Dziennik Ustaw - rok 1997 nr 44 poz. 277

Na podstawie art. 20 ust. 7 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1993 r. Nr 13, poz. 60, z 1994 r. Nr 62, poz. 265, z 1996 r. Nr 100, poz. 459 i Nr 147, poz. 687 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153) zarządza się, co następuje:

1) stałego pobytu,

2) okresowego pobytu.

1) osób starych,

2) osób przewlekle somatycznie chorych,

3) osób umysłowo upośledzonych,

4) osób przewlekle psychicznie chorych,

5) osób niepełnosprawnych fizycznie,

6) samotnych kobiet w ciąży oraz samotnych matek z małoletnimi dziećmi.

2. Statut nadaje wojewoda, rada gminy lub inny podmiot prowadzący dom.

2. Organizacja i zasady działania domu powinny uwzględniać stopień fizycznej i psychicznej sprawności mieszkańców.

3. W domu działają zespoły opiekuńczo-terapeutyczne składające się z pracowników domu, do których należy opracowanie indywidualnego planu opieki dla mieszkańca oraz jego realizacja. Plan ten powinien być uzgodniony, jeżeli jest to możliwe, z mieszkańcem.

4. Działania wynikające z indywidualnego planu opieki koordynuje pracownik domu, zwany pracownikiem pierwszego kontaktu, wskazany przez mieszkańca domu, jeżeli wybór ten jest możliwy ze względu na stan zdrowia mieszkańca.

5. Szczegółową organizację i działanie domu określa regulamin, ustalony przez dyrektora domu po zasięgnięciu opinii jego mieszkańców.

6. Obowiązki mieszkańców domu określone regulaminem nie mogą być nadmierne w stosunku do ich możliwości.

2. Osoby przebywające w domu po okresie, o którym mowa w ust. 1, melduje się na pobyt stały.

3. Osobę skierowaną do domu okresowego pobytu melduje się na pobyt czasowy.

1) w zakresie potrzeb bytowych, zapewniając:

a) miejsce zamieszkania,

b) wyżywienie,

c) odzież i obuwie,

d) utrzymanie czystości;

2) opiekuńcze, polegające na:

a) udzielaniu pomocy w podstawowych czynnościach życiowych,

b) podnoszeniu sprawności i aktywizowaniu mieszkańców,

c) niezbędnej pomocy w załatwianiu spraw osobistych;

3) wspomagające, polegające na:

a) umożliwieniu udziału w terapii zajęciowej,

b) umożliwieniu realizacji potrzeb religijnych i kulturalnych,

c) zapewnieniu warunków do rozwoju samorządności mieszkańców,

d) stymulowaniu nawiązywania, utrzymywania i rozwijania kontaktu z rodziną i środowiskiem,

e) wspieraniu działania na rzecz lokalnego środowiska,

f) pomocy w umożliwieniu podjęcia pracy, szczególnie mającej charakter terapeutyczny,

g) działaniu zmierzającym do usamodzielnienia mieszkańca, w miarę jego możliwości.

2. Zakres usług, o których mowa w ust. 1, ustala się, uwzględniając indywidualne potrzeby i możliwości psychofizyczne mieszkańca.

3. Dom świadczy również usługi:

1) w zakresie potrzeb zdrowotnych, polegające na:

a) umożliwieniu korzystania z przysługujących uprawnień do świadczeń zdrowotnych i zaopatrzenia w leki, artykuły sanitarne i środki pomocnicze oraz przedmioty ortopedyczne,

b) zapewnieniu opieki lekarskiej i pielęgnacyjnej oraz rehabilitacji leczniczej na poziomie określonym w przepisach w sprawie poziomu obowiązujących świadczeń zdrowotnych w domach pomocy społecznej oraz w odrębnych przepisach;

2) zapewniające dzieciom i młodzieży:

a) pobieranie nauki,

b) uczestnictwo w zajęciach rewalidacyjnych,

c) uczenie i wychowywanie przez doświadczenia życiowe.

4. Zakres i poziom usług, o których mowa w ust. 3 pkt 2, regulują odrębne przepisy.

1) kontroli wdrażania obowiązującego standardu usług, o którym mowa w § 8 ust. 1, oraz jego egzekwowania,

2) oceny stopnia realizacji programu naprawczego, o którym mowa w art. 20 ustawy,

dokonuje w czasie kontroli oceny poziomu usług świadczonych przez dom i występuje z wnioskiem o wpisanie domu prowadzonego przez wojewodę lub na jego zlecenie do rejestru domów.

2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, jest dokonywana, według planu kontroli zatwierdzonego przez dyrektora wojewódzkiego zespołu pomocy społecznej, co najmniej dwa razy w roku i obejmuje ocenę podstawowych usług świadczonych przez dom. W uzasadnionych przypadkach przeprowadza się doraźnie kontrolę, zarządzoną przez dyrektora wojewódzkiego zespołu pomocy społecznej.

3. Termin kontroli oraz jej zakres określa się w zawiadomieniu o kontroli.

4. O terminie kontroli dyrektor wojewódzkiego zespołu pomocy społecznej zawiadamia dyrektora domu lub podmiot prowadzący dom na 15 dni przed terminem kontroli. Obowiązek zawiadomienia o kontroli nie dotyczy kontroli przeprowadzanych doraźnie.

1) zakres i jakość usług,

2) przestrzeganie praw mieszkańca oraz dostępności do informacji o tych prawach,

3) współdziałanie pracowników domu z rodziną lub przedstawicielem ustawowym,

4) załatwianie skarg i wniosków.

2. Kontrola zakresu i jakości usług, o której mowa w ust. 1 pkt 1, polega na:

1) ocenie warunków życia mieszkańców oraz realizacji przez dom indywidualnych planów opieki,

2) badaniu struktury zatrudnienia, kwalifikacji zatrudnionych pracowników oraz podnoszenia przez nich kwalifikacji zawodowych,

3) ocenie organizacji działania domu przy uwzględnieniu typu domu i uzasadnionych potrzeb mieszkańców.

3. Kontrola usług świadczonych przez dom jest dokonywana przez, zespół do spraw inspekcji poprzez:

1) przeprowadzanie wizji lokalnych w celu ustalenia warunków życia mieszkańców,

2) zasięganie informacji u mieszkańców, ich rodzin oraz pracowników domu, w celu ustalenia warunków życia w domu,

3) sprawdzanie kwalifikacji zawodowych pracowników.

2. Protokół kontroli otrzymuje dyrektor domu, podmiot prowadzący dom oraz wojewoda.

3. W wypadku gdy dyrektor domu lub podmiot prowadzący dom nie zgadza się z ustaleniami i zaleceniami pokontrolnymi zawartymi w protokole, może złożyć w terminie 14 dni od daty jego otrzymania pisemne wyjaśnienia.

4. Jeżeli złożone wyjaśnienia nie zostały uwzględnione w całości lub w części, protokół wraz z wyjaśnieniami jest przesyłany dyrektorowi wojewódzkiego zespołu pomocy społecznej w celu zatwierdzenia.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:

1) statut domu,

2) w wypadku gdy z wnioskiem występuje osoba prawna – poświadczony odpis (kopię) statutu lub innego dokumentu stanowiącego podstawę działania oraz informacje zawierające dane personalne osoby kierującej domem,

3) w wypadku gdy z wnioskiem występuje osoba fizyczna – aktualny dokument potwierdzający dane personalne i dane o miejscu zamieszkania,

4) zobowiązanie do utrzymania domu i zapewnienia zatrudnienia odpowiedniej liczby wykwalifikowanych pracowników oraz warunków organizacyjnych niezbędnych do realizacji zadań statutowych,

5) opinię dyrektora wojewódzkiego zespołu pomocy społecznej wydaną na podstawie kontroli przeprowadzonej przez zespół do spraw inspekcji, stwierdzającej, że dom spełnia standard usług,

6) dokumenty stwierdzające stan prawny nieruchomości, wyciąg z planu zagospodarowania przestrzennego (informację o terenie), dokumenty dopuszczające obiekt do użytkowania lub pozwolenie na budowę.

1) prowadzącego dom,

2) nazwę domu i jego siedzibę,

3) typ domu,

4) ilość miejsc przeznaczonych dla mieszkańców.

2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się na czas nie określony.

2. Złożenie wniosku o cofnięcie zezwolenia następuje po dwukrotnie przeprowadzonej kontroli domu, jeżeli zespół do spraw inspekcji stwierdzi, że nie zostały wykonane zalecenia pokontrolne, których niewykonania nie można uzasadnić przyczynami obiektywnymi.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać:

1) wskazania występujących w domu odstępstw od standardu usług, które uniemożliwiają właściwą realizację zadań statutowych domu,

2) wniosek o wykreślenie domu z rejestru prowadzonego przez wojewodę.

1) wojewodę lub na jego zlecenie,

2) gminy,

3) inne podmioty, o których mowa w art. 12 pkt 10 ustawy.

2. Do rejestru wpisuje się domy spełniające standard usług, o którym mowa w § 8, oraz domy prowadzone przez gminę lub inne podmioty legitymujące się zezwoleniem na prowadzenie domu.

3. Rejestr domów ogłaszany jest w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

4. Dyrektor wojewódzkiego zespołu pomocy społecznej oraz kierownicy ośrodków pomocy społecznej udostępniają na tablicy ogłoszeń w siedzibie jednostki listę domów znajdujących się w rejestrze domów.

1) pisemnego wniosku osoby ubiegającej się o skierowanie do domu lub – za jej zgodą albo jej przedstawiciela ustawowego – wniosku innej osoby, wojewódzkiego zespołu pomocy społecznej lub ośrodka pomocy społecznej,

2) wywiadu środowiskowego (rodzinnego) przeprowadzonego przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie do domu,

3) opinii ośrodka pomocy społecznej, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie do domu, dotyczącej stopnia sprawności psychofizycznej tej osoby, której wzór stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia,

4) zaświadczenia lekarskiego wydanego przez lekarza publicznego zakładu opieki zdrowotnej, stwierdzającego, że osoba ubiegająca się o skierowanie do domu ze względu na stan zdrowia wymaga całodobowej opieki i nie wymaga leczenia szpitalnego, którego wzór stanowią załączniki nr 4 i 5 do rozporządzenia,

5) zaświadczenia psychologa w wypadku wystąpienia upośledzenia umysłowego u osoby ubiegającej się o skierowanie do domu, którego wzór stanowi załącznik nr 6 do rozporządzenia,

6) decyzji o przyznaniu zasiłku stałego wyrównawczego lub renty socjalnej; do decyzji załącza się zgodę osoby ubiegającej się o skierowanie do domu lub przedstawiciela ustawowego na ponoszenie opłaty oraz na ewentualne potrącanie jej z zasiłku stałego wyrównawczego lub renty socjalnej przez ośrodek pomocy społecznej,

7) decyzji organu emerytalno-rentowego ustalającego wysokość renty lub emerytury; do decyzji załącza się zgodę osoby ubiegającej się o skierowanie do domu na ponoszenie opłaty oraz na jej potrącanie przez właściwy organ emerytalno-rentowy ze świadczenia emerytalno-rentowego, zgodnie z odrębnymi przepisami,

8) zaświadczenia o wysokości dochodu osoby ubiegającej się o skierowanie do domu, rodziny zobowiązanej do ponoszenia opłaty lub przedstawiciela ustawowego,

9) w uzasadnionych wypadkach – opinii zespołu konsultantów, działającego przy wojewódzkim zespole pomocy społecznej, jeżeli osoba ubiega się o skierowanie do domu prowadzonego przez wojewodę lub na jego zlecenie, zwłaszcza w wypadku gdy w świetle zebranej w sprawie dokumentacji niezbędne jest uzyskanie opinii specjalistów.

2. W wypadku wydania przez sąd opiekuńczy orzeczenia o umieszczeniu w domu pomocy społecznej, stanowi ono podstawę do wydania decyzji, o której mowa w ust. 1.

3. Informacje uzyskane w toku postępowania administracyjnego, dotyczące osoby ubiegającej się o skierowanie do domu, objęte są tajemnicą; mogą być one udostępnione jedynie osobom uczestniczącym w tym postępowaniu.

4. Brak oświadczenia o wyrażeniu zgody na potrącanie opłaty z emerytury lub renty, renty socjalnej lub zasiłku stałego wyrównawczego przez właściwy organ emerytalno-rentowy lub ośrodek pomocy społecznej nie stanowi przeszkody w otrzymaniu decyzji o skierowaniu do domu.

5. Ośrodek pomocy społecznej, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o skierowanie do domu pomocy społecznej, kompletuje wymagane dokumenty i przekazuje je do wojewódzkiego zespołu pomocy społecznej lub gminy, właściwych ze względu na siedzibę domu.

2. Dyrektor domu zawiadamia pisemnie osobę, o której mowa w ust. 1, o terminie przyjęcia do domu.

3. O przyjęciu do domu osoby, o której mowa w ust. 1, dyrektor domu zawiadamia właściwy organ prowadzący dom.

2. Osobie zainteresowanej udostępnia się do wglądu listę, o której mowa w ust. 1.

3. Przewidywany termin wydania decyzji o skierowaniu do domu nie może ulec przesunięciu o więcej niż 6 miesięcy.

4. Osobie oczekującej na skierowanie do domu ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce jej zamieszkania zapewnia usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze w niezbędnym zakresie zależnie od potrzeb.

Minister Pracy i Polityki Socjalnej: T. Zieliński

Załączniki do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 23 kwietnia 1997 r. (poz. 277)

Załącznik nr 1

STANDARD OBOWIĄZUJĄCYCH PODSTAWOWYCH USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ

I. Usługi zaspokajające potrzeby bytowe

1. Dom pomocy społecznej powinien spełniać następujące warunki:

1) budynek i jego otoczenie powinny być bez barier architektonicznych,

2) w budynkach wielokondygnacyjnych powinna być winda,

3) budynek powinien być wyposażony w system przyzywowo-alarmowy i system alarmowo-przeciwpożarowy,

4) liczba miejsc w nowo projektowanych domach nie powinna być większa niż 100.

2. Dom pomocy społecznej zapewnia:

1) pokoje mieszkalne jednoosobowe i wieloosobowe.

2) jadalnię,

3) gabinet zabiegowo-pielęgniarski,

4) czytelnię – pokój ciszy,

5) salę dziennego pobytu,

6) pokój telewizyjny – kawiarnię,

7) pomieszczenie do terapii i rehabilitacji,

8) kuchenkę na każdej kondygnacji,

9) podręczne pomieszczenie do prania i suszenia,

10) palarnię,

11) pokój gościnny,

12) kaplicę,

13) pokój pro morte.

3. Pokój mieszkalny powinien spełniać następujące warunki:

1) jednoosobowy powinien mieć powierzchnię nie mniejszą niż 9 m²,

2) wieloosobowy powinien mieć powierzchnię nie mniejszą niż 6 m² na osobę,

3) wieloosobowy:

a) w wypadku osób nie leżących – powinien być przeznaczony dla nie więcej niż trzech osób,

b) w wypadku osób leżących – powinien być przeznaczony dla nie więcej niż czterech osób,

4) powinien być wyposażony w łóżko lub tapczan, szafę, stół, krzesła, szafkę nocną oraz odpowiednią liczbę wyprowadzeń elektrycznych.

4. Dom pomocy społecznej powinien zapewnić następujące warunki sanitarne:

1) liczba łazienek powinna zapewnić możliwość korzystania z nich przez nie więcej niż pięć osób, a w przypadku toalet – przez nie więcej niż cztery osoby,

2) pomieszczenia, o których mowa w pkt 1, powinny być przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych,

3) w nowo projektowanych domach na pokój powinna przypadać jedna toaleta oraz łazienka zapewniająca możliwość korzystania z wanny lub prysznica.

5. Wyżywienie i organizacja posiłków powinny spełniać następujące warunki:

1) osobom dorosłym zapewnia się 3 posiłki dziennie, a dzieciom 4 posiłki,

2) możliwość wyboru zestawu posiłków lub otrzymania posiłku dodatkowego oraz dietetycznego, zgodnie ze wskazaniem lekarza,

3) posiłki spożywane są w ustalonym dla domu, dwugodzinnym przedziale czasowym, z tym że ostatni posiłek nie powinien być podany wcześniej niż o godz. 17⁰⁰,

4) podstawowe produkty żywnościowe, w szczególności chleb, masło, ser, dżem oraz napoje (kawa, herbata), powinny być dostępne przez całą dobę,

5) mieszkaniec może spożywać posiłki w pokoju mieszkalnym.

6. Mieszkaniec powinien mieć stale zapewnione odzież i obuwie odpowiedniego rozmiaru, dostosowane do pory roku, wymieniane w razie potrzeby:

1) odzież całodzienną – co najmniej dwa zestawy,

2) odzież zewnętrzną (płaszcze, kurtki) – co najmniej jeden zestaw,

3) bieliznę dzienną – co najmniej 4 komplety,

4) bieliznę nocną – co najmniej 2 komplety,

5) co najmniej jedną parę obuwia oraz pantofle domowe.

7. Mieszkaniec powinien mieć zapewnione osobiste środki czystości, przybory toaletowe i inne przedmioty niezbędne do higieny osobistej:

1) otrzymywane w miarę potrzeby: mydło, pastę do zębów, szczotkę, dla mężczyzny przybory do golenia, oraz środki piorące wydawane na życzenie mieszkańca,

2) ręczniki (dwie sztuki), zmieniane w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie,

3) pościel, zmieniana w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie.

8. Pomieszczenia mieszkalne domu powinny być sprzątane w miarę potrzeby, nie rzadziej niż raz dziennie.

II. Usługi opiekuńcze i wspomagające

1. Dom pomocy społecznej zapewnia:

1) organizację terapii zajęciowej w warsztatach terapii zajęciowej lub w pracowniach terapii,

2) możliwość korzystania przez mieszkańców z biblioteki oraz prasy codziennej,

3) organizację świąt, uroczystości okazjonalnych oraz umożliwia udział w imprezach kulturalnych i turystycznych,

4) możliwość kontaktu z kapłanem i udział w praktykach religijnych zgodnie z wyznaniem mieszkańca.

2. Warunki realizacji usług opiekuńczych i wspomagających są następujące:

1) w zależności od typu domu wskaźnik zatrudnienia personelu opiekuńczo-terapeutycznego i medyczno-rehabilitacyjnego w przeliczeniu na pełne etaty, przypadający na jedno miejsce, powinien wynosić od 0,4 do 0,7; w domach dla samotnych kobiet w ciąży oraz samotnych matek z małoletnimi dziećmi wielkość zatrudnienia ustala podmiot prowadzący dom w zależności od zakresu świadczonych usług,

2) na stu mieszkańców domu powinno być zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy (pełny etat) nie mniej niż dwóch pracowników socjalnych, jeden psycholog i jeden pracownik kulturalno-oświatowy,

3) personel opiekuńczo-terapeutyczny powinien uczestniczyć co najmniej raz na dwa lata w szkoleniach dotyczących problematyki oraz kierunków prowadzonej terapii, a także metod pracy z mieszkańcami.

Załącznik nr 2

WNIOSEK O ZEZWOLENIE NA PROWADZENIE DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ

Załącznik nr 3

OPINIA DOTYCZĄCA SPRAWNOŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ O SKIEROWANIE DO DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ

Załącznik nr 4

ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE

Załącznik nr 5

ZAŚWIADCZENIE LEKARZA PSYCHIATRY

Załącznik nr 6

ZAŚWIADCZENIE PSYCHOLOGA