoptions made in accordance with the Convention.

Article 2

1. The Convention shall apply where a child habitually resident in one Contracting State ("the State of origin") has been, is being, or is to be moved to another Contracting State ("the receiving State") either after his or her adoption in the State of origin by spouses or a person habitually resident in the receiving State, or for the purposes of such an adoption in the receiving State or in the State of origin.

2. The Convention covers only adoptions which create a permanent parent-child relationship.

Article 3

The Convention ceases to apply if the agreements mentioned in Article 17, sub-paragraph c) have not been given before the child attains the age of eighteen years.

Chapter II

Requirements for intercountry adoptions

Article 4

An adoption within the scope of the Convention shall take place only if the competent authorities of the State of origin:

a) have established that the child is adoptable;

b) have determined, after possibilities for placement of the child within the State of origin have been given due consideration, that an intercountry adoption is in the child's best interests;

c) have ensured that

1) the persons, institutions and authorities whose consent is necessary for adoption, have been counselled as may be necessary and duly informed of the effects of their consent, in particular whether or not an adoption will result in the termination of the legal relationship between the child and his or her family of origin,

2) such persons, institutions and authorities have given their consent freely, in the required legal form, and expressed or evidenced in writing,

3) the consents have not been induced by payment or compensation of any kind and have not been withdrawn, and

4) the consent of the mother, where required, has been given only after the birth of the child; and

d) have ensured, having regard to the age and degree of maturity of the child, that

1) he or she has been counselled and duly informed of the effects of the adoption and of his or her consent to the adoption, where such consent is required,

2) consideration has been given to the child's wishes and opinions,

3) the child's consent to the adoption, where such consent is required, has been given freely, in the required legal form, and expressed or evidenced in writing, and

4) such consent has not been induced by payment or compensation of any kind.

Article 5

An adoption within the scope of the Convention shall take place only if the competent authorities of the receiving State:

a) have determined that the prospective adoptive parents are eligible and suited to adopt;

b) have ensured that the prospective adoptive parents have been counselled as may be necessary; and

c) have determined that the child is or will be authorized to enter and reside permanently in that State.

Chapter III

Central Authorities and accredited bodies

Article 6

1. A Contracting State shall designate a Central Authority to discharge the duties which are imposed by the Convention upon such authorities.

2. Federal States, States with more than one system of law or States having autonomous territorial units shall be free to appoint more than one Central Authority and to specify the territorial or personal extent of their functions. Where a State has appointed more than one Central Authority, it shall designate the Central Authority to which any communication may be addressed for transmission to the appropriate Central Authority within that State.

Article 7

1. Central Authorities shall co-operate with each other and promote co-operation amongst the competent authorities in their States to protect children and to achieve the other objects of the Convention.

2. They shall take directly alt appropriate measures to:

a) provide information as to the laws of their States concerning adoption and other general information, such as statistics and standard forms;

b) keep one another informed about the operation of the Convention and, as far as possible, eliminate any obstacles to its application.

Article 8

Central Authorities shall take, directly or through public authorities, all appropriate measures to prevent improper financial or other gain in connection with an adoption and to deter all practices contrary to the objects of the Convention.

Article 9

Central Authorities shall take, directly or through public authorities or other bodies duly accredited in their State, all appropriate measures, in particular to:

a) collect, preserve and exchange information about the situation of the child and the prospective adoptive parents, so far as is necessary to complete the adoption;

b) facilitate, follow and expedite proceedings with a view to obtaining the adoption;

c) promote the development of adoption counselling and post-adoption services in their States;

d) provide each other with general evaluation reports about experience with intercountry adoption;

e) reply, in so far as is permitted by the law of their State, to justified requests from other Central Authorities or public authorities for information about a particular adoption situation.

Article 10

Accreditation shall only be granted to and maintained by bodies demonstrating their competence to carry out properly the tasks with which they may be entrusted.

Article 11

An accredited body shall

a) pursue only non-profit objectives according to such conditions and within such limits as may be established by the competent authorities of the State of accreditation;

b) be directed and staffed by persons qualified by their ethical standards and by training or experience to work in the field of intercountry adoption; and

c) be subject to supervision by competent authorities of that State as to its composition, operation and financial situation.

Article 12

A body accredited in one Contracting State may act in another Contracting State only if the competent authorities of both States have authorized it to do so.

Article 13

The designation of the Central Authorities and, where appropriate, the extent of their functions, as well as the names and addresses of the accredited bodies shall be communicated by each Contracting State to the Permanent Bureau of the Hague Conference on Private International Law.

Chapter IV

Procedural requirements in intercountry adoption

Article 14

Persons habitually resident in a Contracting State, who wish to adopt a child habitually resident in another Contracting State, shall apply to the Central Authority in the State of their habitual residence.

Article 15

1. If the Central Authority of the receiving State is satisfied that the applicants are eligible and suited to adopt, it shall prepare a report including information about their identity, eligibility and suitability to adopt, tab-stops:right 518.65pt'>Article 16

1. If the Central Authority of the State of origin is satisfied that the child is adoptable, it shall:

a) prepare a report including information about his or her identity, adoptability,

b) give due consideration to the child's upbringing and to his or her ethnic, religious and cultural

c) ensure that consents have been obtained in accordance with Article 4; and

d) determine, on the basis in particular of the reports relating to the child and the prospective adoptive parents, whether the envisaged placement is in the best interests of the child.

2. It shall transmit to the Central Authority of the receiving State its report on the child, proof that the necessary consents have been obtained and the reasons for its determination on the placement, taking care not to reveal the identity of the mother and the father if, in the State of origin, these identities may not be disclosed.

Article 17

Any decision in the State of origin that a child should be entrusted to prospective adoptive parents may only be made if:

a) the Central Authority of that State has ensured that the prospective adoptive parents agree;

b) the Central Authority of the receiving State has approved such decision, where such approval is required by the law of that State or by the Central Authority of the State of origin;

c) the Central Authorities of both States have agreed that the adoption may proceed; and

d) it has been determined, in accordance with Article 5, that the prospective adoptive parents are eligible and suited to adopt and that the child is or will be authorized to enter and reside permanently in the receiving State.

Article 18

The Central Authorities of both States shall take all necessary steps to obtain permission for the child to leave the State of origin and to enter and reside permanently in the receiving State.

Article 19

1. The transfer of the child to the receiving State may only be carried out if the requirements of Article 17 have been satisfied.

2. The Central Authorities of both States shall ensure that this transfer takes place in secure and appropriate circumstances and, if possible, in the company of the adoptive or prospective adoptive parents.

3. If the transfer of the child does not take place, the reports referred to in Articles 15 and 16 are to be sent back to the authorities who forwarded them.

Article 20

The Central Authorities shall keep each other informed about the adoption process and the measures taken to complete it, as well as about the progress of the placement if a probationary period is required.

Article 21

1. Where the adoption is to take place after the transfer of the child to the receiving State and it appears to the Central Authority of that State that the continued placement of the child with the prospective adoptive parents is not in the child's best interests, such Central Authority shall take the measures necessary to protect the child, in particular:

a) to cause the child to be withdrawn from the prospective adoptive parents and to arrange temporary care;

b) in consultation with the Central Authority of the State of origin, to arrange without delay a new placement of the child with a view to adoption or, if this is not appropriate, to arrange alternative long-term care; an adoption shall not take place until the Central Authority of the State of origin has been duly informed concerning the new prospective adoptive parents;

c) as a last resort, to arrange the return of the child, if his or her interests so require.

2. Having regard in particular to the age and degree of maturity of the child, he or she shall be consulted and, where appropriate, his or her consent obtained in relation to measures to be taken under this Article.

Article 22

1. The functions of a Central Authority under this Chapter may be performed by public authorities or by bodies accredited under Chapter III, to the extent permitted by the law of its State.

2. Any Contracting State may declare to the depositary of the Convention that the functions of the Central Authority under Articles 15 to 21 may be performed in that State, to the extent permitted by the law and subject to the supervision of the competent authorities of that State, also by bodies or persons who:

a) meet the requirements of integrity, professional competence, experience and accountability of that State; and

b) are qualified by their ethical standards and by training or experience to work in the field of intercountry adoption.

3. A Contracting State which makes the declaration provided for in paragraph 2 shall keep the Permanent Bureau of the Hague Conference on Private International Law informed of the names and addresses of these bodies and persons.

4. Any Contracting State may declare to the depositary of the Convention that adoptions of children habitually resident in its territory may only take place if the functions of the Central Authorities are performed in accordance with paragraph 1.

5. Notwithstanding any declaration made under paragraph 2, the reports provided for in Articles 15 and 16 shall, in every case, be prepared under the responsibility of the Central Authority or other authorities or bodies in accordance with paragraph 1.

Chapter V

Recognition and effects of the adoption

Article 23

1. An adoption certified by the competent authority of the State of the adoption as having been made in accordance with the Convention shall be recognized by operation of law in the other Contracting States. The certificate shall specify when and by whom the agreements under Article 17, sub-paragraph c), were given.

2. Each Contracting State shall, at the time of signature, ratification, acceptance, approval or accession, notify the depositary of the Convention of the identity and the functions of the authority or the authorities which, in that State, are competent to make the certification. It shall also notify the depositary of any modification in the designation of these authorities.

Article 24

The recognition of an adoption may be refused in a Contracting State only if the adoption is manifestly contrary to its public policy, taking into account the best interests of the child.

Article 25

Any Contracting State may declare to the depositary of the Convention that it will not be bound under this Convention to recognize adoptions made in accordance with an agreement concluded by application of Article 39, paragraph 2.

Article 26

1. The recognition of an adoption includes recognition of:

a) the legal parent-child relationship between the child and his or her adoptive parents;

b) parental responsibility of the adoptive parents for the child;

c) the termination of a pre-existing legal relationship between the child and his or her mother and father, if the adoption has this effect in the Contracting State where it was made.

2. In the case of an adoption having the effect of terminating a pre-existing legal parent-child relationship, the child shall enjoy in the receiving State, and in any other Contracting State where the adoption is recognized, rights equivalent to those resulting from adoptions having this effect in each such State.

3. The preceding paragraphs shall not prejudice the application of any provision more favourable for the child, in force in the Contracting State which recognizes the adoption.

Article 27

1. Where an adoption granted in the State of origin does not have the effect of terminating a pre-existing legal patent-child relationship, it may, in the receiving State which recognizes the adoption under the Convention, be converted into an adoption having such an effect:

a) if the law of the receiving State so permits; and

b) if the consents referred to in Article 4, sub-paragraphs c) and d), have been or are given for the purpose of such an adoption.

2. Article 23 applies to the decision converting the adoption.

Chapter VI

General provisions

Article 28

The Convention does not affect any law of a State of origin which requires that the adoption of a child habitually resident within that State take place in that State or which prohibits the child's placement in, or transfer to, the receiving State prior to adoption.

Article 29

There shall be no contact between the prospective adoptive parents and the child's parents or any other person who has care of the child until the requirements of Article 4, sub-paragraphs a) to c), and Article 5, sub-paragraph a), have been met, unless the adoption takes place within a family or unless the contact is in compliance with the conditions established by the competent authority of the State of origin.

Article 30

1. The competent authorities of a Contracting State shall ensure that information held by them concerning the child's origin, in particular information concerning the identity of his or her parents, as well as the medical history, is preserved.

2. They shall ensure that the child or his or her representative has access to such information, under appropriate guidance, in so far as is permitted by the law of that State.

Article 31

Without prejudice to Article 30, personal data gathered or transmitted under the Convention, especially data referred to in Articles 15 and 16, shall be used only for the purposes for which they were gathered or transmitted.

Article 32

1. No one shall derive improper financial or other gain from an activity related to an intercountry adoption.

2. Only costs and expenses, including reasonable professional fees of persons involved in the adoption, may be charged or paid.

3. The directors, administrators and employees of bodies involved in an adoption shall not receive remuneration which is unreasonably high in relation to services rendered.

Article 33

A competent authority which finds that any provision of the Convention has not been respected or that there is a serious risk that it may not be respected, shall immediately inform the Central Authority of its State. This Central Authority shall be responsible for ensuring that appropriate measures are taken.

Article 34

If the competent authority of the State of destination of a document so requests, a translation certified as being in conformity with the original must be furnished. Unless otherwise provided, the costs of such translation are to be borne by the prospective adoptive parents.

Article 35

The competent authorities of the Contracting States shall act expeditiously in the process of adoption.

Article 36

In relation to a State which has two or more systems of law with regard to adoption applicable in different territorial units:

a) any reference to habitual residence in that State shall be construed as referring to habitual residence in a territorial unit of that State;

b) any reference to the law of that State shall be construed as referring to the law in force in the relevant territorial unit;

c) any reference to the competent authorities or to the public authorities of that State shall be construed as referring to those authorized to act in the relevant territorial unit;

d) any reference to the accredited bodies of that State shall be construed as referring to bodies accredited in the relevant territorial unit.

Article 37

In relation to a State which with regard to adoption has two or more systems of law applicable to different categories of persons, any reference to the law of that State shall be construed as referring to the legal system specified by the law of that State.

Article 38

A State within which different territorial units have their own rules of law in respect of adoption shall not be bound to apply the Convention where a State with a unified system of law would not be bound to do so.

Article 39

1. The Convention does not affect any international instrument to which Contracting States are Parties and which contains provisions on matters governed by the Convention, unless a contrary declaration is made by the States Parties to such instrument.

2. Any Contracting State may enter into agreements with one or more other Contracting States, with a view to improving the application of the Convention in their mutual relations. These agreements may derogate only from the provisions of Articles 14 to 16 and 18 to 21. The States which have concluded such an agreement shall transmit a copy to the depositary of the Convention.

Article 40

No reservation to the Convention shall be permitted.

Article 41

The Convention shall apply in every case where an application pursuant to Article 14 has been received after the Convention has entered into force in the receiving State and the State of origin.

Article 42

The Secretary General of the Hague Conference on Private International Law shall at regular intervals convene a Special Commission in order to review the practical operation of the Convention.

Chapter VII

Final clauses

Article 43

1. The Convention shall be open for signature by the States which were Members of the Hague Conference on Private International Law at the time of its Seventeenth Session and by the other States which participated in that Session.

2. It shall be ratified, accepted or approved and the instruments of ratification, acceptance or approval shall be deposited with the Ministry of Foreign Affairs of the Kingdom of the Netherlands, depositary of the Convention.

Article 44

1. Any other State may accede to the Convention after it has entered into force in accordance with Article 46, paragraph 1.

2. The instrument of accession shall be deposited with the depositary.

3. Such accession shall have effect only as regards the relations between the acceding State and those Contracting States which have not raised an objection to its accession in the six months after the receipt of the notification referred to in sub-paragraph b) of Article 48. Such an objection may also be raised by States at the time when they ratify, accept or approve the Convention after an accession. Any such objection shall be notified to the depositary.

Article 45

1. If a State has two or more territorial units in which different systems of law are applicable in relation to matters dealt with in the Convention, it may at the time of signature, ratification, acceptance, approval or accession declare that this Convention shall extend to all its territorial units or only to one or more of them and may modify this declaration by submitting another declaration at any time.

2. Any such declaration shall be notified to the depositary and shall state expressly the territorial units to which the Convention applies.

3. If a State makes no declaration under this Article, the Convention is to extend to all territorial units of that State.

Article 46

1. The Convention shall enter into force on the first day of the month following the expiration of three months after the deposit of the third instrument of ratification, acceptance or approval referred to in Article 43.

2. Thereafter the Convention shall enter into force:

a) for each State ratifying, accepting or approving it subsequently, or acceding to it, on the first day of the month following the expiration of three months after the deposit of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession;

b) for a territorial unit to which the Convention has been extended in conformity with Article 45, on the first day of the month following the expiration of three months after the notification referred to in that Article.

Article 47

1. A State Party to the Convention may denounce it by a notification in writing addressed to the depositary.

2. The denunciation takes effect on the first day of the month following the expiration of twelve months after the notification is received by the depositary. Where a longer period for the denunciation to take effect is specified in the notification, the denunciation takes effect upon the expiration of such longer period after the notification is received by the depositary.

Article 48

The depositary shall notify the States Members of the Hague Conference on Private International Law, the other States which participated in the Seventeenth Session and the States which have acceded in accordance with Article 44, of the following:

a) the signatures, ratifications, acceptances and approvals referred to in Article 43;

b) the accessions and objections raised to accessions referred to in Article 44;

c) the date on which the Convention enters into force in accordance with Article 46;

d) the declarations and designations referred to in Articles 22, 23, 25 and 45;

e) the agreements referred to in Article 39;

f) the denunciations referred to in Article 47.

In witness whereof the undersigned, being duly authorized thereto, have signed this Convention.

Done at The Hague, on the 29th day of May 1993, in the English and French languages, both texts being equally authentic, in a single copy which shall be deposited in the archives of the Government of the Kingdom of the Netherlands, and of which a certified copy shall be sent, through diplomatic channels, to each of the States Members of the Hague Conference on Private International Law at the date of its Seventeenth Session and to each of the other States which participated in that Session.

CONVENTION

sur la protection des enfants et la coopération en matière d'adoption internationale

Les Etats signataires de la présente Convention,

Reconnaissant que, pour I'epanouissement harmonieux de sa personnalité, I'enfant doit grandir dans un milieu familial, dans un climat de bonheur, d'amour et de compréhension,

Rappelant que chaque Etat devrait prendre, par priorité, des mesures appropriées pour permettre le maintien de I'enfant dans sa famille d'origine,

Reconnaissant que I'adoption internationale peut présenter I'avantage de donner une famille permanente à I'enfant pour lequel une famille appropriée ne peut être trouvée dans son Etat d'origine,

Convaincus de la nécessité de prévoir des mesures pour garantir que les adoptions internationales ajent lieu dans I'intérêt supérieur de I'enfant et le respect de ses droits fondamentaux, ainsi que pour prévenir I'enlèvement, la vente ou la traite d'enfants,

Désirant établir à cet effet des dispositions communes qui tiennent compte des principes reconnus par les instruments internationaux, notamment par la Convention des Nations Unies sur les droits de I'enfant, du 20 novembre 1989, et par la Déclaration des Nations Unies sur les principes sociaux et juridiques applicables à la protection et au bien-être des enfants, envisagés surtout sous l'angle des pratiques en matière d'adoption et de placement familial sur les plans national et international (Résolution de I'Assemblée générale 41/85, du 3 décembre 1986),

Sont convenus des dispositions suivantes:

Chapitre I

Champ d'application de la Convention

Article 1

La présente Convention a pour objet:

a) d'établir des garanties pour que les adoptions internationales ajent lieu dans I'intérêt superiéur de I'enfant et dans le respect des droits fondamentaux qui lui sont reconnus en droit international;

b) d'instaurer un système de coopération entre les Etats contractants pour assurer le respect de ces garanties et prévenir ainsi I'enlèvement, la vente ou la traite d'enfants;

c) d'assurer la reconnaissance dans les Etats contractants des adoptions réalisées selon la Convention.

Article 2

1. La Convention s'applique lorsqu' un enfant résidant habituellement dans un Etat contractant („l'Etat d'origine") a été, est ou doit être déplacé vers un autre Etat contractant („I'Etat d'accueil"), soit après son adoption dans I'Etat d'origine par des époux ou une personne résidant habituellement dans I'Etat d'accueil, soit en vue d'une telle adoption dans I'Etat d'accueil ou dans I'Etat d'origine.

2. La Convention ne vise que les adoptions établissant un lien de filiation.

Article 3

La Convention cesse de s`appliquer si les acceptations visées à I'article 17, fettre c), n'ont pas été données avant que I'enfant n'ait atteint I'âge de dix-huit ans.

Chapitre II

Conditions des adoptions internationales

Article 4

Les adoptions visées par la Convention ne peuvent avoir lieu que si les autorités compétentes de I'Etat d`origine:

a) ont établi que I'enfant est adoptable;

b) ont constaté, après avoir dûment examiné les possibilités de placement de I`enfant dans son Etat d'origine, qu'une adoption internationale répond à I'intérêt supérieur de I'enfant;

c) se sont assurées

1) que les personnes, institutions et autorités dont le consentement est requis pour I'adoption ont été entourées des conseils nécessaires et dûment informées sur les conséquences de leur consentement, en particulier sur le maintien ou la rupture, en raison d'une adoption, des liens de droit entre I'enfant et sa familie d'origine,

2) que celles-ci ont donné librement leur consentement dans les formes légales requises, et que ce consentement a été donné ou constaté par écrit,

3) que les consentements n'ont pas été obtenus moyennant paiement ou contrepartie d'aucune sorte et qu'ils n'ont pas été retirés, et

4) que le consentement de la mère, s'il est requis, n'a été donné qu'aprés la naissance de I'enfant; et

d) se sont assurées, eu égard à I'âge et à la maturité de I'enfant,

1) que celui-ci a été entouré de conseils et dûment informé sur les conséquences de I'adoption et de son consentement à I'adoption, si celui-ci est requis,

2) que les souhaits et avis de I'enfant ont été pris en considération,

3) que le consentement de I'enfant à I'adoption, lorsqu'il est requis, a été donné librement, dans les formes légales requises, et que son consentement a été donné ou constaté par écrit, et

4) que ce consentement n'a pas été obtenu moyennant paiement ou contrepartie d'aucune sorte.

Article 5

Les adoptions visées par la Convention ne peuvent avoir lieu que si les autorités compétentes de I'Etat d'accueil:

a) ont constaté que les futurs parents adoptifs sont qualifiés et aptes à adopter;

b) se sont assurées que les futurs parents adoptifs ont été entourés des conseils nécessaires; et

c) ont constaté que I'enfant est ou sera autorisé à entrer et à séjourner de façon permanente dans cet Etat.

Chapitre III

Autorités centrales et organismes agréés

Article 6

1. Chaque Etat contractant désigne une Autorité centrale chargée de satisfaire aux obligations qui lui sont imposées par la Convention.

2. Un Etat fédéral, un Etat dans lequel plusieurs systémes de droit sont en vigueur ou un Etat ayant des unités territoriales autonomes est libre de designer plus d'une Autorité centrale et de spécifier I'étendue territoriale ou personnelle de leurs fonctions. L'Etat qui fait usage de cette faculté désigne I'Autorite centrale a laquelle toute communication peut etre adressee en vue de sa transmission a I'Autorité centrale compétente au sein de cet Etat.

Article 7

1. Les Autorités centrales doivent coopérer entre elles et promouvoir une collaboration entre les autorités compétentes de leurs Etats pour assurer la protection des enfants et réaliser les autres objectifs de la Convention.

2. Elles prennent directement toutes mesures appropriées pour:

a) fournir des informations sur la législation de leurs Etats en matière d'adoption et d'autres informations générales, telles que des statistiques et formules types;

b) s'informer mutuellement sur le fonctionnement de la Convention et, dans la mesure du possible, lever les obstacles à son application.

Article 8

Les Autorités centrales prennent, soit directement, soit avec le concours d'autorités publiques, toutes mesures appropriées pour prévenir les gains matériels indus à I'occasion d'une adoption et empêcher toute pratique contraire aux objectifs de la Convention.

Article 9

Les Autorités centrales prennent, soit directement, soit avec le concours d'autorités publiques ou d'organismes dûment agréés dans leur Etat, toutes mesures appropriées, notamment pour:

a) rassembler, conserver et échanger des informations relatives à la situation de I'enfant et des futurs parents adoptifs, dans la mesure nécessaire à la réalisation de I'adoption;

b) faciliter, suivre et activer la procédure en vue de I'adoption;

c) promouvoir dans leurs Etats le développement de services de conseils pour I'adoption et pour le suivi de I'adoption;

d) échanger des rapports généraux d'evaluation sur les expériences en matière d'adoption internationale;

e) répondre, dans la mesure permise par la loi de leur Etat, aux demandes motivées d'informations sur une situation particulière d'adoption formulées par d'autres Autorités centrales ou par des autorités publiques.

Article 10

Peuvent seuls bénéficier de I'agrément et le conserver les organismes qui démontrent leur aptitude à remplir correctement les missions qui pourraient leur être confiées.

Article 11

Un organisme agréé doit:

a) poursuivre uniquement des buts non lucratifs dans les conditions et limites fixées par les autorités compétentes de I'Etat d'agrément;

b) être dirigé et géré par des personnes qualifiées par leur intégrité morale et leur formation ou experience pour agir dans le domaine de I'adoption internationale; et

c) être soumis à la surveillance d'autorités compétentes de cet Etat pour sa composition, son fonctionnement et sa situation financière,

Article 12

Un organisme agréé dans un Etat contractant ne pourra agir dans un autre Etat contractant que si les autorités compétentes des deux Etats I'ont autorisé.

Article 13

La désignation des Autorités centrales et, le cas échéant, I'étendue de leurs fonctions, ainsi que le nom et I'adresse des organismes agréés, sont communiqués par chaque Etat contractant au Bureau Permanent de la Conférence de La Haye de droit International privé.

Chapitre IV

Conditions procédurales de I'adoption internationale

Article 14

Les personnes résidant habituellement dans un Etat contractant, qui désirent adopter un enfant dont la résidence habituelle est située dans un autre Etat contractant, doivent s'adresser à I'Autorité centrale de I'Etat de leur résidence habituelle.

Article 15

1. Si I'Autorité centrale de I'Etat d`accueil considère que les requérants sont qualifiés et aptes à adopter, elle établit un rapport contenant des renseignements sur leur identité, leur capacité légale et leur aptitude à adopter, leur situation personnelle, familiale et médicale, leur milieu social, les motifs qui les animent, leur aptitude à assumer une adoption internationale, ainsi que sur les enfants qu'ils seraient aptes à prendre en charge.

2. Elle transmet le rapport à I'Autorité centrale de I'Etat d'origine.

Article 16

1. Si I'Autorité centrale de I'Etat d'origine considère que I'enfant est adoptable,

a) elle établit un rapport contenant des renseignements sur I'identité de I'enfant, son adoptabilité, son milieu social, son évolution personnelle et familiale, son passé médical et celui de sa familie, ainsi que sur ses besoins particuliers;

b) elle tient dûment compte des conditions d'éducation de I'enfant, ainsi que de son origine ethnique, religieuse et culturelle;

c) elle s'assure que les consentements visés à I'article 4 ont été obtenus; et

d) elle constate, en se fondant notamment sur les rapports concernant I'enfant et les futurs parents adoptifs, que le placement envisagé est dans I'intérêt supérieur de I'enfant.

2. Elle transmet à I'Autorité centrale de I'Etat d'accueil son rapport sur I'enfant, la preuve des consentements requis et les motifs de son constat sur le placement, en veillant à ne pas révéler I'identité de la mère et du père, si, dans I'Etat d'origine, cette identité ne peut pas être divulguée.

Article 17

Toute décision de confier un enfant à des futurs parents adoptifs ne peut être prise dans I'Etat d'origine que

a) si I'Autorité centrale de cet Etat s'est assurée de I'accord des futurs parents adoptifs;

b) si I'Autorité centrale de I'Etat d'accueil a approuvé cette décision, lorsque la loi de cet Etat ou I'Autorité centrale de I'Etat d'origine le requiert;

c) si les Autorités centrales des deux Etats ont accepté que la procédure en vue de I'adoption se poursuive; et

d) s'il a été constaté conformément à I'article 5 que les futurs parents adoptifs sont qualifiés et aptes à adopter et que I'enfant est ou sera autorisé à entrer et à séjourner de façon permanente dans l'Etat d'accueil.

Article 18

Les Autorités centrales des deux Etats prennent toutes mesures utiles pour que I'enfant reçoive I'autorisation de sortie de I'Etat d'origine, ainsi que cetle d`entrée et de séjour permanent dans I'Etat d'accueil.

Article 19

1. Le déplacement de I'enfant vers I'Etat d'accueil ne peut avoir lieu que si les conditons de I'article 17 ont été remplies.

2. Les Autorités centrales des deux Etats veillent à ce que ce déplacement s'effectue en toute sécurité, dans des conditions appropriées et, si possible, en compagnie des parents adoptifs ou des futurs parents adoptifs.

3. Si ce déplacement n'a pas lieu, les rapports visés aux articles 15 et 16 Bont renvoyés aux autorités expéditrices.

Article 20

Les Autorités centrales se tiennent informées sur la procédure d'adoption et les mesures prises pour la mener à terme, ainsi que sur le déroulement de la période probatoire, lorsque celle-ci est requise.

Article 21

1. Lorsque I'adoption doit avoir lieu après le déplacement de I'enfant dans I'Etat d'accueil et que I'Autorité centrale de cet Etat considère que le maintien de I'enfant dans la familie d'accueil n'est plus de son intérêt supérieur, cette Autorité prend les mesures utiles à la protection de I'enfant, en vue notamment:

a) de retirer I'enfant aux personnes qui désiraient I'adopter et d'en prendre soin provisoirement;

b) en consultation avec I'Autorité centrale de I'Etat d'origine, d'assurer sans délai un nouveau placement de I'enfant en vue de son adoption ou, à défaut, une prise en charge alternative durable; une adoption ne peut avoir lieu que si I'Autorite centrale de I'Etat d'origine a été dûment informée sur les nouveaux parents adoptifs;

c) en dernier ressort, d'assurer le retour de I'enfant, si son intérêt I'exige.

2. Eu égard notamment à I'âge et à la maturité de I'enfant, celuj-ci sera consulté et, le cas échéant, son consentement obtenu sur les mesures àprendre conformément au présent article.

Article 22

1. Les fonctions conférées à I'Autorité centrale par le présent chapitre peuvent être exercées par des autorités publiques ou par des organismes agréés conformément au chapitre III, dans la mesure prévue par la loi de son Etat.

2. Un Etat contractant peut déclarer auprés du dépositaire de la Convention que les fonctions conférées à I'Autorité centrale par les articles 15 a 21 peuvent aussi être exercées dans cet Etat, dans la mesure prévue par la loi et sous le contrôle des autorités compétentes de cet Etat, par des organismes ou personnes qui:

a) remplissent les conditions de moralité, de compétence professionnelle, d'expérience et de responsabilité requises par cet Etat; et

b) sont qualifiées par leur intégrité morale et leur formation ou expérience pour agir dans le domaine de I'adoption internationale.

3. L'Etat contractant qui fait la déclaration visée au paragraphe 2 informe régulièrement le Bureau Permanent de la Conférence de La Haye de droit International privé des noms et adresses de ces organismes et personnes.

4. Un Etat contractant peut déclarer auprès du dépositaire de la Convention que les adoptions d`enfants dont la résidence habituelle est située sur son territoire ne peuvent avoir lieu que si les fonctions conférées aux Autorités centrales sont exercées conformément au paragraphe premier.

5. Nonobstant toute déclaration effectuée conformément au paragraphe 2, les rapports prévus aux articles 15 et 16 sont, dans tous les cas, établis sous la responsabilité de I'Autorité centrale ou d'autres autorités ou organismes, conformément au paragraphe premier.

Chapitre V

Reconnaissance et effets de I'adoption

Article 23

1. Une adoption certifiée conforme à la Convention par I`autorité compétente de I'Etat contractant où elle a eu lieu est reconnue de plein droit dans les autres Etats contractants. Le certificat indique quand et par qui les acceptations visées à I'article 17, lettre c), ont été donnees.

2. Tout Etat contractant, au moment de la signature, de la ratification, de I'acceptation, de I'approbation ou de I'adhésion, notifiera au dépositaire de la Convention I'identité et les fonctions de I'autorité ou des autorités qui, dans cet Etat, sont compétentes pour délivrer le certificat. II tui notifiera aussi toute modification dans la désignation de ces autorités.

Article 24

La reconnaissance d'une adoption ne peut être refusée dans un Etat contractant que si I'adoption est manifestement contraire à son ordre public, compte tenu de I'intérêt supérieur de I'enfant.

Article 25

Tout Etat contractant peut déclarer au dépositaire de la Convention qu'il ne sera pas tenu de reconnaître en vertu de cetle-ci les adoptions faites conformément àun accord conclu en application de I'article 39, paragraphe 2.

Article 26

1. La reconnaissance de I'adoption comporte cetle

a) du lien de filiation entre I'enfant et ses parents adoptifs;

b) de la responsabilité parentale des parents adoptifs à I'égard de I'enfant;

c) de la rupture du lien préexistant de filiation entre I'enfant et sa mére et son père, si I'adoption produit cet effet dans I'Etat contractant où elle a eu lieu.

2. Si I'adoption a pour effet de rompre le lien préexistant de filiation, I'enfant jouit, dans I'Etat d'accueil et dans tout autre Etat contractant où I'adoption est reconnue, des droits équivalents à ceux résultant d'une adoption produisant cet effet dans chacun de ces Etats.

3. Les paragraphes précédents ne portent pas atteinte à I'application de toute disposition plus favorable à I'enfant, en vigueur dans I'Etat contractant qui reconnait I'adoption.

Article 27

1. Lorsqu'une adoption faite dans I'Etat d'origine n'a pas pour effet de rompre le lien préexistant de filiation, elle peut, dans I'Etat d'accueil qui reconnaît I'adoption conformément à la Convention, être convertie en une adoption produisant cet effet,

a) si le droit de I'Etat d'accueil le permet; et

b) si les consentements vises à I'article 4, lettres c) et d), ont été ou sont donnés en vue d'une telle adoption.

2. L'article 23 s'applique à la décision de conversion.

Chapitre VI

Dispositions génerales

Article 28

La Convention ne déroge pas aux lois de I'Etat d'origine qui requièrent que I'adoption d'un enfant résidant habituellement dans cet Etat doive avoir lieu dans cet Etat ou qui interdisent le placement de I'enfant dans I'Etat d'accueil ou son déplacement vers cet Etat avant son adoption.

Article 29

Aucun contact entre les futurs parents adoptifs et les parents de I'enfant ou toute autre personne qui a la garde de celui-ci ne peut avoir lieu tant que les dispositions de I'article 4, lettres a) à c), et de I'article 5, lettre a·, n'ont pas été respectées, sauf si I'adoption a lieu entre membres d'une même familie ou si les conditions fixées par I'autorité compétente de I'Etat d'origine Bont remplies.

Article 30

1. Les autorités compétentes d'un Etat contractant veillent à conserver les informations qu'elles détiennent sur les origines de I'enfant, notamment celles relatives à I'identité de sa mère et de son père, ainsi que les données sur le passé médical de I'enfant et de sa famille.

2. Elles assurent I'accès de I'enfant ou de son représentant à ces informations, avec les conseils appropriés, dans la mesure permise par la loi de leur Etat.

Article 31

Sous réserve de I'article 30, les données personnelles rassemblées ou transmises conformément à la Convention, en particulier celles visées aux articles 15 et 16, ne peuvent être utilisées à d'autres fins que celles pour lesquelles elles ont été rassemblées ou transmises.

Article 32

1. Nul ne peut tirer un gain matériel indu en raison d'une intervention a I'occasion d'une adoption internationale.

2. Seuls peuvent être demandés et payés les frais et dépenses, y compris les honoraires raisonnables des personnes qui sont intervenues dans I'adoption.

3. Les dirigeants, administrateurs et employes d'organismes intervenant dans une adoption ne peuvent recevoir une rémunération disproportionnée par rapport aux services rendus.

Article 33

Toute autorité compétente qui constate qu'une des dispositions de la Convention a été méconnue ou risque manifestement de I'être en informe aussitôt I'Autorité centrale de I'Etat dont elle relève. Cette Autorité centrale a la responsabilité de veiller à ce que les mesures utiles soient prises.

Article 34

Si I'autorité compétente de I'Etat destinataire d'un document le requiert, une traduction certifiée conforme doit être produite. Sauf dispense, les frais de traduction sont à la charge des futurs parents adoptifs.

Article 35

Les autorités compétentes des Etats contractants agissent rapidement dans les procédures d'adoption.

Article 36

Au regard d'un Etat qui connaît, en matière d'adoption, deux ou plusieurs systémes de droit applicables dans des unités territoriales différentes:

a) toute référence à la résidence habituelle dans cet Etat vise la résidence habituelle dans une unité territoriale de cet Etat;

b) toute référence à la loi de cet Etat vise la loi en vigueur dans I'unité territoriale concernée;

c) toute référence aux autorités compétentes ou aux autorités publiques de cet Etat vise les autorités habilitées à agir dans I'unité territoriale concernée;

d) toute référence aux organismes agréés de cet Etat vise les organismes agréés dans I'unité territoriale concernée.

Article 37

Au regard d'un Etat qui connaît, en matière d'adoption, deux ou plusieurs systèmes de droit applicables à des catégories differentes de personnes, toute référence à la loi de cet Etat vise le système de droit désigné par le droit de celui-ci.

Article 38

Un Etat dans lequel différentes unités territoriales ont leurs progres règles de droit en matière d'adoption ne sera pas tenu d'appliquer la Convention lorsqu'un Etat dont le système de droit est unifié ne serait pas tenu de I'appliquer.

Article 39

1. La Convention ne déroge pas aux instruments internationaux auxquels des Etats contractants sont Parties et qui contiennent des dispositions sur les matières réglées par la présente Convention, à moins qu'une déclaration contraire ne soit faite par les Etats liés par de tels instruments.

2. Tout Etat contractant pourra conclure avec un ou plusieurs autres Etats contractants des accords en vue de favoriser I'application de la Convention dans leurs rapports réciproques. Ces accords ne pourront déroger qu'aux dispositions des articles 14 à 16 et 18 à 21. Les Etats qui auront conclu de tels accords en transmettront une copie au dépositaire de la Convention.

Article 40

Aucune réserve à la Convention n'est admise.

Article 41

La Convention s'applique chaque fois qu'une demande visée à I'article 14 a été reçue après I'entrée en vigueur de la Convention dans I'Etat d'accueil et I'Etat d'origine.

Article 42

Le Secrétaire général de la Conférence de La Haye de droit International privé convoque périodiquement une Commission spéciale afin d'examiner le fonctionnement pratique de la Convention.

Chapitre VII

Clauses finales

Article 43

1. La Convention est ouverte à la signature des Etats qui étaient Membres de la Conférence de La Haye de droit international privé lors de sa Dix-septiême session et des autres Etats qui ont participé à cette Session.

2. Elle sera ratifiée, acceptee ou approuvée et les instruments de ratification, d'acceptation ou d'approbation seront déposés auprés du Ministère des Affaires Etrangères du Royaume des Pays-Bas, dépositaire de la Convention.

Article 44

1. Tout autre Etat pourra adhérér à la Convention après son entrée en vigueur en vertu de I'article 46, paragraphe 1.

2. L'instrument d'adhésion sera déposé auprès du dépositaire.

3. L'adhésion n'aura d'effet que dans les rapports entre I'Etat adhérant et les Etats contractants qui n'auront pas éléve d'objection à son encontre dans les six mois après la réception de la notification prévue à I'article 48, lettre b). Une telle objection pourra également être élévee par tout Etat au moment d'une ratification, acceptation ou approbation de la Convention, ultérieure à I'adhésion. Ces objections seront notifiées au dépositaire.

Article 45

1. Un Etat qui comprend deux ou plusieurs unités territoriales dans lesquelles des systèmes de droit différents s'appliquent aux matières règies par cette Convention pourra, au moment de la signature, de la ratification, de I'acceptation, de I'approbation ou de I'adhésion, déclarer que la présente Convention s'appliquera à toutes ses unités territoriales ou seulement à I'une ou à plusieurs d'entre elles, et pourra à tout moment modifier cette déclaration en faisant une nouvelle déclaration.

2. Ces déclarations seront notifiées au dépositaire et indiqueront expressément les unités territoriales auxquelles la Convention s'applique.

3. Si un Etat ne fait pas de déclaration en vertu du présent article, la Convention s'appliquera a l'ensemble du territoire de cet Etat.

Article 46

9. La Convention entrera en vigueur le premier jour du mois suivant I'expiration d'une période de trois mois après le dépôt du troisième instrument de ratification, d'acceptation ou d'approbation prévu par I'article 43.

2. Par la suite, la Convention entrera en vigueur:

a) pour chaque Etat ratifiant, acceptant ou approuvant postérieurement, ou adhérant, le premier jour du mois suivant I'expiration d'une période de trois mois après le dépôt de son instrument de ratification, d'acceptation, d'approbation ou d'adhésion;

b) pour les unités territoriales auxquelles la Convention a été étendue conformément à I'article 45, le premier jour du mois suivant I'expiration d'une période de trois mois après la notification visée dans cet article.

Article 47

9. Tout Etat Partie à la Convention pourra dénoncer celle-ci par une notification adressée par écrit au dépositaire.

2. La dénonciation prendra effet le premier jour du mois suivant I'expiration d'une période de douze mois après la date de réception de la notification par le dépositaire. Lorsqu'une période plus longue pour la prise d'effet de la dénonciation est spécifiée dans la notification, la dénonciation prendra effet à I'expiration de la période en question après la date de réception de la notification.

Article 48

Le dépositaire notifiera aux Etats membres de la Conférence de La Haye de droit international privé, aux autres Etats qui ont participé à la Dix-septiéme session, ainsi qu'aux Etats qui auront adhéré conformément aux dispositions de I'article 44:

a) les signatures, ratifications, acceptations et approbations visées à I'article 43;

b) les adhésions et les objections aux adhésions visées à I'article 44;

c) la date à laquelle la Convention entrera en vigueur conformément aux dispositions de I'article 46;

d) les déclarations et les désignations mentionnées aux articles 22, 23, 25 et 45;

e) les accords mentionnés à I'article 39;

f) les dénonciations visées à I'article 47.

En foi de quoi, les soussignés, dûment autorisés, ont signé la présente Convention.

Fait à La Haye, 29 le mai 1993, en français et en anglais, les deux textes faisant également foi, en un seul exemplaire, qui sera déposé dans les archives du Gouvernement du Royaume des Pays-Bas et dont une copie certifiée conforme sera remise, par la voie dyplomatique, à chacun des Etats membres de la Conférence de La Haye de droit international privé lors de la Dix-septiéme session, ainsi qu`a chacun des autres Etats ayant participè à cette session.

Po zapoznaniu się z powyższą konwencją w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej oświadczam, że:

– została ona uznana za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych;

– jest przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona;

– będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 2 listopada 1994 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Wałęsa

L.S.

Minister Spraw Zagranicznych: A. Olechowski