REKLAMA
Dziennik Ustaw - rok 1999 nr 51 poz. 526
USTAWA
z dnia 6 kwietnia 1990 r.
o Urzędzie Ochrony Państwa
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. [Zadania UOP]
2. Do zadań Szefa Urzędu Ochrony Państwa należy:
1) rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom godzącym w bezpieczeństwo, obronność, niezależność, całość i międzynarodową pozycję państwa,
2) zapobieganie i wykrywanie przestępstw szpiegostwa i terroryzmu oraz innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa oraz ściganie ich sprawców,
3) zapobieganie i wykrywanie przestępstw godzących w podstawy ekonomiczne państwa i ściganie ich sprawców,
4) zapobieganie i wykrywanie przestępstw o charakterze lub zasięgu międzynarodowym, w tym nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi, psychotropowymi lub materiałami jądrowymi i promieniotwórczymi oraz ściganie ich sprawców,
5) rozpoznawanie i przeciwdziałanie naruszeniom tajemnicy państwowej,
6) przygotowywanie dla najwyższych organów władzy i administracji państwowej informacji i analiz istotnych dla bezpieczeństwa państwa,
7) kryptograficzna ochrona wiadomości stanowiących tajemnicę państwową i służbową, przekazywanych przez techniczne środki łączności na potrzeby organów administracji państwowej i państwowych instytucji finansowych i gospodarczych.
3. Szef Urzędu Ochrony Państwa wykonuje zadania przy pomocy Urzędu Ochrony Państwa.
4. Nazwa Urząd Ochrony Państwa i jej skrót UOP przysługuje wyłącznie urzędowi, o którym mowa w ust. 3.
5. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, organy i instytucje oraz zakres i tryb wykonywania przez nie obowiązków niezbędnych do realizacji zadań, o których mowa w ust. 2 pkt 7.
2. Organy administracji rządowej współdziałają z Szefem Urzędu Ochrony Państwa w sprawach należących do jego zakresu działania.
2. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, nadaje Urzędowi Ochrony Państwa statut, który określa jego organizację.
Rozdział 2
Organizacja Urzędu Ochrony Państwa
Art. 4. [Kolegium do Spraw Służb Specjalnych]
2. Przy Radzie Ministrów działa Kolegium do Spraw Służb Specjalnych, zwane dalej "Kolegium", jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach programowania, nadzoru i koordynowania działań Urzędu Ochrony Państwa i Wojskowych Służb Informacyjnych, zwanych dalej "służbami specjalnymi", oraz podejmowanych dla ochrony bezpieczeństwa państwa działań Policji, Straży Granicznej i Żandarmerii Wojskowej. Do zadań Kolegium należy w szczególności formułowanie ocen lub wyrażanie opinii w sprawach:
1) powoływania i odwoływania Szefa Urzędu Ochrony Państwa oraz Szefa Inspektoratu Wojskowych Służb Informacyjnych,
2) wytyczania kierunków i planów działania służb specjalnych,
3) szczegółowych projektów budżetów Urzędu Ochrony Państwa i Wojskowych Służb Informacyjnych, przed rozpatrzeniem ich przez Radę Ministrów,
4) tworzenia oraz zmian centralnych planów ochrony organów i instytucji państwowych oraz gospodarki narodowej,
5) wykonywania przez służby specjalne powierzonych im zadań zgodnie z kierunkami i planami działania tych służb,
6) koordynacji działań służb specjalnych z Żandarmerią Wojskową, Policją, Strażą Graniczną oraz ich współdziałania w dziedzinie ochrony i bezpieczeństwa państwa,
7) współdziałania organów państwowych ze służbami specjalnymi.
3. W skład Kolegium wchodzą:
1) przewodniczący – Prezes Rady Ministrów,
2) członkowie :
a) minister właściwy do spraw wewnętrznych,
b) minister właściwy do spraw zagranicznych,
c) minister właściwy do spraw obrony narodowej,
d) Szef Urzędu Ochrony Państwa,
e) Sekretarz Komitetu Obrony Kraju,
f) przewodniczący stałego komitetu Rady Ministrów, właściwego w sprawach zewnętrznego i wewnętrznego bezpieczeństwa państwa.
4. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może delegować swojego przedstawiciela do udziału w posiedzeniach Kolegium.
5. W pracach Kolegium uczestniczy Sekretarz Kolegium, powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów.
6. Prezes Rady Ministrów może zapraszać do udziału w posiedzeniach Kolegium przewodniczących właściwych komisji sejmowych.
7. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia:
1) zadania, szczegółowe zasady i tryb funkcjonowania Kolegium, a także zasady udziału w posiedzeniach Kolegium przedstawicieli służb specjalnych i innych właściwych organów,
2) zakres czynności Sekretarza Kolegium.
2. W razie zwolnienia stanowiska Szefa Urzędu Ochrony Państwa, Prezes Rady Ministrów, do czasu powołania nowego Szefa, powierza pełnienie obowiązków Szefa Urzędu Ochrony Państwa, na czas nie dłuższy niż trzy miesiące, jednemu z jego zastępców lub innej osobie.
3. W razie czasowej niemożności sprawowania funkcji przez Szefa Urzędu Ochrony Państwa, Prezes Rady Ministrów, do czasu ustania przeszkody w sprawowaniu tej funkcji przez dotychczasowego Szefa, powierza pełnienie obowiązków Szefa Urzędu Ochrony Państwa jednemu z jego zastępców lub innej osobie.
4. Zastępców Szefa Urzędu Ochrony Państwa powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Szefa Urzędu Ochrony Państwa.
2. W oparciu o wytyczne, o których mowa w ust. 1, Szef Urzędu Ochrony Państwa opracowuje i przedstawia do zatwierdzenia Prezesowi Rady Ministrów roczny plan działania Urzędu Ochrony Państwa.
3. Prezes Rady Ministrów w celu zapewnienia wymaganego współdziałania służb specjalnych może, po zasięgnięciu opinii Kolegium, udzielać w tym zakresie wiążących wytycznych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych – w odniesieniu do działalności Policji, Straży Granicznej i podporządkowanych mu jednostek wojskowych, ministrowi właściwemu do spraw sprawiedliwości – w odniesieniu do działalności Centralnego Zarządu Zakładów Karnych, ministrowi właściwemu do spraw obrony narodowej – w odniesieniu do działalności Wojskowych Służb Informacyjnych i Żandarmerii Wojskowej oraz Szefowi Urzędu Ochrony Państwa – w odniesieniu do działalności Urzędu Ochrony Państwa.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa może, za zgodą Prezesa Rady Ministrów, tworzyć i rozwiązywać wydziały zamiejscowe.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa metody i formy wykonywania zadań przez podległe jednostki organizacyjne, w zakresie nie objętym innymi przepisami wydanymi na podstawie ustawy.
Rozdział 3
Zakres uprawnień Urzędu Ochrony Państwa
Art. 6. [Cel i rodzaj wykonywanych czynności]
2. Urząd Ochrony Państwa wykonuje również czynności na polecenie sądu lub prokuratora w zakresie określonym w Kodeksie postępowania karnego.
3. Funkcjonariusze Urzędu Ochrony Państwa, zwani dalej "funkcjonariuszami", wykonują czynności tylko w zakresie właściwości tego urzędu i w tym zakresie przysługują im uprawnienia procesowe policjantów, wynikające z przepisów Kodeksu postępowania karnego.
2. Prezes Rady Ministrów określi zakres, warunki i tryb przekazywania Urzędowi Ochrony Państwa informacji o osobie, uzyskanych przez Policję i Straż Graniczną w czasie wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych.
1) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości,
2) zatrzymywania osób w trybie i w wypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego,
3) przeszukania osób i pomieszczeń w trybie i w wypadkach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego i innych ustawach,
4) dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży i sprawdzania ładunku w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary,
5) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej; wymienione instytucje, organy i jednostki obowiązane są, w zakresie swojego działania, do udzielenia tej pomocy, w zakresie obowiązujących przepisów prawa,
6) zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek gospodarczych i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa.
2. Zatrzymanie osoby może być zastosowane tylko wówczas, gdy inne środki okazały się bezcelowe lub nieskuteczne.
3. Osobę zatrzymaną należy niezwłocznie poddać – w razie uzasadnionej potrzeby – badaniu lekarskiemu lub udzielić jej pierwszej pomocy medycznej.
4. Czynności wymienione w ust. 1 powinny być wykonywanie w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, wobec której zostają podjęte.
5. Na sposób prowadzenia czynności, o których mowa w ust. 1, przysługuje zażalenie do miejscowo właściwego prokuratora.
6. Szczegółowy tryb działań, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 4–6, określa w drodze rozporządzenia Rada Ministrów.
2. W przypadkach określonych w ust. 1 mogą być stosowane jedynie środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom.
3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe wypadki oraz warunki i sposoby użycia środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w ust. 1.
1) w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność funkcjonariusza lub innej osoby oraz w celu przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu,
2) przeciwko osobie nie podporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu, zdrowiu lub wolności funkcjonariusza albo innej osoby,
3) przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną funkcjonariuszowi lub innej osobie uprawnionej do posiadania broni palnej,
4) w celu odparcia niebezpiecznego, bezpośredniego, gwałtownego zamachu na obiekty i urządzenia ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, na siedziby naczelnych organów władzy, naczelnych i centralnych organów administracji państwowej albo wymiaru sprawiedliwości, na obiekty gospodarki lub kultury narodowej oraz na przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne państw obcych albo organizacji międzynarodowych, a także na obiekty dozorowane przez uzbrojoną formację ochronną, utworzoną na podstawie odrębnych przepisów,
5) w celu odparcia zamachu na mienie, stwarzającego jednocześnie bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności człowieka,
6) w bezpośrednim pościgu za osobą, wobec której użycie broni było dopuszczalne w przypadkach określonych w pkt 1–3 i 5, albo za osobą, wobec której istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia zabójstwa, zamachu terrorystycznego, uprowadzenia osoby w celu wymuszenia okupu lub określonego zachowania, rozboju, kradzieży rozbójniczej, wymuszenia rozbójniczego, umyślnego ciężkiego uszkodzenia ciała, zgwałcenia, podpalenia lub umyślnego sprowadzenia w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia albo zdrowia,
7) w celu ujęcia osoby, o której mowa w pkt 6, jeśli schroniła się ona w miejscu trudno dostępnym, a z okoliczności towarzyszących wynika, że może użyć broni palnej lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu lub zdrowiu,
8) w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na konwój ochraniający osoby, dokumenty zawierające wiadomości stanowiące tajemnicę państwową, pieniądze albo inne przedmioty wartościowe,
9) w celu ujęcia lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej, tymczasowo aresztowanej lub odbywającej karę pozbawienia wolności, jeśli:
a) ucieczka osoby pozbawionej wolności stwarza zagrożenie dla życia albo zdrowia ludzkiego,
b) istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba pozbawiona wolności może użyć broni palnej, materiałów wybuchowych lub niebezpiecznego narzędzia,
c) pozbawienie wolności nastąpiło w związku z uzasadnionym podejrzeniem lub stwierdzeniem popełnienia przestępstw, o których mowa w pkt 6.
2. Użycie broni palnej powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni, i nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób.
3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowo warunki i sposób postępowania przy użyciu broni palnej.
1a. Obowiązek uzyskiwania zgody Prokuratora Generalnego nie dotyczy:
1) uzyskania informacji w postaci danych identyfikacyjnych abonenta oraz danych dotyczących faktu, okoliczności i rodzaju połączenia, prób uzyskania połączenia między określonymi zakończeniami sieci telekomunikacyjnej,
2) identyfikacji zakończeń sieci, pomiędzy którymi wykonano połączenie.
1b. Na pisemny wniosek Szefa Urzędu Ochrony Państwa lub kierownika jednostki organizacyjnej Urzędu Ochrony Państwa operator udostępnia informacje, o których mowa w ust. 1a.
1c. Udostępnianie informacji i danych, o których mowa w ust. 1a, może następować za pomocą sieci telekomunikacyjnej.
2. W wypadkach nie cierpiących zwłoki, gdy mogłoby to spowodować utratę informacji lub zatarcie dowodów przestępstwa, Szef Urzędu Ochrony Państwa może zarządzić kontrolę korespondencji lub stosowanie środków technicznych, o których mowa w ust. 1, jednocześnie zwracając się do Prokuratora Generalnego o wyrażenie na to zgody.
3. W razie niewyrażenia przez Prokuratora Generalnego w ciągu 24 godzin zgody, o której mowa w ust. 2, Szef Urzędu Ochrony Państwa nakazuje natychmiastowe wstrzymanie kontroli korespondencji lub stosowania środków technicznych oraz zarządza protokolarne, komisyjne zniszczenie zgromadzonych w ten sposób materiałów.
4. Czynności określone w ust. 1 i 2 mogą być podjęte tylko wówczas, gdy inne środki okazały się bezskuteczne albo zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że będą nieskuteczne lub nieprzydatne do wykrycia przestępstwa, ujawnienia jego sprawców i ujawnienia oraz zabezpieczenia dowodów.
5. W przypadku potwierdzenia informacji o przestępstwie określonym w ust. 1, Szef Urzędu Ochrony Państwa przekazuje Prokuratorowi Generalnemu materiały uzyskane w wyniku czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, z wnioskiem o wszczęcie postępowania karnego.
6. Materiały uzyskane w wyniku czynności, o których mowa w ust. 1, 1a i 2, które nie stanowią informacji potwierdzających zaistnienie przestępstwa podlegają niezwłocznemu, protokolarnemu, komisyjnemu zniszczeniu.
7. Szef Urzędu Ochrony Państwa, w porozumieniu z Ministrami Sprawiedliwości, Obrony Narodowej i Łączności, określa sposób przeprowadzania i dokumentowania czynności oraz rodzaje środków technicznych, o których mowa w ust. 1, 1a i 2.
1) określone w art. 122–133 [1] Kodeksu karnego,
2) nielegalnego wytwarzania, posiadania albo obrotu bronią, amunicją lub materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi oraz psychotropowymi lub materiałami jądrowymi i promieniotwórczymi, mającymi charakter lub zasięg międzynarodowy, pozostającymi w związku z działalnością terrorystyczną, godzącą w bezpieczeństwo państwa,
3) przyjmowania lub wręczania korzyści majątkowej w celu podjęcia lub zaniechania czynności służbowej, którego następstwem może być zagrożenie bezpieczeństwa państwa lub jego podstaw ekonomicznych,
– czynności operacyjno-rozpoznawcze zmierzające do sprawdzenia uzyskanych wcześniej wiarygodnych informacji o przestępstwie oraz wykrycia sprawców i uzyskania dowodów mogą polegać na dokonaniu w sposób niejawny nabycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi albo których wytwarzanie, posiadanie, przewożenie lub którymi obrót są zabronione, a także przyjęciu lub wręczeniu korzyści majątkowej.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa może zarządzić, na czas określony, czynności wymienione w ust. 1, po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego oraz bieżąco informuje Prokuratora Generalnego o przeprowadzonych czynnościach i o ich wyniku.
3. W czasie wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1, może być stosowana kontrola korespondencji i środki techniczne na zasadach określonych w art. 10.
4. Czynności określone w ust. 1 nie mogą polegać na kierowaniu działaniami wyczerpującymi znamiona czynu zabronionego prawem. W odniesieniu do czynów dotyczących przyjęcia lub wręczenia korzyści majątkowej nie mogą również polegać na nakłanianiu do udzielania lub przyjęcia takiej korzyści.
5. Przepisy art. 10 ust. 2–6 stosuje się odpowiednio.
6. Szef Urzędu Ochrony Państwa, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw sprawiedliwości, określi sposób przeprowadzania i dokumentowania czynności, o których mowa w ust. 1.
2. O wydanym w trybie ust. 1 zarządzeniu należy niezwłocznie poinformować Prokuratora Generalnego, którego także informuje się o przebiegu i wynikach podjętych czynności. Prokurator Generalny może nakazać zaniechanie tych czynności.
3. Stosownie do zarządzenia, o którym mowa w ust. 1, organy i instytucje państwowe są obowiązane dopuścić do dalszego przewozu przesyłki zawierające przedmioty przestępstwa w stanie nienaruszonym lub po ich usunięciu, albo zastąpieniu w całości lub w części.
4. Szef Urzędu Ochrony Państwa, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw sprawiedliwości, określi sposób przeprowadzania i dokumentowania czynności, o których mowa w ust. 1.
2. Jeżeli uzyskane informacje, w tym także te, o których mowa w ust. 1, mogą mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa, Szef Urzędu Ochrony Państwa ma obowiązek niezwłocznego przekazania ich do wiadomości Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów. Jeśli uzyskane informacje dotyczą ściśle spraw objętych zakresem działania właściwego ministra, Szef Urzędu Ochrony Państwa może je również przekazać temu ministrowi.
2. Przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych funkcjonariusze mogą posługiwać się dokumentami, które uniemożliwiają ustalenie danych identyfikujących funkcjonariusza oraz środków, którymi posługuje się przy wykonywaniu zadań służbowych.
3. W szczególnie uzasadnionych wypadkach przepis ust. 2 może mieć zastosowanie do osób, o których mowa w art. 13 ust. 1.
4. Szef Urzędu Ochrony Państwa określi szczegółowe zasady i tryb wydawania, posługiwania się, a także przechowywania dokumentów, o których mowa w ust. 2.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa może zezwalać funkcjonariuszom i pracownikom Urzędu Ochrony Państwa na udzielenie wiadomości stanowiącej tajemnicę państwową lub służbową określonej osobie lub instytucji. Zezwolenie to nie może jednak dotyczyć sytuacji, o której mowa w art. 12, z wyjątkiem dokumentów i materiałów, które Sąd Apelacyjny w Warszawie lub Rzecznik Interesu Publicznego uznają za niezbędne w związku z wykonywaniem przez nich zadań określonych w ustawie z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944–1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz. U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428).
3. Udzielenie informacji o szczegółowych formach, zasadach i organizacji, a także o prowadzonych czynnościach operacyjno-rozpoznawczych oraz o stosowanych środkach i metodach ich realizacji może nastąpić wyłącznie w przypadku, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego w związku z wykonywaniem tych czynności. W takim przypadku udzielenie informacji następuje w trybie określonym w ust. 4.
4. W razie odmowy zwolnienia pracownika, funkcjonariusza lub osoby udzielającej im pomocy w wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych od obowiązku zachowania tajemnicy państwowej albo odmowy zezwolenia na udostępnienie dokumentów lub materiałów objętych tajemnicą państwową pomimo żądania prokuratora lub sądu, zgłoszonego w związku z postępowaniem karnym o przestępstwo wymienione w art. 10929a) [2] Kodeksu karnego lub o zbrodnię godzącą w życie ludzkie albo o występek przeciwko życiu i zdrowiu, gdy jego następstwem była śmierć człowieka, Szef Urzędu Ochrony Państwa przedstawia żądane dokumenty i materiały oraz wyjaśnienie Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego. Jeżeli Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego stwierdzi, że uwzględnienie żądania prokuratora lub sądu jest konieczne do prawidłowości postępowania karnego, Szef Urzędu Ochrony Państwa jest obowiązany zwolnić od zachowania tajemnicy lub udostępnić dokumenty i materiały objęte tajemnicą.
5. Szef Urzędu Ochrony Państwa na żądanie Sądu Apelacyjnego w Warszawie lub Rzecznika Interesu Publicznego udostępnia wszelkie posiadane dokumenty i materiały, o których mowa w ust. 2.
2. Zakaz określony w ust. 1 nie ma zastosowania, jeżeli ustawa nakłada obowiązek udzielenia takich informacji określonemu organowi, a także w przypadkach, gdy zatajenie takiej informacji prowadziłoby do zagrożenia życia lub zdrowia innych osób.
1a. Ujawnienie danych o osobie, o której mowa w ust. 1, może nastąpić jedynie w przypadkach i trybie określonych w art. 11b ust. 4.
1b. Dane o osobie, o której mowa w ust. 1, mogą być ujawnione, na żądanie prokuratora, także w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez tę osobę przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego, w związku z wykonywaniem czynności operacyjno-rozpoznawczych. Ujawnienie tych danych następuje w trybie określonym w art. 11b ust. 4.
2. Za udzielenie pomocy, o której mowa w ust. 1, osobom nie będącym funkcjonariuszami może być przyznane wynagrodzenie wypłacane z funduszu operacyjnego.
3. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa zasady tworzenia i gospodarowania funduszem operacyjnym.
4. Jeżeli w czasie korzystania lub w związku z korzystaniem przez Urząd Ochrony Państwa z pomocy osób, o których mowa w ust. 1, osoby te utraciły życie lub poniosły uszczerbek na zdrowiu lub mieniu, przysługuje odszkodowanie w trybie i na zasadach określonych w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów.
2. Jednostki organizacyjne Urzędu Ochrony Państwa, związki zawodowe oraz funkcjonariusze i pracownicy tych jednostek nie mogą uczestniczyć w żadnej działalności, w tym gospodarczej, jeśli działalność ta mogłaby prowadzić do wykorzystania autorytetu urzędowego, informacji służbowych lub środków publicznych do celów pozasłużbowych albo w sposób sprzeczny z ich przeznaczeniem.
Rozdział 4
Służba funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Art. 15. [Wymagania stawiane kandydatom]
2. prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zasady oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby, a także tryb orzekania o tej zdolności oraz właściwość i tryb postępowania komisji lekarskich w tych sprawach.
„Ja, Obywatel Rzeczypospolitej Polskiej, świadom podejmowanych obowiązków funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa, ślubuję: służyć wiernie Narodowi, chronić ustanowiony Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej porządek prawny, strzec bezpieczeństwa Państwa i jego obywateli, nawet z narażeniem życia. Wykonując powierzone mi zadania, ślubuję pilnie przestrzegać prawa, dochować wierności konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, przestrzegać dyscypliny służbowej oraz wykonywać rozkazy i polecenia przełożonych. Ślubuję strzec tajemnicy państwowej i służbowej, a także honoru, godności i dobrego imienia służby oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej.”
2. Ceremoniał składania ślubowania określa Szef Urzędu Ochrony Państwa.
2. Początek służby liczy się od dnia określonego w rozkazie o mianowaniu funkcjonariusza.
3. Mianowanie może nastąpić po odbyciu zasadniczej służby wojskowej albo po przeniesieniu do rezerwy.
4. Warunku określonego w ust. 3 nie stosuje się do kobiet, a także do osób rozpoczynających naukę lub przeszkolenie zawodowe w szkołach resortu spraw wewnętrznych.
5. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa rodzaje i wzory legitymacji służbowych.
6. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa znaki i inne dokumenty identyfikacyjne funkcjonariuszy.
2. Po upływie służby przygotowawczej funkcjonariusz zostaje mianowany na stałe.
3. W przypadkach uzasadnionych szczególnymi kwalifikacjami funkcjonariusza Szef Urzędu Ochrony Państwa może skrócić okres jego służby przygotowawczej albo zwolnić funkcjonariusza od odbywania tej służby.
4. W razie przerwy w wykonywaniu przez funkcjonariusza obowiązków służbowych, trwającej dłużej niż 3 miesiące, Szef Urzędu Ochrony Państwa może przedłużyć okres jego służby przygotowawczej.
2. Rozkład czasu służby określa Szef Urzędu Ochrony Państwa.
2. Funkcjonariusza zapoznaje się z opinią służbową w ciągu 14 dni od jej sporządzenia; może on w terminie 14 dni od zapoznania się z opinią wnieść odwołanie do wyższego przełożonego.
3. Zasady okresowego opiniowania funkcjonariuszy i tryb wnoszenia oraz rozpatrywania odwołań od opinii służbowych określa Szef Urzędu Ochrony Państwa.
2. Do przenoszenia lub delegowania funkcjonariusza właściwy jest Szef Urzędu Ochrony Państwa.
2. Funkcjonariusza można oddelegować do wykonywania pracy poza Urzędem Ochrony Państwa. Warunki i tryb oddelegowania, przyznawania uposażenia oraz innych świadczeń, przysługujących funkcjonariuszowi w czasie oddelegowania, określa Szef Urzędu Ochrony Państwa.
3. Prezes Rady Ministrów określa stanowiska w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, na których zatrudnia się oddelegowanych funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa.
2. Funkcjonariusza można przenieść na niższe stanowisko służbowe w przypadkach:
1) orzeczenia przez komisję lekarską trwałej niezdolności do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku, jeżeli nie ma możliwości mianowania go na stanowisko równorzędne,
2) nieprzydatności na zajmowanym stanowisku, stwierdzonej w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej,
3) niewywiązywania się z obowiązków służbowych na zajmowanym stanowisku, stwierdzonego w okresie służby stałej w dwóch kolejnych opiniach służbowych, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy,
4) likwidacji zajmowanego stanowiska służbowego lub z innych przyczyn uzasadnionych potrzebami organizacyjnymi, gdy nie ma możliwości mianowania go na inne równorzędne stanowisko.
3. Funkcjonariusza można przenieść na niższe stanowisko służbowe również na jego prośbę.
4. Funkcjonariusz, który nie wyraził zgody na przeniesienie na niższe stanowisko z przyczyn określonych w ust. 2, może być zwolniony ze służby.
2. Funkcjonariusza można zawiesić w czynnościach służbowych w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o przestępstwo nieumyślne ścigane z oskarżenia publicznego oraz postępowania dyscyplinarnego, jeśli jest to celowe z uwagi na dobro postępowania lub dobro służby – na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.
3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres zawieszenia w czynnościach służbowych można przedłużyć do 12 miesięcy.
4. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa tryb zawieszania funkcjonariuszy w czynnościach służbowych przez przełożonych.
1) orzeczenia trwałej niezdolności do służby przez komisję lekarską,
2) nieprzydatności do służby, stwierdzonej w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej,
3) wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby,
4) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego,
5) utraty obywatelstwa polskiego lub nabycia obywatelstwa innego państwa.
2. Funkcjonariusza można zwolnić ze służby w przypadkach:
1) niewywiązywania się z obowiązków służbowych w okresie odbywania służby stałej, stwierdzonego w 2 kolejnych opiniach, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy,
2) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo inne niż określone w ust. 1 pkt 4,
3) powołania do innej służby państwowej, a także objęcia funkcji z wyboru w organach samorządu terytorialnego lub stowarzyszeniach,
4) nabycia prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia 30 lat wysługi emerytalnej,
5) gdy wymaga tego ważny interes służby,
6) likwidacji jednostki Urzędu Ochrony Państwa lub jej reorganizacji połączonej ze zmniejszeniem obsady etatowej, jeżeli przeniesienie funkcjonariusza do innej jednostki lub na niższe stanowisko służbowe nie jest możliwe.
3. Funkcjonariusza zwalnia się ze służby w terminie do 6 miesięcy od dnia pisemnego zgłoszenia przez niego wystąpienia ze służby.
4. W wypadkach określonych w ust. 2 pkt 6, zwolnienie następuje po upływie 6 miesięcy, a w wypadku służby przygotowawczej – po upływie 3 miesięcy od dnia podjęcia decyzji o likwidacji jednostki Urzędu Ochrony Państwa lub jej reorganizacji.
2. W razie uchylenia prawomocnego wyroku skazującego lub prawomocnego orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania karnego i wydania prawomocnego wyroku uniewinniającego, ulegają uchyleniu wszystkie skutki, jakie wynikły dla funkcjonariusza w postępowaniu dyscyplinarnym przeprowadzonym w związku z oskarżeniem o popełnienie przestępstwa stanowiącego przedmiot rozstrzygnięcia sądu.
3. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 2, podstawę orzeczenia kary dyscyplinarnej stanowiły przesłanki inne niż tylko oskarżenie o popełnienie przestępstwa, o uchyleniu skutków, jakie wynikły dla funkcjonariusza w wyniku postępowania dyscyplinarnego, decyduje Szef Urzędu Ochrony Państwa. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.
2. Zwolnienie funkcjonariusza ze służby na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 3 i 4 i ust. 2 pkt 2 nie może nastąpić przed upływem 3 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby, chyba że funkcjonariusz zgłosi pisemnie wystąpienie ze służby.
2. W razie zwolnienia funkcjonariusza-kobiety ze służby na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 5 i 6, przysługuje jej uposażenie do końca urlopu macierzyńskiego.
1) świadczenie pieniężne, wypłacane na zasadach obowiązujących przy wypłacaniu zasiłku wychowawczego,
2) inne uprawnienia przewidziane dla pracownic zwalnianych z pracy w czasie urlopu wychowawczego z przyczyn dotyczących zakładu pracy.
2. Od decyzji Szefa Urzędu Ochrony Państwa o zwolnieniu funkcjonariusza ze służby na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 5 przysługuje odwołanie do Prezesa Rady Ministrów.
2. Funkcjonariusz może żądać sprostowania świadectwa służby oraz odwołać się do wyższego przełożonego od opinii o służbie w terminie 7 dni od dnia otrzymania opinii.
3. Szczegółowe dane, które należy podać w świadectwie służby oraz w opinii o służbie, a także tryb wydawania i sprostowania świadectw służby oraz odwoływania się od opinii o służbie, określa Prezes Rady Ministrów w przepisach wydanych na podstawie art. 68.
Rozdział 5
Korpusy i stopnie funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Art. 35. [Korpusy i stopnie]
2. Na stopnie szeregowych oraz na stopnie podoficerskie mianują przełożeni posiadający uprawnienia w sprawach osobowych funkcjonariuszy.
3. Na stopnie chorążych mianuje Szef Urzędu Ochrony Państwa lub upoważniony przez niego przełożony.
4. Na pierwszy stopień oficerski oraz na stopień generała mianuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Prezesa Rady Ministrów. Na pozostałe stopnie oficerskie mianuje Prezes Rady Ministrów.
1) młodszego podoficera – od zdania egzaminu na podoficera,
2) starszego podoficera – od posiadania średniego wykształcenia i zdania egzaminu na podoficera,
3) chorążego – od posiadania średniego wykształcenia i zdania egzaminu na chorążego.
2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach można mianować na pierwszy stopień podoficerski lub na stopień chorążego funkcjonariusza, mimo niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, 2 lub 3.
2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach można mianować na pierwszy stopień oficerski funkcjonariusza, który nie spełnia warunku zdania egzaminu, o którym mowa w ust. 1.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa szczegółowe zasady odbywania przeszkolenia zawodowego funkcjonariuszy oraz zasady i tryb składania egzaminów, o których mowa w art. 37.
kaprala | – roku, |
starszego kaprala | – roku, |
plutonowego | – 2 lat, |
sierżanta | – 2 lat, |
starszego sierżanta | – 3 lat, |
sierżanta sztabowego | – 3 lat, |
młodszego chorążego | – 3 lat, |
chorążego | – 4 lat, |
starszego chorążego | – 5 lat, |
chorążego sztabowego | – 5 lat, |
podporucznika | – 3 lat, |
porucznika | – 4 lat, |
kapitana | – 5 lat, |
majora | – 4 lat, |
podpułkownika | – 4 lat. |
2. Funkcjonariusza zwolnionego ze służby można mianować na kolejny wyższy stopień za szczególne zasługi w umacnianiu bezpieczeństwa państwa.
2. Funkcjonariusze zwolnieni ze służby mogą używać posiadanych stopni, o których mowa w art. 35, z dodaniem określenia:
1) "rezerwy", jeżeli funkcjonariusz podlega obowiązkowi służby wojskowej i został uznany za zdolnego do tej służby,
2) "w stanie spoczynku", jeżeli funkcjonariusz nie podlega obowiązkowi służby wojskowej.
3. Utrata stopnia wymienionego w art. 35 następuje w razie:
1) utraty obywatelstwa polskiego lub
2) skazania prawomocnym wyrokiem sądu na karę dodatkową pozbawienia praw publicznych albo
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione z niskich pobudek.
1) prawomocnego skazania na karę dodatkową pozbawienia praw publicznych lub
2) prawomocnego skazania na karę pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione z niskich pobudek albo
3) decyzji, na której podstawie nastąpiło pozbawienie stopnia, albo
4) kary dyscyplinarnej obniżenia stopnia.
2. O przywróceniu stopnia orzeka przełożony właściwy do mianowania na stopień; o przywróceniu stopnia podporucznika orzeka Prezes Rady Ministrów; stopień generała przywraca Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Prezesa Rady Ministrów.
2. Przy przyjmowaniu do służby osoby posiadające stopień wojskowy podporucznika na odpowiedni pierwszy stopień oficerski mianuje Prezes Rady Ministrów.
Rozdział 6
Obowiązki i prawa funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa
Art. 46. [Odmowa wykonania rozkazu lub polecenia przełożonego]
2. Funkcjonariusz obowiązany jest odmówić wykonania rozkazu lub polecenia przełożonego, a także polecenia prokuratora lub organu administracji państwowej, jeśli wykonanie rozkazu lub polecenia łączyłoby się z popełnieniem przestępstwa.
3. O odmowie wykonania rozkazu lub polecenia, o którym mowa w ust. 2, funkcjonariusz powinien zameldować Szefowi Urzędu Ochrony Państwa z pominięciem drogi służbowej.
2. W wypadku nie usprawiedliwionego niewykonania polecenia w wyznaczonym terminie lub zakresie, na żądanie sądu lub prokuratora przełożony funkcjonariusza wszczyna przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne. O wyniku tego postępowania zawiadamia się odpowiednio sąd lub prokuratora.
2. Przy wykonywaniu czynności administracyjno-porządkowych nie umundurowany funkcjonariusz obowiązany jest, na żądanie obywatela, okazać legitymację służbową lub znak identyfikacyjny w sposób określony w ust. 1.
2. Z chwilą przyjęcia funkcjonariusza do służby ustaje jego dotychczasowe członkostwo w partii politycznej.
3. Funkcjonariusz jest obowiązany poinformować przełożonego o przynależności do stowarzyszeń krajowych, działających poza służbą.
4. Przynależność funkcjonariusza do organizacji lub stowarzyszeń zagranicznych albo międzynarodowych wymaga zezwolenia Szefa Urzędu Ochrony Państwa.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa może określić przypadki, w których zezwolenie, o jakim mowa w ust. 1, nie jest wymagane.
2. Funkcjonariusz, który stał się inwalidą, jest uprawniony do policyjnej renty inwalidzkiej.
3. Członkowie rodzin po zmarłych funkcjonariuszach Urzędu Ochrony Państwa są uprawnieni do renty rodzinnej.
4. Zasady przyznawania świadczeń określonych w ust. 1–3 normują przepisy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.
2. Wysokość i warunki przyznawania równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie określa Szef Urzędu Ochrony Państwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa, w drodze zarządzenia, wzory, kolory i normy umundurowania funkcjonariuszy oraz zasady i sposób noszenia umundurowania.
2. Normy wyposażenia i uzbrojenia oraz szczegółowe zasady jego przyznawania i użytkowania określa Szef Urzędu Ochrony Państwa.
2. W razie niewykorzystania przysługującego przejazdu, osoba uprawniona otrzymuje zryczałtowany równoważnik pieniężny na warunkach określonych przez Szefa Urzędu Ochrony Państwa.
3. Zwrot kosztów przejazdu lub zryczałtowany równoważnik pieniężny, o których mowa w ust. 1 i 2, nie przysługują funkcjonariuszowi w roku kalendarzowym, w którym wykupiono uprawnienia do bezpłatnych przejazdów państwowymi środkami komunikacji, na podstawie odrębnych przepisów.
4. Osobom, o których mowa w ust. 1, mogą być przyznawane także inne świadczenia socjalne i bytowe, których rodzaj i zakres ustala Szef Urzędu Ochrony Państwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego.
2. Za dzieci uważa się dzieci własne, dzieci małżonka, dzieci przysposobione i dzieci przyjęte na wychowanie, które:
1) nie przekroczyły 18 roku życia, a w razie uczęszczania do szkoły – 24 lat albo 25 lat, jeżeli odbywają studia w szkole wyższej, a ukończenie 24 lat przypada na ostatni lub przedostatni rok studiów, albo
2) stały się inwalidami I lub II grupy przed osiągnięciem wieku określonego w pkt 1.
2. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania, jeżeli przepisy prawa pracy przewidują, że upływ okresów, o których mowa w ust. 1, nie stanowi przeszkody do korzystania przez pracownika z określonych świadczeń.
3. Jeżeli funkcjonariusz nie może podjąć zatrudnienia w czasie określonym w ust. 1 ze względu na chorobę powodującą niezdolność do pracy lub inwalidztwo, zachowuje uprawnienia określone w ust. 1 w razie podjęcia zatrudnienia w ciągu 3 miesięcy od dnia ustania niezdolności do pracy lub inwalidztwa.
4. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do funkcjonariuszy zwolnionych ze służby w razie skazania prawomocnym wyrokiem sądu lub ukarania karą dyscyplinarną wydalenia ze służby.
2. Sposób pełnienia służby określa Szef Urzędu Ochrony Państwa.
2. Funkcjonariusz uzyskuje prawo do pierwszego urlopu po roku służby.
2. Funkcjonariuszowi odwołanemu z urlopu przysługuje zwrot kosztów przejazdu spowodowanych odwołaniem według norm ustalonych w przepisach o należnościach służbowych w przypadkach przeniesienia lub delegowania, jak również innych kosztów, które określa Szef Urzędu Ochrony Państwa.
3. Odwołanie funkcjonariusza z urlopu ze względów służbowych wymaga zgody przełożonego.
4. Funkcjonariuszowi, który nie wykorzystał urlopu w danym roku kalendarzowym, urlopu tego należy udzielić w ciągu pierwszych 3 miesięcy następnego roku.
1) pochwała,
2) pochwała w rozkazie,
3) nagroda pieniężna lub rzeczowa,
4) krótkoterminowy urlop,
5) przyznanie odznaki resortowej,
6) przedstawienie do odznaczenia państwowego,
7) przedterminowe mianowanie na wyższy stopień,
8) mianowanie na wyższe stanowisko służbowe.
Rozdział 7
Mieszkania funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Art. 75. [Prawo do lokalu]
2. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej może otrzymać tymczasową kwaterę.
1) małżonek,
2) dzieci (własne lub małżonka, przysposobione lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej) pozostające na jego utrzymaniu, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 25 lat życia,
3) rodzice funkcjonariusza i jego małżonka będący na jego wyłącznym utrzymaniu lub jeżeli ze względu na wiek albo inwalidztwo, albo inne okoliczności są niezdolni do wykonywania zatrudnienia; za rodziców uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające.
2. Właściciele domów jednorodzinnych, domów mieszkalno-pensjonatowych i lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości mają prawo do zamieszkania w swych domach i lokalach opróżnionych w całości lub części.
3. Właścicielowi domu wielomieszkaniowego przysługuje prawo zamieszkania w opróżnionym lokalu mieszkalnym w tym domu.
4. W razie opróżnienia samodzielnego lokalu w domu, o którym mowa w ust. 2 i 3, oraz lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, właścicielowi przysługuje prawo oddania go w najem bądź bezpłatne używanie.
5. Jeżeli w terminie 3 miesięcy właściciel nie skorzysta bez uzasadnionych przyczyn z prawa, o którym mowa w ust. 4, Szef Urzędu Ochrony Państwa może dokonać przydziału opróżnionego lokalu.
2. Szczegółowe zasady przyznawania i zwracania równoważnika, o którym mowa w ust. 1, oraz jego wysokość określa Szef Urzędu Ochrony Państwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych.
2. Wysokość oraz szczegółowe zasady przyznawania i zwracania równoważnika pieniężnego, o którym mowa w ust. 1, określa Szef Urzędu Ochrony Państwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych .
2. Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 1, nie przysługuje w roku kalendarzowym, w którym wykupiono uprawnienia do bezpłatnych przejazdów państwowymi środkami komunikacji, na podstawie odrębnych przepisów.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa zasady przyznawania i zwrotu oraz wysokość pomocy finansowej, o której mowa w ust. 1.
1) w razie skorzystania z pomocy finansowej, o której mowa w art. 81,
2) posiadającemu w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej lokal mieszkalny odpowiadający co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej albo dom jednorodzinny lub dom mieszkalno-pensjonatowy,
3) którego małżonek posiada lokal mieszkalny lub dom określony w pkt 2,
4) w razie zbycia przez niego lub jego małżonka własnościowego prawa do spółdzielczego lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo dom, o którym mowa w pkt 2, z wyjątkiem przypadków określonych na podstawie art. 83 ust. 3.
1) zwolni zajmowany lokal mieszkalny lub dom,
2) zwróci pomoc finansową przyznaną:
a) na wkład mieszkaniowy lub wkład budowlany w wysokości zwaloryzowanej przez spółdzielnię,
b) na spłatę innych należności – w wysokości przyznanej.
2. Funkcjonariuszowi, który skorzystał z pomocy finansowej, może być przydzielony lokal mieszkalny na podstawie decyzji administracyjnej, jeżeli zwolni zajmowany lokal mieszkalny lub dom, o którym mowa w ust. 1, oraz zwróci pomoc finansową na zasadach określonych w tym przepisie.
3. Tryb przydzielania lokalu mieszkalnego w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, szczegółowe zasady zwracania udzielonej pomocy finansowej oraz zasady zwalniania zajmowanych lokali mieszkalnych lub domów określonych w ust. 1 ustala Szef Urzędu Ochrony Państwa.
4. Funkcjonariuszowi przeniesionemu do służby w innej miejscowości, który w poprzednim miejscu pełnienia służby nie zwolnił zajmowanego lokalu mieszkalnego lub domu, o którym mowa w ust. 1, można przydzielić tymczasową kwaterę według przysługujących mu norm, bez uwzględnienia zamieszkałych z nim członków rodziny.
5. Funkcjonariusz delegowany do czasowego pełnienia służby w innej miejscowości otrzymuje tymczasową kwaterę. Koszt zakwaterowania pokrywa się ze środków Urzędu Ochrony Państwa.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa, w porozumieniu z Prezesem Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast oraz ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, określa, w drodze zarządzenia, warunki najmu lokali mieszkalnych znajdujących się w budynkach będących własnością Skarbu Państwa, o których mowa w art. 77 ust. 1, a także zasady obliczania czynszu najmu za te lokale.
3. Dodatkowe normy zaludnienia, określone na podstawie ust. 1, związane z zajmowanym stanowiskiem służbowym lub posiadanym stopniem, stosuje się również przy przydziałach funkcjonariuszom innych lokali mieszkalnych niż wymienione w art. 77.
4. W sprawach spornych, wynikających ze stosunku najmu lokali, o których mowa w ust. 2, rozstrzygają sądy powszechne.
5. Przydział i opróżnianie mieszkań oraz załatwianie spraw, o których mowa w art. 78, 79 i 81, następuje w formie decyzji administracyjnej.
Rozdział 8
Uposażenie i inne świadczenia pieniężne funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Art. 86. [Prawo do uposażenia]
2. Z tytułu służby funkcjonariusz otrzymuje jedno uposażenie i inne świadczenia pieniężne określone w ustawie.
3. Przeciętne uposażenie funkcjonariuszy stanowi wielokrotność kwoty bazowej, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa.
4. Wielokrotność kwoty bazowej, o której mowa w ust. 3, określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa ustala pośrednio stawki uposażenia zasadniczego dla stanowisk nietypowych, w granicach stawek określonych dla stanowisk typowych.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa, w przypadkach szczególnie uzasadnionych, może zezwolić na zachowanie przez funkcjonariusza przeniesionego na stanowisko służbowe zaszeregowane do niższej grupy uposażenia zasadniczego prawa do zaszeregowania należnego na poprzednio zajmowanym stanowisku, z jednoczesnym zachowaniem stopnia związanego z tym stanowiskiem.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do funkcjonariuszy przeniesionych na niższe stanowisko służbowe na podstawie art. 26 ust. 1 lub ust. 2 pkt 2 i 3 oraz funkcjonariuszy przeniesionych na własną prośbę.
1) dodatek za stopień,
2) dodatek służbowy,
3) dodatki uzasadnione szczególnymi właściwościami, kwalifikacjami, warunkami albo miejscem pełnienia służby,
4) (skreślony).
2. Dodatkami do uposażenia o charakterze stałym są dodatki ustalone w stawkach miesięcznych.
3. Szczegółowe zasady otrzymywania dodatków do uposażenia, o których mowa w ust. 1, oraz ich wysokość określa Szef Urzędu Ochrony Państwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy
2. Jeżeli prawo do uposażenia powstało lub zmiana uposażenia nastąpiła w ciągu miesiąca, uposażenie na czas do końca miesiąca oblicza się w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia za każdy dzień, gdy przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
3. Prawo do uposażenia wygasa z ostatnim dniem miesiąca, w którym nastąpiło zwolnienie funkcjonariusza ze służby lub zaistniały inne okoliczności uzasadniające wygaśnięcie tego prawa.
2. Organ właściwy do rozpatrywania roszczeń może nie uwzględnić przedawnienia, jeżeli opóźnienie w dochodzeniu roszczenia jest usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami.
3. Bieg przedawnienia roszczenia z tytułu uposażenia i innych świadczeń oraz należności pieniężnych przerywa:
1) każda czynność przed kierownikiem jednostki organizacyjnej podległej Szefowi Urzędu Ochrony Państwa, właściwym do rozpatrywania roszczeń, podjęta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia roszczenia,
2) uznanie roszczenia.
1) zasiłek na zagospodarowanie,
2) nagrody oraz zapomogi,
3) nagrody jubileuszowe,
4) dodatkowe wynagrodzenie za wykonywanie zleconych zadań wykraczających poza obowiązki służbowe,
5) należności za podróże służbowe i przeniesienia,
6) świadczenia związane ze zwolnieniem ze służby.
2. W razie śmierci funkcjonariusza lub członka jego rodziny, przysługują:
1) zasiłek pogrzebowy,
2) odprawa pośmiertna.
2 Zasiłek, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje funkcjonariuszowi pełniącemu służbę w Urzędzie Ochrony Państwa po zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej lub innej służby, w czasie której otrzymał taki zasiłek.
2. Wysokość funduszu na nagrody i zapomogi dla funkcjonariuszy określa Szef Urzędu Ochrony Państwa, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego.
po 20 latach służby | – 75% |
po 25 latach służby | – 100% |
po 30 latach służby | – 150% |
po 35 latach służby | – 200% |
po 40 latach służby | – 300% |
miesięcznego uposażenia zasadniczego, wraz z dodatkami o charakterze stałym.
2. Okresy wliczane do okresu służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody jubileuszowej, oraz zasady jej obliczania i wypłacania określa Prezes Rady Ministrów.
2. Wynagrodzenie za dokonane przez funkcjonariuszy wynalazki, udoskonalenia techniczne i usprawnienia normują odrębne przepisy.
1) odprawę,
2) ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy nie wykorzystany w roku zwolnienia ze służby oraz za urlopy zaległe,
3) zryczałtowany ekwiwalent pieniężny za nie wykorzystany w danym roku przejazd, ze środków Urzędu Ochrony Państwa,
4) zwrot kosztów przejazdu do obranego miejsca zamieszkania dla siebie, małżonka oraz dzieci pozostających na jego utrzymaniu oraz zwrot kosztów przewozu urządzenia domowego według zasad obowiązujących przy przeniesieniach służbowych,
5) nie wykorzystane w danym roku świadczenia pieniężne przysługujące stosownie do przepisów wydanych na podstawie art. 60 ust. 4.
2. Funkcjonariusz zwolniony na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 3 otrzymuje 50% odprawy oraz ekwiwalent pieniężny za urlopy wypoczynkowe nie wykorzystane w latach poprzedzających rok zwolnienia ze służby.
3. Szef Urzędu Ochrony Państwa lub upoważniony przez niego przełożony może w przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie przyznać, z uwagi na uzasadnione potrzeby rodziny funkcjonariusza, odprawę w wysokości nie przekraczającej 50% w razie zwolnienia go ze służby na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 pkt 2.
2. Przy ustalaniu wysokości odprawy uwzględnia się również okresy nieprzerwanej zawodowej służby wojskowej, jeżeli bezpośrednio po zwolnieniu z tej służby żołnierz został przyjęty do służby w Urzędzie Ochrony Państwa i nie otrzymał odprawy z tytułu poprzednio pełnionej służby.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku podjęcia służby w Urzędzie Ochrony Państwa po zwolnieniu ze służby w innych służbach, w których przysługują świadczenia tego rodzaju.
4. Wysokość odprawy dla funkcjonariusza w służbie przygotowawczej równa się wysokości jednomiesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnymi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym.
2. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, przysługują małżonkowi funkcjonariusza, który pozostawał z nim we wspólności małżeńskiej, a w dalszej kolejności dzieciom oraz rodzicom, jeżeli w dniu śmierci funkcjonariusza spełniali warunki do uzyskania renty rodzinnej na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji oraz ich rodzin.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się także do zaginionych funkcjonariuszy. Zaginięcie funkcjonariusza oraz związek tego zaginięcia ze służbą stwierdza Szef Urzędu Ochrony Państwa.
2. Funkcjonariuszowi uprawnionemu do świadczenia określonego w ust. 1, który nabył prawo do zaopatrzenia emerytalnego, przysługuje prawo wyboru jednego z tych świadczeń.
3. Funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 5 i 6, który z powodu nadal trwającej choroby nie może podjąć zatrudnienia, wypłaca się co miesiąc świadczenie pieniężne określone w ust. 1 przez okres choroby, nie dłużej jednak niż przez okres 3 miesięcy, chyba że wcześniej komisja lekarska wyda orzeczenie o inwalidztwie stanowiące podstawę do ustalenia prawa do renty inwalidzkiej.
1) trzymiesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnymi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym, jeżeli koszty pogrzebu ponosi małżonek, dzieci, wnuki, rodzeństwo lub rodzice,
2) kosztów rzeczywiście poniesionych, najwyżej jednak do wysokości określonej w pkt 1, jeżeli koszty pogrzebu ponosi inna osoba.
2. Jeżeli śmierć funkcjonariusza nastąpiła na skutek wypadku pozostającego w związku ze służbą, koszty pogrzebu pokrywa się ze środków Urzędu Ochrony Państwa. Szef Urzędu Ochrony Państwa może wyrazić zgodę na pokrycie kosztów pogrzebu funkcjonariusza zmarłego wskutek choroby pozostającej w związku ze służbą.
3. W razie pokrycia kosztów pogrzebu funkcjonariusza ze środków Urzędu Ochrony Państwa, osobom wymienionym w ust. 1 pkt 1 przysługuje połowa zasiłku pogrzebowego:
1) dwumiesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnymi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym – jeżeli koszty pogrzebu ponosi funkcjonariusz,
2) kosztów rzeczywiście poniesionych, najwyżej jednak do wysokości określonej w pkt 1 – jeżeli koszty pogrzebu ponosi inna osoba.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa ustala warunki pokrywania kosztów pogrzebu funkcjonariusza ze środków Urzędu Ochrony Państwa oraz określa członków rodziny, na których przysługuje zasiłek pogrzebowy.
3. W razie zbiegu uprawnień do zasiłku pogrzebowego określonego w ust. 1 z uprawnieniami do zasiłku pogrzebowego na podstawie przepisów odrębnych, funkcjonariuszowi przysługuje wyższy zasiłek, a jeżeli pobrał zasiłek niższy – odpowiednie wyrównanie.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa może ograniczyć w całości lub w części wypłatę niektórych dodatków do uposażenia w okresie choroby, urlopu okolicznościowego albo pozostawania funkcjonariusza bez przydziału służbowego.
2. Szef Urzędu Ochrony Państwa, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określa wysokość oraz warunki wypłaty uposażenia i innych należności pieniężnych funkcjonariuszy skierowanych do akademii lub innych szkół (kursów) za granicą.
2. Świadczenia i należności pieniężne określone w ust. 1 wypłaca się w wysokości ustalonej, z uwzględnieniem wynagrodzenia należnego funkcjonariuszowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym lub według stawki obowiązującej w dniu zwolnienia ze służby albo w dniu jego śmierci.
2. W razie uchylenia zawieszenia w czynnościach służbowych, funkcjonariusz otrzymuje zawieszoną część uposażenia oraz obligatoryjne podwyżki tego uposażenia, wprowadzone w okresie zawieszenia, chyba że został zwolniony ze służby z powodu skazania prawomocnym wyrokiem sądu albo ukarany karą dyscyplinarną wydalenia ze służby.
2. W razie umorzenia postępowania karnego lub uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu, funkcjonariusz otrzymuje zawieszoną część uposażenia oraz obligatoryjne podwyżki tego uposażenia, wprowadzone w okresie zawieszenia, choćby umorzenie lub uniewinnienie nastąpiło po zwolnieniu funkcjonariusza ze służby, z zastrzeżeniem przepisu ust. 3.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku, gdy postępowanie karne umorzono z powodu przedawnienia lub amnestii, a także w razie warunkowego umorzenia postępowania karnego.
2. W razie uznania nieobecności za usprawiedliwioną, wypłaca się funkcjonariuszowi zawieszone uposażenie; w przypadku nieobecności nie usprawiedliwionej funkcjonariusz traci za każdy dzień nieobecności 1/30 część uposażenia miesięcznego.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie zawinionej niemożności pełnienia przez funkcjonariusza obowiązków służbowych.
4. Funkcjonariuszowi, który rozpoczyna urlop bezpłatny w ciągu miesiąca kalendarzowego, przysługuje uposażenie w wysokości 1/30 uposażenia miesięcznego za każdy dzień poprzedzający dzień rozpoczęcia urlopu bezpłatnego. Jeżeli funkcjonariusz pobrał już uposażenie za czas urlopu bezpłatnego, potrąca mu się odpowiednią część uposażenia przy najbliższej wypłacie.
2. Przez uposażenie, o którym mowa w ust. 1, rozumie się uposażenie zasadnicze, dodatki do uposażenia, odprawę wymienioną w art. 101 oraz świadczenia określone w art. 99 i 104.
3. (skreślony).
4. Szef Urzędu Ochrony Państwa określa jednostki organizacyjne właściwe do dokonywania potrąceń z uposażenia oraz tryb postępowania w tych sprawach.
Rozdział 9
Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa
Art. 117. [Odpowiedzialność dyscyplinarna]
2. Jeśli postępowanie dyscyplinarne zostało wszczęte na wniosek sądu lub prokuratora, organ wnioskujący ma być poinformowany o wyniku tego postępowania.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio, gdy sąd nakazał wymierzenie kary dyscyplinarnej funkcjonariuszowi, nie określając jednak jej rodzaju.
1) upomnienie,
2) nagana,
3) surowa nagana,
4) nagana z ostrzeżeniem,
5) ostrzeżenie o niepełnej przydatności do służby na zajmowanym stanowisku,
6) wyznaczenie na niższe stanowisko służbowe,
7) obniżenie stopnia,
8) pozbawienie stopnia oficerskiego,
9) ostrzeżenie o niepełnej przydatności do służby,
10) wydalenie ze służby.
2. Niezależnie od kar wymienionych w ust. 1 można ponadto wymierzyć karę zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych i innych pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Karę tę wymierza się tylko za czyn polegający na naruszeniu przepisów o ruchu drogowym, podlegający orzecznictwu kolegium do spraw wykroczeń, za który odrębna ustawa przewiduje orzeczenie takiej kary.
3. W uzasadnionych przypadkach można łączyć karę wyznaczenia na niższe stanowisko służbowe oraz karę wydalenia ze służby z karą obniżenia stopnia, a w sprawach o wykroczenia w ruchu drogowym – z zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych i innych pojazdów.
2. Nie można wymierzyć funkcjonariuszowi kary dyscyplinarnej po upływie 1 roku od dnia popełnienia czynu, o którym mowa w ust. 1.
3. W przypadku gdy czyn, o którym mowa w ust. 1, stanowi jednocześnie przestępstwo, przedawnienie karalności dyscyplinarnej następuje dopiero z upływem okresu przedawnienia karalności przestępstwa.
2. Organy powołane do orzekania w sprawach o wykroczenia, a także inne zainteresowane organy lub instytucje kierują wnioski o ukaranie funkcjonariusza do Szefa Urzędu Ochrony Państwa.
3. Za wykroczenia, za które stosownie do przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia lub innych przepisów szczególnych właściwe organy określone w tych przepisach mogą nakładać grzywny w drodze mandatu karnego, funkcjonariusze podlegają odpowiedzialności w trybie postępowania mandatowego. Kary grzywny w drodze mandatu karnego wymierzają funkcjonariuszom te organy.
4. W razie odmowy lub nieuiszczenia w terminie grzywny wymierzonej w drodze mandatu karnego, organ upoważniony do jej nałożenia kieruje wniosek o ukaranie funkcjonariusza do Szefa Urzędu Ochrony Państwa.
2. Odpowiedzialności dyscyplinarnej podlegają również funkcjonariusze w przypadkach, gdy właściwe organy są uprawnione do stosowania grzywny w celu przymuszenia.
3. O pociągnięcie funkcjonariusza do odpowiedzialności dyscyplinarnej występują organy, o których mowa w ust. 1 i 2, do Szefa Urzędu Ochrony Państwa.
2. Szczegółowe zasady i tryb udzielania wyróżnień, przeprowadzania postępowań dyscyplinarnych, wymierzania w nich kar i ich wykonywania, odwoływania się od wymierzonych kar, a także właściwość przełożonych w tych sprawach określa Prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia.
Rozdział 10
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 129.
2. (pominięty).
2. (pominięty).
3. (pominięty).
4. (pominięty).
[1] Obecnie: w odpowiednich przepisach ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553) zgodnie z art. 12 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 554). Zmiana weszła w życie 1 września 1998 r.
[2] Obecnie: odpowiednio w art. 105 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553) zgodnie z art. 12 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 554). Zmiana weszła w życie 1 września 1998 r.
- Data ogłoszenia: 1999-06-09
- Data wejścia w życie: 1999-06-09
- Data obowiązywania: 2001-11-08
- Dokument traci ważność: 2002-06-29
- USTAWA z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Celnej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego
- USTAWA z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw
- USTAWA z dnia 21 lipca 2000 r. Prawo telekomunikacyjne
- USTAWA z dnia 6 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Milicji Obywatelskiej, ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, ustawy o uposażeniu żołnierzy, ustawy o Policji, ustawy o Urzędzie Ochrony Państwa, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o kontroli skarbowej, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy o Służbie Więziennej oraz ustawy o Inspekcji Celnej
- USTAWA z dnia 24 sierpnia 2001 r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
REKLAMA
Dziennik Ustaw
REKLAMA
REKLAMA