Dziennik Ustaw - rok 1992 nr 59 poz. 298

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 6 października 1991 r. został sporządzony w Krakowie Układ między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Węgierską o przyjacielskiej i dobrosąsiedzkiej współpracy o następującej treści:

UKŁAD

między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Węgierską o przyjacielskiej i dobrosąsiedzkiej współpracy

Rzeczpospolita Polska i Republika Węgierska, nazywane dalej "Umawiającymi się Stronami",

- odwołując się do wielowiekowej tradycji przyjaźni łączącej oba państwa i narody,

- przekonane o konieczności rozszerzania i umacniania solidarności europejskiej na rzecz zjednoczonej Europy oraz ścisłej współpracy regionów,

- potwierdzając bezwzględnie poszanowanie praw człowieka i jego podstawowych wolności, zasad demokracji i państwa praworządnego, jak również wyrażając przekonanie, że stanowią one niezbywalny element dziedzictwa europejskiego, a ich przestrzeganie i konsekwentna realizacja stanowią fundament wolności, sprawiedliwości i pokoju,

- przestrzegając prawa międzynarodowego, a w szczególności Karty Narodów Zjednoczonych, jak również Aktu końcowego KBWE i Paryskiej Karty dla Nowej Europy oraz innych dokumentów procesu helsińskiego,

- dążąc do wszechstronnego rozwoju wzajemnych stosunków i współpracy w oparciu o zasady dobrego sąsiedztwa,

uzgodniły, co następuje:

1. Umawiające się Strony zobowiązują się umacniać przyjaźń i współpracę oraz pogłębiać zrozumienie, poszanowanie i zaufanie pomiędzy swymi narodami. Będą one również wzajemnie wspierać oraz koordynować działania zmierzające do ich pełnego uczestnictwa w instytucjach jednoczącej się Europy.

2. Wykonując w dobrej wierze swe zobowiązania międzynarodowe. Umawiające się Strony szanują zasady suwerennej równości, integralności terytorialnej i nieingerencji w sprawy wewnętrzne.

1. Umawiające się Strony będą wszechstronnie wspierać utrzymanie i umocnienie bezpieczeństwa oraz rozwój współpracy w Europie w celu stworzenia skutecznego ogólnoeuropejskiego systemu bezpieczeństwa, zwłaszcza zaś bezpieczeństwa regionu, do którego należą.

2. Umawiające się Strony będą popierać tworzenie ogólnoeuropejskich struktur i środków bezpieczeństwa i zaufania. W miarę potrzeby Umawiające się Strony uzgodnią podjęcie dodatkowych środków w tym zakresie.

3. Bezpieczeństwo, o którym mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, zasadza się na wspólnych wartościach, a w szczególności pokoju opartym na prawie, sprawiedliwości i współpracy międzynarodowej, zapewnieniu suwerenności państwowej, całości i nienaruszalności terytorium, poszanowaniu praw człowieka oraz utrzymaniu demokracji.

4. Umawiające się Strony będą odbywać na różnych szczeblach systematyczne konsultacje w sprawach bezpieczeństwa i obrony.

5. Umawiające się Strony będą rozwijać współpracę wojskową na różnych szczeblach poprzez kontakty, wymianę informacji i doświadczeń między kierownictwami wojskowymi, jednostkami różnych rodzajów wojsk oraz uczelniami wojskowymi obu państw, a także poprzez współpracę w dziedzinie technologii wojskowej i przemysłu zbrojeniowego.

1. Jeżeli jedna z Umawiających się Stron uzna, że powstała sytuacja, która może zagrozić międzynarodowemu pokojowi i bezpieczeństwu, Umawiające się Strony przeprowadzą konsultacje i skoordynują swoje działania w celu jak najszybszego uregulowania danej sytuacji na podstawie zasad Karty Narodów Zjednoczonych, Aktu końcowego z Helsinek i Paryskiej Karty dla Nowej Europy.

2. Jeżeli jedna z Umawiających się Stron uzna, że powstała sytuacja lub spór, które stanowią zagrożenie lub naruszenie jej suwerenności, jej całości terytorialnej lub innych istotnych interesów bezpieczeństwa. Strony bezzwłocznie przeprowadzą konsultacje o najodpowiedniejszym sposobie usunięcia zagrożenia.

3. Jeżeli jedna z Umawiających się Stron stanie się obiektem napaści zbrojnej. Umawiające się Strony podejmą bezzwłocznie wysiłki w interesie jak najszybszego uregulowania konfliktu zgodnie z zasadami, przepisami i procedurą Karty Narodów Zjednoczonych oraz dokumentów Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

1. Umawiające się Strony będą popierać rozwój wielostronnych kontaktów politycznych i społecznych. W tym celu będą stwarzać niezbędne warunki dla rozszerzenia współpracy parlamentów, partii politycznych, ruchów i organizacji społecznych, kościołów i związków wyznaniowych, związków twórczych i organizacji profesjonalnych, a także związków zawodowych.

2. Umawiające się Strony będą popierać współpracę regionów, województw, komitatów, miast i gmin.

3. Umawiające się Strony zapewnią wszelkie warunki dla umożliwienia swobodnych osobistych kontaktów pomiędzy obywatelami obu Państw.

1. Umawiające się Strony będą prowadzić systematyczne konsultacje na różnych szczeblach, aby przyczynić się do rozwoju stosunków dwustronnych i dokonywać wymiany poglądów na tematy międzynarodowe. W tym celu najwyższe władze państwowe będą odbywać konsultacje w miarę potrzeby, co najmniej jednak jeden raz w roku.

2. Ministrowie Spraw Zagranicznych będą odbywać spotkania przynajmniej raz w roku, podczas których będą prowadzić konsultacje w sprawach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz będą dokonywać przeglądu realizacji niniejszego układu.

3. Systematycznie będą organizowane spotkania kierownictw ministerstw i urzędów centralnych obu Umawiających się Stron oraz konsultacje z udziałem ekspertów.

1. Umawiające się Strony za podstawę obrony tożsamości i praw mniejszości narodowych uznają zobowiązania przyjęte w ramach KBWE oraz zaciągnięte w międzynarodowych umowach i innych dokumentach dotyczących tych mniejszości.

2. Umawiające się Strony oświadczają, że mniejszości narodowe stanowią organiczną część społeczeństwa kraju, w którym żyją, zagwarantowanie zaś ich praw indywidualnych oraz praw, z których korzystają wraz z innymi członkami swej grupy, jest ważnym elementem stabilizacji i demokracji. Umawiające się Strony potwierdzają, że każda z nich będzie udzielała pomocy zamieszkałej na jej terytorium grupie etnicznej drugiej Umawiającej się Strony w pielęgnowaniu kultury, języka i szkolnictwa oraz w utrzymywaniu związków z krajem macierzystym, jak również umożliwi tej grupie korzystanie z pomocy udzielanej przez drugą Umawiającą się Stronę w powyższej działalności.

Umawiające się Strony uważają, że podstawowym warunkiem postępu społecznego jest rozwój współpracy gospodarczej i finansowej. Postęp ten należy osiągnąć solidarnym wysiłkiem społeczności międzynarodowej, mającym na celu przekształcenie kontynentu europejskiego w obszar wspólnego dobrobytu. W tym celu w dziedzinie gospodarki Umawiające się Strony poświęcą szczególną uwagę rozwojowi wzajemnie korzystnej współpracy dwustronnej na zasadzie wolnej przedsiębiorczości, równości i niedyskryminacji.

1. Umawiające się Strony, zgodnie z praktyką rynku światowego oraz norm międzynarodowych, rozwijać będą wzajemnie korzystną współpracę gospodarczą i finansową, w tym także współpracę pomiędzy regionami.

2. Umawiające się Strony przyczynią się do ustanowienia bezpośrednich więzi współpracy między podmiotami gospodarczymi obu Państw w celu stworzenia warunków ekonomicznych, finansowych i prawnych korzystnych dla działalności gospodarczej, w tym dla inspirowania i ochrony wzajemnych nakładów kapitałowych oraz ułatwienia przepływu przez granicę towarów, usług, siły roboczej i kapitałów.

3. Umawiające się Strony będą współpracować przy rozszerzaniu i doskonaleniu połączeń transportowych i telekomunikacyjnych między obu Państwami.

4. Szczegółowe uregulowanie spraw gospodarczych, finansowych, handlowych, transportowych i telekomunikacyjnych nastąpi w oddzielnych umowach. Umawiające się Strony dążyć będą do dostosowania tych umów do tworzącego się jednolitego organizmu europejskiego.

5. Umawiające się Strony będą dążyć do zapewnienia jak najlepszych warunków tranzytu towarów i usług dla drugiej Umawiającej się Strony.

1. Umawiające się Strony będą ściśle współdziałać w dziedzinie ochrony środowiska i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych celem zapewnienia wzajemnego bezpieczeństwa ekologicznego, wspólnego zapobiegania transgranicznym zanieczyszczeniom oraz ich zmniejszania i likwidacji.

2. Umawiające się Strony będą uczestniczyć w opracowywaniu koncepcji i realizacji skoordynowanej strategii ochrony środowiska naturalnego oraz rozwoju produkcji ekologicznie czystej na skalę międzynarodową, w szczególności europejską.

3. Szczegółową współpracę w dziedzinie ochrony środowiska regulują odrębne umowy.

1. Umawiające się Strony będą popierać i ułatwiać umacnianie się kontaktów naukowych i technicznych na zasadach równouprawnienia i wzajemnych korzyści.

2. Umawiające się Strony będą na podstawie odrębnych porozumień rozszerzać współpracę w tych dziedzinach oraz w drodze wspólnych projektów i przedsięwzięć realizować jej cele.

3. Umawiające się Strony będą popierać inicjatywy uczonych i instytucji badawczych, zmierzające do dynamicznego, harmonijnego i szerokiego rozwoju współpracy określonej w niniejszym artykule.

4. Umawiające się Strony będą popierać intensywną wymianę informacji i dokumentacji naukowo-technicznej, a także ułatwiać dostęp do instytutów naukowo-badawczych, archiwów, bibliotek i podobnych instytucji.

1. Umawiające się Strony rozwijać będą współpracę w dziedzinie kultury, nauki i szkolnictwa.

2. Na podstawie umów i programów rozszerzać będą wymianę we wszystkich dziedzinach i na wszystkich szczeblach, będą popierać współpracę między związkami twórczymi oraz innymi instytucjami i organizacjami kulturalnymi, jak również bezpośrednie kontakty między artystami.

3. Umawiające się Strony będą rozszerzać i popierać współpracę między wszystkimi rodzajami szkół i uczelni oraz między naukowymi instytutami badawczymi, zarówno poprzez wymianę uczniów, studentów, stypendystów, nauczycieli i pracowników naukowych, jak również poprzez wspólne prace badawcze.

4. Umawiające się Strony będą popierać nauczanie języka polskiego w Republice Węgierskiej oraz języka węgierskiego w Rzeczypospolitej Polskiej w ramach szkół i uczelni oraz poza systemem szkolnym.

5. Umawiające się Strony będą nawzajem uznawać dokumenty o ukończeniu studiów wyższych i szkół różnych typów, zgodnie ze stosownymi umowami.

Umawiające się Strony będą czynić wysiłki na rzecz zachowania dóbr i zabytków kulturalnych drugiej Umawiającej się Strony na swym terytorium.

Każda z Umawiających się Stron będzie popierać wzajemny przepływ informacji o życiu społecznym, politycznym, gospodarczym, kulturalnym, naukowym i innym, w szczególności zapewni obiektywną, szeroką i pogłębioną informację o drugiej Umawiającej się Stronie w procesach nauczania, w wydawnictwach encyklopedycznych i podręcznikach.

1. Umawiające się Strony będą popierać wszechstronną współpracę w dziedzinie ochrony zdrowia, higieny sanitarnej, w tym w szczególności w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób i plag społecznych oraz chorób zakaźnych i innych.

2. Umawiające się Strony będą dążyć do jak najściślejszej współpracy w dziedzinie ubezpieczeń i opieki społecznej.

Umawiające się Strony będą rozwijać i umacniać współpracę w dziedzinie wychowania fizycznego, sportu i turystyki.

1. Odrębne umowy regulują współpracę Umawiających się Stron w dziedzinie stosunków prawnych, wymiaru sprawiedliwości i policji.

2. Umawiające się Strony współpracować będą w zwalczaniu przestępczości, w szczególności terroryzmu, nielegalnego handlu narkotykami oraz nielegalnego przewożenia przez granice dóbr kulturalnych i historycznych.

Umawiające się Strony uznają prawo dostępu państw śródlądowych do mórz.

Rzeczpospolita Polska potwierdza prawo Republiki Węgierskiej dostępu do Morza Bałtyckiego.

Niniejszy układ podlega ratyfikacji. Układ wejdzie w życie w dniu wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która odbędzie się w Budapeszcie. Z wejściem w życie niniejszego układu traci moc Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Węgierską Republiką Ludową, podpisany w Budapeszcie w dniu 16 maja 1968 r.

Niniejszy układ zostaje zawarty na okres 15 lat. Ulega automatycznemu przedłużaniu na okresy pięcioletnie jeżeli żadna z Umawiających się Stron nie wypowie go w drodze notyfikacji na rok przed upływem danego okresu obowiązywania.

Sporządzono w Krakowie dnia 6 października 1991 r. w dwóch oryginalnych egzemplarzach, każdy w językach polskim i węgierskim, przy czym oba teksty mają jednakową moc obowiązującą.

Po zaznajomieniu się z powyższym układem w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że:

- został on uznany za słuszny zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych,

- jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony,

- będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

Dano w Warszawie dnia 17 marca 1992 r.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Wałęsa

L S.

Minister Spraw Zagranicznych: K. Skubiszewski