Dziennik Ustaw - rok 1989 nr 23 poz. 125

Na podstawie art. 4 ust. 1 i art. 9 dekretu z dnia 28 października 1947 r. o ubezpieczeniu rodzinnym (Dz. U. Nr 66, poz. 414 oraz z 1950 r. Nr 20, poz. 170 i Nr 36, poz. 333), art. 118 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267, z 1984 r. Nr 52, poz. 268 i 270 oraz z 1986 r. Nr 1, poz. 1), art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 i Nr 25, poz. 187, z 1983 r. Nr 5, poz. 33 i z 1986 r. Nr 42, poz. 202), art. 11 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135), art. 12 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 146) i art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 147 i z 1986 r. Nr 42, poz. 202) zarządza się, co następuje:

2. Warunek zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy nie jest wymagany od pracownicy i inwalidy zatrudnionych co najmniej w połowie pełnego wymiaru czasu pracy.

2. Jeżeli dla danej kategorii pracowników ze względu na szczególne warunki nie są ustalone normy czasu pracy, za zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy uważa się pracownika, który z tytułu tego zatrudnienia osiąga wynagrodzenie miesięczne w kwocie nie niższej od najniższego wynagrodzenia pracowników jednostek gospodarki uspołecznionej.

1) do ukończenia 16 lat życia, a jeżeli kształci się w szkole lub na kursie kwalifikacyjnym przysposobienia bądź doskonalenia zawodowego trwającym co najmniej 3 miesiące - do czasu ukończenia nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 lat życia; jeżeli ukończenie 25 lat życia przypada na ostatni rok studiów w szkole wyższej, zasiłek rodzinny przysługuje do zakończenia tego roku studiów,

2) bez względu na wiek, gdy jest inwalidą I grupy lub inwalidą II grupy, jeżeli inwalidztwo II grupy powstało w wieku uprawniającym do zasiłku.

2. W razie przerwy w nauce spowodowanej chorobą dziecka będącego nadal uczniem lub studentem, zasiłek rodzinny wypłaca się przez okres tej przerwy.

3. W razie korzystania przez studentkę z urlopu dziekańskiego w związku z urodzeniem dziecka, zasiłek rodzinny wypłaca się przez okres tego urlopu.

1) dzieci własne pracownika, dzieci małżonka, dzieci przysposobione, dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej oraz dzieci, których opiekunem prawnym został ustanowiony pracownik lub jego małżonek,

2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności: wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, gdy ich rodzice nie żyją, a gdy rodzice żyją, jeżeli:

a) nie mogą zapewnić im utrzymania albo

b) zostali pozbawieni lub ograniczeni w sprawowaniu władzy rodzicielskiej.

1) pozostające w związku małżeńskim,

2) przebywające w domu pomocy społecznej, w domu dziecka lub w innej placówce opiekuńczo-wychowawczych, zapewniających całkowitą opiekę nad dzieckiem,

3) kształcące się w szkole wojskowej lub w innej szkole państwowej, zapewniającej nieodpłatnie pełne utrzymanie (wyżywienie, zakwaterowanie, umundurowanie),

4) osiągające dochody w kwocie wyższej od najniższego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

5) przebywające w zakładzie karnym lub poprawczym,

6) pobierające rentę rodzinną, do której uprawniona jest tylko jedna osoba.

2. Ograniczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się w razie zawarcia związku małżeńskiego:

1) między osobami kształcącymi się w szkole,

2) przez osobę, na którą przysługuje zasiłek pielęgnacyjny w przypadku określonym w § 13 ust. 3 pkt 2, jeżeli małżonek takiej osoby nie jest uprawniony do zasiłku rodzinnego.

3. Ograniczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie stosuje się:

1) w razie osiągania przez dziecko wynagrodzenia za prace w okresie ferii letnich i zimowych,

2) w razie przekroczenia granicy dochodu, jeżeli kwota tego przekroczenia jest niższa od przysługującego zasiłku rodzinnego, bez dodatkowej kwoty zwiększającej zasiłek rodzinny,

3) w razie osiągania wynagrodzenia przez dziecko, na które przysługuje zasiłek pielęgnacyjny.

1) wychowuje choćby jedno dziecko w wieku do 8 lat lub sprawuje opiekę nad dzieckiem, o którym mowa w § 13, lub pobierającym stały zasiłek pieniężny z pomocy społecznej dla osób będących inwalidami od dzieciństwa,

2) ukończył 50 lat kobieta lub 65 lat mężczyzna,

3) jest inwalidą.

1) przebywającego w domu pomocy społecznej,

2) przebywającego w zakładzie karnym,

3) osiągającego dochody w kwocie wyższej od najniższego wynagrodzenia pracowników gospodarki uspołecznionej,

4) pobierającego rentę rodzinną, do której uprawniona jest tylko jedna osoba.

2. Ograniczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie stosuje się w razie przekroczenia granicy dochodu o kwotę niższą od przysługującego zasiłku rodzinnego.

2. Ograniczenia tego nie stosuje się do studentów studiujących za granicą.

2. Stan zdrowia dziecka wymagający zwiększonej normy spożycia mięsa stwierdza się na podstawie zaświadczenia zakładu społecznej służby zdrowia.

3. Zwiększenie zasiłku rodzinnego, o którym mowa w ust. 1, przysługuje także na dzieci chore na fenyloketonurię na podstawie zaświadczenia zakładu społecznej służby zdrowia stwierdzającego taką chorobę.

2. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

1) na dzieci w wieku do 16 lat, w razie stwierdzenia przez zakład społeczny służby zdrowia, że ze względu na stan zdrowia wymagają one ze strony innej osoby stałej opieki polegającej na pielęgnacji lub na systematycznym współdziałaniu w postępowaniu leczniczym i rehabilitacyjnym,

2) na członków rodziny w wieku powyżej 16 lat, jeżeli są inwalidami I grupy, a na dzieci także jeżeli są inwalidami II grupy oraz inwalidztwo ich powstało w wieku uprawniającym do zasiłku rodzinnego,

3) na małżonka, który ukończył 75 lat.

3. Zasiłek pielęgnacyjny przysługujący na dziecko w wieku do 16 lat wypłaca się po osiągnięciu tego wieku:

1) do czasu ukończenia nauki w szkole, na kursie kwalifikacyjnym przysposobienia lub doskonalenia zawodowego trwającym co najmniej 3 miesiące, w razie stwierdzenia przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, że nadal odpowiada ono warunkom określonym w ust. 2 pkt 1, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 lat życia,

2) na osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jest inwalidą I lub II grupy, a zasiłek ten przysługiwał na nią przed zawarciem związku małżeńskiego.

4. W razie zbiegu prawa do zasiłku pielęgnacyjnego z tytułu zaliczenia do I lub II grupy inwalidów z prawem do zasiłku pielęgnacyjnego z tytułu ukończenia 75 lat życia, przysługuje tylko jedno świadczenie.

5. W razie zbiegu prawa do zasiłku pielęgnacyjnego z prawem do dodatku pielęgnacyjnego dla osób otrzymujących stałe zasiłki pieniężne z pomocy społecznej, zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje.

6. Stany zdrowia uzasadniające wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego na dzieci w wieku do lat 16, wymagające stałej opieki innej osoby, określa załącznik do rozporządzenia.

2. Prawo do zasiłku rodzinnego na poszczególnych członków rodziny powstaje z pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego, w którym zostały spełnione wszystkie warunki wymagane od każdego z nich do uzyskania tego prawa, a ustaje - z upływem miesiąca, w którym ustał choćby jeden z tych warunków.

2. Zasiłek rodzinny przysługuje za miesiące objęte urlopem bezpłatnym udzielonym pracownikom:

1) państwowych i spółdzielczych przedsiębiorstw budowlano-montażowych - w związku z ograniczeniem robót w okresie zimowym,

2) spółek wodnych i ich związków - w okresie od 1 grudnia do 15 kwietnia.

2. Do zgłoszenia wniosku uprawnione są również osoby sprawujące faktyczną opiekę nad członkiem rodziny, pracownik socjalny pomocy społecznej oraz organizacje społeczne, jeżeli pracownik nie ma możliwości zgłoszenia takiego wniosku lub zgłoszenia takiego wniosku zaniedbuje.

1) uspołecznione zakłady pracy,

2) nie uspołecznione zakłady pracy zatrudniające co najmniej 5 pracowników, a także inne nie uspołecznione zakłady pracy, jeżeli zostaną do tego upoważnione przez oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,

3) oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - w pozostałych przypadkach.

2. Pracownikowi zatrudnionemu równocześnie w dwóch lub więcej zakładach pracy zasiłki rodzinne wypłaca ten zakład pracy, w którym wymiar czasu pracy jest największy, a gdy wymiar czasu pracy jest równy - zakład pracy, w którym pracownik złożył wniosek o wypłatę zasiłku.

3. W przypadkach, o których mowa w § 17, zasiłek rodzinny wypłaca zakład pracy lub oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w zależności od tego, który z nich wypłaca zasiłek z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

2. Z wnioskiem o ustalenie uprawnień do zasiłku rodzinnego przysługującego pracownikowi i wydanie decyzji może wystąpić do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych także zakład pracy.

3. Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może dokonywać ustaleń, o których mowa w ust. 1 i 2, i wydawać decyzje także z urzędu.

4. Decyzje, o których mowa w ust. 1-3, wydaje oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, właściwy ze względu na siedzibę zakładu pracy.

1) przedstawić na żądanie zakładu pracy lub oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dowody stwierdzające uprawnienia do zasiłku rodzinnego,

2) zawiadamiać o wszelkich zmianach mających wpływ na uprawnienia do zasiłku rodzinnego.

2. W razie nabycia prawa do zasiłków po raz pierwszy, zasiłki rodzinne wypłaca się nie później niż w ciągu 30 dni od dnia przedstawienia dowodów niezbędnych do wypłaty zasiłku.

2. Jeżeli niezgłoszenie wniosku o wypłatę zasiłku rodzinnego w terminie 6 miesięcy od miesiąca, w którym powstało prawo do tego zasiłku, nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika, termin 6 miesięcy liczy się od miesiąca, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie wniosku.

3. Jeżeli odmowa wypłaty zasiłku rodzinnego lub ustalenie wysokości tego zasiłku były następstwem błędu zakładu pracy lub oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wyplata zasiłku może nastąpić najdalej za 3 lata wstecz, licząc od daty zgłoszenia wniosku o sprostowanie błędu lub wydania decyzji z urzędu prostującej błąd.

2. W razie zbiegu prawa do zasiłku rodzinnego z tytułu ubezpieczenia obojga rodziców, zasiłek wypłaca się temu z rodziców, który zażąda wypłaty zasiłku, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Jeżeli dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z obojgiem rodziców, zasiłek rodzinny wypłaca się z tytułu ubezpieczenia tego z rodziców, przy którym dziecko przebywa.

4. W razie zbiegu prawa do zasiłku rodzinnego z prawem do dodatku rodzinnego do wynagrodzenia albo do emerytury lub renty, wypłaca się świadczenie wybrane przez zainteresowanego.

5. W razie zbiegu prawa do zasiłku pielęgnacyjnego z prawem do dodatku pielęgnacyjnego przysługującego do renty rodzinnej, wypłaca się świadczenie wybrane przez zainteresowanego.

6. W razie zbiegu prawa do zasiłku rodzinnego z prawem do świadczenia rodzinnego wypłacanego przez instytucję zagraniczną, nie wypłaca się zasiłku rodzinnego, jeżeli świadczenie takie jest wypłacane przez instytucję zagraniczną.

2. Zasiłek rodzinny wypłaca się małżonkowi pracownika lub opiekunowi dziecka w przypadku:

1) zawieszenia lub pozbawienia pracownika władzy rodzicielskiej,

2) zasądzenia od pracownika świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka lub małżonka, przy czym zasiłek rodzinny nie podlega zaliczeniu na poczet tych świadczeń,

3) postanowienia sądu zobowiązującego pracownika do przekazywania zasiłku rodzinnego tym osobom,

4) pobytu pracownika w zakładzie lecznictwa zamkniętego,

5) w innych uzasadnionych przypadkach, gdy zostanie ustalone, że pracownik nie spełnia obowiązku dostarczenia środków utrzymania rodziny lub w inny sposób naraża na istotną szkodę interes rodziny.

3. W razie śmierci pracownika przed podjęciem należnego mu zasiłku rodzinnego, wypłaca się go osobom uprawnionym do podjęcia wynagrodzenia lub zasiłku z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przysługującego temu pracownikowi.

4. W wypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 5, zasiłek rodzinny wypłaca się na podstawie decyzji oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

1) prowadzić dokumentację dotyczącą wypłat zasiłków rodzinnych,

2) zwracać się do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie uprawnień do zasiłku rodzinnego w przypadkach wątpliwych,

3) okazywać lub przedstawiać do wglądu wszystkie dokumenty dotyczące wypłaty zasiłków rodzinnych organom kontrolnym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz innym organom uprawnionym do kontroli,

4) podejmować lub wstrzymywać wypłatę zasiłku rodzinnego na polecenie oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

2. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może upoważnić do podejmowania decyzji, o których mowa w ust. 1, dyrektorów oddziałów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i ustalać zasady podejmowania tych decyzji.

1) wynagrodzenie uzyskiwane w ramach stosunku pracy, z tytułu umowy zlecenia, umowy agencyjnej, umowy o dzieło lub umowy o pracę nakładczą,

2) dochody z tytułu:

a) członkostwa spółdzielni,

b) wykonywania wolnego zawodu,

c) działalności twórczej lub artystycznej,

d) działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu takiej działalności,

3) zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,

4) emerytury i renty inwalidzkie wraz ze wszystkimi wzrostami i dodatkami, z wyjątkiem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych,

5) stypendia: doktoranckie, twórcze i dla sportowców,

6) stałe zasiłki z pomocy społecznej,

7) zasiłki dla absolwentek szkół wyższych wychowujących dzieci,

8) zasiłki z Państwowego Funduszu Aktywizacji Zawodowej,

9) zasiłki na utrzymanie rodziny, wypłacane żołnierzom pełniącym służbę w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych.

2. Wysokość zasiłku rodzinnego za miesiące luty i marzec 1989 r. ustala się ponownie na podstawie dochodu rodziny z roku ubiegłego, jeżeli jest to dla pracownika korzystniejsze i zgłosi on taki wniosek.

1) ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 146),

2) dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135),

3) ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników i niektórych innych osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 147 i z 1986 r. Nr 42, poz. 202),

4) ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 i Nr 25, poz. 187, z 1983 r. Nr 5, poz. 33 i z 1986 r. Nr 42, poz. 202),

5) ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40. poz. 267, z 1984 r. Nr 52, poz. 268 i 270 oraz z 1986 r. Nr 1, poz. 1).

2. Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zasiłki rodzinne i zasiłki pielęgnacyjne przyznaje i wypłaca właściwy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w trybie określonym w rozporządzeniu albo poprzez pomniejszenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne o kwoty przysługujących zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych.

1) Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 23 stycznia 1984 r. w sprawie zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych (Dz. U. Nr 4, poz. 21, z 1985 r. Nr 15, poz. 65, z 1986 r. Nr 9, poz. 50, z 1987 r. Nr 10, poz. 66 i z 1988 r. Nr 3, poz. 26),

2) Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 23 stycznia 1984 r. w sprawie wysokości zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych przysługujących niektórym grupom ubezpieczonych (Dz. U. Nr 4, poz. 22 i z 1988 r. Nr 3, poz. 27),

z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W razie zgłoszenia wniosku o wypłatę zasiłku rodzinnego za okres wsteczny, przypadający do dnia 31 marca 1989 r., zasiłek rodzinny ustala się i wypłaca w myśl dotychczasowych przepisów.

Minister Pracy i Polityki Socjalnej: M. Czarski

Załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 10 kwietnia 1989 r. (poz. 125)

STANY ZDROWIA UZASADNIAJĄCE WYPŁATĘ ZASIŁKU PIELĘGNACYJNEGO

Stany zdrowia uzasadniające wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego dzieciom do lat 16 wymagającym stałej opieki innej osoby obejmują następujące stany fizyczne, psychiczne lub psychofizyczne:

1) wrodzone wady rozwojowe z porażeniem lub niedowładami kończyn upośledzające w znacznym stopniu zdolność chwytną rąk lub utrudniające samodzielne poruszanie się,

2) inne wady wrodzone lub kalectwa upośledzające w bardzo znacznym stopniu sprawność narządu ruchu,

3) wrodzone lub nabyte ubytki anatomiczne kończyny górnej lub dolnej upośledzające w znacznym stopniu zdolność chwytną rąk lub utrudniające poruszanie się,

4) zespoły neurologiczne będące następstwem urazów okołoporodowych,

5) niedowłady lub porażenia będące następstwem chorób lub urazów układu nerwowego, upośledzające w znacznym stopniu zdolność chwytną rąk lub utrudniające samodzielne poruszanie się,

6) niedorozwoje umysłowe począwszy od niedorozwoju umiarkowanego (iloraz inteligencji około 50 i poniżej według klasyfikacji międzynarodowej),

7) psychozy i zespoły psychotyczne o znacznym nasileniu, w których okres leczenia przekracza 6 miesięcy,

8) padaczką z wyraźnymi następstwami psychoneurologicznymi,

9) wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące znaczne ograniczenie jego sprawności (obniżenie ostrości wzroku w oku lepszym do 5/35 lub 0,15 wg Snellena po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30°),

10) głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2000 Hz o natężeniu od 80 dB),

11) niemotę lub bardzo znaczne zaburzenia mowy wymagające współdziałania w procesie uczenia się,

12) wrodzone lub nabyte wady układu krążenia i oddechowego znacznie upośledzające sprawność organizmu,

13) cukrzycę,

14) fenyloketonurię,

15) celiakię,

16) hemofilię,

17) inne stany chorobowe lub po przebytych chorobach powodujące w takim samym stopniu jak choroby wymienione w pkt 1-16 upośledzenie sprawności ogólnej, utrudniające możność samodzielnego poruszania się, lub stany wymagające opieki i pomocy rodziców w leczeniu i rehabilitacji, a także w ochronie dziecka przed możliwością doznania urazu.