Dziennik Ustaw - rok 1981 nr 24 poz. 123

2. Do samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego należy stanowienie w istotnych sprawach przedsiębiorstwa, wyrażanie opinii, podejmowanie inicjatywy i zgłaszanie wniosków oraz sprawowanie kontroli działalności przedsiębiorstwa.

3. Samorząd załogi oraz jego organy realizują zadania określone w ust. 2 niezależnie od organów administracji państwowej, organizacji społecznych, związkowych i politycznych.

1) ogólne zebranie pracowników przedsiębiorstwa, ogólne zebranie pracowników poszczególnych zakładów oraz innych jednostek organizacyjnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa,

2) rada pracownicza przedsiębiorstwa, która w statucie samorządu załogi może być nazwana radą robotniczą,

3) rada pracownicza zakładu w przedsiębiorstwie wielozakładowym.

2. Załoga może wypowiadać się w istotnych sprawach przedsiębiorstwa w formie referendum.

3. Rada pracownicza przedsiębiorstwa reprezentuje samorząd załogi.

2. Postanowienia, o których mowa w ust. 1, nie naruszają przepisów o rozwiązywaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia.

2. Do ważności uchwał ogólnego zebrania pracowników wymagana jest obecność na posiedzeniach co najmniej połowy liczby pracowników, jeżeli statut samorządu załogi nie stanowi inaczej.

3. Uchwały ogólnego zebrania pracowników zapadają zwykłą większością głosów.

2. Wyborcy na wniosek co najmniej jednej piątej uprawnionych do głosowania, mogą w tajnym głosowaniu odwołać delegata.

3. Statut samorządu załogi określa sposób zwoływania ogólnego zebrania pracowników.

2. Na pisemny wniosek co najmniej jednej piątej liczby członków ogólnego zebrania pracowników rada pracownicza zwołuje w ciągu siedmiu dni posiedzenie tego zebrania.

3. Ogólne zebranie pracowników na każdym posiedzeniu wybiera w głosowaniu tajnym przewodniczącego zebrania, jego zastępcę i sekretarza.

1) uchwala, na wniosek dyrektora, statut przedsiębiorstwa,

2) podejmuje uchwały w sprawie podziału zysku przeznaczonego dla załogi,

3) dokonuje rocznej oceny działalności rady pracowniczej przedsiębiorstwa oraz dyrektora przedsiębiorstwa,

4) uchwala wieloletnie plany przedsiębiorstwa,

5) uchwala, na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, statut samorządu załogi przedsiębiorstwa.

2. Na żądanie jednej piątej członków ogólnego zebrania pracowników rada pracownicza ma obowiązek w ciągu siedmiu dni przedstawić sprawozdanie w sprawach wymienionych w żądaniu.

2. Radę pracowniczą przedsiębiorstwa wybierają pracownicy przedsiębiorstwa w wyborach powszechnych, bezpośrednich i równych, w głosowaniu tajnym.

3. Kadencja rady pracowniczej przedsiębiorstwa trwa dwa lata.

4. Wyborcy, w trybie przewidzianym w ust. 2 mogą przed upływem kadencji odwołać członka rady pracowniczej przedsiębiorstwa lub całą radę.

5. Wniosek o odwołanie członka rady pracowniczej przedsiębiorstwa lub całej rady wymaga podpisu jednej piątej liczby wyborców.

2. Każdy pracownik przedsiębiorstwa ma prawo zgłaszać kandydatów na członków rady pracowniczej.

2. Bierne prawo wyborcze nie przysługuje dyrektorowi przedsiębiorstwa, jego zastępcom, głównemu księgowemu, radcy prawnemu, kierownikom zakładów i ich zastępcom oraz pracownikowi przedsiębiorstwa oddelegowanemu do pracy poza przedsiębiorstwem na okres dłuższy niż pół roku.

3. Pracownik przedsiębiorstwa nie może pełnić funkcji członka rady pracowniczej bez przerwy dłużej niż dwie kadencje.

2. Statut samorządu załogi przedsiębiorstwa określa szczegółowo zasady powoływania komisji wyborczej oraz tryb jej działania.

2. Członkiem prezydium rady pracowniczej przedsiębiorstwa nie może być pracownik przedsiębiorstwa, który pełni funkcję kierowniczą w organizacji politycznej lub związkowej działającej w przedsiębiorstwie

2. Rada pracownicza przedsiębiorstwa nie może upoważnić prezydium do występowania w jej imieniu w sprawach należących do jej kompetencji.

2. Statut samorządu załogi może przewidywać powoływanie do prac komisji i zespołów również osób nie będących pracownikami przedsiębiorstwa.

1) uchwalenie oraz zmiana planu rocznego przedsiębiorstwa,

2) przyjmowanie sprawozdania rocznego oraz zatwierdzanie bilansu,

3) podejmowanie uchwał w sprawie inwestycji,

4) wyrażanie zgody na utworzenie lub przystąpienie do spółki handlowej lub innej struktury organizacyjnej przewidzianej przepisami prawa bądź nabycie jej udziałów (akcji), jak również podejmowanie uchwał w sprawie wystąpienia z takiej struktury, żądania jej rozwiązania lub zbycia jej udziałów (akcji),

5) wyrażanie zgody na oddawanie środków trwałych przedsiębiorstwa osobom prawnym lub fizycznym do korzystania z nich w formie przewidzianej w prawie cywilnym,

6) podejmowanie uchwał w sprawie łączenia i podziału przedsiębiorstw,

7) podejmowanie uchwał w sprawie zakładowego budownictwa mieszkaniowego i socjalnego,

8) podejmowanie uchwał w sprawie zmiany kierunku działalności przedsiębiorstwa,

9) podejmowanie uchwał w sprawie podziału na fundusze wygospodarowanego dochodu pozostającego w dyspozycji przedsiębiorstwa oraz zasad wykorzystania tych funduszów, z zastrzeżeniem przepisu ust. 3,

10) wyrażanie zgody na zbywanie środków trwałych stanowiących przedmiot stałego użytku przedsiębiorstwa oraz na dokonanie darowizny,

11) decydowanie o przystąpieniu przedsiębiorstwa w charakterze członka zbiorowego do organizacji społecznych,

12) podejmowanie uchwał w sprawie klubów techniki i racjonalizacji,

13) (skreślony),

14) podejmowanie uchwał o przeprowadzeniu w przedsiębiorstwie referendum,

15) wybieranie swego przedstawiciela do rady zrzeszenia przedsiębiorstw.

2. Do kompetencji stanowiących rady pracowniczej przedsiębiorstwa należy również podejmowanie uchwał w sprawach powołania i odwołania dyrektora przedsiębiorstwa oraz innych osób wykonujących kierownicze funkcje w przedsiębiorstwie, zgodnie z przepisami ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.

3. Rada pracownicza dokonując podziału, o którym mowa w ust. 1 pkt 9, powinna zapewnić niezbędne środki na prowizje od zysku zgodnie z odrębnymi przepisami.

2. Właściwe organy obowiązane są do zasięgania opinii rady pracowniczej przedsiębiorstwa w sprawach: zmiany aktu o utworzeniu i likwidacji przedsiębiorstwa, komercjalizacji i prywatyzacji bezpośredniej przedsiębiorstwa - z wyjątkiem przypadku, gdy z wnioskiem wystąpił dyrektor przedsiębiorstwa państwowego i rada pracownicza, zawierania przez przedsiębiorstwo porozumień i umów długoterminowych z innymi organizacjami gospodarczymi oraz organami administracji państwowej, wniosków o nadanie orderów i odznaczeń państwowych, decyzji dyrektora o przydziale mieszkań,

3. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma obowiązek wyrażenia opinii w sprawach przedłożonych przez dyrektora przedsiębiorstwa i organ założycielski, a wymienionych w ust. 2.

2. Niewyrażenie przez radę pracowniczą przedsiębiorstwa opinii w określonym lub uzgodnionym terminie uważa się za brak zgłoszenia zastrzeżeń.

2. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma prawo zwracania się do dyrektora przedsiębiorstwa z zapytaniem w sprawach stanu przedsiębiorstwa lub działalności organów przedsiębiorstwa.

3. Dyrektor przedsiębiorstwa ma obowiązek powiadomić radę pracowniczą o zajętym stanowisku w sprawie przedstawionej inicjatywy lub zgłoszonego wniosku oraz udzielić odpowiedzi na pytanie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu dwóch tygodni.

2. Kontrola obejmuje w szczególności zbadanie i ocenę wykonania zadań planowych oraz realizacji zawartych umów i porozumień, analizę sprawozdania rocznego i bilansu, analizę i ocenę okresowych oraz doraźnych sprawozdań dyrektora przedsiębiorstwa, kontrolę wykonania uchwał rady pracowniczej, właściwego wykorzystania zasobów pracy, prawidłowości gospodarki materiałowej i finansowej, ochrony środowiska, a w porozumieniu ze związkami zawodowymi - kontrolę przestrzegania norm pracy oraz dyscypliny pracy i płac.

3. Dyrektor przedsiębiorstwa jest obowiązany udostępnić dokumenty i materiały niezbędne do przeprowadzenia kontroli.

2. Na pisemny wniosek jednej piątej liczby członków rady pracowniczej przedsiębiorstwa prezydium rady ma obowiązek zwołać posiedzenie rady.

2. Uchwały zapadają zwykłą większością głosów.

2. Głosowanie tajne odbywa się również na wniosek członka rady pracowniczej przedsiębiorstwa.

2. Rada pracownicza przedsiębiorstwa może uchwalić odrębny od statutu regulamin posiedzeń.

2. Statut samorządu załogi może przewidzieć prawo powoływania rady pracowniczej zakładu również i w innych jednostkach organizacyjnych niż określone w ust. 1.

3. Wybory członków rady pracowniczej zakładu odbywają się na zasadach określonych w art. 13‑20.

4. Statut samorządu załogi określa, jakie sprawy dotyczące zakładu rada pracownicza przedsiębiorstwa może przekazać radzie pracowniczej zakładu. Przy przekazywaniu spraw należy uwzględnić charakter spraw oraz możliwość ich realizacji.

5. Do członków rady pracowniczej zakładu stosuje się odpowiednio postanowienia art. 6.

2. Dyrektor przedsiębiorstwa wykonuje uchwały rady pracowniczej przedsiębiorstwa dotyczące działalności przedsiębiorstwa.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do kierowników zakładów, w których działają rady pracownicze zakładu.

2. Dyrektor przedsiębiorstwa jest obowiązany zapewnić samorządowi załogi warunki lokalowe oraz niezbędne środki umożliwiające właściwe jego funkcjonowanie.

1) sprzeczna z uchwałą rady pracowniczej lub uchwałą ogólnego zebrania pracowników,

2) podjęta bez zasięgnięcia opinii rady pracowniczej w sprawach określonych w art. 25 ust. 2,

3) podjęta bez uchwały rady pracowniczej w sprawach określonych w art. 24 ust. 1,

4) niezgodna z przepisami prawa.

2. W wypadkach wymienionych w ust. 1 dyrektor zwraca się do rady pracowniczej o ponowne rozpatrzenie sprawy.

3. Decyzja dyrektora przedsiębiorstwa o wstrzymaniu wykonania uchwały rady pracowniczej przedsiębiorstwa powinna być wydana na piśmie oraz zawierać uzasadnienie prawne i faktyczne.

4. Do uchwał rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o których mowa w art. 40, nie stosuje się przepisów ust. 1-3.

2. Jeżeli, mimo wniesienia sprzeciwu, dyrektor przedsiębiorstwa decyzję podtrzyma albo w ciągu trzech dni nie powiadomi rady pracowniczej przedsiębiorstwa o cofnięciu decyzji, radzie pracowniczej przedsiębiorstwa przysługuje prawo wystąpienia o rozstrzygnięcie sprawy w trybie spornym, określonym w art. 45.

2. Spory spowodowane wstrzymaniem wykonania uchwały przez kierownika zakładu rozstrzyga rada pracownicza przedsiębiorstwa, po wysłuchaniu opinii dyrektora przedsiębiorstwa.

2. Dyrektorowi przedsiębiorstwa przysługuje prawo zaskarżenia uchwały rady pracowniczej przedsiębiorstwa, która istotnie narusza interes ogólnospołeczny.

3. Spór rozpatruje sąd.

2. Rada pracownicza przedsiębiorstwa lub dyrektor przedsiębiorstwa zgłaszają do komisji rozjemczej wnioski o rozpatrzenie sprawy w terminie czternastu dni od dnia powzięcia wiadomości o zdarzeniu stanowiącym przyczynę sporu. Komisja rozjemcza orzeczenie rozstrzygające spór wydaje w terminie czternastu dni od dnia zgłoszenia wniosku.

3. Spór uważa się za rozstrzygnięty, jeżeli obie strony zgodziły się na treść orzeczenia komisji rozjemczej.

2. Sejm, raz do roku, na podstawie informacji i wniosków właściwych komisji ocenia całokształt działalności samorządu załóg przedsiębiorstw i uchwala odpowiednie zalecenia.

2. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach przedsiębiorstw, o których mowa w ust. 1, a do których na podstawie ust. 1 nie stosuje się przepisów niniejszej ustawy.

2. Państwowymi organizacjami gospodarczymi w rozumieniu ust. 1 są instytuty naukowo-badawcze i zakłady budżetowe pracujące bezpośrednio na rzecz gospodarki narodowej.

2. Załogi, które w dniu wejścia w życie ustawy uczestniczą w zarządzaniu przedsiębiorstwem według statutu tymczasowego bądź regulaminu, dostosują w terminie do dnia 31 grudnia 1981 r. udział w zarządzaniu przedsiębiorstwem do przepisów niniejszej ustawy; do tego czasu działające w dniu wejścia w życie ustawy organy samorządu załogi wykonują funkcje przewidziane w niniejszej ustawie.

3. W przedsiębiorstwach, w których dotychczas nie działają żadne organy samorządu, pierwsze zebranie zmierzające do powołania samorządu załogi zwołuje dyrektor.

4. Do czasu ukonstytuowania się przewidzianych w ustawie organów samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego ich kompetencje wykonuje dyrektor.