Dziennik Ustaw - rok 1988 nr 20 poz. 135

1) w art. 34:

a) § 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„§ 1. Obowiązek określony w art. 33 § 2 pkt 2 polega na wykonywaniu nieodpłatnej dozorowanej pracy na cele publiczne w odpowiednim uspołecznionym zakładzie pracy lub instytucji użyteczności publicznej w wymiarze od 20 do 50 godzin w stosunku miesięcznym.

§ 2. W stosunku do osoby zatrudnionej w uspołecznionym zakładzie pracy sąd, zamiast obowiązku określonego w § 1, może orzec potrącenie od 10 do 25% wynagrodzenia za pracę na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny wskazany przez sąd; w okresie odbywania kary skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu stosunku pracy, jak również nie można go w tym okresie przenieść na wyższe stanowisko.”,

b) w § 3 na końcu kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy „z tym że potrącenie może orzec na rzecz tego zakładu na potrzeby związane z wykonywaniem kary albo na cel społeczny wskazany przez sąd.”

2) w art. 84 § 2 i 3 otrzymują brzmienie:

„§ 2. Jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd określa zastępczą karę grzywny, przyjmując miesiąc ograniczenia wolności za równoważny grzywnie od 10 000 do 30 000 złotych, a w wyjątkowych wypadkach - zastępczą karę pozbawienia wolności, przy czym miesiąc ograniczenia wolności odpowiada15 dniom pozbawienia wolności. Kara zastępcza nie może przekroczyć górnej granicy kary pozbawienia wolności przewidzianej za dane przestępstwo, a jeżeli przestępstwo nie jest zagrożone taką karą - 6 miesięcy pozbawienia wolności.

§ 3. Jeżeli skazany nie uiści w terminie grzywny określonej w myśl § 2, a zostanie stwierdzone, że nie można jej ściągnąć w drodze egzekucji, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, przy czym miesiąc ograniczenia wolności odpowiada 15 dniom pozbawienia wolności.”

3) w art. 91:

a) § 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„§ 1. Warunkowe zwolnienie może nastąpić po odbyciu przez skazanego conajmniej połowy kary, jeżeli odbywa ją po raz pierwszy, a dwóch trzecich kary, jeżeli już uprzednio odbywał karę pozbawienia wolności jako karę zasadniczą.

§ 2. Warunkowe zwolnienie może nastąpić po odbyciu conajmniej jednej trzeciej kary przez skazanego:

1) za przestępstwo nieumyślne,

2) młodocianego,

3) którysam sprawuje pieczę nad dzieckiem do lat 15, do której wykonywania są obowiązani rodzice,

4) będącego kobietą, która w chwili orzekania o warunkowym zwolnieniu ma ukończone 60 lat, albo mężczyzną, który ukończył 65 lat.”;

b) dodaje się § 5 w brzmieniu:

„§ 5. Warunkowe zwolnienie może nastąpić nie wcześniej niż po odbyciu przez skazanego 6 miesięcy kary pozbawienia wolności.”

4) w art. 120 w § 9 wyrazy „300 000 złotych” zastępuje się wyrazami „2 000 000 złotych”, a wyrazy „600 000 złotych” wyrazami „4 000 000 złotych”.

1) w art. 419:

a) w § 1 pkt 2 i 3 otrzymują brzmienie:

„2) przewidziane w art. 156 § 2, art. 214, art. 275 § 1, art. 280 § 1 i art. 284 § 1 Kodeksu karnego,

3) przewidziane w art. 199 § 1, art. 203 § 1, art. 204 § 1 i 2, art. 205 § 1, art. 212 § 1, art. 213 i art. 215 § 1 Kodeksu karnego, jeżeli wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub zamierzona nie przekracza 100 000 złotych”,

b) dodaje się pkt 4 w brzmieniu:

„4) przewidziane w art. 3 ust. 1, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 1 i art. 8 ustawy z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu niedozwolonego wyrobu spirytusu (Dz. U. Nr 27, poz. 169)”;

2) w art. 422:

a) dodaje się nowy § 2 w brzmieniu:

„§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub zamierzona przekracza 50 000 złotych, zawiadomienie prokuratora o wszczęciu dochodzenia jest obowiązkowe.”,

b) dotychczasowe § 2 i 3 otrzymują oznaczenie § 3 i 4;

3) rozdział 45 otrzymuje brzmienie:

„ROZDZIAŁ 45

Postępowanie przyspieszone.

Art. 446. W postępowaniu przyspieszonym stosuje się przepisy o postępowaniu uproszczonym, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.

Art. 447. § 1. W postępowaniu przyspieszonym mogą być rozpoznawane sprawy o przestępstwa określone w:

1) art. 156 § 2, art. 166, 167 § 1, art. 171 § 1, art. 181 § 1, art. 182 § 1, art. 236 i 237 Kodeksu karnego, jeżeli mają one charakter chuligański,

2) art. 199, 203, 212 § 1 i art. 213 Kodeksu karnego, jeżeli wartość przedmiotu przestępstwa albo szkoda wyrządzona lub zamierzona nie przekracza 100 000 złotych,

3) art. 146, 147, 259, 275 § 1, art. 280 § 1 i art. 284 Kodeksu karnego,

4) art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 22 kwietnia 1959 r. o zwalczaniu niedozwolonego wyrobu spirytusu,

5) art. 43 ust. 1 i 2 oraz art. 44 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230, z 1984 r. Nr 34, poz. 184 i z 1987 r. Nr 33, poz. 180)

- jeżeli sprawca został ujęty na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem i doprowadzony przez Milicję Obywatelską lub inny uprawniony organ do sądu, w ciągu 48 godzin od chwili ujęcia.

§ 2. W postępowaniu tym można zaniechać prowadzenia dochodzenia lub prowadzić je w niezbędnym zakresie bez wydania postanowienia o jego wszczęciu.

§ 3. Postępowanie przyspieszone toczy się w trybie publicznoskargowym, także o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego, jeśli miały one charakter chuligański.

§ 4. W wypadkach określonych w § 1, z wyłączeniem spraw o przestępstwa o charakterze chuligańskim, można zaniechać doprowadzenia sprawcy do sądu, doręczając mu wezwanie do stawiennictwa na rozprawę we wskazanym dniu i godzinie w okresie nie przekraczającym48 godzin. W tym wypadku przesłuchanie sprawcy jest obowiązkowe. Sprawca wezwany do sądu jest obowiązany stawić się we wskazanym terminie.

§ 5. Funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej lub innego uprawnionego organu składa na piśmie zatwierdzone przez prokuratora zawiadomienie o przestępstwie wraz z wnioskami dowodowymi; zawiadomienie to zastępuje akt oskarżenia. Odpis zawiadomienia doręcza się oskarżonemu.

§ 6. Sąd przystępuje niezwłocznie do rozpoznawania sprawy, a art. 299, 305 i 423 nie stosuje się.

§ 7. W sprawach o przestępstwa rozpoznawane w trybie przyspieszonym o terminie rozprawy zawiadamia się prokuratora. Udział oskarżyciela w rozprawie jest obowiązkowy. Jeżeli w rozprawie nie bierze udziału prokurator, organom, o których mowa w § 5, przysługuje prawo popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji.

Art. 448. § 1. Postępowanie przyspieszone toczy się również w razie jednorazowego przerwania rozprawy na czas nie dłuższy niż 7 dni.

§ 2. Jeżeli sprawy nie można rozpoznać w terminie wskazanym w § 1, sąd rozstrzyga w kwestii środka zapobiegawczego i przekazuje sprawę prokuratorowi, zawiadamiając o tym pokrzywdzonego.

§ 3. Jeżeli sąd w toku rozprawy stwierdzi, że sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu przyspieszonym, rozpoznaje ją w tym samym składzie w trybie uproszczonym, chyba żetryb ten jest niedopuszczalny. W tym wypadku przekazuje ją do właściwego postępowania.

Art. 449. Każda osoba wezwana w charakterze świadka przez Milicję Obywatelską lub inny uprawniony organ jest obowiązana stawić się w sądzie we wskazanym terminie.

Art. 450. Jeżeli sąd przewiduje możliwość wymierzenia kary pozbawienia wolności powyżej 1 roku lub grzywny powyżej 500 000 złotych, rozstrzyga w kwestii środka zapobiegawczego i przekazuje sprawę prokuratorowi.

Art. 451. § 1. Jeżeli oskarżony, któremu doręczono wezwanie, nie stawi się na rozprawę i nie stawi się również jego obrońca, sąd może rozpoznać sprawę w czasie nieobecności oskarżonego i wydać wyrok zaoczny.

§ 2. Jeżeli oskarżony nie stawił się na rozprawę, odczytuje się uprzednio złożone jego wyjaśnienia.

§ 3. Rozprawy nie można przeprowadzić w czasie nieobecności oskarżonego, jeżeli dostatecznie usprawiedliwił swe niestawiennictwo i wnosił o odroczenie rozprawy. W takim wypadku przekazuje się sprawę prokuratorowi.

Art. 452. W razie skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, sąd rozstrzyga w kwestii stosowania środka zapobiegawczego.

Art. 453. § 1. Termin, o którym mowa w art. 370 § 1, wynosi 3 dni, a w art. 393 § 1 - 7 dni.

§ 2. Akta sprawy wraz z rewizją przedstawia się niezwłocznie sądowi drugiej instancji, który rozpoznaje sprawę najpóźniej w ciągu miesiąca od ich otrzymania.

Art. 454. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Adwokackiej, określi w drodze rozporządzenia sposób zapewnienia oskarżonemu korzystania z pomocy obrońcy i możliwości jego wyboru w postępowaniu przyspieszonym.”;

4) po rozdziale 45 dodaje się rozdział 45a w brzmieniu:

„ROZDZIAŁ 45a

Postępowanie nakazowe.

Art. 454a. § 1. W sprawach o przestępstwa podlegające rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym sąd może w wypadkach pozwalających na orzeczenie kary ograniczenia wolności lub samoistnej grzywny wydać nakaz karny.

§ 2. W postępowaniu nakazowym stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu uproszczonym, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.

§ 3. Sąd może wydać nakaz karny, jeżeli na podstawie zebranych dowodów okoliczności czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości.

§ 4. Nakaz karny wydaje sąd na posiedzeniu w składzie jednego sędziego.

Art. 454b. Wydanie nakazu karnego jest niedopuszczalne:

1) w stosunku do sprawcy czynu o charakterze chuligańskim,

2) w stosunku do nieletniego,

3) w stosunku do pozbawionego wolności w tej lub innej sprawie,

4) w sprawie z oskarżenia prywatnego,

5) jeżeli zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 70 § 1.

Art. 454c. § 1. Nakazem karnym można orzec karę ograniczenia wolności do 6 miesięcy lub grzywnę do 200 000 złotych.

§ 2. Obok kary zasadniczej można, w wypadkach przewidzianych w ustawie, orzec karę dodatkową przepadku rzeczy, jak również nawiązkę.

§ 3. Sąd może poprzestać na orzeczeniu kary dodatkowej, o której mowa w § 2, jeżeli zachodzą warunki orzeczenia tylko tej kary.

Art. 454d. § 1. Wydając nakaz karny sąd zasądza w całości roszczenie zgłoszone w powództwie cywilnym lub odszkodowanie pieniężne na podstawie art. 363.

§ 2. Jeżeli materiał dowodowy zebrany w postępowaniu przygotowawczym nie wystarcza do rozstrzygnięcia powództwa cywilnego, sąd pozostawia powództwo cywilne bez rozpoznania.

Art. 454e. Nakaz karny powinien zawierać:

1) oznaczenie sądu i sędziego, który go wydał,

2) datę wydania nakazu,

3) imię i nazwisko oraz inne dane określające tożsamość oskarżonego,

4) dokładne ustalenie czynu przypisanego przez sąd oskarżonemu, ze wskazaniem zastosowanych przepisów ustawy karnej,

5) wymiar kary i inne niezbędne rozstrzygnięcia,

6) uzasadnienie.

Art. 454f. § 1. Odpis nakazu karnego doręcza się oskarżycielowi, a oskarżonemu i jego obrońcy - wraz z odpisem aktu oskarżenia i pozwu. W każdym wypadku odpis nakazu karnego doręcza się prokuratorowi. W nakazie należy przytoczyć przepisy o prawie, terminie i sposobie wniesienia sprzeciwu oraz skutkach jego niewniesienia.

§ 2. W razie niemożności doręczenia oskarżonemu nakazu karnego w ciągu 3 miesięcy, sąd może uznać nakaz za bezskuteczny; sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych.

Art. 454g. § 1. Oskarżonemu i oskarżycielowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do sądu, który wydał nakaz karny, w terminie zawitym 7 dni od dnia doręczenia nakazu.

§ 2. Prezes sądu odmawia przyjęcia sprzeciwu, jeżeli został wniesiony po terminie lub przez osobę nie uprawnioną. Na zarządzenie odmawiające przyjęcia sprzeciwu przysługuje zażalenie.

§ 3. W razie wniesienia sprzeciwu nakaz karny traci moc; sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych.

§ 4. Jeżeli w sprzeciwie podniesiono wyłącznie zarzuty przeciwko rozstrzygnięciu o roszczeniu cywilnym, nakaz karny traci moc tylko w tej części, a sąd na posiedzeniu pozostawia powództwo cywilne bez rozpoznania lub przekazuje pozew sądowi właściwemu do rozpoznawania spraw cywilnych. Nakaz karny traci moc w całości, gdy w sprzeciwie podniesiono zarzuty przeciwko rozstrzygnięciu o zasądzeniu odszkodowania na podstawie art. 363.

§ 5. Sprzeciw może być cofnięty do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej. W razie cofnięcia sprzeciwu nakaz karny pozostaje w mocy.

Art. 454h. Sąd rozpoznając sprawę po wniesieniu sprzeciwu nie jest związany treścią nakazu karnego, który utracił moc.

Art. 454i. Nakaz karny, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub sprzeciw cofnięto, ulega wykonaniu jak prawomocny wyrok skazujący.”;

5) w art. 563 wyrazy„prywatnoskargowym i przyspieszonym” zastępuje się wyrazami „prywatnoskargowym, przyspieszonym i nakazowym”.

1) w art. 55 § 3 otrzymuje brzmienie:

„§ 3. Najwyższą nagrodę stanowi zezwolenie uprawniające do opuszczenia zakładu karnego na czas nie przekraczający5 dni. Z nagrody może korzystać jedynie skazany wyróżniający się dobrym zachowaniem i postępami w resocjalizacji, po odbyciu conajmniej połowy tej części kary pozbawienia wolności, po której może być warunkowo przedterminowo zwolniony.”;

2) art. 116 otrzymuje brzmienie:

„Art. 116. § 1. W razie orzeczenia wykonywania nieodpłatnej dozorowanej pracy na cele publiczne w uspołecznionym zakładzie pracy lub orzeczenia skierowania skazanego do takiego zakładu w celu podjęcia tam pracy, sąd przesyła odpis orzeczenia zakładowi pracy wyznaczonemu przez wojewodę (prezydenta miasta stołecznego Warszawy, Krakowa i Łodzi), w razie zaś orzeczenia wykonania nieodpłatnej, dozorowanej pracy na cele publiczne w instytucji użyteczności publicznej - instytucji wykonującej to orzeczenie. Sąd może określić rodzaj pracy przy kierowaniu do wykonania orzeczenia z rygorem nieodpłatnej, dozorowanej pracy. Zmiana określonego przez sąd rodzaju pracy może nastąpić tylko za zgodą sądu.

§ 2. Uspołecznione zakłady pracy obowiązane do przyjęcia skazanych w celu wykonywania obowiązku pracy wyznacza wojewoda (prezydent miasta stołecznego Warszawy, Krakowa i Łodzi), instytucje zaś, o których mowa w § 1 - sąd.

§ 3. Skierowania do odpowiedniego zakładu pracy lub instytucji, o których mowa w § 1,sąd może dokonać na posiedzeniu z udziałem przedstawiciela tego zakładu lub instytucji. Sąd wzywa skazanego do stawienia się w wyznaczonym terminie do wskazanego zakładu pracy lub instytucji.”

3) w art. 117 w § 1 dodaje się zdanie:

„Sąd poucza skazanego o obowiązkach i konsekwencjach wynikających z uchylania się od odbywania kary.”;

4) art. 118 otrzymuje brzmienie:

„Art. 118. § 1. Zakład pracy zatrudnia skazanego skierowanego do tego zakładu w celu wykonywania pracy przez okres wymieniony w orzeczeniu, a także dokonuje potrącenia, w ciągu tego okresu, procentowo określonej w orzeczeniu części wynagrodzenia za pracę.

§ 2. Art. 116 § 3 i art. 117 § 2 stosuje się odpowiednio.”

5) art. 120 otrzymuje brzmienie:

„Art. 120. § 1. Zakład pracy, w którym jest wykonywana kara ograniczenia wolności, oraz instytucja, o której mowa w art. 116 § 1, mają obowiązek zawiadomić sąd, w terminach przez sąd określonych, jak również niezwłocznie po zakończeniu odbywania kary, o rodzaju przydzielonej skazanemu pracy, jego stosunku do pracy oraz o tym, czy skazany przestrzegał porządku prawnego. Zakłady pracy i instytucje, o których mowa w art. 116 § 1, mają obowiązek wyznaczania pracowników odpowiedzialnych za organizowanie pracy skazanych i jej przebieg.

§ 2. Jeżeli skazany nie stawił się w terminie do pracy lub ją porzucił albo nie przestrzega ustalonego porządku i dyscypliny, zakład pracy lub instytucja, o której mowa w art. 116 § 1, niezwłocznie zawiadamia o tym sąd.

§ 3. Kwoty odpowiadające wynagrodzeniu, jakie za wykonaną, nieodpłatną dozorowaną pracę należałoby zapłacić, gdyby została wykonana na podstawie umowy o pracę lub umowy o świadczenie usług, oraz kwoty potrącone z wynagrodzenia za pracę na rzecz zakładu pracy na potrzeby związane z wykonywaniem kary powinny być w szczególności przeznaczone na cele związane z organizowaniem i dozorowaniem pracy skazanych.

§ 4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa tryb wyznaczania przez wojewodę (prezydenta miasta stołecznego Warszawy, Krakowa i Łodzi) zakładów pracy, w których wykonywana jest kara ograniczenia wolności, szczegółowe obowiązki zakładów pracy lub instytucji, o których mowa w art. 116 § 1, w zakresie wykonywania tej kary oraz szczegółowe zasady gospodarowania środkami uzyskanymi z wykonywania kary ograniczenia wolności, jak również szczegółowe zasady wynagradzania wyznaczonych pracowników, o których mowa w § 1, a także może określić ulgi, w tym ulgi podatkowe, dla tych zakładów i instytucji.”;

6) w art. 122 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. W razie uchylania się skazanego od odbywania kary ograniczenia wolności, zakład pracy, w którym kara jest lub ma być wykonywana, albo instytucja, o której mowa w art. 116 § 1, niezwłocznie zawiadamiają o tym sąd, który wydaje odpowiednie postanowienie. Uchylaniem się jest również uporczywe naruszanie obowiązków wymienionych w art. 113 niniejszego Kodeksu oraz w art. 35 Kodeksu karnego.”

7) w art. 124 w § 1 i 3 po wyrazach „zakład pracy” dodaje się wyrazy „lub instytucja użyteczności publicznej”, a wyrazy „w którym” zastępuje się wyrazami „w których”.

1) w art. 21:

a) § 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„§ 1. Obowiązek określony w art. 20 § 2 pkt 2 polega na wykonywaniu nieodpłatnej dozorowanej pracy na cele publiczne w odpowiednim uspołecznionym zakładzie pracy lub instytucji użyteczności publicznej w wymiarze od 20 do 50 godzin w stosunku miesięcznym.

§ 2. W stosunku do osoby zatrudnionej w uspołecznionym zakładzie pracy organ orzekający, zamiast obowiązku określonego w § 1, może orzec potrącenie od 10 do 25% wynagrodzenia za pracę na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny wskazany przez organ orzekający; w okresie odbywania kary ukarany nie może rozwiązać bez zgody organu orzekającego stosunku pracy, jak również nie można w tym okresie przenieść ukaranego na wyższe stanowisko.”

b) w § 3 na końcu kropkę skreśla się i dodaje się wyrazy „z tym że potrącenie może orzec na rzecz tego zakładu na potrzeby związane z wykonywaniem kary albo na cel społeczny wskazany przez organ orzekający.”

2) art. 23 otrzymuje brzmienie:

„Art. 23. Jeżeli ukarany uchyla się od wykonywania kary ograniczenia wolności, ulega ona zamianie na zastępczą karę grzywny, przy czym miesiąc ograniczenia wolności przyjmuje się za równoważny grzywnie od 10 000 do 30 000 złotych, a jeżeli okoliczności wskazują na to, że egzekucja grzywny nie będzie skuteczna - na zastępczą karę aresztu, przy czym miesiąc ograniczenia wolności odpowiada 15 dniom aresztu.”;

3) art. 37a otrzymuje brzmienie:

„Art. 37a. W stosunku do sprawcy wykroczenia przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, instytucjom państwowym i społecznym lub urządzeniom użytku publicznego, zagrożonego karą aresztu 3 miesięcy, można orzec nawiązkę do 50 000 złotych na cel społeczny wskazany przez organ orzekający.”

1) w art. 66 w § 1 wyrazy „od 200 do 2000 złotych” zastępuje się wyrazami „od 500 do 3000 złotych”,

2) po art. 98 dodaje się art. 98a w brzmieniu:

„Art. 98a. Przy wykonywaniu kary ograniczenia wolności stosuje się odpowiednio - przepisy art. 113-123 Kodeksu karnego wykonawczego.”

2. Orzeczenia wydane na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w ust. 1, podlegają wykonaniu.

2. Sprawy, w których orzeczenia sądu kończące postępowanie zostały uchylone po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, przekazuje się sądowi właściwemu według przepisów obowiązujących po tym dniu.

3. Czynności procesowe dokonane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy są skuteczne, jeżeli ich dokonano z zachowaniem przepisów dotychczasowych.

Przewodniczący Rady Państwa: w z. K. Barcikowski

Sekretarz Rady Państwa: Z. Surowiec