Dziennik Ustaw - rok 1999 nr 47 poz. 470

Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 123, poz. 774 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668) zarządza się, co następuje:

1) użytkowość mleczną,

2) użytkowość rozpłodową,

3) ocenę typu i budowy,

4) szybkość oddawania mleka,

5) temperament zwierzęcia.

2. Ocena użytkowości mlecznej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego obejmuje:

1) określanie wydajności mlecznej krowy w okresie laktacji, w oparciu o udoje kontrolne,

2) ustalanie zawartości tłuszczu, białka i liczby komórek somatycznych w łącznej próbie mleka, składającej się z prób pobranych z każdego udoju w ramach udoju kontrolnego,

3) określenie wydajności tłuszczu, białka oraz zawartości tłuszczu i białka w mleku w okresie laktacji w oparciu o wydajność mleczną, o której mowa w pkt 1, i wyniki ustaleń, o których mowa w pkt 2.

2. Udój kontrolny, o którym mowa w ust. 1, jest przeprowadzany:

1) minimum 11 razy w roku i polega na ustaleniu ilości udojonego mleka w okresie 24 godzin oraz pobraniu łącznej próby mleka składającej się z prób pobranych z każdego udoju przeprowadzonego w tym okresie (metoda A 4), albo

2) minimum 6 razy w roku i polega na ustaleniu ilości udojonego mleka w okresie 24 godzin oraz pobraniu łącznej próby mleka składającej się z prób pobranych z każdego udoju przeprowadzonego w tym okresie (metoda A 8).

3. Udój kontrolny, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, może polegać na ustalaniu ilości mleka pochodzącego z jednego udoju, przemiennie rannego lub wieczornego, i pobraniu próby mleka z tego udoju, pod warunkiem prowadzenia dwóch udojów w ciągu 24 godzin (metoda AT 4).

1) przez posiadacza zwierzęcia, przy czym prawidłowość dokonywanych przez niego czynności jest okresowo kontrolowana przez prowadzącego ocenę (metoda "B"), albo

2) przez posiadacza zwierzęcia i przedstawiciela prowadzącego ocenę, którzy wspólnie wykonują czynności związane z udojem kontrolnym (metoda "C")

– zgodnie z jedną z częstotliwości udojów kontrolnych określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

2. Ocena użytkowości mlecznej może być prowadzona zgodnie z ust. 1, pod warunkiem zapewnienia porównywalności uzyskanych wyników z wynikami uzyskiwanymi z zastosowaniem metody określonej w § 3 ust. 2 pkt 1.

2. Nie ustala się ilości udojonego mleka i nie pobiera prób mleka z udojów od krów od dnia wycielenia do 5 dnia po wycieleniu.

3. Jeżeli ilość mleka ustalona w ramach udoju kontrolnego przeprowadzanego po 250 dniu laktacji wynosi poniżej 3 kg, nie pobiera się prób mleka z tego udoju, a kolejny udój kontrolny przeprowadza się nie wcześniej niż w 6 dniu od dnia wycielenia, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. Jeżeli ilość mleka ustalona w ramach udoju kontrolnego, przeprowadzanego po 250 dniu laktacji metodą AT4 wynosi poniżej 1,5 kg, nie pobiera się prób mleka z tego udoju, a kolejny udój kontrolny przeprowadza się nie wcześniej niż w 6 dniu od dnia wycielenia.

1) okresów pomiędzy kolejnymi ciążami,

2) okresów pomiędzy kolejnymi porodami,

3) zdolności do donoszenia ciąży,

4) rodzaju porodu poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następujących kategorii:

a) poród łatwy odbyty siłami natury bez pomocy człowieka,

b) poród z pomocą człowieka lub środków mechanicznych,

c) poród skomplikowany z koniecznością interwencji lekarza weterynarii,

d) poród bardzo ciężki powodujący uszkodzenie krowy lub cielęcia, cesarskie cięcie lub embriotomia,

5) żywotności urodzonego cielęcia poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następującej kategorii:

a) kategorii A - cielę żywe, bez wad budowy,

b) kategorii B - cielę martwe przy urodzeniu lub padłe w ciągu 24 godzin od urodzenia,

c) kategorii C - cielę żywe z wadami budowy,

d) kategorii D - potworkowatość cielęcia.

2. Ocenę użytkowości rozpłodowej bydła typu użytkowego mlecznego i mięsno-mlecznego, w zakresie określonym w ust. 1 pkt 1-3, prowadzi się na podstawie następujących danych, ustalanych dla każdej samicy w stadzie:

1) daty pokrycia lub sztucznego unasienniania,

2) nazwy i numeru identyfikacyjnego buhaja użytego do krycia lub buhaja, którego nasienie zostało użyte do sztucznego unasienniania,

3) daty pozyskiwania i liczby uzyskanych komórek jajowych lub zarodków,

4) daty przeniesienia zarodka, danych o genetycznych rodzicach oraz płci zarodka, jeśli była oznaczona,

5) daty wycielenia lub poronienia,

6) liczby wycieleń od początku okresu rozpłodowego,

7) numerów identyfikacyjnych i nazw urodzonych cieląt,

8) płci i liczby urodzonych cieląt,

9) daty zakończenia laktacji.

2. Cechy budowy zwierzęcia, które nie są mierzone, oceniane są liniowo w skali dziewięciopunktowej, w której punkty 1 i 9 określają dolną i górną granicę poszczególnych cech.

1) wolne oddawanie mleka,

2) szybkie oddawanie mleka,

3) bardzo szybkie oddawanie mleka.

1) zwierzę spokojne,

2) zwierzę pobudliwe,

3) zwierzę agresywne.

1) użytkowość rozpłodową,

2) użytkowość mięsną,

3) ocenę mleczności.

1) okresów pomiędzy kolejnymi ciążami,

2) okresów pomiędzy kolejnymi porodami,

3) zdolności do donoszenia ciąży,

4) rodzaju porodu poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następujących kategorii:

a) poród łatwy odbyty siłami natury bez pomocy człowieka,

b) poród z pomocą człowieka lub środków mechanicznych,

c) poród skomplikowany z koniecznością interwencji lekarza weterynarii,

d) poród bardzo ciężki powodujący uszkodzenie krowy lub cielęcia, cesarskie cięcie lub embriotomia,

5) żywotności urodzonego cielęcia poprzez zakwalifikowanie go do jednej z następującej kategorii:

a) kategorii A - cielę żywe, bez wad budowy,

b) kategorii B - cielę martwe przy urodzeniu lub padłe w ciągu 24 godzin od urodzenia,

c) kategorii C - cielę żywe, z wadami budowy,

d) kategorii D - potworkowatość cielęcia.

2. Ocenę użytkowości rozpłodowej bydła typu użytkowego mięsnego, w zakresie określonym w ust. 1 pkt 1-3, prowadzi się na podstawie następujących danych, ustalanych dla każdej samicy w stadzie:

1) daty pokrycia lub sztucznego unasienniania,

2) nazwy i numeru identyfikacyjnego buhaja użytego do krycia lub buhaja, którego nasienie zostało użyte do sztucznego unasienniania,

3) daty pozyskiwania i liczby uzyskanych komórek jajowych lub zarodków,

4) daty przeniesienia zarodka, danych o genetycznych rodzicach oraz płci zarodka, jeśli była oznaczona,

5) daty wycielenia lub poronienia,

6) liczby wycieleń od początku okresu rozpłodowego,

7) numerów identyfikacyjnych i nazw urodzonych cieląt,

8) płci i liczby urodzonych cieląt.

1) stopnia umięśnienia,

2) rozwoju zwierzęcia,

3) tempa przyrostu masy ciała zwierzęcia.

2. Określenie stopnia umięśnienia dokonywane jest w oparciu o wizualną ocenę budowy łopatki, szerokości i umięśnienia grzbietu oraz szerokości, długości i wysklepienia udźca.

3. Określenie rozwoju zwierzęcia dokonywane jest w oparciu o:

1) wizualną ocenę budowy zwierzęcia, polegającą na ocenie jego typu oraz poszczególnych cech pokroju,

2) pomiary zoometryczne wykonywane z dokładnością do 1 cm, obejmujące:

a) wysokość w krzyżu mierzoną na wysokości guzów biodrowych,

b) obwód klatki piersiowej mierzony w przewężeniu tuż za łopatkami.

4. Określanie tempa przyrostu masy ciała polega na:

1) ustalaniu masy ciała zwierzęcia w następujących okresach jego życia:

a) od dnia urodzenia do 5 dnia po urodzeniu oraz w okresie od 180 do 240 dnia życia,

b) w wieku 11-13 miesięcy dla jałówek,

c) w wieku 13-15 miesięcy dla buhajków,

d) w wieku pierwszego, drugiego i trzeciego wycielenia dla krów,

2) obliczaniu masy ciała zwierzęcia na:

a) dzień urodzenia,

b) 210 dzień życia dla jałowic i buhajków,

c) 365 dzień życia dla jałowic,

d) 420 dzień życia dla buhajów,

e) dzień pierwszego wycielenia dla krów,

3) wyliczaniu średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia w okresach:

a) od dnia urodzenia do 210 dnia życia dla jałowic i buhajków,

b) od 210 do 365 dnia życia dla jałowic,

c) od 210 do 420 dnia życia dla buhajów.

1) prowadzącego ocenę, którego przedstawiciel jest obecny przy wszystkich czynnościach (metoda "A"), albo

2) posiadacza zwierzęcia, przy czym prawidłowość dokonywanych przez niego czynności jest okresowo kontrolowana przez prowadzącego ocenę (metoda "B"), albo

3) posiadacza zwierzęcia i prowadzącego ocenę, którzy wspólnie wykonują wszystkie czynności (metoda "C").

2. Obliczania masy ciała zwierzęcia na określony dzień jego życia oraz wyliczania średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia dokonuje się według wzorów określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

1) ocenę cech użytkowości mlecznej krowy i buhaja,

2) ocenę typu i budowy buhaja.

2. Ocena wartości hodowlanej bydła jest prowadzona z uwzględnieniem płci i wieku ocenianych zwierząt.

1) własnej zwierzęcia albo

2) krewnych zwierzęcia, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej, albo

3) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej.

2. Do szacowania wartości hodowlanej bydła w zakresie cech użytkowości mlecznej wykorzystuje się wyniki oceny wartości użytkowej krów, które:

1) ocieliły się po raz pierwszy w wieku co najmniej 18 miesięcy,

2) ukończyły laktację trwającą co najmniej 200 dni, w której osiągnęły wydajność co najmniej 2.000 kg mleka, przy średniej zawartości tłuszczu w mleku co najmniej 2,5%.

3. Szacowania, o którym mowa w ust. 2, dokonuje się na podstawie wyników pierwszej, drugiej i trzeciej laktacji, przy czym, jeżeli brak jest wyników drugiej lub trzeciej laktacji, wartości hodowlane dla tych laktacji są szacowane w oparciu o znane powiązania genetyczne na podstawie stopnia pokrewieństwa między zwierzętami.

4. Szacowania wartości hodowlanej bydła w zakresie cech użytkowości mlecznej dokonuje się według wzoru określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

5. Wartość hodowlaną zwierzęcia w zakresie cech użytkowości mlecznej oblicza się jako średnią arytmetyczną z wartości hodowlanych dla trzech laktacji.

2. Szacowania wartości hodowlanej buhaja w zakresie typu i budowy dokonuje się według wzoru określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

2. Znakowanie bydła polega na zakładaniu kolczyka z tworzywa sztucznego w jednym lub obu uszach, z trwale naniesionym jednakowym numerem identyfikacyjnym zwierzęcia, nadanym przez prowadzącego ocenę wartości użytkowej lub hodowlanej.

3. Numer identyfikacyjny zwierzęcia powinien zawierać do piętnastu znaków literowo-cyfrowych, przy czym system numeracji powinien zapewniać niepowtarzalność tego numeru w skali kraju przez okres co najmniej 30 lat.

2. Powtórne oznakowanie zwierzęcia, w przypadku utraty kolczyka, odbywa się z wykorzystaniem tego samego numeru po potwierdzeniu tożsamości zwierzęcia na podstawie drugiego kolczyka albo konturów umaszczenia zwierzęcia odnotowanych w dokumentacji hodowlanej lub wyniku badania genetycznego potwierdzającego pochodzenie zwierzęcia.

3. Ponowne założenie kolczyka powinno zostać odnotowane w dokumentacji hodowlanej z podaniem sposobu ustalenia tożsamości zwierzęcia przez prowadzącego ocenę wartości użytkowej.

4. Zwierzę pochodzące z importu, oznakowane kolczykiem z numerem identyfikacyjnym rozpoczynającym się od literowego kodu kraju, w którym zwierzę zostało oznakowane, nie wymaga ponownego oznakowania, a jego oryginalny numer i nazwę, zgodne z numerem i nazwą podanymi w świadectwie pochodzenia zwierzęcia, wpisuje się do krajowej dokumentacji hodowlanej.

5. W przypadku zmiany numeru u zwierzęcia importowanego na identyfikacyjny numer krajowy dokumentacja hodowlana powinna zawierać również jego oryginalny numer i nazwę, zgodne z numerem i nazwą podanymi w świadectwie pochodzenia zwierzęcia.

1) użytkowość rozpłodową loch,

2) użytkowość tuczną i rzeźną dokonywaną w okresie życia lub po uboju.

1) daty urodzenia miotu,

2) liczby żywo urodzonych prosiąt w miocie w pierwszym dniu po urodzeniu tego miotu,

3) liczby martwo urodzonych prosiąt w miocie,

4) liczby i płci prosiąt oraz liczby sutków każdego prosięcia w miocie w 21 dni po urodzeniu.

2. Ocenę użytkowości rozpłodowej lochy prowadzi się od dnia urodzenia przez nią pierwszego miotu.

2. Ocena, o której mowa w ust. 1, obejmuje ustalenie:

1) wieku i płci zwierzęcia,

2) tempa wzrostu kreślanego za pomocą przyrostu dziennego przeliczonego na 180 dzień życia,

3) stopnia umięśnienia wyrażanego procentową zawartością mięsa w tuszy.

3. Obliczenia przyrostu dziennego zwierzęcia dokonuje się według wzoru określonego w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

4. Stopień umięśnienia zwierzęcia określany jest na podstawie pomiaru:

1) grubości słoniny, dokonywanego w następujących punktach:

a) za ostatnim żebrem na granicy kręgów piersiowych i lędźwiowych, 3 cm poniżej linii środkowej grzbietu,

b) za ostatnim żebrem na granicy kręgów piersiowych i lędźwiowych, 8 cm poniżej linii środkowej grzbietu,

2) wysokości poprzecznego przekroju mięśnia najdłuższego grzbietu, dokonywanego równocześnie z pomiarem grubości słoniny, o którym mowa w pkt 1 lit. b).

5. Obliczenia stopnia umięśnienia w ramach oceny użytkowości tucznej i rzeźnej świń w okresie życia zwierzęcia dokonuje się według wzoru określonego w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

1) rodzeństwa (kojarzenia) na podstawie wyników oceny po uboju rodzeństwa pochodzącego po tej samej parze rodziców,

2) ojca na podstawie wyników oceny po uboju potomstwa

– utrzymywanych w specjalnie do tego celu wyodrębnionym obiekcie, zwanym dalej "stacją kontroli", w jednolitych warunkach żywienia i utrzymania zwierząt.

2. Ocenę użytkowości tucznej i rzeźnej rodzeństwa (kojarzenia) przeprowadza się na podstawie wyników oceny po uboju 2 zwierząt z jednego miotu, a ocenę ojca - na podstawie wyników oceny po uboju co najmniej 8 zwierząt pochodzących co najmniej z 4 kojarzeń.

3. Ocenie użytkowości tucznej i rzeźnej świń po uboju poddawane jest zwierzę o masie ciała 17-22 kg, które w dniu przyjęcia do stacji kontroli nie ukończyło 10 tygodni życia.

4. Ocena użytkowości tucznej i rzeźnej świń po uboju powinna być poprzedzona tuczem kontrolnym, prowadzonym w okresie od osiągnięcia przez zwierzę 25 kg do osiągnięcia 100 kg masy ciała, zakończonym ubojem.

5. W ocenie użytkowości tucznej i rzeźnej świń po uboju uwzględnia się:

1) wiek, płeć i masę ciała zwierząt przyjmowanych do oceny,

2) okres adaptacyjny zwierząt przed rozpoczęciem tuczu kontrolnego,

3) długość okresu tuczu.

6. Po uboju, o którym mowa w ust. 4, i dokonaniu podziału tuszy dokonuje się pomiarów prawej półtuszy ocenianego zwierzęcia:

1) grubości słoniny, w następujących punktach:

a) w najgrubszym miejscu nad łopatką,

b) na grzbiecie nad stawem między ostatnim kręgiem piersiowym i pierwszym kręgiem lędźwiowym,

c) nad dogłowową krawędzią przekroju mięśnia pośladkowego (krzyż I),

d) nad środkiem przekroju mięśnia pośladkowego (krzyż II),

e) nad doogonową krawędzią przekroju mięśnia pośladkowego (krzyż III),

2) powierzchni poprzecznego przekroju mięśnia najdłuższego grzbietu, mierzonej w miejscu przekroju między ostatnim kręgiem piersiowym i pierwszym kręgiem lędźwiowym,

3) szerokości i długości poprzecznego przekroju mięśnia najdłuższego grzbietu,

4) masy podstawowych części tuszy:

a) szynki tylnej bez skóry i słoniny,

b) mięśnia najdłuższego grzbietu bez słoniny,

c) polędwiczki,

d) szynki przedniej i karkówki,

e) boczku z żeberkami.

7. Ocena użytkowości tucznej i rzeźnej świń po uboju obejmuje ustalenie:

1) tempa wzrostu zwierząt i zużycia paszy w okresie tuczu kontrolnego,

2) jakości tuszy określanej zawartością mięsa w tuszy, wyrażoną w kilogramach i procentach,

3) jakości mięsa w tuszy, określanej na podstawie kwasowości mięśnia najdłuższego grzbietu wyrażonej w pH.

8. Obliczenia zawartości mięsa w tuszy w ramach oceny użytkowości tucznej i rzeźnej świń po uboju dokonuje się według wzoru określonego w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

1) własnej zwierzęcia albo

2) krewnych zwierzęcia, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej, albo

3) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej.

2. Szczegółowe metody szacowania wartości hodowlanej na podstawie wyników wartości własnej zwierzęcia albo krewnych zwierzęcia, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej, określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

3. W przypadku szacowania wartości hodowlanej świń na podstawie wyników oceny wartości użytkowej krewnych lub własnej i krewnych zwierzęcia, stosowana metoda statystyczna powinna gwarantować wynik nie obciążony wpływami głównych czynników środowiskowych (metoda BLUP).

2. Numer identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 1, składa się z jedenastu cyfr, z których pięć pierwszych oznacza numer stada, a sześć kolejnych - indywidualny numer zwierzęcia w stadzie; dwie ostatnie cyfry indywidualnego numeru zwierzęcia w stadzie oznaczają dwie ostatnie cyfry roku, w którym zwierzę ukończyło 21 dzień życia.

3. W przypadku znakowania świń przy pomocy tatuażu numer stada umieszcza się w lewym uchu, a indywidualny numer zwierzęcia w stadzie - w prawym uchu.

4. W przypadku znakowania świń przy pomocy karbowania uszu uzupełnionego kolczykiem, numer stada umieszczony jest w sposób trwały na kolczyku zakładanym na lewe ucho zwierzęcia, a numer indywidualny zwierzęcia w stadzie - karbowany jest w jednym lub obu uszach.

5. Kolczyk powinien być skonstruowany i zakładany w sposób wykluczający jego usunięcie i ponowne użycie oraz pozwalający na łatwe odczytanie numeru identyfikacyjnego.

6. Informacje dotyczące numeru identyfikacyjnego i sposobu oznakowania zwierzęcia powinny być odnotowywane w dokumentacji hodowlanej i rejestrowane w systemie informatycznym prowadzonym na potrzeby oceny wartości użytkowej i hodowlanej.

2. Ocena stad zwierząt futerkowych obejmuje:

1) użytkowość rozpłodową stada,

2) ocenę fenotypu zwierzęcia dokonywaną w okresie życia zwierzęcia,

3) ocenę skór, z wyjątkiem królików utrzymywanych w celu produkcji surowca dla przemysłu mięsnego i włókienniczego.

1) liczby samic i samców stada podstawowego w pierwszym dniu pierwszego kojarzenia w danym roku kalendarzowym,

2) liczby urodzonych młodych pochodzących z pierwszego miotu w danym roku kalendarzowym,

3) liczby odchowanych młodych, o których mowa w pkt 2, na dzień 1 września,

4) średniej liczby odchowanych młodych, którą wylicza się, dzieląc liczbę młodych odchowanych na dzień 1 września przez liczbę samic stada podstawowego w pierwszym dniu pierwszego kojarzenia w danym roku kalendarzowym.

2. Ocena użytkowości rozpłodowej stad nutrii, królików i szynszyli obejmuje określenie:

1) liczby samic i samców stada podstawowego na dzień 31 grudnia danego roku kalendarzowego,

2) średniej liczby samic użytkowanych rozpłodowo, którą wylicza się, sumując ilość samic stada podstawowego w poszczególnych miesiącach roku kalendarzowego i dzieląc otrzymaną sumę przez 12,

3) liczby wszystkich miotów uzyskanych od samic stada podstawowego w danym roku kalendarzowym,

4) liczby młodych urodzonych do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego,

5) liczby odchowanych młodych z urodzeń, o których mowa w pkt 4,

6) średniej liczby miotów uzyskanych od jednej samicy, którą wylicza się, dzieląc liczbę, o której mowa w pkt 3, przez liczbę, o której mowa w pkt 2,

7) średniej liczby młodych urodzonych od jednej samicy w danym roku kalendarzowym, którą wylicza się, dzieląc liczbę, o której mowa w pkt 4, przez liczbę, o której mowa w pkt 2,

8) średniej liczby młodych odchowanych od jednej samicy w danym roku kalendarzowym, którą wylicza się, dzieląc liczbę młodych odchowanych z urodzeń, o których mowa w pkt 4, przez liczbę, o której mowa w pkt 2,

9) średniej liczby młodych urodzonych z jednego miotu w danym roku kalendarzowym, którą wylicza się, dzieląc liczbę, o której mowa w pkt 4, przez liczbę, o której mowa w pkt 3,

10) średniej liczby młodych odchowanych z jednego miotu w danym roku kalendarzowym, którą wylicza się, dzieląc liczbę odchowanych młodych z urodzeń, o których mowa w pkt 4, przez liczbę, o której mowa w pkt 3.

1) lisy pospolite, lisy polarne, norki, tchórze i jenoty, urodzone w roku kalendarzowym, w którym przeprowadza się ocenę,

2) nutrie i króliki w wieku od 5 miesiąca życia,

3) szynszyle w wieku od 6 miesiąca życia.

2. Ocena fenotypu zwierzęcia prowadzona jest w następujących okresach:

1) od 20 października do 20 grudnia - lisy pospolite, lisy polarne i norki,

2) od 20 listopada do 20 grudnia - tchórze,

3) od 1 października do 30 listopada - jenoty,

4) od 1 stycznia do 31 grudnia - nutrie, króliki, szynszyle.

3. Ocena fenotypu zwierzęcia obejmuje:

1) u lisa pospolitego:

a) wielkość i budowę,

b) typ barwny,

c) czystość srebra i barwy okrywy włosowej,

d) jakość okrywy włosowej,

2) u lisa polarnego, norki, tchórza i jenota:

a) wielkość i budowę,

b) typ barwny,

c) czystość barwy okrywy włosowej,

d) jakość okrywy włosowej,

3) u nutrii:

a) wielkość i budowę,

b) barwę i czystość barwy okrywy włosowej,

c) jakość okrywy włosowej,

4) u królików:

a) wielkość,

b) budowę,

c) typ rasowy,

d) barwę okrywy włosowej,

e) jakość okrywy włosowej,

f) specyficzne cechy rasowe,

5) u szynszyli:

a) wielkość i budowę,

b) typ barwny,

c) jakość okrywy włosowej,

d) czystość barwy okrywy włosowej,

e) pas brzuszny.

4. Wielkość zwierzęcia określa się jako:

1) długość tułowia mierzoną w centymetrach od czubka nosa do nasady ogona u lisów pospolitych i lisów polarnych,

2) masę ciała wyrażoną w gramach lub kilogramach u norek, tchórzy, jenotów, nutrii, królików i szynszyli

– w celu ustalenia stopnia zgodności z wzorcem danej rasy, gatunku i odmiany.

5. Budowę, typ barwny, barwę, czystość barwy i jakość okrywy włosowej, czystość srebra, typ rasowy, specyficzne cechy rasowe oraz pas brzuszny ocenia się organoleptycznie w celu ustalenia stopnia zgodności z cechami charakterystycznymi dla danej rasy, gatunku i odmiany.

6. Stopień zgodności, o którym mowa w ust. 4 i 5, wyraża się w punktach, przy czym ilość punktów za poszczególne cechy wynosi:

1) u lisa pospolitego:

a) wielkość i budowa 0-6 pkt,

b) typ barwny 0-3 pkt,

c) czystość srebra i barwy okrywy włosowej 0-5 pkt,

d) jakość okrywy włosowej 0-6 pkt,

2) u lisa polarnego, tchórza i jenota:

a) wielkość i budowa 0-6 pkt,

b) typ barwny 0-3 pkt,

c) czystość barwy okrywy włosowej 0-3 pkt,

d) jakość okrywy włosowej 0-8 pkt,

3) u norki:

a) wielkość i budowa 0-6 pkt,

b) typ barwny 0-3 pkt,

c) czystość barwy okrywy włosowej 0-5 pkt,

d) jakość okrywy włosowej 0-6 pkt,

4) u nutrii:

a) wielkość i budowa 0-5 pkt,

b) barwa i czystość barwy okrywy włosowej 0-6 pkt,

c) jakość okrywy włosowej 0-9 pkt,

5) u królików:

a) wielkość 0-10 pkt,

b) budowa 0-20 pkt,

c) typ rasowy 0-20 pkt,

d) barwa okrywy włosowej 0-10 pkt,

e) jakość okrywy włosowej 0-20 pkt,

f) specyficzne cechy rasowe 0-20 pkt,

6) u szynszyli:

a) wielkość i budowa 0-4 pkt,

b) typ barwny 0-5 pkt,

c) jakość okrywy włosowej 0-9 pkt,

d) czystość barwy okrywy włosowej 0-9 pkt,

e) pas brzuszny 0-3 pkt.

1) rozmiar,

2) jakość okrywy włosowej,

3) czystość barwy okrywy włosowej.

2. Ocenie podlegają skóry surowe wysuszone i uformowane w sposób charakterystyczny dla danej rasy, gatunku i odmiany.

3. Rozmiar skóry jest określany jako jej długość, mierzona w centymetrach od czubka nosa do najbliższego punktu na tylnym grzbietowym obrzeżu skóry.

4. Jakość i czystość okrywy włosowej skór oceniana jest organoleptycznie w celu ustalenia stopnia zgodności z cechami charakterystycznymi dla danej rasy, gatunku i odmiany.

2. Tatuaż lub kolczyk, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać numer identyfikacyjny, niepowtarzalny w skali kraju przez okres 10 lat, nadany przez prowadzącego ocenę stad zwierząt futerkowych.

3. Numer identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 2, powinien składać się, z zastrzeżeniem ust. 4, z dziewięciu znaków literowo-cyfrowych, z których cztery pierwsze oznaczają numer stada, a pięć kolejnych - indywidualny numer zwierzęcia w stadzie.

4. W przypadku królików i nutrii numer identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 2, powinien składać się z jedenastu znaków literowo-cyfrowych, z których cztery pierwsze oznaczają numer stada, a siedem kolejnych - indywidualny numer zwierzęcia w stadzie.

5. Zwierzęta futerkowe mogą być znakowane przy użyciu elektronicznych nośników informacji.

2. W przypadku znakowania zwierząt futerkowych za pomocą kolczyka umieszczanego w uchu, numer stada powinien być umieszczony na jednej stronie kolczyka, a indywidualny numer zwierzęcia w stadzie - na drugiej stronie kolczyka.

3. W przypadku znakowania zwierząt futerkowych za pomocą kolczyków umieszczanych w obu uszach, w lewym uchu powinien być umieszczony kolczyk z numerem stada, a w uchu prawym - kolczyk z indywidualnym numerem zwierzęcia w stadzie.

4. Kolczyk lub elektroniczny nośnik informacji powinien być skonstruowany i zakładany w sposób wykluczający jego usunięcie i ponowne użycie oraz pozwalający na łatwe odczytanie numeru identyfikacyjnego.

1) rodów drobiu i indywidualnie dla poszczególnych ptaków w obrębie tego rodu,

2) stad rodzicielskich i towarowych drobiu.

1) ocenę terenową rodów drobiu, stad rodzicielskich i towarowych drobiu,

2) ocenę testową stad rodzicielskich i towarowych drobiu.

2. Ocena wartości użytkowej drobiu dokonywana jest z uwzględnieniem specyfiki gatunku i typu użytkowego drobiu.

1) ustalanie liczby jaj zniesionych w okresie użytkowania,

2) określanie masy jaja kontrolowanej w okresie szczytu nieśności,

3) określanie masy ciała ptaka w okresie odchowu,

4) ustalanie wskaźnika dojrzałości płciowej ptaka, określanego liczbą dni życia do zniesienia pierwszego jaja,

5) ustalanie wskaźnika zapłodnienia jaj, określanego stosunkiem liczby jaj zapłodnionych do liczby jaj nałożonych do wylęgu, wyrażonego w procentach,

6) ustalanie wskaźnika wylęgowości jaj, określanego stosunkiem liczby wylężonych zdrowych piskląt do liczby jaj nałożonych do wylęgu, wyrażonego w procentach,

7) ustalanie wskaźnika przeżywalności w okresie odchowu, określanego stosunkiem liczby ptaków na końcu okresu odchowu do liczby ptaków na początku okresu odchowu, wyrażonego w procentach,

8) ustalanie wskaźnika przeżywalności w okresie produkcji, określanego stosunkiem liczby ptaków na końcu okresu produkcji do liczby ptaków na początku okresu produkcji, wyrażonego w procentach.

2. W przypadku rodów kaczek i gęsi ocena, o której mowa w ust. 1, obejmuje ponadto:

1) ustalanie długości mostka, mierzonej wzdłuż całej długości grzebienia mostka,

2) ustalanie grubości mięśnia piersiowego, mierzonej po lewej stronie ciała.

3. Liczba jaj zniesionych w okresie użytkowania oceniana jest w przypadku:

1) kur nieśnych - od 21 do 64 tygodnia życia,

2) kur mięsnych - od 25 do 64 tygodnia życia,

3) indyków - od 31 do 60 tygodnia życia,

4) kaczek - od 25 do 56 tygodnia życia,

5) gęsi - od 29 tygodnia życia i przez trzy kolejne lata użytkowania.

4. Masa jaja kontrolowana w okresie szczytu nieśności oceniana jest w przypadku:

1) kur - od 33 do 35 tygodnia życia,

2) indyków - od 40 do 42 tygodnia życia,

3) kaczek - przez 2 tygodnie przy minimum 80% nieśności,

4) gęsi - przez 3 tygodnie od 47 tygodnia życia.

5. Masa ciała określana w okresie odchowu oceniana jest w przypadku:

1) kur nieśnych - w 18 tygodniu życia,

2) kur mięsnych - w 6 tygodniu życia,

3) indyków - w 8 i 14 tygodniu życia,

4) kaczek typu Pekin - w 3 i 7 tygodniu życia,

5) kaczek piżmowych:

a) w 3 i 10 tygodniu życia u samic,

b) w 3 i 12 tygodniu życia u samców,

6) gęsi - w 8 i 11 tygodniu życia.

6. Długość mostka ustalana jest w przypadku:

1) kaczek typu Pekin - w 7 tygodniu życia,

2) kaczek piżmowych:

a) w 12 tygodniu życia u samców,

b) w 10 tygodniu życia u samic,

3) gęsi - w 11 tygodniu życia.

7. Grubość mięśnia piersiowego ustalana jest w przypadku:

1) kaczek typu Pekin - w 7 tygodniu życia, w punkcie położonym 4 cm od początku grzebienia mostka wzdłuż jego długości i 1,5 cm w bok,

2) kaczek piżmowych:

a) w 12 tygodniu życia, w punkcie położonym 4 cm od początku grzebienia mostka wzdłuż jego długości i 1,5 cm w bok u samców,

b) w 10 tygodniu życia, w punkcie położonym 3 cm od początku grzebienia mostka wzdłuż jego długości i 1,5 cm w bok u samic,

3) gęsi - w 11 tygodniu życia, w punkcie położonym 4 cm od początku grzebienia mostka wzdłuż jego długości i 1,5 cm w bok.

1) ustalanie wskaźnika przeżywalności w okresie odchowu, określanego stosunkiem liczby ptaków na końcu okresu odchowu do liczby ptaków na początku okresu odchowu, wyrażonego w procentach,

2) ustalanie wskaźnika przeżywalności w okresie produkcji, określanego stosunkiem liczby ptaków na końcu okresu produkcji do liczby ptaków na początku okresu produkcji, wyrażonego w procentach,

3) ustalanie długości okresu użytkowania stada określanego liczbą dni produkcji nieśnej,

4) ustalanie liczby jaj zniesionych w okresie użytkowania,

5) ustalanie wskaźnika zapłodnienia jaj, określanego stosunkiem liczby jaj zapłodnionych do liczby jaj nałożonych do wylęgu, wyrażonego w procentach,

6) ustalanie wskaźnika wylęgowości jaj, określanego stosunkiem liczby wylężonych zdrowych piskląt do liczby jaj nałożonych do wylęgu, wyrażonego w procentach,

7) ustalanie wskaźnika dojrzałości płciowej stada, określanego liczbą dni życia do uzyskania przez stado przez kolejne trzy dni - 50% nieśności, a w przypadku stad gęsi - 10% nieśności.

2. Długość okresu użytkowania oceniana jest w przypadku:

1) kur nieśnych - od 21 tygodnia życia,

2) kur mięsnych - od 25 tygodnia życia,

3) indyków - od 31 tygodnia życia,

4) kaczek - od 25 tygodnia życia,

5) gęsi jednorocznych - od 29 tygodnia życia i przez trzy kolejne lata użytkowania.

1) wskaźnika przeżywalności w okresie tuczu, określanego stosunkiem liczby ptaków na końcu okresu tuczu do liczby ptaków na początku okresu tuczu, wyrażonego w procentach,

2) zużycia paszy określanego na ptaka w okresie tuczu w przeliczeniu na kilogram masy ciała,

3) długości okresu tuczu określanej liczbą dni tuczu,

4) wskaźnika efektywności produkcji, określanego przez wydajność żywca drobiowego w przeliczeniu na jednostkę powierzchni produkcyjnej lub europejskiego wskaźnika wydajności, obliczanego według wzoru określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

2. Do oceny terenowej wartości użytkowej stad towarowych nieśnego typu użytkowego drobiu stosuje się § 43 ust. 1 pkt 1-4 i ust. 2 pkt 1.

2. Do oceny testowej drobiu pobiera się losowo z ferm drobiu próby testowe, w postaci jaj wylęgowych lub piskląt, co najmniej co 3 lata.

3. Próby testowe do oceny wartości użytkowej drobiu pobiera się ze stad w przypadku:

1) kur - w wieku 9-12 miesięcy,

2) indyków - w wieku 8-12 miesięcy,

3) kaczek - do 12 miesiąca życia, co najmniej przy 30% nieśności stada,

4) gęsi - od pierwszego do czwartego sezonu użytkowania, począwszy od 5 do 12 tygodnia nieśności.

1) ustalanie wskaźnika przeżywalności w okresie odchowu, określanego stosunkiem liczby ptaków na końcu okresu odchowu do liczby ptaków na początku okresu odchowu, wyrażonego w procentach,

2) ustalanie wskaźnika przeżywalności w okresie produkcji, określanego stosunkiem liczby ptaków na końcu okresu produkcji do liczby ptaków na początku okresu produkcji, wyrażonego w procentach,

3) ustalanie zużycia paszy w okresie:

a) odchowu,

b) produkcji, w tym na jeden dzień i zniesione jedno jajo,

4) określanie masy ciała,

5) ustalanie wskaźnika dojrzałości płciowej stada, określanego liczbą dni życia do uzyskania przez stado 50% nieśności, a w przypadku stad gęsi - 10% nieśności,

6) ustalanie liczby jaj zniesionych w poszczególnych tygodniach nieśności,

7) ustalanie parametrów jakości jaj określanych poprzez wytrzymałość skorupy, kształt i masę jaja,

8) ustalanie wskaźnika zapłodnienia jaj, określanego stosunkiem liczby jaj zapłodnionych do liczby jaj nałożonych do wylęgu, wyrażonego w procentach,

9) ustalanie wskaźnika wylęgowości jaj, określanego stosunkiem liczby wylężonych zdrowych piskląt do liczby jaj nałożonych do wylęgu, wyrażonego w procentach.

2. Masa ciała oceniana jest w przypadku:

1) kur nieśnych - w 8, 20 i 72 tygodniu życia,

2) kur mięsnych - w 8, 24 i 64 tygodniu życia,

3) indyków - w 4, 8, 12, 16, 20, 24, 30 i 50 tygodniu życia,

4) kaczek - w 3, 7, 24 i 64 tygodniu życia,

5) kaczek piżmowych - w 3, 10, 12, 24 i 64 tygodniu życia,

6) gęsi - w 8, 11, 28 i 58 tygodniu życia.

3. Liczba jaj zniesionych w poszczególnych tygodniach nieśności ustalana jest w przypadku:

1) kur nieśnych - od 21 tygodnia życia,

2) kur mięsnych - od 25 tygodnia życia,

3) indyków - od 31 tygodnia życia,

4) kaczek - od 25 tygodnia życia,

5) gęsi jednorocznych - od 29 tygodnia życia i przez trzy kolejne lata użytkowania.

1) ustalanie wskaźnika zapłodnienia jaj, określanego stosunkiem liczby jaj zapłodnionych do liczby jaj nałożonych do wylęgu, wyrażonego w procentach,

2) ustalanie wskaźnika wylęgowości jaj, określanego stosunkiem liczby wylężonych zdrowych piskląt do liczby jaj nałożonych do wylęgu, wyrażonego w procentach,

3) ustalanie wskaźnika przeżywalności w okresie tuczu, określanego stosunkiem liczby ptaków na końcu okresu tuczu do liczby ptaków na początku okresu tuczu, wyrażonego w procentach,

4) ustalanie zużycia paszy, określanego na jednego ptaka w okresie tuczu, na jeden kilogram masy ciała,

5) ustalanie masy ciała określanej w czasie trwania tuczu,

6) analizę rzeźną, określającą co najmniej procentowy udział podstawowych wyrębów: mięśni piersiowych i nóg w stosunku do masy tuszki,

7) ustalanie wskaźnika efektywności produkcji, określanego poprzez wydajność żywca drobiowego w przeliczeniu na jednostkę powierzchni produkcyjnej lub europejski wskaźnik wydajności, obliczanego według wzoru określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

2. Do testowej oceny wartości użytkowej stad towarowych kur nieśnych stosuje się § 46 ust. 1 pkt 1-7, ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1.

2. Wartość hodowlana drobiu szacowana jest na podstawie wyników oceny użytkowości własnej ptaka i jego krewnych, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej.

3. Szczegółowe metody szacowania wartości hodowlanej drobiu określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

2. Do znakowania drobiu stosuje się:

1) dla młodzieży hodowlanej:

a) znaczki pasemkowe zakładane na jedno ze skrzydeł ptaka,

b) znaczki kłódeczkowe zakładane na jedno ze skrzydeł ptaka,

c) obrączki zakładane na jeden ze stawów skokowych ptaka,

d) elektroniczne nośniki informacji,

2) dla ptaków dorosłych:

a) znaczki skrzydłowe zakładane na jedno ze skrzydeł ptaka,

b) obrączki zakładane na jeden ze stawów skokowych ptaka,

c) elektroniczne nośniki informacji.

3. Indywidualne znakowanie ptaków przeprowadza się w dniu wylęgu piskląt oraz w dniu wyboru ptaka do rozrodu (selekcji).

2. Ocena pszczół obejmuje poszczególne matki pszczele pochodzące z linii hodowlanych pszczół.

3. Ocena pszczół prowadzona jest metodą stacjonarną lub terenową.

2. Pomiary lub obserwacje, o których mowa w ust. 1, prowadzi się dla matek pszczelich urodzonych w danym roku i obsadzonych w rodzinach pszczelich pozostających w danej pasiece przez cały sezon oceny w takich samych warunkach.

3. Stacjonarna metoda oceny pszczół obejmuje następujące cechy:

1) miodność, w oparciu o szacowanie zapasów miodu w ulu lub zbiory miodu,

2) rozwój rodziny pszczelej, w oparciu o liczbę plastrów z czerwiem,

3) zimotrwałość, w oparciu o liczbę plastrów obsiadanych przez pszczoły i stan środowiska ula,

4) skłonność do rójki, w oparciu o reakcję na zabiegi przeciwrojowe,

5) charakter pszczół,

6) cechy morfologiczne, w oparciu o obserwacje ubarwienia i pomiary części ciała pszczół,

7) zachowanie pszczół, w oparciu o obserwacje stanu rodzin pszczelich podczas przeglądów.

2. Terenowa metoda oceny pszczół obejmuje następujące cechy:

1) miodność, w oparciu o szacowanie zapasów miodu w ulu,

2) rozwój rodziny pszczelej, w oparciu o liczbę plastrów obsiadanych przez pszczoły oraz liczbę plastrów z czerwiem,

3) zimotrwałość, w oparciu o liczbę plastrów obsiadanych przez pszczoły i stan środowiska ula,

4) skłonność do rójki, w oparciu o reakcję na zabiegi przeciwrojowe,

5) charakter pszczół.

2. Do znakowania matek pszczelich używane są znaczki w następujących kolorach, oznaczających ostatnią cyfrę roku urodzenia matki pszczelej:

1) biały - dla cyfr 1 lub 6,

2) żółty - dla cyfr 2 lub 7,

3) czerwony - dla cyfr 3 lub 8,

4) zielony - dla cyfr 4 lub 9,

5) niebieski - dla cyfr 5 lub 0.

3. Matki pszczele znakuje się przed ich obsadzeniem w rodzinach pszczelich, umieszczając znaczek na części grzbietowej tułowia.

1) użytkowość rozpłodową i użytkowość mięsną - w przypadku owiec ras i linii hodowlanych ojcowskich mięsnych i plennych,

2) użytkowość rozpłodową i użytkowość mięsną - w przypadku owiec ras i linii hodowlanych matecznych,

3) użytkowość rozpłodową i użytkowość mleczną - w przypadku owiec ras mlecznych i owiec innych ras i linii hodowlanych użytkowanych mlecznie,

4) użytkowość rozpłodową i użytkowość wełnistą - w przypadku owiec innych niż wymienione w pkt 1-3, ras i linii hodowlanych.

1) dla każdej maciorki w stadzie:

a) wieku,

b) dat wykotów,

c) liczby urodzonych jagniąt w danym wykocie,

d) liczby jagniąt odchowanych do wieku 70 dni w rasach i liniach hodowlanych mięsnych, 30 dni dla polskiej owcy górskiej, a w pozostałych rasach i liniach hodowlanych owiec - do wieku 56 dni,

e) średniej życiowej plenności określanej jako stosunek liczby urodzonych jagniąt do liczby wykotów, wyrażony w procentach,

2) wyrażonych w procentach dla całego stada:

a) płodności, określonej jako liczba matek wykoconych w stosunku do liczby matek w stadzie,

b) plenności, określonej jako liczba jagniąt urodzonych w stosunku do liczby wykoconych matek,

c) odchowu jagniąt, określonego jako liczba jagniąt odchowanych w stosunku do liczby jagniąt urodzonych,

d) wyniku rozrodu, określonego jako liczba jagniąt odchowanych w stosunku do liczby matek w stadzie.

1) ustalanie masy ciała zwierząt, polegające na:

a) czterokrotnym ważeniu jagniąt co 21 dni, poczynając od 21 dnia od urodzenia pierwszego jagnięcia, w stadzie - w przypadku ras i linii hodowlanych mięsnych,

b) jednorazowym ważeniu jagniąt, nie wcześniej niż w 49 dniu życia i nie później niż w 63 dniu życia, w stadzie - w przypadku ras i linii hodowlanych innych niż wymienione w lit. a),

c) jednorazowym ważeniu owiec dorosłych, nie wcześniej niż w 351 dniu i nie później niż w 379 dniu życia,

2) obliczanie, w oparciu o wzory określone w załączniku nr 8 do rozporządzenia, masy ciała zwierzęcia na:

a) 10, 30 i 70 dzień życia jagnięcia - w przypadku ras i linii hodowlanych mięsnych,

b) 56 dzień życia - w przypadku ras i linii hodowlanych innych niż wymienione w lit a),

c) 365 dzień życia - dla owiec dorosłych,

3) wyliczanie, na podstawie wzorów określonych w załączniku nr 8 do rozporządzenia, średnich dobowych przyrostów masy ciała jagniąt w przedziale wiekowym 10-30 i 30-70 dni życia - w przypadku ras i linii hodowlanych mięsnych,

4) ustalanie masy miotu maciorki:

a) w 70 dniu po urodzeniu jagniąt - w przypadku ras i linii hodowlanych mięsnych,

b) w 56 dniu po urodzeniu jagniąt - w przypadku ras linii hodowlanych innych niż wymienione w lit. a).

1) 30 dni rano i wieczorem (metoda standardowa A4) albo

2) 30 dni przemiennie rano i wieczorem (metoda uproszczona AT).

2. Nie ustala się ilości udojonego mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu z udojów od owiec od dnia wykotu do 10 dnia po wykocie.

3. Nie ustala się ilości udojonego mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu z udojów kontrolowanych od owiec dających poniżej 0,2 kg w ciągu 24 godzin przy metodzie A4 lub 0,1 kg mleka na jeden udój przy metodzie AT, a kolejny udój kontrolowany przeprowadza się nie wcześniej niż w 11 dniu po wykocie.

1) masy ciała jagniąt ustalanej z dokładnością do 0,1 kg w 2 dniu życia,

2) masy ciała jagniąt ustalanej z dokładnością do 0,1 kg w 30 dniu życia, nie wcześniej niż w 27 dniu życia i nie później niż w 33 dniu życia,

3) wyniku jednorazowego pomiaru ilości mleka podczas udoju porannego pomiędzy 50 a 80 dniem po wykocie (udój kontrolowany).

2. W przypadku pierwiastek z bliźniętami wskaźnik mleczności uzyskany zgodnie z ust. 1 podwyższa się o 10%.

3. Ocena użytkowości mlecznej owiec, o której mowa w § 61, powinna być prowadzona co najmniej w okresie pierwszej laktacji.

2. Ocena wartości hodowlanej owiec jest prowadzona z uwzględnieniem płci i wieku zwierząt.

3. Wartość hodowlana owiec szacowana jest metodą statystyczną na podstawie wyników oceny wartości użytkowej:

1) własnej zwierzęcia albo

2) własnej zwierzęcia i jego matki.

2. Tatuaż albo kolczyk, o których mowa w ust. 1, powinien zawierać niepowtarzalny w skali kraju przez okres 10 lat numer identyfikacyjny nadany przez prowadzącego ocenę wartości użytkowej lub hodowlanej.

3. Numer identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 2, składa się z dziesięciu cyfr, z których sześć pierwszych oznacza numer stada, a cztery kolejne - indywidualny numer zwierzęcia w stadzie, przy czym pierwsza cyfra numeru indywidualnego zwierzęcia w stadzie oznacza ostatnią cyfrę roku urodzenia zwierzęcia.

2. W przypadku znakowania owiec przy pomocy kolczyka umieszczanego w uchu numer identyfikacyjny powinien być umieszczony na kolczyku w sposób trwały.

3. Kolczyk powinien być skonstruowany i zakładany w sposób wykluczający jego usunięcie i ponowne użycie oraz pozwalający na łatwe odczytanie numeru identyfikacyjnego.

2. Ponowne założenie kolczyka powinno zostać odnotowane w dokumentacji hodowlanej z podaniem sposobu ustalenia tożsamości zwierzęcia przez prowadzącego ocenę wartości użytkowej lub hodowlanej.

1) 30 dni rano i wieczorem (metoda standardowa A4) albo

2) 30 dni przemiennie rano i wieczorem (metoda uproszczona AT).

2. Nie ustala się ilości udojonego mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu z udojów od kóz od dnia wykotu do 10 dnia po wykocie.

3. Nie ustala się ilości udojonego mleka oraz zawartego w nim białka i tłuszczu z udojów kontrolowanych od kóz dających poniżej 0,2 kg w ciągu 24 godzin przy metodzie A4 lub 0,1 kg mleka na jeden udój przy metodzie AT, a kolejny udój kontrolowany przeprowadza się nie wcześniej niż w 11 dniu po wykocie.

4. Ocena użytkowości mlecznej kóz prowadzona jest przez wszystkie kolejne laktacje od dnia objęcia zwierzęcia oceną wartości użytkowej.

1) dla każdej ocenianej kozy w stadzie:

a) dat pokryć,

b) dat wykotów,

c) liczby urodzonych koźląt w danym wykocie,

2) wyrażonych w procentach dla całego stada:

a) płodności, określonej jako liczba kóz wykoconych w stosunku do liczby kóz w stadzie,

b) plenności, określonej jako liczba koźląt urodzonych w stosunku do liczby wykoconych kóz.

1) pochodzenia,

2) wyników oceny użytkowości mlecznej matki.

2. Wartość hodowlaną kóz ocenia się na podstawie:

1) pochodzenia,

2) wyników oceny użytkowości mlecznej:

a) własnej zwierzęcia albo

b) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej,

3) wyników oceny własnej użytkowości rozpłodowej zwierzęcia.

1) tatuowania uszu albo

2) tatuowania spodniej części ogona albo

3) kolczyka umieszczonego w uchu.

2. Tatuaż albo kolczyk, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać niepowtarzalny w skali kraju przez okres 10 lat numer identyfikacyjny nadany przez prowadzącego ocenę wartości użytkowej lub hodowlanej.

3. Numer identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 2, składa się z ośmiu cyfr, z których trzy pierwsze oznaczają numer stada, a pięć kolejnych - indywidualny numer zwierzęcia w stadzie, przy czym pierwsza cyfra numeru indywidualnego zwierzęcia w stadzie oznacza ostatnią cyfrę roku urodzenia zwierzęcia.

2. W przypadku znakowania kóz za pomocą kolczyka umieszczonego w uchu numer identyfikacyjny powinien być umieszczony w sposób trwały na kolczyku.

3. Kolczyk powinien być skonstruowany i zakładany w sposób wykluczający jego usunięcie i ponowne użycie oraz pozwalający na łatwe odczytanie numeru identyfikacyjnego.

2. Ponowne założenie kolczyka powinno zostać odnotowane w dokumentacji hodowlanej z podaniem sposobu ustalenia tożsamości zwierzęcia przez prowadzącego ocenę wartości użytkowej lub hodowlanej.

2. Ocena wartości użytkowej koni obejmuje:

1) ocenę pokroju,

2) prowadzenie prób dzielności,

3) ocenę użytkowości rozpłodowej.

1) stacjonarną próbę wierzchową,

2) stacjonarną próbę zaprzęgowo-wierzchową,

3) polową próbę zaprzęgową,

4) polową próbę wierzchową,

5) próby w sporcie jeździeckim,

6) próby na torach wyścigowych.

2. Próba, o której mowa w ust. 1, obejmuje:

1) ocenę charakteru, zdrowia, wykorzystania paszy, wytrzymałości oraz cech wierzchowych, dokonywaną w okresie pierwszych 100 dni przebywania ogiera w obiekcie określonym w ust. 1, lub

2) ocenę przydatności do ujeżdżenia, skoków lub wszechstronnego konkursu konia wierzchowego, dokonywaną w okresie 240 dni przebywania w obiekcie określonym w ust. 1, prowadzoną dla ogierów wyselekcjonowanych w wyniku oceny, o której mowa w pkt 1.

3. Stacjonarna próba zaprzęgowo-wierzchowa prowadzona jest dla ogierów w specjalnie do tego celu przeznaczonym obiekcie, w jednakowych warunkach ich utrzymania, i obejmuje ocenę charakteru, wytrzymałości, siły i chęci ciągnięcia oraz cech wierzchowych.

2. Polowa próba wierzchowa prowadzona jest w warunkach terenowych i obejmuje ocenę charakteru, wytrzymałości i cech wierzchowych.

1) skoki przez przeszkody,

2) ujeżdżenie,

3) wszechstronny konkurs konia wierzchowego,

4) powożenie zaprzęgami,

5) rajdy długodystansowe

– i obejmują ocenę cech wierzchowych lub zaprzęgowych konia.

2. Próby na torach wyścigów konnych obejmują ocenę szybkości, wytrzymałości, charakteru i zdrowia.

1) w przypadku klaczy:

a) dat pokrycia,

b) dat wyźrebień lub poronień,

c) liczby urodzonych źrebiąt,

d) liczby potomstwa wpisanego do ksiąg,

2) w przypadku ogiera:

a) liczby urodzonych źrebiąt,

b) liczby potomstwa wpisanego do ksiąg.

2. Ocena, o której mowa w ust. 1, obejmuje również ocenę typu, budowy, rozwoju, zdrowia i ruchu źrebiąt pochodzących po ocenianym ogierze lub od ocenianej klaczy.

2. Ocena wartości hodowlanej koni szacowana jest na podstawie wyników oceny wartości użytkowej:

1) własnej zwierzęcia i jego potomstwa, dla którego prowadzona jest ocena wartości użytkowej, albo

2) własnej zwierzęcia i jego krewnych, dla których prowadzona jest ocena wartości użytkowej.

2. Opis maści, odmian i znaków szczególnych powinien być przeprowadzony przed odsadzeniem źrebięcia od matki, nie później jednak niż przed ukończeniem przez konia 1 roku życia.

Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej: A. Balazs

Załączniki do rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
z dnia 5 maja 1999 r. (poz. 470)

Załącznik nr 1

CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEPROWADZANIA UDOJÓW KONTROLNYCH W RAMACH OCENY UŻYTKOWOŚCI MLECZNEJ BYDŁA TYPU MLECZNEGO I MIĘSNO-MLECZNEGO

Załącznik nr 2

WZORY, W OPARCIU O KTÓRE DLA BYDŁA TYPU UŻYTKOWEGO MIĘSNEGO OBLICZANA JEST MASA CIAŁA ZWIERZĘCIA NA OKREŚLONY DZIEŃ JEGO ŻYCIA, ŚREDNIE DOBOWE PRZYROSTY MASY CIAŁA ZWIERZĘCIA ORAZ MLECZNOŚĆ KROWY

1. Obliczenia masy ciała zwierzęcia na określony dzień jego życia dokonuje się według następującego wzoru:

gdzie:

MCS - oznacza standaryzowaną masę ciała zwierzęcia określoną w kg,

MCU - oznacza rzeczywistą masę ciała zwierzęcia ustaloną w okresie od dnia urodzenia do 5 dnia po urodzeniu w kg,

MCB - oznacza rzeczywistą masę ciała zwierzęcia w dniu ważenia w kg,

WW - oznacza wiek zwierzęcia w dniu ważenia, wyrażony w dniach,

WS - oznacza standaryzowany wiek zwierzęcia w dniach.

2. Wyliczenia średnich dobowych przyrostów masy ciała zwierzęcia dokonuje się według następującego wzoru:

gdzie:

PDMC - oznacza przyrost dobowy masy ciała zwierzęcia wyrażony w g,

MCK - oznacza końcową masę ciała zwierzęcia wyrażoną w kg,

MCP - oznacza początkową masę ciała zwierzęcia wyrażoną w kg,

WK - oznacza końcowy wiek zwierzęcia wyrażony w dniach,

WP - oznacza początkowy wiek zwierzęcia wyrażony w dniach.

3. Mleczność krowy obliczana jest według wzoru:

gdzie:

M - oznacza szacowaną mleczność krowy w kg,

C - oznacza masę ciała cielęcia przy odsadzeniu w kg,

W - oznacza wiek cielęcia przy odsadzeniu w dniach.

Załącznik nr 3

WZORY SZACOWANIA WARTOŚCI HODOWLANEJ BYDŁA RAS MLECZNYCH

1. Wzór na szacowanie wartości hodowlanej bydła w zakresie cech użytkowości mlecznej

y_ijk = a_ik + b_1k X_ijk + b_2k X²_ijk + (q_i1 g_1k + q_i2 g_2k+......... + q_ip g_pk) + h_jk + e_ijk

gdzie:

y_ijk – wydajność w k-tej laktacji, i-tej krowy w j-tej podklasie stado-rok-sezon ocielenia,

a_ik – addytywny efekt genetyczny (wartość hodowlana) w k-tej laktacji i-tej krowy,

b_1k – współczynnik regresji liniowej na wiek przy k-tym ocieleniu,

b_2k – współczynnik regresji kwadratowej na wiek przy k-tym ocieleniu,

X_ijk – wiek przy k-tym ocieleniu i-tej krowy w j-tej podklasie stado-rok-sezon,

g_ik – stały efekt I-tej grupy genetycznej (I = 1..p)*,

q_il – współczynnik (o wartościach 0-1) opisujący udział I-tej grupy genetycznej w genotypie i-tej krowy*,

h_jk – stały efekt j-tego stada-roku-sezonu ocielenia dla k-tej laktacji,

e_ijk – błąd losowy związany z ijk-tą wydajnością.

2. Wzór na szacowanie wartości hodowlanej buhaja w zakresie typu i budowy

Y_ijk = a_i + (q_ilg₁+q_i2g₂ +......+ q_ipg_p) + ß₁x_i² + ß₂x_i + hc_j + s_k + e_ijk

gdzie:

Y_ijk – wartość obserwacji dla i-tej krowy w j-tej podklasie stado-rok-sezon ocielenia, ocenionej przez k-tego klasyfikatora w I-tej fazie laktacji,

a_i – addytywny efekt genetyczny (wartość hodowlana) i-tej krowy,

g_k – stały efekt k-tej grupy genetycznej (k = 1, ..., p, gdzie p jest liczbą grup genetycznych)*,

q_ik – współczynnik opisujący udział k-tej grupy genetycznej w genotypie i-tej krowy*,

ß₁ – współczynnik regresji kwadratowej na wiek krowy przy ocieleniu,

ß₂ – współczynnik regresji liniowej na wiek krowy przy ocieleniu,

x_i – wiek i-tej krowy przy ocieleniu w miesiącach,

h_cj – stały efekt j-tej podklasy stado-rok-sezon ocielenia - klasyfikator,

s_k – stały efekt I-tej fazy laktacji,

e_ijk – błąd losowy.

* Grupy genetyczne tworzy się dla osobników spokrewnionych poprzez powiązania rodowodowe, oddzielnie dla buhajów ojców oraz krów matek, oraz w ich obrębie wprowadza się dodatkowo podział w zależności od wieku oraz udziału odmiany holsztyńsko-fryzyjskiej.

W razie braku informacji o roku urodzenia zwierząt ich wiek jest oszacowany na podstawie znanych dat urodzeń ich krewnych przy założeniu, że średni odstęp międzypokoleniowy na ścieżce matka-potomek wynosi 5 lat, a na ścieżce ojciec-potomek - 8 lat.

Załącznik nr 4

WZORY, W OPARCIU O KTÓRE OBLICZANY JEST PRZYROST DZIENNY, STOPIEŃ UMIĘŚNIENIA ZWIERZĘCIA I ZAWARTOŚĆ MIĘSA W TUSZY ŚWIŃ

1. Obliczenia przyrostu dziennego zwierzęcia dokonuje się według następującego wzoru:

602,3893 Z

X₁ = -----------------------------------------------

-98,0970 + 1,5357 W - 0,002157 W²

gdzie:

X₁ - przyrost dzienny przeliczony na wiek 180 dni,

Z - masa ciała zwierzęcia w dniu oceny w kg,

W - wiek w dniu oceny w dniach.

2. Obliczenia stopnia umięśnienia na podstawie pomiarów przeprowadzonych w okresie życia zwierzęcia dokonuje się według następującego wzoru:

X₂ = - 0,4203 P₂ - 0,4461 P₄ + 0,2469 P₄M + 54,8763

gdzie:

X₂ - zawartość mięsa w tuszy wyrażona w procentach,

P₂ - grubość słoniny mierzona za ostatnim żebrem na granicy kręgów piersiowych i lędźwiowych, 3 cm poniżej linii środkowej grzbietu,

P₄ - grubość słoniny mierzona za ostatnim żebrem na granicy kręgów piersiowych i lędźwiowych, 8 cm poniżej linii środkowej grzbietu,

P₄M - wysokość poprzecznego przekroju mięśnia najdłuższego grzbietu.

3. Obliczenia zawartości mięsa w tuszy na podstawie pomiarów dokonanych po uboju zwierzęcia dokonuje się według następującego wzoru:

Y = 1,745 X₁ + 0,836 X₂ + 0,157 X₃ -1,884

gdzie:

Y - obliczona zawartość mięsa w kg,

X₁ - masa szynki tylnej bez skóry i słoniny w kg,

X₂ - masa mięśnia najdłuższego grzbietu bez słoniny + masa polędwiczki w kg,

X₃ - podwójna szerokość poprzecznego przekroju mięśnia najdłuższego grzbietu + wysokość poprzecznego przekroju mięśnia najdłuższego grzbietu w cm.

Załącznik nr 5

SZCZEGÓŁOWE METODY DOKONYWANIA OCENY WARTOŚCI HODOWLANEJ ŚWIŃ

Załącznik nr 6

WZÓR NA OBLICZENIE EUROPEJSKIEGO WSKAŹNIKA WYDAJNOŚCI STAD TOWAROWYCH MIĘSNEGO TYPU UŻYTKOWEGO DROBIU

Europejski wskaźnik wydajności obliczany jest według wzoru:

P x MC

EWW = ------------ x 100

W x WP

gdzie:

EWW – europejski wskaźnik wydajności,

P – przeżywalność wyrażona w %,

MC – masa ciała wyrażona w kg,

W – liczba dni tuczu,

WP – zużycie paszy ogółem na 1 ptaka wyrażone w kg.

Załącznik nr 7

SZCZEGÓŁOWE METODY SZACOWANIA WARTOŚCI HODOWLANEJ DROBIU

1. Wartość hodowlana ptaka szacowana jest w oparciu o osobniczy indeks selekcyjny, według wzoru:

I_o = k₁G₁ + k₂G₂ + ... + k_nG_n

gdzie:

I_o – wartość osobniczego indeksu selekcyjnego,

k₁, k₂, ..., k_n – współczynnik ekonomicznej wartości ocenianej cechy,

G₁, G₂, ..., G_n – wartość hodowlana ptaka dla poszczególnych cech użytkowych;

wartość hodowlana ptaka dla określonej cechy użytkowej szacowana jest w oparciu o następujący model liniowy:

G = b₁Z₁ + b₂ Z₂ +...+ b_nZ_n

gdzie:

G – szacowana wartość hodowlana ptaka dla określonej cechy użytkowej,

b₁, b₂, ..., b_n – współczynniki regresji,

Z₁, Z₂, ..., Z_n – wynik oceny wartości użytkowej określonej cechy ocenianego ptaka i jego krewnych.

2. Wartość hodowlana rodziny drobiu szacowana jest w oparciu o indeks rodziny (Ir) obliczony według wzoru:

I_o1 + I_o2 + ... + I_on

I_r = -------------------------------

n

gdzie:

I_r – wartość indeksu selekcyjnego dla rodziny,

I_o1, I_o2, ..., I_on – wartość osobniczych indeksów selekcyjnych członków rodziny,

n – liczba osobników w rodzinie.

3. Wartość hodowlana rodu szacowana jest w oparciu o indeks rodu stanowiący średnią indeksów rodzin drobiu.

Załącznik nr 8

WZORY, W OPARCIU O KTÓRE OBLICZANA JEST MASA CIAŁA ORAZ ŚREDNIE DOBOWE PRZYROSTY MASY CIAŁA OWIEC W RAMACH OCENY UŻYTKOWOŚCI MIĘSNEJ

1. Masa ciała jagniąt na 10, 30 i 70 dzień życia obliczana jest według wzoru:

m₂ - m₁

m₁₀ = m₁ + ----------- x (10 - d₁),

d₂-d₁

m₃₀ = m₁; dla d₁ = 30

m₃₀ = m₂; dla d₁ < 30 i d₂=30

m₂ - m₁

m₃₀ = m1 + ------------ x (30 - d₁), dla d₁ > 30

d₂ - d₁

m₃ - m₂

m₃₀ = m₂ + ------------ x (30 - d₂), dla d₁ < 30 i d₂ < 30,

d₃ - d₂

m₂ - m₁

m₃₀ = m₂+-------------- x (30 - d₂),dla d₁<30 i d₂>30,

d₂ - d₁

m₇₀ = m₃; dla d₃ = 70

m₃ - m₂

m₇₀ = m₃ + ---------- x (70 - d₃), dla d₃ > 70 i d₂ > 30,

d₃ - d₂

m₄ - m₃

m₇₀ = m₃ + ---------- x (70 - d₃),dla d₃ <70 i (d₃ - 70) <(d₄ - 70)

d₄ - d₃

m₄ - m₃

m₇₀ = m₄ + ---------- x (70 - d₄),dla d₃ <70 i (d₃ - 70) ≥ (d₄ - 70)

d₄ - d₃

gdzie:

m₁₀ – oznacza masę ciała jagnięcia szacowaną na 10 dzień życia w kg,

m₃₀ – oznacza masę ciała jagnięcia szacowaną na 30 dzień życia w kg,

m₇₀ – oznacza masę ciała jagnięcia szacowaną na 70 dzień życia w kg,

d₁ – oznacza wiek w dniach określony w czasie I ważenia,

d₂ – oznacza wiek w dniach określony w czasie II ważenia,

d₃ – oznacza wiek w dniach określony w czasie III ważenia,

d₄ – oznacza wiek w dniach określony w czasie IV ważenia,

m₁ – oznacza masę ciała w kg określaną w czasie I ważenia,

m₂ – oznacza masę ciała w kg określaną w czasie II ważenia,

m₃ – oznacza masę ciała w kg określaną w czasie III ważenia,

m₄ – oznacza masę ciała w kg określaną w czasie IV ważenia.

2. Masa ciała jagniąt na 56 dzień życia obliczana jest według wzoru:

m - m₀

m₅₆ = m₀ + --------- + x 56

w

gdzie:

m₅₆ – oznacza oszacowaną masę ciała jagnięcia w 56 dniu życia wyrażoną w kg,

m₀ – oznacza masę ciała osobnika w 1 dniu życia w kg; przyjmuje się, że m₀ dla tryczków wynosi 4 kg, a m₀ dla maciorek 3 kg,

m – oznacza masę ciała jagnięcia w dniu ważenia określaną z dokładnością do 0,5 kg,

w – oznacza wiek jagnięcia w dniu ważenia.

3. Masa ciała owiec dorosłych na 365 dzień życia obliczana jest według wzoru:

m

M = --- x 365

w

gdzie:

M - oznacza szacowaną masę ciała owcy dorosłej na 365 dzień życia, wyrażoną w kg,

m - oznacza rzeczywistą masę ciała owcy w dniu ważenia, wyrażoną w kg,

w - oznacza wiek owcy w dniu ważenia, wyrażony w dniach.

4. Średnie dobowe przyrosty masy ciała jagniąt w przedziale wiekowym 10-30 i 30-70 dni obliczane są według wzorów:

m₃₀ - m₁₀

p_10-30 = 1000 x -------------

20

m₇₀ - m₃₀

p_30-70 = 1000 x ---------------

40

gdzie:

p_10-30 – oznacza przyrosty masy ciała jagnięcia w przedziale wiekowym 10-30 dni, wyrażone w gramach,

p_30-70 – oznacza przyrosty masy ciała jagnięcia w przedziale wiekowym 30-70 dni, wyrażone w gramach,

m₁₀, m₃₀, m₇₀ – oznaczają masy ciała jagniąt szacowane odpowiednio na wiek 10, 30 i 70 dni życia, wyrażone w kg.

Załącznik nr 9

WZÓR NA OBLICZANIE WSKAŹNIKA MLECZNOŚCI OWCY

Wskaźnik mleczności owcy obliczany jest według wzoru:

(M₃₀ - M₂) x 5 + U

W_m = ----------------------

10

gdzie:

W_m - oznacza wskaźnik mleczności,

M₂ - oznacza masę ciała jagnięcia w 2 dniu życia w kg,

M₃₀ - oznacza masę ciała jagnięcia w 30 dniu życia w kg,

U - ilość mleka z udoju kontrolowanego w kg.

Załącznik nr 10

METODY SZACOWANIA WARTOŚCI HODOWLANEJ OWIEC

1. Metoda szacowania wartości hodowlanej owiec na podstawie wyników własnej oceny wartości użytkowej zwierzęcia.

Wartość hodowlana tryka lub maciorki szacowana jest w oparciu o indeks selekcyjny, który wyraża się wzorem:

gdzie:

50 - oznacza wartość stałą,

b₁ - oznacza współczynnik indeksowy dla przyrostu dobowego masy ciała jagnięcia w wieku 10-30 dni, ustalany przez prowadzącego ocenę wartości hodowlanej owiec,

x - oznacza przyrost dobowy masy ciała jagnięcia w wieku 10-30 dni,

m₁ - oznacza średni przyrost dobowy masy ciała jagnięcia w wieku 10-30 dni wyliczony dla stada lub grupy stad,

b₂ - oznacza współczynnik indeksowy dla przyrostu dobowego masy ciała jagnięcia w wieku 30-70 dni, ustalony przez prowadzącego ocenę wartości hodowlanej owiec,

y - oznacza przyrost dobowy masy ciała jagnięcia w wieku 30-70 dni,

m₂ - oznacza średni przyrost dobowy w wieku 30-70 dni, wyliczony dla stada lub grupy stad.

2. Metoda szacowania wartości hodowlanej owiec na podstawie wyników własnej oceny wartości użytkowej zwierzęcia oraz jego matki.

Wartość hodowlana tryka lub maciorki szacowana jest w oparciu o indeks selekcyjny, który wyraża się wzorem:

gdzie:

50 - oznacza wartość stałą,

b₁ - oznacza współczynnik indeksowy dla plenności życiowej matki tryka lub maciorki, ustalony przez prowadzącego ocenę wartości hodowlanej owiec,

x - oznacza poprawioną na kolejny wykot plenność życiową owcy matki ocenianego jagnięcia,

b₂ - oznacza współczynnik indeksowy dla masy ciała tryka lub maciorki w wieku 56 dni, ustalony przez jednostkę upoważnioną do szacowania wartości hodowlanej owiec,

y - oznacza masę ciała jagnięcia standaryzowaną na wiek 56 dni z uwzględnieniem poprawki na kolejny wykot owcy matki oraz typ urodzenia jagnięcia,

m - oznacza średnią masę ciała tryczków lub maciorek w wieku 56 dni, ustaloną dla stada lub grupy stad.