REKLAMA
Dziennik Ustaw - rok 1989 nr 4 poz. 21
USTAWA
z dnia 31 stycznia 1989 r.
Prawo bankowe.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
2. Przepisy ustawy mają zastosowanie do działalności Narodowego Banku Polskiego w zakresie nie uregulowanym w ustawie o Narodowym Banku Polskim.
Art. 2.
2. Banki państwowe nie podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.
1) jego nazwę, która powinna zawierać wyraz "bank" i odróżniać się od nazw innych banków, z tym że nazwa banku spółdzielczego powinna zawierać również wyraz "spółdzielczy",
2) siedzibę banku oraz przedmiot i zakres jego działalności,
3) organy i organizację banku, tryb składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków,
4) fundusze własne, zasady tworzenia i wykorzystywania funduszy specjalnych oraz zasady gospodarki finansowej.
2. Statut powinien także zawierać postanowienia, których wprowadzenia do statutu wymagają przepisy niniejszej ustawy i innych ustaw.
Art. 4.
1) tworzyć spółki prawa handlowego i cywilnego oraz spółdzielnie,
2) realizować wspólnie z innymi podmiotami przedsięwzięcia gospodarcze oraz świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,
3) podejmować w zakresie określonym w ich statutach działalność gospodarczą nie przewidzianą w niniejszej ustawie,
4) tworzyć i likwidować za granicą oddziały i inne placówki oraz być udziałowcem (akcjonariuszem) zagranicznych banków i przedsiębiorstw działających w kraju.
Rozdział 2
Czynności bankowe
A. Przepisy wspólne
Art. 11.
1) prowadzenie rachunków bankowych,
2) przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych,
3) przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych,
4) udzielanie i zaciąganie kredytów i pożyczek pieniężnych,
5) wykonywanie operacji czekowych i wekslowych,
6) przyjmowanie i dokonywanie lokat w bankach krajowych i zagranicznych,
7) udzielanie oraz przyjmowanie poręczeń i gwarancji bankowych,
8) dokonywanie obrotu wartościami dewizowymi oraz prowadzenie obsługi finansowej obrotów z zagranicą,
9) prowadzenie obsługi pożyczek państwowych,
10) emitowanie papierów wartościowych oraz dokonywanie obrotu tymi papierami,
11) dokonywanie zleconych czynności związanych z emisją papierów wartościowych,
12) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych.
2. Do dokonywania czynności bankowych wymienionych w ust. 1 są uprawnione banki w zakresie ustalonym w ich statutach, z zastrzeżeniem przepisu ust. 3.
3. Banki mogą na zlecenie innych banków wykonywać określone czynności bankowe należące do zakresu działania banków zlecających.
Art. 12.
1) rodzaje wkładów oszczędnościowych i warunki prowadzenia rachunków tych wkładów,
2) rodzaje udzielanych kredytów oraz warunki umów kredytowych i umowy pożyczki,
3) warunki udostępniania skrytek sejfowych,
4) inne czynności usługowe banków.
2. Postanowienia regulaminów, o których mowa w ust. 1, są dla stron wiążące, jeżeli strony w umowie nie ustalą odmiennie swych praw i obowiązków.
B. Rachunki bankowe i rozliczenia pieniężne
Art. 13.
2. W celu przechowywania środków pieniężnych i przeprowadzania rozliczeń związanych z działalnością gospodarczą są otwierane i prowadzone:
1) rachunki bieżące dla rozliczeń krajowych,
2) rachunki pomocnicze dla określonych rozliczeń krajowych,
3) rachunki lokat terminowych,
4) rachunki dla rozliczeń zagranicznych.
3. Zawierając umowę rachunku bankowego, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, bank może zastrzec obowiązek zawiadomienia go o otwarciu w innym banku rachunku pomocniczego lub rachunku dla rozliczeń zagranicznych.
Art. 14.
2. Środki pieniężne zgromadzone na rachunku mogą być oprocentowane w wysokości i według zasad określonych w umowie z bankiem.
3. Prezes Narodowego Banku Polskiego może określić granice oprocentowania wkładów w walutach obcych, gromadzonych na rachunkach bankowych.
Art. 15.
1) przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne,
2) banki,
3) przedsiębiorstwa mieszane,
4) spółdzielnie i ich związki,
5) organizacje podmiotów gospodarczych,
6) organizacje społeczne i fundacje prowadzące działalność gospodarczą,
7) kółka rolnicze i ich związki,
8) spółki, w których państwo lub jednostki wymienione w pkt 1-7 posiadają udział, oraz spółki wodne,
9) organizacje polityczne, społeczne i zawodowe inne niż wymienione w pkt 6,
10) nie wymienione w poprzednich punktach osoby prawne, jeżeli zaciągają w banku kredyt na cele związane z działalnością gospodarczą.
Art. 16.
1) określa ogólne warunki otwierania i prowadzenia rachunków bankowych, po zasięgnięciu opinii Rady Banków,
2) w porozumieniu z Ministrem Finansów określa formy i tryb przeprowadzania za, pośrednictwem banków rozliczeń pieniężnych między osobami prawnymi oraz "między tymi osobami i innymi podmiotami.
2. Banki:
1) są obowiązane przyjmować wpłaty gotówkowe oraz przeliczać i sortować znaki pieniężne pochodzące z tych wpłat, przy czym mogą pobierać prowizją od wpłat gotówkowych na rachunki bankowe,
2) stosują ustalone przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego zasady przeliczania, sortowania, pakowania i oznaczania opakowań znaków pieniężnych oraz wykonywania czynności związanych z zasilaniem banków w te znaki.
C. Wkłady oszczędnościowe
2. Dowody na złożone wkłady oszczędnościowe, wystawiono na okaziciela, podlegają w razie ich utraty umorzeniu na zasadach określonych w przepisach o umarzaniu utrąconych dokumentów, z wyjątkiem wypadku, gdy w wydanych dowodach zostało zastrzeżone, że nie podlegają one umorzeniu.
1) koszty pogrzebu wkładcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb. ten odpowiada zwyczajom przyjętym w środowisku zmarłego - osobie, która przedłoży rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią wydatków,
2) kwotę nie przekraczającą ogółem sumy przeciętnego wynagrodzenia pracowników w gospodarce uspołecznionej w okresie pięciu lat kalendarzowych poprzedzających wypłatę - jeżeli wkładca wskazał pisemnie właściwemu dla jego ostatniego miejsca zamieszkania bankowi lub oddziałowi banku osoby, na których rzecz wypłata ma nastąpić; osobami wskazanymi przez wkładce mogą być jego małżonek, zstępni, rodzice, dziadkowie i rodzeństwo.
2. Sumy wymienione w ust. 1 nie należą do spadku po wkładcy.
D. Kredyty i pożyczki pieniężne
2. Banki mogą udzielać i zaciągać kredyty zagraniczne.
2. Banki mogą udzielać kredytów również podmiotom gospodarczym nie mającym osobowości prawnej.
2. Umowa powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
1) kwotę kredytu,
2) termin spłaty kredytu,
3) oprocentowanie kredytu,
4) zakres uprawnień banku związanych z wykorzystaniem udzielonego kredytu i zabezpieczeniem jego zwrotu,
5) termin postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się przy udzielaniu kredytu nowo utworzonej osobie prawnej w razie przedstawienia przez nią zabezpieczenia kredytu, określonego w art. 30.
3. Bank może udzielić kredytu osobie prawnej nie mającej zdolności kredytowej pod warunkiem przedstawienia przez nią programu uzdrowienia gospodarki, którego realizacja zapewnia, według oceny banku, uzyskanie zdolności kredytowej w określonym terminie.
2. W razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy, bank może wypowiedzieć umowę kredytu w całości lub w części bądź zażądać zabezpieczenia kredytu zgodnie z art. 30. Dalsze kredytowanie osoby prawnej prowadzącej działalność gospodarczą bank może ponadto uzależnić od przedstawienia przez nią w określonym terminie programu uzdrowienia gospodarki, uznanego za wiarygodny przez bank.
2. Od przyznanego kredytu bankowi przysługuje prowizja w wysokości określonej w umowie kredytowej.
1) suma kredytów udzielonych przez bank jednemu kredytobiorcy lub grupie związanych ze sobą finansowo kredytobiorców nie może przekroczyć 15%,
2) wielkość kredytu udzielonego na podstawie jednej umowy nie może przekroczyć 10% sumy nie podlegających podziałowi funduszy własnych banku i środków pieniężnych zgromadzonych w banku.
2. Wartość udziałów i wkładów wniesionych do innej osoby prawnej oraz wartość zakupionych, akcji i obligacji łącznie nie może przekraczać 25% sumy niepodzielnych funduszy własnych banku oraz środków pieniężnych zgromadzonych w banku na rachunkach lokat terminowych.
3. Granice, o których mowa w ust. 1, mogą być przekroczone za zgodą Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
4. Bank, na wniosek kredytobiorcy, może zawrzeć z innymi bankami umowę w sprawie wspólnego udzielenia kredytu (konsorcjum bankowe). Bank inicjujący zawarcie takiej umowy reprezentuje wobec kredytobiorcy wspólnie działające banki oraz uzgadnia z nimi warunki umowy kredytowej i zasady wzajemnych rozliczeń z tytułu udzielonego kredytu.
E. Emisja papierów wartościowych
2. Prezes Narodowego Banku Polskiego może określić przypadki, w których wymagana jest zgoda Narodowego Banku Polskiego aa emisję bankowych papierów wartościowych.
2. Bank może udzielać gwarancji wykonania zobowiązań pieniężnych wynikających z papierów wartościowych, emitowanych przez upoważnione do tego jednostki.
F. Inne czynności
2. Udzielenie gwarancji pod rygorem nieważności następuje w formie pisemnej.
3. Do gwarancji bankowych stosuje się odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego, z tym że zobowiązanie banku jest zawsze zobowiązaniem pieniężnym.
4. Prowizja z tytułu udzielenia gwarancji lub poręczenia może być pobierana przez bank w walucie zobowiązania, na które rozciąga się gwarancja lub poręczenie.
2. Banki wykonują obsługę finansowo-rozliczeniową obrotów z zagranicą, obejmującą dokonywanie rozrachunków we wszystkich formach przyjętych w międzynarodowych stosunkach bankowych.
Rozdział 3
Szczególne obowiązki i uprawnienia banków
Art. 48.
2. Informacji o obrotach i stanach rachunków bankowych banki udzielają posiadaczom rachunków i organom państwowym upoważnionym do tego na podstawie obowiązujących przepisowi
3. Banki mogą przekazywać sobie nawzajem informacje o udzielonych kredytach oraz o obrotach i stanach rachunków bankowych w zakresie, w jakim informacje te są potrzebne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek, poręczeń i gwarancji bankowych.
4. Informacje dotyczące wkładów oszczędnościowych osób fizycznych nie mogą być udzielane, chyba że informacji takich zażąda sąd lub prokurator w związku z toczącą się przeciwko wkładcy sprawą karną lub karną skarbową lub sprawą o alimenty, o rentę o charakterze alimentacyjnym lub o podział majątku wspólnego małżonków, a także w postępowaniu spadkowym.
5. Przepisy ust. 1, 2 i 4 stosuje się odpowiednio do informacji o udostępnionych skrytkach sejfowych i przyjętych na przechowanie przedmiotach i papierach wartościowych.
1) z tytułu wkładów oszczędnościowych gromadzonych w bankach państwowych, a także w innych bankach, które korzystały z tego uprawnienia przed wejściem w życie niniejszej ustawy,
2) za które przyjął odpowiedzialność z tytułu gwarancji i poręczeń.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do każdego banku w zakresie, w jakim prowadzi on obsługę należności państwa z tytułu sprzedaży nieruchomości i lokali.
2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego, w drodze rozporządzenia, może określać ulgowe stawki opłat sądowych lub zwalniać od tych opłat wnioski w sprawach wymienionych w ust. 1, składane przez innych niż bank wnioskodawców.
2. Wyciągi z ksiąg banków, o których mowa w art. 49 pkt. 1, oraz inne dokumenty związane z dokonywaniem czynności bankowych, stwierdzające zobowiązania na rzecz tych banków i zaopatrzone w oświadczenie, że oparte na nich roszczenia są wymagalne, mają moc tytułów wykonawczych, bez potrzeby uzyskiwania dla nich sądowych klauzul wykonalności. Egzekucja należności stwierdzonych tymi dokumentami odbywa się według wyboru banku, w trybie określonym w Kodeksie postępowania cywilnego bądź w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Dłużnik, w drodze powództwa, może zażądać umorzenia w całości lub w części egzekucji prowadzonej przez banki, o których mowa w art. 49 pkt 1, według Kodeksu postępowania cywilnego bądź przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jeżeli egzekwowana wierzytelność nie istnieje lub istnieje w kwocie mniejszej albo gdy dłużnik zgłasza wzajemne roszczenia nadające się do potrącenia z wierzytelności egzekwowanej.
4. W trybie zabezpieczenia powództwa sąd na wniosek powoda może zawiesić postępowanie egzekucyjne.
Rozdział 4
Zrzeszanie się banków
Art. 54.
2. W umowie bank zrzeszający może zostać upoważniony do:
1) reprezentowania wspólnych interesów zrzeszonych w nim banków, w szczególności wobec Narodowego Banku Polskiego,
2) gromadzenia dobrowolnych lokat banków, m. in. dla zabezpieczenia ich płynności płatniczej,
3) udzielania kredytu refinansowego,
4) realizowania przedsięwzięć gospodarczych we wspólnym interesie zrzeszonych banków,
5) podejmowania innych działań.
2. Zakres i tryb działania rady zrzeszonych banków oraz wykonywania jej uchwał określa umowa.
Rozdział 5
Tworzenie, organizacja i działalność banków
Art. 57.
1) trzech, jeżeli założycielami są osoby prawne,
2) dziesięciu, jeżeli założycielami są osoby fizyczne.
2. Określonych w ust. 1 wymagań dotyczących liczby założycieli nie stosuje się do Skarbu Państwa.
A. Banki państwowe
2. Rozporządzenie Rady Ministrów o utworzeniu banku państwowego określa nazwę, siedzibę, przedmiot i zakres działania banku, a także wydzielone z majątku Skarbu Państwa środki, które stają się majątkiem banku.
2. Wiceprezesów i pozostałych członków zarządu banku państwowego powołuje i odwołuje prezes banku.
Art. 61.
B. Banki spółdzielcze
C. Banki państwowo-spółdzielcze
2. Rozporządzenie Rady Ministrów o utworzeniu banku państwowo-spółdzielczego określa nazwę, siedzibę, przedmiot i zakres działania banku oraz sposób wyposażenia go w majątek.
3. Fundusze banku państwowo-spółdzielczego tworzone są ze środków państwowych i spółdzielczych.
4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, w porozumieniu z Naczelną Radą Spółdzielczą likwiduje bank państwowo-spółdzielczy na podstawie uchwały zjazdu delegatów, po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Rozporządzenie określa tryb likwidacji oraz zasady podziału majątku zlikwidowanego banku.
2. Bank państwowo-spółdzielczy korzysta z uprawnień i wykonuje obowiązki przysługujące centralnym związkom spółdzielczym w rozumieniu ustawy - Prawo spółdzielcze.
3. Bank państwowo-spółdzielczy może udzielać kredytu refinansowego bankom spółdzielczym, które są w nim zrzeszone.
2. Wiceprezesów i pozostałych członków zarządu banku państwowo-spółdzielczego wybiera i odwołuje rada banku na wniosek prezesa zarządu banku.
D. Banki w formie spółek akcyjnych
2. Prezesa, wiceprezesów i pozostałych członków zarządu banku w formie spółki akcyjnej powołuje i odwołuje rada banku.
3. Powołanie prezesa zarządu banku następuje po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Z wnioskiem o wyrażenie opinii występuje rada banku.
E. Postępowanie przy tworzeniu banków
1) wyposażenie banku w kapitał własny, którego wielkość będzie proporcjonalna do rozmiarów zamierzonej działalności, i w inne środki niezbędne do prowadzenia tej działalności oraz w pomieszczenia przystosowane do należytego zabezpieczenia wartości gromadzonych w banku,
2) powierzenie stanowisk kierowniczych osobom o odpowiednim wykształceniu i doświadczeniu zawodowym.
1) nazwę, siedzibę, przedmiot i zakres działania banku,
2) nazwy (nazwiska) i adresy założycieli banku,
3) dane o przygotowaniu kapitału, w który zostanie wyposażony bank, oraz o osobach przewidzianych do objęcia w banku stanowisk kierowniczych.
2. Do wniosku załącza się projekt statutu banku.
2. Decyzja wymieniona w ust. 1 może być zaskarżona do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Rozdział 6
Rada Banków
Art. 87.
1) Prezes Narodowego Banku Polskiego i jego pierwszy zastępca,
2) prezesi 10 banków (zarządów banków) o największej sumie bilansowej w roku poprzednim,
3) przedstawiciel banków spółdzielczych zrzeszonych w banku państwowo-spółdzielczym, wybrany przez radę tego banku,
4) trzej przedstawiciele nie wymienionych w pkt 2 i 3 banków państwowych, spółdzielczych, państwowo-spółdzielczych i działających w formie spółki akcyjnej, wybrani przez prezesów (prezesów zarządów) tych banków,
5) przedstawiciel Ministra Finansów,
6) przedstawiciel Centralnego Urzędu Planowania.
1) z zakresu polityki pieniężno-kredytowej są zapraszani przedstawiciele praktyki gospodarczej,
2) należących do zakresu działania rad pracowniczych i związków zawodowych są zapraszani przedstawiciele rad pracowniczych i związków zawodowych działających w jednostkach organizacyjnych banków.
1) projekty planu kredytowego i założeń polityki pieniężno-kredytowej państwa, projekt planu bilansu płatniczego oraz projekt zbiorczego planu finansowego banków,
2) projekty sprawozdań Narodowego Banku Polskiego z realizacji planów i założeń, o których mowa w pkt 1,
3) projekty ocen Narodowego Banku Polskiego sytuacji pieniężnej państwa,
4) ogólne zasady dotyczące form wkładów oszczędnościowych i wydawanych na nie dowodów,
5) projekty aktów normatywnych dotyczących rozliczeń pieniężnych,
6) założenia polityki stopy procentowej,
7) wnioski o wydanie opinii w sprawie utworzenia bądź likwidacji banku, zagranicznego oddziału lub filii banku,
8) wymagające uzgodnienia zamierzenia dotyczące wspólnych przedsięwzięć banków,
9) sprawy zakresu i maksymalnej wielkości prowizji i opłat pobieranych przez bańki za czynności bankowe,
10) zasady zabezpieczeń bankowych i rozwoju infrastruktury technicznej oraz zasady wzajemnego przekazywania przez banki informacji o obrotach i stanach rachunków bankowych,
11) potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury socjalnej oraz inne sprawy skierowane do Rady Banków w celu ich zaopiniowania lub podjęcia określonych działań.
2. W zależności od charakteru rozpatrywanych spraw Rada Banków:
1) wydaje opinie, które przewodniczący Rady Banków przekazuje właściwym organom władzy i administracji państwowej,
2) uchwala zalecenia dla banków, związane z koordynacyjną funkcją Rady Banków.
1) banki,
2) naczelne i centralne organy administracji państwowej.
2. Prezes Narodowego Banku Polskiego przedstawiając Sejmowi opinie Rady Banków informuje o zdaniu odrębnym, o którym mowa w ust. 1.
3. Na wniosek przedstawiciela Ministra Finansów lub przedstawiciela Centralnego Urzędu Planowania przewodniczący Rady Banków wstrzymuje na okres do dwóch tygodni uchwalenie przez Radę Banków zaleceń dotyczących sprawy z zakresu realizacji polityki pieniężno-kredytowej, w której zostało zgłoszone zdanie odrębne. Przedstawiciel Ministra Finansów oraz przedstawiciel Centralnego Urzędu Planowania mogą również wystąpić o wstrzymanie na okres do dwóch tygodni wydania aktu Prezesa Narodowego Banku Polskiego będącego przedmiotem opinii Rady Banków i dotyczącego realizacji polityki pieniężno-kredytowej.
Rozdział 7
Zasady gospodarki finansowej
Art. 95.
2. Statut banku określa:
1) tworzone z odpisów z zysku (z części nadwyżki bilansowej) fundusze, które nie podlegają podziałowi,
2) zasady pokrywania strat.
2. Zasady podziału zysku (nadwyżki bilansowej), tworzenia funduszów własnych i ich przeznaczenie określają statuty banków.
3. Zasady wynagradzania oraz kształtowania środków na wynagrodzenia w bankach określają odrębne przepisy.
Rozdział 8
Rady pracownicze
Art. 99.
1) opiniowanie kandydatów na stanowiska kierownicze, których obsadę zastrzegł do swojej decyzji prezes (prezes zarządu) banku lub dyrektor jednostki organizacyjnej banku,
2) współdziałanie w ustalaniu zasad polityki kadrowej i płacowej,
3) opiniowanie zasad oraz wniosków w sprawie przeszeregowań, premii i awansów pracowniczych,
4) opiniowanie regulaminu pracy oraz zasad organizacji pracy w jednostkach organizacyjnych banku,
5) występowanie z inicjatywami i wnioskami w sprawach socjalno-bytowych pracowników,
6) opiniowanie wniosków w sprawie nadania orderów i odznaczeń państwowych.
2. Rady pracownicze współdziałają ze związkami zawodowymi central banków i ich oddziałów w sprawach pracowniczych oraz w zakresie organizacji i warunków pracy.
3. Tryb wyboru oraz zasady działania rad pracowniczych określa w drodze rozporządzenia Rada Ministrów.
Rozdział 9
Nadzór nad działalnością banków
Art. 100.
2. Minister Finansów może wystąpić do Prezesa Narodowego Banku Polskiego o podjęcie czynności lub środków w ramach nadzoru, o którym mowa w ust. 1.
3. Celem nadzoru jest zapewnienie:
1) bezpieczeństwa wkładów oszczędnościowych i lokat gromadzonych w bankach,
2) zgodności działalności banków z przepisami ustawy - Prawo bankowe, w szczególności w zakresie stosunków z osobami prawnymi i fizycznymi.
4. Czynności podejmowane w ramach nadzoru nad działalnością banków polegają w szczególności na:
1) dokonywaniu analizy bilansu banku,
2) badaniu realizacji obowiązku utrzymywania płynności płatniczej przez bank,
3) badaniu zgodności udzielanych kredytów i pożyczek z przepisami art. 35 ust. 1 i 2,
4) badaniu zabezpieczenia i terminowości spłaty kredytów i pożyczek,
5) badaniu stosowanego oprocentowania kredytów i pożyczek oraz wkładów oszczędnościowych i lokat,
6) badaniu sytuacji finansowej banku.
1) zobowiązać bank do:
a) podjęcia środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej,
b) zwiększenia funduszu rezerwowego,
c) zwiększenia wysokości udziałów,
d) dokonania określonej zmiany struktury aktywów i urealnienia należności,
e) zaniechania określonych form reklamy;
2) wystąpić o odwołanie oraz zawiesić w czynnościach, do czasu rozpatrzenia wniosku, prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu banku, którego działalność rażąco narusza prawo lub statut banku albo grozi wyrządzeniem znacznej straty, i powołać tymczasowego kierownika banku lub tymczasowego członka jego zarządu.
2. Środki podejmowane w ramach nadzoru nie mogą naruszać umów zawartych przez bank.
1) zawiadamiać Narodowy Bank Polski o podjęciu i zaprzestaniu działalności oraz o zmianie jej zakresu,
2) umożliwiać upoważnionym pracownikom Narodowego Banku Polskiego wykonywanie czynności określonych w art. 100 ust. 4, a w szczególności udostępniać do wglądu księgi, bilanse, rejestry, plany, sprawozdania i inne dokumenty oraz udzielać wyjaśnień żądanych przez tych pracowników,
3) niezwłocznie zawiadamiać Narodowy Bank Polski o środkach, jakie zostaną podjęte w celu usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych w ramach nadzoru, jak również stosować się do zaleceń Narodowego Banku Polskiego wydanych w wyniku oceny prowadzonej działalności.
Rozdział 10
Postępowanie uzdrawiające, likwidacja i upadłość banku
Art. 104.
2. Zarząd banku jest obowiązany w ciągu jednego miesiąca od daty powstania podstawy wszczęcia postępowania uzdrawiającego przedstawić Prezesowi Narodowego Banku Polskiego program tego postępowania.
3. Prezes Narodowego Banku Polskiego może zobowiązać zarząd banku do wszczęcia postępowania uzdrawiającego, jeżeli wymaga tego wzgląd na bezpieczeństwo lokat i wkładów lub gdy zarząd banku nie podejmie działań określonych w ust. 1.
2. Na zarząd komisaryczny przechodzi prawo podejmowania decyzji we wszystkich sprawach zastrzeżonych w ustawie i statucie organom banku. Z dniem ustanowienia zarządu komisarycznego zarząd banku ulega rozwiązaniu, a prezes i wiceprezesi zarządu zostają odwołani. Na czas trwania zarządu komisarycznego kompetencje stanowiące innych organów banku są zawieszone.
3. Zarząd komisaryczny:
1) opracowuje i uzgadnia z Prezesem Narodowego Banku Polskiego program uzdrowienia gospodarki banku, zapewnia należyte jego wykonanie oraz nie rzadziej niż co trzy miesiące informuje Prezesa Narodowego Banku Polskiego i działające organy banku o wynikach realizacji programu,
2) może zaciągnąć w Narodowym Banku Polskim kredyt refinansowy.
4. W zarządzeniu w sprawie ustanowienia zarządu komisarycznego Prezes Narodowego Banku Polskiego szczegółowo określa jego zadania oraz terminy wykonania tych zadań.
1) zezwolić na przejęcie banku przez inne banki lub bank albo ustalić czasowe przejęcie banku przez Narodowy Bank Polski,
2) zarządzić likwidację banku.
2. Szczegółowe warunki i tryb przejęcia banku lub jego likwidacji określa każdorazowo zarządzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
3. Na bank przejmujący przechodzą zobowiązania i wierzytelności banku przejętego oraz inne jego aktywa i pasywa. Z dniem przejęcia prezes i wiceprezesi przejętego banku zostają odwołani, a organy kolegialne banku ulegają rozwiązaniu. Bank przejmujący może zmienić warunki pracy i płacy pracowników banku przejętego, jak również wypowiedzieć im stosunek pracy z zachowaniem obowiązujących terminów wypowiedzenia.
4. Zarządzenie w sprawie likwidacji banku państwowego podlega ogłoszeniu w Monitorze Polskim.
2. Czynności, o których mowa w ust. 1, Prezes Narodowego Banku Polskiego może podjąć również z własnej inicjatywy.
3. Zarządzenie w sprawie zawieszenia działalności banku jest podawane do publicznej wiadomości w sposób przyjęty w danym banku.
1) reguluje zobowiązania z tytułu wkładów oszczędnościowych, lokat, rachunków bieżących i kredytu refinansowego, przy czym z pierwszeństwa korzystają zobowiązania wobec osób prawnych i fizycznych nie będących członkami (akcjonariuszami) banku; regulowanie innych zobowiązań ulega wstrzymaniu,
2) bez zezwolenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego nie udziela nowych kredytów ani pożyczek,
3) nie wypłaca dywidendy ani oprocentowania udziałów.
2. Sąd wyznacza syndyka upadłości spośród osób posiadających znajomość organizacji i zasad działalności banków. Syndykiem może być również inny bank.
1) zarząd upadłym bankiem przejmuje syndyk,
2) ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki prezesa i wiceprezesów banku, likwidatora i zarządu komisarycznego, a organy kolegialne banku zostają rozwiązane,
3) syndyk jest obowiązany rozwiązać stosunek pracy z pracownikami banku, z zachowaniem obowiązujących terminów wypowiedzenia, przy czym nie stosuje się przepisów zakazujących lub ograniczających dopuszczalność wypowiadania lub rozwiązywania takich umów; należności pracowników podlegają zaspokojeniu w trybie określonym w art. 1025 Kodeksu postępowania cywilnego,
4) ulega zawieszeniu, do dnia uprawomocnienia się postanowienia sędziego-komisarza co do odmowy uznania zgłoszonej wierzytelności, bieg terminów ograniczających dochodzenie roszczeń przeciwko bankowi, którego upadłość została ogłoszona.
2. Obwieszczenie w sprawie upadłości banku państwowego Prezes Narodowego Banku Polskiego ogłasza w Monitorze Polskim.
2. W razie zgłoszenia kilku lub więcej ofert, syndyk wyznacza rozprawę w celu przeprowadzenia ustnego przetargu. Pierwszeństwo nabycia przysługuje bankowi, który zgłosił najwyższą cenę nabycia.
3. Prawo nabycia przyznaje sędzia-komisarz.
4. Nabycie banku następuje w stanie wolnym od wszelkich obciążeń, z wyjątkiem zobowiązań z tytułu wkładów oszczędnościowych, lokat i rachunków bieżących oraz służebności gruntowych.
5. Po uprawomocnieniu się postanowienia o przyznaniu prawa nabycia banku (ust. 3) sędzia-komisarz zgłasza nabycie banku do rejestru, do którego bank jest wpisany.
2. Do postępowania w sprawie nabycia składników majątku banku stosuje się odpowiednio przepisy art. 113 ust. 2 i 3.
3. Nabycie składników majątku banku następuje w stanie wolnym od wszelkich obciążeń, z wyjątkiem służebności gruntowych.
Rozdział 11
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 116.
1) w art. 1075 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§ 1. Jeżeli egzekucja z rachunku bankowego, stanowiącego wkład oszczędnościowy, na który wystawiono książeczkę oszczędnościową, nie może być przeprowadzana w trybie art. 901 z powodu niemożliwości odebrania książeczki oszczędnościowej, komornik sporządza o tym protokół i dokonuje zajęcia wkładu oszczędnościowego przez skierowanie do właściwego oddziału banku zawiadomienia o zajęciu. Zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia tego zawiadomienia. Na skutek zajęcia dokonanego w powyższym trybie bank wstrzymuje wszelkie wypłaty z zajętego wkładu i ponosi względem wierzyciela odpowiedzialność za wypłaty dokonane przez placówki banku, urzędy pocztowo-telekomunikacyjne i inne placówki wykonujące czynności w powyższym zakresie po zawiadomieniu ich o zajęciu. Tryb zawiadamiania placówek banków, urzędów pocztowo-telekomunikacyjnych i innych placówek określa Prezes Narodowego Banku Polskiego w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości.",
2) użyte w art. 1075 § 4 i w art. 1076, w różnych przypadkach, wyrazy "oddział Powszechnej Kasy Oszczędności" zastępuje się w tych samych przypadkach wyrazami "oddział banku".
2. W ustawie z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143, z 1985 r. Nr 4, poz. 15 i z 1986 r. Nr 42, poz. 202) w art. 33 w ust. 3 po wyrazach "z powodu likwidacji" dodaje się wyrazy "lub w razie ogłoszenia upadłości".
1) jednostki i organizacje wymienione w art. 15 mogą tylko w jednym banku posiadać rachunek podstawowy, a rachunek pomocniczy w innym banku, przy, czym o otwarciu takiego rachunku zawiadamiają bank, w którym posiadają rachunek podstawowy,
2) Prezes Narodowego Banku Polskiego, jeżeli będzie tego wymagał wzgląd na zapewnienie jednolitości polityki pieniężno-kredytowej banków, może ustalać rodzaje rachunków bankowych, na których wkłady podlegają oprocentowaniu, oraz dolną granicę tego oprocentowania, zgodnie z założeniami polityki pieniężno-kredytowej państwa.
2. Prezes Narodowego Banku Polskiego może przed końcem 1990 r. uchylić określone w ust. 1 pkt 1 obowiązki dotyczące prowadzenia rachunków podstawowego i pomocniczego.
2. Pozostają w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze dotyczące kredytów i oprocentowania kredytów udzielanych:
1) na cele budownictwa mieszkaniowego,
2) osobom prawnym i fizycznym na działalność w zakresie produkcji rolnej,
3) osobom fizycznym:
a) na zagospodarowanie,
b) dla młodych małżeństw i osób samotnie wychowujących dzieci,
c) dla inwalidów na zakup wózków i samochodów inwalidzkich.
3. Rada Ministrów:
1) może w drodze rozporządzenia uchylić lub zmienić przepisy wykonawcze określone w ust. 2,
2) zapewni, zgodnie z przepisami ustawy o Narodowym Banku Polskim, pokrycie różnic wynikających z ulgowego oprocentowania i umorzenia kredytów określonych w ust. 2.
4. Prezes Narodowego Banku Polskiego określi wysokość prowizji należnej bankom z tytułu przyznania kredytów na podstawie przepisów wykonawczych wymienionych w ust. 2. Przypadające stąd kwoty podlegają rozliczeniu na poczet podatku dochodowego banków.
Przewodniczący Rady Państwa: wz. K. Barcikowski
Sekretarz Rady Państwa: Z. Surowiec
- Data ogłoszenia: 1989-02-10
- Data wejścia w życie: 1989-02-10
- Data obowiązywania: 1989-02-10
- Z mocą od: 1989-02-10
- Dokument traci ważność: 1998-01-01
- Zarządzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 11 sierpnia 1989 r. w sprawie ogólnych warunków otwierania i prowadzenia rachunków bankowych w celu przechowywania środków pieniężnych i przeprowadzania rozliczeń oraz uchylenia obowiązków dotyczących prowadzenia rachunków podstawowego i pomocniczego.
- USTAWA z dnia 29 września 1989 r. o zmianach w wykonywaniu budżetu państwa w październiku 1989 r. oraz o zmianie ustawy budżetowej na rok 1989 i niektórych innych ustaw
- Ustawa z dnia 30 października 1989 r. o zmianie ustawy budżetowej na rok 1989 i ustawy - Prawo bankowe oraz o uregulowaniu innych spraw związanych z gospodarką finansową państwa.
- USTAWA z dnia 28 grudnia 1989 r. o uporządkowaniu stosunków kredytowych
- USTAWA z dnia 28 grudnia 1989 r. o zmianie ustaw Prawo bankowe i o Narodowym Banku Polskim.
- USTAWA z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej
- USTAWA z dnia 19 października 1991 r. o badaniu i ogłaszaniu sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentach i ich samorządzie
- USTAWA z dnia 14 lutego 1992 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe i niektórych innych ustaw.
- USTAWA z dnia 22 maja 1992 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe i ustawy o Narodowym Banku Polskim
- USTAWA z dnia 19 grudnia 1992 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe i niektórych innych ustaw
- USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO
- Ustawa z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
- Ustawa z dnia 21 grudnia 1983 r. o zmianie niektórych ustaw wprowadzających reformę gospodarczą.
- USTAWA z dnia 23 października 1987 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania gospodarki narodowej
REKLAMA
Dziennik Ustaw
REKLAMA
REKLAMA