Dziennik Ustaw - rok 1996 nr 112 poz. 535

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do wiadomości:

W dniu 6 maja 1969 r. zostało sporządzone w Londynie Porozumienie europejskie w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejską Komisją oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w brzmieniu następującym:

Przekład

POROZUMIENIE EUROPEJSKIE

w sprawie osób uczestniczących w postępowaniu przed Europejską Komisją oraz Europejskim Trybunałem Praw Człowieka

Państwa członkowskie Rady Europy, sygnatariusze niniejszego porozumienia,

mając na uwadze Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzoną w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (zwaną dalej „Konwencją”);

uznając, iż dla lepszej realizacji celów Konwencji istotne jest, aby osoby uczestniczące w postępowaniu przed Europejską Komisją Praw Człowieka (zwaną dalej „Komisją”) lub Europejskim Trybunałem Praw Człowieka (zwanym dalej „Trybunałem”) mogły korzystać z określonych ułatwień i immunitetów,

pragnąc zawrzeć w tym celu porozumienie,

uzgodniły, co następuje:

1. Osobami, do których niniejsze porozumienie ma zastosowanie, są:

a) przedstawiciele Układających się Stron oraz asystujący im doradcy i adwokaci,

b) osoby uczestniczące w postępowaniu wszczętym przed Komisją zgodnie z artykułem 25 Konwencji w imieniu własnym bądź w imieniu jednego ze skarżących, wymienionych w artykule 25,

c) adwokaci, doradcy prawni lub profesorowie prawa, uczestniczący w postępowaniu jako pomocnicy jednej z osób wymienionych w lit. b),

d) osoby wybrane przez delegatów Komisji do pomocy w postępowaniu przed Trybunałem,

e) świadkowie, biegli i inne osoby wezwane przez Komisję lub Trybunał do uczestnictwa w postępowaniu przed Komisją lub Trybunałem.

2. W rozumieniu niniejszego porozumienia określenia „Komisja” i „Trybunał” oznaczają także „podkomisję” lub „izbę” bądź członków tych ciał wykonujących swe obowiązki zgodnie z postanowieniami Konwencji albo regulaminów Komisji lub Trybunału; określenie „uczestnictwo w postępowaniu” będzie oznaczać także wszelką korespondencję wstępną, poprzedzającą wniesienie skargi przeciwko państwu, które uznało prawo do skargi indywidualnej zgodnie z artykułem 25 Konwencji.

3. Jeżeli w czasie wypełniania przez Komitet Ministrów swych funkcji na podstawie artykułu 32 Konwencji jakakolwiek z osób wymienionych w ustępie 1 niniejszego artykułu wezwana będzie do stawienia się przed Komitetem Ministrów lub przedłożenia mu pisemnych wyjaśnień, postanowienia niniejszego porozumienia będą również miały zastosowanie do tej osoby.

1. Osoby wymienione w ustępie 1 artykułu 1 niniejszego porozumienia będą korzystały z immunitetu procesowego w zakresie składanych oświadczeń, zarówno ustnych, jak i pisemnych, oraz dokumentów i dowodów przedkładanych przez nie Komisji lub Trybunałowi.

2. Immunitetu tego nie stosuje się w wypadku przekazania przez osobę, której ten immunitet przysługuje na podstawie poprzedniego ustępu, albo przez osobę przez nią uprawnioną każdego takiego oświadczenia, wyjaśnienia lub informacji, dokumentu albo dowodu, bądź ich części, poza Komisję lub Trybunał.

1. Układające się Strony zapewnią osobom wymienionym w ustępie 1 artykułu 1 niniejszego porozumienia swobodę korespondencji z Komisją i Trybunałem.

2. W odniesieniu do osób pozbawionych wolności wykonywanie tego prawa będzie w szczególności oznaczać, że:

a) w przypadku kontroli ich korespondencji przez kompetentne władze, jej nadanie i dostarczenie zostanie dokonane bez zbędnej zwłoki i bez wprowadzania w niej zmian;

b) osoby te nie będą poddane środkom dyscyplinarnym w jakiejkolwiek formie z powodu jakiejkolwiek korespondencji wystosowanej we właściwym trybie do Komisji lub Trybunału;

c) osoby te będą miały prawo korespondować i konsultować się, w sposób uniemożliwiający zapoznanie się osobom trzecim z treścią rozmowy, z adwokatem uprawnionym do występowania przed sądami kraju, w którym są zatrzymane, w zakresie skargi skierowanej do Komisji lub jakiegokolwiek postępowania z niej wynikającego.

3. Stosowanie poprzednich ustępów odbywać się będzie bez ingerencji władz publicznych, z wyjątkiem przewidzianych prawem i niezbędnych w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa narodowego, dla wykrycia lub ścigania przestępstwa lub dla ochrony zdrowia.

1. a) Układające się Strony zobowiązują się nie utrudniać swobody przemieszczania się i podróżowania dla celów uczestniczenia w postępowaniu przed Komisją i Trybunałem oraz powrotu osobom, wymienionym w ustępie 1 artykułu 1 niniejszego porozumienia, których obecność Komisja lub Trybunał wcześniej usankcjonują.

b) Niedozwolone będzie nakładanie jakichkolwiek ograniczeń na swobodę poruszania się i podróżowania tych osób, z wyjątkiem takich, które są zgodne z prawem i które są niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa narodowego lub publicznego, dla utrzymania porządku publicznego, dla zapobieżenia przestępstwu, dla ochrony zdrowia lub moralności lub dla ochrony praw i wolności innych osób.

2. a) Osoby takie nie będą, w państwach tranzytowych i w państwie, w którym toczyć się będzie postępowanie, ścigane lub zatrzymane ani poddane jakimkolwiek innym ograniczeniom ich wolności osobistej w odniesieniu do czynów popełnionych lub wyroków wydanych przed rozpoczęciem podróży.

b) Każda Układająca się Strona może w czasie podpisania lub ratyfikacji niniejszego porozumienia oświadczyć, że postanowienia niniejszego ustępu nie będą miały zastosowania do jej obywateli. Oświadczenie takie może być cofnięte w każdym czasie, w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy.

3. Układające się Strony zobowiązują się zezwolić na powrót na ich terytorium każdej osobie, która rozpoczęta z niego podróż.

4. Postanowienia ustępów 1 i 2 niniejszego artykułu przestaną mieć zastosowanie w przypadkach, w których osoba zainteresowana miała przez 15 kolejnych dni – od dnia, w którym jej obecność nie była już wymagana przez Komisję lub Trybunał – możliwość powrotu do kraju, z którego rozpoczęła podróż.

5. W przypadkach jakichkolwiek rozbieżności między obowiązkami Układającej się Strony, wynikającymi z ustępu 2 niniejszego artykułu, a obowiązkami wynikającymi z jakiejkolwiek konwencji Rady Europy lub z traktatu ekstradycyjnego albo innego traktatu dotyczącego pomocy wzajemnej w sprawach karnych z inną Umawiającą się Stroną, postanowienia ustępu 2 niniejszego artykułu będą miały pierwszeństwo.

1. Immunitety i ułatwienia przyznawane są osobom wymienionym w ustępie 1 artykułu 1 niniejszego porozumienia wyłącznie w celu zapewnienia im wolności wypowiadania się oraz niezależności niezbędnej dla wypełnienia ich funkcji, zadań bądź obowiązków lub wykonania swych praw wobec Komisji i Trybunału.

2. a) Komisja lub Trybunał, w zależności od okoliczności, będą uprawnione do uchylenia, w całości lub w części, immunitetu przewidzianego ustępem 1 artykułu 2 niniejszego porozumienia; mają one nie tylko prawo, lecz także obowiązek uchylić immunitet w każdym przypadku, w którym, w ich opinii, immunitet taki uniemożliwiłby wymierzenie sprawiedliwości, a uchylenie w całości lub w części nie byłoby sprzeczne z celami określonymi w ustępie 1 niniejszego artykułu.

b) Immunitet może zostać uchylony przez Komisję lub Trybunał z urzędu lub na wniosek jakiejkolwiek Umawiającej się Strony bądź zainteresowanej osoby, skierowany do Sekretarza Generalnego Rady Europy.

c) Do decyzji uchylającej immunitet lub odmawiającej jego uchylenia dołączone będzie uzasadnienie.

3. Jeżeli Układająca się Strona zaświadczy, że uchylenie immunitetu przewidzianego w ustępie 1 artykułu 2 niniejszego porozumienia jest niezbędne dla celów postępowania w odniesieniu do przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu narodowemu, Komisja lub Trybunał uchylą immunitet w zakresie określonym w zaświadczeniu.

4. W razie wykrycia faktu, który mógłby mieć rozstrzygający wpływ na decyzję odmawiającą uchylenia immunitetu, a który w chwili podejmowania tej decyzji nie był znany wnioskodawcy, ten ostatni może wystąpić z wnioskiem ponownym.

Żadne z postanowień niniejszego porozumienia nie będzie interpretowane jako ograniczające bądź uchylające jakiekolwiek zobowiązanie przyjęte przez Układające się Strony na podstawie Konwencji.

1. Niniejsze porozumienie jest otwarte do podpisu dla państw członkowskich Rady Europy, które mogą stać się jego stroną przez:

a) podpisanie bez zastrzeżenia ratyfikacji lub przyjęcia lub

b) podpisanie z zastrzeżeniem ratyfikacji lub przyjęcia i następnie ratyfikowanie lub przyjęcie.

2. Dokumenty ratyfikacyjne lub przyjęcia składa się Sekretarzowi Generalnemu Rady Europy.

1. Niniejsze porozumienie wejdzie w życie po upływie miesiąca od dnia, w którym pięć państw członkowskich Rady Europy stanie się jego stroną zgodnie z postanowieniem artykułu 7.

2. Wobec każdego państwa członkowskiego, które w terminie późniejszym podpisze porozumienie bez zastrzeżenia ratyfikacji lub przyjęcia lub które je ratyfikuje, lub przyjmie, porozumienie wejdzie w życie po upływie miesiąca od dnia takiego podpisania albo złożenia dokumentu ratyfikacyjnego lub przyjęcia.

1. Każda Układająca się Strona może w czasie podpisania lub składania swego dokumentu ratyfikacyjnego lub przyjęcia wskazać terytorium lub terytoria, wobec których ma zastosowanie niniejsze porozumienie.

2. Każda Układająca się Strona może w czasie składania dokumentu ratyfikacyjnego lub przyjęcia lub w jakimkolwiek terminie późniejszym, poprzez oświadczenie skierowane do Sekretarza Generalnego Rady Europy, rozciągnąć stosowanie niniejszego porozumienia na jakiekolwiek inne terytorium lub terytoria wymienione w tym oświadczeniu, za których stosunki międzynarodowe ponosi odpowiedzialność lub w których imieniu ma prawo podejmować zobowiązania.

3. Każde oświadczenie złożone zgodnie z poprzednim ustępem może, wobec jakiegokolwiek terytorium wymienionego w takim oświadczeniu, zostać cofnięte w sposób przewidziany w artykule 10 niniejszego porozumienia.

1. Niniejsze porozumienie obowiązywać będzie przez czas nieokreślony.

2. Każda Układająca się Strona może, w zakresie jej dotyczącym, wypowiedzieć niniejsze porozumienie w drodze notyfikacji skierowanej do Sekretarza Generalnego Rady Europy.

3. Wypowiedzenie takie stanie się skuteczne po sześciu miesiącach od otrzymania przez Sekretarza Generalnego takiej notyfikacji. Wypowiedzenie takie nie będzie zwalniać Układających się Stron od jakichkolwiek zobowiązań, które powstały na podstawie niniejszego porozumienia w odniesieniu do jakiejkolwiek osoby wymienionej w ustępie 1 artykułu 1.

Sekretarz Generalny Rady Europy powiadomi w drodze notyfikacji państwa członkowskie Rady o:

a) każdym podpisaniu bez zastrzeżenia ratyfikacji lub przyjęcia,

b) każdym podpisaniu z zastrzeżeniem ratyfikacji lub przyjęcia,

c) złożeniu każdego dokumentu ratyfikacyjnego lub przyjęcia,

d) każdej dacie wejścia w życie niniejszego porozumienia zgodnie z jego artykułem 8,

e) każdym oświadczeniu otrzymanym zgodnie z postanowieniami ustępu 2 artykułu 4 i ustępami 2 i 3 artykułu 9,

f) każdej notyfikacji dotyczącej wycofania oświadczenia zgodnie z postanowieniami ustępu 2 artykułu 4 i każdej notyfikacji otrzymanej zgodnie z postanowieniami artykułu 10 oraz o dacie, w której każde wypowiedzenie staje się skuteczne.

Na dowód czego niżej podpisani, będąc w tym celu należycie upoważnieni, podpisali niniejsze porozumienie.

Sporządzono w Londynie dnia 6 maja 1969 r. w językach angielskim i francuskim, przy czym obydwa teksty mają jednakową moc, w jednym egzemplarzu, który zostanie złożony w archiwach Rady Europy. Sekretarz Generalny Rady Europy przekaże uwierzytelnione kopie każdemu z państw sygnatariuszy.

Wersja angielska

Po zapoznaniu się z powyższym porozumieniem, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

– porozumienie zostało uznane za słuszne,

– Rzeczpospolita Polska ratyfikuje porozumienie, zgłaszając jednocześnie zastrzeżenia w trybie art. 4 ust. 1a i ust. 2a, według treści zamieszczonej w oddzielnym piśmie*⁾,

– porozumienie ze zgłoszonymi zastrzeżeniami będzie niezmiennie zachowywane.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 27 lutego 1996 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: A. Kwaśniewski

L.S.

Minister Spraw Zagranicznych: D. Rosati