Dziennik Ustaw - rok 1989 nr 51 poz. 303

W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu 5 czerwca 1987 r. została podpisana w Ankarze Konwencja konsularna między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Turecką w następującym brzmieniu:

KONWENCJA KONSULARNA

między Polską Rzecząpospolitą Ludową
a Republiką Turecką

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Prezydent Republiki Tureckiej,

kierując się pragnieniem rozwijania i umacniania tradycyjnych więzów przyjaźni między obydwoma Państwami,

pragnąc kontynuować rozwój współpracy i stosunków konsularnych między obydwoma Państwami na podstawie poszanowania suwerennej równości Państw i ich integralności terytorialnej oraz nieingerencji w ich sprawy wewnętrzne,

postanowili zawrzeć niniejszą konwencję i w tym celu wyznaczyli pełnomocników:

Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Tadeusza Olechowskiego

Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych

Prezydent Republiki Tureckiej

Nüzhet Kandemir

Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone w należytej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:

1. W rozumieniu niniejszej konwencji następujące wyrażenia mają niżej określone znaczenie:

a) "urząd konsularny" oznacza każdy konsulat generalny, konsulat, wicekonsulat lub agencję konsularną;

b) "okręg konsularny" oznacza terytorium wyznaczone urzędowi konsularnemu do wykonywania funkcji konsularnych;

c) "kierownik urzędu konsularnego" oznacza osobę powołaną do działania w tym charakterze;

d) "urzędnik konsularny" oznacza każdą osobę, włącznie z kierownikiem urzędu konsularnego, powołaną w tym charakterze do wykonywania funkcji konsularnych;

e) "pracownik konsularny" oznacza każdą osobę zatrudnioną w służbie administracyjnej lub technicznej urzędu konsularnego;

f) "członek personelu służby" oznacza każdą osobę zatrudnioną w służbie domowej urzędu konsularnego;

g) "członek urzędu konsularnego" oznacza urzędników konsularnych, pracowników konsularnych oraz członków personelu służby;

h) "członek personelu prywatnego" oznacza osobę zatrudnioną wyłącznie w służbie prywatnej członka urzędu konsularnego;

i) "członek rodziny" oznacza małżonka członka urzędu konsularnego, jego dzieci i rodziców oraz dzieci i rodziców jego małżonka, pod warunkiem że pozostają oni z nim we wspólnocie domowej i są na utrzymaniu członka urzędu konsularnego;

j) "pomieszczenia konsularne" oznacza budynki lub części budynków i tereny przyległe do nich, niezależnie od tego, czyją są własnością, używane wyłącznie do celów urzędu konsularnego;

k) "archiwa konsularne" oznacza wszystkie pisma, dokumenty, korespondencję, książki, filmy, taśmy magnetofonowe i rejestry urzędu konsularnego, jak również materiały szyfrowe i kody, kartoteki i meble przeznaczone do ich zabezpieczenia i przechowywania;

l) "statek" oznacza każdą jednostkę pływającą, upoważnioną do podnoszenia bandery Państwa wysyłającego i zarejestrowaną w tym Państwie, z wyjątkiem okrętów wojennych;

m) "statek powietrzny" oznacza każdą jednostką latającą, zarejestrowaną w Państwie wysyłającym i uprawnioną do używania oznaki przynależności tego Państwa, z wyjątkiem wojskowej jednostki latającej.

2. Postanowienia niniejszej konwencji dotyczące obywateli Państwa wysyłającego mają odpowiednie zastosowanie również do osób prawnych, które mają swą siedzibą na terytorium Państwa wysyłającego i są ustanowione zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa,

1. Urząd konsularny może być ustanowiony na terytorium Państwa przyjmującego tylko za zgodą tego Państwa.

2. Siedziba urzędu konsularnego, jego klasa i okręg konsularny są ustalane za obopólną zgodą Umawiających się Stron. Późniejsze zmiany mogą być dokonane przez Państwo wysyłające jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

1. Kierownik urzędu konsularnego będzie dopuszczony do wykonywania swych funkcji po przedłożeniu listów komisyjnych i po udzieleniu exequatur przez Państwo przyjmujące.

2. Państwo wysyłające przekazuje listy komisyjne Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego w drodze dyplomatycznej.

3. Listy komisyjne zawierają imiona, nazwisko i stopień kierownika urzędu konsularnego, jak również określenie okręgu konsularnego i siedziby urzędu konsularnego.

4. Do czasu udzielenia exequatur kierownik urzędu konsularnego może być tymczasowo dopuszczony do wykonywania swych funkcji. W takim przypadku mają do niego zastosowanie postanowienia niniejszej konwencji.

Państwo przyjmujące może w każdej chwili i bez obowiązku uzasadniania swojej decyzji powiadomić w drodze dyplomatycznej o tym, że odmawia udzielenia exequatur lub że cofa udzielone exequatur kierownikowi urzędu konsularnego, a także że inny urzędnik konsularny lub pracownik konsularny jest osobą niepożądaną.

W tym przypadku Państwo wysyłające powinno odwołać taką osobę, nawet jeżeli przystąpiła już do wykonywania swych funkcji. Jeżeli Państwo wysyłające nie wypełni w rozsądnym terminie swych obowiązków, Państwo przyjmujące może odmówić uznawania tej osoby za urzędnika konsularnego lub pracownika konsularnego.

1. Jeżeli z jakichkolwiek przyczyn kierownik urzędu konsularnego nie może wykonywać swych funkcji lub jeżeli jego stanowisko nie jest obsadzone, Państwo wysyłające może wyznaczyć do pełnienia funkcji tymczasowego kierownika urzędu konsularnego urzędnika konsularnego jednego ze swych urzędów konsularnych w Państwie przyjmującym lub członka personelu dyplomatycznego swego przedstawicielstwa dyplomatycznego; imiona i nazwisko tej osoby będą uprzednio notyfikowane Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego. Państwo przyjmujące może uzależnić od swej zgody dopuszczenie jako tymczasowego kierownika osoby, która nie jest przedstawicielem dyplomatycznym ani urzędnikiem konsularnym Państwa wysyłającego w Państwie przyjmującym.

2. Tymczasowemu kierownikowi urzędu konsularnego przysługują te same ułatwienia, przywileje i immunitety, z jakich korzysta kierownik urzędu konsularnego zgodnie z niniejszą konwencją.

3. W razie powierzenia funkcji konsularnych zgodnie z ustępem 1 jednemu z członków personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego, korzysta on nadal z przysługujących mu przywilejów i immunitetów.

Z chwilą gdy kierownik urzędu konsularnego zostanie dopuszczony, choćby tymczasowo, do wykonywania swych funkcji, Państwo przyjmujące niezwłocznie zawiadomi o tym właściwe organy okręgu konsularnego i zapewni zastosowanie odpowiednich środków dla umożliwienia mu wykonywania funkcji urzędowych oraz korzystania z postanowień niniejszej konwencji.

Urzędnikiem konsularnym może być jedynie obywatel Państwa wysyłającego.

Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego notyfikuje się:

a) mianowanie członków urzędu konsularnego, ich przybycie do urzędu konsularnego po mianowaniu, ich ostateczny wyjazd lub zakończenie wykonywania ich funkcji oraz wszystkie inne zmiany mające wpływ na ich status, które mogą powstać w czasie ich służby w urzędzie konsularnym;

b) przybycie i ostateczny wyjazd osoby należącej do rodziny członka urzędu konsularnego oraz o tym, że jakaś osoba staje się lub przestaje być członkiem rodziny;

c) przybycie i ostateczny wyjazd członków personelu prywatnego oraz zakończenie ich służby w tym charakterze;

d) zatrudnienie i zwolnienie osób, mających miejsce stałego pobytu w Państwie przyjmującym, jako członków urzędu konsularnego lub członków personelu prywatnego.

1. Właściwe organy Państwa przyjmującego wydają bezpłatnie każdemu urzędnikowi konsularnemu dokument stwierdzający jego tożsamość i stanowisko, które pełni.

2. Postanowienia ustępu 1 stosuje się także do pracowników konsularnych i członków personelu służby, pod warunkiem że osoby te nie są obywatelami Państwa przyjmującego ani nie posiadają w tym Państwie miejsca stałego pobytu.

1. Państwo przyjmujące udzieli urzędowi konsularnemu wszelkich ułatwień w wykonywaniu jego funkcji konsularnych i zastosuje niezbędne środki w tym celu, aby członkowie urzędu konsularnego mogli wykonywać swe funkcje urzędowe oraz korzystać z przywilejów i immunitetów przewidzianych w niniejszej konwencji.

2. Państwo przyjmujące będzie traktowało urzędników konsularnych z należnym szacunkiem i zastosuje wszelkie środki dla zapobieżenia jakiemukolwiek zamachowi na ich osoby, wolność lub godność.

1. Godło Państwa wysyłającego wraz z odpowiednim napisem oznaczającym urząd konsularny może być umieszczone na budynku urzędu konsularnego i na rezydencji kierownika urzędu konsularnego.

2. Flaga Państwa wysyłającego może być wywieszona na budynku zajmowanym przez urząd konsularny, jak również na rezydencji kierownika urzędu konsularnego oraz na jego środkach transportu, gdy są używane do celów urzędowych.

Państwo przyjmujące ułatwi Państwu wysyłającemu, zgodnie z jego ustawami i innymi przepisami, nabycie pomieszczeń niezbędnych dla urzędu konsularnego, a w razie potrzeby również odpowiednich mieszkań dla członków urzędu konsularnego.

1. Państwo wysyłające ma prawo, na warunkach przewidzianych przez ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego:

a) nabywać na własność, posiadać lub użytkować tereny, budynki lub części budynków z przeznaczeniem na siedzibę urzędu konsularnego, na rezydencję kierownika urzędu konsularnego lub na mieszkania innych członków urzędu konsularnego,

b) budować lub przystosowywać dla tych samych celów budynki znajdujące się na nabytych terenach;

c) przenosić prawa własności terenów, budynków lub części budynków w ten sposób nabytych lub zbudowanych.

2. Postanowienia ustępu 1 nie zwalniają Państwa wysyłającego od obowiązku stosowania się do przepisów i ograniczeń w zakresie prawa budowlanego i urbanistyki, mających zastosowanie na obszarze, na którym znajdują się wymienione tereny, budynki lub ich części.

1. Pomieszczenia konsularne i rezydencja kierownika urzędu konsularnego są nietykalne. Organy Państwa przyjmującego nie mogą do nich wkraczać bez zgody kierownika urzędu konsularnego, kierownika przedstawicielstwa dyplomatycznego Państwa wysyłającego lub osoby wyznaczonej przez jednego z nich.

2. Państwo przyjmujące ma szczególny obowiązek podjęcia wszelkich stosownych środków dla ochrony pomieszczeń konsularnych przed jakimkolwiek wtargnięciem lub szkodą oraz dla zapobieżenia jakiemukolwiek zakłóceniu spokoju urzędu konsularnego i uchybieniu jego godności.

Pomieszczenia konsularne, rezydencja kierownika urzędu konsularnego, ich wyposażenie, mienie urzędu konsularnego i jego środki transportu nie podlegają żadnej formie rekwizycji na cele obrony narodowej lub użyteczności publicznej. Jeżeli na te cele niezbędne jest wywłaszczenie, powinny być przedsięwzięte wszelkie odpowiednie środki dla uniknięcia utrudnienia wykonywania funkcji konsularnych i powinno być niezwłocznie wypłacone Państwu wysyłającemu odpowiednie i efektywne odszkodowanie.

1. Pomieszczenia konsularne i rezydencja kierownika urzędu konsularnego, których właścicielem lub najemcą jest Państwo wysyłające, są wolne od wszelkich państwowych, terenowych i komunalnych podatków i opłat, z wyjątkiem opłat pobieranych za świadczenie usług.

2. Zwolnień przewidzianych w ustępie 1 nie stosuje się do podatków i opłat ciążących na podstawie ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego na osobie, która zawarła umową z Państwem wysyłającym.

3. Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się również do środków transportu będących własnością Państwa wysyłającego i przeznaczonych wyłącznie dla celów urzędu konsularnego.

Archiwa i dokumenty konsularne są nietykalne, niezależnie od czasu i miejsca, w którym się znajdują.

1. Państwo przyjmujące dopuszcza i ochrania swobodę porozumiewania się urzędu konsularnego dla wszelkich celów urzędowych. Przy porozumiewaniu się z rządem, przedstawicielstwami dyplomatycznymi i innymi urzędami konsularnymi Państwa wysyłającego, bez względu na to, gdzie się znajdują, urząd konsularny może używać wszelkich odpowiednich środków łączności, włącznie z kurierami dyplomatycznymi lub konsularnymi, pocztą dyplomatyczną lub konsularną oraz korespondencją sporządzoną kodem lub szyfrem. Urząd konsularny może zainstalować nadajnik radiowy i używać go jedynie za zgodą Państwa przyjmującego.

2. Korespondencja urzędowa urzędu konsularnego jest nietykalna. Wyrażenie "korespondencja urzędowa" oznacza wszelką korespondencję dotyczącą urzędu konsularnego i jego funkcji.

3. Poczty konsularnej nie wolno ani otwierać, ani zatrzymywać. Jeżeli jednak właściwe organy Państwa przyjmującego mają poważne podstawy, aby przypuszczać, że poczta zawiera inne przedmioty niż korespondencję, dokumenty i przedmioty określone w ustępie 4, mogą prosić, aby poczta ta została otwarta w ich obecności przez upoważnionego przedstawiciela Państwa wysyłającego. Jeżeli organy Państwa wysyłającego odmówią zastosowania się do tej prośby, poczta zostanie odesłana do miejsca, skąd pochodzi.

4. Paczki składające się na pocztę konsularną powinny mieć widoczne oznaczenie zewnętrzne, ich charakteru i mogą jedynie zawierać korespondencję urzędową, jak również dokumenty lub przedmioty przeznaczone wyłącznie do użytku służbowego.

5. Kurier konsularny powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument stwierdzający jego charakter i określający liczbę paczek składających się na pocztę konsularną. Z wyjątkiem przypadku, gdy Państwo przyjmujące na to zezwala, nie może on być obywatelem Państwa przyjmującego, ani - gdy nie jest obywatelem Państwa wysyłającego - nie może mieć miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym. W czasie wykonywania swych funkcji kurier ten jest chroniony przez Państwo przyjmujące. Korzysta on z nietykalności osobistej i nie może być aresztowany ani zatrzymany w jakikolwiek sposób.

6. Państwo wysyłające, jego przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne mogą wyznaczać kurierów konsularnych ad noc. W takich przypadkach postanowienia ustępu 5 mają również zastosowanie z zastrzeżeniem, że wymienione tam immunitety wygasają, gdy taki kurier doręczy odbiorcy pocztę konsularną, która została mu powierzona.

7. Poczta konsularna może być powierzona kapitanowi statku lub statku powietrznego, udającego się do prawnie dozwolonego miejsca przybycia. Kapitan ten powinien być zaopatrzony w urzędowy dokument określający liczbę paczek składających się na pocztę, lecz nie jest uważany za kuriera konsularnego. Na podstawie porozumienia z właściwymi organami miejscowymi urząd konsularny może wysłać jednego ze swych członków w celu bezpośredniego i swobodnego odebrania poczty konsularnej od kapitana statku lub statku powietrznego.

1. Urzędnicy konsularni podlegają zatrzymaniu lub tymczasowemu aresztowaniu jedynie w razie popełnienia ciężkiej zbrodni i na podstawie postanowienia właściwego organu sądowego.

2. Z wyjątkiem przypadku przewidzianego w ustępie i urzędnicy konsularni mogą być zatrzymani lub podlegać jakiejkolwiek innej formie ograniczenia ich wolności osobistej jedynie w wykonaniu prawomocnego wyroku sądowego.

3. Jeżeli wszczęto postępowanie karne przeciwko urzędnikowi konsularnemu, jest on obowiązany stawić się przed właściwymi władzami. Postępowanie powinno być jednak prowadzone z należnymi mu względami z uwagi na jego urzędowe stanowisko oraz, z wyjątkiem przypadku przewidzianego w ustępie 1, w sposób, który by możliwie jak najmniej utrudniał wykonywanie funkcji konsularnych. Jeżeli w okolicznościach wymienionych w ustępie 1 niezbędne jest zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie urzędnika konsularnego, postępowanie przeciwko niemu powinno być wszczęte w możliwie najkrótszym czasie.

1. Urzędnicy konsularni i pracownicy konsularni nie podlegają jurysdykcji sądowej i administracyjnej Państwa przyjmującego w odniesieniu do czynności dokonanych i w zakresie ich funkcji konsularnych.

2. Postanowienia ustępu 1 nie stosuje się jednak do powództw cywilnych:

a) wynikłych z zawarcia przez urzędnika konsularnego lub pracownika konsularnego umowy, w której nie występował on wyraźnie lub w sposób domniemany jako przedstawiciel Państwa wysyłającego;

b) wytoczonych przez osoby trzecie na skutek szkód powstałych w wyniku wypadku spowodowanego w Państwie przyjmującym przez pojazd, statek lub statek powietrzny.

1. Członkowie urzędu konsularnego mogą być wzywani w charakterze świadków przed sądy lub inne organy administracyjne Państwa przyjmującego. Jednakże nie można wobec tych osób stosować żadnych środków przymusu ani sankcji.

2. Organ wzywający do złożenia zeznań powinien unikać utrudniania urzędnikowi konsularnemu lub pracownikowi konsularnemu wykonywania jego funkcji. Może on za każdym razem, gdy to jest możliwe, bądź przyjąć te zeznania w jego mieszkaniu lub w urzędzie konsularnym, bądź przyjąć od niego oświadczenie na piśmie.

3. Członkowie urzędu konsularnego nie są obowiązani do składania zeznań co do faktów związanych z wykonywaniem ich funkcji ani do przedstawiania korespondencji 1 urzędowych dokumentów odnoszących się do ich funkcji. Mają oni również prawo odmówić zeznań w charakterze rzeczoznawców w zakresie prawa Państwa wysyłającego.

1. Państwo wysyłające może zrzec się przywilejów i immunitetów przewidzianych w artykułach 19, 20 i 21. Zrzeczenie powinno być zawsze wyraźne i notyfikowane Państwu przyjmującemu.

2. Wszczęcie przez urzędnika konsularnego lub pracownika konsularnego postępowania w przypadku, w którym mógłby korzystać z immunitetu jurysdykcyjnego, pozbawia go prawa powoływania się na immunitet jurysdykcyjny w stosunku do jakiegokolwiek powództwa wzajemnego, bezpośrednio związanego z powództwem głównym.

3. Zrzeczenie sio immunitetu od jurysdykcji co do postępowania cywilnego lub administracyjnego nie jest uważane za pociągające za sobą zrzeczenie się immunitetu od środków wykonania orzeczenia; w stosunku do takich środków niezbędne jest odrębne zrzeczenie się.

Państwo przyjmujące zwalnia członków urzędu konsularnego od wszelkich świadczeń osobistych i wszelkiej służby publicznej jakiegokolwiek rodzaju oraz od obciążeń wojskowych, takich jak rekwizycje, kontrybucje i zakwaterowanie.

Urzędnik konsularny i pracownik konsularny są zwolnieni z wszelkich obowiązków przewidzianych w ustawach i innych przepisach Państwa przyjmującego dotyczących rejestracji cudzoziemców, zezwoleń na pobyt oraz z innych formalności dotyczących cudzoziemców.

1. Urzędnik konsularny i pracownik konsularny są zwolnieni z wszelkich podatków i opłat państwowych, terenowych i komunalnych, z wyjątkiem:

a) podatków pośrednich tego rodzaju, które są zazwyczaj wliczane w cenę towarów i usług;

b) podatków i opłat od nieruchomości stanowiących własność prywatną, położonych na terytorium Państwa przyjmującego;

c) podatków od spadku i podatków od przeniesienia prawa własności, pobieranych przez Państwo przyjmujące, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 27;

d) podatków i opłat od wszelkiego rodzaju prywatnych dochodów mających swe źródło w Państwie przyjmującym;

e) opłat pobieranych z tytułu zapłaty za świadczenia określonych usług;

f) opłat rejestracyjnych, sądowych, hipotecznych i stemplowych, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 16.

2. Członkowie urzędu konsularnego zatrudniający osoby, których uposażenia lub wynagrodzenia nie są zwalniane od podatku od dochodów w Państwie przyjmującym, powinny wypełniać obowiązki nakładane przez ustawy i inne przepisy tego Państwa w zakresie pobierania podatku od dochodów.

1. Zgodnie ze swymi ustawami i innymi przepisami, Państwo przyjmujące zezwala na wwóz i wywóz oraz udziela zwolnienia od wszelkich opłat celnych, podatków i innych związanych z tym należności, z wyjątkiem opłat za składowanie, przewóz i inne podobne usługi:

a) przedmiotów przeznaczonych do użytku służbowego urzędu konsularnego;

b) przedmiotów przeznaczonych do użytku osobistego urzędnika konsularnego, włącznie z przedmiotami przeznaczonymi do jego urządzenia się.

2. Pracownik konsularny korzysta z przywilejów i zwolnień przewidzianych w ustępie 1 litera b) w odniesieniu do przedmiotów sprowadzonych w związku z pierwszym urządzaniem się.

3. Bagaż osobisty, przywieziony przez urzędnika konsularnego, zwolniony jest od rewizji celnej. Może on być poddawany tej rewizji tylko wówczas, gdy istnieją poważne powody do przypuszczenia, że zawiera on przedmioty inne niż wymienione w ustępie 1 litera b) albo przedmioty, których przywóz lub wywóz jest zabroniony przez ustawy i inne przepisy lub podlega przepisom o kwarantannie Państwa przyjmującego. Rewizja taka może być dokonana jedynie w obecności urzędnika konsularnego, członka jego rodziny lub upoważnionego ich przedstawiciela.

W razie śmierci członka urzędu konsularnego, Państwo przyjmujące:

a) zezwoli na wywóz ruchomego mienia pozostałego po osobie zmarłej, z wyjątkiem mienia nabytego w Państwie przyjmującym, którego wywóz był zabroniony; w chwili śmierci;

b) nie będzie pobierać podatków spadkowych ani podatków od przeniesienia prawa własności w odniesieniu do mienia ruchomego, które znajdowało się w Państwie przyjmującym jedynie w związku z przebywaniem w tym Państwie osoby zmarłej jako członka urzędu konsularnego.

Z zastrzeżeniem swych ustaw i innych przepisów dotyczących stref, do których wstęp ze względu na bezpieczeństwo państwa jest zabroniony lub ograniczony, Państwo przyjmujące zapewni wszystkim członkom urzędu konsularnego swobodę poruszania się i podróżowania na swym terytorium.

Środki transportu będące własnością Państwa wysyłającego i przeznaczone dla celów urzędu konsularnego lub będące własnością członków urzędu konsularnego, podlegają w Państwie przyjmującym obowiązkowemu ubezpieczeniu.

Członkowie rodziny członka urzędu konsularnego korzystają z przywilejów przewidzianych w artykułach 9, 19 ustęp 3, 21 ustęp 3, 23, 24, 25, 26 ustęp 1 litera b) i ustęp 7, 27 i 28 niniejszej konwencji, pod warunkiem że nie są obywatelami Państwa przyjmującego, nie mają miejsca stałego pobytu w tym Państwie, ani nie wykonują w nim żadnej działalności zarobkowej.

Członkowie urzędu konsularnego, którzy są obywatelami Państwa przyjmującego lub mają miejsce stałego pobytu w tym Państwie, nie korzystają z przywilejów i immunitetów określonych w niniejszej konwencji, z wyjątkiem wynikających z artykułu 21 ustęp 3.

Urzędnik konsularny jest powołany do popierania we wszelkich formach rozwoju stosunków ekonomicznych, handlowych, kulturalnych i naukowych oraz turystyki między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym, przyczyniania się w każdy inny sposób do rozwoju przyjaznych stosunków między obydwoma Państwami oraz ochrony praw i interesów Państwa wysyłającego i jego obywateli.

1. Urzędnik konsularny wykonuje funkcje w swym okręgu konsularnym. Jednakże w szczególnych okolicznościach może, za zgodą Państwa przyjmującego, wykonywać funkcje poza swym okręgiem konsularnym.

2. Przy wykonywaniu swych funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:

a) właściwych miejscowych organów okręgu konsularnego;

b) właściwych centralnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli to jest dopuszczalne i w zakresie, w jakim to jest dopuszczalne na podstawie ustaw i innych przepisów oraz zwyczajów Państwa przyjmującego lub odpowiednich umów międzynarodowych.

1. Urzędnik konsularny ma prawo z uwzględnieniem zwyczajów i przepisów obowiązujących w Państwie przyjmującym, zastępować obywateli Państwa wysyłającego i podejmować decyzje mające na celu zapewnienie ich właściwego reprezentowania przed sądami i innymi organami Państwa przyjmującego oraz przedsięwziąć tymczasowe środki dla ochrony praw i interesów tych obywateli, gdy osoby te z powodu nieobecności lub z jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie ochrony swych praw i interesów.

2. Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, kiedy osoba zastępowana ustanowi swego pełnomocnika lub sama zapewni ochronę swych praw i interesów.

Urzędnik konsularny ma prawo:

a) prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;

b) wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich zmian, a także je unieważniać;

c) udzielać wiz Państwa wysyłającego.

1. Kierownik urzędu konsularnego ma prawo przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, pod warunkiem że obie osoby zawierające małżeństwo są obywatelami Państwa wysyłającego. Urząd konsularny zawiadamia właściwe organy Państwa przyjmującego o zawartych związkach małżeńskich, jeżeli ustawy Państwa przyjmującego tego wymagają.

2. Urzędnik konsularny ma prawo prowadzić rejestrację urodzin, małżeństw i zgonów obywateli Państwa wysyłającego oraz wydawać odpowiednie dokumenty. Nie zwalnia to jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów.

3. Właściwe organy Państwa przyjmującego, na żądanie, będą niezwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu do celów urzędowych odpisy i wyciągi dokumentów stanu cywilnego dotyczące obywateli Państwa wysyłającego.

1. Urzędnik konsularny ma prawo:

a) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;

b) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać rozporządzenia ostatniej woli i inne dokumenty stwierdzające jednostronne czynności prawne obywateli Państwa wysyłającego, dokonane zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa;

c) uwierzytelniać dokumenty, podpisy oraz pieczęcie na dokumentach obywateli Państwa wysyłającego;

d) legalizować wszelkie dokumenty wydane przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego, poświadczać odpisy i wyciągi z tych dokumentów;

e) tłumaczyć dokumenty i poświadczać zgodność tłumaczeń;

f) sporządzać i uwierzytelniać umowy zawarte między obywatelami Państwa wysyłającego, jeżeli nie dotyczą one ustanowienia, przeniesienia lub wygaśnięcia praw do nieruchomości znajdujących się w Państwie przyjmującym;

g) sporządzać i uwierzytelniać umowy, bez względu na obywatelstwo stron, jeżeli te umowy odnoszą się do mienia lub praw istniejących w Państwie wysyłającym i wywołują skutki prawne wyłącznie w tym Państwie;

h) uwierzytelniać i wydawać świadectwa pochodzenia towarów oraz inne podobne dokumenty;

i) ogłaszać w pomieszczeniach konsularnych zawiadomienia dotyczące wszelkich spraw z zakresu praw i obowiązków lub interesów obywateli Państwa wysyłającego.

2. Dokumenty wymienione w ustępie 1, sporządzone, zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego, uważane są za dokumenty urzędowe lub urzędowo uwierzytelnione lub poświadczone oraz mają taką samą moc dowodową i wywołują takie same skutki, jak dokumenty zalegalizowane, uwierzytelnione lub poświadczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, jeżeli treść ich nie jest sprzeczna z ustawami i innymi przepisami tego Państwa.

1. Urzędnik konsularny ma prawo przyjmować do depozytu dokumenty, pieniądze i przedmioty wartościowe od obywateli Państwa wysyłającego.

2. Urzędnik konsularny ma również prawo przyjmować w celu przekazania osobom uprawnionym przedmioty zagubione przez obywateli Państwa wysyłającego podczas ich pobytu w Państwie przyjmującym.

Urzędnik konsularny ma prawo doręczać pisma sądowe i pozasądowe oraz dokonywać rekwizycji sądowych zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi lub, z braku takich umów, w sposób zgodny z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

1. Organy Państwa przyjmującego powiadamiają urząd konsularny o potrzebie ustanowienia opieki lub kurateli nad małoletnim lub posiadającym ograniczoną zdolność do czynności prawnych obywatelem Państwa wysyłającego lub zapewnienia ochrony nad ich mieniem znajdującym się w Państwie przyjmującym w przypadku, gdy obywatel Państwa wysyłającego nie jest w stanie sam sprawować ochrony z jakiegokolwiek powodu.

2. Urzędnik konsularny może porozumiewać się w sprawach, o których mowa w ustępie 1, z właściwymi organami Państwa przyjmującego, w szczególności proponować odpowiednią osobę na opiekuna lub kuratora.

Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać sią z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu pomocy lub rady i w razie konieczności zapewnić mu opieką prawną. Państwo przyjmujące nie będzie ograniczać w żaden sposób możliwości porozumiewania sią obywateli Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani dostępu do tego urzędu.

1. Urzędnik konsularny zostanie niezwłocznie, najpóźniej w czasie czterdziestu ośmiu godzin, powiadomiony przez właściwe organy Państwa przyjmującego o zatrzymaniu lub zastosowaniu każdej innej formy pozbawienia wolności wobec obywatela Państwa wysyłającego w jego okręgu konsularnym.

2. W przypadku przewidzianym w ustępie 1 urzędnik konsularny, po zawiadomieniu go, będzie miał prawo udać się natychmiast do tego obywatela i rozmawiać z nim, aby przedsięwziąć niezbędne środki dla jego obrony. Następnie odpowiednie organy Państwa przyjmującego przyznają, w razie potrzeby, urzędnikowi konsularnemu prawo widzenia się z tym obywatelem w rozsądnych okresach czasu. Urzędnik konsularny powstrzyma się jednak od interwencji na rzecz tego obywatela, jeżeli ten ostatni wyraźnie się temu sprzeciwi w obecności urzędnika konsularnego. Każda wiadomość od tego obywatela, skierowana do urzędu konsularnego, zostanie niezwłocznie przekazana temu ostatniemu przez właściwe organy Państwa przyjmującego.

3. Jeśli obywatel Państwa wysyłającego odbywa, po skazaniu, karę pozbawienia wolności, urzędnik konsularny ma prawo odwiedzać go i porozumiewać się z nim.

4. Uprawnienia określone w ustępach 1-3 będą wykonywane zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem, że nie uchylają one tych uprawnień.

Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o poważnych wypadkach drogowych obywateli Państwa wysyłającego.

Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o zgonie obywatela Państwa wysyłającego.

1. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o otwarciu w tym Państwie spadku po obywatelu Państwa wysyłającego, jak również o otwarciu spadku, niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej, jeżeli obywatel Państwa wysyłającego powołany jest do spadku jako spadkobierca, uprawniony lub zapisobierca.

2. Właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą niezbędne środki przewidziane w ustawach i innych przepisach tego Państwa dla zabezpieczenia spadku oraz przekazania urzędnikowi konsularnemu odpisu testamentu/jeżeli został on sporządzony, oraz wszelkich posiadanych informacji dotyczących spadku, miejsca pobytu osób uprawnionych do spadku, wartości i składu masy spadkowej, włącznie z kwotami pochodzącymi z tytułu ubezpieczeń społecznych, zarobków, polis ubezpieczeniowych. Powiadomią także o terminie rozpoczęcia postępowania spadkowego lub stadium, w jakim się ono znajduje.

3. Urzędnik konsularny jest upoważniony, bez potrzeby przedstawiania pełnomocnictwa, do reprezentowania, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, bezpośrednio lub pośrednio przez swego przedstawiciela, przed sądami lub innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego obywatela Państwa wysyłającego, uprawnionego do spadku lub mającego roszczenia do spadku w Państwie przyjmującym, jeżeli jest on nieobecny lub nie ustanowił swojego pełnomocnika.

4. Urzędnik konsularny ma prawo domagać się od właściwych organów Państwa przyjmującego:

a) zabezpieczenia spadku, nałożenia i zdjęcia pieczęci, podjęcia środków zabezpieczenia spadku, w tym wyznaczenia kuratora spadku, jak również uczestniczyć w tych czynnościach;

b) sprzedaży mienia wchodzącego w skład spadku, jak również powiadomienia o ustalonej dacie tej sprzedaży, aby mógł być obecny.

5. Z chwilą zakończenia postępowania spadkowego lub innych czynności urzędowych właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego i po uregulowaniu długów, opłat i podatków w ciągu trzech miesięcy przekażą mu spadek lub udziały spadkowe osób, które reprezentuje.

6. W przypadku gdy wartość spadku jest niewielka, urzędnik konsularny będzie mógł zwrócić się, aby mienie spadkowe zostało mu przekazane. Będzie on miał wówczas prawo przekazania go osobom uprawnionym.

7. Urzędnik konsularny ma prawo otrzymania, w celu przekazania osobom uprawnionym, udziałów spadkowych i zapisów przypadających obywatelom Państwa wysyłającego, nie mającym miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym, oraz otrzymywania kwot, które przypadają osobom uprawnionym z tytułu odszkodowań, rent, ubezpieczeń społecznych, zaległych zarobków i polis ubezpieczeniowych.

8. Przekazanie mienia i należności do Państwa wysyłającego, stosownie do postanowień ustępów 5, 6 i 7, może być dokonane jedynie zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

1. W przypadku gdy obywatel Państwa wysyłającego nie posiadający miejsca stałego pobytu w Państwie przyjmującym zmarł w czasie podróży w tym Państwie, przedmioty pozostałe po nim są przekazywane przez właściwe organy Państwa przyjmującego, bez specjalnego postępowania, urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny spłaci długi zaciągnięte przez osobę zmarłą w czasie jej pobytu w Państwie przyjmującym, do wysokości wartości przekazanych przedmiotów.

2. Postanowienie artykułu 45 ustęp 8 stosuje się odpowiednio do mienia określonego w ustępie 1.

Urzędnik konsularny ma prawo udzielenia wszelkiej pomocy przewidzianej w niniejszej konwencji statkom Państwa wysyłającego, jak również załogom tych statków podczas ich pobytu na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, włącznie z portami, od momentu dokonania odprawy tych statków związanych z ich wejściem. Może korzystać z prawa nadzoru i inspekcji w stosunku do statków tego Państwa i ich załóg. W tym celu może on również odwiedzać statki Państwa wysyłającego i przyjmować wizyty kapitanów i załóg tych statków.

Urzędnik konsularny ma prawo, w stosunku do statków Państwa wysyłającego, pod warunkiem, że nie będzie to sprzeczne z ustawodawstwem Państwa przyjmującego:

a) przesłuchiwać kapitana statku lub innych członków załogi, sprawdzać, przyjmować i poświadczać dokumenty statku, przyjmować oświadczenia dotyczące statku, ładunku i podróży, jak również wydawać dokumenty niezbędne dla ułatwienia wejścia, pobytu i wyjścia statku;

b) pośredniczyć w uregulowaniu i ułatwieniu uregulowania wszelkiego rodzaju sporów między kapitanem a innymi członkami załóg, włącznie ze sporami dotyczącymi umów o pracę i warunków pracy;

c) podejmować odpowiednie czynności związane z zatrudnieniem lub zwolnieniem kapitana i innych członków załogi;

d) podejmować niezbędne środki w celu zapewnienia leczenia szpitalnego i powrotu do kraju kapitana lub innego członka załogi;

e) przyjmować, sporządzać lub podpisywać wszelkie świadectwa i inne dokumenty dotyczące obywatelstwa, własności i innych praw rzeczowych oraz stanu i eksploatacji statku;

f) udzielać kapitanowi lub innym członkom załogi opieki i pomocy w ich stosunkach z sądami i innymi organami Państwa przyjmującego i w tym celu zapewniać im opiekę prawną, pomoc tłumacza lub jakiejkolwiek innej osoby;

g) podejmować wszelkie środki potrzebne w celu zachowania dyscypliny i porządku na statku;

h) dokonywać wszelkich innych czynności przewidzianych przez prawo Państwa wysyłającego w sprawach żeglugi.

1. Sądy i inne właściwe organy Państwa przyjmującego nie mogą wykonywać swojej jurysdykcji co do przestępstw popełnionych na pokładzie statku Państwa wysyłającego, chyba że chodzi o:

a) przestępstwa popełnione przez lub przeciwko obywatelowi Państwa przyjmującego albo przez lub przeciwko każdej innej osobie, która nie jest członkiem załogi;

b) przestępstwa naruszające spokój, bezpieczeństwo portu lub wód terytorialnych bądź wewnętrznych Państwa przyjmującego;

c) przestępstwa naruszające ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego dotyczące zdrowia publicznego, bezpieczeństwa życia ludzkiego na morzu, imigracji, spraw celnych zanieczyszczania morza lub wszelkiego nielegalnego przewozu;

d) przestępstwa zagrożone według prawa Państwa przyjmującego karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż pięć lat lub karą surowszą.

2. W innych przypadkach wspomniane wyżej organy mogą wykonywać swoją jurysdykcję jedynie na prośbę lub za zgodą urzędnika konsularnego.

1. W przypadku gdy sąd lub inny organ Państwa przyjmującego zamierza zatrzymać lub aresztować na pokładzie statku Państwa wysyłającego kapitana, innego członka załogi, pasażera lub jakąkolwiek inną osobę, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, albo też zająć mienie znajdujące się na statku lub przeprowadzić na pokładzie statku urzędowe dochodzenie, właściwy organ Państwa przyjmującego powiadomi o tym urzędnika konsularnego w takim czasie, aby umożliwić mu obecność na statku, zanim czynność ta zostanie podjęta. Jeśli z powodu nagłości sprawy powiadomienie urzędnika konsularnego było niemożliwe lub jeśli żaden urzędnik konsularny nie był obecny podczas sprawowania tych czynności, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie, nie później jednak niż w chwili, gdy wspomniane czynności mają zostać rozpoczęte. Właściwe organy Państwa przyjmującego ułatwią urzędnikowi konsularnemu widzenie się z osobą zatrzymaną lub aresztowaną i porozumiewanie się z nią, a także podejmowanie właściwych kroków w celu ochrony interesów zainteresowanej osoby lub statku.

2. Postanowień ustępu 1 nie stosuje się do zwykłej kontroli przeprowadzanej przez organy Państwa przyjmującego w sprawach paszportowych, celnych, zdrowia publicznego, zanieczyszczeń morza i bezpieczeństwa życia na morzu, ani do czynności podjętych na prośbę lub za zgodą kapitana statku.

1. Jeżeli statek Państwa wysyłającego uległ zatonięciu, rozbiciu, uszkodzeniu, osiadł na mieliźnie, został wyrzucony na brzeg lub doznał innej awarii na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, włącznie z portami, właściwe organy tego Państwa poinformują o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego.

2. W przypadkach wymienionych w ustępie 1 właściwe organy Państwa przyjmującego, zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, podejmą wszelkie środki w celu zorganizowania ratowania i ochrony statku, pasażerów, załogi, wyposażenia statku, ładunku, zapasów i innych przedmiotów znajdujących się na statku, a także w celu zapobieżenia naruszeniu własności i nieporządku na statku lub ich zlikwidowania. Środki te zostaną podjęte także w stosunku do przedmiotów stanowiących część statku lub jego ładunek, które znalazły się poza statkiem. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią urzędnika konsularnego o podjętych środkach. Organy te udzielą pomocy urzędnikowi konsularnemu w celu podjęcia wszelkich kroków będących następstwem awarii, osadzenia na mieliźnie lub zatonięcia statku.

3. W przypadku gdy statek Państwa wysyłającego zatonie, a jego wyposażenie, ładunek, zapasy lub inne przedmioty, które znajdowały się na statku, zostały znalezione na brzegu Państwa przyjmującego lub w pobliżu, albo zostały sprowadzone do portu tego Państwa i ani kapitan statku, ani jego pełnomocnik, ani agent portowy, ani przedstawiciel instytucji ubezpieczeniowej nie są obecni lub nie mogą podjąć kroków w celu zabezpieczenia tych przedmiotów lub postanowienia o dalszym ich przeznaczeniu, urzędnik konsularny jest upoważniony, w charakterze przedstawiciela właściciela statku, do podjęcia takich środków, jakie mógłby podjąć w tym samym celu właściciel, gdyby był obecny.

4. Urzędnik konsularny może również podjąć środki przewidziane w ustępie 3 w odniesieniu do każdego przedmiotu należącego do obywatela Państwa wysyłającego i pochodzącego ze statku lub z ładunku statku, bez względu na jego przynależność państwową, sprowadzonego do portu lub znalezionego na brzegu, w pobliżu brzegu lub na statku uszkodzonym, osadzonym na mieliźnie lub zatopionym. Właściwe organy Państwa przyjmującego zawiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o istnieniu takiego przedmiotu.

5. Urzędnik konsularny ma prawo uczestnictwa w postępowaniu wszczętym w celu ustalenia przyczyn awarii, osadzenia na mieliźnie lub zatonięcia statku, zgodnie z ustawodawstwem Państwa przyjmującego.

1. Jeżeli kapitan lub inny członek załogi statku Państwa wysyłającego zmarł lub zaginął w Państwie przyjmującym na statku lub na lądzie, kapitan lub jego zastępca oraz urzędnik konsularny Państwa wysyłającego są wyłącznie właściwi do sporządzenia spisu inwentarza przedmiotów, walorów i innego mienia pozostawionego przez zmarłego lub zaginionego i do dokonania innych czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i jego przekazania w celu likwidacji spadku. Jeżeli jednak zmarły lub zaginiony jest obywatelem Państwa przyjmującego, kapitan lub jego zastępca sporządza spis inwentarza w czasie stwierdzenia zgonu lub zaginięcia. Jedna kopia tego spisu jest doręczana organom Państwa przyjmującego, właściwym do dokonywania wszelkich czynności koniecznych dla zabezpieczenia mienia i w razie potrzeby do likwidacji spadku. Organy te powiadomią o swych czynnościach urząd konsularny Państwa wysyłającego.

2. Uprawnienia urzędnika konsularnego określone w ustępie 1 wykonywane będą zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego.

Postanowienia artykułów 47, 48, 49, 50, 51 i 52 stosuje się odpowiednio do statków powietrznych Państwa wysyłającego

1. Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego opłaty i inne należności za dokonane czynności konsularne, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.

2. Kwoty pobierane z tytułu czynności konsularnych, wymienione w ustępie 1, są zwolnione od wszelkich podatków i opłat w Państwie przyjmującym.

Urzędnik konsularny może wykonywać wszelkie inne funkcje konsularne, powierzone mu przez Państwo wysyłające, których nie zakazują ustawy i inne przepisy Państwa przyjmującego.

1. Wszystkie osoby, korzystając z przywilejów i immunitetów na podstawie niniejszej konwencji, obowiązane są, bez uszczerbku dla swych przywilejów i immunitetów, przestrzegać ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.

2. Pomieszczenia konsularne nie powinny być używane w sposób niezgodny z wykonywaniem funkcji konsularnych.

1. Postanowienia niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio w przypadku wykonywania funkcji konsularnych przez przedstawicielstwo dyplomatyczne.

2. Imiona i nazwiska członków przedstawicielstwa dyplomatycznego przydzielonych do wydziału konsularnego przedstawicielstwa dyplomatycznego są notyfikowane Ministerstwu Spraw Zagranicznych Państwa przyjmującego.

3. Członkowie przedstawicielstwa dyplomatycznego, wymienieni w ustępie 2, korzystają nadal z przywilejów i immunitetów przysługujących na podstawie ich statusu dyplomatycznego.

1. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji i wejdzie w życie po upływie trzydziestego dnia od dnia wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, która nastąpi w Warszawie.

2. Niniejsza konwencja zawarta jest na czas nieokreślony. Może ona być wypowiedziana w drodze notyfikacji przez każdą z Umawiających się Stron. W takim przypadku utraci moc po upływie sześciu miesięcy od dnia wypowiedzenia.

Konwencję niniejszą sporządzono w Ankarze dnia 5 czerwca 1987 r. w dwóch oryginalnych egzemplarzach, każdy w językach polskim, tureckim i francuskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne; w razie rozbieżności przy ich interpretacji tekst francuski uważany będzie za rozstrzygający.

Na dowód czego Pełnomocnicy Umawiających się Stron podpisali niniejszą konwencję i opatrzyli ją pieczęciami.

Wersja w języku angielskim

Po zaznajomieniu się z powyższą konwencją, Rada Państwa uznała ją i uznaje za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych oświadcza, że jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, oraz przyrzeka, że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Dano w Warszawie dnia 1 października 1987 r.

Przewodniczący Rady Państwa: W. Jaruzelski

L. S.

Minister Spraw Zagranicznych: M. Orzechowski