Dziennik Ustaw - rok 1998 nr 72 poz. 462

Na podstawie art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, Nr 123, poz. 779 i Nr 160, poz. 1086) zarządza się, co następuje:

1) wymagania w stosunku do jednostek lub szkół prowadzących szkolenie kandydatów na kierowców lub motorniczych – w zakresie wyposażenia dydaktycznego, warunków lokalowych, placu manewrowego i pojazdów przeznaczonych do szkolenia,

2) wymagania w stosunku do jednostek prowadzących egzaminy państwowe w zakresie wyposażenia, warunków lokalowych, placu manewrowego i pojazdów przeznaczonych do egzaminowania,

3) program szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, tramwajami oraz kandydatów na instruktorów i egzaminatorów,

4) warunki i tryb:

a) uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami, szkolenia i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji oraz wzory dokumentów z tym związanych,

b) szkolenia i egzaminowania kandydatów na instruktorów i egzaminatorów, pracy komisji egzaminacyjnych oraz wzory dokumentów z tym związanych.

1) ustawie – rozumie się przez to ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, Nr 123, poz. 779 i Nr 160, poz. 1086),

2) pozwoleniu – rozumie się przez to pozwolenie do kierowania tramwajem.

1) pomieszczenie biurowe,

2) co najmniej jedną salę:

a) o powierzchni nie mniejszej niż 25 m², przeznaczoną wyłącznie do prowadzenia zajęć z nie więcej niż 20 osobami jednocześnie,

b) wyposażoną w stoliki i miejsca siedzące dla każdej osoby,

c) odpowiednio oświetloną, ogrzewaną i przewietrzaną,

d) odizolowaną fonicznie od innych pomieszczeń,

3) toaletę zlokalizowaną w pobliżu sali, o której mowa w pkt 2,

4) utwardzony plac manewrowy wyłączony z ruchu innych pojazdów niż przeznaczone do nauki jazdy, umożliwiający wykonanie każdego z zadań przewidzianych na egzaminie państwowym (z wyjątkiem ruszania na wzniesieniu), o powierzchni:

a) co najmniej 120 m², przy szkoleniu w zakresie kategorii A, A1, B lub B1 prawa jazdy – wyposażony w pachołki o wysokości co najmniej 0,6 m,

b) co najmniej 180 m², przy szkoleniu w zakresie kategorii T, C, C1, D, D1, B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E prawa jazdy – wyposażony w pachołki i tyczki o łącznej wysokości co najmniej 2 m,

c) umożliwiający jazdę tramwajem lub trolejbusem na odcinku o długości co najmniej 100 m, przy szkoleniu w zakresie pozwolenia lub kategorii trolejbusowej prawa jazdy,

5) co najmniej jeden pojazd spełniający wymogi określone w tabeli – dla każdego uprawnienia objętego zakresem szkolenia:

6) wyposażenie dydaktyczne odpowiadające obowiązującemu stanowi prawnemu i poziomowi technicznemu, zawierające co najmniej:

a) tablicę do pisania i makietę umożliwiającą symulowanie sytuacji na drodze,

b) tablice poglądowe, folie, diapozytywy lub filmy wideo prezentujące:

– zasady bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym,

– zasady kierowania pojazdem,

– podstawowe czynności kontrolno-obsługowe,

– zasady udzielania pomocy przedlekarskiej,

c) teksty aktów prawnych z zakresu ruchu drogowego i warunków używania pojazdów.

2. Jeżeli z sali do prowadzenia zajęć korzysta jednocześnie więcej niż 20 osób, to powierzchnię określoną w ust. 1 pkt 2 lit. a) zwiększa się o 1 m² – dla każdej dodatkowej osoby.

3. Jeżeli z placu manewrowego korzysta jednocześnie więcej niż jeden pojazd, to powierzchnię określoną:

1) w ust. 1 pkt 4 lit. a) zwiększa się o 50 m² dla każdego dodatkowego pojazdu,

2) w ust. 1 pkt 4 lit. b) zwiększa się o 100 m² dla każdego dodatkowego pojazdu.

1) osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna przedsiębiorcy, którego działalność gospodarcza obejmuje szkolenie osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdem, zwana dalej „ośrodkiem szkolenia”,

2) szkoła lub jednostka organizacyjna innego niż określony w pkt 1 przedsiębiorcy, prowadząca działalność szkoleniową na podstawie odrębnych przepisów i w której, w ramach programu nauczania, przewidziane jest uzyskiwanie uprawnień do kierowania pojazdem, zwana dalej „szkołą”.

2. Jednostka, o której mowa w ust. 1, składa wniosek o wydanie zezwolenia do kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej właściwego ze względu na jej siedzibę, na druku według wzoru, który określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

3. Przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio do każdej jednostki organizacyjnej wchodzącej w skład przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 1.

4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, należy dołączyć:

1) odpis dokumentu potwierdzającego zdolność do prowadzenia działalności określonej w ust. 1,

2) dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów określonych w § 3.

1) zezwolenie na prowadzenie szkolenia kandydatów na kierowców lub motorniczych, po sprawdzeniu prawdziwości danych zawartych we wniosku, o którym mowa w § 4 ust. 2, oraz ich zgodności z wymogami określonymi w § 3 i 4,

2) decyzję o odmowie wydania zezwolenia, jeżeli jednostka ubiegająca się o jego wydanie nie spełnia wymogów, o których mowa w pkt 1.

2. Wzór zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

1) szkolenie podstawowe – przed przystąpieniem po raz pierwszy do egzaminu państwowego w zakresie określonej kategorii prawa jazdy lub pozwolenia,

2) szkolenie dodatkowe – każdorazowo po trzykrotnym uzyskaniu negatywnego wyniku z części teoretycznej lub praktycznej egzaminu państwowego

– zgodnie z wymogami określonymi w programie, który stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia.

2. Od osób ubiegających się o prawo jazdy kategorii:

1) B lub B1 – nie wymaga ukończenia szkolenia podstawowego, jeżeli posiadają prawo jazdy kategorii C lub D,

2) M – nie wymaga ukończenia szkolenia.

3. Do szkolenia osób ubiegających się o prawo jazdy kategorii trolejbusowej mają zastosowanie przepisy odnoszące się do kategorii D prawa jazdy.

1) przez ośrodki szkolenia – w formie kursu uwzględniającego program, o którym mowa w § 6 ust. 1,

2) przez szkoły – w formie nauki uwzględniającej w programie co najmniej zakres kursu, o którym mowa w pkt 1.

2. Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, może rozpocząć osoba, która:

1) posiada wiek wymagany przepisami:

a) ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1992 r. Nr 11, poz. 41 i Nr 26, poz. 114 oraz z 1995 r. Nr 104, poz. 515) – jeżeli rozpoczyna szkolenie przed dniem 1 lipca 1999 r.,

b) ustawy, jeżeli rozpoczyna szkolenie po dniu 30 czerwca 1999 r.,

2) uzyskała w wyniku badania lekarskiego orzeczenie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem,

3) posiada zgodę rodziców lub opiekuna, jeżeli nie ukończyła 17 lat; od dnia 1 lipca 1999 r. wymóg ten dotyczy osób, które nie ukończyły 18 lat,

4) posiada prawo jazdy kategorii B, jeżeli zakres szkolenia obejmuje kategorię C, C1, D lub D1 prawa jazdy,

5) posiada prawo jazdy kategorii B, C, C1, D lub D1, jeżeli szkolenie obejmuje odpowiednio kategorię B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E.

3. Sprawdzenia spełnienia przez kandydatów na kierowców lub motorniczych wymogów, o których mowa w ust. 2, dokonuje ośrodek szkolenia lub szkoła.

1) złożyła wniosek o jego wydanie do wojewody właściwego ze względu na jej siedzibę,

2) spełnia wymogi, o których mowa w § 3, z wyjątkiem wyposażenia dydaktycznego odnoszącego się do zasad udzielania pomocy przedlekarskiej,

3) złożyła dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów, o których mowa w pkt 2.

2. Wojewoda wydaje upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, po sprawdzeniu prawdziwości danych zawartych we wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, oraz ich zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 pkt 2 – na druku według wzoru określonego w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

1) szkolenie podstawowe – przed przystąpieniem po raz pierwszy do egzaminu, o którym mowa w art. 105 ust. 2 pkt 5 ustawy,

2) szkolenie dodatkowe:

a) każdorazowo po dwukrotnym uzyskaniu negatywnego wyniku egzaminu, o którym mowa w pkt 1,

b) w przypadku gdy rozszerza posiadany zakres uprawnień instruktora

– zgodnie z wymogami określonymi w programie, który stanowi załącznik nr 5 do rozporządzenia.

2. Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, może rozpocząć osoba, która:

1) spełnia wymogi określone w art. 105 ust. 2 pkt 1–3 i 6 ustawy,

2) uzyskała pozytywny wynik egzaminu kwalifikacyjnego ze znajomości przepisów ruchu drogowego i techniki kierowania pojazdem.

3. Sprawdzenia spełnienia przez kandydatów na instruktorów wymogów, o których mowa w ust. 2, dokonuje organizator kursu.

1) złożyła wniosek o jego wydanie,

2) spełnia wymogi, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1–5, 6 lit. a) i c), ust. 2 i 3, oraz posiada:

a) informatyczne środki techniczne i odpowiednie oprogramowanie – jeżeli egzamin teoretyczny dla kandydatów na kierowców przeprowadzany jest przy ich użyciu,

b) filmy wideo prezentujące zasady bezpiecznego kierowania pojazdem, podstawowe czynności kontrolno-obsługowe oraz zasady przeprowadzania egzaminów teoretycznych i praktycznych,

3) złożyła dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów, o których mowa w pkt 2.

2. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej wydaje upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, po sprawdzeniu prawdziwości danych zawartych we wniosku, o którym mowa w 1 pkt 1, oraz ich zgodności z wymogami określonymi w ust. 1 pkt 2 – na druku według wzoru określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia.

1) szkolenie podstawowe – przed przystąpieniem po raz pierwszy do egzaminu, o którym mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8 ustawy,

2) szkoleniu dodatkowemu:

a) każdorazowo po dwukrotnym uzyskaniu negatywnego wyniku egzaminu, o którym mowa w pkt 1,

b) w przypadku gdy rozszerza posiadany zakres uprawnień egzaminatora

– zgodnie z wymogami określonymi w programie, który stanowi załącznik nr 7 do rozporządzenia.

2. Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, może rozpocząć osoba, która:

1) spełnia wymogi określone w art. 110 ust. 1 pkt 1–5 i 9 ustawy,

2) uzyskała pozytywny wynik egzaminu kwalifikacyjnego ze znajomości przepisów ruchu drogowego i techniki kierowania pojazdem.

3. Sprawdzenia spełnienia przez kandydata na egzaminatora wymogów, o których mowa w ust. 2, dokonuje organizator kursu.

2. Część teoretyczna egzaminu państwowego, zwana dalej „egzaminem teoretycznym”, obejmuje sprawdzenie znajomości przepisów ruchu drogowego, techniki kierowania i czynności kontrolno-obsługowych pojazdu oraz zasad udzielania pomocy przedlekarskiej i jest realizowana, z zastrzeżeniem ust. 3, w formie pisemnego testu w sali egzaminacyjnej.

3. Egzamin teoretyczny może być realizowany w formie:

1) ustnej – w przypadkach gdy osoba egzaminowana:

a) ubiega się o pozwolenie,

b) nie włada językiem polskim lub posiada orzeczenie lekarskie z adnotacją o istnieniu dysfunkcji uniemożliwiającej przeprowadzenie egzaminu w formie pisemnej,

2) wykorzystującej komputerowe urządzenie egzaminacyjne – jeżeli jednostka posiada informatyczne środki techniczne i odpowiednie oprogramowanie umożliwiające przeprowadzanie egzaminu przy ich użyciu.

4. Część praktyczna egzaminu państwowego, zwana dalej „egzaminem praktycznym”, obejmuje sprawdzenie:

1) umiejętności wykonywania manewrów podstawowych i jest realizowana na placu manewrowym,

2) umiejętności jazdy w ruchu drogowym i jest realizowana na drogach publicznych.

5. Egzamin praktyczny powinien być przeprowadzony pojazdem określonym w § 3 ust. 1 pkt 5 oraz w zakresie kategorii M prawa jazdy – pojazdem wolnobieżnym.

6. Jeżeli dla danej osoby wymagane jest przeprowadzenie egzaminu teoretycznego i praktycznego, warunkiem przystąpienia do egzaminu praktycznego jest uzyskanie pozytywnego wyniku z egzaminu teoretycznego, przy czym od dnia uzyskania tego wyniku nie upłynął okres dłuższy niż 6 miesięcy.

7. Podczas przeprowadzania egzaminu praktycznego warunkiem sprawdzenia umiejętności jazdy w ruchu drogowym na drogach publicznych jest uzyskanie pozytywnego wyniku z wykonywania manewrów podstawowych na placu manewrowym.

2. Egzamin państwowy obejmujący wyłącznie egzamin teoretyczny dotyczy osoby ubiegającej się o krajowe prawo jazdy na podstawie ważnego prawa jazdy wydanego za granicą przez kraj nie będący stroną międzynarodowych konwencji dotyczących ruchu drogowego i którego wzór nie jest zgodny z wzorem umieszczonym w tych konwencjach.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku, gdy:

1) umowa międzynarodowa zawarta pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a państwem, w którym wydano krajowe uprawnienie, przewiduje wzajemną wymianę praw jazdy bez sprawdzania kwalifikacji,

2) rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej wydane na podstawie przepisu art. 94 ust. 4 ustawy nie określa w stosunku do osoby ubiegającej się o wymianę uprawnienia wymogu sprawdzania kwalifikacji.

4. Egzamin państwowy obejmujący wyłącznie egzamin praktyczny dotyczy osoby ubiegającej się o uprawnienie do kierowania pojazdem w zakresie kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E prawa jazdy.

5. Osoba ubiegająca się o prawo jazdy lub pozwolenie przystępuje do egzaminu państwowego pod warunkiem spełnienia wymogów, o których mowa:

1) w art. 72 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1992 r. Nr 11, poz. 41 i Nr 26, poz. 114 oraz z 1995 r. Nr 104, poz. 515) – jeżeli egzamin jest przeprowadzany przed dniem 1 lipca 1999 r.,

2) w art. 90 ust. 1 pkt 1–3 i ust. 2–4 ustawy – jeżeli egzamin jest przeprowadzany po dniu 30 czerwca 1999 r.

2. Egzamin państwowy składający się z egzaminu:

1) teoretycznego i praktycznego – przeprowadzany jest w stosunku do osoby podlegającej sprawdzeniu kwalifikacji w trybie określonym w art. 114 pkt 2 ustawy,

2) teoretycznego – przeprowadzany jest w stosunku do osoby podlegającej sprawdzeniu kwalifikacji w trybie określonym w art. 114 pkt 1 lit. b) ustawy,

3) teoretycznego i praktycznego lub jednego z nich – przeprowadzany jest w stosunku do osoby podlegającej sprawdzeniu kwalifikacji w trybie określonym w art. 114 pkt 1 lit. a) ustawy.

1) podanie na druku według wzoru określonego w załączniku nr 9 do rozporządzenia,

2) dowód uiszczenia opłaty za egzamin,

3) jedną fotografię bez nakrycia głowy, nie podklejoną, o wymiarach 3,5 × 4,5 cm,

4) orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami; nie dotyczy to prawa jazdy kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E,

5) zaświadczenie o ukończeniu kursu na kandydatów na kierowców lub motorniczych:

a) w zakresie szkolenia podstawowego,

b) w zakresie szkolenia dodatkowego, jeżeli trzykrotnie uzyskała negatywny wynik z egzaminu teoretycznego lub z egzaminu praktycznego,

6) pisemną zgodę rodziców lub opiekuna, jeżeli nie ukończyła 17 lat; od dnia 1 lipca 1999 r. wymóg ten dotyczy osób, które nie ukończyły 18 lat,

7) kserokopię posiadanego prawa jazdy kategorii:

a) B, jeżeli ubiega się o uprawnienie do kierowania pojazdem w zakresie kategorii C, C1, D, D1 lub trolejbusowej prawa jazdy,

b) B, C, C1, D lub D1, jeżeli ubiega się o uprawnienie do kierowania pojazdem w zakresie odpowiednio prawa jazdy kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E,

8) zaświadczenie o odbywaniu zasadniczej służby wojskowej, jeżeli jest żołnierzem ubiegającym się o prawo jazdy kategorii D lub D1, który nie ukończył 21 lat – od dnia 1 lipca 1999 r.

2. Osoba ubiegająca się o uprawnienie w trybie art. 79 ust. 2 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1992 r. Nr 11, poz. 41 i Nr 26, poz. 114 oraz z 1995 r. Nr 104, poz. 515), a od dnia 1 lipca 1999 r., w trybie art. 97 ust. 3 ustawy – dołącza do podania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1:

1) dokumenty wymienione w ust. 1 pkt 3, 4 i 6,

2) dowód uiszczenia opłaty za egzamin teoretyczny lub teoretyczny i praktyczny,

3) wniosek Ministra Spraw Zagranicznych określający zakres egzaminu.

3. Osoba ubiegająca się o wymianę krajowego prawa jazdy wydanego za granicą, gdy ustawa przewiduje poddanie tej osoby sprawdzeniu kwalifikacji w zakresie egzaminu teoretycznego, dołącza do podania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1:

1) posiadane prawo jazdy wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski,

2) fotografię, o której mowa w ust. 1 pkt 3,

3) dowód uiszczenia opłaty za egzamin teoretyczny.

4. Osoba podlegająca kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji w trybie art. 114 pkt 1 lit. a) ustawy składa do ośrodka egzaminowania:

1) skierowanie wydane przez kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej,

2) dowód uiszczenia opłaty za egzamin.

5. Osoba podlegająca kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji w trybie art. 114 pkt 1 lit. b) i pkt 2 ustawy składa do ośrodka egzaminowania:

1) podanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,

2) dokumenty, o których mowa w ust. 4.

6. Ośrodek egzaminowania przesyła dokumenty, o których mowa w ust. 1–5, z wyjątkiem dowodu uiszczenia opłaty za egzamin, do właściwego organu wydającego prawa jazdy lub pozwolenia w razie:

1) uzyskania przez osobę, o której mowa w ust. 1–3, pozytywnego wyniku egzaminu państwowego lub nieprzystąpienia przez nią do egzaminu w okresie 1 roku od daty ostatniego terminu egzaminu,

2) uzyskania przez osobę, o której mowa w ust. 4 i 5:

a) pozytywnego wyniku egzaminu państwowego,

b) po raz pierwszy negatywnego wyniku egzaminu państwowego lub niepoddania się sprawdzeniu kwalifikacji w terminie określonym w skierowaniu wydanym przez kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej.

2. W razie gdy osoba, o której mowa w § 17 ust. 1–5, uzyskała negatywny wynik egzaminu teoretycznego lub praktycznego albo nie przystąpiła do egzaminu, ośrodek egzaminowania wyznacza kolejny termin egzaminu:

1) po wcześniejszym uiszczeniu odpowiedniej opłaty za egzamin,

2) nie wcześniej niż po upływie 7 dni od daty wyznaczenia ostatniego egzaminu.

3. Osoba, o której mowa w ust. 2, zobowiązana jest zgłosić się na egzamin w wyznaczonym terminie.

4. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest:

1) posiadanie przez osobę zgłaszającą się na egzamin odpowiedniej sprawności fizycznej i psychicznej,

2) ustalenie przez egzaminatora tożsamości osoby zgłaszającej się na egzamin na podstawie posiadanego przez nią dowodu osobistego, tymczasowego dowodu osobistego, karty stałego pobytu lub paszportu.

5. Egzaminator w związku z wykonywanymi czynnościami jest uprawniony do:

1) legitymowania osób egzaminowanych,

2) żądania poddania się przez osobę egzaminowaną badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu w organizmie, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu.

6. Egzaminator odmawia przeprowadzenia egzaminu, jeżeli:

1) niemożliwe jest ustalenie tożsamości osoby zgłaszającej się na egzamin,

2) osoba zgłaszająca się na egzamin:

a) znajduje się w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu bądź odmówiła poddania się badaniu, o którym mowa w ust. 5 pkt 2,

b) zaproponowała egzaminatorowi przyjęcie korzyści materialnej w zamian za uzyskanie pozytywnego wyniku egzaminu,

3) warunki atmosferyczne lub inne przyczyny uniemożliwiają przeprowadzenie egzaminów.

7. Egzamin zostaje przerwany przez egzaminatora, jeżeli w jego trakcie:

1) osoba egzaminowana nie panuje w wystarczającym stopniu nad pojazdem,

2) dalsza jazda zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.

8. Egzamin może zostać przerwany:

1) na wniosek osoby egzaminowanej,

2) przez egzaminatora nadzorującego pracę egzaminatorów w przypadku stwierdzenia, że zostały naruszone warunki bądź zasady przeprowadzania egzaminów.

9. W przypadku określonym w:

1) ust. 6 pkt 1 i 3, ust. 8 pkt 2 oraz art. 112 ust. 2 pkt 2 ustawy – przyjmuje się, iż osoba nie przystąpiła do egzaminu,

2) ust. 6 pkt 2, ust. 7 i ust. 8 pkt 1 – przyjmuje się, iż osoba uzyskała negatywny wynik egzaminu.

10. Dyrektor ośrodka egzaminowania może okresowo wstrzymać prowadzenie egzaminów praktycznych z przyczyn, o których mowa w ust. 6 pkt 3 – o czym zawiadamia wojewodę.

1) kandydatów na egzaminatorów wraz z wykładowcą, odbywających praktyki w ramach szkolenia lub praktyki asystenckie,

2) osób sprawujących w imieniu wojewody nadzór nad egzaminowaniem kandydatów na kierowców i kierowców,

3) tłumacza przysięgłego, którego pomoc zapewnia sobie osoba egzaminowana, jeżeli nie włada językiem polskim w stopniu umożliwiającym przeprowadzenie egzaminu,

4) tłumacza języka migowego, którego pomoc na egzaminie praktycznym zapewnia sobie osoba głuchoniema,

5) egzaminatora nadzorującego pracę egzaminatorów,

6) dyrektora ośrodka egzaminowania i upoważnionych przez niego pracowników tego ośrodka.

2. Osoba, która przystąpiła do egzaminu państwowego, może zgłaszać do dyrektora ośrodka egzaminowania skargi i zastrzeżenia w razie niezgodności jego przebiegu z obowiązującymi przepisami – w terminie 7 dni od daty jego przeprowadzenia.

1) co najmniej jednym pomieszczeniem do przechowywania dokumentacji związanej z egzaminem (w postaci informatycznej lub papierowej),

2) co najmniej jednym pomieszczeniem przeznaczonym do rejestracji osób i administrowania danymi,

3) co najmniej jednym pomieszczeniem dla egzaminatorów,

4) salami egzaminacyjnymi, stanowiskami na placu manewrowym oraz pojazdami przeznaczonymi do przeprowadzania egzaminów w liczbie umożliwiającej obsługę zaplanowanych na dany dzień egzaminów.

2. W wyposażeniu ośrodka egzaminowania powinno znajdować się co najmniej jedno sprawne urządzenie elektroniczne do pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu.

1) dobrze oświetlona, ogrzewana i przewietrzana,

2) oznakowana poprzez umieszczenie na drzwiach wejściowych z zewnątrz napisu „Sala egzaminacyjna nr .....”,

3) odizolowana fonicznie od innych pomieszczeń,

4) wyposażona w:

a) oddzielne miejsce lub stanowisko dla egzaminatora,

b) oddzielne miejsca lub stanowiska dla każdej egzaminowanej osoby, składające się ze stolika i krzesła (miejsce dla osoby egzaminowanej może być dodatkowo wyposażone w komputerowe urządzenie egzaminacyjne),

c) plansze określające zasady przeprowadzania egzaminów teoretycznych i praktycznych oraz tablicę lub inne urządzenie umożliwiające egzaminatorowi graficzne zobrazowanie tych zasad.

2. W sali egzaminacyjnej nie mogą znajdować się przedmioty lub plansze mogące stanowić pomoc dla osoby egzaminowanej w czasie trwania egzaminu.

3. W pobliżu sali egzaminacyjnej powinna być zlokalizowana toaleta.

1) być zlokalizowany:

a) w odległości nie większej niż 200 m od ośrodka egzaminowania, przy prowadzeniu egzaminów w zakresie kategorii A, A1, B lub B1 prawa jazdy,

b) możliwie blisko ośrodka egzaminowania przy prowadzeniu egzaminów w zakresie kategorii prawa jazdy innych niż określone w lit. a) lub pozwolenia,

2) być wyłączony z ruchu dla pojazdów innych niż przeznaczone do egzaminowania oraz odgrodzony od pozostałej części ośrodka egzaminowania,

3) posiadać, z zastrzeżeniem pkt 4, nawierzchnię asfaltową lub betonową, na której wyznaczone są stanowiska umożliwiające realizację zadań egzaminacyjnych,

4) posiadać sieć trakcyjną umożliwiającą realizację zadań egzaminacyjnych wymaganych przy sprawdzaniu kwalifikacji do kierowania trolejbusem lub sieć trakcyjną i torowisko przy sprawdzaniu kwalifikacji do kierowania tramwajem.

2. Szczegółowe wymogi w stosunku do placu manewrowego określa instrukcja, o której mowa w § 14 ust. 1.

1) być sprawne technicznie,

2) być oznaczone i wyposażone w sposób określony odrębnymi przepisami,

3) spełniać wymogi, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 5; do dnia 30 czerwca 1999 r. egzamin państwowy dla osób egzaminowanych w zakresie prawa jazdy kategorii A, które nie ukończyły 17 lat – przeprowadza się przy użyciu motocykla o pojemności skokowej silnika do 125 cm³,

4) być obciążone co najmniej do połowy swojej dopuszczalnej ładowności, jeżeli egzamin jest prowadzony w zakresie kategorii T, C, C1, B+E, C+E lub C1+E prawa jazdy.

2. Osoby egzaminowane w zakresie prawa jazdy kategorii A lub A1 w czasie egzaminu praktycznego powinny być ubrane w kamizelkę o barwie pomarańczowej z elementami odblaskowymi, posiadającą z tyłu oznaczenie „L” według wzoru i wymiarów przewidzianych dla oznakowania pojazdów przeznaczonych do egzaminowania.

3. Egzamin praktyczny powinien być przeprowadzany przy użyciu pojazdów:

1) stanowiących od dnia 1 lipca 1999 r. własność ośrodka egzaminowania w zakresie kategorii A, A1, B, B+E lub trolejbusowej prawa jazdy oraz pozwolenia,

2) stanowiących własność ośrodka egzaminowania lub będących w jego dyspozycji w zakresie:

a) prawa jazdy kategorii T, C, C1, D, D1, C+E, C1+E, D+E lub D1+E,

b) uprawnień wymienionych w pkt 1 – do dnia 30 czerwca 1999 r.,

3) będących w dyspozycji osoby:

a) ubiegającej się o prawo jazdy kategorii M lub B1,

b) osoby niepełnosprawnej posiadającej orzeczenie lekarskie z adnotacją, że może prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do rodzaju schorzenia.

1) przewodniczącego komisji,

2) trzech członków komisji,

3) sekretarza komisji.

2. Przewodniczący komisji, o której mowa w ust. 1, powinien posiadać uprawnienia egzaminatora w zakresie kategorii A, B, C i T prawa jazdy oraz prawo jazdy kategorii A, B, C, D i T, a członkowie komisji, z zastrzeżeniem ust. 3:

1) uprawnienia instruktora w zakresie kategorii A, B, C, D, T i C+E prawa jazdy – jeden członek,

2) uprawnienia do kierowania pojazdem w zakresie kategorii A, B, C, D i T prawa jazdy – drugi członek,

3) wyższe wykształcenie pedagogiczne – trzeci członek.

3. W przypadku gdy egzamin przeprowadzany jest w stosunku do osoby ubiegającej się o uprawnienie do szkolenia kandydatów na motorniczych, uprawnienia instruktora wymienione w ust. 2 pkt 1 ogranicza się do zakresu pozwolenia.

4. Okres posiadania uprawnień w zakresie jednej z określonych w ust. 2 kategorii prawa jazdy lub pozwolenia nie może być krótszy niż 5 lat.

5. Egzamin, o którym mowa w ust. 1, składa się z:

1) części teoretycznej obejmującej:

a) sprawdzenie (w formie pisemnego testu) znajomości wybranych zagadnień z psychologii i metodyki nauczania, przepisów ruchu drogowego, techniki kierowania i czynności kontrolno-obsługowych pojazdu,

b) pokaz przeprowadzenia zajęć teoretycznych

– realizowanej w sali egzaminacyjnej,

2) części praktycznej obejmującej sprawdzenie umiejętności prowadzenia nauczania kandydatów na kierowców lub motorniczych – realizowanej w formie pokazu przeprowadzenia zajęć praktycznych na placu manewrowym.

6. Część praktyczna egzaminu odbywa się przy użyciu pojazdu odpowiedniego do rodzaju uprawnień, o jakie ubiega się osoba egzaminowana, i spełniającego wymogi, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 5.

7. Warunkiem przeprowadzenia części praktycznej egzaminu jest uzyskanie pozytywnego wyniku z części teoretycznej, jeżeli od dnia uzyskania tego wyniku nie upłynął okres dłuższy niż 6 miesięcy.

8. Warunkiem przystąpienia do egzaminu, o którym mowa w ust. 1, jest:

1) spełnienie wymogów, o których mowa w art. 105 ust. 2 pkt 1–4 i 6,

2) posiadanie pozytywnego wyniku egzaminu w zakresie kategorii:

a) B prawa jazdy, jeżeli składa egzamin w zakresie kategorii C, C1, D, D1 lub trolejbusowej prawa jazdy,

b) B, C, C1, D lub D1 prawa jazdy, jeżeli składa egzamin odpowiednio w zakresie kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E prawa jazdy.

9. Egzamin, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się w zakresie:

1) nie większym niż zakres uprawnień wymieniony w:

a) zaświadczeniu o ukończeniu kursu w zakresie szkolenia podstawowego, jeżeli osoba nie posiada uprawnień instruktora,

b) zaświadczeniu o ukończeniu kursu w zakresie szkolenia dodatkowego, jeżeli osoba rozszerza uprawnienia instruktora,

c) skierowaniu wydanym przez kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej, jeżeli osoba przystępuje do egzaminu w trybie art. 108 ust. 2 pkt 2 ustawy,

2) określonym w ust. 5:

a) pkt 1 i 2, jeżeli dotyczy osób ubiegających się o uprawnienia do szkolenia kandydatów na kierowców lub motorniczych,

b) pkt 1, jeżeli dotyczy osób, o których mowa w art. 145 ust. 2 ustawy,

c) pkt 1 lit. b) i pkt 2, jeżeli dotyczy osób, o których mowa w art. 108 ust. 2 pkt 2 ustawy lub rozszerzających posiadany zakres uprawnień instruktora.

10. Komisja, o której mowa w ust. 1, przeprowadza egzamin na zasadach określonych w wewnętrznym regulaminie zatwierdzonym przez wojewodę.

1) podanie na druku według wzoru, który określa załącznik nr 10 do rozporządzenia,

2) jedną fotografię bez nakrycia głowy, nie podklejoną, o wymiarach 3,5 × 4,5 cm,

3) dokument potwierdzający posiadanie co najmniej średniego wykształcenia,

4) zaświadczenie o niekaralności,

5) zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie:

a) szkolenia podstawowego,

b) szkolenia dodatkowego, jeżeli dwukrotnie uzyskała negatywny wynik egzaminu teoretycznego lub praktycznego bądź rozszerza posiadany zakres uprawnień instruktora,

6) kserokopię świadectwa kwalifikacji,

7) zaświadczenie o posiadaniu przez okres co najmniej 3 lat uprawnienia do kierowania pojazdami rodzaju objętego szkoleniem,

8) dowód uiszczenia opłaty za egzamin.

2. Wymóg, o którym mowa w ust. 1 pkt 3 i 5 lit. a), nie dotyczy osób rozszerzających posiadany zakres uprawnień instruktora.

3. Instruktor skierowany na egzamin w trybie art. 108 ust. 2 pkt 2 ustawy przed przystąpieniem do egzaminu składa do komisji:

1) skierowanie wydane przez kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej,

2) dowód uiszczenia opłaty za egzamin.

4. Osoba ubiegająca się o wpis do ewidencji instruktorów i mająca wydaną przez kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej decyzję o skreśleniu instruktora z ewidencji z przyczyny, o której mowa w art. 107 ust. 1 pkt 3 ustawy, przed przystąpieniem do egzaminu składa do komisji:

1) dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4, 6 i 8,

2) decyzję o skreśleniu instruktora z ewidencji,

3) zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie szkolenia dodatkowego, jeżeli dwukrotnie uzyskała negatywny wynik egzaminu teoretycznego lub praktycznego.

5. Przewodniczący komisji, o której mowa w ust. 1, wyznacza termin i miejsce egzaminu dla osób, które złożyły dokumenty określone w ust. 1, 3 i 4.

6. Osoba, o której mowa w ust. 1, 3 i 4, zobowiązana jest zgłosić się na egzamin w wyznaczonym terminie.

7. W razie gdy osoba, o której mowa w ust. 1, 3 i 4, uzyskała negatywny wynik z części teoretycznej lub praktycznej egzaminu albo nie zgłosiła się na egzamin, przewodniczący komisji wyznacza kolejny termin egzaminu po wcześniejszym uiszczeniu przez tę osobę odpowiedniej opłaty za egzamin.

8. Uzyskane przez osoby egzaminowane wyniki egzaminu:

1) sekretarz komisji wpisuje do:

a) protokołu egzaminacyjnego,

b) podania, o którym mowa w § 25 ust. 1 pkt 1, jeżeli osoba ubiega się o wpis do ewidencji instruktorów,

c) skierowania, o którym mowa w § 25 ust. 3 pkt 1, jeżeli osoba zdaje egzamin w trybie art. 108 ust. 2 pkt 2 ustawy,

2) przewodniczący komisji potwierdza podpisem i pieczątką.

9. Przewodniczący komisji przesyła dokumenty, o których mowa w ust. 1, 3 i 4, z wyjątkiem dowodu uiszczenia opłaty za egzamin, do kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej:

1) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby, o której mowa w ust. 1 i 4 – po uzyskaniu przez nią pozytywnego wyniku egzaminu,

2) właściwego ze względu na wydane osobie, o której mowa w ust. 3, skierowanie – po uzyskaniu przez nią:

a) negatywnego wyniku egzaminu lub niezgłoszeniu się na egzamin w wyznaczonym terminie,

b) pozytywnego wyniku egzaminu.

10. Komisja prowadzi ewidencję osób przystępujących do egzaminu oraz ewidencję protokołów egzaminacyjnych.

11. Osoba, w stosunku do której przeprowadzono egzamin, o którym mowa w § 24 ust. 1, może zgłaszać do przewodniczącego komisji skargi i zastrzeżenia co do zgodności jego przebiegu z obowiązującymi przepisami – w terminie 7 dni od daty jego przeprowadzenia.

1) przewodniczącego komisji,

2) 3 członków komisji,

3) sekretarza komisji.

2. Przewodniczącym komisji, o której mowa w ust. 1, jest przedstawiciel organu powołującego komisję, a członkami – osoby posiadające uprawnienia egzaminatora w zakresie:

1) kategorii A, B, C i D prawa jazdy, jeżeli są członkami komisji, o której mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy,

2) kategorii T prawa jazdy lub pozwolenia, jeżeli są członkami komisji, o której mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy.

3. Egzamin, o którym mowa w ust. 1, składa się z części:

1) teoretycznej, obejmującej sprawdzenie znajomości wybranych zagadnień z przepisów ruchu drogowego, techniki kierowania i obsługi pojazdu, warunków przeprowadzania egzaminów teoretycznych i praktycznych dla kandydatów na kierowców – realizowanej w formie pisemnego testu na sali egzaminacyjnej,

2) praktycznej, obejmującej sprawdzenie umiejętności wykonywania i oceny wykonania zadań egzaminacyjnych – realizowanej na placu manewrowym.

4. Część praktyczna egzaminu odbywa się przy użyciu pojazdu odpowiedniego do rodzaju uprawnień, o jakie ubiega się osoba egzaminowana, i spełniającego wymogi, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 5.

5. Warunkiem przeprowadzenia części praktycznej egzaminu jest uzyskanie pozytywnego wyniku z części teoretycznej, jeżeli od dnia uzyskania tego wyniku nie upłynął okres dłuższy niż 1 rok.

6. Warunkiem przystąpienia do egzaminu, o którym mowa w ust. 1, jest:

1) spełnienie wymogów, o których mowa w art. 110 ust. 1 pkt 1–7 i 9 ustawy,

2) posiadanie pozytywnego wyniku egzaminu w zakresie kategorii B prawa jazdy, jeżeli osoba egzaminowana składa egzamin w zakresie kategorii C, D, lub trolejbusowej.

7. Egzamin, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się w zakresie nie większym niż zakres uprawnień wymieniony w:

1) zaświadczeniu o ukończeniu kursu w zakresie szkolenia podstawowego, jeżeli osoba nie posiada uprawnień egzaminatora,

2) zaświadczeniu o ukończeniu kursu w zakresie szkolenia dodatkowego, jeżeli osoba rozszerza uprawnienia egzaminatora,

3) skierowaniu wydanym przez wojewodę, jeżeli osoba przystępuje do egzaminu w trybie art. 112 ust. 2 pkt 4 ustawy.

8. Komisja, o której mowa w ust. 1, przeprowadza egzamin na zasadach określonych w wewnętrznym regulaminie zatwierdzonym przez organ powołujący komisję.

1) podanie na druku według wzoru określonego w załączniku nr 11 do rozporządzenia,

2) jedną fotografię bez nakrycia głowy, nie podklejoną, o wymiarach 3,5 × 4,5 cm,

3) dokument potwierdzający posiadanie wyższego wykształcenia,

4) zaświadczenie o niekaralności,

5) zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie:

a) szkolenia podstawowego,

b) szkolenia dodatkowego, jeżeli dwukrotnie uzyskała negatywny wynik egzaminu teoretycznego lub praktycznego bądź rozszerza posiadany zakres uprawnień egzaminatora,

6) kserokopię świadectwa kwalifikacji,

7) zaświadczenie o posiadaniu przez okres co najmniej 6 lat prawa jazdy kategorii B oraz uprawnienia do kierowania pojazdami rodzaju objętego egzaminowaniem przez okres co najmniej jednego roku,

8) zaświadczenie wydane przez dyrektora ośrodka egzaminowania o spełnieniu wymogu, o którym mowa w art. 110 ust. 1 pkt 7 ustawy,

9) dowód uiszczenia opłaty za egzamin.

2. Wymóg, o którym mowa w ust. 1:

1) pkt 3, 5 lit. a) i pkt 8 nie dotyczy osób rozszerzających posiadany zakres uprawnień egzaminatora,

2) pkt 3, 5 i 8 nie dotyczy osób ubiegających się o uprawnienia do egzaminowania w zakresie prawa jazdy kategorii T lub pozwolenia.

3. Egzaminator skierowany na egzamin w trybie art. 112 ust. 2 pkt 4 ustawy przed przystąpieniem do egzaminu składa do komisji weryfikacyjnej:

1) skierowanie wydane przez wojewodę,

2) dowód uiszczenia opłaty za egzamin.

4. Osoba ubiegająca się o wpis do ewidencji egzaminatorów i mająca wydaną przez wojewodę decyzję o skreśleniu egzaminatora z ewidencji z przyczyny określonej w art. 113 ust. 1 pkt 4 ustawy przed przystąpieniem do egzaminu składa do wojewody:

1) dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4, 6 i 9,

2) zaświadczenie o ukończeniu kursu w zakresie szkolenia dodatkowego, jeżeli dwukrotnie uzyskała negatywny wynik egzaminu teoretycznego lub praktycznego.

2. Przewodniczący komisji, o której mowa w § 26:

1) wyznacza termin i miejsce egzaminu dla osób:

a) umieszczonych na liście, o której mowa w ust. 1,

b) skierowanych na egzamin w trybie art. 112 ust. 2 pkt 4 ustawy – po spełnieniu wymogów określonych w § 27 ust. 3,

2) wydaje za pośrednictwem wojewody zaświadczenie na druku według wzoru określonego w załączniku nr 12 do rozporządzenia, w przypadku, gdy osoba, o której mowa w:

a) § 27 ust. 1, 3 i 4 – uzyskała pozytywny wynik egzaminu,

b) § 27 ust. 3 – uzyskała negatywny wynik egzaminu lub nie zgłosi się na egzamin w wyznaczonym terminie.

3. Osoba, o której mowa w § 27, zobowiązana jest zgłosić się na egzamin w wyznaczonym terminie.

4. W przypadku gdy osoba, o której mowa w ust. 3, uzyskała negatywny wynik z części teoretycznej lub praktycznej egzaminu albo nie zgłosiła się na egzamin, przewodniczący komisji wyznacza kolejny termin egzaminu, po wcześniejszym uiszczeniu odpowiedniej opłaty za egzamin.

5. Komisja prowadzi ewidencję osób przystępujących do egzaminu oraz ewidencję protokołów egzaminacyjnych.

6. Osoba, którą poddano egzaminowi, o którym mowa w § 26 ust. 1, może zgłaszać do przewodniczącego komisji skargi i zastrzeżenia co do zgodności jego przebiegu z przepisami – w terminie 7 dni od daty jego przeprowadzenia.

1) spełnia warunki ustalone dla osób ubiegających się o prawo jazdy lub pozwolenie albo osób podlegających sprawdzeniu kwalifikacji:

a) w ustawie z dnia 1 lutego 1983 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1992 r. Nr 11, poz. 41 i Nr 26, poz. 114 oraz z 1995 r. Nr 104, poz. 515), jeżeli złożyła egzamin państwowy przed dniem 1 lipca 1999 r.,

b) w ustawie, jeżeli złożyła egzamin państwowy po dniu 30 czerwca 1999 r.,

2) odbyła szkolenie, o którym mowa w § 6, dla danej kategorii prawa jazdy lub pozwolenia,

3) złożyła z wynikiem pozytywnym wymagany dla określonej kategorii prawa jazdy lub pozwolenia egzamin państwowy.

2. Warunkiem uzyskania:

1) prawa jazdy kategorii C, C1, D, D1 lub trolejbusowej jest posiadanie prawa jazdy kategorii B,

2) prawa jazdy kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E jest posiadanie odpowiednio prawa jazdy kategorii B, C, C1, D lub D1,

3) prawa jazdy lub pozwolenia jest uiszczenie opłaty za wydanie tych dokumentów.

3. Osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą, określone w konwencjach o ruchu drogowym, może otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii po oddaniu zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy.

1) spełnia wymogi, o których mowa w art. 105 ust. 2 pkt 1–6 ustawy,

2) uiściła opłatę za wydanie legitymacji instruktora.

2. Wpisując osobę do ewidencji instruktorów kierownik rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej nadaje jej numer uprawnień, składający się z ośmiu znaków, z tym że:

1) pierwsze cztery od prawej strony znaki są ustalonym przez Główny Urząd Statystyczny dla jednostek podziału administracyjnego symbolem terytorialnym, zwanym dalej „kodem terytorialnym”,

2) ostatnie cztery od prawej strony znaki są jej numerem porządkowym w ewidencji instruktorów.

1) spełnia wymogi, o których mowa w art. 110 ust. 1:

a) pkt 1–9 ustawy, gdy ubiega się o uprawnienie do egzaminowania w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C lub D,

b) pkt 1, 3–5, 8 i 9 ustawy, gdy ubiega się o uprawnienie do egzaminowania w zakresie prawa jazdy kategorii T lub pozwolenia,

2) uiściła opłatę za wydanie legitymacji egzaminatora.

2. Wpisując osobę do ewidencji egzaminatorów wojewoda nadaje jej numer uprawnień, składający się z 6 znaków, z tym że znaki:

1) pierwsze trzy od prawej strony są jej numerem porządkowym w ewidencji egzaminatorów,

2) pierwsze trzy od lewej strony są literami znaków rejestracyjnych przewidzianych dla pojazdów danego województwa.

3. Ustala się możliwy do uzyskania rodzaj uprawnień do egzaminowania kandydatów na kierowców lub motorniczych:

1) kategoria A, B, C, D, T prawa jazdy,

2) pozwolenie.

4. Egzaminatora posiadającego uprawnienia do egzaminowania w zakresie prawa jazdy kategorii:

1) B, C lub D i uprawnienia do kierowania pojazdami odpowiednio w zakresie prawa jazdy kategorii B+E, C+E, D+E – uważa się za posiadającego uprawnienia do egzaminowania odpowiednio w zakresie prawa jazdy kategorii B+E, C+E lub D+E,

2) C lub D i uprawnienia do kierowania w zakresie prawa jazdy C1+E lub D1+E – uważa się za posiadającego uprawnienia do egzaminowania odpowiednio w zakresie prawa jazdy kategorii C1+E lub D1+E,

3) D – uważa się za posiadającego uprawnienia do egzaminowania w zakresie prawa jazdy kategorii trolejbusowej,

4) B, C, D lub T – uważa się za posiadającego uprawnienia do egzaminowania w zakresie prawa jazdy kategorii M,

5) A, B, C lub D – uważa się za posiadającego uprawnienia do egzaminowania odpowiednio w zakresie prawa jazdy kategorii A1, B1, C1 lub D1.

5. Wojewoda przedłuża termin ważności legitymacji egzaminatora po przedstawieniu dokumentu potwierdzającego zatrudnienie egzaminatora.

2. Osoby ubiegające się o prawo jazdy lub pozwolenie, które w dniu 30 czerwca 1998 r. są uczestnikami szkolenia, o którym mowa w ust. 1, z chwilą jego ukończenia uważa się za spełniające wymagania określone w § 29 w stosunku do odpowiedniego rodzaju uprawnień.

3. Osoby ubiegające się o uprawnienia do nauczania kandydatów na kierowców lub motorniczych, które ukończyły przed dniem 1 lipca 1999 r. odpowiednie szkolenie określone w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, uważa się za spełniające wymóg określony w § 9 pkt 1 w stosunku do odpowiedniego rodzaju uprawnień.

4. Osoby ubiegające się o uprawnienia do egzaminowania kandydatów na kierowców i kierowców lub kandydatów na motorniczych i motorniczych, które ukończyły przed dniem 1 lipca 1998 r. odpowiednie szkolenie określone w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, uważa się za spełniające wymóg określony w § 12 pkt 1 w stosunku do odpowiedniego rodzaju uprawnień.

5. Przepisy odnoszące się do prawa jazdy kategorii M i trolejbusowej oraz § 29 ust. 3 stosuje się do dnia 30 czerwca 1999 r.

6. Upoważnienia do prowadzenia szkolenia kandydatów na instruktorów, wydane przez wojewodę na podstawie ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1992 r. Nr 11, poz. 41 i Nr 26, poz. 114 oraz z 1995 r. Nr 104, poz. 515), tracą moc z dniem 1 lipca 1999 r.

1) § 1–7 i 9–10, które tracą moc z dniem 30 czerwca 1998 r.,

2) § 8, który w zakresie zasad przeprowadzania egzaminów określonych w ust. 1–3, 4.2.1.1. pkt 2 i 4.3. załącznika nr 3 do tego rozporządzenia dla osób:

a) ubiegających się o kartę rowerową lub motorowerową, prawo jazdy lub pozwolenie albo podlegających sprawdzeniu kwalifikacji – traci moc z dniem 30 czerwca 1998 r.,

b) ubiegających się o kartę woźnicy – traci moc z dniem 30 czerwca 1999 r.,

3) § 11–13, które tracą moc z dniem 30 czerwca 1999 r.

1) § 6–7, § 14 ust. 4–5 i 7, § 17 ust. 1–2 i 6, § 18–23 i § 29 ust. 1–2, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 1998 r.,

2) § 14 ust. 1 w odniesieniu do przepisów § 1 ust. 2–7 i 10–11, § 2–3, § 8 ust. 1 pkt 1, ust. 3 pkt 2 lit. e) i ust. 4, § 9–12 załącznika nr 8 do rozporządzenia, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 1998 r.,

3) § 3, który w odniesieniu do szkolenia kandydatów kierowców lub motorniczych oraz kandydatów na instruktorów wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1999 r.,

4) § 4–5, 8–10, § 15 ust. 2–3, § 17 ust. 3, § 24–25 i 30 oraz przepisów odnoszących się do prawa jazdy kategorii A1, B1, C1, D1, C1+E i D1+E, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 1999 r.

Minister Transportu i Gospodarki Morskiej: E. Morawski

Załączniki do rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej
z dnia 18 maja 1998 r. (poz. 462)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2

Załącznik nr 3

PROGRAM SZKOLENIA KANDYDATÓW NA KIEROWCÓW LUB MOTORNICZYCH

Postanowienia wstępne

§ 1. 1. Program szkolenia kandydatów na kierowców lub motorniczych, zwany dalej „programem”, określa:

1) zasady prowadzenia szkolenia,

2) plan nauczania,

3) charakterystykę absolwenta kursu,

4) wzory stosowanych dokumentów.

2. Celem szkolenia jest przygotowanie osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi lub tramwajami, zwanych dalej „osobami”, do kierowania odpowiednimi rodzajami pojazdów lub zespołami pojazdów w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu. Szkolenie obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne.

3. Przed rozpoczęciem przez osobę zajęć:

1) teoretycznych – kierownik ośrodka szkolenia rejestruje ją w książce ewidencji osób szkolonych, której wzór określa załącznik nr 1 do programu, oraz wydaje jej kartę przeprowadzonych zajęć, której wzór określa załącznik nr 2 do programu,

2) praktycznych – kierownik szkoły wydaje jej kartę, o której mowa w pkt 1, zwaną dalej „kartą”.

4. Zaświadczenie o ukończeniu kursu, zwane dalej „zaświadczeniem”, otrzymuje osoba, która:

1) odbyła wymagane programem szkolenie,

2) posiada wiedzę i umiejętności określone w charakterystyce absolwenta kursu.

5. Potwierdzenia spełnienia wymogów, o których mowa w ust. 4, dokonuje na karcie instruktor.

6. W chwili przerwania lub zakończenia szkolenia karta podlega zwrotowi do jednostki, która ją wydała lub w której osoba kontynuowała szkolenie.

7. Zaświadczenie wydaje kierownik ośrodka szkolenia lub szkoły na druku według wzoru, który określa załącznik nr 3 do programu. Po wydaniu zaświadczenia kierownik ośrodka szkolenia wpisuje do książki ewidencji osób szkolonych:

1) liczbę przeprowadzonych w jednostce wydającej zaświadczenie godzin zajęć teoretycznych i praktycznych,

2) numer zaświadczenia.

§ 2. 1. Na wniosek osoby, która rozpoczęła szkolenie i nie spełnia wymogów określonych w § 1 ust. 4 pkt 1 lub 2, kierownik ośrodka szkolenia lub szkoły wydaje jej wtórnik karty oraz złożone wcześniej dokumenty. Wtórnik ten stanowi podstawę do uznania określonego w nim przebiegu nauczania, jeżeli osoba kontynuuje szkolenie w jednostce innej niż wydająca wtórnik.

2. Zasady określone w § 1 ust. 4–7 stosuje się również do osoby rozpoczynającej szkolenie na podstawie wtórnika karty.

§ 3. Osoby, o których mowa w § 2, oraz mające wydane zaświadczenie i podlegające szkoleniu dodatkowemu powinny być każdorazowo rejestrowane w książce ewidencji osób szkolonych – przed rozpoczęciem szkolenia.

§ 4. 1. Książki ewidencji osób szkolonych, karty przeprowadzonych zajęć, wyposażenie ośrodka szkolenia lub szkoły oraz przebieg procesu nauczania podlegają kontroli osób sprawujących w imieniu wojewody, a od dnia 1 lipca 1999 r. kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej, nadzór nad szkoleniem kandydatów na kierowców i motorniczych.

2. Wyniki przeprowadzonej w ośrodku szkolenia kontroli podlegają odnotowaniu w książce ewidencji osób szkolonych.

§ 5. 1. Książka ewidencji osób szkolonych powinna być trwale przechowywana przez ośrodek szkolenia, a kopia jej ostatniej strony – wypełniona i przekazana do właściwego kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej:

1) w styczniu każdego roku,

2) niezwłocznie po:

a) rezygnacji z prowadzenia szkolenia dla kandydatów na kierowców lub motorniczych,

b) cofnięciu zezwolenia na prowadzenie szkolenia kandydatów na kierowców lub motorniczych.

2. W razie utraty książki, o której mowa w ust. 1, lub zniszczenia w stopniu powodującym jej nieczytelność podlega ona każdorazowo odtworzeniu. Podstawę odtworzenia książki mogą stanowić karty, protokoły pokontrolne oraz przechowywane przez kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej kopie jej ostatniej strony.

§ 6. Ośrodek szkolenia lub szkoła przechowuje karty (lub ich wtórniki) przez okres co najmniej 15 miesięcy od daty dokonania w nich ostatniego zapisu.

§ 7. Pieczątka jednostki szkolącej powinna zawierać również jej adres i numer zezwolenia na prowadzenie szkolenia, a pieczątka instruktora – numer wpisu do ewidencji instruktorów.

Charakterystyka absolwenta kursu

§ 8. Absolwent kursu powinien:

1) dawać dowód znajomości i dobrego zrozumienia:

a) zachowania ostrożności i właściwej postawy w stosunku do innych uczestników ruchu drogowego,

b) zasad zachowania bezpiecznych odległości pomiędzy pojazdami, przy uwzględnieniu jazdy w różnych warunkach atmosferycznych i po różnych nawierzchniach jezdni,

c) wpływu na funkcje percepcyjne, podejmowane decyzje, czas reakcji lub zmianę zachowania kierującego pojazdem m.in.:

– alkoholu lub innego podobnie działającego środka,

– wahań stanu emocjonalnego,

– zmęczenia,

d) zagrożeń związanych z niedoświadczeniem innych uczestników ruchu drogowego, najbardziej podatnych na ryzyko, takich osób, jak: dzieci, piesi, rowerzyści lub osoby o ograniczonej swobodzie ruchu,

e) zagrożeń związanych z ruchem drogowym i prowadzeniem różnego rodzaju pojazdów w różnorodnych warunkach widoczności,

f) zasad korzystania z wyposażenia pojazdu związanego z zapewnieniem bezpieczeństwa jazdy,

g) zasad użytkowania pojazdu, przewozu osób i ładunków z uwzględnieniem ochrony środowiska,

h) zasad ruchu drogowego oraz przepisów odnoszących się do dokumentów uprawniających do kierowania i używania pojazdu,

i) zasad postępowania w razie uczestnictwa w wypadku drogowym oraz zasad udzielania pomocy ofiarom wypadku,

j) zadań i kryteriów oceny obowiązujących na egzaminie państwowym,

2) posiadać umiejętności:

a) przygotowania się do jazdy,

b) używania mechanizmów sterowania pojazdem,

c) zajmowania właściwej pozycji na drodze – w czasie jazdy i postoju,

d) bezpiecznego wykonywania wszelkich manewrów występujących w różnych sytuacjach drogowych,

e) przewidywania rzeczywistych lub potencjalnych zagrożeń na drodze,

f) skutecznego reagowania w przypadku powstania rzeczywistego zagrożenia,

g) jazdy z prędkością nie utrudniającą ruchu i dostosowaną do warunków ruchu,

h) jazdy z zachowaniem obowiązujących przepisów ruchu drogowego,

i) wykonywania podstawowych czynności kontrolno-obsługowych tych mechanizmów i urządzeń pojazdu, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo jazdy,

j) podejmowania działań w zakresie udzielenia przedlekarskiej pomocy ofiarom wypadków drogowych.

Plan nauczania

§ 9. 1. Liczbę godzin zajęć teoretycznych i praktycznych dla każdej osoby podlegającej szkoleniu podstawowemu ustala indywidualnie prowadzący nauczanie, zwany dalej „instruktorem”, przy czym:

1) dla zajęć teoretycznych nie może być ona mniejsza niż 10 godzin w zakresie jednej z kategorii prawa jazdy lub pozwolenia,

2) dla zajęć praktycznych nie może być ona mniejsza niż:

a) 10 – przy kategorii A1 lub A,

b) 15 – przy kategorii B1 lub B+E,

c) 20 – przy kategorii B, C1, C, T, C1+E lub D1+E,

d) 25 – przy kategorii C+E lub D+E,

e) 30 – przy kategorii D1 lub pozwoleniu,

f) 40 – przy kategorii D.

2. W przypadku gdy osoba rozpoczyna jednocześnie szkolenie w zakresie więcej niż jednej kategorii prawa jazdy, to określona w ust. 1 liczba godzin zajęć:

1) teoretycznych ulega zmniejszeniu o 3 przy każdej dodatkowej kategorii,

2) praktycznych ulega zmniejszeniu:

a) o 5, jeżeli osoba jest szkolona w zakresie prawa jazdy kategorii C1 lub C i posiada prawo jazdy kategorii D1 lub D,

b) o 10, jeżeli osoba jest szkolona w zakresie prawa jazdy kategorii D1 lub D i posiada prawo jazdy kategorii C1 lub C.

3. Instruktor dokonuje podziału godzin zajęć oraz ustala ich zakres tematyczny odpowiednio do stwierdzonego u osoby poziomu wiedzy i umiejętności, jej predyspozycji, łatwości przyswajania poszczególnych zagadnień itp.

4. Zajęcia praktyczne obejmują zajęcia prowadzone na placu manewrowym i w ruchu drogowym, przy czym:

1) mogą być rozpoczęte po przeprowadzeniu zajęć teoretycznych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1,

2) powinny uwzględniać jazdę poza obszarem zabudowanym o łącznym czasie nie krótszym niż:

a) 3 godziny, przy kategorii A1, A lub B1,

b) 4 godziny, przy kategorii B, C1, C, T, B+E, C1+E lub D1+E,

c) 10 godzin, przy kategorii D1, D, C+E lub D+E,

3) powinny być prowadzone w sposób nieprzerwany na odcinku co najmniej 50 km, jeżeli dotyczą jazdy, o której mowa w pkt 2.

§ 10. Liczba godzin zajęć dla każdej osoby podlegającej szkoleniu dodatkowemu nie może być mniejsza niż:

1) określona w § 9 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1, jeżeli trzykrotnie uzyskała negatywny wynik z części teoretycznej egzaminu państwowego,

2) 5 godzin, jeżeli trzykrotnie uzyskała negatywny wynik z części praktycznej egzaminu państwowego.

§ 11. Godzina zajęć teoretycznych równa się 45 minutom, a zajęć praktycznych 60 minutom.

§ 12. 1. Zajęcia praktyczne w ruchu drogowym, z zastrzeżeniem § 13, mogą być prowadzone tylko z jedną osobą, a czas ich realizacji nie może być dłuższy niż:

1) 2 godziny dziennie w okresie pierwszych:

a) 4 godzin nauki w zakresie kategorii A1 lub A prawa jazdy,

b) 8 godzin nauki w zakresie innych niż określone pod lit. a) kategorii prawa jazdy oraz pozwolenia,

2) 3 godzin dziennie – po określonych w pkt 1 godzinach nauki dla poszczególnych kategorii prawa jazdy oraz pozwolenia.

2. Zajęcia praktyczne mogą być prowadzone z osobą posiadającą przy sobie kartę przeprowadzonych zajęć.

§ 13. Do udziału w szkoleniu kandydatów na kierowców dopuszcza się kandydatów na instruktorów wraz z wykładowcą oraz osoby sprawujące w imieniu kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej nadzór w tym zakresie.

§ 14. Łączny czas prowadzonych w ciągu dnia przez instruktora zajęć praktycznych nie powinien przekraczać 8 godzin. Do tego czasu nie wlicza się przerw pomiędzy zajęciami.

Załącznik nr 1 do programu szkolenia kandydatów
na kierowców lub motorniczych

Załącznik nr 2 do programu szkolenia kandydatów
na kierowców lub motorniczych

Załącznik nr 3 do programu szkolenia kandydatów
na kierowców lub motorniczych

Załącznik nr 4

Załącznik nr 5

PROGRAM SZKOLENIA KANDYDATÓW NA INSTRUKTORÓW

Postanowienia wstępne

§ 1. 1. Program szkolenia kandydatów na instruktorów, zwany dalej „programem”, określa:

1) zasady prowadzenia szkolenia,

2) charakterystykę absolwenta kursu,

3) plan nauczania,

4) wzory stosowanych dokumentów.

2. Celem szkolenia jest przygotowanie kandydatów na instruktorów do prowadzenia nauczania kandydatów na kierowców lub motorniczych. Szkolenie obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne.

3. Wykładowcami na kursie powinni być właściwi specjaliści z doświadczeniem pedagogicznym, a dodatkowo, przy realizacji przedmiotów określonych w tabeli 1:

1) w poz. 3 i 4 – powinni posiadać uprawnienia egzaminatora w zakresie objętym nauczaniem,

2) w poz. 6 i 7 – powinni posiadać uprawnienia instruktora w zakresie objętym nauczaniem.

4. Organizator kursu, po zakwalifikowaniu kandydata na instruktora na kurs:

1) przed rozpoczęciem zajęć teoretycznych rejestruje go w:

a) książce ewidencji osób szkolonych, o której mowa w § 1 ust. 3 załącznika nr 3 do rozporządzenia,

b) dzienniku lekcyjnym, wpisując:

– dane personalne kandydata na instruktora wraz z kategoriami, w zakresie których jest szkolony, i nr PESEL lub datę urodzenia,

– rodzaj szkolenia (podstawowe, dodatkowe),

– wykaz zajęć teoretycznych,

– wykaz osób prowadzących zajęcia teoretyczne,

2) przed rozpoczęciem zajęć praktycznych wydaje mu kartę przeprowadzonych zajęć, której wzór określa załącznik nr 1 do programu.

5. Na zakończenie szkolenia osoby prowadzące zajęcia odnotowują dla poszczególnych przedmiotów końcowy wynik nauczania osoby (pozytywny lub negatywny):

1) w dzienniku lekcyjnym, jeżeli są to zajęcia teoretyczne,

2) na karcie przeprowadzonych zajęć, zwanej dalej „kartą”, jeżeli są to zajęcia praktyczne.

6. W chwili przerwania lub zakończenia szkolenia karta podlega zwrotowi do jednostki, która ją wydała.

7. Wymogi, o których mowa w ust. 4–6, stosuje się do kandydatów na instruktorów podlegających szkoleniu podstawowemu lub dodatkowemu.

§ 2. 1. Zaświadczenie o ukończeniu kursu, zwane dalej „zaświadczeniem”, otrzymuje kandydat na instruktora, który:

1) odbył wymagane programem przeszkolenie,

2) uzyskał pozytywny końcowy wynik nauczania w zakresie wszystkich przedmiotów objętych planem nauczania, z zastrzeżeniem § 9,

3) posiada wiedzę i umiejętności określone w charakterystyce absolwenta kursu i uzyskał pozytywny wynik egzaminu końcowego.

2. Egzamin, o którym mowa w ust. 1 pkt 3:

1) obejmuje sprawdzenie znajomości wybranych zagadnień z psychologii, metodyki nauczania, przepisów ruchu drogowego, techniki kierowania pojazdem, czynności kontrolno-obsługowych oraz prezentacje wybranych jednostek lekcyjnych realizowanych na kursie dla kandydatów na kierowców lub motorniczych,

2) przeprowadza komisja złożona z wykładowców przedmiotów określonych w poz. 1–4 tabeli 1, po spełnieniu przez kandydata na instruktora wymogów określonych w ust. 1 pkt 1 i 2.

3. Przewodniczącym komisji, o której mowa w ust. 2 pkt 2, jest wykładowca przedmiotu określonego w poz. 2 tabeli 1. Komisja działa na podstawie wewnętrznego regulaminu, który:

1) uzyskał pozytywną opinię wojewody,

2) został zatwierdzony przed rozpoczęciem szkolenia przez organizatora kursu.

4. Wyniki egzaminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, odnotowuje się w dzienniku lekcyjnym oddzielnie dla każdej osoby i kategorii prawa jazdy lub pozwolenia przez umieszczenie litery:

– „P” – jeżeli wynik jest pozytywny,

– „N” – jeżeli wynik jest negatywny,

– „X” – jeżeli osoba nie przystąpiła do egzaminu.

5. Zaświadczenie wydaje kierownik jednostki posiadającej upoważnienie wojewody do prowadzenia szkolenia kandydatów na instruktorów, na druku według wzoru, który określa załącznik nr 2 do programu.

§ 3. 1. Książki ewidencji osób szkolonych, dzienniki lekcyjne, karty oraz przebieg procesu nauczania podlegają kontroli osób sprawujących w imieniu wojewody nadzór nad szkoleniem kandydatów na instruktorów.

2. Wyniki przeprowadzonej kontroli odnotowuje się w książce ewidencji osób szkolonych.

§ 4. 1. Książka ewidencji osób szkolonych powinna być trwale przechowywana, a w przypadku likwidacji jednostki lub utraty przez nią upoważnienia do szkolenia kandydatów na instruktorów – przekazana jednostce wskazanej przez wojewodę.

2. W razie utraty książki, o której mowa w ust. 1, lub zniszczenia w stopniu powodującym jej nieczytelność, podlega ona każdorazowo odtworzeniu.

3. Dzienniki lekcyjne i karty przechowuje się przez okres co najmniej 10 lat.

§ 5. Pieczątka jednostki szkolącej powinna zawierać również jej adres i numer upoważnienia do prowadzenia szkolenia kandydatów na instruktorów.

Charakterystyka absolwenta kursu

§ 6. Absolwent kursu, w zakresie objętym nauczaniem, powinien:

1) posiadać znajomość:

a) wybranych zagadnień psychologii, metodyki nauczania oraz etyki zawodowej,

b) warunków uzyskiwania, zatrzymywania, cofania i przywracania uprawnień do kierowania pojazdami,

c) programów szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców lub motorniczych,

d) zasad prowadzenia ośrodka szkolenia oraz sporządzania wymaganej dokumentacji,

e) przepisów ustawy oraz wybranych przepisów zawartych w aktach wykonawczych do tej ustawy,

f) techniki kierowania i obsługi pojazdów,

2) posiadać umiejętności:

a) oceny stanu wiedzy i umiejętności, jak również predyspozycji kandydatów na kierowców lub motorniczych,

b) określenia wymiaru czasu i zakresu tematycznego szkolenia odpowiednio do oceny, o której mowa w lit. a),

c) prowadzenia zajęć teoretycznych i praktycznych na kursie dla kandydatów na kierowców lub motorniczych w sposób:

– łatwy do zrozumienia i rzeczowy,

– zgodny z obowiązującymi przepisami,

d) stosowania odpowiednich metod nauczania wraz z wykorzystaniem różnorodnych środków dydaktycznych,

e) kształtowania właściwego sposobu zachowania się na drodze kandydatów na kierowców lub motorniczych, w szczególności rozwijania umiejętności:

– wykrywania pojawiających się zagrożeń,

– przeciwdziałania zagrożeniom,

– postępowania wobec skutków powstałych zagrożeń,

f) praktycznego stosowania przepisów ruchu drogowego i zasad techniki kierowania pojazdem,

g) wykonywania czynności kontrolno-obsługowych pojazdu.

Plan nauczania

§ 7. 1. Liczbę godzin zajęć teoretycznych i praktycznych dla kandydatów na instruktorów podlegających szkoleniu podstawowemu ustala organizator kursu, przy czym nie może być ona mniejsza niż określono w tabeli 1.

*⁾ Należy uwzględnić dodatkowo odpowiednią do zakresu nauczania słuchacza kursu liczbę godzin zajęć określoną w tabeli 2.

2. W zakresie przedmiotu określonego w tabeli 1:

1) w poz. 1 – powinny być ujęte tematy:

a) podstawowe wiadomości z psychologii ogólnej,

b) słuchacz kursu i jego charakterystyka,

c) wybrane zagadnienia z psychologii komunikacji drogowej, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu na funkcje percepcyjne, podejmowane decyzje, czas reakcji lub zmianę zachowania kierującego pojazdem, m.in.:

– alkoholu lub innego podobnie działającego środka,

– wahań stanu emocjonalnego,

– zmęczenia,

– zagrożeń występujących w ruchu drogowym,

d) praktyczne wykorzystanie wiedzy z psychologii w szkoleniu kandydatów na kierowców lub motorniczych, ze szczególnym uwzględnieniem oceny predyspozycji kandydata na kierowcę,

e) etyka;

2) w poz. 2 – powinny być ujęte tematy:

a) proces nauczania,

b) szkolenie dorosłych – motywacja,

c) ocenianie kwalifikacji kandydata na kierowcę i ustalanie wymiaru czasu szkolenia niezbędnego dla osiągnięcia celów określonych w charakterystyce absolwenta kursu,

d) formy i metodyka prowadzenia zajęć teoretycznych i praktycznych ujętych w programie szkolenia kandydatów na kierowców lub motorniczych, w tym:

– podział tematyczny zajęć w poszczególnych kategoriach prawa jazdy lub pozwolenia,

– podział wymiaru czasu szkolenia,

– kolejność realizacji zajęć,

e) organizacja zajęć – środki dydaktyczne;

3) w poz. 3 – powinny być ujęte tematy:

a) wybrane problemy interpretacyjne przepisów ruchu drogowego, ze szczególnym uwzględnieniem:

– zachowania ostrożności i właściwej postawy w stosunku do innych uczestników ruchu,

– zachowania bezpiecznych prędkości i odstępów pomiędzy pojazdami podczas jazdy w różnych warunkach atmosferycznych i po różnych nawierzchniach jezdni,

– zagrożeń związanych z ruchem drogowym, m.in.: prowadzeniem pojazdu w różnych warunkach widoczności, niedoświadczeniem innych uczestników ruchu, podczas przewozu osób i ładunków,

b) omówienie wybranych zagadnień:

– których znajomość powinna być sprawdzana na kursie dla kandydatów na kierowców,

– występujących w pytaniach egzaminacyjnych stosowanych na egzaminie teoretycznym dla kandydatów na kierowców;

4) w poz. 4 – powinny być ujęte tematy:

a) przygotowanie się do jazdy oraz zasady używania mechanizmów sterowania pojazdem,

b) bezpieczne prowadzenie pojazdu i wykonywanie manewrów na drodze,

c) zachowanie wobec innych uczestników ruchu,

d) przewidywanie rzeczywistych lub potencjalnych zagrożeń na drodze oraz skuteczne na nie reagowanie,

e) dynamika i kultura jazdy,

f) zasady wykonywania czynności kontrolno-obsługowych pojazdu, z uwzględnieniem wymogów ochrony środowiska;

5) w poz. 5 – powinny być ujęte tematy:

a) organy administracji państwowej zajmujące się problematyką ruchu drogowego i ich zadania,

b) znaczenie aktów prawnych odnoszących się do kierujących pojazdami,

c) stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w kraju i województwie,

d) zatrzymywanie i cofanie uprawnień do kierowania pojazdami, kontrola ruchu drogowego oraz sankcje, ubezpieczenia;

6) w poz. 6 – powinny być ujęte tematy:

a) rozpoczęcie działalności ośrodka szkolenia,

b) rozpoczęcie pracy instruktora,

c) zarządzanie ośrodkiem szkolenia,

d) prowadzenie dokumentacji,

e) nadzór;

7) w poz. 7 – powinny być ujęte tematy:

a) organizacja zajęć,

b) pokaz przeprowadzenia 10 różnych tematycznie zajęć teoretycznych dla kandydatów na kierowców lub motorniczych,

c) prezentacja przez każdego słuchacza kursu co najmniej 3 wybranych zajęć teoretycznych, o których mowa w lit. b),

d) udział w charakterze obserwatora co najmniej w 7 zajęciach teoretycznych prowadzonych w ośrodku szkolenia,

e) pokaz przeprowadzenia 2 zajęć praktycznych dla kandydatów na kierowców w zakresie uprawnień objętych nauczaniem,

f) udział w charakterze obserwatora w zajęciach praktycznych prowadzonych w ośrodku szkolenia w liczbie godzin określonej w tabeli 2:

*) Podane wartości odnoszą się do każdej kategorii prawa jazdy oddzielnie.

g) przeprowadzenie przez słuchacza kursu na placu manewrowym ośrodka szkolenia z udziałem kandydata na kierowcę lub motorniczego co najmniej 3 zajęć praktycznych w zakresie każdej kategorii prawa jazdy lub pozwolenia, objętych nauczaniem,

h) podsumowanie.

3. Zajęcia określone w ust. 2 pkt 7:

1) lit. b), e), h) – prowadzi wykładowca,

2) lit. c), g) – prowadzi indywidualnie każdy słuchacz kursu pod nadzorem wykładowcy,

3) lit. d), f) – prowadzi się w grupach 1–5 osób pod nadzorem wykładowcy.

4. Końcowy wynik nauczania z przedmiotu określonego w poz. 7 tabeli 1 uważa się za pozytywny, jeżeli kandydat na instruktora uzyskał pozytywną ocenę:

1) co najmniej z 2 prezentacji, o których mowa w ust. 2 pkt 7 lit. c),

2) co najmniej z 2 przeprowadzonych zajęć praktycznych, o których mowa w ust. 2 pkt 7 lit. g) – w zakresie każdej kategorii prawa jazdy lub pozwolenia, objętych nauczaniem.

5. Zajęcia z praktyki pedagogicznej mogą być rozpoczęte po zakończeniu zajęć z przedmiotów określonych w poz. 1–4 tabeli 1.

§ 8. Godzina zajęć teoretycznych równa się 45 minutom, a zajęć praktycznych – 60 minutom.

§ 9. Kandydat na instruktora podlegający szkoleniu dodatkowemu powinien ponownie odbyć zajęcia z przedmiotu określonego w tabeli 1 w poz. 7 i uzyskać pozytywny końcowy wynik nauczania z tego przedmiotu.

Załącznik nr 1
do programu szkolenia kandydatów na instruktorów

Załącznik nr 2 do programu szkolenia
kandydatów na instruktorów

Załącznik nr 6

Załącznik nr 7

PROGRAM SZKOLENIA KANDYDATÓW NA EGZAMINATORÓW

Postanowienia wstępne

§ 1. 1. Program szkolenia kandydatów na egzaminatorów, zwany dalej „programem”, określa:

1) zasady prowadzenia szkolenia,

2) charakterystykę absolwenta kursu,

3) plan nauczania,

4) wzory stosowanych dokumentów.

2. Celem szkolenia jest przygotowanie kandydatów na egzaminatorów do prowadzenia egzaminów państwowych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, z wyjątkiem ciągników rolniczych. Szkolenie obejmuje zajęcia teoretyczne i praktyczne.

3. Wykładowcami na kursie powinni być właściwi specjaliści z doświadczeniem pedagogicznym, a dodatkowo, przy realizacji przedmiotów określonych w tabeli 1:

1) w poz. 3, 6 i 7 – powinni posiadać uprawnienia egzaminatora w zakresie objętym nauczaniem,

2) w poz. 4 – powinni posiadać uprawnienia instruktora.

4. Do organizacji kursu stosuje się zasady określone w § 1 ust. 4–7 załącznika nr 5 do rozporządzenia, z tym że wzór karty przeprowadzonych zajęć określa załącznik nr 1 do programu.

§ 2. 1. Zaświadczenie o ukończeniu kursu, zwane dalej „zaświadczeniem”, otrzymuje kandydat na egzaminatora, który:

1) odbył wymagane programem przeszkolenie,

2) uzyskał pozytywny końcowy wynik nauczania w zakresie przedmiotów objętych planem nauczania, z zastrzeżeniem § 9,

3) posiada wiedzę i umiejętności określone w charakterystyce absolwenta kursu i uzyskał pozytywny wynik egzaminu końcowego.

2. Egzamin, o którym mowa w ust. 1 pkt 3:

1) obejmuje sprawdzenie znajomości wybranych zagadnień z psychologii, dydaktyki, przepisów ruchu drogowego, techniki kierowania pojazdem, czynności kontrolno–obsługowych oraz prezentacje przeprowadzenia egzaminu teoretycznego i I części egzaminu praktycznego dla kandydatów na kierowców,

2) przeprowadza komisja złożona z wykładowców przedmiotów określonych w poz. 1–4 i 6 tabeli 1, po spełnieniu przez kandydata na egzaminatora wymagań określonych w ust. 1 pkt 1 i 2.

3. Przewodniczącym komisji, o której mowa w ust. 2 pkt 2, jest wykładowca przedmiotu określonego w poz. 6 tabeli

1. Komisja działa na podstawie wewnętrznego regulaminu, który:

1) uzyskał pozytywną opinię Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej,

2) został zatwierdzony przed rozpoczęciem szkolenia przez organizatora kursu.

4. Wyniki egzaminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, odnotowuje się w dzienniku lekcyjnym oddzielnie dla każdej osoby i kategorii prawa jazdy, przez umieszczenie litery:

– „P” – jeżeli wynik jest pozytywny,

– „N” – jeżeli wynik jest negatywny,

– „X” – jeżeli osoba nie przystąpiła do egzaminu.

5. Zaświadczenie wydaje kierownik jednostki posiadającej upoważnienie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej do prowadzenia szkolenia kandydatów na egzaminatorów, na druku według wzoru, który określa załącznik nr 2 do programu.

§ 3. 1. Książki ewidencji osób szkolonych, dzienniki lekcyjne, karty oraz przebieg procesu nauczania podlegają kontroli osób sprawujących w imieniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej nadzór nad jednostką prowadzącą szkolenie kandydatów na egzaminatorów.

2. Wyniki przeprowadzonej kontroli odnotowuje się w książce ewidencji osób szkolonych.

§ 4. 1. Książka ewidencji osób szkolonych powinna być trwale przechowywana, a w przypadku likwidacji jednostki lub utraty przez nią upoważnienia do szkolenia kandydatów na egzaminatorów – przekazana jednostce wskazanej przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej.

2. W razie utraty książki, o której mowa w ust. 1, lub zniszczenia w stopniu powodującym jej nieczytelność, podlega ona każdorazowo odtworzeniu.

3. Dzienniki lekcyjne i karty przechowuje się przez okres co najmniej 10 lat.

§ 5. Pieczątka jednostki szkolącej powinna zawierać również jej adres i numer upoważnienia do prowadzenia szkolenia kandydatów na egzaminatorów.

Charakterystyka absolwenta kursu

§ 6. Absolwent kursu, w zakresie objętym nauczaniem, powinien:

1) posiadać znajomość:

a) wybranych zagadnień z psychologii i dydaktyki, odnoszących się do przeprowadzania egzaminów, a w szczególności egzaminów kandydatów na kierowców oraz etyki zawodowej,

b) warunków uzyskiwania, zatrzymywania, cofania i przywracania uprawnień do kierowania pojazdami samochodowymi,

c) programów szkolenia i egzaminowania dla kandydatów na kierowców,

d) statutu wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego oraz zasad jego funkcjonowania,

e) roli i zadań egzaminatora,

f) przepisów ustawy oraz wybranych przepisów zawartych w aktach wykonawczych do tej ustawy,

g) techniki kierowania i obsługi pojazdów,

2) posiadać umiejętności:

a) oceniania infrastruktury technicznej wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego oraz innych okoliczności, warunkujących przeprowadzenie egzaminu państwowego,

b) doboru tras egzaminacyjnych, spełniających wymagania programu egzaminacyjnego,

c) przeprowadzania egzaminów teoretycznych i praktycznych,

d) oceniania kwalifikacji kandydatów na kierowców,

e) korzystania z oprogramowania używanego w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego,

f) planowania i organizacji pracy,

g) oceniania i sporządzania wymaganej dokumentacji.

Plan nauczania

§ 7. 1. Liczbę godzin zajęć teoretycznych i praktycznych dla kandydatów na egzaminatorów podlegających szkoleniu podstawowemu ustala organizator kursu, przy czym nie może być ona mniejsza niż określono w tabeli 1.

^*) W tematach określonych tymi literami należy uwzględnić dodatkowo 1 godz. dla każdej kategorii prawa jazdy, jeżeli osoba jest szkolona w zakresie większym niż jedna kategoria lub pozwolenie.

^**) Uwzględniając szkolenie tylko w zakresie jednej kategorii prawa jazdy lub pozwolenia.

2. W zakresie przedmiotu określonego w tabeli 1:

1) w poz. 1 – powinny być ujęte tematy:

a) podstawowe pojęcia psychologii,

b) procesy poznawcze człowieka,

c) osobowość egzaminatora,

d) temperament jako szczególny składnik osobowości egzaminatora,

e) psychologiczna sylwetka zdającego egzamin,

f) psychologiczne aspekty przygotowania i przeprowadzenia egzaminu,

g) elementy psychologii pracy,

h) badania psychologiczne kierowców,

i) praktyczne wykorzystanie wiedzy z psychologii w egzaminowaniu kandydatów na kierowców lub motorniczych, ze szczególnym uwzględnieniem oceny predyspozycji kandydata na kierowcę,

2) w poz. 2 – powinny być ujęte tematy:

a) podstawowe pojęcia dydaktyki,

b) proces szkolenia i egzaminowania,

c) egzamin – pojęcie, funkcje, formy, organizacja, warunki przeprowadzania, metodologia,

d) metody kontroli i oceniania,

e) najczęstsze błędy w kontroli i ocenianiu oraz ich usuwanie,

f) przyczyny niepowodzeń egzaminacyjnych,

3) w poz. 3 – powinny być ujęte tematy:

a) wybrane problemy interpretacyjne przepisów ruchu drogowego, ze szczególnym uwzględnieniem:

– zachowania ostrożności i właściwości postawy w stosunku do innych uczestników ruchu,

– zachowania bezpiecznych prędkości i odstępów pomiędzy pojazdami podczas jazdy w różnych warunkach atmosferycznych i po różnych nawierzchniach jezdni,

– zagrożeń związanych z ruchem drogowym, m.in.: prowadzeniem pojazdu w różnych warunkach widoczności, niedoświadczeniem innych uczestników ruchu, podczas przewozu osób i ładunków,

b) omówienie wybranych zagadnień:

– których znajomość powinna być sprawdzana na kursie dla kandydatów na kierowców,

– występujących w pytaniach egzaminacyjnych, stosowanych na egzaminie teoretycznym dla kandydatów na kierowców,

4) w poz. 4 – powinny być ujęte tematy:

a) przygotowanie się do jazdy oraz zasady używania mechanizmów sterowania pojazdem,

b) bezpieczne prowadzenie pojazdu i wykonywanie manewrów na drodze,

c) przewidywanie rzeczywistych lub potencjalnych zagrożeń na drodze oraz skuteczne reagowanie na nie,

d) dynamika i kultura jazdy,

e) zasady wykonywania czynności kontrolno-obsługowych pojazdu, z uwzględnieniem wymagań ochrony środowiska,

5) w poz. 5 – powinny być ujęte tematy:

a) organy administracji państwowej zajmujące się problematyką ruchu drogowego i ich zadania,

b) znaczenie aktów prawnych odnoszących się do kierujących pojazdami,

c) stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w kraju i województwie,

d) zatrzymywanie i cofanie uprawnień do kierowania pojazdami, kontrola ruchu drogowego oraz sankcje, ubezpieczenia,

e) organizacja ruchu w miejscowości przeprowadzania egzaminów, warunki ruchu – dobór tras egzaminacyjnych,

6) w poz. 6 – powinny być ujęte tematy:

a) statut wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego – rola i funkcje egzaminatora,

b) zasady funkcjonowania oraz infrastruktura techniczna wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego,

c) zasady korzystania z informatycznych środków technicznych używanych w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego,

d) planowanie i organizacja pracy,

e) programy szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców i motorniczych,

f) zasady przeprowadzania egzaminów teoretycznych i praktycznych,

g) prowadzenie dokumentacji,

h) nadzór,

7) w poz. 7 – powinny być ujęte tematy:

a) organizacja zajęć,

b) pokaz przeprowadzenia egzaminu teoretycznego w zakresie kategorii B prawa jazdy (słuchacze kursu są osobami egzaminowanymi przy zastosowaniu testów dla kandydatów na kierowców lub informatycznych środków technicznych),

c) udział w charakterze obserwatora w dwóch egzaminach teoretycznych dla kandydatów na kierowców,

d) przeprowadzenie egzaminu teoretycznego w zakresie kategorii B prawa jazdy (słuchacze kursu są osobami egzaminowanymi na zasadach określonych w literze b),

e) pokaz przeprowadzenia I części egzaminu praktycznego w zakresie objętym nauczaniem,

f) pokaz przeprowadzenia II części egzaminu praktycznego w zakresie objętym nauczaniem,

g) udział w charakterze obserwatora w dwóch egzaminach praktycznych dla kandydatów na kierowców – w zakresie ich I części,

h) udział w charakterze obserwatora w dwóch egzaminach praktycznych dla kandydatów na kierowców – w zakresie ich II części,

i) przeprowadzenie I części egzaminu praktycznego w zakresie objętym nauczaniem,

j) przeprowadzenie II części egzaminu praktycznego w zakresie objętym nauczaniem,

k) podsumowanie.

3. Zajęcia, o których mowa w ust. 2 pkt 7 litera:

1) b), e) i f) – prowadzi wykładowca, wykorzystując infrastrukturę techniczną jednostki upoważnionej do szkolenia,

2) c), g) i h) – prowadzone są pod nadzorem wykładowcy w czasie egzaminu państwowego, z tym że określone w literze c) i g) – w grupach do pięciu osób, a w literze h) – indywidualnie z każdym słuchaczem kursu,

3) d), i), j) – prowadzi indywidualnie każdy słuchacz kursu pod nadzorem wykładowcy, wykorzystując infrastrukturę techniczną jednostki upoważnionej do szkolenia, z tym że w zakresie określonym w literze i) – wykonuje w całości program egzaminacyjny dla kandydatów na kierowców i ocenia jego wykonanie.

4. Końcowy wynik nauczania z przedmiotu określonego w poz. 7 tabeli 1 uważa się za pozytywny, jeżeli kandydat na egzaminatora uzyskał określoną w tabeli 2 liczbę pozytywnych ocen:

5. Zajęcia z praktyki pedagogicznej mogą być rozpoczęte po zakończeniu zajęć z przedmiotów określonych w poz. 1–4 i 6 tabeli 1.

6. Organizator kursu ustala w porozumieniu z dyrektorem wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego terminy i miejsca prowadzenia zajęć, o których mowa w ust. 2 pkt 7 litera c), g) i h).

§ 8. Godzina zajęć teoretycznych równa się 45 minutom, a zajęć praktycznych – 60 minutom.

§ 9. Kandydat na egzaminatora, podlegający szkoleniu dodatkowemu, powinien ponownie odbyć zajęcia z przedmiotu określonego w poz. 7 tabeli 1 i uzyskać pozytywny końcowy wynik nauczania z tego przedmiotu.

Załącznik nr 1 do programu szkolenia
kandydatów na egzaminatorów

Załącznik nr 2 do programu szkolenia
kandydatów na egzaminatorów

Załącznik nr 8

INSTRUKCJA PRZEPROWADZANIA EGZAMINÓW PAŃSTWOWYCH

Postanowienia wstępne

§ 1. 1. Instrukcja przeprowadzania egzaminów państwowych, zwana dalej „instrukcją”, określa:

1) tryb i warunki przeprowadzania egzaminów państwowych dla osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi i tramwajami lub podlegających kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji, zwanych dalej „osobą”,

2) wzory stosowanych dokumentów.

2. Egzamin państwowy, zwany dalej „egzaminem”, może być organizowany tylko przez tak przygotowany i wyposażony ośrodek egzaminowania, żeby mógł zaspokoić określone przez wojewodę potrzeby w zakresie egzaminowania, zgodnie z wymaganiami podanymi w instrukcji.

3. Ośrodek egzaminowania prowadzi ewidencję osób egzaminowanych i protokołów egzaminacyjnych, korzystając z informatycznych środków technicznych, posługując się jednolitym oprogramowaniem wskazanym przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej.

4. Obsługę informatycznych środków technicznych prowadzi wyznaczony przez dyrektora ośrodka egzaminowania, zwanego dalej „dyrektorem”, pracownik posiadający odpowiednie przeszkolenie w zakresie znajomości regulacji prawnych związanych z egzaminowaniem oraz obsługi urządzeń technicznych.

5. Zabrania się wyznaczania osób, innych niż określone w ust. 4, do wykonywania czynności związanych z obsługą informatycznych środków technicznych.

6. Osoba, o której mowa w ust. 4, posługuje się przy korzystaniu z informatycznych środków technicznych, w szczególności przy wprowadzaniu do ewidencji danych lub ich zmianie, przyznanym przez dyrektora hasłem i indywidualnym kluczem cyfrowym.

7. Przyznane hasło i klucz stanowią tajemnicę służbową.

8. Dyrektor, zatrudniając egzaminatora, przydziela mu:

1) imienną pieczątkę, której wzór określa załącznik nr 1 do instrukcji,

2) komplet testów wydanych przez:

a) Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej, jeżeli przeprowadza egzaminy osób ubiegających się o prawo jazdy lub podlegających kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie,

b) urząd wojewódzki właściwy ze względu na siedzibę ośrodka egzaminowania, jeżeli przeprowadza egzaminy osób ubiegających się o pozwolenie lub podlegających kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie.

9. Testy, o których mowa w § 1 ust. 8 pkt 2, mogą być używane wyłącznie przez:

1) egzaminatorów podczas egzaminu,

2) wykładowców podczas szkolenia kandydatów na egzaminatorów.

10. Dyrektor wyznacza spośród zatrudnionych egzaminatorów:

1) egzaminatora, który koordynuje pracę egzaminatorów, zwanego dalej „koordynatorem”,

2) egzaminatora, który nadzoruje prace egzaminatorów i udziela wyjaśnień na skargi złożone przez osoby egzaminowane, zwanego dalej „egzaminatorem nadzorującym”,

3) egzaminatora, który dokonuje analizy wyników egzaminu w odniesieniu do egzaminatorów, instruktorów i jednostek szkolących kandydatów na kierowców – z uwzględnieniem podziału na poszczególne kategorie prawa jazdy lub pozwolenia – w okresach kwartalnych, półrocznych i rocznych.

11. Jeżeli w trakcie przeprowadzonego postępowania administracyjnego ujawnione zostaną fakty wskazujące na możliwość popełnienia czynu mającego znamiona wykroczenia lub przestępstwa, o fakcie tym zawiadamia się prokuraturę.

Warunki i tryb przeprowadzania egzaminów

§ 2. 1. Ośrodek egzaminowania, po przyjęciu wymaganych od osoby dokumentów:

1) sprawdza prawidłowość ich wypełnienia i weryfikuje z dokumentem tożsamości,

2) rejestruje ją w ewidencji osób egzaminowanych, o której mowa w § 1 ust. 3,

3) wyznacza termin egzaminu i wydaje zaświadczenie na druku, którego wzór określa załącznik nr 2 do instrukcji.

2. W razie wątpliwości co do autentyczności wymaganych dokumentów, ośrodek egzaminowania przesyła je do właściwego organu wydającego uprawnienia do kierowania pojazdami w celu przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.

3. Warunkiem przeprowadzenia egzaminu jest:

1) przygotowanie, z zastrzeżeniem pkt 2, przez ośrodek egzaminowania przed egzaminem:

a) planu egzaminów – na druku według wzoru, który określa załącznik nr 3 do instrukcji,

b) dokumentów wymaganych od osób zakwalifikowanych w danym dniu na egzamin oraz imiennych list tych osób – sporządzonych na druku, którego wzór określa załącznik nr 4 do instrukcji,

c) sali egzaminacyjnej odpowiadającej wymaganiom, o których mowa w § 21 ust. 1 rozporządzenia,

d) pojazdów egzaminacyjnych odpowiadających wymaganiom, o których mowa w § 23 ust. 1 rozporządzenia,

e) stanowisk na placu manewrowym odpowiadających wymaganiom określonym w załączniku nr 5 do instrukcji,

f) kamizelek, o których mowa w § 23 ust. 2 rozporządzenia, jeżeli egzamin jest przeprowadzany w zakresie prawa jazdy kategorii A lub A1,

g) środków łączności zapewniających porozumiewanie się egzaminatora z osobą egzaminowaną drogą radiową, jeżeli egzamin przeprowadzany jest w zakresie prawa jazdy kategorii A, A1 lub B1,

2) przygotowanie przez osobę, o której mowa w § 23 ust. 3 pkt 3 rozporządzenia, przed egzaminem praktycznym pojazdu egzaminacyjnego, odpowiadającego wymaganiom, o których mowa w § 23 ust. 1 rozporządzenia,

3) rozdzielenie przed egzaminem przez koordynatora zgodnie z planem egzaminów:

a) dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 litera b) – egzaminatorom wyznaczonym do przeprowadzenia egzaminu teoretycznego i praktycznego lub jednego z nich,

b) testów, o których mowa w § 1 ust. 8 pkt 2 – egzaminatorom wyznaczonym do przeprowadzenia egzaminu teoretycznego lub teoretycznego i praktycznego.

4. Koordynator może dokonywać bieżących zmian w rozdziale pomiędzy egzaminatorów dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 3.

5. Wyniki poszczególnych części egzaminu każdej z egzaminowanych osób egzaminator wpisuje oddzielnie dla każdej kategorii prawa jazdy lub pozwolenia do:

1) listy, o której mowa w ust. 3 pkt 1 litera b), przez umieszczenie w odpowiednich rubrykach litery:

a) „P” – jeżeli wynik jest pozytywny,

b) „N” – jeżeli wynik jest negatywny,

c) „X” – jeżeli osoba nie przystąpiła do egzaminu lub egzamin został przerwany z przyczyn, o których mowa w § 18 ust. 6 pkt 3 i ust. 8 pkt 2 rozporządzenia,

2) podania lub skierowania, o którym mowa w § 17 rozporządzenia, przez umieszczenie w odpowiednich rubrykach liter, o których mowa w pkt 1, jeżeli osoba przystąpiła co najmniej do jednej z części egzaminu państwowego, oraz potwierdza je podpisem i pieczątką.

6. Podstawą do uzyskania pozytywnego wyniku całego egzaminu jest uzyskanie pozytywnych wyników z wymaganych egzaminów teoretycznych i praktycznych.

7. Po zakończeniu egzaminu:

1) dla osób umieszczonych na liście – egzaminator potwierdza wpisane wyniki egzaminu podpisem i pieczątką oraz przekazuje listę osobie, o której mowa w § 1 ust. 4,

2) dla ostatniej w danym dniu osoby – ośrodek egzaminowania sporządza, na podstawie list przekazanych przez egzaminatorów, protokół egzaminacyjny na druku, którego wzór określa załącznik nr 6 do instrukcji. Przy wpisywaniu wyników egzaminów stosuje się zasady określone w ust. 5 pkt 1.

8. W przypadku przerwania egzaminu lub odmowy jego przeprowadzenia z przyczyn, o których mowa w § 18 ust. 6 pkt 2–3 i ust. 8 pkt 2 rozporządzenia, odpowiednio egzaminator lub osoba kontrolująca przebieg egzaminu opisuje tę przyczynę w protokole egzaminacyjnym lub sporządza odrębną notatkę dla dyrektora ośrodka egzaminowania.

9. Jeżeli egzaminator ma uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia osoby egzaminowanej, to powinien stosowną uwagę zgłosić na piśmie właściwemu kierownikowi rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej w celu podjęcia przez ten organ czynności określonych w art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy.

10. Po uzyskaniu przez osobę pozytywnego wyniku egzaminu, przeprowadzonego w wymaganym zakresie, ośrodek egzaminowania sprawdza prawidłowość wypełnienia wszystkich dokumentów i niezwłocznie przekazuje je odpowiednio właściwemu organowi wydającemu uprawnienie do kierowania pojazdami lub organowi wydającemu skierowanie na egzamin w trybie art. 114 ustawy.

§ 3. 1. Ośrodek egzaminowania przechowuje:

1) protokoły egzaminacyjne, które po upływie jednego roku powinny być zszyte w książkę, jako roczne dokumenty trwałego przechowywania, oraz powinny zawierać na ostatniej stronie adnotację osoby, sprawującej w imieniu wojewody nadzór, o liczbie stron i protokołów, z jej podpisem i pieczątką,

2) plany egzaminów i listy osób zakwalifikowanych na egzamin – przez okres co najmniej 1 miesiąca.

2. Na wniosek osoby ośrodek egzaminowania przesyła złożone przez nią dokumenty do wskazanego ośrodka egzaminowania, dołączając:

1) wniosek o przesłanie dokumentów,

2) informację o uzyskanych przez nią wynikach egzaminów, zakresie tych egzaminów oraz datach ich przeprowadzenia.

Zasady przeprowadzania egzaminów teoretycznych

§ 4. 1. Egzamin teoretyczny przeprowadzany w formie pisemnego testu polega na udzieleniu odpowiedzi na pytania zawarte w wybranym przez osobę systemem losowym teście:

1) spośród testów, o których mowa w § 1 ust. 8 pkt 2 litera a), jeżeli ubiega się o prawo jazdy lub podlega sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie,

2) od dnia 1 stycznia 1999 r. spośród testów, o których mowa w § 1 ust. 8 pkt 1 litera b), jeżeli ubiega się o pozwolenie lub podlega sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie.

2. Testy, o których mowa w ust. 1, składają się z testu zasadniczego i testu specjalistycznego albo jednego z nich.

3. Udzielenie odpowiedzi na pytanie, zawarte w teście, polega na wyborze z trzech zaproponowanych odpowiedzi oznaczonych literami A, B i C wszystkich odpowiedzi prawidłowych i wpisaniu przez osobę ich oznaczeń do odpowiednich rubryk imiennego arkusza, zwanego dalej „arkuszem odpowiedzi”, którego wzór określa załącznik nr 7 do instrukcji.

4. Każde pytanie zawarte w teście posiada jedną, dwie lub trzy odpowiedzi prawidłowe, przy czym jeżeli osoba nie wybrała dla określonego pytania wszystkich liter, oznaczających odpowiedzi prawidłowe, lub wybrała odpowiedź nieprawidłową, to należy uznać, że popełniła jeden błąd.

5. W trakcie trwania egzaminu:

1) osoba może poprawiać udzielone odpowiedzi przez skreślenie niewłaściwej litery i opatrzenie poprawki własnym podpisem,

2) w sali egzaminacyjnej przebywać może nie więcej niż 20 osób egzaminowanych.

§ 5. 1. Egzamin teoretyczny, przeprowadzany w formie ustnej, polega na ustnym wskazaniu odpowiedzi na przeczytane osobie pytania:

1) zawarte w wybranym przez nią systemem losowym teście spośród testów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, jeżeli ubiega się o prawo jazdy lub podlega sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie,

2) przygotowane przez egzaminatora, a od dnia 1 stycznia 1999 r. zawarte w wybranym przez nią systemem losowym teście spośród testów, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2, jeżeli ubiega się o pozwolenie lub podlega sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie.

2. Do egzaminu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się zasady określone w § 4 ust. 3–5, z tym że:

1) pytanie czyta osobie egzaminator lub tłumacz przysięgły,

2) wskazane ustnie odpowiedzi lub poprawki wpisuje do arkusza odpowiedzi osoba lub egzaminator,

3) w sali egzaminacyjnej przebywać może tylko jedna osoba egzaminowana.

§ 6. 1. Egzamin teoretyczny, przeprowadzany za pomocą komputerowego urządzenia egzaminacyjnego, w stosunku do osób ubiegających się o prawo jazdy lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie, polega na wskazaniu przy jego użyciu odpowiedzi na wyświetlane systemem losowym pytania zawarte w testach, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 (stanowiące bank pytań).

2. Do egzaminu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się zasady określone w § 4 ust. 3–4 i 5 pkt 2, z tym że:

1) w trakcie trwania egzaminu osoba może poprawiać udzielone odpowiedzi,

2) wyniki egzaminu są drukowane przez urządzenie, o którym mowa w ust. 1, w postaci arkusza zawierającego:

a) nazwisko i imię osoby,

b) numer ewidencyjny i numer PESEL lub datę urodzenia osoby,

c) zakres egzaminu,

d) numery kolejno wyświetlonych osobie pytań i odpowiadające im numery pytań w banku pytań oraz oznaczenia literowe udzielonych przez nią odpowiedzi, jeżeli odpowiedź jest nieprawidłowa,

e) liczbę błędów, oddzielnie dla każdej kategorii prawa jazdy oraz dla testu zasadniczego i specjalistycznego lub jednego z nich, odpowiednio do zakresu egzaminu,

f) pozytywny lub negatywny wynik egzaminu – oddzielnie dla każdej kategorii prawa jazdy.

§ 7. 1. Zakres egzaminu teoretycznego, dopuszczalną liczbę błędów oraz czas jego trwania dla osób ubiegających się o prawo jazdy lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie określa tabela 1.

Objaśnienia:

^*) Dotyczy osób nie posiadających prawa jazdy kategorii B.

^**) Dotyczy testu specjalistycznego dla kategorii D prawa jazdy.

2. Osoba może przystąpić do egzaminu teoretycznego w zakresie więcej niż jednej z kategorii prawa jazdy określonych w:

1) poz. 1 i 2 tabeli 1 i wtedy czas egzaminu przedłuża się o 10 min. dla każdej dodatkowej kategorii prawa jazdy,

2) poz. 3 tabeli 1 i wtedy czas egzaminu przedłuża się o 25 min. dla każdej dodatkowej kategorii prawa jazdy.

3. Zakres egzaminu teoretycznego, dopuszczalna liczba błędów oraz czas jego trwania dla osób ubiegających się o pozwolenie lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji w tym zakresie odpowiadają wielkością określonym w poz. 1 tabeli 1.

4. Wynik egzaminu teoretycznego uznaje się za pozytywny, jeżeli na pytania objęte zakresem egzaminu osoba udzieliła nie więcej błędnych odpowiedzi niż określono w tabeli 1.

§ 8. 1. Przed rozpoczęciem egzaminu teoretycznego egzaminator:

1) sprawdza tożsamość osób przystępujących do egzaminu oraz zgodność danych personalnych z listą, o której mowa w § 2 ust. 3 pkt 1 litera b),

2) wydaje osobom egzaminowanym przygotowane przez ośrodek egzaminowania druki arkuszy odpowiedzi, jeżeli egzamin prowadzony jest w formie pisemnego testu lub w formie ustnej; nie dotyczy osób posiadających orzeczenie lekarskie z adnotacją o istnieniu dysfunkcji uniemożliwiającej poprawne pisanie,

3) wyjaśnia szczegółowe zasady egzaminu, podając:

a) sposób wypełnienia arkusza odpowiedzi, jeżeli egzamin jest prowadzony z jego użyciem,

b) zakres, formę i czas trwania egzaminu,

c) sposób udzielania odpowiedzi i dokonywania poprawek,

d) kryteria oceny egzaminu,

e) informację o zakazie posługiwania się wszelkimi pomocami bądź opuszczania sali bez zgody egzaminatora pod groźbą przerwania egzaminu i uzyskania wyniku negatywnego,

4) upewnia się o zrozumieniu zasad egzaminu, o których mowa w pkt 3.

2. Po wykonaniu czynności, o których mowa w ust. 1, egzaminator:

1) umożliwia osobie wybranie systemem losowym odpowiedniego testu i podaje czas rozpoczęcia oraz zakończenia egzaminu, jeżeli jest on przeprowadzany w formie pisemnego testu lub ustnej,

2) uruchamia komputerowe urządzenie egzaminacyjne, jeżeli egzamin przeprowadzany jest z jego wykorzystaniem.

3. Po zakończeniu egzaminu teoretycznego:

1) osoba egzaminowana zwraca egzaminatorowi otrzymany test oraz arkusz odpowiedzi,

2) egzaminator:

a) sprawdza poprawność wypełnienia zwróconych przez osoby egzaminowane arkuszy odpowiedzi oraz poprawność udzielonych odpowiedzi,

b) wpisuje do arkuszy, o których mowa w literze a):

– liczbę popełnionych błędów,

– wynik egzaminu dla każdej kategorii prawa jazdy, objętej zakresem egzaminu, oraz potwierdza go podpisem i pieczątką,

c) sprawdza poprawność wydruku wyników egzaminu, jeżeli egzamin był przeprowadzany z wykorzystaniem komputerowego urządzenia egzaminacyjnego,

d) ogłasza osobom egzaminowanym wynik egzaminu (pozytywny lub negatywny) oraz podaje liczbę popełnionych błędów – oddzielnie dla każdej kategorii prawa jazdy objętej zakresem egzaminu,

e) wpisuje wyniki egzaminu do listy, o której mowa w § 2 ust. 3 pkt 1 litera b).

8. Ośrodek egzaminowania przechowuje arkusze odpowiedzi lub wydruki wyników egzaminu, o których mowa w ust. 3 pkt 2 litera c), przez okres co najmniej 30 dni.

Zasady przeprowadzania egzaminu praktycznego

§ 9. 1. Egzamin praktyczny polega na:

1) wykonaniu na placu manewrowym zadań określonych:

a) w tabeli 2 – zgodnie z techniką kierowania pojazdem i kryteriami określonymi w tabeli 3, jeżeli osoba jest egzaminowana w zakresie jednej z kategorii prawa jazdy,

b) w tabeli 4 – zgodnie z techniką kierowania pojazdem i kryteriami określonymi w tabeli 5, jeżeli osoba jest egzaminowana w zakresie pozwolenia,

2) wykonaniu w ruchu drogowym programu egzaminacyjnego:

a) obejmującego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, co najmniej zadania określone w tabeli 6 – zgodnie z przepisami ruchu drogowego i techniką kierowania pojazdem,

b) w czasie nie mniejszym niż określono w tabeli 7.

Objaśnienia:

^*) W zakresie prawa jazdy kategorii trolejbusowej dotyczy tylko jazdy do przodu.

^*) Dotyczy miast posiadających przejazd kolejowy lub skrzyżowanie dwupoziomowe, położone w odległości nie większej niż 2,5 km od placu manewrowego.

^**) Dotyczy miast z komunikacją tramwajową.

2. Osoby egzaminowane w zakresie pozwolenia i prawa jazdy kategorii trolejbusowej wykonują możliwe do zrealizowania ze względu na położenie torowiska i sieci trakcyjnej zadania określone w tabeli 6.

3. Trasę egzaminacyjną:

1) należy tak dobrać, aby natężenie ruchu (w godzinach szczytu) na elementach drogi określonych w poz. 1 – 6 tabeli 6 nie było mniejsze niż 400 pojazdów/h na jeden pas ruchu; nie dotyczy egzaminów prowadzonych w zakresie prawa jazdy kategorii T i trolejbusowej,

2) na której prowadzony jest egzamin w zakresie prawa jazdy kategorii A, A1, B1, T lub M określa ośrodek egzaminowania w porozumieniu z wojewodą; plan z przebiegiem tych tras wywiesza się w ogólnie dostępnym miejscu ośrodka egzaminowania.

§ 10. Przed rozpoczęciem egzaminu praktycznego egzaminator:

1) sprawdza tożsamość osób przystępujących do egzaminu oraz zgodność danych personalnych z listą o której mowa w § 2 ust. 3 pkt 1 litera b),

2) upewnia się o zrozumieniu zasad przeprowadzania tego egzaminu.

§ 11. Podczas egzaminu praktycznego:

1) w pojeździe egzaminacyjnym, z zastrzeżeniem pkt 3, może przebywać:

a) tylko jedna osoba egzaminowana,

b) egzaminator, który ocenia wykonanie zadań egzaminacyjnych, zajmując miejsce obok osoby egzaminowanej lub w pobliżu pojazdu, jeżeli egzamin prowadzony jest na placu manewrowym,

c) osoba, o której mowa w § 19 ust. 1 rozporządzenia,

2) na placu manewrowym zadania egzaminacyjne powinny być wykonywane w kolejności określonej w tabeli 2 lub 4,

3) w ruchu drogowym, w zakresie prawa jazdy kategorii A, A1 lub B1, egzaminator ocenia wykonanie zadań egzaminacyjnych z innego pojazdu egzaminacyjnego, jadącego za osobą egzaminowaną, mając zapewnioną możliwość porozumiewania się z nią drogą radiową,

4) egzaminator przekazuje osobie egzaminowanej polecenia dotyczące kierunku jazdy lub wykonania określonego zadania egzaminacyjnego; polecenia te nie mogą być sprzeczne z obowiązującymi na drodze zasadami ruchu bądź stwarzać możliwość zagrożenia jego bezpieczeństwa.

§ 12. 1. Osoba egzaminowana uzyskuje:

1) pozytywny wynik egzaminu praktycznego, jeżeli poprawnie wykonała zadania, o których mowa w § 9,

2) negatywny wynik egzaminu praktycznego, jeżeli:

a) dwukrotnie nieprawidłowo wykonała to samo zadanie egzaminacyjne,

b) zachodzą okoliczności, o których mowa w § 18 ust. 7 rozporządzenia.

2. Przy ocenianiu kwalifikacji osoby egzaminowanej egzaminator zwraca szczególną uwagę na:

1) sposób wykonywania manewrów na drodze,

2) zachowanie wobec innych uczestników ruchu drogowego,

3) umiejętność oceny potencjalnych lub rzeczywistych zagrożeń na drodze,

4) skuteczność reagowania w przypadku powstania zagrożenia,

5) dynamikę i kulturę jazdy,

6) sposób używania mechanizmów sterowania pojazdem.

3. Po zakończeniu egzaminu praktycznego dla określonej osoby egzaminator:

1) informuje ją o wyniku egzaminu, a jeżeli wynik jest negatywny – podaje przyczyny jego uzyskania,

2) wpisuje wynik egzaminu do listy, o której mowa w § 2 ust. 3 pkt 1 litera b).

Załącznik nr 1 do instrukcji przeprowadzania
egzaminów państwowych

Załącznik nr 2 do instrukcji przeprowadzania
egzaminów państwowych

Załącznik nr 3 do instrukcji przeprowadzania
egzaminów państwowych

Załącznik nr 4 do instrukcji przeprowadzania
egzaminów państwowych

I. Lista osób zakwalifikowanych na egzamin w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C, D, T, B+E, C+E lub D+E

II. Lista osób zakwalifikowanych na egzamin w zakresie prawa jazdy kategorii M, trolejbusowej lub pozwolenia

Załącznik nr 5 do instrukcji przeprowadzania
egzaminów państwowych

§ 1. Plac manewrowy powinien być wyposażony w:

1) stanowiska o wymiarach określonych w tabeli 1 i 2 – odpowiednio do kategorii prawa jazdy,

2) sieć trakcyjną – przy kategorii trolejbusowej prawa jazdy,

3) torowisko i sieć trakcyjną – przy pozwoleniu,

– umożliwiające sprawdzenie umiejętności wykonywania manewrów podstawowych.

§ 2. Stanowiska wymienione w tabeli 1:

1) w poz. 1 – 4 – powinny być wyznaczone białymi lub żółtymi liniami o szerokości 0,1 m – 0,15 m oraz uzupełnione na krawędziach pachołkami drogowymi z tyczkami lub tyczkami o wysokości co najmniej:

a) 0,5 m dla pachołków,

b) 1,0 m dla tyczek stosowanych na stanowiskach odnoszących się do kategorii A, A1, B lub B1 prawa jazdy oraz 2,0 m dla tyczek stosowanych na stanowiskach odnoszących się do pozostałych uprawnień do kierowania pojazdami,

2) w poz. 4 i 5 – powinny mieć umieszczone na krawędzi jezdni krawężniki.

§ 3. Stanowisko wymienione w tabeli 2 powinno być wyznaczone liniami i pachołkami, o których mowa w § 2.

Załącznik nr 6 do instrukcji przeprowadzania
egzaminów państwowych

I. Protokół egzaminacyjny z wyników egzaminów prowadzonych w zakresie prawa jazdy kategorii A, B, C, D, T, B+E, C+E lub D+E.

II. Protokół egzaminacyjny z wyników egzaminów prowadzonych w zakresie prawa jazdy kategorii M lub trolejbusowej oraz pozwolenia.

Załącznik nr 7 do instrukcji przeprowadzania
egzaminów państwowych

Załącznik nr 9

Załącznik nr 10

Załącznik nr 11

Załącznik nr 12

Załącznik nr 13

Załącznik nr 14