Dziennik Ustaw - rok 1997 nr 9 poz. 46

Na podstawie art. 35 ust. 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496) zarządza się, co następuje:

1) ustawie – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496),

2) organie sprawującym nadzór pedagogiczny – należy przez to rozumieć kuratora oświaty oraz organy wymienione w art. 35 ust. 1, ust. 2 pkt 2-4, ust. 2a i art. 25 ust. 4 ustawy,

3) szkole – należy przez to rozumieć publiczne i niepubliczne przedszkola i szkoły, wymienione w art. 2 pkt 1 i 2 ustawy,

4) placówce – należy przez to rozumieć publiczne i niepubliczne placówki wymienione w art. 2 pkt 3-5, 7 i 10 ustawy,

5) nauczycielach – należy przez to rozumieć także wychowawców i innych pracowników pedagogicznych szkół i placówek,

6) pracownikach nadzoru – należy przez to rozumieć nauczycieli zatrudnionych w kuratoriach oświaty, w urzędach organów sprawujących nadzór pedagogiczny lub w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 25 ust. 3 ustawy, na stanowiskach wymagających kwalifikacji pedagogicznych wymienionych w § 18 ust. 1.

2. Cele nadzoru realizuje się w toku zaplanowanej i systematycznej współpracy z nadzorowanymi nauczycielami, szkołami, placówkami oraz organami prowadzącymi poprzez wykonywanie zadań i czynności określonych w art. 33 ustawy.

3. Organy i osoby sprawujące nadzór pedagogiczny określa art. 35 ust. 1-5 oraz art. 89 ustawy.

1) diagnozowanie i ocenianie efektów pracy nauczycieli w zakresie realizacji zadań statutowych szkoły lub placówki,

2) udzielanie pomocy nauczycielom w sprawach kształcenia, wychowania i opieki oraz inspirowanie ich do podejmowania działalności innowacyjnej,

3) wnioskowanie w sprawach doskonalenia zawodowego nauczycieli stosownie do ustalonych w trybie tego nadzoru potrzeb,

4) zapewnienie bieżącej informacji o aktualnych problemach oświatowych i obowiązujących przepisach prawa,

5) gromadzenie informacji o pracy nauczycieli w celu dokonywania oceny ich pracy, według zasad określonych w odrębnych przepisach.

2. Dyrektor przekazuje radzie pedagogicznej i radzie szkoły lub placówki oraz organowi prowadzącemu, nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym, ogólne wnioski wynikające ze sprawowanego nadzoru.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do szkół i placówek niepublicznych.

1) diagnozują i oceniają efekty pracy szkół i placówek, w szczególności w zakresie wymienionym w art. 33 ust. 2 ustawy,

2) analizują i oceniają nadzór pedagogiczny sprawowany przez dyrektorów szkół i placówek,

3) organizują doradztwo i szkolenia dla dyrektorów w zakresie kierowania szkołą lub placówką oraz sprawowania nadzoru pedagogicznego,

4) udzielają szkołom i placówkom pomocy w rozwiązywaniu bieżących problemów wynikających z ich statutowej działalności,

5) zapewniają dyrektorom szkół i placówek bieżącą informację o aktualnych problemach oświatowych i obowiązujących przepisach prawa,

6) inspirują i wspomagają współpracę szkół i placówek ze szkołami wyższymi oraz stowarzyszeniami i organizacjami, których statutowym celem jest organizowanie i wspieranie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej,

7) gromadzą informacje o pracy nadzorowanych dyrektorów szkół i placówek w celu dokonywania oceny ich pracy według zasad określonych w odrębnych przepisach.

2. Przepisy ust. 1 do szkół i placówek niepublicznych stosuje się odpowiednio.

3. Organy sprawujące nadzór pedagogiczny przekazują dyrektorom szkół i placówek oraz organom prowadzącym, przynajmniej jeden raz w roku szkolnym, uogólnioną informację o wynikach sprawowanego nadzoru.

1) współdziała z innymi organami sprawującymi nadzór pedagogiczny, a także z organami prowadzącymi szkoły i placówki, w szczególności z gminami,

2) opracowuje, uwzględniając warunki lokalne, szczegółową organizację sprawowania nadzoru pedagogicznego nad nadzorowanymi szkołami i placówkami, w tym nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących w szkołach nadzorowanych przez inne organy, i przekazuje informację w tym zakresie dyrektorom szkół i placówek, organom prowadzącym oraz innym organom sprawującym nadzór pedagogiczny,

3) organizuje prace związane z tworzeniem przez placówki doskonalenia nauczycieli narzędzi pomiaru dydaktycznego i analizowaniem jego wyników.

2. W kuratoriach oświaty pracownikowi nadzoru, o którym mowa w ust. 1, kurator oświaty może także powierzyć koordynację zadań związanych z wykonywaniem nadzoru nad określonymi dziedzinami działalności szkół i placówek.

3. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny powierza jednemu pracownikowi nadzoru wykonywanie nadzoru pedagogicznego nad przestrzeganiem praw ucznia oraz praw dziecka w szkołach i placówkach oraz koordynowanie wykonywania nadzoru pedagogicznego w tym zakresie przez pracowników nadzoru, o których mowa w ust. 1. Pracownik ten nie wykonuje nadzoru, o którym mowa w ust. 1.

4. Kurator oświaty powierza pracownikom nadzoru wykonywanie nadzoru pedagogicznego nad działalnością szkół i placówek w zakresie:

1) wychowania obronnego,

2) praktycznej nauki zawodu,

3) edukacji informatycznej,

4) zgodności zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami

oraz koordynowanie wykonywania nadzoru pedagogicznego w tym zakresie przez pracowników nadzoru, o których mowa w ust. 1.

5. Pracownicy nadzoru, o których mowa w ust. 4, wykonują nadzór poprzez badania, o których mowa w § 9. Pracownicy ci mogą nie wykonywać nadzoru, o którym mowa w ust. 1.

6. Przepisy ust. 2, ust. 4 pkt 2–4 i ust. 5 mogą stosować także inne organy sprawujące nadzór pedagogiczny.

1) w odniesieniu do działalności diagnostyczno-oceniającej poprzez:

a) hospitacje,

b) bieżące badania wybranych obszarów działalności szkół i placówek oraz nauczycieli (badanie wyników, lustracje, bieżące przeglądy i inne formy),

c) wizytacje,

2) w zakresie działalności wspomagającej w szczególności poprzez: szkolenia, narady, instruktaż bezpośredni i opracowania.

2. Sprawowanie nadzoru w formach wymienionych w ust. 1 powinno być poprzedzone przygotowaniem narzędzi badawczych, w szczególności: arkuszy kontrolnych, testów, ankiet, a także wymaga podejmowania niezbędnych czynności, w szczególności: obserwacji, rozmowy, analizy dokumentacji szkoły lub placówki oraz prac uczniowskich.

1) realizacji przez nauczycieli statutowych zadań szkoły lub placówki, w szczególności zajęć prowadzonych z uczniami lub wychowankami,

2) czynności hospitacyjnych dyrektora i innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w szkole lub placówce.

2. Celem hospitacji jest diagnoza efektów pracy nauczyciela w zakresie wybranych elementów procesu dydaktycznego, wychowawczego i opiekuńczego, a w stosunku do dyrektorów i innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze – również jakości sprawowanego nadzoru pedagogicznego.

3. Hospitacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1, prowadzą:

1) dyrektor oraz inni nauczyciele zajmujący stanowiska kierownicze – w odniesieniu do nauczycieli szkoły lub placówki,

2) dyrektor – w odniesieniu do innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w szkole lub placówce, z zastrzeżeniem pkt 3,

3) pracownicy nadzoru – w odniesieniu do dyrektorów szkół lub placówek oraz nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze w szkole lub placówce, w której stanowisko dyrektora powierzono osobie nie posiadającej kwalifikacji pedagogicznych.

4. Hospitacje, o których mowa w ust. 1 pkt 2, prowadzą:

1) dyrektor – w odniesieniu do czynności hospitacyjnych podejmowanych przez innych nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w szkole lub placówce, z zastrzeżeniem pkt 2,

2) pracownicy nadzoru – w odniesieniu do dyrektorów szkół lub placówek oraz nauczycieli zajmujących inne stanowiska kierownicze w szkole lub placówce, w której stanowisko dyrektora powierzono osobie nie posiadającej kwalifikacji pedagogicznych.

5. Każdy nauczyciel szkoły lub placówki powinien być hospitowany przynajmniej jeden raz w roku szkolnym.

6. Wnioski i spostrzeżenia z hospitacji należy omówić w dniu przeprowadzenia hospitacji, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach – najpóźniej w ciągu trzech dni po jej przeprowadzeniu.

7. W przypadku hospitacji lekcji lub innych zajęć programowych hospitacją obejmuje się całą jednostkę lekcyjną (zajęć). Hospitujący nie może ingerować w przebieg obserwowanych zajęć.

8. Nie hospituje się zajęć, w których obecność osób trzecich może zakłócić przebieg pracy diagnostycznej lub terapeutycznej.

9. Dyrektor szkoły lub placówki oraz pracownicy nadzoru prowadzący hospitacje określają ich częstotliwość i zakres w planach nadzoru, o których mowa w § 12.

10. Przepisów ust. 1–9 nie stosuje się do szkół i placówek niepublicznych.

2. Przedmiotem bieżących badań są w szczególności zagadnienia, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 ustawy.

2. Wizytacja jest końcowym etapem sprawowania nadzoru pedagogicznego nad szkołą lub placówką w okresie od wizytacji poprzednio przeprowadzonej.

3. Wizytację przeprowadza się nie rzadziej niż raz na 5 lat. Wizytacja nie może trwać dłużej niż 14 dni.

4. Wizytację szkoły lub placówki prowadzonej przez organ nie posiadający uprawnień do sprawowania nadzoru pedagogicznego przeprowadza się po zawiadomieniu tego organu.

5. Wizytację prowadzi jednoosobowo, z zastrzeżeniem ust. 6 i 7, pracownik nadzoru, o którym mowa w § 6 ust. 1.

6. W wizytacji zespołu szkół, w którego skład wchodzi przedszkole, może uczestniczyć pracownik nadzoru pełniący nadzór nad przedszkolami.

7. W wizytacji szkół, o których mowa w art. 35 ust. 2 ustawy, uczestniczy pracownik nadzoru wyznaczony przez kuratora oświaty do sprawowania nadzoru nad nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących.

2. Program wizytacji, o którym mowa w ust. 1, opracowuje się na podstawie informacji o poziomie pracy szkoły lub placówki, zgromadzonych w toku nadzoru. Program ten powinien zawierać w szczególności:

1) cele i tematykę wizytacji,

2) przewidywane czynności wizytacyjne i czas ich trwania.

3. Po zakończeniu czynności wizytacyjnych pracownik nadzoru prowadzący wizytację:

1) w terminie 5 dni przedstawia radzie pedagogicznej na zebraniu z udziałem przedstawicieli rady szkoły lub placówki i organu prowadzącego wstępne wyniki wizytacji oraz propozycje zaleceń powizytacyjnych,

2) opracowuje pisemną informację dotyczącą wyników wizytacji, która powinna zawierać w szczególności:

a) cele i tematykę wizytacji oraz opis czynności podejmowanych w toku nadzoru sprawowanego nad szkołą lub placówką i przeprowadzonych zgodnie z programem, o którym mowa w ust. 1,

b) ocenę stanu osiągnięć szkoły lub placówki ze wskazaniem na zachodzące zmiany (pozytywne i negatywne) i uwarunkowania tych zmian,

c) ocenę realizacji przez dyrektora wydawanych w toku nadzoru zaleceń, uwag i wniosków,

3) przygotowuje projekt wystąpienia powizytacyjnego organu sprawującego nadzór pedagogiczny, które powinno zawierać:

a) uogólnioną ocenę pracy szkoły lub placówki w poszczególnych dziedzinach jej działalności,

b) zalecenia powizytacyjne.

4. Do szkół i placówek niepublicznych przepis ust. 3 pkt 1 stosuje się odpowiednio, uwzględniając kompetencje statutowych organów tych szkół i placówek.

5. Informację dotyczącą wyników wizytacji, o której mowa w ust. 3 pkt 2, oraz wystąpienie powizytacyjne organu sprawującego nadzór pedagogiczny przekazuje się dyrektorowi szkoły lub placówki oraz organowi prowadzącemu w terminie 14 dni po zebraniu rady pedagogicznej, o którym mowa w ust. 3 pkt 1.

6. Dyrektor szkoły lub placówki w ciągu 7 dni od otrzymania wystąpienia powizytacyjnego może zgłosić umotywowane zastrzeżenia wobec zaleceń powizytacyjnych do organu, który je wydał.

7. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest obowiązany zająć stanowisko na piśmie wobec zgłoszonych zastrzeżeń w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania.

8. W przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, dyrektor szkoły lub placówki jest obowiązany powiadomić ten organ oraz organ prowadzący o realizacji zaleceń powizytacyjnych w terminie 30 dni. Realizacja zaleceń powizytacyjnych podlega sprawdzeniu przez organ, który je wydał.

2. Plan nadzoru pedagogicznego, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać w szczególności:

1) harmonogram hospitacji, o których mowa w § 8 ust. 3 pkt 1 i 2 oraz ust. 4 pkt 1,

2) zakres i tematykę badań, o których mowa w § 9,

3) tematykę i terminarz szkoleń rady pedagogicznej.

3. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny opracowuje:

1) wieloletni plan wizytacji szkół i placówek,

2) plan nadzoru pedagogicznego na dany rok szkolny i przedstawia go dyrektorom szkół i placówek oraz organom prowadzącym przed rozpoczęciem roku szkolnego.

4. Plan nadzoru pedagogicznego, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, powinien zawierać w szczególności:

1) wykaz szkół przewidzianych do wizytacji w danym roku szkolnym w planie, o którym mowa w ust. 3 pkt 1,

2) zakres i tematykę badań, o których mowa w § 9,

3) harmonogram hospitacji, o których mowa w § 8 ust. 3 pkt 3 oraz ust. 4 pkt 2,

4) tematykę i terminarz szkoleń organizowanych dla dyrektorów szkół i placówek.

5. Przepisów ust. 1 i 2 oraz ust. 4 pkt 3 nie stosuje się do szkół i placówek niepublicznych.

2. Dokumentacja, o której mowa w ust 1, służy wyłącznie do użytku służbowego.

3. Nauczyciele szkoły lub placówki mają prawo wglądu do dokumentacji nadzoru pedagogicznego dotyczącej ich pracy, prowadzonej przez dyrektora.

4. Organy prowadzące i dyrektorzy mają prawo wglądu do dokumentacji nadzoru pedagogicznego dotyczącej ich szkoły lub placówki, prowadzonej przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny.

2. Otrzymanie zaleceń, o których mowa w ust. 1, nauczyciel potwierdza własnoręcznym podpisem.

3. Dokumentacja badań, o których mowa w § 9, powinna zawierać w szczególności: określenie celu i przedmiotu badania, ocenę rozpoznanego stanu oraz uwagi, wnioski i doraźne zalecenia, wynikające z przeprowadzonych czynności.

4. Dokumentację wizytacji szkoły lub placówki stanowią w szczególności:

1) program wizytacji, informacja dotycząca jej wyników, protokół zebrania rady pedagogicznej, o którym mowa w § 11 ust. 3 pkt 1,

2) wystąpienie powizytacyjne organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

5. Sposób dokumentowania form nadzoru pedagogicznego, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 2, ustalają odpowiednio dyrektorzy szkół lub placówek i organy sprawujące nadzór pedagogiczny.

2. Upoważnienie do podjęcia czynności przez pracownika nadzoru stanowi aktualna legitymacja służbowa.

1) w urzędach naczelnych (centralnych) organów administracji rządowej:

a) wyznaczeni przez ministrów dyrektorzy i wicedyrektorzy departamentów (równorzędnych komórek organizacyjnych) oraz doradcy ministrów i naczelnicy wydziałów (równorzędnych komórek organizacyjnych) wykonujący statutowe i regulaminowe zadania w zakresie nadzoru pedagogicznego,

b) wizytatorzy, starsi wizytatorzy i główni wizytatorzy, wykonujący statutowe i regulaminowe zadania w zakresie nadzoru pedagogicznego,

2) w kuratoriach oświaty:

a) wyznaczeni przez kuratora oświaty wicekuratorzy oświaty koordynujący pracę komórek organizacyjnych, których statutowym zadaniem jest wykonywanie zadań nadzoru pedagogicznego,

b) kierownicy komórek organizacyjnych, o których mowa pod lit. a),

c) wizytatorzy i starsi wizytatorzy,

3) w jednostkach organizacyjnych powołanych przez właściwych ministrów na podstawie art. 25 ust. 3 ustawy oraz w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 35 ust. 2 pkt 4 ustawy:

a) dyrektorzy jednostek i inni pracownicy zajmujący stanowiska kierownicze i wykonujący statutowe i regulaminowe zadania w zakresie nadzoru pedagogicznego,

b) wizytatorzy i starsi wizytatorzy,

4) w urzędach wojewódzkich, w przypadku przekazania wojewodom niektórych zadań związanych ze sprawowaniem nadzoru pedagogicznego, w trybie przewidzianym w art. 25 ust. 4 ustawy, wyznaczeni przez wojewodów:

a) dyrektorzy, wicedyrektorzy wydziałów lub kierownicy innych komórek organizacyjnych, wykonujący statutowe i regulaminowe zadania w zakresie nadzoru pedagogicznego,

b) wizytatorzy i starsi wizytatorzy.

2. Na stanowiskach wymienionych w ust. 1 można zatrudniać:

1) nauczycieli posiadających dyplom ukończenia studiów magisterskich i kwalifikacje do pracy w nadzorowanym typie szkół lub placówek, określone w przepisach o szczegółowych kwalifikacjach wymaganych od nauczycieli, z zastrzeżeniem ust. 3, oraz co najmniej 6-letni staż pracy pedagogicznej i wyróżniającą ocenę pracy,

2) nauczycieli akademickich posiadających kwalifikacje do pracy w nadzorowanym typie szkół lub placówek, określone w przepisach o szczegółowych kwalifikacjach wymaganych od nauczycieli, z zastrzeżeniem ust. 4, oraz co najmniej 6-letni staż pracy w szkole wyższej i pozytywną ocenę pracy.

3. Od nauczycieli zajmujących stanowiska, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b), pkt 2 lit. c), pkt 3 lit. b) i pkt 4 lit. b):

1) wykonujących zadania, o których mowa w § 6 ust. 4 pkt 1–3 – wymaga się posiadania dyplomu ukończenia studiów magisterskich lub zawodowych i kwalifikacji zgodnych z nadzorowanym zakresem działalności szkoły lub placówki,

2) wykonujących nadzór nad szkołami, o których mowa w art. 35 ust. 2 pkt 2–4 ustawy – wymaga się posiadania dyplomu ukończenia studiów magisterskich lub zawodowych o kierunku zgodnym lub zbliżonym do zawodu lub profilu zawodowego, w którym kształci nadzorowana szkoła.

4. Do nauczycieli akademickich, zajmujących stanowiska, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b), pkt 2 lit. c), pkt 3 lit. b) i pkt 4 lit. b), ust. 3 stosuje się odpowiednio.

2. Organy sprawujące nadzór pedagogiczny nad placówkami doskonalenia nauczycieli i nad działalnością Ochotniczych Hufców Pracy, o której mowa w ust. 1, określają odrębne przepisy.

3. Zasady sprawowania nadzoru pedagogicznego nad zakładami kształcenia nauczycieli określają odrębne przepisy.

Minister Edukacji Narodowej: J.J. Wiatr